장음표시 사용
361쪽
TITULUS EX II. DE SENTENTIA , ET RE IUDICATA. 34t
S. II. Oualis sententia sit ferenda pSententia serri debet secundum legum , et canonum praescripta, ita ut
eontra ius constitutionis lata , sive contra legem , aut canones clare , et indubitate praescribentes certam aliquam in re certa sententiam, Rut modum, sit ipso iure nulla, etiam si praetextu consuetudinis reprobatae a lure lata sit c. Cum causa, 8. h. t. eum couSuetudo talis nihil valeat, et iudex nou habeat ius arbitrandi contra legem, aut canones. Si vero lata sit contra ius litigatoris, eontra merita causae sellicet, valida quidem sit talis sententia ob praesumptionem pro iudice, sita tamen ut appellatio remedium asserre possit si error iuri litigatoris contrarius in sententia expressus non sit nisi notorie iniusta esset sententia c. Inter caeteras, s. h. t. nulla tamen sit ipso laeto , si error hic iuri contrarius expressus in sententia Sit, quae enim praesumptio pro iudice est, Si error taceatur, cessat, Si error exprimatur. Debet autem sententia iudicis non tantum certa esse , etiamsi summa incerta petita sit, quatenus reS in iudicium deducta patitur, sed debet etiam
expresse, vel saltem virtualiter continere absolutionem, aut condemnationem, non tamen eausam, quae iudicem movit ad absolvendum, vel condemnandum , tuinta c. Sicut, 16. h. t. nisi necessitas praecepti urgeat, prout urget in sententia excommunicationis, c. l. De sentent. eoommunis. in s. aut diversi essectus , quos Sententia parere potest, expressionem causae requirant.
S. III. Ouomodo sensentia ferenda sit 'Primo serenda est sententia partibus litigantibus ad eam audiendam, vel trina citatione, Vel una peremptoria citatis, cum illi, quorum interest audire iudieatum , debeant esse, vel vere, vel interpretative praesentes, quales haberi non possunt, si citati non fuerint, et contumaei ter absint, clem. Pastoralis, 2. h. t. nisi laetum sit notorium , ita ut reo nulla defensionis causa competat. Argum. c. cum olim, 12. iuncta stlossa v. Absenti, h. t. Si tamen legitime citatus ad audiendam sententiam ex iusta quidem, sed iudici tun rata causa, absit, tenet quidem sententia , eo absente lata, retractatur tamen, si legitimum absentiae suae impedimentum postmodum probet, aut probet eam ex alio capite iniquam suisse , prout sumitur ex c. Cum Bertholdus, 18. h. t. ut ne reus iniuste gravetur. Seeundo serenda est sententia cum causae cognitione, et servatis a iure praescriptis Solemnitatibus , e. Ad probandum , 24. iuncta stlossa v. alia iusta causa, h. t. ita ut etiam summus pontifex in causis decidendis iuris ordinem servare debeat e. In causis, 19. h. t. aequitate hoe exigente, et ad allos iudices redundante exemplo J nisi eonsiderata nee sitate, vel utilitate dispensative aliter agendum putet pontifex , cuius plenitudini nihil obstat lus mere positivum humanum. Tertio dehet ferri sententia definitiva pure , et non sub conditione; per hane enim si conditio proprie dicta defutura , et extrinseca esset, non definiretur proposita controversia, sed maneret suspensa. Falantur tamen auctores , ferri quidem eam sub tali conditione non debere, latam tamen tenere, cum per appellationis remedium eorrigi possit.
362쪽
S. IV. De aliis nonnullis conditionibus requisitis ad sententiam pet ubi, ac quomodo ea ferenda sit pSeribi eam debere, et postea ex scripto ab ipso iudice reeitari, et sedendo non stando proserri, statutum habetur In e. Et si , s. h. t. in 6. tum ut veritas sententiae occultari non possit, si scripto non seratur, tum ut ipsi sententiae , et iudici serenti maior reverentia deseratur in nisi levis tantum , et exigui momenti causa foret, inter viles praesertim personas , quae sine scripto expediuntur, aut sori alia consuetudo esset, quae observari debet , aut sententia tantum esset interlocutoria, vel in causa notoria, vel personae sententiam talem serentes illustres essent, aut in dignitate comtitutae, quNbus conceditur ob dignitatis praerogativam , ut sententiam in scripto eonceptam per alium partibus proferre possint eis.
