장음표시 사용
431쪽
xen. 25. c. 9. S. Insuper, de reform. it ne benestela libera eum patronatis uniantur, ad eavendum Milicet tam liberae hule ecclesiae circa libertatem, quam Mimnatae circa ius patronatus. S. IV. Quid iuris, seu potestatis habeat praelatus, vel eius monasterium ,ecelesia cathedralis, aut collestiata, cui ecclesia par hialis, vel aliud benescium est incorporatum, seu unitum 'Duplici modo potest fieri talis incorporatio, primo, quoad temporalia tantum , ut relicta scilicet congrua portione vicario, qui in benesteio unito ministrat, reliqui redditus ad monasterium, capitulum ete. , pertineant. Secundo , quoad temporalia, et spiritualia simul; et quidem, si lueorporatio hare saeta est, ut etiam populus in spiritualibus exemptus sit a iurisdictione lampi dioecesani, ac subiectus sit etiam in temporalibus praelato v. gr. monasterii etc., dieitur plenissimo iure incorporatum tale beneficium; si vero quoad spiritualia quidem ineorporata sit, ut lieeat praelato v. gr. cui incorporatio laeta fuit, administrare spiritualia tu ecclesia incorporata, populus tamen episcopo adhuc subiretus maneat, non quidem plenissimo iure, sed pleno lure laeta fuisse incorporatio dicitur. His notatis: Selendum primo, si quoad temporalia tantum monasterio, vel capitulo ete. , lneorporatio parochialis ecclesiae , vel alterius beneficii facta fuit, nihil ferme iuris habet, vel circa personam presbyteri, qui in tali parochia
v. gr. positus est, Vel circa curam populi, abbas, aut monasterium, vel eapitulum etc. , cui taliter eeclesia talis incorporata est. Neque si tantum redditus talis lienescit monasterio tali, vel capitulo donati fuerunt, et in- rporati , semper ius praesentandi in ecclesia taliter unita habet monasterium illud, aut capitulum etc., i cum separari possit ius praesentandi ab Gel stae redditibus in vel si etiam ius praesentandi tali monasterio, vel capitulo ete. convenit, praesentari tamen debet , icarius ad Gelesiam taliter unitam ese, seopo , cui iura talis ecclesiae per talem unionem non adimitur, prout eomstat ex c. In lateranensi, a l. h. t. ita ut ad episeopum in tali ecclesia pertineant institutio , et destitutio talium 1 ieariorum. Si vero ecclesia parochialis V. gr. plenissimo iure monasterio, vel capitulo ete. , ineorporata sit, squam unionem solus pontifex sacere potest j ita ut in tali ecclesia taliter unita respectu populi subiecti episcopalem quasi iurisdictionem habeat praelatus v. g. tune in illa ecclesia taliter unita, non tantum instituere, et destituere Vle rium potest, independenter ab episeopo loci, sed visitare etiam , rationem administrationis exigere, et omnia sacere, quae ad lus episeopi pertinent, c. Ouoniam , 21. De privilegiis. Si tamen denique pleno iure monasterio, eapitulo ete. , ecclesia quoad temporalia, et spiritualia sit unita, non tamen plenissimo iure, quoad populum etiam exempta, praesentare quidem debet monasterium tale v. gr. idoneum vicarium episcopo examinandum, et instituendum in ecclesia taliter unita , quamvis exemptum monaSterium Sit, eum exemptio talis ad Gelesiam unitam in praeiudietum episcopi extendenda
Selendum secundo alia adhue plura esse, quae eirca has uniones notari Possunt. I. Quod monasterium v. gr. eul Gelesia unita est pleno iure, d
432쪽
heat eonservare eius sartatecta, Parmenta altaris reparare ete. lndelaetum
