장음표시 사용
421쪽
eorn positum resoluimus in sua Pr di avi ta veluti,Cicero est totius&xopositi quae
dam tota, quae secundum notionem, co
gitatione hoc modo in nplicia quaedam primaque principia diduci potest. Nam i-ssumac substantiari quandam, quod per se suapte vi consist x, intelligimusquamu
tatem omnino aliquam habere, tum quod nus sit numero, tum quod certam defini tamque habeat corporis et itudinem. Adhaec 3 qualitate affectum animaduerti .mus cum nimirum ius animus prudentia ac sapientia, corpus aurem sanitate despuu
chritudine sit praeduum Iam veroo dominus&filius omnino vel etiam pater est, atq; idcirco exeorui, numero quae cum alio conseruntur. Consimilique ratione de 4n resiqua Ciceronis notio potest resilui pret dicamenta,quaereselutio intellectu & cogi tatione fit, quod hac ipsa, quae re donatura
separari nequeunt, animo ac mente disti guantur. Huie resolutioni oppbnitur coni-
positio, quae exiisdem principiis ac praediis camentis constituitur. Altera intelligibilis resolutionis species est, quae vocatur ἰυοκὴ, id est,il nimia, quae duplex est aut enim
a Mitionem iam se stam insua soluit principi genus videlicet ac diuit tias, uti ho
422쪽
minis definitionem inarismalintionalem mortale vel insitas Qui sis, vi mamrialem, efficientem, sormalem di finalem, aut no .inen, id est,notionis compositae symbolu, in simplicia quaedam ocipsum symbola fui, Iustitiamin 'nstantem perpetuam voluntatem,tus frumcuique tribuentem;&siubertatem, in facultatem naturalem faciem di quod cuique liber, nisi iure aut vi prohibeatur Tertia specie, vocatur 'stogictica,quirursus duplex es iam qnim resis luit sy, Ugismum in suam figulam aut problema aliquod, quaestionem in sua principia, ex quibus postea nectitur demostratio, quaerea' metra dicitur,oc Gemino ruuenta H monarationu appellatur secundum quam
significationem Aristoteles posteriora reis solutoria inscripsit in iis enim docetur se gnotae alicuius rei principiorum ae caus tum inuentio , quae ad demonstrationem pertinent. Quod enim luna deficiat to ne interieehu, a posteriorib ad priora premessii cognosiimus,aς postmodum inuenimus exina demostrationem colligimus a Litinam quidem deficere sensu comprehen 1 dimus, huius autem causam cogitatio i inquirimus: invenimus, nimirum opor
in aliquid interiectum G, videliquitia
423쪽
Mec is aeri possit nihil autem Unici prae
l ter terram. Inuenta hac causa regredimur,
demostrationemnectendo hoe pacto:
o sertur, Ergo =t.Prior resilutionis spe etes idcirco syllogistieadi litur,quod lasa Iuratiocinatio in sua principia, E positior facterminos, atq; etia proprias figuras tanqua regulas quatia artificiosodiolua miriΗuc referatur copendi gratiadi illa re salutio,qui est propositionis in suos termi.; hos,praedicatu videlicet&sulnectu alari a resilutionis species orationis statuaturi, siue rhetorica illa, sue grammatica fuerit, quo&dictionis tu solutio tu copositio pro- csibit haec aut diuiditur in periodos, cola, membra.diatone' syllabas,literas. Quinta asit& vltima hui'reiblutionisquq intelle , ctu sit,species est,cuariisex cogniti e sine alicuius rei,artis vel scietisiteq; genus subiectu,re luit ii simplicia quaeda prinςipia Mellaineta quib res,ars vel scientia n-- quam partib constituitur. Porro naturalis compositio priorib. his opponitur,nem eo, gitatione,intelligentia, Unati ra fit; -- hiticii res 'issoluuntui in materj formata, si informe, formata, Vt homo inca ne, a
lteruos,ossa, haec inariis ores,' hi in ei
424쪽
