장음표시 사용
31쪽
Verum quoties in conspectum adducatur canon a. eau. m. qu. 1. , is ipse aὼnoscetur, ex quo tot apocryphi monumenti argumenta deducebamus. Ibi & de communi fidelium omnium vita, & de promiscuo conjugum usu, & de Anania , ω Sapphira sermo instituitur, ex quibus indiciis sane gravissimis apocrypham esse epistolam deducebamus. Ut vero integrum Gratiani fragmentum expendam, i quo tota propemodum epistola describitur, priora verba exhibent epistolae inscriptionem, quam superius retuli, una observans, Clementem ad Iacobum Apostolum stribere minime potuisse. Epiliolae initium consistit in vers. commuηis vita, ex quo adparet, quam falso omnibus necetario praestituta dicatur vita communis prima Ecclesiae aetate. In vers. communis enim etiam liquet, quam temere dicatur per iniquitatem rerum dominia fuisse divisa, atque inter homines distributa. In vers. δε-nique pudenda agnoscitur illa de promiscuo uxorum usu sententia . Romani Correctores, ut hanc canonis partem emendarent, asseruerunt, in nonnullis exemplaribus illam desiderati : verum licet hic conatus in meliorem Canonis lectionem laude dignillimus sit, non eli tamen omnino certum definire, utrum ea verba ad epistolam pertineant, necne; cum S in antiquis editis exemplaribus Gratiani, de in ipsis antiquis editis exemplaribus epistolae legantur . Immo cum adpareat, verba haec epistolae depromta esse maxima in parte ex libris recognitionum Sancto Clementi adscriptis, in quibus integra hujusmodi sententia continetur, nullatenus dubitaverim asserere, & ipsam in epistola Clementi tributa facile contineri. Porro in lib. ro. recognitionum quidam Ethnicus senex inducitur petens crudiri a Cl
mente, & nonnullis propositis difficultatibus ex veterum Philosophia depromtis ita Clementem ipsum alloquitur: Sed neque furtum malum esse, quod enim deest alicui , aufert ab alio qui habet, quod quidem oportebat libere sumi, ω publice, sed quia occulte M , in hoc magis illius, a quo clam aufertur, inhumanisas redarguituν. Communis enim usus omnium , quae fsnt in hoc mundo, omnibus esse hominibus debuis ' sed
per iniquitatem alius lac suum dicit esse, M alius illud, Usc inter mortales diviso facta
es, deniqse Graecorum quidam sapientissimus Platonem hic designari vulgo putant
ho ita sciera esse, ait, communia debere esse amitarum omnis: In omnibus autem seunt
sim dabis ta eo inges; ω sebi non potest, inruit, dividi aer, neque hylanilar suis , ita
nec reliq a, quae communiteν in hoo nundo data sunt, omnibus as habendum ridius debere, sed habenda esse communia. Quicumque haec recognitionum verba cum epistola Clementi tributa contulerit, facile agnoscet epistolam hanc in parte deprom- tam fuisse a libro recognitionum , ac propterea reprobatam illam clausulam, quemadmodum non in recognitionem libris, ita nec in epistola ipsa desiderari . Quae habentur in vers. unde ει Dominus usque ad illa verba, sed , emnibus praedicanda sunt, consonant omnino cum vulgatis omnibus epistolae exemplaribus. Post haec statim subsequuntur, quae retulit Gratianus in can. 14. dist. 3 γ. a principio usque in finem: quaeque superius diximus etiam ex libris recognitionum fuisse depromta. Deindi: haec immediate in epistola habentur: Deentum est enim etiam iuvenibus et Aeae tempur, se bus autem jam nec incertum est; nec enim dubitatur, quin quantum M De es, quod pia συη superesse, breve si, ω ideo tam juvenes, quam senes rortet de con versone, M pomitentia valde esse sollicitos, ta fatuere, ut de reliquo ement an mam suam ornamentis digni is , idest dogmatibus mνiratis, decore pudioitiae . sphn ore justitiae, candore pietatis, altuque omnibus; quibus comptam ese decet rationabilem ρη entem. Unde consilium dantes G. usque in finem, ubi tamen nonnulli legunt, sato-
32쪽
De Granibus Clementi adscriptis. 1γgetis. Hinc ita concludit auctor epistolae, ta cum stratione assidua Dei gratiam est nere merueritis , tune sne sutipui e mali interitus vota posint celebrari selisa . Deus autem pacis si cum omnibus vobis Amen. En integram epistolam, quam etiam , ut patet, sere integram in duobus fragmentis Gratianus des ripserat.