Debet autem sententia ferri in loco pu Mico, ubi tribunal ordinarium habet ludex si ordinarius sit; vel si delegatus sit ad universitatem causarum in loco delegantis; si vero delegatus sit ad particularem tantum musam decidendam , ferre sententiam potest in quovis loco honesto , et congruo, cum certum tribunal non habeat 3 et tempore congruo, die scilicet non seriato , et eo tempore , ad quod citatio laeta fuit, de die , et non de nocte; prout
sumitur ex e. consuluit, 24. De of . deleg. tum ut omni salsitati praeveniatur , cui tenebrae potius quam dies conducunt, tum ut ne partes extrao dinarie graventur , Si vel loco , vel tempore extraordinario comparere debeant etc. Multum tamen in his potest ipsarum partium litigantium consensus , et Ioel consuetudo, quae observari debent.
S. V. Contra quem ferri debeat sententia , quando dominus agit per procuratorem, et pusmodo sententia sit probanda pDe iure civili contra procuratorem ordinarie serri debet sententia, sl per
procuratorem civiliter ngatur, et eum hoc , nomine quidem absentis, iis contestata fuerit, i. i. cod. De sentent. et interlocul. etc. quia pmcurator pertius contestationem sit dominus litis, ut eum hoe quasi Gntraetum censeatur Ius tamen canonicum ad has legales subtilitates nihil attendit, ita ut sententia de iure eanonico valeat, sive in procuratorem, sive in principalem personam absentem concipiatur, qui enim per alium facit, perinde est, ne si sareret per seipsum, iuxta re l. iuris, 72. in s. Probari etiam potest, et debet sententia, sl scriptura deperdita sit, per duos testes, cap. Cum olim, 2. De privileg. ita tamen ut tria in tali eam probanda sint, actum scilicet suisse celebratum , instrumentum super eo consectum , et hoc amissum suisse , tuam I. Testium, 18. eod. De testibus. S. VI. Ouomodo sententia ferenda sit conformiter libello, et an si in illo emta eausa e ressa sit, ea probari debeat psententia ferri debet Meundum tenorem , et sormam libelli, Clament. Saepe, 2. de V. S. et quidem in tribus consormis esse debet libello sententia. In re scilicet lut iudex non pronuntiet de alla re, quam quae petita est , nisi universaliter illa insit rel petitae; aut eausa, quae agitur fuerit crimi-
363쪽
DE SENTENTI L, ET BE IUDICATA. 343nalis; vel in supremo tribunal l agatur , in causa petendi lut iudex aliam
causam non pmserat), et in actione lut eam actionem sequatur iudex, quam actor instituit , sive condemnet, sive absolvat. Si specialem causam expressit aetor in suo libello, et eam probare non possit, succumbit in iudicio, et reus absolvitur ; quamvis post litem contestatam nova causa superveniret, ex qua vincere p Set actor , eum Semtentia seratur iuxta causam, quam in iudicium deduxit; si vero ex generali tantum causa domini v. gr. nulla speciali causa expressa res petatur , tum sufficit aetori ad fundandam suam intentionem quamcunque iustam causam prohare, e. Abate, a. h. t. in s. vi cuius illi competat dominium v. g. , quidquid sit de rigore luris civilis , cui aequitas canoni ea hae in re praevalet ad finiendas Milicet lites j iuxta quam , qui in genere rem petit, omne suum lus in iudicium deducere videtur ad rem illam vindicandam v. g. non tam tum quod tune habebat, tempore litis contretatae, sed etiam, quod postea, durante iudicii processu, mepit competere.
De re tu licata, sive transitu sententiae in rem ludicatam.
