장음표시 사용
51쪽
DE IV ITA UAERET PUNITIONEmus. Nunc de haeresi diximus: postea aut de haeretico trActabimus ,ut quis tali nomine appellandus sit,osten. damus. Vt igitur ea quete de haeresi diiumus,in compendium colligamus,dicimus haeresim esse propositionem/ falsam fidei Catholicae repugnantem.
De malitia haereseos quantast. Cap. II.
Quanta fit haereseos malitia ex eo tacite quisque itebligere potest,si consideret quata sit fidei bonitas, βc uir Ar It tus.Rectu enim ut ait Aristoteles) est iudex sui lcohibqui.Fidei aut uirtus lata est, ut sine ipsa Dii Deo gratum esse possit, nec sine ipsa aIiquid a nobis uere bonuessici possit: qm illa est,quae csteris uirtutibus uiam Parat,Scillis scopum,ad quem suos actus dirigant, ostendit. Sicut enim inter c steras uirtutes, quς usitato Sc iam recepto uocabulo CardinaIes diculur,prudentia est prima quia reliquas dirigit, Sc uiam,qua incedere debet, oste dit: sic etiam inter illas, theologales appellant, fides est prima: sa reliquas quid agere debeant, docet. Ne mo sine fide, quid sperare aut Ad diligere debeat agno scit.Fide destitutus Dela Dunquam ut decet)amabit sanunquam illum remum eratore, aut uere bonum intelli-HGra, Ret. Credere Oportet accedentem ad Deu ait Paulus quia est: Ecquorci inquiretibus se remunerator sit.Fides
est, nobis pmium Dostvom Iahoni ostendit,Ac per hoc uir s nobis ad laboraci tam ministrat, Sc in ipsis labori
bus constates reddi d. Haec est,quae nos temporalia oia contemnere, Um Plus quam omnia creata dilage
re,admonet. NSm qui ueram de Deo fidem habet,non cupit in mise s huius seculi diues fieri qm dum aeterna ιιμ considerat,ipalia sibi cillescunt. Et ideo Paulus ola huius mundi arb1tratuS est stercora,ut Ypm lucri faceret. Per hanc moyses honores delitias, Ec diuitias contempsit. m. n. Nam ut de illo refert Paulus Fide grandis factus negauit se esse filiu filiae Pharaonis, magis eligens amigi cum populo Dei, quZm tPalis peccati habere iucunditatem,
maiores diuitias aestimans thesauro Aegyptio N impr
52쪽
L I B E R IAius. Iopem Christi. Aspiciebat enim in remunerationem . Csi negauit se esse filium filis Pharaonis,regiam dignitatem conrepsit,ac pinde honores huius seculi se vilipendere declarau1t. Eligens affligi cu ppro Dei,qui in luto Ecl tere seruiebat, magis quam tPalis peccati fire iucundi talem,aperte ostendit nobis quatum huius mudi deli tias stitimauerit.Cum uero impropertu Christ hoc est, aniurias uel pro Christo uel ad Christi similitudine patienter toleratas maiores sRimauit th elauro Aegyptio Tum, satis aperte declarauit quid de huius seculi diuitijs senserit.Cam aut i qua hic olum rent temporalium contemptus ocesseri Paulus eaepressit dices.Aspiciebat. n. in remunerationem. Nam idcirco elegit esse pauper, Scdespeetus,quia credidit alia multo maiora bona in po- sient manere,cὲ forent per paupertatem, Ec columelias adipiscenda.Fides est Q nos Dei filios efficit, sicut Paulus ad Galatas scribens ait. Omnes fili3 Dei estis per Qdem, est in Christo Iesu.Haec est uita iusto0 qm ex Sde ut Abacuc propheta tellatur) iustus uiuit. Haec est denique Basis Sc fundamentum totius Christianae strueturricui,quicquid ad ueram pietatem is religione spectar innititur.H.ec siquidem est illa firmissima petrassi hi WPra quam Deus laudauit eccriam suam , supra qua nos ε' Oes functari praecepit Paulus,ut stabiles & immob1Ies simus a' spe Euangelij qcr audiuimus.Hinc ia int opinor aperte conuincitur haeresim pessimu esse uitium,qi hec fidem destruit,quae fundamentia est totius religioni S,mne qua nihil intreliqua oia profuturR. i. n.fundame tum deest,nihil super aedificari potest, Ec siquid super
