장음표시 사용
241쪽
etsi in Ioeo contractus reperiatur si enim territorio contractus iam exre serunt , urgeri amplius non possunt, ad comparendum coram ludire Ioel illius personaliter , quamvis immissio in illorum bona, si quae habent in tali territorio , et ei tali contumaciter absint, fieri possit, prout habetur incit. e. I. S. Contrahentes, vel Si nulla bona habrant, in loco contractus, habeant tamen in loco domicilii, ad hune locum actor remitti poterit, et iudex domi ellii requiri, ut actorem honorum talium possesSionem immittat. Quae tamen omnia intelligenda sunt, nisi aliter contrahentes convenerint, qui sicut solutioni faciendae certum locum nominare possunt, ita ad contraetum implendum convenire possunt, de domicilii, vel Ioel celebrati contra. eius ludice, aut reeeptae consuetudini deserendum erit. S. VI. Ouomodo, et quando eo tituatur sortim ratione rei sitae in alieno territorio pSl aetio realis, aut mixta intentatur, potest conventri reus eorum luis dire , in cuius territorio res sita est, sive immobilis hare sit, sive mobilIs modo res talis mobilis non sit tantum custodiae causa, et ste tantum transeunter in loco tali deposita j e. Sans, 3. et c. ult. h. t. ita ut penes aeto rem sit, si res immobilis laudatis non sit, utrum In loco domiellii rei, an vero ubi res sita est, agere velit; quamvis enim tali iudici, ubi res sita est, non sit absolute subditus rei talis possessor, et consequenter actione mere personali coram tali iudice conveniri non possit, sit tamen subditus seeundum quid, in ordine ad rem in illo loco sitam, et possessam: quodsi tamen in tali casu actor non forum rei sitae eligat, sed forum domicilit, et reum eonveniat coram ludice domicilii, debet postmodum iudex rei sitae, ad denuntiationem ludi eis domi ellit, qui sententiam tulit, eam exequi argu. e. Postulasti, 14. h. t. S. VII. An, et qua ratione praeventus a iudiee competente, non Obstante postea mutatione fori, adhue coram illo in iudicio respondere teneatur ZQuod talis , si a ludice eompetente legitimo praeventus luerit, per est tionem v. gr. ad instantiam partis factam , etiamsi postea forum mutaverit, nihilominus coram priori iudice respondere teneatur, et eausam prosequi,
constat ex e. Proposuisti A. t. Ibi enim finiri ludicium debet, ubi coeptum est l. Ubi, 30. H. de iud. quamvis enim egressus ex lom, ubi domicilium habuit, desinat esse subditus ratione domicilit illius loel ludi et, quam prumum loeum illum animo transferendi domi illum egressus est, manet tamen illi quoad hane causam , circa quam ante excessum, per legitimam etinti nem praeventus fuit, ratione praeventionis subditus; nisi etiam una eum mutatione domicilii, vel iurisdictionis , mutetur status personae, si clericus V. gr. vel religiosus sat, tum enim coram iudice Melesiastico conventri deinhet, quamvis non improbabile sit, ad mulctam pecuniariam eorum iudice etiam sareulari, a quo laicus praeventus est, conveniri P M.
