XFrancisci Luisini Vtinensis In librum Q. Horatii Flacci De arte poetica commentarius

141쪽

Haec amat obscurum, uolet haec sub ilice uideri, Iudicis argutum quae non formidat acumen. Haec placuit semel, laaec decies r. petita placebit. Duo genera poseos, π picturae ponit: quedam enim poesis est, quae persecta, ernumeri, omnisu, absoluta acerrima Let simorum hominum iudicia non timet, erquo diligentius excutitur, eo uidetur excellentior; simili, sicilicet pieturae clari, et praeα Ilantis artificis, quae in i ce quo magis ste latur, eo magis placet, et stirare uidetur. in aedam uero est posta deterior, quae leuiter tantum legenda est, π obiter . nam si

eam serpendis, si ponderas, turpes labes tegere non poterit; simili, pi iure, quae δmalo artifice adum brat is , non expressa, nec ullum praeclaram steriem habens tener bras amat, non lucem , ore longi , stanti aliqua ex parte placet, propius consistenti risum mouet. UT PICTURA POESIS ERIT. pieturam , et posim ubi αquesimillimas iudicari reperies. Aristoteles in poetice cum tragoediam praestantiorum

imitationem esse dixisset, κιά ς δρὶ μωμεῖλα M his es Eu, sς, κω ν δοi Q Hειτς ruit Obux -ομο Ἀς Κνας inviοις γυ πεm . nos oportet bonos pie fores imitari, q i dum proprias, veriss similes imagine, referrestus dent, pulchriores depingunt. π alibi in eodem libro . est igitur, inquit Aristoteles, principium , ac velut anima tragoedia, fabula, secundo uero loco mores, in quo etiam

pieturae similis esse apparet: si quis enim fucis pulcherrimis tabulam fusim illinat, non

aeque sane dele labit, ac si imaginem alia tantum distinxerit. s i P R O P I VsSTES. prastans pie iura te prope stantem, deterior procul remotum dele labit. cis cero in oratore ad Brutum de utraque pictura sic mentionem fecit . in pid furi, alios horrida , inculta, abdita, cra opaca, contra alios nitida, laeta, cossu Data delediant.

ορχεια . quia alia procul stantibus, alia vero uicinis a nobis ste tantur. H AE cAMAT OBSCURUM. deterior pictura in clarissima luce cerni non vult: non enim turpitudinem di simulare posset, nisi in obscuro cerneretur . simili quodam morado Demosthenes oratione secunda pro Olynthiis, de Pbilippo . ούτω ναὶ - τπλεων, uti Ad π ρίνων , iως si icta πιλ μυ- , ασου, τα , si i liῖς πιλλοῖς Mn . τε δ ei iri: ό Upor πῖλε υς π μπιαν G, imr et, se de ciuitatibus , cor de tγrannis. dum enim in hostico bella gerunt, eorum domestica mala multis sunt ignota : postquam uero iii bellum ultro illatum est, omnes eorum labes detexit. A REG v T v M . subtile. Virgilius de exiguo equi capite, argutumq; caput . uel argumtum, non tacens quia sentit , sd libere quasi resonans. Virgilius de driare obstrem pente, Forte sub arguta consederat ilice Daphnis. HAEC DECIES. maa, tu se inet, bona decies repetita placebit, licet satietas oboriatur etiam in rebus opti αrnis, se sepius repetantur, Dionysius in libro de compositione . Uρον R ,s Loctis ταντα, oc . p libra etiam omnia satietatem inducunt . quare la s

142쪽

co MMENTARIVS γ rhae praestantis preseos, er picturae uideri potest admirabilior, quae eximiam condiationem habeant.

LIII.

