장음표시 사용
251쪽
nd non expressa extendendus non sit j nisi qui dominus directus est emphytensis, sit etiam ordinarius illius loel ludex. S. IV. An cognitio de crimine vassalli ecclesiastici, ob quod seu privarimeretur, eiusque punitis pertineat ad dominum Dudi saecularem; et ad quem appellandum sit in musis seu libus ZDe iure quidem certius est, quod eleriens vassallus ob delictum commissum , propter quod laudo privandus esset, ludicari, et puniri non possit a sae- eulari laudi domino, a quo seudum tale obtinet, ob universalem doctrinam e. l. Clerici, 8. de iudieiis, ubi dicitur de omni erimine conveniendos eler eos eornm ecclesiastico mctgistratu, et c. 2. De foro eompei. ubi prohibetur , ne ullus iudieum Isaecularium ὶ elericum per se distringere , aut mn demnare praesumat; reeepta tamen in multis partibus consuetudo , et praxis contrarium tenet, et saeculari etiam domino seum concedit cognitionem , et punitionem etiam clerici vassalli , si ob crimen commissum, laudo, quod a saeculari principe v. gr. obtinet, privari debeat, ita ut executionem etiam talis sententiae eontra clericum v Sallum concedat, modo non excedat limites ineulpatae tutelae, in personam et erici aliquid attentando, eum in tali laudi amittendi casu ob delictum admissum contra seudalia lura, respeetumere eivili considerentur personae etiam Melesiastiecte. AppelIallo autem in causis seudalibus , si vassallus, eui iurisdictio in laudum mneresa est, sententiam tulit, ad Superiorem dominum, qui seudum tale concessit, et mediatum, steri debet, sive latens sive elericus sit vas- saltus , eum hic non cognoscat causam laudatem ut clerieus, sed ut immediatus laudi dominus , qui a superiore saeeulare v. gr. principe laudum hoc obtinet. Plura de his aliblo
De renuntiatione sori eompetentia, P rogatione Iurisdictionis, et recusatione iudieis eompetentis.
S. I. De renuntiatione iurium, seu fauorum in stenere. Communis regula est, quod quisque renuntiare possit turi suo , Seu privilegio in lavorem proprium, et privatum concesso, non autem dato in sa-vorem publicum. Et hine insertur primo certum esse, quod iuri naturali vallae nemo renuntiare possit, cum lus naturale non privatum tantum sed publicum spectet: quamvis enim renuntiare quis possit, ut quod decernentelum positivo, ex iure naturali consequi posset, haereditati V. gr. quae ipsi iure sanguinis , et agnationis desertur, quo minus tamen sit sanguine lun-etus, renuntiare non potest. Secundo insertur, quod nemo renuntiare potest
iuri divino praeeipienti, aut prohibenti aliquid , eum neque hoe praeceptum, aut talis prohibitio privatum tantum , sed publicum spectet. Tertio insertur , quod turl positivo humano, civili, et ecclesiastim subinde renuntias possit, subinde non possit; et primo quidem si ius humanum oenam so
mam , et substanualem solemnitatem , in aetu aliquo necessario observandam , praeseribat, renuntiari illi non potest, cum publicum bonum in hae
252쪽
forma praeseribendo observetur: et universim, si quid statutum sit ob publicum favorem, seu utilitatem , privata conventione renuntiari illi non potest, eum bonum publicum mutari non possit privatorum pactis. Meundo si lius humanum introductum sit in plurium favorem neque principaliter, non potest unus sine consensu Bliorum , et cum eorum praeiudicio renuntiare , si commodum renuntiantis sit inseparabile a commodis aliorum ; quia quod omnes tangit, ab omnibus approbari debet ivaelu regul. 