242쪽
An . et quomodo iudex eompetens iurisdictionem fluam extendere, aut iiis dicere possit extra territorium proprium pQuod ludex non possit directe iurisdietionem eontentiosam exercere, extra territorium proprium, sive in alienos subditos, sive tu Suos, quoad res , et bona in alterius territorio sita, eertissimi luris est; tantum id in quaestionem Ventre potest, an, et quando statutum, vel sententia ludicis extra proprium territorium se extendat, et essectum aliquem habeat. De qua re sit. S. I. An statutum redrina personam habilem, vel inhabilem, ad eontractus, vel testamenta, eaetendatur etiam ad bona eaetra territ rium sita pSi statutum particulare provinelae, aut civitatis alleuius directe tantum disponat, ctrea formam actus praeseribendo v. gr. quaenam substantialiter M VaIorem contractus v. gr. aut testamenti eis. ln tali loco laeti requirantur, vel si directe disponat circa personas suae iurisdictioni subiectas, habilitans illas v. gr. ad actum faciendum , validus est actus, luxta formam talem in illo loco factus , a quocumque demum , sive incola, sive peregrino ibi contrahente v. gr. aut testante ete., nat, etiam quoad hona extra territorium talis provinciae, aut civitatis sita ; quamvis enim circa haec hona nullam dirmete lurisdietionem statuentes talia exercere possint, possunt tamen indirecte , eontractum v. gr. aut testamentum in tali loco savium validando, vel irritando. S. II. An sententia iudicis condemnantis ad poenam, vel insistentis poenam confiscationis bonorum, se eaetendere possit eatra territorium iudicis p num statuentis pSententia poenalis, seu poenae innietiva , ordinarie se non extendit extra, vel ultra territorium ludi eis sententiam talem serentis in ordine ad sententiae talis executionem, i quia iudex non potest actum iurisdictionis contentiosae, qualis est executio Sententiae, exercere extra proprium territorium,e. 2. De constit. in s. in nisi requisitus alterius territorii iudex, ut poenam in eius territorio exequatur, consenserit, vel poena imposita, ex praescripto 1egis utrique loeo communis, ita ut uterque ludex eam observare debeat; quibus in casibus sententiam ab huius territorii ludice latam alterius terr torti iudex ex ut debet. Quod si vero ex lege communi bona in poenam eonfiseentur, et haec in diversis territoriis existant, ita tamen , ut diversa hare territoria uni subsint principi v. gr. , tum bona consiseata, in quocumque territorio existant, ad siseum principis lilius redigentur; si tamen sub S- versis principibus sint talia territoria, et ex dispositione legis utrique territorio communis poena confiscationis imponatur, tum illi si seo omnia bona mobilia confisenta redunt, in quocunque territorio sita sint, et bona immobilia in hoo territorio sita , ubi sententia condemnans lata fuit: quae autem
in alieno territorio bona immobilia sita sunt, lilius territorii 1lam cedent, sl eonfiseandi bona lus habeat dominus; si autem ex speciali tantum certi
243쪽
terrilarit statuto e Meatio poenalis sal, loeum illa non habebit circa hora extra inritorium eonnseantis sita, etiamsi utriusque terrilarit idem princeps sit, ut ne flat odiorum extensio, sed tantum ad hona in tali territorio Minuhl statutum tale viget, exundi potest. Vide de his civilibus plura apud auet. Meth. I. est.
De soro competente clericorum.
S. I. Ouis sit iuriae eo etens elerisorum pQuod eonveniri possint eleri et non exempti eoram suo episeopo, qui