O maior linienum, quamuis S uoce paterna Fingeris ad rectum, Sper te fatiis, hoc tibi dimim Tolle memor , certis medium, & tolerabile rebus Recte concedi, consultus hiris, S actor Causarum mediocris abest uirtute diserti Messallae , nec scit, quantum Castatus Aulus, . Sed tamen in pretio est . mediocribus et se poetis

Non homines, non dii, non concessere columnae . Iurisconsulti mediocres, tolerabiles sunt. poetae nisi sint summi, exploduntur. SMAIOR IUVENUM . alloquitur ex Pisonibus, quibus librum hune dicauit, eum, qui erat aetate proueClior. quasi alios, qui erant iuniores, poeticis praeceptis non idoneos putet . sic Aristoteles libro primo de moribus ad Nicomachum a ledlione suos rum librorum iuuenes reiecit, δοτῆς πιλι rarus' ουν mi οἰκεῖος οἰκ in χής ὀέος, ere. quare politices non idoneus auditor iuuenis est. Voc E PATERNA. fui ad redium eum ait paterna uoce, idest paternis praeceptis ad ueram poeticen conformari. praecipua haec laus parentum est,.summa liberorum felicitas, ut eorum institutionis cura parentibus sit antiquissima. cornelius T acitus in dialogo de oratoribus, lectissimi, aliquot semini, Romanis hanc laudem tribuit his uerbis. pe corneliam Gracchorum, se Aureliam caesaris ,sic Acciam Augusti matrem prUuisse educationibus, ac produs xisse principes liberas accepimus. FINGERIS AD RECTUM. conformaris

ad rectum poetices imitationem . t raritum anulis, qui fuere dicuntur. libra septia

mograecorum epigrammatum.

Animam animae meae ipse amor ef xit. ET PER TE SAPIS. sic invi u

Quamuis Scaeua satis per te tibi consulis scis. Hesiodus, cuius sententiam apud Livium libro duodecimo Minutius e manibus Annia balis ereptus Fabio exponit, triplex ingenium esse docet lib. I. de operibus, et diebus: priamum, quod quidem per se sapit: alterum, quod redie monentibus obtemperat: tertium, ac perditis,imum eorum hominum, qui nec si prudentes sunt, nec monentibus mos rem gerunt. Hic Pisonem Horatius laudat, π quod patri dicto audiens sit, reele mos nenti, ex quod ipse etiam per se sapiat. quod hic Horatius, per te sapis, dixit. Hesiodus sic. ος τῶ ἡντα νω M. quod supra. uoce paterna fueris ad uerum . sic Hesiodus.

Et i e bonus, qui re te considenti potu. TOLLE . tolle memor tibi hoc dictum defl

143쪽

B I L E . mediocritatem, o non excellcntem cognitionem rerum . CERTIS AE aB V S . quibusdam tantum, non generatim omnibus . nam poetice mediocris tolerabistis non est. CONSULTUS I V RI s , E T A CT O R cAUSARUM. iurisconsultus, o patronus. bos distinxit , quia non idem profitebantur. patronus edusas agebat: at iurisconsultus domi tantum de iurer stendebat. M. Tullius libro primo de orature . in eo autem iure, qu cd ambigitur inter peritissimos, nis esse difficile oratos ri, eius partis, quamcunque defendat, auctorem aliquem inuenire, a quo cum amentatas hastas acceperit, ipse eas oratoris lacertis, uiribusq; torquebit. idem in topicis . niua: a enim iudicia maximarum quidem rerum , in iuri consultorum mihi uidentur esse prudcntia. nam σπ adsunt multum , o adhibentur in consilio, ora patronis diligenatibus, ad eorum prudentium confugientibus hastas ministrant. huc a udens Quintialianus libro nono, capite de compositione, sic inquit. quare mihi compositione velut amentis quibusdam nermis intendi, o concitari sententiae uidentur. Horatius libro Irimo epistolarum, ad Iulium Florum scribens. Seu linguam causis acuis , seu ciuica iura Res dere paras, seu condis amabile carmen. Tria dixit, seu patronus es , seu iurisconsultus, seu poeta. ABEST VIRTUTE DISERTI MESSALLAE. refertur ad eum, qui cum actor causarum medio