reddituum fabricae deputatorum c. l. et 4. De e Ps. aedis. qui enim eommoda habet, reddituum sellicet ecelesiae , debet etiam onera sentire e lesiae prosicua in nisi tenues valde redditus essent, qui principali re torI obveniunt, et proprio, aut vicario instituto, qui redditus ah undantes habet, vel populo, qui in tali ecclesia divina percipit, onus hoe relinquendum videretur. 2. Quod utenrius in tali eeelesia parochlal l unita constitutus , sive Perpetuus , sive rumporalis sit, visitari possit ab episcopo loci, cui populus subiectus est , quoad curam, et sacramentorum administrationem , quamvis ordinis exempti religiosus sit, cum ratione res non exemptae, eurae scilicet in tali loco exercendae, subiectus sit iurisdictioni ordinarii et ab ipso etiam immediato rectore principali, si saecularis sit. a. Quod virarius in tali paroelila constitutus , si temporalis sit, nullum ius , aut titulum in tali parochia unita habeat, sed omne lus sit penes rectorem principalem ἰ si vero sit vicarius perpetuus , tum ius ac titulum in parochia obtinet, cum cura animarum aetuali, ita ut penes rectorem principalem cura talis tantum Sit in habitu ete. , quae Omnia , uti et plura alia de perpetuis, et temporali hus vicariis, eae lib. l. Decretal, 28. iam patent. S. V. De dum vibratione benesciorum ecclesiasticorum, et requisitis ad illam. Dismembratio, sive quod idem est, diminutio benefleti, tum censetur fieri , quando pars bonorum v. y. diviti valde beneflcio aufertur, et alteri v. g. tenues redditus habenti, vel fabricae reclesiae applieantur ; hane ex iusta musa posse sacere episeopum ex eap. Avaritiae , 10. h. t. a contrario sensu colligitur : et si dismembratio talis flat, henenteio non vacante , adpetitionem sive instantiam ipsius rectoris adhue superstitis, neque ecclesia talis sit eollegiata, aut incorporata conventuali, aut collegiatae ecclesiae, sola auctoritas episeopl , velut ordinarii, requiritur, ad eam faciendam, si tamen collegiata sit, aut tali incorporata, debet etiam haberi consensus collegit , et si episcopus eam saetat ex motu proprio , praeter lustam causam, requiritur etiam consensus capituli cathedralis , tanquam solemnitas aliqua
necessaria , ad hanc quasi alienationem laetendam. Rectoris vero ecclesiae dismembrandae in tali casu consensus non requiritur, ut necessaria Solemnitas , sed praeelse tanquam eius, cuius interest, ita ut invito etiam hoe, sl necessaria videatur , dismembratio fieri possit. S. VI. Plii, et quo pacto benescium ecclesiasticum dividi possit, seu secari in duo, rei pluru ZDividi, sive secari hen selum dicitur, quando ex uno fiunt duo , vel plura etiam beneneia, ita ut iam sint duo canonicatus, duae Peclesiae pa-roeli inles, duae capellantae etc., ubi prius tantum una fuerat. Et quamvis haec heneficiorum divisio in concilio Turonensi relato in e. Maioribus , 8. h. t. prohibita fuerit, latentur tamen omnes, prohibitam hanc tantum suisse, ne fieret sine iusta , ne rationabili causa lad cavendam sellicet odiosam
433쪽
eretesiae status mutationem j et hine in c. Vacante, 26. h. t. eo editur episcopis , quod ex iusta, et rationabili causa possint unam praebendam dividere in duas , modo quaelibet sit sussielens nd congruam sustentationem praehendati: quod si tamen post laetam divisionem redditus non suffleetent, ad honestam utriusque benestelati de novo instituti sustentationem, obligatus est episcopus ad integrandus praebendas , ita ut portio aliqua ex benefletis Bbundantibus, cum vaeaverint, detracta tenuioribus illis aditetatur ; vel sthoe, aut allo simili modo iuvare beneficiatos illos non possit, tenebitur ex mensa sua, de sustentatione sumetente illis providere, si illegitime divisionem laetendo, in culpa fuit. Neque tamen in eo sensu dividi benestela possunt , ut ad unum Idemque beneficium , quod unum manet, duo benefletati simul reeipiantur, quod prohibetur in c. Dilectos, 25. h. t. eum unitas noureeipiat divisionem, ut maneat unitas , teste glossa In relato c. v. Dividi.