iudex Gelesiasticus ordinarius est istius et ereis, sive a laleo, sive elerteo eonventantur, in causis tam civilibus, quam criminalibus, eertissimi luris est, can. Si quis, 45. et ean . Si elerima, 46. cama 11. q. l. et e. 1. h. t. nisi cum eonsensu proprii episeopi Bpud alium ecclesiasticum ludicem partes agere velint, aut speciale aliquod privilegium, vel recepta consuetudo , vel ipsae etiam leges allis etiam ecclesiasticis iurisdictionem in quosdam clericos tribuant e. Cum eontingat, 13. h. t. et c. cum ecclesiarum, a. de iud. ord. iunci. gloss. verbo Melesiastica sententia : Quo in casu , si exempti tales clerici, aut praelati non sint a iurisdictione episcopi, penes actorem optio erit, clericum talem, vel coram suo episcopo, aut Gram inferiore immediato praelato iurisdictionem in illum habente, eonvenire; et praelatus talis insertor, si territorium proprium non habeat in personas suae iurisdictioni subieetas, potest eam exerrere in quovis dioeresis illius lom , ne frustranea sit 1Illus iurisdietio, quae personas tantum certas respicit, et non certum locum inlaedlo mim illam situm; episcopus tamen extra suam dioecesim iurisdictionem contentiosam exercere non potest, nee in ordine ad suos subditos, cum hulus iurisdictio certum etiam locum respiciat , nisi vel ex consensu loci illius v. gr. dioecesis episcopi, vel ex sua dioecesi expulsus benesteio , seu privilegio Clementinae unicae h. t. uti velit. S. I l. In quibus casibus in specie eleriei coram iudice saeculari conveniri non possint, et in quibus possint pIn genere quidem eertum est, quod nullus iudex saecularis per se eo demnare possit, vel iudicare personas erelesiasti eas , sive clericos, e. Nubrus, 2. h. t. nulla Gnsuetudine, quamvis immemorialis illa sit, quidquam iuvante, etiamsi liquida contra eos instrumenta producta fuissent, ita ut sola executio facienda esset, c. Saeculares, a. h. t. in s. ita ut excommunicationem ipso laeto ineurrat, qui contrarium agit; et hine eonventri non possunt clerici, et Hlae personae ecclesiasticae coram sareulari ludice, non tantum in aetionibus personalibus , sed neque in causis sive actionibus realibus ,
quidquid sit de contraria alicubi recepta praxi quoad aettones reales amyum. e. Si clerieus, 5. h. t. et e. M. De iudiciis, cum res in territorio sareularis iudieis sita sorum illi non tribuat, si persona per spe Iale privl- Ieglum omnino exempta sit; neque haeres clericus, qui in bona tales sue-ressit , conveniri potest ex sententia probabiliore ratione horum bonorum coram saeculari ludice, etiam si coram ludim lateo contra defunctum laicum
244쪽
is tam fuisset inchoata, neque enim per preventionem ludleis Iesci amittitur
privilegium sori elericis concessi, cum hoe nullo iure probetur; neque conveniri potest elericus coram laico ludire in causa communt elerim cumlaim, aut pluribus laicis propter consortium, sed contra potius fieri debet, ut taleus eoram ecclesiastico ludice in causa tali cum clerico communi comveniatur , quia magis dignum trahit ad se minus vignum si tamen causa dividi non possit; si enim dividua esset, quisque coram suo iudice conventri deberet. Neque denique conveniri potest elericus Gram ludice lalco, etiam si tantum in posseSSOrio agatur, non quidem fortasse propter qualitatem causae, sed propter qualitatem personae. Sunt tamen plures etiam casus , in quibus cleriel coram iudice lateo eonveniri possunt. Et primo quidem in causis laudatibus cap. Verum, T. h. t. Secundo in easu quo bona immobilia clericis, vel ecclesiis donata aut data sunt , eum tali pacto, seu conditione , ut sub eodem soro maneant, sub quo prius existebant, quae conditio, utpote iusta , si Bh ecclesia donatio, vel datio talis aeceptatur , servanda est, prout principes Imperil ecclesiastici ratione suorum pri i legiorum, et regalium, quae ab imperio habent, imperio subiecti sunt. Tertio si agatur contra laleum ad evincendum ab ipso rem, quam emit a elerico, et elericus Venditor ad defendendum emptorem es assistere velit, coram ludire saeculari, lintus scilicet emptoris, comparere debet. Et quarto simu laleus ratione administrationis ecclesiasticae nonnunquam debet eorum ludice ecclesiastico ossicii sui rationes reddere, ita clericus etiam ratione ossicii, Si alieno nomine Guveniatur, tutor v. gr. ratione Pupilli ,
eurator ratione minoris etc., coram iudice saeculari respondere potest.