In priore hujus operis parte cap. 1a. , & pag. 488. adnotaveram Canonem 3 o. de cons. diit. a. falso fuisse Clementi Pontifici Μaxima inscriptura, Potius aut e tribui debuisse Concilio Eugenii ΙΙ. ubi canone 33. eadem verba leguntur. Idipsum observaverunt jamdiu Romani Correctores, quibus adjicere possumus Franciscum De-Roye de juribus honorificis in Ecclesia cap. 3. qui haec praeterea scripsit: Graii Is .... canonem iιlum perperam adscribit Clementi Papae; Corresteres Romani ses semum Lucensem eum recte adscribunt Eugenio II., ta a d dum ex Θnodo Romana . Sed forsan non tam bene addunt: a Micorum loco; cum tamen Hoserius ex ipsoautographo utriusque illius Ssnodi scribat tantum a laicorum nempe honoribus , nam tacosat quosdam ex laicis 1emper in Ecclesa quosdam habuisse honores , ut suis quo, que
locis videbimus. Qui λrte adhuc voluerit hunc canonem ad certa Clementi Papae tributa fragmenta referre, non dubito, quin si non verbo tenus, saltem sententia facilis reperiatur. In libro a. eonititurionum , quae a S. Clemente editae dicuntur
cap. 6 r. ita legimus: Iuvera o Episcope .... cum Gelasiam Dei bonvocas, veluti magnae navis gubernator Iube cum omni Icientia caerus celebrari, praecipiens Diaconis , tamquam nautis, ut disponant loca fratribus , tam7uam epihatis cum omni diligentia ,
I sanctitate. Ae primum si loga domus .... in ejus medio sit Episcopi sedes, ad c ius utrumque latus conmeant I resbteri, ta Diaconi ad flant, Decincti, expediti. . . Horum ideli Diaconorum cura Iaici in altera se leant eum omni quiete, ordine mulieres quoque separatim sedeant flentium servantes . . . . Si quis inveniatur extra Iὐ- cum se sere, increpetur a Discos, velati promo, P in suum Iocum reducatur. Et quidem haec probari fortasse pollent, nisi de libris hisce constitutionum repostolaearum merito dubitaremus. Etenim ipsi met Trullani Patres, qui alias nonnulla apocrypha veterum monumenta receperunt, conititutiones istas omnino rejecerunt , ita statuentes in can. 2. Quoniam autem in canonibur Apostolorum praeceptum est, is eorumdem Sanctorum Apostolorum per Clementem constitutiones susciperem. us, quibus olim ab iis , qui a fide aliena sentiunt, ad labem Eceissae adspergendam adulterina quadam, edi pietate aliena introducta sunt, quae divino iram bis de Uetorum elegantem , ac dec ram speciem obscurarunt, has erestitutiones a/ gregis a B ationem, securitatem conducibiliter rejecimus, haereticae pravitatis foetus nequaquam admittentes , ω g man , ac integrae Apostolorum doctrinae inserentes. Itaque concludere potiuς juvabit disciplinam, quae in ividato canone 3 o. praestituitur , recentioribus po1ius F clesae saeculis congruere, ex errore autem tributam Papae Clementi, quia sorte n nnulla his
similia in illis constitutionibus legerentur, quae Clementi eidem adscriptae fuerunt,
33쪽
De Capitibus Anachii nomine inscriptis.
Tres Anacleto tribuuntur epistolae, ex quibus nonnulla apud Gratianum depromta fragmenta videntur. Ex epist. I.
nes. lcan. dist. 43. consonat eum vetustioribus exemplaribus. Cas. 6. dis. 8 3. consonat cum epistolis Ennodii.
Cau. Io. dist. 93. non convenit propos to Gratiani. Cad. s. ca . a. qu. 6. ad melioris notae codices exigendus. Can. a. cas. 3. qu. 4. referendus ad interpretationes Aniani. n. x3. cas. 3. qu. 6. jungendus cum can. 1. cau. 23. qu. a. Con. I . cata. 3. qu. 6. referendus αι can. 13. ead. cas. ω qu. Can. 7. cas. 6. qu. I. ex Ennodii epistolis comestus . Can. I. cau. I a. qu. a. jungendus cum can. 6. ea . caus est quaest. Can. 6. caI. 12. qu. a. ex recentioribus Patrum decretis congelus. Can. 18. cas. IT. qu. 4. referendus ad ca . 6. cas. 12. qu. a. n. 1. cs . a F. qu. 2. jungendu1 cum can. 18. cati. 17. qu. 4.
n. 19. de cons dist. 1. consonare nequit cum veterum dij 0Iina . Can. io. de cons dist. a. jungendus cum can. 19. de cons dist. 1. Ex epist. 2.
Can. a. dist. 2I. referendus, ta exigendus ad sententias Isidori HU- palenses. Con. 18. dist. 4 s. referendus ad epistolam Pauli ad Istum juncta interpretatione Hieroumi. Can. a. dist. 64. iungendus cum ean. v. dis. 7 . Can. a. dist. 66. veterum traditioni contrarius. Can. a. dist. 67. veterum traditioni in postrema parte adversatuν. Gn. I . dist. 7 s. cum disciplina veterum non omnino consentaneus .
