장음표시 사용
341쪽
eoutruetus, vel non, et quos effectus habeat iuramentum eos atorium confractus Non confirmatur iuramento pactum v. gr. quod a iure positivo civili etiam, principaliter prohibetur, et irritatur, ob publicam utilitatem, prout iam dictum , cum iuri publico pacta privatorum etiam iuramento constr-mata derogare non possint: eonfirmatur autem pactum v. gr. quod quidem prohibitum est, principaliter tamen, et direete ob privatam utilitatem paciscentis , etiamsi secundario, et indirecte etiam bonum publicum concernat tale paetum, cum quilibet possit renuntiare iuri in favorem suum introdu-eto. Quod si tamen ineulpabile praeiudieiuni tertii non quidem indirecto tantum, sed directe pactum tale v. gr. tenderet, non eousirmaretur iur mento, eum iuramentum tale esset de re iniqua. Sunt autem plures essectus iuramenti, quod confirmat pactum V. gr. de iure invalidum. Primus est, quod ex tali iuramento oriatur duplex obligatio , una respectu Dei ex virtute religionis, altera erga hominem, cum quo pactum initum est ex iustilla, vel fidelitate. Secundus est quod, si ab alio, quam creditore relaxetur tale iuramentum confirmatorium, maneat tamen Ohligatio iustitiae, aut fidelitatis erga paci Mentem v. gr. quia obligatio in tali casu non tantum provenit ex vi iuramenti, sed ex legis dispositione, pacta talia v. gr. iuramento eonfirmare volentis, si tamen ereditor remittat talo iuramentum in sui lavorem praestitum , omnino dissolvitur contractus, vel paelum iuramento eonfirmatum , quia hic talis , quod pro suo favore pugnat , remittere potest. Τertius esseetus est, quod iuramentum conlirmatorium irrevocabiliter servandum sit ita, ut non liceat repetere id , quod solutum est. Quartus est, quod pariat actionem in iudiciis, quia inducit etiam civilem obligationem , ex qua actio in foro externo oritur. Quintus est, quod ordinarie non possit illius relaxatio obtineri, quia ecteret talis relaxatio in praeiudieium tertii. Sextus est, quod transeat talis pacti, aut contractus obligatio etiam ad haeredes , ad quos iura, et onera defuncti transeunt. S. III. An iuramentum habeat vim irritandi, aut consi mundi contractus initos contra prius iuramentum, illas non eelebrandi 8 Actus , qui contra prius iuramentum, de eo non ponendo, fit, est validus , Si secluso iuramento validus esset, cum totam suam vim habeat a libera voluntate ponentis illum, et prius iuramentum de eo non ponendo tantum faciat illicitum, non autem invalidum actum, quamvis periurus hic Sit, qui contra prius iuramentum sie ngit. Et hine matrimonium de praesenti validum est, contra priora sponsalia lurata contractum : venditio , vel d natio facta traditione valida sunt, quamvis prius , nee donaturum in , nee Venditurum Iuraveris ; revocatio procuratoris, aut testamenti valida est, quamvis prius iuraveris, te non revocaturum. Quod si tamen Betus, qui sit contra prius iuramentum, per se, et absque iuramento invalidus sit, non confirmatur per tale iuramentum posterius laetum, neque enim potest
obligare hoc iuramentum posterius, cum faciat periurii reum iurantem, Sic al
342쪽
122 v Ineulum esset iniquitatis; si vero aetus qui lurati suerunt, sint contrarit, tum si prior est validus, posterior est invalidus, etiam si hule iuramentum acredat, eum hie posterior actus impleri non possit sine iniuria prioris inramenti.
De obligatione, ei relaxatione iuramenti.
