Josephi Weissenbach ... De eloquentia Patrum libri 13. in usum ecclesiasticorum. Volumen 1. 9. Volumen 7. operis librum 10. complectens

61쪽

so De Eloquentia Patrum LIBER X. S. ΜAxIΜus TAURiNκNsis Homilia de narem bus inter aestivales de Sanctis ultima, egregie. ULIANus ΡΟΜΟERIUs Libro II. de vita contemplativa cap. ι . de avaritia meritorum potius quam

nummorum.

S. GREGORIus M. Libro xV. Moralium emit bus pluribus. Item Libro XVIII. eorundem mor sium rapitibus i 8. F 19. . 'S. JOANNES DAMAscENus Parallelorum Titulo u litera a alias Libro II. cap. II. S. BERNARDus sermone a I. in Canti . Saepe etiam in avaritiam clericorum concitatur. Loc indicabimus ubi deciericis F Sacerdotibus erit sermo. Idem dicendum de ΡGRO BLEsEN8I. GugRuicus ABBAs sermone a. de Resurrectione D mini in stupiditatem avarorum. JOANNES SAREsBERIRxsis Libro VIII Polier tiri capitibus 13. U I s. iple quoque invehitur in au

Plura dant Tituli: Divitis, Eleemosyna, J sitis, Oeconomia, Paupertas, Restitutio, Usura.

TITULUS VII.

DE BLAsPHEMIIS.' xl uomodo tu hodie in mundo constitutus, & cras tribunali ipsius praesentandus audes t lia eloqui: & non metuis ne forte ignis e coelo descendat. & devoret te, dum tu sic os ad verius omnipotentem aperis: neque Vereris, ne forte terr sub te repente dirumpatur, teque absorbeat 3 Nedec,

62쪽

Titulis VII. De Blas hemiis m. myut L . 1 decipiaric o homo i impossibile enim est manus es

fugere Creatoris nostri. S. EPHRAM PARAN L 3. Tomo II. novo, gra colatino.

Blasphemantis fator non medelam doloribus praestat, sed cruciatum mortis accumulat. lilius quippe mortis quae nec finem miseriis tribuat. &exordium sic poenarum , quas ultor Deus blasphemantibus praeparavit. S. GAUDENTIus in Praefatione Tractatuum, De Sermonum suorum ad Bene iam. Unam a vobis petere Volo retributionem pro concione hac atque sermone, ut in civitate blasphemantes mihi castigetis. Si quempiam in bivio &foro Deo blasphemantem audieris, accede, incrempa , & si verbera infligere oporteat, ne recuses : apsius faciem alapa percute, contere os ipsius, percussione manum tuam sanctifica; & si ulli accusa verint, & si in judicium traxerint, sequere: & si poenas judex pro tribunali repoposcerit, dic cum libertate, quod Angelorum Regem blasphemaverit. Si enim regem terrae blasphemantes puniri Oportet, multo magis illum contumelia assicientes. Commune crimen est, publica injuria, cuique accusare volenti licet. Discant & Judaei & gentiles christianos esse civitatis conservatores, & curatores,& praesides & niagistros. Et idem discant disso- Iuti & perversi, timendos sibi esse Dei servos, ut siquid tale loqui unquam aggrediantur, sese undi que circumlpiciant, & umbras timeant anxii, ne forte Christianus audiens insiliat, & vehementius puniat. Non audisti quid'Joannes fecerit 3 Tyrannum vidit . hominem nuptiarum leges subvere' tentem: & cum fiducia in medio foro dicit: Non Ilere tibi habere uxorem Phillypi, fratris tui. Ego autem non ad Tyrannum te duxi, neque ad judi--m. neque pro nuptiis illegitimis, neque pro conservis contumelia affectis; sed pro furore in Dominum aequalem ut castiges depolco. Nonne si tibi

D a dixissem:

63쪽

De Eloquentia Patrum LIBER X. divissem: Reges, vel Judices praevaricantes 1 uni

Vel corrige, me insanum dixisses 3 Et tamen Ioannes hoc fecit. Adeo non est id supra nos Nunc vero saltem conservum vel aequalem corrige d& si mori opus sit, castigare fratrem ne torpeRS. Martyrium tibi hoc est; quoniam & Joannes Martyr fuit. Non sacrificare jussus fuit, neque idolum adorare, sed pro sacris legibus temeratis caput deposuit. Et tu igitur pro veritate usque ad mortem contende; & Deus pugnabit pro te. S. CHRY- sosΤorius homilia I. ad populum in fine. Idem oratione a. de Fato, o Providentia, init io, laquens de maledicentibus natri, aut matri. Quid jam dixerimus de iis, qui nunc in gratia lunt. & in rerum veritate, in lataque cognitione 'ersantur, ipsique non patri & matri, sed Deo universorum ma

ledicunt Τ quodnam illos excipiet supplicium i quis

cruciatus nequitiae tantae par eriti quis nuvlus igneus , quis vermis immortalis, quae tenebrae eX- aeriores, quae vincula, quis stridor . quis Πetus .