S. III. Ouinam in specie gauclent privilegio fori
ecclesiastici pNon tantum elertes in sacris constituti privilegio sort Melesiastici gaudent , sed etiam clerici in minoribus constituti, vel si tantum tonsura initiau, Et observent ea, quae a Trident. sera. 23. e. s. de refomm . his praescribuntur , ut scilicet vel beneficium ecclesiasticum state accipiendo nomen henescii, prout euam pensionem significat habeant, vel si benesteium non habeant , saltem clericalem habitum, et tonsuram deserentes in seminario aliquo elericorum, vel in aliqua schola , vel in universitate aliqua, de lieentia episcopi, quasi In via ad maiores ordines suscipiendos versentur. Et quamvis hoc fori privilegium recte ad .clerieos coniugatos, qui cum unica, eaque virgines ab alio non eorrupta j contraxerunt, et dietas conditiones observant, Extendatur, probabilius tamen dici potest, quod in criminalibus tantum hi hoc sori privilegio gaudeant, sive si de crimine puniendi sint, criminaliter, Sivo civiliter conveniantur: reetius tamen hoc fori privilegium ad uxores legitimas talium clericorum, uti et liberos eorum non extenditur, cum privilegium hoe sit privilegium personale, et uxores in illis tantum sortiantur forum mariti, qui cum ipsis communicari possunt, multo minus extendi debet ad coneubinas clericorum i quarum delleta eum clericis eommissa, recte dicuntur mixti sortdelicta j, ad lamiliam elericorum , ad rusticos, et colonos eleri eorum, etc. de quibus tamen cum iura nihil speetale, ratione fori, statuant, iuxta ius eOm-
245쪽
mune eum illis proredendum est. Rectius tamen hac in re videtur eonsuetudini adseribendum, quod nunnunquam sit, quam luris privilegio. Gaudent autem hoc fori privilegio etiam monachi, et regulares omnes utriusque sexus ; etiam lutei conversi, novitii, oblati, religiosi ordinum militarium , fratres tertii ordinis s. Franeisei, eremitae, qui tria substantialia vota religiosa emiserunt; vel si tria haec vota non emiserunt, vivunt tamen communiter in congregatione aliqua, iuxta ritum ab episcopo approbatum; vel si solitarii vivant, deserunt tamen habitum , et tonsuram , et Sunt auctoritate aliculus episcopi, ad servitium alicuius ecclesiae deputati, et vivunt suhobedientia episeopi, et si hospitalia sint auctoritate episcopi erreta, etiam hospitalarii, si in talibus domibus vlvant, et talium hospitalium incolae, qui sub obedientia dictorum hospitaliorum vivant, privilegio sori gaudent, quia
omnes isti nomine personarum ecclesiasticarum in latiori acceptione venire possunt, attendenda tamen in multis consuetudo est.
S. IV. Quando, et in quibus easibus clerici non gaudeant privilegio fori Gelesiastici ZPrimo , elerici beneficiati in sacris constituti, si habitum , et tonsuram nunquam deserant sita ut laici passim habeantur, sine ulla iusta causa, et Eb episcopo suo ter moniti, eum non reassumpSerunt, vel semel in Synodo generali quidem sub expressa tamen comminatione privationis privilegii fori, privilegium hoe amittunt, c. In audientia, 25 et c. contingit, 45. De sententia Mneomm. Ita tamen, ut si postmodum i Sine fraude subterfugiendi lari saecularis ea assumpta sint, privilegio hoc gaudeant, cum in tali easu non absolute, sed praeelse propter dimissum habitum, et tonsuram privilegio sori non gaudeant, ergo his assumptis privilegio suo gaudebunt, modo nihil in fraudem sori alterius lactum sit. Secundo, si propter delictum , et subsequentem incorrigibilitatem exeommunieati cleriel etiam in saeris constituti suerint, et in eontumacia perseverent, ipsi amittunt privilegium sori , et sori sareularis fiunt; si tamen per sententiam iudicis ecclesiastici declaretur incorrigibilitas, et aetu tradatur potestati saeculari cap. cum non ab homine, 10. De iud. et e. Ut famae, 35.
De sententia eaecommunicationis.