S. I. An obligatio iuramenti sit personalis, an Tero realia, ita ut ad haeredes transeut 8 Iuramentum qua tale, semper personale est ex parte illius, qui iura vit, et ex virtute religionis ad praestandum Id ad quod se obligavit, ita ut illius ex virtute religionis obligatio ad suecessores, haeredes, vel alios, qui
non iurarunt, non transeat, quRmvis suo, et sueressorum suorum nomine
lurans aliquid promiserit. Possunt quidem isti nonnunquam obligari ad la praestandum, quod alter iuravit, non tamen obligantur ex vi luramenti ab illo praestiti, in Isi hoc ipsum in se suserperint in sed ex vi pacti l saltem taciti l ex iustitia ad idem praeStandum obligantur. Sicuti enim nemo iurat, nisi sua voluntate, ita nemo alius iuramenti hoc vineulo obligatur , sl non ipse etiam idem iuramento promisit; et quamvis possit etiam per proeuratorem praestari, ut patet ex cap. ult. De iur. , in 6. quia quod quis sacere potest per seipsum , etiam potest per alium; rest. iuris, sis. in si . modo procurator speciale mandatum habeat, ad inliter alterius nomine lu-randum , et actus talis sit, qui per allum geri possit, non tamen ipse procurator tali iuramento obligatur, quod praestitit ex mandato, et loco ait rius , sed ipse principalis. Ex parte tamen illius, cui praestatur iuramentum , reale illud est, ita ut ad haeredes transeat, et si turans super Vivat eum , eul iuravit, haeredibus illius solvere teneatur, quod promisit, uti habetur ex I. Si metum, s. P. deprob. et eae c. Veritatis, 14. h. t. sicuti enim potest se pluribus obligare, ita potest etiam ex vi iuramenti pluribus esse obligatus, et mnsequenter etiam
S II. A quo, et quomodo possit relaoeari iuramentum promissorium homini praestitum p
Iuramentum homini praestitum, si ex parte recipientis iuramentum promissorium non sit turpitudo, nee d3mnum enorme, aut vis iniuste illata iuranti restitutionem faetendam lmperet, a nemine, nisi solo pontistoe, lnvito eo , cul iuratum est, relaxari possunt; quin eum per tale iuramentumius illi, cui luramentum praestitum est, nequisitum fuerit, consequenter sine iniuria lilius auferri hoe illi non potest, nisi a Suprema in spiritualibus potestate in causa gravissima, et ob honum eommune , vel ab ordinario etiam nonnunquam, si periculum in mora Sit, et causa gravissima urgeat Si tamen ex parte recipientis iuramentum sit turpitudo, eo quod per vim , dolum, aut metum iniuste incussum, extortum illud fuerit, vel sine gravissimo damno, et enormi laesione turantis servari non possit, potest epise
pus , vel alii, qui relaxandi iuramenta talia privilegia habeat, illud relaxare Disiligoo by Corale
343쪽
quorum nonnunquam etiam est, tu easu declarare, num iuramentum tale
obligeti vel petere potest hic, qui iuravit taliter , ut ille ad remittendum iuramentum cogatur , qui turpiter tale iuramentum extorsit. Si vero penes episeopum sit, relaxandi iuramenti potestas, et haec relaxatio tantum petatur pro soro conscientiae, tum episeopus iurantis, iuramentum illud relaxare de-het , cuius est vincula conscientiae suorum subditorum solvere: Sin autem relaxatio talis petatur, ad tollendam omnino etiam in foro externo obligationem, et ad esseetum rescindendi omnino contractus v. gr. per dolum, vel metum inlustum initi, tum debet ordinarie talis relaxatio steri ab episeopo Illius, cui iuratum est, quia in tali casu sorum rei, cui iuramentum praestitum est, et qui metum v. gr. iniuste incussit, debet sequi actor, qui petit Iuramenti inique extorti relaxationem , nisi ille, cui iuratum est, spretati se episcopo iurantis sponte subiiciat, et Sic eius in se iurisdictionem prur get, aut ratione contractus extra dioecesim initi, aliud iuberetur. Saeculari tamen magistratui non facile conredendum, quod directe, et immediate relaxare iuramentii talia possit, eum iuramentum sit vinculum spirituale, quamvis ob honum publicum inter taleos sibi subiectos indirecte hoc nonnunquam possit, remittendo v. gr. iuramenti obligationem invicem illius , cui iuratum est, et hoe remittere debeat.