S. I. Ouando sententia transeat in rem iudieatam, ita ut retraetari non possit pSi non appellet pars litigans, contra quam sententia lata est, intra 10. dies a tempore latae sententiae computandos, cum tamen posset appellare , sententia transit in rem iudicatam, et ius facit inter partes litigantes, ita ut saltem per remedium ordinarium retractari amplius non possit, si alias de iure subsistat, e. Ouod aes comultationem, l5. h. t. cum talis, intra tempus concessum , non appellans nequiescere sententiae latae per iuris interpretationem censeatur , c. Cum dilectus , 32. De eleel. neque illa pars, contra quam lata est sententia , admittatur amplius, si iterum productis actis, vel alla ratione pmbare velit, sententiam contra se latam iuiustam fuisse, prout sumitur ex e. cum inter, i a. h. t. leum res ludicata praesumptione luris ,
et de lure pro veritate habeatur j aut si praetextu privilegii, in iudieio quidem exhibiti, si tamen contra illud sententia lata sit, sententiam impugnare velit, uti habetur in e. Suborta, A. t. quia sententia etiam contra tale privilegium lata tenet, quia si exhibitum in iudicio fuit, et tamen contra illud iudieatum suit, praesumitur invaIldum illud agnitum fuisse, aut revocatum ab eo, qui lus revorandi habet. Sunt tamen aliqui easus, in quibus etiam postquam sententia transit in rem ludieatam, pars victa audiatur, vel sententia retractari debeat, ut si v. g. pars victrix lateatur Rententiam pro se Ialam , iniustam esse, vel si notorium sit sententiam esse Inlustam etc. vel si a ludire admissa suit etiam , postquam in rem iudicatam transiit sententia, exreptio , et probatio contra inlustam sententiam , quamvis enim in tali easu admittere meeptionem talem, et probationem non deberet ludex , si tamen admittit, debet super ea exeeptione serri sententia, et si inlusta fuerit sententia , haec retraetari.
364쪽
S. II. An si prima sententia transivit in rem iuidicatam, secunda ab aliis inclisibus v. g. delegatis contra primam lata valeat pΕx cap. Inter , 20. h. t. respondetur, quod non teneat secunda contra primam sententiam , quae in rem iudieatam transiit, lata , si prima sententia ludicibus exhibita non fuit, vel nihil contra validitatem illius Oppositum ;teneat vero, si prima sententia exhibita iudieibus fuit, et de eius valore
disputatum, cum recte in tali casu praesumatur, quod ludices primam sententiam pro nulla habuerint, etiamsi directe nihil pronuntiarint super valore, nut invaliditate primae sententiae, sed tantum pronuntiaverint super enuin principali S. III. Quando, et in quibus casibus sententia non transit in rem iudieatam, et inprimis an in causis matrimonialitas pSententiam non transire in rem iudieatam, aliud non est, quam quod nulla etiam nppellatione interposita , nova tamen instantia iudieii ad musam iam decisam iterum examinandam peti possit; sic sententia contra legitimum matrimonium ad hoc dissolvendum lata , vel quae lata fuit pro matrimonio, quasi legitime illud contractum fuisset, cum tamen nullum Sit, nunquam transit in rem iudicatam, eum semper ad illud redintegrandum, vel ad hocidissolvendum , et retractandam sententiam , quoties compertum fuerit, eam errore quodam latam fuisse, agi possit, ut patet ex cap. Lator, T. h. t. neque enim ulla iuris , aut iudicis auctoritas, aut partium cons Sus, etc. potest dissolvere matrimonium validum, aut invalidum reddere validum, cum talis sententia peccatum laveret , dissolvendo eos, qui veri eoniuges sunt , aut coniungendo eos, qui non sunt coniuges. Et quamvis per viam simplicis querelae ad Superiorem etiam causa haec deserri possit, potest tamen etiam ab eodem iudice, vel ex ouieto, vel per viam simplicis querelae adiis gententia lata retraetori , si de iniustitia huius constiterit. Neque tamen passim, et indisserenter quilibet admitti debet nd sententiam talem impugnandam , ne nimium lites multiplicentur, et cum praesumptio stet pro iudice sed prius a iudice summaria cognitione dispiciendum , num causa verisimilis subsit sententiae intae