Cau. a I. dist. 79. a perpetua disciplina Misae dolestit. Can. 6. dist. 84. II foro potiui Dipalens inscribendus esset.
n. r. dist. ς 9. non congruis temporibus Anacieti. Can. I s. esu. 2, qu. T. ex integris exemplaribus supplendus. Can. I. cas. 6. qu. 1. reserendus ad canonem 11. ds. 79.
Can. dist. 22. ex integris exemplaribus restituendus. n. 3. dist. 8o. non conuenit temporibus Anacleti. Can. I A. cau. a. q. T. referendus potius ad Udorum Hispalensem. n. a cas. 3. qu. s. referenduι potius ad Ambrosium MedιoI nensem . Can. I s. au. 6. ρυ I. referendus potius ad Udorum Hispalensem. Coo. 14. c . M. qa. 3. exigendus ad sententias I idori Hispalens s.can.
34쪽
De Capitibus Anacteti nomine inscriptis. asi Cm. 4. 4s. 93. est potius Romani ConciIii sub Mecharia.
Can. 14. cas. a. qu. 7. referendss potius ad can. s. ciau. a. qu. 7.
Can. 3. caia. s. qu. 3. reserendus ad Concilia Eugenii, ει Leonis
es. L Can. 8. cas. 7. P. r. non congruis temporibus Anarieti.
Non de temporibus tantum, quibus Anactetus Petri sedem Romae tenuerit , nee dumtaxat de gradu, & ordine successionis ejusdem disputare consueverunt viri eruditi; sed & de Anacteto ipso, quem nonnulli a catalogo Pontificum
Μaximorum expungunt, quali figmentum ab imperitis inventum, ea Praecipue ratione , quod ejus veteres Patres minime meminerint, aut saltem illum cum Cleto confuderint, quemadmodum deducere conati sunt ex Epiphanio haeresi 27. , Eusebio lib. 3. cap. 13. , & Nicephoro Callirio lib. 3. cap. a. Gratianus ipse, cujus codicem expendimus, visius est Anactetum omisisse in inscriptione canonis 48. de consecr. dist. t. , ubi Telesphorum Papam a Petro fuisse septimum praedicat , cum octavus dicendus esset potius numerato Anacleto; videlicet post Petrum haec tradi consueverunt Pontificum nomina e Linus, Clemens, Cletus, Anactetus, Evarillus, Alexander, Sixtus, Telesphorus. Nolo hac in controversia cum eruditissimis hominibus congredi, vel ex eo quod non desint, qui rem hanc universam abunde satis, & plusquam abunde discusserint, inter quos adire quispiam Posiet Natalem Alexandrum in Hist. Eccles. i. saeculi differt. 14., S praesertim in scholio dissertationi adjecto; vel ex eo quod parum aut nihil reserre postit ad Graiianeorum Canonum interpretationem . Sane quotquot fragmenta apud hunc collectorem Anacleto tributa fuerunt, ea omnia apocrypha Omnino monumenta sunt ,
quemadmodum paulo inserius nitide demonistrabo. Quamobrem illud praenotasse . sitfficiat, vel extiterit Anactetus iste, vel idem cum Cleto fuerit, vel forte Omnino fictilius sit habendus , certum apud omnes esse, neminem hujus nominis Pomtificem recenseri post annum a Christo natum rao . , ut propterea, quotquot Anacleto tribuuntur epistolae decretales, aut ad finem primi, aut ad initium secundi Ecclesiastici saeculi referendae essent. Hinc quoties demonstretur epiliolas Anacleto
inscriptas primae illi aetati minime convenire, definiri profecto poterit, fidem Omnem illis esse jure optimo denegandam.
Epistola Anaeleti nomine prima hanc exhibet inscriptionem: -aelatus Semus Christi Jesu , in Sede Apsolica Domino serviens, Episcepis omnibus, ta ceteris cunctis
delibus , qui coaequalem nobiscum sortiti sunt Idem : gratia vobis, edi pax, atque censolatio mulciplicentur a Domino in secula . Videtur hujus inscriptionis exemplum de-Promtum ex epist. r. Amitoli Petri, cujus etiam magna pars in hanc eand cm Anacieti epistolam translata est. item nonnulla furatus est auctor ex cap. s. epistolae S. Iacobi. Quod autem magis dignum est observatione, pertinet ad fra8menta quaedam, quae depromta sunt ex epit tota l. , quam falso Clementi Papae adscri-Ptam suis locis ostendimus, ut omittam ea, quae ex interpretatione Aniani in Cinstitutiones Theodosianas, quae ex S. Ambrosio in lib. de dignitate humanae conditionis
35쪽