Omnia tormenta quae jam sunt, & quae Ventura sunt, non sussicient animae sic affectae, & m tantam nequitiam lapsae. Nullum, nullum utique est peccatum hoc deterius, nullum aequale; sed additamentum malorum est, quod omnia confundit, quod in e X piabili & im tolerando plectitur supplicio. Idem ibidem. Raro lam inveniuntur qui Christulara lingua blasphemant; sed multi qui vita. S. AvGUsTINUs Tractatu 27. in Ioannem ad fnem. iQuantaslibet laudes Dei lingua tua 1Onet, vita blasphemat. Idem Enarratione in psaιmum I V.

pod initium. . .

64쪽

i Titulus VLI. De Blasphemiis. Caput L Linguam blasphemja ne polluatis; quin laudis

organum efficite. quae in hunc usum facta est. THEODORET Us ad finem orationis Io. de Providentia. Non iussiciunt multis consuetudinarii reatus: non sufficiunt lites, non rapinae. non calumniae znon sum ciunt violentiae: non sufficiunt comessationes e non sussiciunt falsitates : non suriciunt persu-ria; non sum clunt adulteria : non sussiciunt homilacidia : non sufficiunt denique cuncta ista, etsi atrocitate inhumanissima , re tamen ipsa ad humanas injurias pertinentia; nisi blasphemiae furiosarum mentium manus injiciant etiam in Deum. Pofuserunt enim , sicut de impiis scriptum est, posuerunt in coelum os Dum l SALvIAN Us Libro 4. de gubem

natione Dei ante medium.

O caecam impudentiam l o sacrilegam temeristatem l non tussicit enim nobis quod peccatis innumerabilibus involuti rei in omnibus Deo sumus ;Dili & accusatores Dei simus. Et quae rogo homini spes erit, qui ipsum accusat judicem judicandus ΤIdem ibid. inferius.

O inaestimabile facinus, & prodigiosum i quid

non aulae sunt improbae mentes Τ armant se ad latrocinandum per Christi nomen, auctorem quodammodo sui sceleris Deum faciunt. Idem ibid. i ferius. Qui blasphemare alios peccans secerit, necesse est peccatum hujus supra criminis humani esse mensuram. Idem ibid inferius, O tuam Christe patientiam lio longanimitatem quae omnem cogitationem excediti unice& 'erissime creator, & effector Omnis creaturae aspectabilis & inaspectabilist cur tales blasphemias sustines Τ Cur adhuc fulmina cohibes, terramque contines: neque illa in haec tam nefanda capita vibras, neque hanc aperis. & detrudis scelestos illos.

qui fideli servo tuo Moysi audacius obsistunt, quam D 3 Dathan

65쪽

s4 De Eloquentia Patrum LIBER X.

Dathan, & Abiron cum ibis Τ Tu honorans famulum tuum hiatu terrae istos contegis. Alienum ignena filii Aaron altari inserunt, & eccet superne in ultionem exurgit coelum, fulguribus contra . injuriosos misiis. His vero atheis & sceleratissimis

non jam Moysi obluctantibus, sed tibi, qui uni

versorum ReX es & Omnipotens Deus, teque tuis ex operibus, eX dominatione, imperio . cura. &providentia ejicere conantibus fauces terrae adhuc Concludis, neque permittis, ut eXecrandos istos deglutianti Νon alienum imponunt ignem , sed alium conditorem statuunt. & in opera manus tuae subintroducunt adversarium, & deleriorem tuum, quem pedibus in te credentium subjecisti. Ubi vero fulmina 8 cur non vertuntur in cineres Τquid adhuc moraris 3 Germanus Patriarcha Constantinopolitanus Oratione in Exaltationem venerandae crucis re contra Rogomitos. Extat Tomo IL Gret- seri a pag. 3 IZ.