sdificatum fuerat neceste est ut corruRL.Fide sublata omni uitio qualibet pravo Sc magno Porta latissima aperitur. Sicut. N.fides caeteris uirtutibuS,itae contrario haeresis Oibus uirilia parat M apetit. Hinc fideles catholici de haereticoru uexationibus conss eruntur,apud Iob dicentes. Quasi rupto muro S aperta ianua irruerulfuin ubH Per me Quae uerba Beatus Gregorius interpretans ait
53쪽
DE IUSTA HAER E T. PUNITIONE Greg. Quasi murus rumpitu cum prata cim persuasionibus mdes quae de redeptore nro est in uiaorundam corde dipsipatur.Cumis peruersis in hac uit a potestas tribuitur , quid aliud quam ianua erroris ap eratur Quasi rupto e go muro Sc aperta ianua super bonOS 1rruunt maricum accepta ipaliter potestate,peruersi ipsa quoque in quo runda corde destruere munimina fidei conantur. Haec
Pro 9. Gregorius.Ob hanc causam de haereseos malitia mystice Salomon in prouerbijs loquens dixit: mulier stulta,Ec clamosa plena illecebris, Sc nihil oino sciens,sed et in foribus domus sus super fessam,in excelso urbis loco.
Haec.D. uesta beatus Hieronymus de haeresi intelligeda esse censet,ita inquies: Mulier haec haeresis est,contraria nimirum sapientior, quae sua superius lacramenta ceci nil,stulta. f. per fatuum intellectiam,& clamosa per ga
rulitatem,plena illecebris uitio Fur& nihil olao scies,Gαι. sicut ait Aprs:Qu1 se existimat esse aliquid, cunihil sit, ipse se seducit . Sedet aute Ec ipsa in foribus domus suae id est,in doctorib. falsitatis,qui in penetralia perfidis miseros fallendo perducunt. Hactenus Hieronymus. Ad monere in hic decreui lectorem: ne ex his dictis meis occasionem suspitionis accipiat me sentire, ia infidelia Opera esse peccata, put Gregorius Arminetis docetium ab illius opinione, M sententia ego manibus ut dicit)et pedibus recedo. Fateor quidem sine fide nullum opus esse meritoriu, α uita aeterna di nummon in ideo con sequens est,ut Omne tale sit peccatum, haec duo, ubdelicet peccatu, AmeritUm: non tam Oxime diuidunε , aut ab inuicem separantur,ut qui ab uno recedi statim ad alterum transeat. Est.n.inter illa mediu aliquod, qae ab troch extremo' separatur: ita ut aliquod sit opus humanum,hoc est,per considerationem intellecrus, Ac uoluntatis libertatem facitum,quod necesit prsmio dignia, Nec poena. Verum si non omnia infidelium opera sint
peccata dicenda: infidelitas in porta aperit latissimam ad omnia uitia introducenda. de eueni ut qui 1inde
54쪽
lis,est omni uitio perpetrando aptissimus sit. Sicut.nficorporales oculos amisi male se ab hostibus tu et, qBillom iacula,a quibus cauere illum Oporteret, uidere nopol tau fidem Gatholicam,qus ocUIUS est mentis nre, dereliquit a d smonas tentationibus liberari non potest.