29. in s. Si vero pro privata tantum persona, et in privatum tantum commodum privilegium v. gr. aliquod principaliter alieul eoncessum sit, potest illi renuntiare, cui lavor hie privatus laetus est, nisi privilegium tale eo essum fuisset ob imbecillitatem aetatis, aut aeque principaliter prixilegium tale in favorem huius , et in odium alterius concessum fuisset, aut renuntiatio talis ad poe-catum induceret, et contra bonos mores esset, quibus in casibus renuntiatio non valet ob Pessimas sequelas, quas secum traheret. S. II. De renuntiatione pririlegii fori reelesiastici, quod competit et ricis. Quod clerici, nee inviti, seu coacti, nee volentes renuntiare P Sint privilegio fori ecclesiastiel, et consentire in iudicem taleum, ut eorum illo eonveniantur, etiamsi iuraverint, hunc Iudicem non subterfugiturum, constat ex e. Diligenti, 12. h. t. cum hoc privilegium non privatum tantum unius eseriet favorem concernat, sed toti collegio clericorum propter publi- eam honestatem , et totius ordinis clericalis honorem concessum sit; et iuramentum, quod est contra publicam utilitatem , non teneat. Volunt autem saeri canones adeo sancte hoe observari, ut in relato cap. Si diligenti,
certas poenas, amiMlonis causae v. gr. vel amissionis illius, quod evicit, quod habeatur a communione extraneus etc. statuant in eos, qui taliter renuntiant , et saeculari iudici se subiiciunt. S. III. De prorogatione iurisdictionis in iudiem non suum , seu alienum. Prorogare iurisdietionem, aliud non est, quam sponte alicui iudici se subileere in ordine ad causam aliquam diiudieaudam, ad quam alias de iure ordinario iurisdietionem non habet. Fit hare prorogat Io 4. modis. De persona In personam, de re ad rem, de tempore ad tempus, de loco ad loeum ; et plura ad eam legitime faciendam requiruntur. Primo ut ille, cui partes litigantes se subiiciunt, et in quem consequenter si prorogatio, habeat iurisdictionem aliquam, alioquin
partes non tam prorogarent iurisdictionem in M, quam novam conferrent, eum tamen consensus privatorum non possit sacere iudicem. Secundo , ut
habeat aliunde iurisdietionem ordinariam , neque enim iurisdictio delegata adeertam causam, aut personam prorogari potest ad aliam personam, aut eauSam , uti ex dictis iam patet, et ex e. P. et G. , 40. de Qu. et mi. iud. delest. iunci. 9DSS. v. HI statio nulla. Tertio requiritur, ut habeat similem iurisdictionem illi, quae prorogatur, spiritualem sei licet, si ad spiritualem causam eognoscendam sit prorogatio ; criminalem, si sat ad criminalem musam decidendam prorogatio ete. Quarto requiritur, ut nat a partibus libere, et voluntarie se subiicientibus, saltem tacito consensu, et ipso sacto. Quinto denique requiritur, ut ea
253쪽
stat lege non prohibente, sed permittente, qualiter tantum permittunt leges ut prorogatio stat ad ludiere sub eodem prineipe constitutos. Neque tamen
in omnibus casibus semper concessa est haec in iudicem nou suum pror
gandi licentia; sic primo in causa laudati non potest vassallus invito laudi
domino in iudicem non suum prorogare iurisdietionem. Seeundo non admi titur prorogatio, quando super trimine Proceditur , non per viam accusati nis, sed ex mero ossicio ludicis per inquisitionem. Tertio non potest fieri haec prorogatio in ludirem non suum tu causa appellationis. Quarto , non possunt latet in causis ecclesiasticis matrimonialibus , v. gr. usuris, decimis , ete. prorogare iurisdictionem in ludicem non suum, sine consensu pro
prii episeopi. Et quinto denique neri non potest prorogatio iurisdictionis in sacramento poenitentiae, ut extra articulum mortis a peccatis mortalibus absolvi quis possit ah alieno saperdote sine licentia Isaltem taeita proprii