obsit, Messalia diserto multo est inferior. de quo cicero in Bruto sic. M. Messalla mi*nor natu, quam nos, nullo modo inops , sed non nimis ornatus genere uerborum , prisons, acutus, minime incautus, patronus in causis cognoscendis, componendisq; dili gens, magni laboris, multae operae, multurumq; causarum . haec Cicero in Bruto, 'κim oratore H Brutum ab Horatio dissentit, tibi dissicilius esse ait oratione uti, quam Me b s. quam sententiam hic Horatius aperte refellit, cum mediocritatem in oratoriabus, non in poetis tolerabilem esse contendat. uerba ciceronis hac sunt. quo etiam dij.

scilius est, oratione uti , quam uersibus: quia in illis certa quaedam, o definita lex est qtiam sequisit necesse; in dicendo autem nihil l propositum, nise aut ne immodes rara, aut angusta, aut dissoluta, aut fures sit oratio. restonde Horatium causaesuae

seruire . nam praeter alia argumenta, quibus co uere, ora conuincere possumus , a

toriam artem esse poetica dis ciliorem ; illud in palmis Ilictandum est, quo libro primo

de oratore Cicero utitur, oratoriam artem esse minus jacilem , quia boni σratores rarios res, quam boni poeta semper extiterunt. quo argumento a raritate Aristoteles libro primo rhetoricorum aurum cateris metallis pretiosius esse affirmat. coemio τῖον

S οἰσ2ίνου, odnu ς σδήρου αnνι τῖος ων. id, quod rarius est , melius eos, quod uile, ut disrum ferro, cum minus in usum ueniat. NEC SCIT QUANT V M CAS SELLIVS AVLV s. refertur ad consultum iuris, qui non ea eruditione in iure ciuili, qua A. Casellius, polleat, o tamen in pretio, numeroq; sit, quia mediocres iurisconsulti inter alios Iocum habeant. de hoe A. casellio Pomponilii m

144쪽

co MMENTA Rivs Presponsultus libro primo Digestorum, titulo de origine iuris, lige secunda sic ait . fuit A. bellius, o in. Mutius Volusii auditor . π post. ex bis Trebatius peritio casusillio, cassessius Trebatio eloquentior fuisse dicitur. Casellii sciripta non extant, nisi

unus liber Bene die forum. SED TAMEN IN PRETIO EST. licet mesdiocris sit. pie cicero libro primo de oratore. quis enim non uideat C. Laelio aequali mea

magno bonori fuisse, homini novo, illam ipsam, qwamcunque assequi pol erit, in diacendo mediocritatem l quis uestrum, aqualem meum Varium, vastum hominem, atque foedum, non intelligit, illa ipsa facultate, quamcunque habuit, magnam esse in iuuategratiam consequutum t NON HOMINES, NON DII, NON CONCESSERE COLUMNAE . mediocritatem in portis ferunt nee homines, qui in theatris poemata audiunt, nec Dii, quorum festis diebus carmina recitabantur, Mel qui in theatris picti erant ; nec columnae in theatris erectae . columnis sensum tribuit more poetarum . sic Plato in Eut demo, ubi Euthydemum ab iis omnibus, qui eum in L caeo audierant. fuisse irrisum est, coti οἱ Hοιόου οι, τυ λυκρω cmdcηθι τ ῶ δῖ, αἰθοῖ i. er talumnae , quae in Lγcaeosunt, uti is illis obstrepuerunt.

LIIII.

Vr gratas inter mensas sum phonia discors, Et crati itin unguentum, S sardo cum melle papauer, offendunt, poterat duci quia coena sne istis: Sic animis natum, inuentumq; poema iuuandis , Si paulum summo discessit, vergit ad imum .

similitudine probat, poetas esse omnino summos, atque excellentes desere . quemaadmodum, inquit, in conuiuiis lautissimis musica si concors non sit, uni uentum non bene Mens, mel insipidum , ac papauer, ex quidem si maxime proba hae omnia non sint, conuiuas offendunt, quia sui optima hae omnia fuerunt adhibenda, uel omnino repudianda: nam conuiuio necessaria ita non sunt, ut dimitti non possint: sic poemata, si excellentia non sunt, non probantur . nam etiam sine his sensa animi hi sui passuramus, ut oratores faciunt. UT GRATA I INTER MENSAS . ueteres, ut nostra etiam aetate principes uiri faciunt, musica ad mensam utebantur. Lucianus in

tituto recte concinuerat, dono dedit. Visgrtius de conuiuio Didonis, cithara crinitus Iopas Personat aurata, oe.

