장음표시 사용
131쪽
reprehendenda est , & medici in eo innocentia ac dignitas vindicanda. Hinc jam intelligere cordatus quivis potest, quam mala consulant aegris mulierculae,ATheologi nonnulli ἀλοοτριοεπισκοποι , dum nullo distrimine quavis hora monent, ut cibo se reficiat aeger, ut medicamentorum usui valedicat, a quibus sentiat se tantum debilitari magis, ut indicet quarum rerum appetitu teneatur, easque sine metu praeparari curet: ac ut magnum quid ficere videantur, mira religione & quasi sacris gestibus osserunt aqvulam aliquam , quae naribus& cordi admota vitam jam discedentem, & sime as colligentem ex via revocet: huic vero sine trepidatione fidere jubent: & aliae similes ineptiae quotidie excogitantur plures. Interiincausa morbi nullo adversante libere dominatur, sobolique suae, id est, morbo incrementa dat, d nec aegrum jugulet. Quo tunc se proripit illa sapientia , quae censorio consilio medicos procul secessere antea jussit λ Sic autem se res habet: gratificandum est nonnunquam aegris aliquid appetentibus , sed fiat hoc cum judicio recto & amtificioso, non muliercularum , sed medicorum :cibus enim deterior, paulo suavior tamen, con- cpdi interdum potest. 2. Aph. 38. Id vero ad artem pertinet scire quomodo & quantum: neque desideriis aegrorum vel stolidis opinionibus see' minarum committendum est. Neque credendum utique nostris Romanis suis su loquiteu Ceu
132쪽
ng Mongis INCvRABILIBUS. IIIIA est, qui cum in adversa aletudine vinum aut frigidam aquam concupierunt, deliciarum P
trocinium in accusationem non merentis stomachi habent. Est frequentissimus idem hic se
mo apud nostros etiam , quando potiones SyrusOrum, aut decoctionum, aut aqqae hordei aegre ferunt , ut ad stomachi naturam confugientes , hunc vinum poscere clamitent, alioqui frigore periturum. Decet bonum medicum scire, quomodo & quando gratificandum sit languentibus,
neque volumus ut asperum, torvum atque immiatem se exhibeat , tantum tamen etiam animi habeat , ut autoritate sua nocituris desideriis contradicere ausi. Cum aut nulla aut levis secutura videtur offensio, quae ve per aegri in caeteris obedientiam facillime corrigi queat, aequum est aliis quid indulgere cupiditati, etiam paulo ante justum tempus, sicut Galenus de se testatur, quod interdum multam gelidam aquam concesserit, in his morbis, in quibus postridie usus ipsius conveniret , hoc solum gratificatus, quod non optimum plane tempus expectaverit. At si multis adhuc diebus non convenisset, certe nullo modo concessurus fuerat. De hac re extandi utilissimae commonefacti nes Hippocratis & Galeni in 6. epid. eo textur Gratia agrotantibu3. Quod si ergo aliquid a morbo affectis, nesciente medico, noxium vel intempestivum aD
sumtum commissumve tuerit, tum periculum. H sane
133쪽
xi BRVNONIs SEIDELII LIETRsane prae soribus erit. Sed redeo ad id, unde primo coeperam, nempe ad sutilia, vanaque jucicia vulgi de medicina. . Quemadmodum sunt multi, qui non putant
medicinam artem esse: ita multi quoque sunt, qui artem esse non inficiantur, sed divinatricem esse volunt, quo in errore quam plurimi mortadium versantur, maxime persualum habentes, medicum nulla alia ratione adiri posse, nisi cum urinis in prima acie collocatis. Mittunt igitur ad medicos urinas solum, male collectas & dispositas, & loco harum etiam interdum alios liquores tentandi ac fallendi gratia, nihil de conditione personae dicunt, nullas aperiunt causas atque occasiones mali sui, interdum quidem quod metuant has profari, ut quando uxores a maritis plagas acceptas dissimulant, i terdum vero, quod ipsos pudeat aliis notas eas
fieri, ut qui lue Gallica insecti sunt ex commixtione & congressit scortorum: maxima tamen
ex parte ideo, quod credant medicum illas universas, symptomata quoque tam praeterita & futura, quam praesentia, ex lolio cognoscere posse, aut si non possit, medicum non esse. Quid inquiunt, vel cogitant saltem) vis ME tibi haec narrare λ veni potius ut ex TR audirem aliquid, qualis tu medicus es, si haec in lotio non cernis Praeclare igitur rem gessisse se arbitrantur, si medico interroganti de circumstantiis necessariis nihil responderint,vel aliena &conficta protulerint.