S. IV. An, et qualiter elerici, seu personae ecclesiastieae prorogare posιint iurisdictionem alieni iudiris pCleriei non possunt se subitrere alieno ludiet, nee metropolitano quidem, sine consensu, et licentia sui ordinarii, seu proprii episcopi di creant, et eum hae qui in licentia, alii se subiicere non possunt, quam e lesiastico, ut constat ex c. Signifleasti, 18. h. t. hane subordinationem exigente regimine Melesiastico; et quamvis luxta praxim receptam, episeopus delegare non possit laico causas pecuniarias, et civiles elerieorum , ipsi tamen clerici non possunt iurisdictionem latet ludicis in se prorogare, etiam eum lirentIaordinarii, eum allud sit delegare, aliud lirentiam dare ad iurisdietionem prorogandam, delegans enim suam in has partes retinet lurisdietionem , et delegatus huius delegantis auctoritate, et nomine agit, non nutem consentiens in prorogationem ludi eis alieni, qui suam in alium quasi transferri permittit iurisdictionem, et ludex prorogatus proprio nomine, et auctoritato
iudieat, quod fieri in causis lateorum a Iaico non potest: possunt tamen exempti a iurisdictione episeopi regulares v. gr. ei rea aetus voluntariae I risdictionis absolutionem a perentis v. gr. ad accipiendam dispensationem, eis. etiam sine consensu pontificis , redere privilegio exemptionis, et episeopodioecesano se subiicere, eum in tali casu videatur sumeere benigne pra sumptus consensus pontificis, ob favorem ordinis, cui exemptio talis saeta est; nisi facultas ariolvendi v. gr. nou esset penes praelatum immediatum, sed propter reservationem V. gr. alia ordinis statuta penes superiorem Ordinis mediatum.
S. V. An, et ob quas causas, et quando iudeae alioquin competens recusari possit 'Quidquid sit de iure eivili, quod inter delegatum, et ordinarium iudicem in ordine ad recusationem diserimen aliquod facit, de iure canoni non minus ordinarius, quam delegatus tanquam suspectus reeumri poteri, si superlorem aliquem habeat e. Si quis eantra, 4. et c. Liret, i0. h. t. ita tamen, ut eausa reeusationis speeissee exprimenda sit in libello recusa-
254쪽
tionis , et eorum electis arbitris probanda, ad multas fraudes cavendas. Sunt autem plures musae Rd reeusandum ludinem in iure approblline, si est v. gr. probabilis suspielo de minus recta assectione iudicis erga partem, vel de imperitia illius, si ludex cum parte litigante inimieluas gerat, aut eum parte Iitigante ludex etiam iudicialem aliquam controversiam habeat; si sanguine, vel etiam amicIlla sit valde eoniunctus parti litiganti; vel si dominus adversarii , eum quo lis est, vel sit lillus famillaris, socius, patronus, amnis, ete. vel similem controversiam cum allo in alio tumeto ludex habeat. Est autem hare iudicis reeusatio aute lius eontestationem proponenda, cum sit exeeptio dilatoria, nisi post litis contestationem nova edusa recusationis superveniat, aut iuret pars recusans, ad suam primum notitiam post litis contestationem causam illam pervenisse. S. VI. Ouis, et qualiter de cau3a recusationis allegata cognoscere possit, ae debeat, et quis xii ebectus re Mationis pIudex si ut suspectus recusetur, non potest ipse in causa recusationis eognoscere qui enim In principali causa suspeetus est, multo magis talis habetur in causa necessorial nisi notorie , et indubitate Divola sit, sed debet eausa principalis Ognoseenda remitu ad superiorem, vel alli personae
ldoneae, et non suspeetae committi ex eonMDSu partium, vel ex communi utriusque partis consensu arbitri eligi debent, qui de eausa tali recusationis cognoscant, c. Suspicionis, as. De O . et Potrat. iud. delest. et e. cum v etali, si . De appell. interi m tamen per recusationem talem manet suspensareeusau ludicis iurisdictio, et in causa eorum Se prolata ad ulteriorem non potest prooedere.
De eitatione ad sorum, seu tribunal tompetens.