qm sine fide hostes inuisibiles liorum in incula Do uidetur,&ideo non cauenturis ac de causa daemones impese laborant a fidelibus Catholicis hos oculos eruere Mieo facilius illo aiabus nocere possint, quominus ipsi Vcogniti fuerint. Samsorie post erutoS oculos,Philisthi)m iisLivinetam catenis duxerunt, M clausum in carcere molore fecerunt,sic daemones postquam oculos mentis, hoc
est,fide ab aliquo abstulerunt,uinctum illum detinent, re per olum peccam N circuitum illum deuolui cogut, Nam fide ablata, mutua inter imos charitas evan scit: uinculum pacis dissoluitur: concordia scindituravi lia haec,& caduca supra illo 'meritu aestimantur. De' uilescit,3 non ut decet)colatur: omnis deniq; xeligio prophanatur, omniScsi pietaS Perit.Vnde Feli X Papa,et , his martyr in epistola ad Paternum Episcopum ita ait. Haeresis quippe est nimis impia WEuangelicae ueritati ginimica quae non portionem aliqua laedere: sed ipsa Chri stianae religionis conatur fundamenta cora uellere. Quoscunc .n.rapit ad se,non solum in hoc uitium: sed in multa alia uitia ruere facit, M ipso suadete antiquo hoste nosolum persecutores ecclesiae:sed etiam sacerdotum eius
fiunt.Haec ille. Verum h1c aliquis fortasse dubitabit, Scmerito an h esis sit grauius schismate peccatum: dubitand1 aut causa haec est qSschi a multo grauius adeo fuisse punitum legimus. Sed hoc DO obstate nos diuim' haeresim multo peiorem esse,quam schismarum iuxta regulam beati Augustini,tanto aliquod mesum est peius, quato maiori bono opponitur. At haeresis est contra prima ueritatem, quae Deus est. Schisima uero Sc si dicatur
eme contra charitat non in contra 1llam charitatis par
tem,quae Deum respicit: sed contra illam, qus circa pro
55쪽
DE IUXTA HAERET.-PUNITION E. ximum uersatur. Est.n.schisma contra bonum fraternae charitatis, Munionis. Licet aut charitas maior sit fide , sola in ea parte censetur maior,qua respicit Deum: et cotra hanc non est schisma: sed contra illam, quae respicit proximum, Schsc minor es qua fides. cie colligimus haeresim esse ex genere suo grauius schismate peccatu: a haeresis diuinam ueritatem,cui sicles innititur, oppignata Schisma aut fraterna oppugnat c ritatem, α eceriae unitatem scindit.Fatemur maliquia, Posse contam gere circustantiaS, d quas sch1smaticas grauioris cae
pae fiat reus quam haereticus,ut puta si maior adesset coxemptus uel quia magis per schisma,quam per haeresim noceret.Sed haec, aut alia similia cont1ngiant schismatu nec illi a' natura insunt,ac proinde genus schismatis non est ex illis aestimandum. Nam grauitaS PQCcati ex genere suo,exillis,quae sunt illi insita, S naturalia, capienda est, M no ex circunstantis,quae contingere po1ssunt. Saul obqcitur, schisma esse grauius punitum,fatemur indem: qin hoc apertissime docet liber Numerorum rela Nu. Is rens Dathan, et Abiron ob hoc scelus fuissis uiuos absorptos a terra:sed hoc non obstat quin haeresis grauius sis peccatum. Quoniam Iicet ultimae poenae, quae uidelicet post mortem peccatoribus infliguntur,iuxta mensuram delicti ut Iegitur in Deuteronomio imp onantur, quae De.as in in hac uita infliguntur, Non semper iuκta hanc mensaram dantur. Nam poena Sc cruciatus in hac u1ta non soIum dantur in punitionem:sed ad medicinam,ut scilicet per eaS curentur peccata,& ipsi peccatores a similib. in posterum caueant,dc ath illom periculo fibripsis cons Iant,de ab illis abstinere procuret. Ob hanc causam msenus,dcleuius peccatum:quia tamen stpitas commissium, aut quia ad illud maior est procitas, aliquando grauius Punitur,ut timore poenae illi aut alii ab illorum commisesione arceantur. Populus autem Iudaeorum ad seditio ne, M schismata fuit semper procliuis, ut ex discursu is cra in historiam fac1le est cognoscere.Et apertum etiam
56쪽
de hac re habetur testimonia apud Esdram sic dicetem
ciuitas illa a diebus antiquis aduersum Reges rebellat, AEI AEc seditiones, Sc praelia concitantur in ea. Iustum ergo fuit duras infligere poenas,ut illis ueluti acerbissimis quibusda adustionib. tam late grassanti morbo obviaret.