SΥMPHONIA DISCORS. harmonia nullum concentum reddens . de symarianiacis in oratione septima contra Verrem, er pro Milone. CRASSUMAVN G V E N T V M. Plinius libro decimo tertio, capite tertio de unguentis scribens, at her u , inquit, iam quidam etiam in potu addunt. Suetonius in Nerone, coenatione, ua

145쪽

IN POETIcEN HORATII queata tabulis eburneis versatilibus, ut fores ea fistulis, o unguenta desuper si urgearentur . sid debre plura scripsimus in Parergis libro secundo, capite decimo sexto,constra Erasmum. SARDO CVM,MELLE PAPAVER. in carnis etiam paparavere uescebantur, ut altius noctem edormirent. Plinius libro decimo nono, capite odiatio de papauere c. candidum, cuius semen tostum in secunda mensa cum mebe apud antiquos ciabatur. Sardum autem mel, o corsicum propter amaras herbas tetmimum

est. DUCI. protrahi. SINE ISTIS. si bona fuissent, deladiassent , ut quinodam coenae condimenta . Donni detoiora, ergo superuacanea . ANIMIS I VOVANDIS . alii omnes poema lac exponunt inuentum ad delectandum tantum fugas. sed mihi hallucinari videntur: cum hic Horatius de perfecto poemate disserat, non de mediocri, ut durissime patet: perfectum autem poema esse superius disit, quod iuuat, o delectat. omne tulit pundium qui mi sinit utile dulci, ledforem delectando, rariterq; iuuando. mihi quidem Horatius hie mirificus uidetur , qui uno uerbo xtrunque ingeniosi signi canit . nam iuuare, prodesse, ut notiim Vl, Rη cat, atque etiam deleritare. Virgilius, Nam neque metantum uenientis sibilus Austri, Nec percussa iuvant fustu tam littora, c. M. Antonius Maiora us, uir doctissimus,alios sequutus est, ratus hic Horatium poemsatibus duce lationcm tantum tribuere. nam in oratore ad Brutum illa uerba declarans de poetis, tum etiam nonnullorum voluptati uociἴvs magis , quὰm rebus inseruiunt, ad id probandum hunc Horatii locum adduxit, his uerbis. alibi tamen Him Horarius fautetur , lavcnta fuisse sec mala uoluptatis tantum causa, cum ea smilitudine tititur, Ut gratas later mensas. quae sequuntur. haec ille. quanquam inscias non ierim, poema inventum magis ad delectationem , quam ad utilitatem Ule, o hoc fortasse inonuisse Horatium . sed, ut illud solam voluptatem parere existimem, nunquam indi carinam apud Platonem in Corgia , tibi haec quaestio agitatur, post multa hac ut a de poetice leguntur . Arax si AHγγη, ω ακμας , δατυς των ἰλνtis sνοί ei κα u . hoc sane pollisuum, o Socrates, est, quod ad uoluptatem magis βέ lat. si aduerasarius dixerit quis iam , hi conuiuio utilitas ex poemate non quaeritur ἰ ei res ondeamus, Iopam apud Virgilium cecinisse non quae ad uoluptatem tantum, sed etiam quae

ad utilitatem pertinent. Hic canit errantem ttinum, soli,q; labores, Vnde hominum genus, Cr pecudes, unde imber, o ignes, ulu Arcturum, pluviasq; Hyadas, geminosq; Triones, i Qt id tantum oceano properent se tingere Soles . Hγberni, uel quae tantu m mora nodiibus obstet.