Quid in his verbis intolerabilius judicem blasphemiam, an arrogantiam 3 quid damnabilius temeritatem, an impietatem Τ an non justius os loquens talia fustibus tunderetur, quam rationibus refelle retur 3 S. BERNARDus Epis. I9ci ad Innocentium

O lingua diabolicat quid te potest indu

cere ad blasphemandum Deum tuum, qui te plasmavit: in quo tuum summum bonum Con-isistit: qui te cum pretioso languine redemit g S. BRR- Nau INUs SENENsIs Tomo III. Serm. 33. parte a.

principali. '

Cedo enim mihi. num hujus tui facti vel malam exculationem proferre potes 3 prorsus nubiam. Si enim Deum non vis laudare, ne saltem execreris illum: non lubet illum decantare, &glorificare, at tace. & ne blasphemias effunde. CALLisTus Patriarcha Consantinopolitanus Homula

66쪽

Titulus VII. De Blasphemiis Fe. Caput L. frin Evaltationem pretiosae o vivifica crucis, apud eundem Greiserum ibid. a pag. I 87.

De JURAMENTIS. El eontri tus est Rex propter jusjurandum, im quit. O religionem novam l tolerabilius pejeraiset. Unde non immerito Dominus in Evangelio ju, het, non esse jurandum; ne sit causa perjurii, ne sit necessitas deliquendi. Itaque ne jusjurandum Violaretur, percutitur innocens. Quid prius horrescam nescio. Tolerabiliora periuria, quam sacramenta Tyrannorum. S. A'BROsIus Libro 3. de Virginibus, ante medium. Leges de non jurando erubesco proferre in m dium non solum ob juramenta, sed etiam ob perjuria frequentia. Etenim si jurare, etsi vere, crimen est,& praecepti praevaricatio. perjurium ubi pon mus 3 Et si id quod 'I & Non excedit, a malo est, quod hoc etiam exsuperat a quo tandem erit 'S. CHRYsosTOMUs Libro I. de compunctione cordis,

ante medium.

At non credet, inquies. Nam hoc ego ab albi quibus audivi. Nisi mille juramenta proferam non credet. Tu in causa es qui tam facile juras. Νam, si hoc non esset, , sed omnibus notum esset.: te nunquam jurare, crede mihi dicenti vel imnuenti tibi magis crederetur, quam iis qui, mille juramenta devorant. Νam cui quaeso ma

gis creditis, mihi non juranti, an jurantibus' Sed tu, inquies, es princeps, & Episcopus. Quid igitur, si ostendero me non hoc solum esse Τ, Cum veritate quaeso respondete mihi: Si frequeni ter & semper jurarem, an prodesset mihi princia: patus ' Minime. Viden non illam esse causam. Idem Humilia 9. in Acta ad finem.

67쪽

56 De Eloquentia Patrum LIBER X. Jurisjurandi religionem. sustulimus. Ad juran-

dum tantum Deum novimus. Idem creditus homitia in illud psalmi 38. Verumtamen stultra con

turbatur,

Si jurare minime Vis, ne ab aliis quidem ut jurent extorque; idque duplici de caula; nimirum aut quia veri studiosus est qui interrogatur, aut contra quia libenter mentitur. Si enim ille vera loqui solet, omnino, etiam nullo interposito jur jurando vera loquetur. Si autem mendax est, ju rans etiam mentietur. Quapropter duplici hoc nomine jusjurandum haud quaquam exigendum est. S. Is IDOR Us ΡLLUS IOTA Libro I. e sola Corruptissimis moribus ad hoc mos jurandi se vabatur antiquus, non ut a sceleribus metu reli gionis prohiberentur, sed ut perjuria quoque sceleribus ceteris adderentur. S. AUGusTINus Libro M. is moitate Dei cap. a. Ne Omnino juremus mihi propterea dictum videtur . non quia jurare peccatum est: sed quia perjerare immane est, a quo nos longe esse voluit, qui omnino ne juremus admonuit. Idem sensola is . nunc 46. ad Publicolam. - .. Plura sunt plerumque juramenta quam Verba. Si discutiat homo quoties juret per totum diem. quoties se vulneret, quoties gladio linguae se ii riat, & transfigat, quis in illo locus invenitur sanus 3 Idem sermone ISO. alias 28. de verbis Aposoli. . Et cum tibi creditur juras Τ & cum nemo eX,

git juras' & horrentibus hominibus juras 3 Idem ibidem superius.

bcribite in cordibus . vestris quod dico: ille qui hominem provocavit ad jurationem, & icit eum salsum esse juraturum. vincit homicidam; quia homicida corpus occisurus est, ille animam. imo duas animas; & ejus quem jurare provocavit, &

68쪽

TDuIus VII. De Blasphemiis M. Caput L. πν suam. Scis verum esse quod dicis, & falsum esse quod ille dicit, & jurare compellis 8 Ecce jurat lecce pejerati ecce periti Tu quid invenisti Τ imo& tu peristi, qui de illius morte te satiare voluisti. Idem Sermone ZO8. aliis II. inter additos a Parisie1ni sibus. t Jussiit Salvator noster, ut christiani non jurai rent. Plures invenies qui sDepius pejerent, quam qui Omnino non jurent. SALvIAXus Libro M. de guberuatione Dei circa medium. Perjurium ipsum termonis genus putat esse, non criminis. Idem Libro 3. ejusdem operis.