menta informem, i materiam primum sorinam. Huic resilutioni opponitur co- positioea,quae exiisdem princi is orditur. Huc referatur organica compositis de res lutio,cuius materia similaria sunt corpo forma autem uniuscuiu que similaris corporis magnitii lo,confornratio, figura, assi re, certus earum numerus, ac stremo apta omnium coniunctimitque collocatio. Tot modis ac sertasse pluribus ut Platonici volunt, ad nostrum tame institutum parum hoc in loco facientibus, concipitur resilutio. Differuntautem hae species omnes potissimum rebus subiectis,qui dissolvunturi ordo autem&modus progrediendi s reunaisdcidem est. Etenim omnes a post rioribus ad priora, a compositisin confusis ad simplicia, ab effectibus in suas causas, a
fine ad principia, ex quibus unumquodq ue
constat,progrediunturi videturque hic vox resolutionis, translata esse ab his, qui post peregrinationem ad proprios laresreuertitur: m oui patria egressi reuertuntur, proprie αλυειν dicuntur. Cum tot modis cωcipiatur e lutio, hos de illa dicemus, qua,
est finisti generis sibiecti in sua principia,
quaomnesariesac disciplinae universae co-
425쪽
'tainueniuntur. Resblutio igitur baec sis ordo re lutivus,a notione finis,utGalenus ait, sucit brutium: nam finis est primu prino pium artis, cuius c optio statuis ur inanente artificis, aquam quoddam bonum
. quiasinisexpetitur,autquia verum bonum
b, aut quietinipparens, & specimen boni pridi ideo cum sit expetibile, movevemcientem appetendum. Quemadmo , dum in medicina ni .Eost fruitio sanitatis, di inclute ciuili iustitiae legitiino ad pHὀ: con/itur enim Medico Iurecosulto prinquodam bono, alioqui non peteretur. vi vero hoc bonum. liue huius boni eo e Ptio, mente constituta est, adiungitur suo subiecto seu materiae in qua reperitur,visa
auia orpori iustitia actibus hominum ciuilibus seu politicis, ex quibus quasi duo .hus sontibus uniueriὰartis vesicietiae eo situtio emanat Etsi autem finis istius conceptio .sibiecti, est, tamen in muli quae adhaee reseruntur principis theoremata tantisper dissescitur ac singula quae Martis seu professionis cognitionem attinent, ordine producuntur inueniunturque; omnia,donec adultinia&extrema peruei tumiit elementa, quaein aliaresolui adhuc
426쪽
riem non admittat. Quaeruntur ergo inh
oesine, omnia quae ad finem conducunt; conducum aure ad finem ognitiones pasetium ipsius subiecti, dc causarum efficimi thim finis quoniam finis est veluti forma materiaesubiectae Itaque inuestigantinuavitio principia subjectae materiae, veluti in is te medica corporis humani partes 'arini les, similes, humores, lem di inlaxe ciuili principia asti ora ciuilium, per na, res,quaeqi nius oriunturiniones; inceps ipsius finis. Vnde ab Arabibus interdum hieo domasti nominatur: est enim ille, que sudiose inquirimus, di cuius gratia subse mus laborem inveniendi vel docendi artes finem autem non in quirimus,sed tanquam notum animosossidemus, qvi absilutitu ut Aristori in lib. De moribusinquit,imit tur,vel potius est quaedam consultatio: co- sutatioautem nulla defitisinstituituri ut, medicusnon deliboat lacu, an debeat salutem tueri, aut morbum profligare: Iur
insultus non dubitat, an iustitia sit sibi ii pubi tuenda, propellenda iniustitia, sa smpliciter hunc finem tanquam bonum quoddam animo concipit, ea quae ad illiun spectant ordine rectaque rati me inquirit ae
427쪽
'uius necellaria sunt adinvenerit. Est enim veluti amussis®ula omnium quaeinar te ninantur, idem per huc artes no solum distinmuntur&separantur, sed etiam con- stituuntur. Nam artium aliaetantum in re- rum ni mplatione,atque inuestigatione veri constitutae sunt,quae& Graecisi ut Galen in
lib. de Constitutione artis medicae inquit ruo ρη sti appellantur, in quo genere tota