S. I. Ovid, et quotuplo ait citatio, et guaenam ad illius
substantiam requirantur pcitatio est actus iudicialis , quo is, quem in iudicio sisti oportet, lu- dieis mandato legitime vocatur in iudicium , luris experiundi causa , qua usque adeo necessaria est ad valorem ludicii, ut actus iudiciarius contra citatum relebratus regulariter nullus sit ipse iure, cum citatio ad defensionem spectet, quae est luris naturalis; et hinc recte etiam dicitur ludietum a el-tatione incipere. Dividitur autem ellatio in publieam, et privatam; publieast vel per proelamationem, seu V em praeconis, per tubam, Vel eampanam, per edictum publicum, ad valvas ecclesiarum, curiarum , vel portarum eluitatis assxum , qui tamen modus citandi non semper, et in omni casu permissus est. Privata citatio rei, quae sit privatim in personam citandi; et haec duplex est, verbalis alia, quando reus per nuntium viva voce e ram , et in faciem in ludicium vocatur; vel saltem ad domum solitae habitationis, ubi reperiri non potest, clara adeo voce citatur, ut vicini etiam de ea testari possint, vel quando pro conditione personae per literas Submissas citatur. Alia realis est, quae fit per captivitatem, et apprehensionem perso-
255쪽
nae, ut ad ludleem adducatur, quae realis ellatio in criminalibus potissimum loeum habet. Alia autem citatio simplex dicitur , quae citatum non prius eontumacem saeit, quam ter facta fuerit, ita tamen, ut inter singula etiationum edicta certum , et luStum temporis intervallum, decem Milleet dies intercesserint. Alia dieitur peremptoria, quae pro tribus distinetis habetur, sl in citato adiiciatur terminus, peremptorie; et tantum temporis continet, quantum aliae tres citationes diverso tempore saetae ineluderent. Et demum citatio alia iuris est, quomodo ipsum ius statuit tempus , intra quod ia-stere quis debeat quae citatio, etiamsi ius terminum peremptorium non habeat , semper tamen peremptoria est ; alia homi uis, cum quis Iudicis mandalo in lus vocatur. Requiritur autem ad legitimam citationem primo , ut exprimatur nomen, et cognomen ludicis citantis, ut citatus noscere possit, competens ille iudex sit, vel non sit; delegatus sit, qui una eum citatione eoplam suae delegationis transmittere debet; an ordinarius. Secundo requiritur, ut exprimaturret qui citatur nomen, et eognomen, et saltem universitas illa, quae ei-tatur , ut noverit citandus, quod ad ipsum ei tatio pertineat. Tertio requiritur , ut contineat nomen, et cognomen actoris , ut noverit reus non ex omelo ludicis, sed ad instantiam fieri citationem. Quarto requiritur, ut incitatione exprimatur muSa , Saltem in genere, ob quam quis citatur, ut Instruatur sei licet reus , super quo conveniatur , ae deliberare possit, utrumlitIgare velit. Quinto requiritur, ut loeus iudicit, seu tribunal apponatur nisi aliunde constet de tali l oὶ ut sciat sellicet ellatus, an sui territorii fines egrediatur iudex , et tutus sibi loeus sit, ad quem citatur. Sexto dentque requiritur, ut dies certus, et terminus congruus comparendi in citatione exprimatur , ut noverit citatus , an dies ad quam citatur , sit iuridiea ete.
S. II. Ouot, et quae sint partes citationis 'Quaelibet citatio tres partes habet, a notario diligenter aeus illis inserendas. Primo mandatum iudicis, sine quo non valet citatio. Secundo ut nuntius eitalionem sibi demandatam exequatur in laetem ellandi, si reperiri possit, vel ad illius domum , si aliter reperiri non possit. Τetuo ut nuntius saeiat citationis saetae relationem iudici, quae a notario in acta referri debeat, ut de citatione saeta constet, vel si iudex praesens non adsit, soli notario, eul retalloni etiam ereditur, et plena fides adhibetur praesertim in civilibus.