Tertio, si se immisceant enormitatibus, sive multa enormia delicta coinmittant , privantur ipso lure lari privilegio eleriei, quamvis in sacris consu- tuti sint, saltem post trinam monitionem episcopi, et ut aliqui putant, post clegradationis realis sententiam , et actualem traditionem saeculari magistratui factam , quod consormius luribus est. De aliis easibus, in quibus eleriei perdunt privilegium fori, vide e. uni- eum, De vii. et honest. Clario. iv 6. et Clement. i. eodem cap. l. De micidio in o. c. I. De poenis in s. Et quamvis qui iudicari non potesta saeculari magistratu, nec ab eo capi possit, et in earcerem coniici, Sunt tamen plures etiam casus, in quibus saecularis magistratus etiam clericos
capere potest, nou obstante fori privilegio, quod contra talem capturam nihil IIIIs patrocinatur. Sie primo capi potest clericus a saeculari magistratu sex tacita saltem commissione magistratus ecclesiastiei si in delicto deprehensusi 5
246쪽
Iadsuerit, aut debita gravia eontraxerit, vel gravi iniuria laicum amoerit, ete. et de fuga suspectus sit; non ut ab eo puniatur, sed ut suo magistratule lesiastico puniendus tradatur. Secundo, ut praeveniatur delictum eommittendum , ut si de nocte armatus incedat. et suspectus sit de homicidio committendo. Tertio , quando expressum mandatum habetur ab ecelesiastico magistratu , ut ob delictum commissum eapiatur clericus. Quarto denique quando impune verberari potest a Iaim, iuria c. a. de sentent. exeomm. In tali enim casu etiam capi potest. De eo tamen, utrum quis clericus sit, si hanc exceptio. nem ad forum declinandum opponat aliquis, cognoscere debet iudex ecclesiasticus , uti euam, si quis fraudis arguantur in rasumendo , aut reassumendo statu clerimit. S. V. Ouo iure elerici, aliaeque personae ecclesiasticae sint eremptae a iurisdictione, et potestate saeculari, num positim tantum, Seu humano, an etiam divino, et naturali 'Qul clericos, et alias personas ecclesiastieas Iure divino, et naturali eximunt a latea potestate, et iurisdietione , multi sunt, et non levia landamenta habent suae opinionis, non tantum ex antiquo testamento, ubi Levitarum tribus nulli alii trihul subdita suerat, sed soli Aaroni, et successoribus sacerdotibus summis, ete. sed etiam ex novo, Matth. 17. ubi Christus seipsum, et Petrum a solvendo tributo eximi putat, etc. et ex iure eanoni eo e. Quamquam , 4. Deeensib. in s. et eae Trident. sera. 25. e. 16. De reform. et ex ratione dentque, eo quod personae tales sint in sortem Dei segregatae,
si ergo alia inanimata, in ministerium Dei poeuliariter selecta, ut sunt sacri callem, Sacra altaria , templa, et vasa alia altaris ministerio demeata, aprosano usu, et civili dispositione exempta sunt de lure naturali, et divino, cur non etiam personae 'ecclesiasti eae Τ His tamen nihil obstantibus latetur quidem communior sententia, originaliter iuris divini esse hane elefieorum exemptionem, eo quod scilicet Deus dederit summo pontistet hane eximendi potestatem; et satis certum esse, quod si In rebus mere spiritualibus, eteoelesiasticis exemptio hare sit iuris divini formaliter, et immediate; elericorum tamen, et talium personarum ecclesiasticarum exemptionem sormaliter, et immediate iuris esse positivi humani, tam eanonici, quam eivilis; tum quod potestas circa ecclesiastica, et spiritualia immediate a Christo data est summo pontisset, fleuit potestas politica in ordIne ad temporalia a republieadatur principi; tum quod utriusque luris textus hane exemptionem elerteis tribuant, et non in primitiva ecclesia, omnis anima iuIta Apostolum sublimioribus potestatibus f saecularibus sei licet, sublecta fuerit, sed ipse etiam Apostolus ad Caesarem appellaverit; tum quod pontifex etiam hodie possit minuere, aut extendere hane exemptionem. Neque argumenta contraria em-caciter intentum probant, cum antiqui testamenti leges iudiciales, et caeremoniales hodie non amplius valeant, et novi testamenti verba de Filio Dei vh omni potestate humana exempto intelligi possint: saeri vero canones, et Tridentinum satis explieentur, si originaliter divini iuris haec exemptio dientur esse , vel saltem si dientur talis exemplariter laeta ad antiquae legis exemptionem , non quidem immediate a Deo, sed a summo pontistoe. Al 'it Zod i le
247쪽
rationem denique responderi potest, nihil ea emeaciter probari, cum vel de rebus conseeratis procedat, quibus ratione consecrationis maior reverentia de-hetur , vel de rebus non consecratis; et par erit dubitandi ratio: quia tamen nec secundae sententiae argumenta emeaciter Bliquid probant, videtur priori, quae elero favorabilior, et communior est inter canonisins, Sua maior probabilitas non negandR. S. II. An , et quando archiepiseopus sit iudein eo etens inter subditos clericos, Cet laicos suffraganeorum, vel non sit pNon potest archiepiscopus causas eorum, qui suis suffraganeis su itisunt, si per appellationem a suffraganeis ad se devolvantur, cognoscere , nisi prius de appellatione cognoscat, num legitima illa, an frivola sit, e. Romana, i. h. t. in o. Neque potest etiam querelas audire super salariis advo-eatorum v. gr. in cauSis per appellationem ad se devolutis , ne videatur lam sibi in talibus causis arripere instantiam , quod sacere non potest: et quamvis cogere non possit immediate subditos suorum suffraganeorum, ut delegationem causae alicuius suseipiant, Vel Praecepta sua, nut Sententiam exequantur, aut in causis per nppellationem ad se devolutis testimonium perhibeant, aut ut super contractibus a se, vel suis ossicialibus auctoritatem aecipiant, aut forum, nisi consuetudo reeepta aliud obtineat, tuaeta est. c. I. cum non habeat iurisdictionem in subditos suorum suffraganeorum, nisi in certis quibusdam casibus, quales isti non sunt; potest tamen suo suffraganeo ob iurisdictionem In hune mandare, ut sententiam in causa appellationis contra subditum illius Ialam, exequatur , vel subditum suum compellat, ad serendum in causa appellationis testimonium , tuaeta flora. hic, v. Suscipere.