tionis cap. 3. , quae ex Hieronymo in Psalmum 44. , quae ex Ennodio, & ex aliis derivata suerunt; haec enim omnia clarissime evincunt, epistolam istam nemini ex vetustissimis Pontificibus tribui ullo modo posse. Quid memorem plura sacrae Scripturae loca in hanc epistolam relata non ex alia, quam ex Hieronymi interpretatione t Praeterea diversa vocabula illic obcurrunt, quae nonnisi posteriore aet te apud Romanos recepta fuerunt. Hujusmodi est nomen Apocrisoriorum , quod quinto demum Ecclesiae saeculo apud Latinos audiri coepit, item nomen patrici
rum ad recentiora tempora referendum, quemadmodum animadvertit Antonius Augustinus in collectione Adriani t. cap. 9. Nomina Praeterea memorantur Patriarcha rvm , 8c Primatum , quae an conveniant primo, vel secundo Ecclesiae saeculo affirmare nusquam auderem. Quod si illa verba Anacleti consideremus, quibus Cloisti- fideles omnes ita solatur: et obisque compatimur, edi a ilium ferre .... parati simus, quis non videat putidum deceptoris mendacium , qui ita Anactetum loquentem inducit , quasi posset vexatis undequaque fidelibus Ethnicorum tyrannide opem ferre, qui ceteroqui ne se quidem adversus impios tueri potuisset. Demum, ut cetera omittam, quid non probat adversus epit totam hanc intexta illa judiciorum Eccl salticorum figura, qualis primum obtinuit post novellas Iustiniani constitutiones tin ea Praesertim parto, qua definitum adparet, in judiciis , & controversis, S laicos Magistratus , & Episcopos concurrere debuisse' ibi e coram Patriarcha , aut Primate Eccle uiro, ta ceram Patricio seculari jurieretur negotia incommune. Porro nemo non agnoscit, quantum a veritate distet haec juradicentium societas illa aetate, qua publicis Magistratibus nihil magis insensum esse poterat, quam nome Christianorum , & praesertim sacrorum Antistitum . Ad hinc epistolam pertinet canon 3. dist. 43., de quidem in ea parte, in qua
auctor indicare conatur ea, quae ad officium doctoris pertinent. Consonant verba canonis cum vetustioribus exemplaribus, nee quidpiam continent, quod notatu di-8num adpareat, nisi forte qui observandum arbitretur pro voce illa intentione, i
si in aliquibus exemplaribus institutiorie. Post verba dicti canonis a. statim sequitur in epistola ipsa canon 6. dist. 83. his verbis: Nou scirem es illo pastore miserius tae. Pergit enim ibidem auctor in tradendis praeceptis ad rite exercendum doctoris ossicium; ει quidem priora verba
usque ad vers. perdit enim consonant cum integris epis ae exemPlaribus; cetera jam sunt a Romanis Correctoribus emendata: auctor autem epistolae eadem Prominst ex libris epistolarum Ennodii, ubi scilicet ita scribit Ennodius: Perdit laboris
memoriam mens terrenis obligata earceribus. Sicut artium in suo quaeque opere invenituν mater instantia, ita μverca eraditionis est negIigentia.
Pseudoanactetus paulo inserius tradit, quae munera sint a Sacerdotibus obeunda, inter cetera praesertim instruere populos saluberrimis doctrinis, quod ut demonstret, adducit illud Evangelii apud Lucam cap. γ. Beatus est, quicumque non fuerit standalitatus in me r & subdit: Illa procul dubio standalitatuν in Deum , qui reste non docat, ει qui ejus standatieat Episcopum, vel Sacredotem. Eadem sere verba repetuntur apud eum, qui epistolam ad Stephanum Archiepiscopum Concilii Μauritaniae, & ad universos Africanae provinciae Episcopos Damaso assinxit. Sunt autem in canon Io. dist. 93. Perperam adducta ad rem Gratiani, qui exinde proposuerat dumo strare minores Ecclesiae ordines majoribus subesse debere.
36쪽
De Capitibus Anacieti nomine inscriptis. 3 et Nonnulla sunt apud Gratianum disjuncta fragmenta, quae hue singula referre ju- ciis. i.
vabit, tamquam ex uno propemodum hujus epillatae Contextu depromta, videlicet eau. x.
Canou 3. cau. 2. D. 6. canon I 3. & I s. Cau. 3. F. 6., canon 6. cau. I a. qu. t - Σ. , Canon 18. cau. II. M. 4. , & can. I. cau. as. qu. a. , quibus addere possem canonem et . Cau. 12. M. a. ad hanc verius epistolam, quam ad Stephanum rese. rati.