SI PAVLVM SUMMO . si poema a summo paulum discessit, idest si piis

146쪽

Ludere qui nescit , campestribus abstinet armis, Indoctusq; pilae, disci ue, trochi ue quiescit,

Ne spissae risum tollant impune coronae. Qui nescit , uersus tamen audet fingere, quid ni Liber, dc ingenuus, praesertim census equestrem

Summam nummorum, uitioq, remotus ab omni.

Tu nihil inuita dices, faciesq; Minerva.

Arrogratiam didoctarum hominum increpat, qui cum poetisci prorsus expertrasint, carmina tamen facere conantur, cum in altis artibus hoc non usu ueniat. nam qui sie armorum ludicro non exercuit, in campi Martii harenam non desiendit: qui piala, disio, trocho ludere nesiit, alios ludentes stectat, ipse conquisit , o ex ea re, in qua peritus non est, gloriolam non aucupatur . at dixerit quisbiam ex hominum arisagantium numero , sum ingenuus, alto loco natus, equestri dignitate bonestatus, cuν Mersus mihi non liceat condere ρ restondet Horatius, nihil esse invita Minerua tentans tam . O mihi quidem uidetur Horatius bellisime locum Platonis in Protagora uertissse : ubi Socrates Protatorum , quise docturum profitebatur, quo modo quis praeclaresa milium, remp. gubernet, sic alloquitur . oes e o Mεαρύ, εἰς πιν ἰκ- , L m x M. Inta οἰκίδορακα τ ι κ αδεα τὰ πόλιν, rin οι Myμους

λάει , ii ἰκεινοι pin δεμοιρ θ εινα, νανώνυ uiMς h , vera πιούσος , - σι es νουων, ου Ar m H λM ex olim, αλυ κρύζιγγλύω, itata 2ρυνοι en . uideo ego, cum in concionem conuenimus, si quid feri oporteat, quia archi tectura artis sit, archiseelos, qui in ea re doceant, quid faciendum sit, accersi: quando autem de re nauali agitur, nauium magi os acciri. at si quis alius consuisiere conetur , quem artificem non esse omnes silant, etiam si ualde pulcher sit, dia Mes, ingenuus , π generosa domo ortus, eius tamen non iccirco auctoritatem si quuntur, sed irrident, eiq; crebris pedum supplosionibus obstrepunt. CAMPE OS TRIBUS ARMIS. quae in campo Martio tradiabantur . vide M. Tullium pro caelio, Vegetium libro primo, ubi solitos se veteres exercere inuenies saltu, curasu, Mese, quo ludicro exercuisse milites Pompeium est. Scutis vimineis ad palum Ius dentes utebantur , capite decimo. sagittis, capite undecimo. mox natantes sudorem

147쪽

ra non solum uiri, sed etiam foeminae se exercent. DISCI. O rensis libro octaua disseae eum VlUbe disco ludunt. discus lapideus erat, solos ferreus, in altum, o in longum comiciebatur : erat autem rotundus. Eustatius libra secundo Iliadis, δίσκος ναυηγὰς λὶ Θος,ον imiora οἱ γρομπα ομίνοι : heῖν,σόMν -'σαγορwου π.discus grauis lapis est, quem se exereentes proiiciebant. ferreum enim solon appellant. Philostratus in Hiacynthi imagine, O id 2. arm AO ος. ad pedes discus positus erat. mox addit, ut, ludente Apolline cum Hironto, Boreas, qui puerum illum perditissime amabat, in si id tu flagrans, aduersisimo famine discum in Hisonthum detorsit. quo ille ictu deperῆt. TROCH l. trochus rotula erat, ius pueri ludebant. trocho etiam