De mandalis apostolicis, sive literis benelieialibus, quae emananta sede apostolica.
S. I. 0uodnam sit, et dieatur mandatum apostolicum, et quot sint genera, seu species huiusmodi mandatorum, seu literarum bra scialium 'Mandatum apostoli eum dieitur illud rescriptum hoc loco, quo pontifer concedit alicui facultu tem conferendi beneficia, vel mandat alicui Gnferri
benescium in aliqua ecclesia, e. Mandatum, 38. de roseripi. quae literae solent etiam mandula apostolica de providendo, vel etiam gratiae expectativae diel , et olim triplicis generis erant, monitoriae, praeceptoriae , et exeeutoriae , quarum tamen vix hodie usus est. Quae tamen mandata hodie adhuc in usu sunt, et pro beneficiis vaeantibus impetrantur, sunt in multiplici disserentia ita ut alia, in forma paverum, seu in forma communi; alia in forma diagnum obtineantur, de quibus in primo lib. Decretal. til. I.; alia mandata dicantur, si neutri; alia, si alteri; alia, si nulli; alia, si rationi constra it etc., quia tale initium habent; vel a diverso litigantium ture, quod neutri litigantium, vel absolute nulli, vel alteri saltem litigantium etc., aequisitum est. Nomine autem benestelorum in his mandatis omnia intelliguntur , quae specialiter a lure non excepta sunt, prout exeeptae Sunt dignitates, personatus , henes in eurata , post literas a papa datas erreta benessela, Mnestela Patronata, electiva, amita, suppresin, et extincta, asseeta seu pontifici reservata , benenela monoeularia etc. S. II. De quibusdam conditionibus, seu qualitatibus benesciorum , quae necessario e rimi debent in mandalis apostolicis, seu literis bene ialibus obtinendis. Multa ex lib. i. Decret. tit. 3. ubi de rescriptis gratiae egimus , iam patent, et hIne breviter hie insinuari aliqua hoc, et seq. SS. sussiciet. Primo ergo certum est, quod in mandato apostolico de providendo , necessario fieri debeat mentio de beneflcio , si quod prius ab impetrante mandatum tale obtentum est, c. Cum teneamur, s. h. t. et c. Cum ades, i 7. de
434쪽
rescript. ad eavendam odiosam beneflciorum uni collatorum multiplieitatem etiamsi tenue, ae modicum illud beneficium sit, e. penuit. De rescript. eι o. Si motu, 23. h. t. in s. nisi mandatum tale motu proprio concessum esset , cum motus proprius hane subreptionem tollat, ut dictum in relat. tit. a. lib. primi meret. Secundo cum mandatum tale, sive reseriplum adaptetur petitioni, eon- Sequenter in petitione, vel supplicatione, ea beneficii qualitas explicari din t , cuius specialis explicatio de iure requiritur : quorum aliqua ad finem S. I. huius seel. enumeravimus, quibus addi potest, quod exprimi etiam debeat modus vacationis , an per obitum' scilicet beneficiati, vel per resim tionem eis. VBeaverit, utrum regulare, an sareulare sit Mnesteium , de quo sibi conserendo mandari vult ete. ut sciat mandans pontifex , de quo mandet. S. III. Quomodo interpretari debeat, late an striete mandatum apostolicum, in quo conceditur alicui saeuitas eonferendi benestria, vel in quo mam datur alicui conferri beneficium, aut actu confertur. Bespondetur primo, quod stricta interpretatio facienda sit mandati spo-sisliel, in quo conceditur alicui a summo pontifice lacultas conserendi beneficia , quia talis concessio praeiudicat ordinariis collatoribus, et dispensat in ture eommuni, quod utrumque strictam interpretationem requirit, prout miligitur etiam ex e. Is mi , 19. h. t. in g. et quamvis gratia principis liberalis, et latissimae interpretationis sit, si fieri debeat eontra eoncedentem inter ditatio; hanc tamen latam interpretationem non patitur in praeiudicium graVentiorum , prout etiam ex regul. eancellar. et x stlossa in c. Tuorum , 5. U.