S. I. Quia sit eaeceptio, et quomodo dividatur ' et de
opposita ei replicatione. Exceptio striete dicta accipitur pro defenSione reo competente , per quam excluditur aetio , quae de iure actori competat. Varie hae deciduntur, ita ut aliae dicantur exceptiones dilatoriae, et temporales, quae suspendunt tantum , et disserunt std certum tempus actionem , et intentiouem actoris e aliae Sint peremptoriae, et perpetuae, quae tollunt omnino ius agentis , et perimunt actionem. Dilatoriae ex eptiones iterum sui,dividuntur in sori declinatorias, ob incompetentiam v. gr. iudicis, aut quod suspeetus Sit, aut quodonteio ludi eis iungi non possit, ete. quae ab initio litis statim proponi debent, ne videantur consentire in iudicem: aliae sunt, quae respiciunt personam litigantis, et opponuntur ad cum ah ngendo repellendum; vel ad repellendum procuratorem : aliae sunt, quae respiciunt causam, uti est exceptio
libelli inepti, litis pendenti S.
Secundo dividuntur exceptiones, quod aliae sint personales, quae PerSο- nam sequuntur , eumque egrediuntur , et ad haeredes non transeunt, et plerumque rei talis conventi exceptionem competentiae habent. 1 eales aliae quae rei Ghnerent, eamque sequuntur, et consequenter ad haeredes transeunt , uti est exceptio rei ludicatae ete. Aliae sunt mixtae quasi, certo quidem personarum generi competentes, ratione tamen certae materiae, uti est exceptio senatus consulti velleiani, quibus succurritur mulieribus, si per suamsdeiussionem laedantur : exceptio Operatum contra patronos libertis conceSin, nd eas operas obligantes, quae concessae libertatis cauSa sunt impositae : ex-
344쪽
coptio senatus consulti macedoniant, quae filiosamilias sine consensu parentis mutuum neeipienti pompetit: et exceptio denique restitutionis in integrum. Tertio dividuntur exceptiones, ut aliae sint ei viles a iure civili introductae : vliae vero sint praetoriae a praetore introductae, ex aequitate quadamnaturali cie . de quibus civilistae. Exceptioni opponitur replicatio, per quamnetor exeludit ex reptionem rei, et Pst quasi exceptionis exceptio ; huic nutem replieationi obiici potest a reo duplicatio, et ab actore triplicatio , etn roo quadruplicatio , et sic deinceps, ita tamen ut a iudice, ne nimium extendatur iudicium his ni legationibus , ex ossicio possit modus praesigi. S. II. An, et qualiter licitum sit, excommunicato eaecipere in iudicio, vel appellure, rei alia defensiune uti pNon tantum excipere potest in iudicio ex communieatus, sed omni alia defensione etiam sppellationis uti potest, prout tolligitur eae e. Cum inter, s. h. t. quamvis enim ngere ipsi in iudicio, aut reconvenire actorem, non permittatur , voluntarie provocando sit iudicem , quae tamen necessaria illi suntnd do sensionem media sprout plura resori hoc S. Buci. Meth. ius naturae non permittit illi auferri; quin ipsam nppellationem etiam prosequi potest, etiamsi ut sic sit actor prineipalis , prout sumitur eae c. Signi caverunt, ii. h. t. quia utitur defensionis ture. Plura de his, quae vix ad hune titulum Pertinent, circa appellationem excommunicati, nut rescripti ab excommunicato impetrati valorem, vide hoe S. apud nuci. Meth. S. III. Ouando, et quomodo ex ptio excommunicationis opponi possit, vel boat, et gutino exceptiones contra testes pro γnendae sint 'Exceptio exeommunieationis quamvis inter dilatorias numeretur, nute litis contestationem ordinorie opponendas, potest tamen ea in qualibet parte iudicii, etiam post conclusionem in causa , usque ad sententiam desinitivam , si ea solenter etiam ab initio omissa suit, opponi; ne quis cum nnimae suae periculo excommunicato eommunicare cogatur, et ut magis censura pectesipsit ea limontur. Quamvis enim ad legitimas expengas excommuni alo