S. III. A quo iudiee eitatio seri debeat, et qui eitari debeant, et quia sit sinis, et effectus citationis rQuilibet index competens , sive ordinarius ille sit, sive delegatus el-tare potest, eum sine citatione iurisdietionem suam exemere non possit, ita tamen , ut qui delegatam tantum iurisdietionem habet, verbaliter tantum, vel in Seriptis ei iure possit, non autem realiter per capturam, But per edietum , nisi quoad edictum sit delegatus supremi principis , aut speetalem mmmissionem, etiam quoad capturam, habeat. Et quamvis citatus privilegium ab exemptione ludi eis habere possit, comparere tamen debet , et Privilegium suum exhibere, ne contumax censeatur , nisi privilegium illius
256쪽
226 LIBER II. TITULUS II. DE FORO co M PETENTE.
notorium esset, ut est privilegium eierleorum eontra laicum ludirem. Citari autem debent, et possunt omnes quorum interest causa, quae In iudicio agitur, sive qui ex actu aliquo , qui sit in iudicio, laedi possunt, nisi tali iudicio per se praesentes sint, aut alia aliqua causa interveniat, ob quam omitti potest citatio, uti videre est apud elvilistas. Finis nutem citationis est, ut reus ad petitionem actoris in ludicio compareat, et ad defensionem se reus parare possit. Essectus denique citationis sunt, primo quod obligetestatum ad eomparendum , nisi iusta causa ex fetur. Secundo quod indu- eat praeventionem respectu illius causae, respectu euius citatio laeta est.
Tertio quod perpetuet iurisdictionem delegati, postquam ab hoc emanavit , etiamsi nondum ad citati notitiam pervenerit, ita ut morte delegantis non exspiret. Quarto quod inducat vitium litiosi, et litis pendentiam , ita ut nulla sit rei talis litigiosae alienatio. Et quinto denique, quod interrumpat odiosam praescriptionem longissimi temporis, 30. vel 40. nnnorum ; ad quam interruptionem etiam unica, et simplex citatio suffieit.
S. I. Ouid, et quotvlea sit libellus, et an necessario cuique o erendus sit' si legitimam citationem offertur ludies libellus reo tradendus, ut hiesciat, et videat, quid ab ipso petatur, et an contendere velit. Est enim lihellus prout hoe loco sumitur, nihil aliud, quam editio actionis suturae litis spectem continens. Debet autem hic libellus in seripis offerri , ad multas
fraudes eavendas e. i. h. t., debet esse brevis, tantum necessaria, et utilia continens; debet esse perspicuus, et clarus, et ideo non lacile admittitur libellus alter novus , nisi propter probabile dubium nitera nova petitio videatur admittenda, ad eundem fortassis finem contendens, debet esse ordinatus , tria continens. Primo scilicet narrationem facti, Secundo modium eon eludendi sive iustam causam petendi, tertio denique ipsam petitionem , et quamvis principaliter, et primo iudici sit offerendus libellus, huius tamen eopia saltem communicari debet etiam a iudice parti adversae, ob rationes saepius iam allatas. Est autem libellus duplex , conventionalis seu postulationis, qui in causis civilibus ossertur, quo rem nobis debitam petimus; et querimonialis Seunccusationis , qui in causis criminalibus porrigitur. Et quamvis olim in musis civilibus de iure civili antiquo necessarius non fuerit libellus, et hodie etiam in multis locis consuetudo obtineat, ut in scripto libellus necessarius non sit, viva voce suas petitiones proserentibus eoram notario, actore, et reo, de scripto tamen lure hodierno ad substantiam processus iudiciarii ordinarii requiritur libelli oblatio, uti colligitur eae cit. e. l. h. t.