rendum . Fingitur Mactetus prope finem epistolae universos alloqui fideles, ut eos- qu. 6.dem ad mutuam dilectionem invitet, & subdit: ta qui ab Ierit aliquid Patri, ves matri tae. Sequuntur hic, quae integra habentur in dicto Canone 6. Cau. I a. qu. a. cujus postrema verba subsequuntur haec alia: atque homicida ante suspinum justi D. a. can. dicis esse deputabitur. Ex his autem omnibus restituendum arbitror dictum canonem 33 cou. I. cau. I a. qu. a. & statim: qui rapit pecuniam proximi sui iniqxitatem operatur , ' 'Eἡ qui autem pecuniam, vel res Ecclesiae absulerit, Sacrilegium facit. Hic est canon 18. i. ctu. cau. 17. M. 4. Poit haec ita subjicit auctor epistolae : Privilegia enim Ecclesarem, I, ω Saeerdotum Sancti Apostoli jussu Salvatoris, intemerata, ta inviolata omnibus decre. verunt manere temporibus. Leges Ecclesiae Apostolica frmamus asstoritate, ta perurina
judicia submovemus. Hic est canon I. cau. 21. M. a. , cujus POItrema verba Gratianus jam adtulerat in can. I 3. Cau. 3. qu. 6. , & inconcinnam, maleque Conge
stam epistolam prosequutus haec de Ecclesiasticis judiciis adnexuit: inde ει Domi-nGs mentionem Deiens Loth per Mosem loquitur, dicens: ingressus es quidem, inquiunt, ι advena o numquid ut judices Τ unaquaeque provincia sunt haec in can. I s. cau. 3. qu. 6. tam juxta Ecelox, quam juxta saeculi leges suos debet iustis, ta non iniquos hibere iudices, ta non externos, nis Apostolicae Sedis hujus decreverit auctoritas, quatenus quicumque caussam habuerit, apud suos iudices jsdicetur, edi non ad alienos caussa vagandi stimulante praemia suam despiciens patriam , transeat: sed ad duodecim eju1dem
provinciae judices, ad quomum judicium omnes caussae risitatum referantur, deferatuν η
gotium . Si autem fuerit Etaclesiasticum apud Episcopos interveniente Primate quidem majoν caussa fuerit, s vero minor, Metropolitano. Si vero fuerit seculare , apud ejusdem ordinis viros judicio tamen Episcoporum cum Apostolus privatorum caussas magis Ecclesia deferri, ta ibidem Sacerdotali judicio terminari voluis. Omnis enim opprebus libere Saeerdotum voluerit inpellet iudicium, ta a nusio prohibeatur, sed ab his Iulciatur , , liberetur. Si autem aut difficiles caussae, aut majora negotia orta fuerint , ad magorem sedem referantur. Et s illic facile discerni non poterunt, ast juste termina. i , ubi fuerit Summorum congregata congregatio, quae per svulas amos bis feri solet, ω debet, iuste, ta Deo placite coram Patriarcha, aut Primate Ecclesiastico, ta coram Patricio Deulari iudicentur negoria in commune. His etiam descripsi, uaaque ad opotimos codices exegi canonem 3. cau. 2. D. 6. Plane quicumque in tam inordinatam, & variis incompositis laciniis contextam verborum farraginem intenderit, facile conjiciet non tam illam improbi deceptoris opus esse, quam eandem ad suos
fontes redigendam esse: videlicet Bonifacii Moguntini epist. is . ad Ethibaldum , Concilii Cabilonensis a. can. st ., Concilii Moguntini can. f., Leonis Μagni epist. 84. ut omittam codicem Iuttini meum, & Theodosianum. Bonifacius itaque in epistola 19. superius memorata ita Ethibaldum alloquitur: Prae terea nuntiatum est nobis, quod
multa privilegia Eeclesarum, ta Monasteriorum fregisses, ta aistulisses inde quasdam facultates . Et hoc s verum est, pereatum grande esse dignoscitur, restante Sacra Scriptura , quae ait: qui abstulerit aliquid patri, mel matri, ta dicit: hoc non est peeeatum,
homicidae particeps es. Pateν nore sne dubio Deus est, qui nes creavit, Mater nostra. Eccle
37쪽
3 et Para secunda. Caput II. Erciosa, quae nos in baptismo spiritualiter generalit. Ergo qui Christi pecunias, M E
Horae I audabit, vel rapiet, homicida ante conspectum jum Iudicis deputabitur . De quo quidam sapientium dicebat: qui rapit pecuniam proximi sui , iniquitatem facit: qui autem pecuniam Ecclesiae abstuleris, sacrilegium facit. Haec si quisquam retulerit ad ca
eorundem Canonum agnoscet Bonifacium Μoguntinum, quam Anactetum . Consonat etiam aliquantisper canon si . laudati Concilii Cabilonensis a. anni 813. ibit Sciant Praelati eos fratres suos esse, est unum secum babere Patrem Deum, cui et mons : Pateν noster, qui es in caelis, of unam Matrem Sanctam Ecclesiam, quae eos imtemerato sacri sontis utero genuit . Similia leguntur in can. s. Concilii Μoguntini ejusdem anni. Ceterum in collectione de raptoribus, quae adjecta Concilio Carisiaco anni 837. legitur in to m. a. Capitularium Francorum editionis Parisiensis amni 1637. pag. si . eadem fere verba leguntur quasi ab Anacteto Pontifice prodie. xint . Quae autem sequuntur de peregrinis judiciis submovendis, uti in dicto can.