faciendas condemnari possit, qui seiens exceptionem hanc Omisit, et frustra laboribus , ol sumptibus sutigavit aetorem excommunicatum , prout statutum in c. Greptionem, i 2. h. t. et in c. Pia, 1. eodem in s. quod si tamenn liquis excepi lonem ex ommunicationis alleui obiiciat, ut ipsum ab agendo repellat, debet speciem illius utrum sit nanior, vel minor excommunicatio et nomen excommunicatoris proprium , et appellativum i vel saltem nomen dignitalis j exprimere sui sciatur delegatus, lin ordinarius iudex hie siti et intra octo proximos dies , ab obieeta excommunieatione, hanc probare apertissimis documentis, sper testes scilicet vel instrumenta j prout statuitur incit. c. l. S. Si quis, h. t. in s. Bdmittendus iterum intra tale tempus , si prima vice in probatione deseeerit, non tamen tertio 'olens excipere, quin praesumitur, postquam his iam defeeit in prohatione , malitiose, et tantum nil Subterfugiendam sententiam hoc agere, nisi nova excommunicatio post duas primas probationes interveniat. Contra person3s tretium exceptiones obiici, et probari debent, ante la-
345쪽
tam sententiam santequam in ea a conclusum siti defluitivam , c. Denique, i. h. t. Immo ordinarie fieri debent hae exceptiones ante publicatas attestationes , nisi non tam contra personam testis, quam eontra dictum illius oppo-uatur , aut sententia non transeat in rem iudicatam , quia in his casibus semper Iocus est Opponendi, ad impediendam Saltem excommunieationem,
it ta l. Pure , 5. b. De Gl. et triet. Grem. S. IV. An, et qualiter iudeae certum terminum statuere possit, intra quem einceptiones dilatoriae, vel etioni peremptor me proponi Gbeunt 'Potest iudex partibus litigantibus terminum Statuere, intra quem Omnes suas dilatorias exceptiones proponere debent, ita ut si post terminum talem sinitum Opponere aliquas velint, non audiantur; niSi prius protestatae suissent partes non tantum generali clausula : salvis aliis eae plionibus: sed in specie, et quidem in Scripto exprimendo eas, quas Velint postea probare in aut exceptio nil qua de novo emergeret parti competens, Vel nisi is qui opponere hult, iuramento Serui, se post lapsum terminum ad notitiam illius primum pervenisSe, prout Statuitur, in c. Pastoralis, 4. h. t. ad deei leudas scilicet, et abbreviandas lites, Sine Singulari tamen partium praeiudicio, aut si intra terminum assignatum probare exceptionem talem non poterit, possit tamen postea sparia enim Sunt non competere exceptionem , et eam probari non posse ; aut exceptio Sit de inmmpeteutia iudicis , in quem pars consentire non possit i quia est exceptio uullitatis, quae Semper Opponi potesti aut si exceptio litis sinitae, ad peremptorie infringenda merita eausae; vel sint exceptiones contrariae a reo propositae, quae cum Simul probari non possunt, potest reus ab una probanda transire ad aliam, vel denique sit exceptio excommunicationis , tutata Clement. Eaecommunicationis , unic. h. t. etiamsi specifice ad proponendam etiam exceptionem excommunieationis intra tempus praefixum iudex statuerit i quia beneficium a iure concessum non potest auferre iudex et si quis etiam iuraverit, Se non oppositurum hane exeommunieationis exceptionem; cum talis exceptio non tam in saxorem partis quam Ob honum publieum eoncedatur, et ob periculum animae. De peremptoriis tamen exeeptionibus , utrum a iudice certus etiam terminus illis praefigi possit, quo elapso non amplius audiuntur , dubitant auctores , non tam quod possit, quam quomodo pomit. Qua in re distinguendum videtur , ita ut iudex terminum talibus peremptoriis exceptionibus praefixerit, vel eum causae cognitione , vel sine ea : Si prius contigit, non potest reus, post elapsum terminum peremptorias tales exceptiones proponere, atav. l. 2. b. de re iudieat. si posterius contigit, potest reus etiam post terminum a iudiee positum elapsum peremptorias exceptiones opponere, eum non possit Sine iusta causa, et consequenter nou sine causae cognitione hoc iure suo proponendi exceptiones peremptorias privari.