impugnandae. Intelligi tamen haec debent primo, quod non transeat in rem iudieatam sententia, a qua non suli appellatum , quoad ipsum matrimonium; quoad litis enim expensas, in quas succumbens condemnatus suit, transit in rem ludicatam sententia, si ab hoc congruo tempore appellatum non fuit, eum pro hoe casu nihil probet allata ratio. Secundo, quod transeat in rem iudicatam sententia , a qua appellatum Don fuit, si pro favore matrimonii ex errore quidem male iudieatum sit, Prror tamen hic ex consensu partium corrigi possit; Si v. gr. de matrimonio gravi metu iniuste incusso iudicavit iudex , quod vulidum illud sit, et pars metum passa non appellavit post latam sententiam , sed potius vel de novo tu matrimonium expresse consensit, vel marito v. gr. matrimonialiter post latam sententiam echabitavit, ita ut in matrimonium prius ob metum invalidum, postmodum consensisse praesumatur, quia sententia talis non lavet pereatum. Tertio transit in rem iudicatam sen-
365쪽
tentia i saltem quoad noeentem coniugem si non quidem ad dissolvendum matrimonii vinculum , sed in causa divortii ad echabitationem tollendam lata
sit, quia neque haec sententia peccatum fovet, ita tamen , ut innocenti semper liberum sit, etiam post terminum appellationis elapsum, ad reconcili tionem partis noeentis agere , nisi nocens statum tam mutavisset, professi nem religiosam laetendo. S. IV. De aliis nonnullis casibus, in guibus sententia non transit in rem iudicatam. Primo sententia rensurae , exmmmunieatlonis , suspensionis , et interdicti , etiam post elapsum decennium Bd appellationem eoncessum, non transit in rem iudicatam , quo minus exeommunicatus v. gr. petere possit absolutionem , vel de inlusta exeommunicatione eonqueri, non quidem per vidimnppellationis, sed per Rimplicem querelam e. Cum contingat, 26. De of .iud. detest. e. snat. De paenis, c. Sacro, 48. de sent. Moom. et stiora. in c. Ad reprimendum, 8. v. Suspendatur, de QT. iud. ordin. ob eandem sellicet rationem, quae pro causis matrimonialibus militat.
Secundo sententia lata in causa beneficiali, a qua intra decem dies non est appellatum , non transit in rem iudicatam in praeludietum ecclesiae favorem scilieet Melesiael vel in praeiudicium animae, si periculum pe cati immineat, arst. c. Lartor. 7. h. t. Ita ut possit vel ex omelo ludo contra talem , pro quo lata est sententia, inquirere , vel simplieem alterius querelam ndmittere, et audire : in proprium tamen praeludietum benestelait v. g. contradicentis sententiae latae transit hare in rem ludicatam , si suo tempore contra eam non uppelletur, c. Cum dilectus, 22. de eleet. Tertio, sententia ex salsis instrumentis, et testimoniis lata non transit in rem iudieatam , etiamsi conveniente tempore ab ea appellatum non sit; sed si probari possit, quod ludex ex eorum salsitato ad sententiam serendam motus suerit, retractari haec debebit, e. Sicut, s. De testibus, et c. Cum I. et A. 22. h. t. ut ne malitia partis litigantis , et iudieis condemnantis obsit innoeenti oppresso a salsis instrumentis , et testimoniis. Quarto, non transit in rem iudicatam decisa lis , quae ex iuramento necessario in supplementum probationum parit a ludice delato , definita fuit, quin retractari ea postmodum possit, si per nova instrumenta constet de la sitate iurantis, I. Admonendi, 31. b. de iureiurand. iuncta glos. In eam rneque enim quod ex ture speetali tantum si, uti fit litis decisio, per iuramentum necessarium partis, praeserendum est et, quod nido iure communi. prout se habet probatio, quae si per instrumenta legitima: haec tamen non probant contra iuramentum.voluntarium parti a parte delatum, quo in easu decisio litis non fit in vim sententiae a iudice latae, sed in vim transaeti nis inter partes celebratae. Quinto denique nulla sententia, quae ipso iure invalida est, transit un-qunm in rem ludicatam, quo minus usque ad triginta annos de nullitate illius agi possit; tum quod exigat hoc iuri debita reverentia , tum quod saepe
in talibus sententiis periculum animae vertatur.