De soro competenis laicorum conventorum a clericis, et quando laicus convenirii ossit apud iudicem ecclesiasticum
S. I. Ubi, sive coram quo iudice Gelestuatim, an saeculari, clericus convenire possit, vel debeat laicum ZEx regula quadam generali actor forum rei sequi debet, et eonsequenternetor clericus reum taleum coram saeculari magistratu convenire deberet; simutamen consuetudo peculiarium regionum hae in re varia est, ita possunt etiam Iura contra eommunem regulam deeidere est quid. Et hine iuria eap. Si et rima , 5. h. t. pAmo, si elericus contra lalcum agit, petendo ab eo rem,cle qua constat, quod ecclesiae sit, aut clerico propria , vel quando late non negat, rem petitam ecclesiae, aut clerici esse, adiri debet ludex ecclesiasticus , eo quod in tali easu videatur sacrilegium in detentione intervenire, de quo iudicat ecclesiasticus: si vero leseus negat, rem, quae petitur, occlesiae , aut clerici propriam esse , vel satis constet, nec ecclesiae, nee elerici propriam hanc rem esse, vel saltem dubium sit, num sit ecclesiae, aut elerici propria, clerim actore amrmante, em tamen lalco negante, coram iactico saeculari causa talis eogo et debet i ob communem regulam, quod
248쪽
eum iudicem a cleri eo asserente, rem hanc ecclesiae, aut elerici propriam esse, protestetur coram eo, Si neget, rem hane ecclesiae esse, quod per hane n gationem , neque litem eontestari, neque in illius iurisdictionem consentire velit, ne prorogare in se lurisdictionem ecclesiastici iudicis videatur: nunquam lamen si causae principali adhaereat aliqua qualitas, quae landare possit Melesiastieam, etiamsi reus eonventus eam neget, mixti fori tamen cense-hitur causa talis , ut etiam coram ecclesiastico negans reus conveniri possit. S. II. In quibus praeterea casibus laicus eonveniri possit coram iudice ecclesiastim, Sive a clericis, sive etiam a laicis 'Begulariter quidem laicus coram laico magistratu conveniri debet in musa civili, si tamen ludex laicus desit ossicio suo in administranda iustitia, potest reus taleus ab actore, sive elerieus hic sit, sive laicus , trahi ad iudicem ecclesiasticum , etiamsi causa mere civilis sit, c. Licet, 10. et e. temrore, I l. h. t. Sicuti enim iustitia negligenda non est, quin immo viduae, pupilli, orphani, et aliae eiusmodi miserabiles personae, Si opprimantur, aut possessione Sua Spolientur, possunt Statim, et immediate Iaicum convenire coram ecclesiasti eo magistratu, e. Eae parte, 15. h. t. Bd recuperandam possessionem quia harum personarum defensio ad ecclesiam cumulative saltem pertinet j quamvis causa laudatis sit, aut alia prosana, aut personae tales, quae in iure habentur miserabiles, divites essent: et quamvis hodie in praxi contrarium sere ubique obtineat, iuri tamen conlarmem nostram Sententiam esse, in possessorio negari uon potest, et in casu quo miserabiles hae personae sunt etiam pauperes, vel eerte iuramento interposito ad contractum M ohservandum obligaverunt, qui eum personis tulibus contraxerunt, quo in casu iuramenti abligatio ab ecclesiast leo magistrntu urgeri potest, c. Cum mi-eus, a. h. t. in s. ob iuramenti sciliret