134쪽
DE MOR3Is INevRABILIBUS. 1 Is Multi tam prudentes & cauti, imo religiosi, videri volunt, ut metuant, ne medicus secreta aliqua & αρρη rimetur, dum quaerit de longitudine , modo, causisque externis morbi, de genere vitae, de symptomatibus ac signis, & aliis: denique videntur sibi habere mille obstacula, causasque justissimas, ne verum dicant, ne autem medico mentiantur, nihil est quod ipsos impediat. Religioso igitur gestu & arte composito
vultu accedunt, sacrumque illum & beatum latiaeem osserunt, neque Miter a medicis atque a magis & divinatoribus responsa petunt, & omnia insuper quae desiderant uno teruncio emere semel volunt. Praeterea ex superstitione quadam praecipue ad hoc opus dies Dominicas eligunt,
sacris scilicet rebus destinatas, istique benedictae
aquae prae caeteris accommodandas. Tantaque
est aliquorum pertinacia, ut dulce eis sit stultae isti persuasioni immori etiam, nec de sententia decedere, quando non reperiunt, quales ipsi volunt ac desiderant ve=μαντεις, cum alias servari possent. Volunt itaque ex una illa contemplatione urinae praescribi statim leve aliquod & familiare obviumque seu parabile medicamentum in pauca
quantitate , quo omne malum semel depellatur, nulla aliarum rerum habita ratione iunum enim contra unum expetunt, saepe quoque maltiplex
sit, quod illi unum esse ducunt) id si non assequantur , statim primo neglecto , vel etiam
135쪽
iis BMNONIs SEIDELII LIBgat verbis contumeliosis, convitiisque affecto, ad alium decurrunt, quem simili tractare modo, donec vel casus remedium adserat, vel ipsi tandem malo succumbant. Hanc vitiosam consuetudinem vehementer optarim ab ipsis medicis emendari, neque enim ab aliis emendatio expectanda est , neque etiam illa difficilis sutura esset, si omnes in una civitate consentirent, imperitos rectius instituerent, nu- mulisque aliquot parvo tempore carere vellent. Postea enim recte edoctis. hominibus de hac re sine dubio & arti justus honor haberetur, & honesta quoque praemia non de sutura essent, benedicente Deo curis atque laboribus medicorirum, in plana, aperta, justa, legitima, recta, &cum veritate consentiente.