ει ν ά πι πωρ γ ις. Te trocho discruciatum oportet fari, qκae patrasti. si trochus rota est , ut ait Acron. caspitolinus de supplicio trochi intelligit his uerbis in Macrino. tribunum, qκi excubias dea teri passus est, carpento rotali super adnexum per totum iter uiuum , atque exanimum traxit. S' P l s S AE CORONAE. frequentes homines,qui in campum Martiumstectatum uenerunt, corona constiterunt. RISUM TOLLANT. qui maximum iram irrisio excitare solet. Herodotus in P obmnia, ubi Mardonius Xersem ad billum Graeciae inferendum cohortatur. κω ἴων ρ ῶ Gesura Mim μί δευς,ους

ἐασρος is γε, mu ς με; ET IOnes, qui domicilium habent in Europa, quos risum in nos tollere sines ἰ QUI NES cIT, UERS VI TAMEN AUDETEι N G ξ R ε. sic libro secundo epistolarum, ad Augustum siribens.

Nauem agere ignarus nauis timet. abrotanum aegro

Non audet, nisi qui didicit, dare. quod medicorum est, . c. Permittunt medici, tractant fabrilia fabri, scribimus indoeii, doctiq; poemata pasim . causim huiuscemodi arrogantiae retulit Aristoteles libro primo rhetoricorum, Κλαυθι-επς, mota τάω, ΞΠ πιαπη ἰδία GM m, omnes sunt se ipsos amantes, o sibi sumunt, unde necesse est, ut sua omnibus perplaceant. QVI D N I imperiti poetae uerba. cur vers s non facium t cum sim liber, o ingenuus, circ. LIBER, ETI N G E N V V S . ingenuus est, qui nunquam seruist ingenuo patre natus : liber Ierviisse potest. Iustinianus libro primo institutionum ciuilium . CENS US EQVEOS T R E M. de censu equestri supra diximus contextu trigesimo octauo. VITIO

REMOTUS AB OMNI. nullis uitiis coopertus. ut Cicero loquitur. hoc non

consequitur , ut quis bonus poeta sit, quod sit ab omni uitio remotus . nam laboransdum, o do dandum est, ut in poetice excellas. Pindarus in olympijs ode quinta. ει λαμ*ocini oram τό οσ. πα emper circa uirtutes labor. nulla enim uirtus naturalis est: quae in contemplatine

148쪽

co MMENTAR IVS 'ae sunt, disciplina eomparantur; quae in actione, consuetudine. euius rei hoc siis

gnum affert Aristoteles libro secundo ethicorum ; quod naturalia non immutantur, at Nisintes , quas antea non adepti eramus, mox studio comparantur. lapis, inquit, qui natura deorsum fertur, ut sursum feratur, nunquam assuescere poterit, nec ignis ut deorsum tendat. Seneca libro uigesimo quarto epistolarum : semina, inquit, nobis scientiae natura dedit, scientium non dedit. TV NIHIL INUITA . uerba Hyatii sunt. nihil ages, nihil dices Minerua inuita, idest tuo ingenis reludiante. nam si diues si nobili imus es, non ideo poeta putaberis. at tu si invitis musis lauream tentabis, nihil proficies. Mineruam posivit Horatius pro naturali propensioηe. de qua Aristotele, in praedicamentis . ετ ον ei est ἰος mio m ς, καθ ο πυκη-υς,κ Gottiis υς, η υ γειος, η οαδρις λεγ)ρcta. GV απλῶς om-δάισμν, cuspis' ἰάλωαstiata λεγήλ. alterum genus qualitatis est, quo aptos ad pugillatum , ad cursum, ad ualetudinem , morbum aliquos dicimus. quὀ ea omnia referimus, quae a naturali potentia, uel impotentia dicuntur . . t

LVI. LId tibi iudicium est, ea mens. si ciuid tamen olim

Scripseris, in Metii descendat tuaicis aures, Et patris, S nostras, nonuinq; prematur in annum. Membranis intus positis delere licebit Quod non edideris . nescit uoX in sta reuerti.