religionem , eulus observatio urgenda ad pretesiasileum iudicem pertinet. S. III. Coram quo iudice conveniri posSint raptores, et invasores rerum ecclesiasticarum 8 Cum tales malefactores sacrilegi habeantur, consequenter conveniri possunt veluti in erimine mixti fori, tam coram ecclesiastim, quam eornm Saeeulari iudice; prout habetur in o. Cum sit, 8. h. t. non quidem si patrimonialia tantum bona clericorum iniuste invadant, quod crimen sacrilegium dies non potest, sed si hona ecclesiarum, aut ipsas etiam personas ecclesiasticas violent, vel sibi usurpent, sive possessionem honorum, aut iurium ecclesiae invadant, et perturbent c. Conquestus, 16. h. t. icum etiam haec inlusta detentio, et perturbatio sacrilegii nomine veniat in vel turbent etiam temporalem iurisdicti nem ad Melesiam pertinentem, aut piis causis donata rapiant eis. S. IV. De causis, aut criminibus mutis, quorum cognitio ad utrumque Iorum ecclviisalicum, et saeculare pertinet. Crimina alia esse mere ecclesiastica, quae circa materiam mere spirituaIem versantur, et ad iudicem ecclesiasticum pertinent, prout est crimen
249쪽
haeresis, simoniae etc. aliaque mere ei vilia , quorum punitio praeciso habetur ex iure civili, et ad magistratum Saecularem, si taleus reus est, pertinet eis. ut est furtum etc.; ulla mixti fori esse sin ordine ad laicos selliret fideles, in quaestionibus laeti etc. ὶ ita ut ab utroque iure puniantur, et in illis e gnoscendis , et puniendis locus detur praeventioni, qualia crimina sunt adulterium , usura, blasphemia, Periurium , Sortilegium, sacrilegium, erimen salsi ete . quod si tamen in his mixti lari criminibus ab uno ludice, qui alterum praevenit, absolutus suit, potest nihilominus ab altero ludice, sl smeundum allegata, et probata noeeus repertus fuerit, puniri; quia sententia lata in uno iudicio prorsus separato ab altero , non parit in hoo exceptionem rei iudicatae. S. V. Utrum, si clericus litiget cum mira, eoram iudice saeculari, lis deeidonda sit secundum leges, et conduetudines fori meculiaris , an canonici pDubiam quaestionem Iacit cap. Quod eleris , s. h. t. ubi pontifex mandat, ut clerieorum, qui Parisiis commorantur, eausae pecuniariae, seu civiles , secundum ivs pnnonicum decidantur. Hoc tamen non obstante, si ciericus convenit v. gr. laicum coram iudice saeculari, non tantum in illis, quae pertinent ad ordinationem litis, sequi debent saecularis lari leges, et consuetudines, si iustae et rationabiles Sint, sed in iis etiam, quae pertinent ad causae deeislonem , iudex saecularis lari sui leges , et statuta, ae consuetudines , modo rationabiles sint, et libertati ecclesiasticae non adversentur , observare debet, glossa in c. Ouod clerici, s. h. t. v. Aliquos. Sicuti enim contrahentes debent sori illius conditiones observare, in quo contrahunt, iis etiam fieri debet in iudiciis, ubi quasi contrahitur. Ad eap. oppositum Resp. Pontii rem ibi loqui de clerim contra elericum ngente, Gram iudice reis etesiasti eo , qui sine dubio inter duos elefieos litigantes his emoni eum observare debet.
De iudice eompeionte tum laicomm , tum clericorum in musis seudalthus.