Non maledicet unquam , qui expectavit a Domino benedictionem. LACTANTI Us Epitomes capite A.

i Maledicentibus benedicere jussi eosdem innume- . ris maledictis oneramus. Quid hac contraria agendi. Tutione vehementiu S, quid gravius hac pugna, qua Contra Legislatorem decertamus,.OmnibuS ejus prae ceptis ad verit stantes 7 S. CHRYSOSTOIIus Libro L. de Compunctrone cordis cay. I., Divus AUGUsΤIN Us de caeco illo, cui, cum sanatus esset, audari maledixerunt: illis maledicentibus Dominus benedixit. Enarratione is psalmum 39. versus snem. Si ego tibi vellem pro maledictis rependere, quid aliud nisi duo maledici essemus 3 Idem Liabro III. contra literas Petiliani, cap. I.

Justit quoque Salvator ut nemo maledieeret. i Cujus non ferino maledictio est 3 prima enim semi per irarum tela maledicta sunt, & quidquid non posIamus imbecilli, Optamus irati : ac sic in omni D s anu

69쪽

18 De Eloquentia Patrum LIBER X. animorum indignantium motu votis malis pro ammis utimur. SALVIANus Libro 3. de Gubernatis Dei, post medium.

Fontes.

DE BLAsPHEMlIs. S. EpARIEM Pararnoi eienta, o responsione ad inferis rogationem : Quomodo bIasphematur Deus p De blasphemantibus ipso opere. . S. GREGORI Us NYsSENus Oratione 3. de Beat tudinibus, ne occasionem blasphemiae Gentilibus

praebeamuS.

S. CHRYsosToΜUs homilia in Halmum I 27. egregie praecavet blasphemiiS., Idem contra eam acit Homilia 3. contra An moros. Rem Homilia 3. de Lazaro: & Homilia g. in ad Philinensies, ubi contra initia blasphemiae. SALVi ANus Libro 3. de gubernatione Dei insurgit in chriltianos hiasphemantes, seu peccatis suis blasphemare alios facientes. S. JOANNEs CLiMAcus Gradu 23. de cogitationibus blasphemis, quibus quandoque homines pii infestantur. S. JOANNES DΑΜΑsc Esus admirabili eloquentia concitatur in blasphemias Manichaeorum Dialogoodoerses manichfros. Locum alibi dedimus, cum de Figura Exelamationis. RICHARDUS A S. VicTORE Tractatu de spiritu blasphemia. S. BERNARDiNUs SE&ENsis Tomo L. Sermone 4 I. toto de blasphemia agit. .

70쪽

τε - -

Titulus VII. De Elasphemiis M. Caput II. 59

S. BAsi LIUs iu salmum 4 I. ostendit juramenta fidem minuere, non augere. Sed & alia huc affert haud poenitenda. S. GRRGORI Us NAZIANZENus Carmine Tam hico IO. adversus eos qui frequenter jurant. S. AMBRosiUs Libro III. de officiis cap. I a. impugnat juramenta inconsiderata. . . S. CIIRYSOSTO' us tota fere quadrogesima in ho-i miliis ad populum Cum Juramento pugnaVis; quo fructu, quamque feliciter, lege in homilia de debitore . incem millium talentorum. Idem versat sanctissimus Doctor mutast I. ad illuminandos Tomo II. ΠOUO.. mmitia i 7. in Mattimum. Himiliis 8. 9 y lo. in Acta. . Homilia la. in ad Romanos. . Homilia 2. in ad shestor. De iis, qui ac aram cogunt alios jurare, illu-l strem ex eo locum dedi Libro quinto capite se-i Cundo, ubi de genere dicendi sublimi. S. AUGUSTINUS Libro contra mendacium cap. I 8. etiam agit de juramentis. i Libro item f. de Sermone Domini in monte ,

Sermone 3O8. supra laudato. SALVI ANUs Libro 4. de Gubernatione Dei in ju' rantes egregie inVehitur. Aureus est autem locus

ille