Verum de hac re non est quod plura hic disseramus, cum alibi copiosus explicata nostra extet sententia. Pauci sane recte sentientes & agentes, in tanta multitudine consueta via euntium, quid efficiant λ Calumnias & obtrectationes iniquissimas subeant necesse est, odia etiam quorundam suscipienda, & multis emolumentis carendum, Quod si recta facere per alios non licet, recta tamen sentire ac vera dicere & olim licuit, &in hoc quoque negocio nobis una cum multis
doctissimis sapientissimisque aliis licebit. Nec
vello tacenda est aut dissa mulanda avaritia hominum quorundam locupletum, pauperibus enim gratuita opera ex caritate debetur quae saepe in causi
136쪽
DE MORBIs ΙΝCuRABILIBus. I I causa est , ut omnem medicam opem negligant, dum pecuniae scilicet metuunt sordidi Eucliones, maluntque diris cruciatibus nonnunquam torqueri ac perire, quam senatuin mediocrem curationis tolerare. Aut certe si medicos implorant , tanta est tamen ingratitudo ipsorum, ut mirum non sit, si medicus multum de promtitudine atque alacritate sua ob id remittat inter- dum, quanquam fortassis fieri hoc non semper debebat: quis tamen omnium animos & impetus affectuum potest regereΘVidendum etiam est aegrotantibus talibus, non tam quid alii faciant, quam quid ipsi sint m riti. Omnes natura duce odimus & fugimus i gratos. Salomonis quoque haec sacra vox est rNon recedet malum de domo ingrati. ex quo aliisque infinitis locis apparet gratitudinem tam esse a Deo praeceptam, quam studium benefaciendi. Cumque Syracides dicit: H o N o R A MEDICVΜ, honorem non in verbis nudis ac pharisai-
eis gestibus ponit, sed in judicio animi, assectae
vero cordis, & remuneratione digna laboribus curisque impensis. Incidunt vero isti ingrati justo Dei judicio in immanes demum tortores, quibus nullo auro satisfacerepossunt, a quibus tamen non, sanantur, cum bono viro & perito saepe drachmam denegarint. Hinc fit ut juxta Satyricumr Paeniteat multos vanasterilisque cathedra. hoc est, professionis medicae. Et certe quibus nec justa methodo artem tractare licet propter i
137쪽
,18 BavNONIs SE ID ALII LIERRagrestes mores & improbitatem hominum,' nee justa etiam laborum praemia capere licet, veniam illi merentur, si de alio vitae genere susciapiendo deliberent, in quo & Deo & hominibus plus servire queant. Quantum qiueso in helluationes aut vestimentorum luxum pecuniae profunditur quantum etiam datur rabulis & fore sium causarum patronis, de re aliquando minima. litem persequentibus atque ii tamen nullis sere beneficiis contenti acerbe extorquent ingentia operae suae precia, aut eam omnibus palam donegant , idque jure facere videri volunt. An corporis mala minora sunt iis, quae sortunae bonis accidere solent Res scilicet instituta est ac geritur juxta veterem ironiam.
Πορνη ταλυ , φιλοσοφω τροώζολον. Non haec dico quasi sentiam omnia loca Gmnes ingratos producere; nam sunt, ubi dignus &arti & artificibus honos habetur. Sed quoniam de praesentibus odiosa esse solent exempla, veterum judicia commemorabo quaedam, ut quo loco atque qua dignitate olim Medicina fuerit, lectores cognoscant.
Praetereo quanta Hippocrati ab Artaxerxe Persarum rege oblata fuerint munera. Erasistra- 'tus Aristotelis filia genitus Antiocho rege sanato centum talentis donatus est a Ptolemaeo filio
ejus,quanquam hoc libr. 7. Plinius Cleombroto
138쪽