366쪽
De sontonii is latis a plurihus ludicibus super eadem lausa.
S. I. Si plures iudices in aliqua eauda diversas proferant sententias, quinam illarum valeat
In casu , quo plures hi iudices omnes sunt praesentes, dum diversasserunt sententias, plurium Sententia , Sive maioris partis, quae in unam sententiam eonvenit, tenet, ut tradit 9LM. iv c. smi. h. t. v. Proferentibus, et sumitur eae can. l. et 2. dist. 65. nisi vel ex speciali rescripto , aut privilegio quaelibet sententia pro nulla habeatur, si non concordibus ludieum votis lata sit; vel nisi causa decidenda Sit ex consensu duorum collegiorum, quo in casu non maior pars quoad numerum personarum attenditur, sed maior pars utriusque collegit.
In casu vero, quo duo sunt ludices, quorum quilibet diversam ab altero sententiam profert, vel plures quidem eorum sunt, in numero tamen aequali in serenda sententia discordant, tenet illa, si iudices sint ordinarii, et iurisdietionem in solidum quilibet eorum habeat, quae pro reo sertur, non autem, quae sertur pro actore i eum favorabiliores sint partes res, quam aetoris reo. lib. II. et promptiora sint iura ad absolvendum, quam ad condemnandum, e. Eae literis, 3. de probat. nisi Senientia pro aetore in causa favorabili, pro valore matrimonii v. gr. , pro libertate, pro dote , pro valore testamenti est. lata sit; his enim in casibus , si iudices dicti aequali numero discordent, Valet sententia, quae pro actore lata est, ob speetalem causarum illarum favorem. Si vero sint iudiem ad Specialem tantum musam delegati, qui in aequali numero quoad sententiam diseordant, tune superior , sive delegans adeundus est, ad quem causa sumetenter instrueta mltu debet pro sententia obtinenda, quia in tali casu neuter habet lurisdietionem in solidum isaltem quoad usum, et exercitium j et unus sine altero procederei ordinarie aut sententiam larre non potest. S. II. Utrum eae pluribus iudicibus, vel arbitris omnes, vel saltem maior pars sententiam proferre debeat, an vero subciat, si unus eorum
proferat pSi unus iudicum vel arbitrorum, praesentibus aliis, mandantibus , auteonsentientibus f saltem ex maiore parte scriptam sententiam recitat, perinde eenseri debet, ae si simul ab omnibus iudicibus, vel arbitris recitata fuisset, quamvis enim sententia proserri non possit per alium, ut dictum , potest tamen proferri per alium , qui est de numero iudieum , modo in plurali numero Ioquatur: Nos iudires, nos arbitri etc. c. Cum ab uno, 4. h. t. in s. eum talis sententia non proferatur ab uno nomine capituli, et collogialis non sit.
S. III. In sententia lata a pluribus contudicibus , quorum unus iurisdietione privatus est, vel eam impeditam habet, valeat pNon valere eam, si delegati hi Gnludiere sint, probat e. Ad probandum, 24. h. t. etiamsi dati hi tussiere suissent cum clausula. Quod si non
367쪽
DE SENTENTIA , ET RE NIDICATA. 147
omnes, vel ut si unus nolit, vel non possit, alter solus, vel alit procedant sine illo: neque enim horum euilibet in solidum iurisdietio competit, sed simul omnibus, et dum cum inhabili vitando, excommunicato v. gr. proineedunt , suam etiam iurisdictionem insteiunt, ut nulla sit illorum sententia; quae tamen ratio cum locum non habeat in iudieibus ordinariis, quorum quilibet sine altero in solidum Iurisdictionem habet, consequenter valebit semientia, quamvis ea a Pluribus seratur, quorum unus est exeommunieatus v. gr. vitandus ete. nisi etiam hi scienter admiserint excommunicatum vitandum , quo in easu nulla etiam illorum est sententia , in poenam temorariae admissionis exeommunicati V. gr. vitandi.
De esseetu, et executione gententiae, et poena iudicis perperam iudieanus.