i. II. Ouomodo formandus sit libellus, sive quae in eo contineri debeant 'Reetissime formidabitur libellus conventionalis, si sit quasi syllogismus aliquis praetieus, et iudicialis, qui tres partes contineat, medium scilicet
257쪽
TITULUS III. DE LIBELLI OBLATI DIE. III
sive eausam petendi, loco maloris; narrationem laeti, Ioeo minoris; et de- cluetam exinde petitionem, seu conclusionem, ex utraque priori propositione desumptam. Sicuti autem eausa sive medium eoncludendi duplex est, rem tum, sive titulus, ex quo res aliqua debetur v. gr. , et proximum , quod est luS V. gr. competens, et obligatio alterius, ete. ita in quolibet libello exprimenda est causa petendi, proxima sive remota: et in actione quidem reali, quando agitur ad rem aliquam, sive ius aliquod sibi vindicandum, sunt eit exprimere musam proximam, peto v. gr. hanc rem l non tantum petendo aliquid in confuso, sed rem determinando, quae petitur in mihi ad iudieari, quia dominus illius sum, ita ut de titulo, ratione eulus dominium huius relhabeo, quae causa remota dicitur, nihil necesse sit mentionem saeere, nisi ius commune resistat aetori; in aetione vero personali explicanda est eausa remota , sive titulus, vi cuius res, quam peto, mihi debetur e. Dilecti, 3. h. t. Peto hunc iundum v. gr. mihi adiudieari, quia legitime emi eum, ete. Ex his enim expressis satis colligitur, non tantum, quo iundamento petam aliquid, sed satis apparet etiam, quae actio intentetur. In libello tamen eriminali non requiritur conclusio seu petitio, sed sufficit sola lacti narratio , ut crimen homicidii v. g. noscatur, adiunctis ei reumStantiis personae, loci, temporis, ete . neque enim in his criminalibus criminaliter aetis pars aliquid dari sibi petit, sed de poena a iure statuta iudex concludere debet ex osticio. S. III. De mulatione, et menclutione libelli, eluaque effectu. Diserimen est, inter αδ mutari, et inter ri emendari libellum. Mutari libellus dicitur, cum actio proposita, vel causa petendi in eo expressa mutatur , et alia proponitur. Emendari dicitur, quando vitium aliquod ad su,
stantiam libelli nihil pertinens, vel obscuritas aliqua tollitur , aut additur aliquid , immutata libelli substantia. Mutare libellum aetor licite potest ante litis euntestationem , tam in
civilibus , quam criminalibus , eum iudicium nondum proprie coeptum sit et poenitere iterat, modo reo novae dilationes concedantur, et de damno, si quod passus est ratione mutationis, talis reddatur securus : post litem vero contritatam, mutare non potest libellum aetor, nisi inehoata nova instantia novum libellum offerre velit cum relasione expensarum i ta cap. Eaeami.
nata, 15. de iudieiis. Si quid tamen obscurius in libello dictum declarare velit, eoneessum hoc illi est tam ante , quam post litis contestationem, usque ad conclusionem causae, cum per talem accidentalem emendationem , causae status , ad quem per litis contestationem quasi contractum est, nihil immutetur. Emetus autem libelli oblati est, quod seeundum petitionem in libello laetam sit serenda sententia, et quamvis si nihil intersit rei conventi, ut lis mepta perstetatur , a lite prosequenda desistere possit actor, etiam post litis contestationem , sl tamen intersit rei conventi, ob expensas V. gr. factas , ut Iis perficiatur, debet eam prosequi actor, et ad finem perducere, ita ut in contumaelam etiam condemnari possit, si litem prosequi nolit.
258쪽
S. I. Ouae sint, et dicantur mutuae petitiones, et inter quaa personas locum habeanι pMutuae petitiones recte direntur, conventio ex parte netoris, et reconventio ex parte ret; si scilicet petente rem nil quam actore eoram ludire areo, reus hic in eodem ludicio coram eodem ludice , vleissim aliquid ab actore petit, ita ut mutuae hae petitiones aliud non sint, quam duae petitiones ex parto litigantium saetae, res quidem eonventi, actoris vero conventi coram eodem ludire , et in eodem ludicio ; quae mutuae petitiones observatis tamen obse vandis in lieltae sunt, etiamst per se netoris reeonvenit competens iudex non sit, coram quo reus conveniri debuit; aequum enim est, ut quem in sua
causa conventi res elegit lud leem Betor, eum contra se reconventum pallatur. Soli autem reo convento ex personis litigantibus reconventio conceditur, nosi actori etiam reconventio conredatur, in infinitum circa mutuas has petitiones habellar c. 2. De reseripi. in G. et quia reconventio rationem actionis