Perimittat. de auet. et usu palii, et eae t. I. S. Merito 17. Re quid in lampublico, colligitur.
Respondetur secundo Strictam etiam interpretationem faciendam mandatorum apostolicorum , quibus conferri alicui beneficium mandatur, c. ΘΠmvis, d. h. t. in s. quia tales literae, ut nil pontifex , sunt ambitiosae, degenere scilicet illorum , quae honestius dantur, et Beeipiuntur , quam petuntur ; et hine si pontifex mandavit, ut alleui de beneficio provideatur, non potest vi huius mandati beneficium euratum, dignitas, aut canonicatus est. , conferri, cum in stricto sensu benesicii nomine haec talia non veniant, ut ex dietis patet; et si mandetur , ut provideatur illi de benestelo in dioecesi Frisingana V. gr. non potest illi eon serri benefletum In ecclesia cathedrali Frisingana , quia nomine dioecesis non venit in stricta aereptione ecclesiarathedralis, uti patet ex c. Quamvis, S. Ouamquam; nisi aliunde colligatur, quod ampliorem gratiam huic voluerit sacere pontifex , uti colligitur , Si motu
proprio mandalum de providendo coneossit, aut si ipse mutulit heia scium, cuius execulionein alteri tantum demandavit, aut si mandaverit conferri usquend certam summam , quo in casu , si unum beneficium Summam illam non
attingat, plura etiam conferri possunt, dum summa illa obtineatur S. IV. Ouomodo prueterea alia quaedam mandata cibostolica de providendo, sive rescripta benescialia sint intelligenda. Primo quamvis nomine beneficii simpliciter prolati, non veniat benest-
435쪽
DE PRAEBENDIS, ET DIGNITATIBUS. 415elum euratum, aut dignitas eis. ut dictum , et ex cap. ult. h. t. patet, Potest tamen nonnunquam qualitas personae sacere , ut si mandetur de benesteio competente provideri, intelligatur in tali mandato nomine benefleti etiam dignitas arg. e. Pro illorum, 22. h. t. Meundo, si mandet pontifex, ut alicui de dignitate , vel personatu etc. provideatur, non potest illi provideri ut talis mandati de dignitate, aut personatu , cui eura animarum annexa est, aut electivis dignitatibus, aut quae ad patronum laicum pertinent, c. Cum in illis , lG. S. Illis vero, h. t. in 6. eo quod sub stricta aereptione beneficit non veniat cura, aut laicalis patronatus. Tertio, si mandetur a papa alleui provideri de non sacerdotali praebenda, de praebenda dimidia, de praebenda certi valoris eis. non potest vi talis mandati illi eonferri praebenda sacerdotalis, aut praebenda integra , aut pra heuda minoris valoris etc. quamvis tali praebenda contentus esset providendus , eap. cui de non , 27. h. t. in s. quia mandatum in forma specifica obstrictam sul interpretationem impleri debet. Quarto, si in mandatis talibus apostolieis unus modus providendi exprimatur , alii modi eensentur exclusi, c. Maceptum, c. De rescript. in s. cum ab uno expresso non debeat fieri extensio, in materia strictae interpretationis, ad alium casum non expressum.