S. I. uis sit ebeetus sententiae latae inter partes litigantes, et an ea etiam prosit vel obsit aliis pPraecipuus essectus sententiae definitivae est, quod inter partes Illigantes , inter quas lata est, ius saetat, si ab ea non fuit tempore congruo appellatum , aut appellatio deserta fuit, quia tum habetur pro vetitate iuxta rest. 207. H. aliis tamen, inter quos lata non est, ordinarie non praelud, eat , e. Ouamvis, penult. h. t. neque enim uni per alterum iniqua concilio inferri debet, et eum litigantes inter se quasi eontrahant, in ordine ad lu- direm , coram quo litigant, etiam sententiam serre debent, quae in ea a tali pronuntiabitur : contractus autem eos tantum, qui inter se contraxerunt, obligant, consequenter nemo alius, quam litigantes, hae sententia tenebitur ; et fleuti aliis ea non obest, ita nec aliis ea prodest: nisi is, cui principaliter , et primo loco stello vel defensio causae in ludicium deductae mmis petit , alium patiatur agere , quem prohibere pomet, se substituendo in locum illius, vel protestando contra illum, uti patet eae l. semuli. b. de re iudie. vel si passus suit eum, a quo causam habet, agere , aut defendere in lu-dleio , prout iterum ex est. c. penult. patet; Vel nisi propter criminis v. gr. consortium infamia etiam tu eonsortem redundet, aut allorum legitime citatorum , qui tamen ad iudicium venire noluerunt, intersit sententia lata; aut denique causae sint connexae , ita ut non possit pro uno, aut contra unum ferri sententia , quin illa etiam alterum antelat. S. II. De aliis nonnullis ebeetibus sententiae. Plures sunt etiam alii essecius sententiae definitivae. Et primo quidem , quod per illam lis, seu controversia finiatur ar m. c. Iurgantium, 2. h. t. saltem quoad instantiam ludieli, eum iudex sententia desinitiva lata functus sit suo osseio , et quoad hane causam iudex esse defluat; quamvis eodem die, quo tulit sententiam, supplere adhue possit, quae ad causam tonsequentia spectant, ut si omisit eondemnare ad expensas litis, vel ad tructus
restituendos ete. immo si ordinarius iudex est, non tantum declarare postmodum Potest, sententiam a se latam nullam esse , sed denuo causam talem
368쪽
ex integro resumere potest, quia nullam sententiam serendo non censetur suo officio lanetuS. Secundus latae sententiae desinitivae essectus diei potest, quod ea n superiore , Si rite, et iuste lata Sit, Sit confirmanda , prout sumitur eae eap. Ea quae , 4. h. t. si nimirum confirmatio talis a superiore postulata fuit ad maius Milicet latae sententiae robur. Τertius essectus diei potest, quod nullum sit rescriptum contra sentenuam prius latam impetratum, si huius non stat mentio, et consequentor etiam collatio v. gr. beneficii, si lacta fuit ut talis reseripti , nulla erit, prout sumitur ex e. Cum olim, 12. h. t. Verisimile enim est, quod papa v. gr. tale rescriptum concessurus non suisset, contra Sententiam, aut pronuntiationem prius a se lactam, eum nemo in dubio praesumatur proprium lactum impugnare, sed potius praesumatur circum entus, ita ut nee m tus proprius praesumptionem hanc, quae iuris, et de iure est, eorrIgat.
Quartus essectus sententiae desinitivae diei potest, quod interdum ire get infamiam reo condemnato , qualiter in ι. Athletas , S. ult. b. De his , qui nota in . statuitur de condemnatis in causa iniuriarum, Sive civiliter, sive criminaliter de iniuria agatur. Quintus denique essectus sententiae desinitivae dici potest, quod ex sententia pro aetore lata competat et actio in laetum, ad praestandum id, in
quo reus condemnatus est: qucte netio sicuti haeredibus etiam actoris datur, ita etiam contra haeredes rei datur. Beo autem absoluto per sententiam datur exceptio res iudieatae contra aetorem, eiusque haeredem.