Theodos. de accusation. & inscript. ibi: mitra P inciae terminos accusandi licentia non progrediatur: oportet enim illic criminum judicia agitari, tibi facinus dicatur a. missum : Peregrina autem judicia praesentibus ιegibus coercemus . Quod subdit epistolae auctor de Moyse Dei nomine alloquente Loth, illis verbis: ingressus es quidem advena, num uni ut judices ' Sodomitarum potius est Gen. I9., qui Loth eundem objurgabant, perperamque Propterea ad rem propositam protractum fuit. Nemo vero non videt, quae de judiciis sequuntur, depromta fuisse ex epistola Innocentia Papae ad Victricium Rotho magensem in ea parte, quae a Gratiano resertur in can. 26. cau. II. D. 1., & in can. I 4. cau. 3. qu. 6. De duodecim judicibus eligendis , quoties de caussis Episcoporum agatur, perspicua est Concilii Carthaginensis
vulgo a. constitutio in cap. Io. , quod retulit Gratianus in can. q. cata I s. qu. Tis& similia propemodum edidit Mercator in epist. i. Zephirini ad Episcopos Siciliae, in epist. a. Fabiani ad Episcopos Orientales, & in epist. 8. Pelagii Il. ad Episcopos , qui illicita vocatione Iohannis Constantinopolitani ad Synodum convenerant. Praeterea nonnulla ibidem depromta videntur ex can. 9. Concilii Chalcedonensis , quem legimus apud Gratianum in can. 46. cvi. xx. qu. I., nonnulla etiam encan. 9. Concilii Carthaginensis vulgo 3. , ubi postquam definitum est Clericos judices sibi eligere debere Conclericos suos, subjicitur: cum privaIorum Christuηorum caussas Apostolus a ι Ecclesiam deferri, atque ibi determinari praecipiat, uti legimus in an. φ3. Cau. II. M. i. in fine. Demum quae de caussis difficilioribus traduntur indicto can. 3. Cau. a. qu. 6. videntur in parte depromta ex epistolae Leonis Magni ad Anastasium Thessalonicensem, quae est 84. in vulgatis codicibus, & xa. in ediatione Quesaellii cap. 1., & . , ad quod refertur canou a. dist. 18. Uud G
Cauon z. cau. 3. qu. q. habetur fere in principio ejusdem epistolae; sed in prim m. ribus verbis nota omnino consonant codices universi : ubi enim vulgati, & Grati .u'.' nus habent: Beatus Praedecesser no re Clemens, nonnulli Iegunt: Beati Apostoli , est Praedecessor noser ClemenI. Porro, quae ibidem Clementi tribuuntur, repetere qui Gque poterit ex can. 1 cau. 6. que is enim est Pseudoelementis locus, ad quem referre se voluit auctor epistolae Anacleti, qui propterea vel ex hoc egregium se
deceptorem exhibuit. Ceterum nonnulla hoc in loco expressa videntur ex Aniano ad
38쪽
De Capitibus Asaelati vimine inscriptis. 3 3
ad interpretationem legis i. Cod. Theodos. de Apollatis ibi: ut testandi luent in h. negetuν, qui Christianae Religionis, eae nominis dignitatem neglexerint. Quibus verbis Isidorus Mercator non tam uti voluit in consarcinanda hac Anacleti epistola, i ecletiam in epistola a. Eutychiani ad Episcopos Siciliae, & in epist. I. Felicis a. ad AZQiptios . Apud Eutychianum haec leguntur: omnibus quoque I militer aecusandi , veι testi eandi licentia denegetur, qui Christianae Religionis, nominis dignitatem , P suae Iegis, vet sui propositi normam, aut regulariter prohibita neglexerint. Apud Fe- Iicem haec habentur r Ῥι testi eandi, vel accusandi licentia denegetur his, qui Chν
sianae Resulanis, eae nominis dignitatem, ta suae legis, veι sui propositi normam, aut
regulariter prohibita neglexerint.
Postquam auctor hujus epistolae fuso stilo improbaverit Episcoporum accusationes, haec subjicit: Si autem omnia in hoe saeculo vindicata essent, Iocum divina judicia non haberent; supervacuis enim ad beneficia laboraι impendiis, qui solam certat facibus .adjuvare. Ideo s aliquis putat se Deo in hoc placere, quod servos suos accusat, ει ut 'meιωνυ sont, dicit se hoe agere, in vanum laborat, edi plus invidiae stimulis agitatur,
quam charitatis; quoniam gratiae plenitudo adjectione non indiget, nec ulla requirit eommendationis augumenta. Gratianus haec retulit in canonem 7. cau. 6. M. 1., cujus
sententia publico bono, Se societatis humanae incolumitati, si generatim accipitur, adversatur. Quis enim sponte non videat, hinc adeo effraenem delinquendi facultatem pravit simo cuique homini relinqui , quoties impunita humano judicio crimina sunt, ut nihil sanctum supersit, quod non temeretur, ac nefarie violetur' Timenda sunt, fateor, & quidem potissimum divina judicia: quid tamen, si improbi homines etiam in eo gravissime peccant, quod divina judicia, quae ex caecitate mentis forte non noverint, aut vix perceperint, non expavescunt' sed video,
quibus abusus fuerit verbis epistola auctor; videlicet Ennodium imitari studuit , imo & ejusdem verba usurpavit , quae habemur in lib. a. epist. I p. ad Cous lantium ibi r Quae es ista libertas, s volat, edisserat, ubi hoc datur solam velle, quod puniat, aut quare electionem nominet, tibi unam tantum partem asserit fuisse concessam Quod β veritate sub seret, Deum divina judicia non haberent. Quid enim boni a nobis Deus noster recte quaereret, qui appetentiam ejus de voluntate subtraxerat r Et epist. aa. ad Faustum: Supervacuis ad benescia laborat impendiis, qui solem certat facibus adjuvare : gratiae planitudo adjectione non indiget: nec ulla requirit commendationis auu neuinta , quem ad amicitiarum cumulum merita pertulerant. Solemnitates illae, quae praescribuntur in canone sy. de conse Gr. dist. I., non .