Quinto, si mandet papa provideri alleui de beneficio ad plurium collationem pertinente, non potest illi conserri beneficium ad unius tantum Gllationem, vel praesentationem pertinens, et vice versa ete. quia stricta interpretalio , si plures velit gravari, non vult, ut unus istum onus serat, aut si velit unum gravari, non praeiudieat pluribus. Sexto, si papa mandet alleui provideri de beneficio proxime vacaturo, ad collationem capituli spectante, quamvis in tali mandato ea etiam benestelae prehendantur, quae ex peculiari consuetudine, aut statuto illius capituli, ab uno quidem eorum, nomine capituli tamen, conseruntur, non tamen ad ea benestela tale mandatum se extendit, quorum collatio dignitatibus , aut personatibus, vel etiam certis praebendis illius capituli et . annexa est, e. uam datum, 4 l. h. t. in 6. plura de his mandatis, uti et quae secl. 8. sequenti dicuntur , de esseetu, et usu, seu executione, ac revocatione, seu extinctione talium mandatorum etc. quia vix aliquis eorum hodie apud germanos usus est, saltem quatenus concedunt gratias expectativas, Seu quatenu8 mandata sunt de providendo alicui , circa beneficium proxime Vcteaturum etc. non tantum per concordata Germaniae, sed etiam per Tridentinum sublata, videri possunt ab illis, qui eorum scientiam habere volunt, Apud auctorem Methodi.
De conservationibus beneficiorum.
S. I. De reservatione benesciorum in communi, eiusque causis, et effectu. Reservatio beneficiorum ex genere deniniri potest, quod sit alicuius bene ii reelesiastici raeaturi , per habentem ad id potestatem per romauum ponti sirem scilicet, cui omnis circa beneficia etiam nondum vaeautia, potestas
436쪽
disponendi per se competitὶ ad se faeta, verbis expressis, avocatio. Duplex
autem est talis reservatio , generalis alla, quia plura beneficia eiusdem nominis in communi sibi reservat pontifex, ut cum sibi reservat collationem omnium ecclesiarum episcopalium , omnium primarum dignitatum in ecclesiis eat hedralthus post episcopalem etc.; alia spretatis , qun rese vantur certa V. gr. certae mel tae benestein ete. utroque modo beneneia reservare potest ponti sex. Causae nutem, propter quas benefleta reservari possunt, et solent, sunt plures. Prima ut De ideatur summus pontifex , dum inferioribus contuliteonserendi beneficia potestatem , contra e. Dudum , Id. S. Non istitur, h. t. in s. ea se penitus privavisse. Secunda est, ut erga eos, qui de Getesia bene meriti sunt, aut virtutis, Vel doctrinae praemium, ex merito expretant, Iiberalem se ostendere possit, benenela MelesiastIea illis conserendo. Tertia est, ut ecclesiarum, et PersonDrum ecclesiastirarum maior sit eum romana sede eommunicatio, in quantum ab ea saepius dependent in beneficiis talibus, et eorum proventibus etc. Eslaetus autem reservationis, cui Bppositum est decretum irritans , non tantum est ligare manus inferiorum collatorum , quominus conferre possint
sic reservata beneficia , sed collatio talis, etiamsi ab ignorante reservationem fiat, nulla est, prout sumitur ex e. Si bene is, 20. h. t. in s. cum talem nullitatem indueat decretum irritans, ita ut nee titulum coloratum praebeat proviso; et si illo spolietur , agere non possit de spolio , eum decretum irritans non modo titulum, sed etiam possessionem vitiet, ut probat Coctier
in reg. cameli. i. n. 19. et 20.