S. V. Au , et qualiter aliae nonnullae exceptiones inponimuint, rel non possint pPlura habens benestela, si excipiat contra alium de pluritate henelneiorum, non est admittendus, iuxta c. cum ecclesia3licae, a. h. t. quia non
346쪽
326 debet quis in nills reprobare, quod in seipso approbat; et hine probabile est loqui hoc capitulum de beneficiis compati hilibus.
In lavorem, et defensionem suae ecclesiae potest quis opponere exceptionem excommunicationis, periurii, Nel ni iam legitimam exceptionem , n lisque eo , ut vicissim ipsi per modum replicationis similis ex reptio opponi possit, c. Di Deli, 8. h. t. Sicuti enim exceptio, quae non repellit intentionem actoris, pro nulla habetur, ita etiam replicatio pro nulla linbenda est, quae non excludit exceptionem, prout sit in caSu nostrae assertionis, in bonum Gelesiae , ne indignus nu Pam promoveatur. Εxeeptio rei iudicatae non competit reo absoluto per sententiam ludicis, eo quod rem non amplius Possideat; etiamsi postea iterum possiderolneipiat, c. Adversario, i 3. h. t. neque enim ad rei illius restitutionem, tum condemnari , aut absolvi ab ea potuit, quando rem talem non amplius possidebat, nisi dolo malo possidere desierit i quo in casu saltem ad aestimationem rei condemnari potuit aut pretium pro re possessa vendita acceperit, quod in loeum rei venditae Succedit. Exceptio rei iudicatae per ludicem ecclesiasticum potest opponi, etiam coram ludice saeculari in causa mixti fori, et ex converso, e. Cum quia clam , 2. h. t. in s. quia sententia lata per legitimum iudieem lus tribuit parti contra quemvis ludicem alium , nisi ageretur in causa appellationis , aut esset sententia a saeculari ludiee lata cum periculo anImae. In casu , quo quis declinatoriam v. gr. exceptionem contra iudicem opponit , quae tamen non admittitur , potest quidem ad superiorem ludicem appellare, et huius erit, de exceptione hae iudicare, non tamen de causa principali, e. Olim , 7. h. t. debet enim iudex appellationis de eo tantum cognoSeere, super quo suit appellatum. In ensu , quo per exceptionem suspensionis ab omielo, et beneficio , contra quam replicatur de nulli tale illius, retardetur ordinatio, seu provisio ecclesiae, debet absolutio a superiore fieri saltem ad cautelam , prout sumitur ea c. Apostolicae , s. h. t. cum non debeat obesse coelesiae mora in rebus spiritualibus, stante tali dubio. S. VI. An excipi iis consteri videatur de iure adversarii: et .an quis in iudicio pluribus, iisque contrariis exceptionibus uti possit pCommunis regula iuris est, s a. in s. quod is, qui exceptionem obiicit, non videatur de intentione adversaril eonfiteri; ad primam ergo qua stionem responsio negativa est, quae etiam habetur in e. Cum tDenerabilis, G. h. t. de quo enim pars excipiens in iudicio post litem contestatam omnino contendere vult, hoc utique non pensetur confiteri; si tamen ipse reus lateatur V. gr. debitum , exceptionem tamen nnnectat, resolutione facta, hae , et in similibus exceptionibus , nisi probaverit reus, habebitur pro conseSSO , et condemnabitur. Ad Secundam quaestionem respondeo, quod possit reus in iudicio non una tantum , sed pluribus Otiam uti exceptionibus, vel simul eas proponendo vel sulcossive etiam eontrariis saltem disiunctive, et sub conditione, noutrumque verum esse asserere videatur j ita ut si in probatione una den-
347쪽
327ciat, ad alteram transire possit, nisi ita directe sibi inviem adversarentur exceptiones tales, ut, quod ponitur in una , nee conditionaliter poni possit
in altera, quin convincatur eas ponens de mendacio.
De praescriptione in genere, et personis praescribonlibus, ac rebus, quae praescribi possunt.