obscure indicant epistolam hanc eandem, ex qua ille depromtus est, An cleti nullo modo esse posse. Qua enim ratione ossicia Ecclesiarum isa distribui poterant eo tempore, quo necesse potius habebant fideles, ut in recessus sese abducerent, aut in latebris secretissimis civitatum . sacra celebrarent i quod autem ibidem dici. . tur, ministros Episcopi lateri adstantes custodire illum debere a malevolis hominibus , parum cum recta ratione consonat, immo nec consonat cum integra Anacteti sententia. Fingitur enim in primis Episcopus Ministrorum Sacrorum, non .secus ac militum, corona vallatus ; deinde ministri ipsi taIi vultu, & oris habitu depinguntur, ut proni esse debeant, eontrito estiae, & spiritu humiliam. Ex hoc Psevi do- acleti fragmento vulgatum illud prodiisse arbitror, Diaconos, ac praesertim Diaconorum Principem, qui Archidiaconus dicitur, tanquam Episcopi oculos con-
39쪽
siderari, quemadmodum etiam deceptor asseruit in epistola Clementis r. ad Iacobum, cujus fragmentum est in can. 6. dist. 93. Iure optimo a Romanis Correctoribus redactus est ad hanc PseudoAnaeleti epistolam canon Io. de cons. dist. a. , quemadmodum laudari apud Burchardum n verant in cap. 77. lib. 3. Revera nemo non videt pertinere ipsum ad canonem s9. de cons. dist. t. , & utrumque ex eodem loco depromtum esse. Quod vero ibi dicitur, ab Apostolis suisse statutum, ut omnes peracta consecratione communicent, videtur referendum ad canones vulgo Apostolicos 9., & ro. , qui juxta Dionysium Exiguum ita habent. Siquis Discstpus, aut Presbter, aut Diaconus, vel quilibet G Sacerdotali catalogo, facta oblatione, non eommunicaverit, aut causam dicat, ut I rationalitis Deris, veniam consequatur; aut s non dixerit, communione privetur,tam'am qui populo eaussa Lesonis extiterit, dans suspicionem de eo, qui sacri carit , quod recte non obtulerit. Omnes Melas, qui ingrediuntur Ecclesam, ta scripturas ausentes , non autem perseverant in oratione, nec sanctam communionem percipiunt, velat i quietudines Ecclesin commoventes, convenit communione privari. Hic autem canon Apostolis adscriptus non alius sane est , quam qui in Antiocheno Concilio editus et num. a. ibi: Omnes, qui ingrediuntur sequor Dionysium interpretem Ecelsam Dei, G Scripturas noras audiunt, nec communicant in oratione cum populo, sed pro quadam intemperantia se a perceptione faerae communionis avertunt, hi de Emesa removeantur, quamdiu per confessionem pinnitentiae studius ostendaηt f c.