DE MORE Is INCvRABILI Evs. I I9Ceo, nisi fallor adscribit. C C L. H S. annua mercede fuere apud principes Cassius, Calpitanus, Aruntius , Albutius, Rubrius. Stertiniust imputavit principibus quod H S. quingenis annuis contentus esset, sexcena enim sibi quaestu urbis fuisse numeratis domibus ostendebat. Par& fiatri ejus merces a Claudio Caesare insessa est. Crinas Massiliensis centies H-S. reliquit muris patriae, moenibusque aliis non minori summa extructis. Ludovicus Galliae rex lxi I. puto)quot millia coronatorum medico suo etiam uno mense persolvit Z quanto stipendio annuo aliquot Medici in Italia docuerunt Quantum Petro Aponensi pro unius diei duntaxat itinere &pemoctatione numeratum fuit λ Quam praeclara privilegia ab Impp. medicis olim sunt conces.sa 3 Lex enim haec est Constantini Lib. Io. Cod. Medicos is maxime Archiatros, grammaticos θ professores alios literarum, Θ Doctores legum, ana cum uxoribus 9 illis, nec non θ rebus, quas in civitatibus possident, ab omni functione, ab omnibuι oneribus, vel cirilibus rei publicis immunes esse praecipimus, ct neque in provinciis hostiles recipere, nec ullo fungi munere, nec ad judicium deduci, nec eximi vel ex hiberi vel injuriam pati: ut si quis eos vexarerit poena arbitrio judicis plebatur. Mercedes etiam ct Salaria ieis reddi jubemus, quo facilius liberalibus studiis ct in
moratis artibus multos instituant. Haec ideo recensenda esse duxi, ut ostende
139쪽
Iro BRvNONIs SEIDELII LIBI R& potentiss. principes Medicinam, neque tam contemtim habitam, ut nunc fieri solet, cumque illi maximis honoribus atque praemiis Medicos affecerint, justum esse , mediocritatem aliquam hodie quoque servare, neque plane servilem facere artem. Omnino igitur locupletes liberalissimos esse conveniebat, ut tanto aequiore pre- 'cio medici pauperibus, vel gratis etiam, operam navare possent. Verum ut nunc mores sunt, quemadmodum validi mendicantes , homines ignavi, ocioque perditi, veris egentibus eleemo synas praeripiunt: ita divites a pauperibus mediacorum sere benevolentiam & studium avertunt abducuntque, dum incredibili tenacitate sua omnem ardorem benefaciendi in eis extinguunt. Solent istiusmodi homunciones medicorum amicitiam astute expetere, & mirifice quoque ambire , non virtutis studio aliquo , sed solam hane ob causam , ut in morbos delapsi gratuitum deinde propter amicitiam ministrum habeant. Verbis quidem liberalissimi sunt, prolixe pollicentes, sed splendide simul mentientes.
telligo quid meamgratitudinem deceat, selpam libera. liter quantum tibi debetur ,-λώιον : deinde nullus finis admonendi est: Sis diligens ,- Uiduus in cogitatione de mea salute, tammendata tibist pila mea, ego tibi pra omnibus aliis filo, nota est mihi eruditio
Oscirntia ta/; talia enim lenocinia verborum as inlisat,
140쪽
DE MORE Is IN COABILIBUS. I 2Iadmiscent , interim denarium prae manu dant , caltera cum convaluerint a se expectari jubent: quasi vero medicus ex pacto teneatur carere mercede sua, si non omnis aeger convalescat.
Finis medici non est sanare nam hoc semper feri non potest sed omnia si agat, quae ad salutem recuperandam pertinent, tum officio satis-ficit & a fine suo non aberravit, & sive aeger restituatur, sive morbo succumbat, pro officii tamen sui ratione, honore ac praemio fraudandus non est. Talem ergo sapiens Plato legem condidit, lib. 9. Quiris mesicus, si is qui ab ipso curatur, moritur invito ipso, purus sit secundum legem. Tandem vero admoniti, qui aegrotarunt aut horum haeredes de debito, aperti hostes fiunt: negant tantum deberi, dicunt levem fuisse operam, jam se a pecunia non instructos esse, admonent patientiae, criminantur hominem esse insatiabi, lem, inhumanum, avarum, & quid non Talia igitur medicum, ut credo, facient plane tuum atque obsequentissimum paratissimumque , si quando iterum morbo corripiare ipsiusque auxilium denuo implores. Quid ni Z ajunt, tu mihi ex Christiana caritate obstrictus es, & hoc officium in necessitIte laboranti debes, non potes. salva conscientia opus vocationis tuae mihi indigenti denegare. Talibus ingeniis fallacissimis &lupra responsum est, & nune respondeo hoc modo: Scio & memini, o hypocrita, quid homo homini, Christianiis Christiano debeat, sed tu ejice