De disserenna Interpositionem baereticam,et erroneam, σ rem ariam, scandalosam, alias similis notae promisitiones. CV, III.
Quia dixi aliquas esse propositiones,quae re si haere'
lics merito censeri non possint, re uarias in illarum Propositionu infames notas ut puta,quia errones, aut scandalois,aut temerariae siunt, inhiberi possunt ab his,qui' has hoc incumbi ne praedicentur populo, aut quo Ib het doceantur: ideo necessariu esse existimaui de ista' Propositionum differentia tractare, ut inde constet, Rittiota sit quςlibet falsa Dpostl1o inurenda.De propositi
ne haeretica cum satis in primo huius operis capite tra' etauerim, non est opus impraesentiarum quicquam aurrePetere aut Moeraddere.Propositio erronea 11 absque
ulla nominis restrict1one d1 finiatur, dicet absolute Π est propositio falsa.Et falsam propositionem nunc dico esse non solu illam,qua ali d enunciatur aliter este qua est:sedet illam propositionem,cui quis aliter quam debere assentit 'ut puta quia firmius,aut certius qua d eberet. Nam beatus Augustinus errore diffiniens in Enchi rid1o ad Laurentiu capite. 17. sic ait: Errare est approbare tali a P aeris,aut improbare uera o falsis, aut habere incerta Γ certis,aut certa pro incertis. haec ille. Ex cibus RPerte constat oem illum errare,qui propositioni dubiς, aut opinabili assentit cum cert1tudine fidei, Sc omnem talem amensum esse erroneum: quia Ac si uerum forte sit,
qa asserit aliter in quam deberet,iserit cum incerta Mcertis teneat. Si aut iuxta hunc modia,de Opositione errΟΠ ea loquamur,nulla prorsus est difficultas distingue re inter haeresim,dcopositionem erroneam .cum costet SizeIs esse genus,altent uero illius Ipeciem. Nam proPOsirio erronea gepus est quod sub se continet haeresim La
57쪽
DE IVs ΤΑ ΠΑE KET. PV NI ΤΙ Ο NE quam suam specie quia Ois hyeus est ΓPOficio erronea. non in uice uersa ois propositio erronea est haeretis diceda. Sed difficultas est non parua agnoscere, UO PScio
snter se disteran haeresis, Sc error in fide qm si est propositio erronea,consequens est,ut falsalit, Sc si est exronea in fide, oportet,ut falsitas illius sit cotra ueritate fidei At salsum, d ueram fidem oppugnat nescio qua uia eri possit e haeresis dicatur. Quo sit,ut nullum sit inter illa duo discrimen: Sc certe si aΙ1qcte tam occultum est ilIud,ut oes,qui de hac rescripserunt, latuerit Ura DuIIuseo',qui de uarietate propositionii damnabilia scripsit,
quic docuit: unde haec diuersitas posset a Osci.Dannes deTurre Cremata ira summa eccnaeaabro, quarto , Parte secuda,capite.II. diffin1t propositionem erronea,
absolute sed no diffinit propositionem erronea in fide. Quidam martinus Garsia olim in regno Aragonum Inquisitor, β postea Harchinonemis EpiscopuS, in quodam libello, quem aduersus aliquas Pici mirandulani conclusiones edidit, de diuersitate ham propositionum