S. I. Quid sit praeseriptio, et an, uc quomodo ab usucapione distinguatur, et ob quas causas sit a iure introdueta 'Praescriptio recte definitur, esse exceptio speremptoria Milicet eae tempore, et modo legibus definito substantiam capiens. Usumpto vero opua iurisconsultum l. 3. LI. M usurpat. et usucap. dicitur esse adiectio sive aequisitio dominii, ut glossa loquitur j per continuationem possessionis i habitae eum bona fide, ac lusto titulo, ut iterum glossa dieit, et temporis teste doniti; ita ut praescriptio ab usucapione lux in has definitiones disserat,
tanquam essectus a sua causa; quae enim per usucapionem , tanquam Viam
ad praeseriptionem nobis adiiciuntur , pro illis tanquam domini excipere eontra adversarios titulo praescriptionis possumus; et quamvis aliqui velint, praeseriptionem ab us apione distingui in eo, quod haec sit mobilium, illa immobilium, dieitur tamen hare distinctio nullum in iure fundamentum habere , eum ad res etiam immobiles institui. De usucap. et praescript. usucapio reseratur, res tamen tanti momenti non est, ut pro ea multum litigetur, eum hodie pro synon imis aceipiantur usucapio, et praescriptio. Introducta autem est a lure civili praeseriptio, seu usucapio, et a iuro canonleo propter bonum publicum commune approbata fuit, ne diu, et sere1emper quarumdam rerum dominia Incerta fluctuarent, et ut litibus saepe diu duraturis finis imponatur, ac hominum ad iura sua, et res suas in iudieio defendendas ignavia excitaretur , ob periculum amittendae per praeseriptionem rei suae, si repetere eam in iudicio negligerent. Et hine non tantum in foro externo, Sed in foro etiam interno, et eometentiae vim suam habet praeseriptio, ita ut qui praescripsit, postmodum non teneatur ad rem illam restituendam , si restiret, allenam Eam suisse, cum per usum-pionem legitimus rei illius dominus lactus sit, utroque ture approbante, quamvis nulla culpabilis negligentia prioris domini intervenisset inisi per ludirem in integrum hie restitueretur ut dorent mmmuniter omnes , iuxta varios iuris, et glossae textus, et si per errorem pristino domino restituat, tanquam indebite datam repetere posse, et ut suam vindieare. S. II. Quinam in genere possint praescribere, vel non: et adversus guos ponit praescribi, vel non pCum usucapio, sive praescriptio sit modus acquirendi dominii , consequenter possunt omnes praeseribere, seu usucapere , qui sunt rapnem Requi-
348쪽
destitutus liaehoare quidem taliter constitutus usucapionem non possit, possit tamen continuare eam , si coepta sit, dum esset Sanae mentis; cum taliter constitulus non desinat bossidere , quod sanae mentis possidere coeperat. Precario tamen rem possidens , usu fruetuarius , creditor rem pignori sibi datam , et univeret in , qui non pOSSident Suo nomine, usucapere , vel praeseribere non possunt, uti nee cleriei bona suorum beneficiorum, cum vel legitimaeis possessio desit, vel incapaces sint dominii sibi nequirendi, vel quae hona habent, canonica institutione obtinere debent, sicuti autem non omnes praescribere quaelibet possunt, ita contra personas aliquas certas praescribi non potest, quae Milicet in iudicio stare, agere, iura sua tueri, vel bona administrare non possunt , uti sunt pupilli , filii familias Iu certis quibusdam