S. III. Per quem, et quo tempore, modo, ac ordine ea cutis sententiae faetenda sit 8Εxecutio sententiae fieri debet ab eo ludice, qui eam tulit, siquidem sit ille ordinarius, i. A divo Pio, 15. iunci. cyloss. v. A se L . de re iudie. aut papae delegatus , c. In literis , s. iunci. gloss. v. In casu, et e. Pastinralis , 28. De of . iud. deless. ita ut Si interposita appellatione iudex a pellationis prius latam sententiam conssrmet, quam tulit iudex a quo, acthune remittere debent partes pro executione, ut iudicium, ubi latum est , ibi etiam perseiatur, ad meliorem reipublieae, et talium negotiorum ordinem. Et quamvis multi dubitent, utrum haec ipsa executio etiam competat delegatis ab inferiore aliquo magistratu, ab episcopo V. gr. , Vel utrum Partes ad delegantem pro executione remittendae sint, cum delegatus talis omni suo ossicio iunctus videatur, pronuntiando sententiam; quia tamen, cui cauin expedienda committitur, omnia etiam commissa merito censentur, quae ad causae talis expeditionem spectare videntur, ideo probabilius est etiam his delegatis suae sententiae executionem competere , nisi specialiter haec illis prohibita eMet.
Non est tamen sententia saltem in civilibus j statim executioni mandanda , Sed ex pretandum est saltem per dies decem sui Ioeus detur into ponendae appellationi, si parti gravatae videatur appellandum j et in debitis personalibus tempus a iure definitum ad executionem, est tempus quadrim Bire , quod condemnato ad solvendum conceditur, prout patet ex c. Quoia
369쪽
ad eonsultationem; ita tamen, ut ex iusta eausa possit hoe tempus abbrmulare iudex. In realibus vero actionibus sententia statim ut ea in rem l dieatam , post decem dies nppellationi concessos, transiit, exeeutioni mandanda est, et rei posMMio actori , pro quo iudicatum est, danda, ita ut ad executionem non sumetat, pignora tantum dare pro re, ad quam tondemnatus est, tuam e. Cum aliquibus, si . h. t. nisi restitutio statim laetenda impossibilis esset, aut pars victrix sponte pignora V. gr. pro re, Vel Restimationem rei, etc. admitteret, in cuius favorem restitutio praecepta est, et cogenda esset. In causis vero criminalibus exeeutio statim seri potest, praesertim in Germania, ubi iuxta stylum criminaliter condemnato non e-- ceditur appellationis remedium. S. IV. An is, cui commissa est eae cutio, possit admittere eaeceptiones Oppositas contra Meculionem sententiae, et de illis cognoscere pDuplex communiter dicitur executor , si distinctus hic a iudice sit, alius dieitur, et est merus executor, cui nulla cognitio, sed sola exemtio eau in Sae iam plene cognitae, et de isae committitur, alius mixtus dicitur, et est, cui non mera executio, sed aliqua etiam eognitio de laetenda exemtione committitur: hie ergo admittere potest exceptiones , quae tendunt non Bd impugnandam sententiam, ne illis de aliqua Inlustitia arguenda , sed quae tendunt ad impediendam , aut retardandam executionem, et de illis e0gnowere , c. De caetero, 5. h. t. neque enim assumere sibi debet executor Partes iudicis, cui de eausa principali cognoscere convenit. Si vero merus executor quis constitutus sit, nulla ipsi cognitio musae competit, et consequenter admittere non potest ullam exceptionem , sed sola exequendi necessitas illi ineuitabit leum omnis cognitio etiam ad executionem pertinens suin natur in tali eam praemissa j quamvis sciat iniustam sententiam a iudire latam, eum illius non sit discernere iuste an iniuste iudieatum sit, nisi i iuSta Sententia lata esset in causa eriminali, ubi de vita , aut membris hominis agitur Iud eulus velut intrinsecae malae exctutionem nemo cogi potest vel in causa etiam civili indubitate nulla esset lata sententia i um sententia nulla non sit sententia, neque transeat unquam in rem iudicatamὶ prout colligitur eae e. Super eo, 2. De erimi. falsi, et quamvis multi sint, qui dicunt, executorein non posse exequi sententiam formaliter iniustam, ex malitia v. pr. iudieis latam, si sciat formaliter eam iniustam esse, eum intuli casu nihil operari possit praesumptio pro ludiee , sunt tamen etiam , qui cum glossa in c. Pastoralis, 28. S. Ouia vero, v. Etiamsi sciat, de os e. iud. detest. contrarium teneant, quod scilicet merus executor sententiam etiam , quam seit sormaliter Iniustam, exequi possit, si onus impositum d clinare nou possit, aut non possit ad superiorem velut gravatus recurrere, tum quod pars sibi adseri here debeat, si quod patitur ab executore tali incommodum , eo quod intra tempus debitum non appellaverit; tum quod huie parti contra iudicem de damno dato agendi remedium adhuc supersit. Huietamen etiam mero ex utori, quamvis nulla iurisdictio competat, non tamen omnis coercitio, isaeli scilicet j neganda est contra executionem impedientes , ne inanis sit laeta illi executionis commissio. - - DiuiliZoo by Cooste
370쪽
LIBER II. TITULUS XXVII. DE SENTENT. ET BE IUDIC.