habet, hine nulli conceditur, nisi qui in ludicio agere potest. S. II. Coram quo iudice seri possit reconventio pCoram quo ludire de causa principali legitime conventus est reus, eo-ram eodem reconveniri a reo potest aetor, sive ordinarius hie sit rel eon venti ludex, sive sit delegatus , sive ad petitionem actoris, quod plerumquent, hie impetratus sult, ob rationem supra Bllatam, quae eum non urgeat, casu quo ex utriusque partis consensu, vel ex solo principis v. gr. arbitrio datus est iudex delegatus , hinc coram tali delegato reconveniri non potest aetor, nisi in reseripto delegationis expresse etiam concessa suisset reconvenuo. Simili modo coram ludice prorogato , quem elegit contra reum notor , reconveniri hie a reo poterit, modo eausa, circa quam sit reconventio, non excedat iudieis prorogati limites , vel stat tantum reconventio ratione maloris summae, de qua alias iudex prorogatus ludicare quidem non potest, eum
S. III. An laicus, eonventus a clerico Gram iudice saeculari, vicissim convenire possit elericum coram eodem iudice pQuod in musa spirituali, aut annexa remn veniri non possit eleri seoram saeculari iudice, coram quo laicum convenit, neque in causa erimInall, sive eriminaliter sive civiliter haec tractetur, certissimi iuris est, cum iudex sareularis de talibus causis nec inei denter cognos re possit e. Dam, 2. De Ord. mynit. et c. At si clerici, 4. De iudie. In eausa ei ulli vero, et meretemporali, quod elerieus Gram ludice sareulari reconventri non possit, dature quidem eommunt verius est, prout videre est in pluribus textihus c-3ae I i. q. I. et absolute clertet nec volentes , nee inulti, etiam in causa et vili
Saeculari ludici cum praeiudicio lari privilegii se sublicere possint e. Si dilissent, r2. De foro competen. recepta tamen in pluribus locis praxis , quod
259쪽
in musa mere elvill elertet eorum tussiee saeculari reconveniantur, damnari non debet, eum dies possit, tacitum intervenire eonsensum pontisseis in hae consuetudine plurimorum regnorum immemoriali, eae. S. IV. In quibus musis habeat Deum reconventio, vel non habeat pIn genere loquendo, et regulariter in omnibus causis reconventio locum habet, nisi expresse reperiatur prohibita , modo lud ex cognoscere . eausam
illam reconventionis possit. Prohibetur autem expresse reconventio in causis criminalibus, ut d et glossa communiter reeepta in e. 2. v. Super mis h. t. sive super pari, sive super minore crimine sat remnventio, cum erimina non oblectione aut relatione eriminum, sed Innocentia Sua reus purgare debeat , nisi ludex utriusque partis ordinarius ludex esset, qui extra retonventionem utrumque punire potest, aut conventus reus malus aliquod netori erimen obiiciat, vel suam aut suorum iniuriam persequatur , Vel de erimine tantum conventus civiliter, aetorem etiam de erimine civiliter reconveniat, coram iudice utrique competente. Et quamvis criminaliter conventus, pendente eodem ludicio actorem in causa civili reeonvenire non possit, ne .videantur delicta manere Impunita, si ad civilem talem actionem distrahi possent, potest tamen reus conventus ei viliter, pendente iudicio civili, actorem reconvenire criminaliter, eum ratio allata hic non urgeat. Secundo in causis appellationum non datur reconventioni locus , ubi iudex ab Retore non sponte eligitur , sed necessario ob gravamen Em iniuriam sibi laetam aditur. Tertio spoliatus agens ludicio possesSorio non potest reconveniri a reo, ludicio peti torio. Quarto non admittitur reconventio in causis executionis, quae paratam habere debent executionem in bonis debitoris. Quinto locum non habet reconis
ventio, si impleatur omelum iudicis extraludicialiter. Vide plura de his, et aliis similibus alibi, vel apud eivllistas. S. V. Ouarido proponi debeat reco Centio, et quomodo in illa procedendum pProponi debet remnventio in exordio litis statim, ante illis contestati nem , vel statim post illam , antequam ulterius progrediatur, uti habetur in
authent. De executoribus cap. I. S. Sancimur l. mllat. I. iuncta Plora. u. Moae. Et quamvis de iure canonico meonventio fieri possit etiam in progressulitis , usque ad sententiam desinitivam, uti patet ex e. Dispendis, a. S. Reus quoque. De reseripi. in o. non tamen fieri potest in progressu litis eum eo privilegio, ut pari modo eausae conventionis, et reconventionis tractentur, sed una expedita, ad alteram transitus fieri debet: in aliis enim cesibus , si debito tempore , et modo reconventio apud eundem ludicem , etiam delegnium interposita fuit, potest compellere ludex reconventum actorem ad respondendum remn ventioni, ut simul utraque causa, tam conventionis, quam remn en tionis expediatur , e. Eae literis , x. h. t. lnisi prius de causa una liqueat, aut reconveniens ultro cedat lavori suo , aut omnino deserat reeonventionem Ita tamen , ut semper praecedentiam habeat conventionis causa , iuxta illud,
qui prior appellat, prior agit, i. Oui appellat, 2s. iuncta stiora. N. Oui appellat, Π. De ludis.