Anaelatus Episcopus universs Episcopis in Italia constitutis: ita sese habet inscriptio epistolae a. Anacleto tributae, quam tamen facile ab Anacteto viri eruditi gravissimis argumentis abjudicant. Est enim illa contexta ex variis veterum Patrum fraginmentis , Damasi , Hieronymi, Augustini, Gregorii Μagni, Isidori Hispalensis , aliorumque perperam consarcinatis, quibus intermixta sunt quaedam ab Anacleti aetate, sicut a recta ratione, veterumque omnium fide prorsus aliena. Singula helcinitio non memoro, quae absurda videri omnibus possent; facile enim vel ex ipsis Gratiani eanonibus modo expendendis constabunt. Ex hac epistola depromtum scimus canonem a. dist. ar. , in quo & maximi Pontificatus, & inferioris Episcopatus, Se Presbyteratus exordia traduntur. Et quidem in ea parte , in qua dicitur Episcopos in locum Apostolorum successisse , nihil est, quod quisquam reprehendat, cum apud omnes Ecclesiae Patres id testatissimum stir verum in expendenda & Summi Pontificatus, de Presbyteratus institutione Ionge a veritate aberravit, qui hanc epistolam nomine Anacleti composuit. In primis enim, ubi ostendit Apostolos omnes pari consortio cum Petro h norem, de potestatem accepisse, subdit Apostolos ipsos shimet veluti Principem constumisse Petrum, quasi Petri Primatus non ex Divina, sed ex Apostoliea potios lege constitutus primum fuerit, contra quam antiquissima Ecclesiarum omnium traditio doceat. Deinde quid minus aptum afferri poterat, ubi sermo faciendus erat de origine Presbyterorum, quam dicere, illos in vicem septuaginta duorum discipulorum Christi Domini suisse institutos 7 Sane discipulos Christi septuaginta duos Presbyteratus ordiae nunquam insignitos fuisse, vel ex eo facile colligitur, quod, uti Binius
40쪽
De Capitibus AnaeIeti nomine inscriptis. 3 snius rectissime animadvertit, Philippus, & Stephanus, nec non alii quinque Diaconi ab Apostolis actor. 6. ordinati, erant ex numero eorundem discipulorum , tellante Epiphanio haeresi 2o. Quomodo autem fuissent Diaconorum ordini adscripti, qui jam inter Presbyteros locum habuissent 7 At si Presbyteri constituit non erant, nec idem erat inter Presbyteros recenseri, ac recenseri inter discipulos , qua ratione dixisset Anactetus Presbyteros in locum discipulorum successisse Τ Hac in parte arbitror epistolae auctorem voluisse ad Presbyteros generatim protrahere , quae a Concilio Neocaesareensi canone penult. de Chorepiscopis dicta sunt ibi: Ch repiscopi quoque ad exemplum quidem, ta sormam septuaginta videntur esse: M commisses ri autem propter studium , quo/ erga pauperes exhibent, honorentur. Nonnulla praeterea in hunc canonem derivata sunt ex lib. a. de ossi c. Eccles cap. s. Isidori Hispalensis ibi: In novo autem Testamento pos Christum Sacerdotalis ordo a Puro Apostolo epit: ipse enim primus datus est Ponti catus in Ecelsa Christi. Sic enim loquitur ad eum Dominus r Tu es inquit Petrus, ta ψper banc petram aedifica/o Ecclesan
meam, S portae inferi non praevalebunt adversus eam; ω tibi dabo claves regni caela. rumh. Hic ergo ligandi, soriendique potestatem primus accepit, primusque ad Idem populum virtute D.e praedicationis adduxit; diquidem es ceteri Amsoli cum Petro par consortium honoris , ω potestatis acceperunt, qui etiam in toto orbe diisers Evangelium praedicauerunt; quibusque decedentibus successerunt Episcopi, qui sunt conflι tuti per totum mundum in Se/ibus Apostolorum. Et in cap. 6. chorepiycopi, idest ι Darii inpiscoporum, juxta quod eamnes ips telamur referenda haec sunt ad memoratum canonem Neocaesareensem instituti sunt ad exemplum septuaginta seniorum tamquam 5acerdotes propter sollicitudinem pauperum. Notatu digna arbitror haec Isidori verba: ad exemplum septuaginta seniorum , quibus clarius canonem Neocaesareensem expressit Sanctus Hispalensis Antistes; non enim de Chorepiscopis ita loquuti sunt Neocaesareenses Patres, quali Chorepiscopi successissent in locum a. discipulorum Christi Domini: etenim discipuli Christi Domini in numerum Sacerdotum relati non fuerant, vii nuper cum Binio observabam; sed referenda sententia eit ad illos septuaginta seniores, quos Deus optimus Μaximus ad populi Iudaici regimen assumendos Moysi praescripsit, Numerorum cap. ix. ibi: Dixit Dominus ad Moysen. Congrega Mihi septuaginta viros de senibus Urari , quos tu nosti, quod senea populi snt, ac magistri: G duces eos ad ostium tabernaculi sederis, faciesque ibi flare tecum; MUι defendam, ω ιο uar tibi, se asseram de spiritu tuo, tradamque eis, ut sustentent tec*m onus popuIi , ω non tu soltu graveris. Porro nemo non videt in dicto canone a. auctorem epistolae Anacleti, non tam verbis Isidori usum fuisse, quam abusum, eadem quidem sere verba imitando, sed nonnulla adeo varie describendo, ut integramo optimamque Isidori sententiam corrumperet: neque enim apud Isidorum legimus , aut Primatum Petri a ceteris Apollolis fuisse inititutum, aut Presbyteros in I cum seniorum successisse , sed Chorepiscopos, aut agi de septuagintaduobus disscipulis Chriisti Domini, sed potius de septuaginta senioribus , quos in Moysis auxi- Iium Deus designandos jusserat . Unum adhuc restat, quod observersus in illis Gratiani verbis: praetaxato debet feri ordine, etenim in pluribus editionibus legitor et praetacto debet feri ordine. Si verborum significationem confideremus, eadem esse:
videtur utrobique sententia, qua praescribitur ordinationem Sacerdotum ea Fati ne fieri debere, qua superius cautum fuerat. Quod autem superius cautum erat, legimus in can. II. uni, 79., ω can. a. caia. o. qu. a. , de quibus inferius agam.