S. I. Ouis evnoscere possit de Dudo, sive pertineat ad rassallos
latis , sise cleriem pVel controversia de re laudati est inter ipsos convassallos, vel inter extraneum , et vassallum , vel inter dominum , et vassallum. In primo easu si controversia sit, iudex competens inter ipsos eonvasgallos de laudati re est dominus directus laudi, etiamsi alias iurisdictionem non habeat, Si. snal. mprohib. Dud. alien . per Tridentinum et quod si vero vassallorum unus a
forat, se vasSallum esse, et alterum vassallum neget, hie vero vassallum Sensserat, neget alterum, eompetens iudex erit, qui ordinarius loci ludo est. In secundo vero easu, si controversia sit inter extraneum, qui non est vasis solius, et vaMallum asserentem, quod res, de qua controversia est, sit lauda-
Iis , ille vero neget laudatem esse , sed esse de bonis suis nil talibus, iudex ordinarius vassalli rei v. gr. competens erit ad litem hane decidendam. In
250쪽
tertio denique easu, si eontentio sit de dominio utili v. gr. seudi inter ipsum dominum seudi, et inter illius vassallum , ludex competens ad talem controversiam decidendam erunt pares curiae, alii Milleet vassalli eiusdem domini direeti , qui in eodem territorio seudum obtinent, in quo situm est seudum litigiosum, si lis sit decidenda seeundum leges, seu consuetudines laudates. Et haec intelligi debent non tantum de vassallis laicis, sed etiam de vassallis elericis, qui dicto modo de re laudati conveniri nonnunquam possunt coram laicis, seudi dominis, aut euriae paribus, eum domini direcusit et rea rem suam disponere, e. Caeterem , 5 . De iudieiis, et eap. Extra missa, G. cc c. Irimum, Τ. h. t.
S. II. In quibus praeterea casibus dominus Dudi cognoscere possit causas fetidales inter vassallas laicos, vel clerieos, et in quibus non possit 8 Quod dominus direelus laudi, competens nonnunquam ludex sit, si lis de laudo oriatur inter vassallos eius domini directi, sive eleriei hi sint, sive Ialei, ut dietum, non tantum locum habent, si in iudieio petitorio de proprietate laudi agatur, sed in iudicio etiam possessorio, si de sola laudi possessione inter vassallos Bgatur, aetore v. gr. petente , ut ipse legitimus laudi possessor declaretur; quia regulariter, qui est iudex competens in causa proprietatis , est etiam competens in causa p Sessionis c. i. De causa poss. et propriet. Neque possunt vassalli, sive clerici, sive laici sint, in eausa tali laudati se subiicere alteri ludici, iurisdictionem illius in se prorogando, sine eonsensu domini laudi, e. Eae transmina, 6. h. t. quia non tantum ratione nudi exemitti lurisdictionis, sed etiam ratione fidelitatis, et specialis obedientiae domino laudi quoad res laudates subiectus est vassallus. Quod si tamen apud dominum laudi iustitia obtineri nequeat, sive deinde hoc proveniat ex contumacia rei vassalli, qui parere non vult domino seudi, sive proveniat hoc ex negligentia domini directi laudi, ordinarius iudex ipsius rei adiri potest, c. Caeterum , 5. de iudie. et nonnunquam, si ipse dominus laudi sit Ioel ordinarius iudex , ipsius etiam superior, vel in casu uliquo replesiasticus etiam iudex. Hae tamen in re et rea ludieem in causis lauda libus competentem, multum potest recepta eonsuetudo , et speetalia saepius conressa privilegia, aut legitima praeseriptio, quae attendi debet. S. III. Quis sit iudex eo etens capituli eathedralis, sede vaeante, si lis oriatur ruper seudo, et quis si lis sit super iure emphyleutieo IIn eausa seudall, si eonvenIendum videatur eapitulum eathedrale , va- ante sede, eorAm direeto domino laudi, imperatore v. gr. vel camera imperiali , conveniri debet; eum enim eapitulum tale suecedat in omnia iura delanetl episeopl, et obligationes; consequenter fleuit episeopus defunctus
eonveniri in tali eausa coram imperatore v. gr. debuisset, ita etiam eapl-tulum, vacante sede: litigare tamen eum capitulo, vacante sede, non Satis tutum esse, nisi defensor reclesiae constitutus sit, ex capit. sinat. Ne sede Nacante etc. patet. Neque illinen causa super iure emphylaulieo orta ad dominum directum emphyleusis, velut ludicem competentem , deserri de ti eum in iure hoc expressum non sit, et casus a communi iure exorbitans