S. II. Quaenoni benescia sint reservata romano pontisci, spectato iure communi eamnisopAgit hie S. de reservatis benestelis ex iure communi canonico, et se-queuti S. 3. de reservatis per Extrii vagantes , ae tandem S. 4. de beneficiis reser atis papae per regulas, ordinationes , et constitutiones ea ellariae apostolicae , quia tamen in nostra Germanta harum reservationum nulla praxis est, propter concordata cum germanis inita , quae observari debent, ideo melius apud auctorem Methodi scientia harum reservationum legi potest,
quam ut hic describatur. Sit ergo, omissis aliis e S. III. De provisionibus , et reservationibus saetis
Inter papam Nicolaum V. ex una parte, et inter imperatorem Fridericum III., ne principes Germaniae , tam erelesiasticos, quam Saeeulares exultera parte, inita sunt concordata quaedam , utrinque observanda, circa ecclesias , praelaturas , dignitates , ae plura alta beneficia ecclesiastica ; et primo quidem congessit germanis pontifex liberam electionem in metropolitanis , et cathedralibus reclesiis viduatis, quamvis immediate sedi apostolicae subiectae non essent, et in monasteriis immediate sedi apostolicae subiretis, quae intra praeseriptum tempus cap. Cupientes, 16. de eleel. in s. Romam sithmittantur , a summo pontifice eonfirmandae, si eanonicae fuerint, et prodieta confirmatione ad summam sedem recurri solent, nisi ex rationabili, et
437쪽
evidente causa , de persona utiliore, et ligniore , de eonsilio eardinalium, providendum putaverit. Meundo eoneessit, ut de aliis benestetis inferioribus t nisi in his etiam eoneordatis reservata gint, ut videbitur paulo posti sive regularia illa sint,
sive saecularia , sive eum, sive sine cura , modo non sint patronata , ordinarii collatores disponere possint, ea conserendo, si in mensibus sebruario, aprili, iunio, nugusto, oetobri, et deeembri vaeaverint, nunquam per ullam aliam reservationem , aut gratiam ex pretativam , aut aliam dispositionem , auetoritate apostoliea laetam, Vel laetendam, impediendi. Tertio tamen sibi etiam reservat, ob allatas supra musas , luxta modificationem tamen eon-eordatorum , beneficia reservata in E.etra Pag. Ad regimen, la. inter communes h. t. benefleta scilicet ossicialium sedis apostolieae vacantia per illorum obitum, si tamen illa benefleta actualiter , eum morerentur , tenebant, et inter illos officiales fuerunt, qui in dietis conmmatis numerantur; benelleia vaeantia per obitum cardinalium , si episcopatus , aut praelaturae tales varent per mortem episeopi , Vel alterius praelati in curia romana demortui ; piseopatus , praelaturae , et omnia beneneia , quae vaeant per depositionem, privationem , vel translationem, auetoritate sedis npostolicae laetam; si ele-etto , aut postulatio cassata, aut reput Sa suerit per eandem auctoritatem apostolieno sedis; benestela , quae vacant per propiotionem in episcopum a papa saetam ; beneficia vaeantia per assecutionem ulterius benescii ineompatibilis, auctoritate sedis apostollene factam, prout etiam hahetur in tranag. Meerabilis Ioann. XXII. euius Extravagantis reservationes vult omnino observari pontifex in eoncordalis , in quibus praeter has ulriusque Extravngant. reservationes , reservat etiam suae dispositioni pontis x maiores dignitates post episeopales in ecclesiis eathedralibus, et prinei pales in reelestis collegiatis , squales sunt in quibusdam Germaniae e etesiis praepositurae, in liliis vero deeanatust sicut etiam nlia beneficia, quae vaeant in lanuario, mnrtio, malo , lulio, septembri, et novembri, si non sint patronata: et rea hareipsa tamen in mensibus ponuileiis vagantia heneneia, speetalem adhue gratiam laeti germanis in his ipsis concordatis pontifex, coneedens sellicet ordinariis collatoribus potestatem conserendi haec etiam in mensibus pontissetis vacantia Mnesicia, si tintra tres menses a die, in quo vacatio eo ita est in loco beneficii, numerandos , nulli a pontifice de tali beneneto provisum suerit, ita tamen , ut etiam post tres menses hos elapsos, tumulativa eum ordinariis collatoribus potestas eonserendi talia beneficia pontifici conveniat,ot locus detur praeventioni, illi Scilicet beneficium tale adiudicando , cui prius illud post tres menses hoc collatum fuit, sive deinde ab ordinaris collatore , Sive a pontifice prius collatum fuerit. i. IV. De bene iis reservatis eae imiuIlo pontiscio romanonum imperatori per preces primarim. Ex apostolicae sedis privilegio , et antiquissima consuetudine conerasum est romanorum imperatori recens eleeto, ut in quavis reclesia enthedrali , etiam metropolitana, collegiam , aut quacunque alia , sive saeculari , sive regulari intra romanum imperium prout nunc est j personam aliquam idoneam 27 Di ilia