physiologia,cuius finis in rerum naturaliuscientia postus est, sine ulla corporis actio ne,consistit aliae praeter eontem plationem. actionem quoque corporisVelani ,eritraanimum sese proserente,adiungunt atque has duplices sunt: autem acquirunt aliquid. aut efficiunt acquirunt,ut ars aucupatoria, venatoria 4 piscatoria efficiunt, aut opus
post actionem resinquentes, aut nihil relin- 'uςtes Quae opus relinquat, mi ξι ς pro prie, id est, factivae ves essectivae dicuntur,4 hae aut nouum opus efficiunt, ut aedifica 'toria: aut quod vitium fecit; reficiunt ac ra- concinnant, ut ars medendi artes qu- ..ihilpost actionem relinquunt, uetoica stavocantur, Uditatoria, cantatoria quo re sexuntur omnes illae artes politicae, ex qua
428쪽
si apta edidicisse. Esterrores timis, ψdo, progressus ex noti me is uniuersa' lis ad principia vltima ipsius artis : nam 'huiusmodi auogressu,tati reex notione finis constituitur Exigitur autem αpςxscitur per seriem principiorum seu pala tium: quaealiqvalido instriplex, aliquan- com posta, multiplex simplicem ma--, 'aifeste conspicimus in resolutione logicae contemplationis, cuius finis est comtio .veri, sed veticon videndi mendi opi
fixest demonstratio: omnisautem diemostratio est quaedam rati natio syllog snus. Caeterrum syllogi is consurgito. propositionib rursus pri sitiones ex vocibus simplieib. &hie non datur ultra progrediresbluendo eumvoces sintvltima luseius resblutionisin secultatis prima principia. atq; haec partium series simplex univusmodiest. Alimian vero constitutus rus, per plures ac diuersas ordines reseruis inr verbi gratia Finis politicae ficultatis sit
429쪽
i in victoria, aulanilestia in hiemsη--- ori resolui in duo principia, Rursus, victo ista quaeritur bello, bellum geritur milit milescolligitur pecunia. Iam vero pecu nunc deflectit a sua simi icitate kpecunia
tenda. Quaerituraut a subditis, tributive sectigaliaque exig ndo, vel mi tuoaccipiendo vel dominia ac possessiones oppignetrando, vel diuendendo. Quod si bis inis pacem quaerere non libeat, aliae attentandae si Viae,quibus ea potiri possit Cum iotur, m. positum finem in victoriam di amicitiam
resoluerimus, victoriam autem nullo mo do,aut certe dissicilaassequi possimus,adab ieram restautionis partem, amicitiam nismirum, transeundum nobis est, qua comparaturaut beneficiis & officiis aut hosti de aure cedendo, vel idtedimendo. Redime inrautem vespecunia-- qudirendae r
tio modo exposita est,uel permutarion' ι, matrimonio Hic ergo ordo partim,'u - finem. eis, pacem referuntur,ubi habe at multiplicia principia, cuique planum iit dic quo timur ordine resoluendi unum si
430쪽
admodum multae diuersae s tartes,sia quoq; indunt fines; alii enim aliis propo. sti sunt artibus,quae quidem artessi ne ec colastituuntur dc dystinguuntur, ut saepio, s-Galen nos cummunitit Verum apud Aristi telem,quodadimam iacultatem aut
silentiam cognoscendam attinet nusiuam in operibus quae ad nostras manus peruenses antireperitna seselutio;partium uremali . cuius artis, multis in locis, ut paulo post dicam: ut in principio lib. Politicoru Physi- corum 3us a Meteororum lib., Mallisi finitis in locis Id tamen constat, omnes ab martes ordine inuentas es ac constituta , quemadmodum dc artem medicani a Gale. etio, qui inlibr. De constitutioneartis hanc amethodum est secutus. Quemadmodua etem omnes scientiae aediseiph, tradi vi res nitieris qui manuum ministerio fungun-
qui , hoc ordine constituuntur inuentutur .
lue verbiotis,in arte aedificandi scies
limus : Namartifex primo mente concipit
finem domus, sub notionebonis intellio fi enim i cmutareesse homini, si avem la Mimbribus, a frigore dicatore, caeterisit litum caeli tum aliarum rerum iniuriis se tuem ri possitio quam cytisne boni movetur