in principio libri tractaris,eadem,&sub eisdem uerbis, Sc fere nullo mutato uerbo,dicit,quae apud Ioannem de Turre Crematam ahebane. De Guidone Carmelita pudet loqui: qm de haeresibus di1 Terens,cum nih1I absol tu,&consummatum scriba nulla etiam proris cie di uersitate ista' propositionum mentionem facit. EX ali Qu1bus in uaria' uniuersitatum, Sc diuerso' conciliora censuris: videtur aliquod esse inter illa duo discrime qm de uariis assertionibus iIli definientes aliquas censent esse haereticas,aliquas in fide erroneas. Quod aut ita res habeat ex his qui concilio Constantiensi definita sunt, conuinci pot: qm cum in sessione Occiaua eiusde concilii
multae Ioannis V uiclefiastertiores danentur: non in OcSeadem nota Uruntur 'sed eRER Rlique censentur haeret1 cs,
aliquae erronea aliquae scandalos se. Si quis ab his angistiis liberari cupiens,dixerit solam esse vocum differentiam, α non re ita ut idem Prorsus sit propositio haere
58쪽
tica, M propositio erronea in fide ego assuifrantetis libetissime consentire dicens uniuersitareS iIIas in suis cessi ris ad solum orationis ornatu tali Uoctam uarietate esse usas,ita ut propos tiones eiusdem notD NUN C h eticas , nunc in fide erroneas appellauerint. Et huius sententiae uidetur fuisse Ioannes de Turre Cremata: quoniam in Lbro,&parte supra citati hae quae sequuntur ait. Er ror circa quaecun contenta in facra scriptura,siue pii
meant ad historias, siue ad articulos fidei, siue ad mores, dicetur haeresis . Haec ille. S ncsgor fateri aliquod esse ister propositionem erroneam in fide, M propositione
haereticam discrime, dicam,quod sentior paratus tri metiora doceti obedire. Ut autem Quod diaeerim, apertius fiat, admonere pri' oportuit diuersa esse credib1I1u gna. Quaedam.n.sunt talia, quod superant uirtUtem nr1 in tellectus,1 ta ut ad illa intelligenda non possit pertingere noster intellectus nisi prius crediderit, de quibus Ela asiuxta translationem. L X X. ait. Nisi credid erit1s, no in telligetis.Et ista sunt, circa quae proprie cierlatur fides. Affertio aut,quae haec credibilia oppugnat, haerelis proprie d1citur. 1a sunt credibilia, quae non omnem uirtutem intellectus stiperant,&sunt illa, quae intellectus ex uirtute sua non excludo hic uniuersale Dei concursum attingere pot:sed peccatis obscuratus intellectus cognoscere non potest, Scup hoc Deus tiri miseratus illa perscripturam lacra nobis innotescere uoluit, ut si per nos ipsos malitia nra obstate illa cognoscere DO HAlerem IS , saltem Deo docete intelligeremus.Tales siunx istie pro positiones.Deus est Deus est unus. Deus est intelliges. Deus est oipotens. 1stae oes proposit1ones naturali lumi
fuerintagnorata malitia fuit causa, quae 1llorum eXcaecauit intellectus. Nam de 1itis,&alijs similibus propositionibus Paulus loquebat, cu Gen tilium philosopholit insipientiam Sc cscitatem arguens,dixit QVi Ueritatem
Dei in iniustitia detinent: quia quod notum est Dei ma λδ.I.