Iudicium aliorum exquirendum esse , π multum temporis in emendatione consua mendum ait, antequam scripta in lucem eduntur. ID TIBI IUD CIUM. αι quoque , quae ego , sentis, nec consiliis meis eges. hoc tamen tibi in memoriam redigam,

ut tua scripta Metio, patri Pisoni, mihi corrigenda praebeas ante, quam ea publices. O LI M. in posterum . neque enim ad praeteritum tempus serier haec dietio riseratur. Virgilius. Adueniet iustum pugnae, ne accersite, tempus, cum fera Carthago Romanis arcibus olim initium magnum, atque alpes immittit apertas. METII IUDICIS. ne uidearis nimium tibi arrogare. Plutarchus hi libro an rest'. ὰρηe administranda sit, Multlimiω λα λιω Grin P - Ἀβοιλω πατηαῖν α - πλιτAορΩος. cim iura λίγει Σειους eari , pini ad mu mo is, πικτω δε πινγαυν. scipio c. Laelium consulebat π cum Imperatoris persio. nam, π cum senatoris sustinebat. unde quidam diobant, Scipionem esse adlionum is pocritam, Laelium uero poetam . AVRES. quae quasi animi so ba sunt , ut caesierisensus. Cicero libro quaestionum Tusculanarum . vel quia aures ipsae scripta acerria me iudicant. Cicero in oratore ad diutum sic. co Uule veritatem, reprehcndent. r er ad σηπε, probabunt. quaere, cur ἰ ita si dicent iuuari. uoluptarem alitem aurium mea

149쪽

IN PogΤIcg N HORATI rνIgnari debet satio. alibi. quamuis suaves, grauess siententia, tamen ,si lacos ditis uerbis efferuntur, offendent aures, quarum est iudicium superbissimum. N os N V M QV E PREMATUR IN ANNUM . in malos annos eastigetur. numero impari usus est, quia felicior. Plutarchus in problematibus, ubi quaerit cur in nuptiis quinque lampades gestarent, obcελτων, coci. πλtio cibost ὁ ά Tος 2A. μίεν . quia melior, perfectior, impar iudicatus est. Hippocrates libro quarto

aphorismorum, sectione sexagesima prima. febricitantem nisi diebus imparibus febris

reliquerit, solet recidivare. Virgilius . numero deus impare gaudet. perfectum numearum denarium esse putat . Vitruvius libro quarto, capite primo. hi codice, quem olim uir mihi durissimus, o doctissimus, Marius Sauronianus, Belgradi, Osopiq; comes , dono dedit, decimum annum, non nonum legere est . quae mihi lectio plurimum ars ridet. nam decimum numerum Horatius etiam ante usurpauit , eum castigandis poeumatibus tempus praefriberet, perfectum decies non castigauit ad unguem. N Essc IT VOX MISSA REVERTI. licet scribas turpem palinodiam . ut de Stesichoro refert Plato in Phaedro . sapienter igitur M . Antonius, quemadmodum

se dicebat, nullam unquam orationem scripsit, ut , si quid aliquando non opus esuset ab se esse dictum , negaret se dixisse. Cicero pro Cluentio. Valerius Maximus lis fro septimo, capite tertio. bis Horatius uocem missam pro scriptis rebus, ut deleri amplius Mneste non possint, posuit. MEMRBANI S. Vlpianus iurisi sulatus libro trigesimo secundo Digestorum , titulo de legatis, o fideicommissis, lege quinquagesima secunda, sic ait. librorum appellatione continentur omnia uolumina , fue in charta siue in membrana sint, in phyhra, aut tilia, aut in aliquo corio . προst .s in codbribus sint membraneis, uel chartaceis, uel etiam eboreis, uel incae aratis codicillis. qui locus Vlpiani ab Alexandro fusius explicatur libro secundo remia alium dierum, capite trigesimo.