Modus autem procedendi, qui observatur in causa eonventionis, prae-
260쪽
sertim vi reseripti aIlentas impetrati observari etiam debet in causa remninventionis, prout sumitur eae e. Prudoliam, 2. h. t. aetoris enim , et res, ut est poti sex, in tali casu eadem est conditio, et iure eodem utique censeri debet, et hinc clausula posita in rescripto conventionis, ut procedatur V. g. appellatione remota, observari etiam debet in eausa reconventionis , i etsi de hoe in reseripto delegationis nulla facta sit expressa mentio j et quidem non solum si ad instantiam actoris rescriptum impetratum est, ut Vult yAM .sn. in e. 2. h. t. sed etiam, si motu pmprio tu causa conventionis emanavit, ob eandem Milicet in utroque casu rationem ; et si reus vi reseripti impetrati ab aetore traetus suit ultra duas dictetas extra dioecesim', et ibi conventus, potest eodem favore fruens, ibidem reconvenire actorem : et si nolit aetorrespondere ad libellum reconventionis, nec tenebitur reus respondere ad libellum eonventionis, etc.
S. I. Quid sit litis contestatis, seu in quo eonsistat, et quo paeto inducatur , et an sit neeessaria ad iudicii substantiam pLltis contestatio, quae plerumque requiritur ad substantiam ludicii ordinarii, recte describitur, quod sit fundamentum ludicil proprie dicti me petitionem l aetoris i in iure pro sitam , et congruam iret responsionem
animo litigandi factam s prout sumitur eae c. unico h. t. et eae e. Dudum, 54. S. Liret autem. De eieci. luxta formam, et praxim illius tribunalis laetam: ita tamen , ut per solam lacti narrationem, et particulares petitiones, quae fiunt ab aetore , absque petitione nulla fiat litis contestatio ; potest autem ex parte rei fieri litis contestatio, non tamen negative, sive negando simpliciter narrata , et petita ab aetore, prout narrantur , et petuntur, sed etiam asstrmative, ita tamen, ut appareat, haec fieri nou animo cedendi liti, sed animo litigandi ; qui facile praesumitur, quando narrata quaedam conceduntur ,
petita tamen negantur, nd quem finem in iudicio sua petere censetur actor, et negare ea censetur reus , nisi maior expressio ex particulari tribunalis alienius statuto aut consuetudine requireretur , aut expresse protestetur reus, se non animo litigandi, sed informandi tantum iudicem petita aut narrata negare
S. II. De positionibus , et articulis, ae responsionibus, et quomodo a litis eonfestatione di erant pPositiones, quae regulariter super causa principali post litis contestationem fiunt, sunt breves quaedam narrationes , aut assertiones alicuius laeti ad causam controversam pertinentis, super quo petitur ab adversario responderi, ut noverit amr, ab onere probandi hoc per eonfessionem ultroneam adversarii, se liberum. Debent autem positiones tales esse breves , clarae, et nihil supernuum , aut ad rem non faciens continere, relicienda a iudice, si sint Impertinentes: et continere tantum ea, quae sunt lacu, non autem quae suutturis, eum ius suam certitudinem non a responso rei conventi , Red ex se
habeat: et ordinarie in ludicio ordinario sunt in seriptis osserendae, medio