bonis, capituli, reclesiae vacantes etc. S. III. Ouae res praescribi possint, rei non possint 'BPgulariter omnes quidem res corporales, sive mobiles eae sint, sive immobiles praescribi, seu usucapi possunt, nisi lege aliqua, aut speciali ratione prohibeantur: res vero incorporales, uti sunt iura , servitutre, netio nes ete. sicuti proprie possideri non possunt, sed tantum quasi possideri dicuntur , ita proprie , nee praescribi. Sunt tamen aliqua , quae praescribi omnino non possunt, ste primo res, quae in hominum commercio non ve Santur , et in nullius dominio sunt, uti sunt res saerae , liher homo ut fiat servus, res publicae , quae ad publicum usum sunt deputatae, viae publieae, ne plateae publieae nullo unquam tempore praescribi possunt, etiamsi populus illis uti desinat, quia haee, quae sunt Omnibus eommunia, a nemine privato possideri proprie possunt. Meundo res surtivae, Vel vi expulsiva possessae, seu oecupatae praeseribi nequeunt, etiam a honae fidei possessore tempore ordinario quamvis tempore extraordinario a bonae fidei possessore praeseri hi possint j et nisi prius vitium rei furtivae, vel violenter occupatae, purgatum fuerit, per hoe, quod ad legitimum dominum suum redierit, vel nisi a bonae fidei possessore res talis distracta ad tertium pervenerit , quo in easu res quidem aliena non tamen surtiva distrahitur, eum hie non animo iurandi, aut legitimo domino rem suam sithtrahendi, quod Bd rem furtivam requiritur , distraxerit rem talem. Fructus tamen ex re tali surtiva pereepti, ordinario etiam tempore praeseribi possunt, si hona fide possessi sunt, neque enim partus rei furtivae , ut ait lex , est pars rei furtivae. Tertio res quae sunt merae saeuitatis, seu liberae, et gratuitae voluntatis praeserihi non possunt, quia ex talibus netibus, qui liberrime ponuntur, nulla potest induci obligatio, cum nullam eontineant, nisi prohibitioni V. g. lnterpositae nequieverit eum patientia, qui netus tales merae saeuitatis exereuit. Quarto limites seu fines provinciarum, episcopatuum, ac paroebiarum ete. et quae huiusmodi limilibus cohaerent, praeseribi non possunt, dummodo PonStet, tales sues suisse legitima auctoritate positos, cap. Super eo, 4. De parochis. ne Ponfundantur selliret termini ad confusionem devitandam positi, et quam is fines ngrorum ad Getesias v. gr. speetantium praeseribi possint, quoad
349쪽
proprietatem , et dominium, non tamen praescribi possunt, quatenus sunt sines constituti certorum districtuum.
S. IV. Utrum subditi per praescriptionem se Mimere possint ab obedientia principis, et et alterius praelati inferiuris, aut imitimi superioris pContra ea, quae prineipi debentur in recognitionem supremi principatus, et universalis dominii, ae sublectionis ei debitae, non potest a subditis, qua talibus praescribi, t. comperet, G. cud. De praescript. 30. vel 40. annor. ΡΟ-test tamen a subditis praeseri hi ea exemptio n tributis, et rentibus, quae, non in recognitionem supremae maiestatis , sed in subsidium , ob necessitatem aliquam publies m solvuntur , eum subditus manens subditus illa solvat tu signum subiectionis, non nutem haee, et quamvis mediante praescriptione ex subdito seri possit non subditus, et exemptionem a talis principis subiecti me Prueseribere , prout recepta praxis docet, manens tamen subditus in ea obligatur , quae ad superioritatem reeognoscendam conveniunt. Immo nec contra obedientiam insertorum praelatorum episcopi v. gr. vel legitimi alterius Superioris praeseribere possunt subditi, e. cum non liceat, 12. h. t. Neque enim in possessione suae immunitatis est subditus, quamdiu manet subditus, cum tamen talis possessio ad praescribendum requiratur , nisi translative tantum praeseribant, ita ut alteri v. gr. episcopo subiecti sint, non autem simpliciter, sive exclusive, ut nulli neque romano pontifici subireti sint, quod esset contra ius divinum.