Sylvestres homines sacer, interpresq; deorum Caedibus, ct uictu foedo deterruit Orpheus, Dictus ob hoc lenire tigres, rapidosq; Leones, Dictus & Amphion Thebanae conditor arcis Sma mouere sono temidinis, Sc prece blanda Ducere qtio uellet. fuit haec sapientia quondam, Publica priuatis secemere, secra profanis, Concubitu prohibere uago , dare iura maritis, Oppida mosiri, leges incidere ligno, Hactenus de segendi poematis ratione praceptum est, nune de laudibus poeticet

agitur, qua homines olim a fera inculta εἰ uita ad mitiorem hanc, quae nunc uiuitur, tria erit. sILVESTRES HOMINE s. Orpbeus bomines feros o im

150쪽

manes ad humenitatem allicree potuit. sed hic oritur quaestis . nam M. Tullius hoe esloquentia , non poetica tribuit. libro enim de oratore se inquit . ut uero iam ad illa summa ueniamus , quae uis alia potuit aut distersios homines unum in locum congregas re t aut a fera, agresti: uita ad hunc humanum cultum, eruilemq; deducere ρ res ona .de, etiam poeticen eloquentia nomine contineri, non solum artem oratoriam. nam M. Tullius in oratrere ad Brutum sic inquit. nam etiam poeta quaestionem ait terunt, quidnam esset idia quo ipsi differrent ab Oratoribus . numero maxime uidebantur antes, uersu : nune apud oratores iam ipse numerus increbuit. uersu igitur, non eloquentia poetas ab σratoribus cicero distinxit .vo RPHEUS. Cassiopes Illius. Virgilius.

Non me Orminibus uisicet nee Thracius Orpheus,Nα Unus, huic mater quamuis, atque huic pater adsit Orphei calliopea, Lino formosus Apollo. De Orpbeo hi Boeoticis Pausa. νius. sita ista utra Θίν, κις- οάοσων ηπειρμύς. deorum sacrificia, et sic timum piacula inuenisse . quibus inuentis Mideri potest homines a foedo uictu determisisse. SACER. quia, ut diximus, sacrificia deorum reperit, uessapiens: sapientes enim dei dicebantur, unde Ennius sanesos poetas uocauit. Cicero pro Archia. Metes declarans Eta uerba Hesiodi lib. I. verum, et dierum, Sol, ta oc sis, idest dei, et homine sierit. Θοὐς ici ela G*οiis,mega mi θεῖα sinὼς Πλει. deos nune sapientes, et in resbus diuinis peritos uocat. INTERPRES QV E DEORUM. expressit illud platonis in Ione, mis , cla εἰς ἐΠ Θίν. poetae deorum sunt internetes . fuit autem poeta Orpbeus, ut notum est. π ipse de se sic loquitur in Argonauticis.

Quando Bacchi, π Apollinis regis stimuli tractus sum. c AE DI B V s . quo quid poetice praestare potuit hominibus conducibilius t nota historia est, quam Pausanius rea fert in Eliaris libro serundo de Thegene. is postquam mortuus est, quidam ex iis, qui illum oderant infensius, eius statuam tota nocte pulsauit, quasi Thegenem praseo ανα ceret. illum statua lapsu occidit. καὶ οἱ Θάτρι η Betraxissem esu εἰ siα. π Thasii

imaginem , quod hominem necarat, praecipitem in mare deturbant. D E T E R a R V I T . auertit, iniecto terrore quodam . libro primo quaestionum T Uculanarum, non deterret sapientem mors. DICTUS OB Hoc . per allegoriam , quae poetararum figmenta ad morum rationem redigit. unde Marius Sauranianus, uir nobilissmus, o clarissimus, Homericis allegoriis plurimum delectatur: quibus etiam dinfasime libellum confecit. Plato in cratγlo allegoriam Panis biformis habet, in Phaedro Mareae, ET Orithiae . eum Demetrius Pbaleraeus in libro de elocutione συγκυλυμμωτου γου uocat,idest quoddam orationis tegmen. TIGRES, RAPIDOS QUE LEONE s. immanes enim homines ferae dicuntur. Demosthenes oratione prima contra Aristogitonem eum λειον vocat, idest biduum . erat enim nepharius, atque improabus. Er cicero M. Antonium Philippica octaua. quinetiam de illo homine queri