S. V. An tertius interveniens pro suo interesse possit impedire eae tionem sententiae inter alios latae pri e. Cum super, 17. h. t. hahetur, quod, quamvis contra prinei palem netorem In ludicio sententia lata sit, tertio tamen, cuius interest , qui tamen ludicio tali non intersuit, nihil noceat, neque exinde praeiudicium aliquod pati debeat, ita ut nppellare etiam possit a lata Sententia, neque executioni ea mandari possit, donec etiam illius tertit eausa , qui ob
Suum interesse, postquam cognovit sententiam hane latam fuisse, legitime appellavit, cognita fuerit, nee posseSsio rei, vel iuris ipsi auferri, eum nemini sine causae cognitione sua possessio auferri debeat. Ex quibus facile patet, posse tertium pro suo interesse intervenientem impedire executionem sententiae inter alios latae, ita ut contra reum quidem condemnatum in iudicio sententia confirmari possit, contra tertium vero, si rationabiliter appel- Iavit, infirmari, vel saltem executio lilius Suspendi: quamvis ante appellationem interpositam summarie probare debeat.hie tertius appellans, suo interesse, latam contra alium sententiam , vel certe praestita prius cautione indemnitatis ille eavere deberet, si executio videretur urgere. S. M. An ia, eontra quem in aliqua causa tres sententitie conformes sunt
latae, admitti debeat ad agendum de nullitate ipsarum, vel alicuius ea illis, vel ad eaeipiendum, antequam huiusmodi sententiae plena
fuerint eaecutioni manciatae. Bespondetur ad hane quaestionem, In Clem. Ut calumniis, 1. h. t. negative , sive deinde sententiae hae fuerint interlocutoriae tantum, sive donia nitivae , sive immediate Bd Se invicem , sive mediate latae , ut occurratur sei licet calumniis litigantium , prout dicit pontifex. Quae constitutio locum etiam habet in causa criminali , ita ut executio illius fieri deheat, antequam agatur de nullitate sententiarum , si scilicet de tali eausa criminali agatur, culus executio postea retractari potest. Quod si tamen plene Sit sacta ex cutio contra talem, tribus consormibus sententiis Super eodem articulo condemnatum , non prohibetur hic agere, nut excipere , ne admitti debet contra nullitatem harum Sententiarum, vel alicuius ex illis , ne innocens nimium
S. VII. Quae sis poena iudicis male iudicantis pDe iure civili ludex , qui male iudieavit, litem Ruam facit, sive se poriculo litis obstringit, ad Onino damnum parti laesae , vel ad litis saltemnestimationem resarciendam , etc. de iure canonico vero, Si contra Suam comseientiam , et contra iustitiam male iudieavit iudex ecclesiasticus , ita ut pars litigans in iudicio tali committendo, et non negligendo tantum gravetur, motus ad si e iudicandum favore alterius partis, vel odio, timore , aut Per avaritiam ,Setc. incurrit suspenSionem insuper per annum ab officii executione, uti habetur In e. Cum aeterni, r. h. t..in s. dignum est enim , ut
nil pontifex , ut, qui in tot offendit, poena multipliei castigetur.