S. V. An contra praelatum possit praeseribi visitatio, et procuratio ratione illius debila ZNeque eontra visitationem praelati, ad quam de iure communi obligatur, praeseribere possunt sublecti elerici, neque contra procurationem ratione xlsitationis illi debitum, uti decernitur in eap. Cum ossicii, 16. h. t. iduamvis praelatus eam remittere possit, et quoad modum solvendi mutare, saltem non inultis illis , qui solvere tenentur j non tantum, quia praeseriptio talis perniciosa esset ecclesiae, sed indecens etiam sit, et tam iuri divino, quam naturali contrarium videatur, ut non habeat ius petendae procurationis, qui obligationem habet visitationis. Quin etiam eae c. Ac cientes, i l. h. t. habemus , quod neque eontra procurationes , quae debentur legatis, et nuntiis apostolicis, ullo unquam tempore praeseribi possit, quo minus illis solvatur, propter honorem scilicet sedis apostolicae, in signum obedieutiae erga illam, et ob publicum bonum , quod legati tales promovent; et quamvis praeseriptio , et privilegium aequiparentur, per privilegium autem possit obtineri a solvendis talibus proeurationibus immunitas , consequenter etiam per praeseriptionem obtineri posse. eam videatur; negatur tamen haec aequiparatio In omnibus Ioeum habere , ob multa , quae praeseriptioni propria sunt, non autem privilegio, ut in illis in quibus expresso prohibetur praeseriptio; aequiparatio haec locum habere non potest. S. VI. In praelatus inserior episeopo possit praescribere ivra piscopulis 3 Respond. Posse inferiorem episcopo praelatum omnia iura episeopalia in
350쪽
Grus ecclesiis dioeresis, et ea pellis praeseribere , tam privative quam eum u- lati ve ; uti habetur eae c. Auditis , 15. h. t. lcum sit capax omnia illa iura possidendi, et consequenter etiam praescribendi nisi ea requirant ordinem episcopalem , et ita ut non plus aequirat, quam praescripsit c. cum olim, 18. h. t. ne episcopus v. gr. iurisdictionem generalem saltem in habitu retineat, eum absolute sit suae dioecesis episcopus eBput. S. VII. 4n res alienari prohibitae praescribi possint pRespond. non posse praescribi, si simpliciter alienari prohibeantur; posse tamen praescribl, sl absolute quidem alienari possunt, servatis tamen certis solemnitatibus: prius fieri non potest, eo ipso, quod per praescriptionem res alienentur , ergo si Simpliciter prohibeatur res talis alienari, praeseribi non potest, nisi sortasse ante prohibitionem alienationis earum , coepta iam fuisset usucapio, aut tempore immemoriali praeseripta res talis fuisset, quod praesumptionem laeti saeuitatis a principe datae ad alienandum: posterius fieri potest, eo quod simpliciter res tales alienari possint, et in praesumptione
non minus certae conditiones requirantur, quam In rerum talium alienatione.
De conditionihils ad praeseriptionem requisitis, et in specie de prima , et secunda conditione.
Quatuor eonditiones ad legitimam praescriptionem requiri, certum est. Prima est possessio , eaque eontinua, et non interrupta. Meunda est honasdes praeseribentis. Tertia est iustus titulus. Quarta est tempus a lege definitum. S. I. An, et qualis possessio requiratur ad praescriptionem pQuod ad omnem praescriptionem necessario requiratur possessio, aut si ineorporalia praeseribantur , quasi possessio constat ex regula iuris tertio, in seaeto, et ea l. 25. 17. De usucap. Et quidem , quod non sufficiat sola natu ratis , sufficiat tamen civilis , Sive sola sit in praeSerlbente, sive coniuncta sit cum naturali , ex variis iuribus habetur; et ex ea ratione , quod actyrnescriptionem ea requiratur, et sufficiat possessio, vi cuius transferri potest dominium , aut quasi dominium , sed sola naturalis possessio non est sumst iens ad transferendum dominium , allas etlam depositarius rem depositam praescribere posset, et possent duo Simul eandem rem praescribere, casu quouuus Eam naturaliter tantum , alter civiliter tantum eam possideret, quoia est absurdum concedere, ergo sola naturalis non sumeli; susileit autem sola et vilis, per quam dominia transferri possunt. S. II. In laici non possint praescribere decimas δb defeetum possessionis pRespondetur amrmalive, prout expresse deciditur in e. Causam , 7. h. t. eum sint turis huius possidendi incapaeest ita ut ius percipiendi decimas , neque tempore immemoriali praescribere possint, quamvis optima fide illud Iinbuerint, et fama communis , erronea tamen fuerit, quod legitima conoessio laeta ab Getestantea persona intervenerit; cum error hic nee titulum verum ,