59쪽
DE IUSTA HAERET. PUM IT IONE . ni testum est in illis. Quae uertia exponens beatus An L UL mus ait: Veritatem,id est, Q Hod ipse est uerus Deus,d tinent in iniustitia, ua cum Mere sciant uni creatori Deo debere cultum summae uera erationis exh1beri, Cia inauste exhibet creaturae. Et posh pauca subdit. Nam illi nouerunt ueritatem,quam Corteris abscodunt: quia quod notum est Dei,id est,quoci maturali ingenio sciri potest de Deo, manifestum estiuis multam.sunt,qus de Deo per natura sciri Do pnt siciat est mysteriu laarnati Ois, ex passionis,qct latuit sapietes mundi.Sed hoc de Deo naturaliter sciri potest: qae ipse sit Deus quia omis creat ra ostendit se non esie Decim: sed ine alium, qui eam socerit cuius seruitio parere Decesse sit.Ιta quod notum est de Deo manifestum est iIlis . Haec ille.Et istae taleS pr positiones non sunt proprie obiectum fidei: cum natu rati ratione comprehenduntur. Nam ut beatus Grego rius ait) fides non habet meritu, cui humana ratio Prae-het experimentum. Amextio ergo talis, quae est comtra credib1lia, quae naturaIi ratione probari possunt,e Creo; ronea in fide d1cetur. V v Rratia exempli, quo es Deus' no est unus:qct deus no CDA qct s fuerit homo intriduo: quo d anima homini R Producatur ex semine humano sicut anima bruti: qa charitas , qua nos Deum diligimus est Spiritusancitus. Victa activa est excelletior, qua contemplativa. Omnes ictor propositiones dicedae sunt errones in fide: quia ratiora C maturali confutari pol dunt. Hoc tartur inter propositionem lisreticam Sc O positio 1 em erroneam in fide esse Censeo: quod haeresis proprie dicta est contra credibilia, RUae superant omnem uiritatem 1ntellectus. Error uero in fide est contra credibilia, quae ratione naturaIi pro lactri possunt. Si autem credr-hile aliquod fimoi fuerit,ian Praeter ronem naturale Possit etiam probari per sacram scripturam, aut ecclelis determinationem, aut per Hii AS ui RS , quibus ea, quae cre' dere tenemur probari Ponta Ut, assertio, quae illud credibile opugnat,dicetur het etica simul, Sc erronea in u-
60쪽
de. Talis est haec propositio: Deus non est unus. Nam, quia ratione naturali illius salsitas conuinci poteridicetur propositio erronea in fide: quia itero idem per is cram scripturam potetit probari,dicetur propositio haeretica, MPertinax illius, aut alterius sim1lis propositio Nis asserto censebitur haeret us, S uelut talis erit merito puniendus. Pot adhuc aliud inter haec duo dari discrimen,Per hoc,quod narretis semper ess contra id , quod
Credere tenemur. Error autem in fide non semper est cotra id, quod credere tenemur. Sut enim multae proposit Ones theologicae,quae in sola opinione cosistunt,qu Tuneutram contradietionis partem homo credere tenetur sed unamlibet citra fidei disipendiu tueri potest a ses sufit istae propositiones. In lacramento nouae legis est aliqua qualitas sup ematuralis causans gratiam Re RiUS,Deo ita operante,potest uidere unam personam ditanam sine alia . Beatitudo consistit magis in uisione, qua in dilectione. Qui has propositiones,aut 1ll Rrum corradietorias asserere non esset haereticus, siquis tamen alteram illarum sic assereret tanquam fidei articulum, sta ut opposita assertionem censeret haereticam, taliS erraret in fide,& ut infra capite Oetauo huius libri dice mus) esset haereticus: quia firmius illi adhaeret, qua de
Beret.Nam errati ta Augustini sententia quia habet incerta pro certis sicut erraret, qui certa haberet pro incertis.Sicut hae distinctioes inter propositionem haereticam, Sc erroneam in fide, non placent, ego aduersus allum contendere nolo sed rogo illum, ut offerat meliore quonia ut dixi)paratus sum meliora docente Audire.Aud1ui ego ex quorundam relatu, uirum Quenda doct1Dimum 1 TCompluteii gymnasio publice theologia proinfitent qui,ut inter haec duo aliquod praeberet discrime, prius de errore distinguebat sic in publica Iectione, di CmS Dupliciter aliqua propositi O d1ci potest erronea. Potest enim esse erronea errore logico, Momnis falsa propositio est hoc errore erronea. Quo fit,ur Omnis Pro