438쪽
418 LIBER III. TITULUS V. DE PRAEBENDIS, ET DIGNITATI Bus.
per praees iquae primariae vocantur, cuivis turl conserendi, praesentandi, nominandi etc. praeseruntur, et primae etiam preces diruntur, quia sunt veluti prima Caesaris petitio in tali reclesia) Osferre, et nominare possit coli toribus , seu collatricibus, quacumque dignitate fulgeant, cui beneficium quodcumque vacans, aut proxime vacaturum in quibuscumque mensibus vacent etiamst beneficia huiusmodi canonicatus , praebendae , dignitates, personctius, administrationes, vel officia , etiam maiora, et electiva , cum, vel sine cura suerint, conseratur, ita ut ste heneficio tali provisus recipi, et admitti de- at , et possit ipse imperator huius Suae nominationis , aut harum suarum primariarum precum ex utores eligere , qui Sint in ecclesiastica dignitate , vel personatu constituti, aut ecclesiarum cathedralium canonici eum sint summi pontineis delegati, ita ut subdelegare possint, et subexecutores constituere j et si mortui hi fuerint prius, quam suum sortitae fuerint preces essectum , alios eligere possit, ad sinem precum Suarum obtinendum , qui ordinarios eompellere possint ad conserendum, luxta precum tenorem. Sicuti autem pontifex huic indulto caesareo non vult obstare coneordata Germaniae, eum in reeentioribus indultis expresse his derogetur, neque Tridentinum
Sess. 24. cap. 19. de reformat. gratias expectativas tollere, prout declaravit sanct. Congregat. Ita nee vult, ut extendat se ad ea beneficia, quae rese
vantur per Extravag.; ad regimen ide quibus supra j aut ad benescia pat- natus laici; ad beneflcia, quae vacant ex causa resignationis in favorem tertii; ad beneficia ad sedem apostolieam legitime devoluta; ad beneficia litigiosa ; ad maiores post episcopalem, aut principales dignitates; ad officia , quae eadunt in laicos; ad hospitalia etiam religiosa, quae non in titulum
perpetuum conseruntur; ad beneseia manualia; ad benesicia servitoria, Fl-hus onus v. gr. canendi in chom annexum est; ad benesicia, quae dantur seliolaribus in studiorum subsidium ; ad benestela post obtentas eaesareas preees primum erecta; ad vicarias temporales; ad beneflcia mensae episcopali, capitulari, vel abbatiali incorporata; ad beneficia exempta; ad hen sieta commendata est. : et non vult, ut vi huius indulti, eadem ecclesia gravetur saepius , si vi preeum illarum iam unam personam accipere debuit.
Vide plura de his precibus apud auctorem Methodi hoc, et sequenti S. vel apud Ioan . Coeliter in peculiari tractaιu De precibu3 his primariis.
DE CLEnico AEGROTANTE, VEL DEBIL TATO.
S. I. In et risus propter aegritudinem, aut mutilationem amittat benefletum simum, vel saltem Duetus illius, et quando ei dari possit, vel debeat
adiutor ZIn cap. Cum porcussio, i. ri in capit. Presbyterum, P. h. t. statuit pontifex , quod clericus beneneiatus , si infrmitate , aut mutilatione impediatur , quominus ecclesiae serviat personaliter, et omelum suum praestet , non tantum non amittat beneficium suum , sed ad omnes Ductus integre percipiendos pro serviente haberi debeat, ne idonei ministri non reperiantur , qui ecclesiae servire velint, si fructibus beneneti carere debeant, ex tali mi-
439쪽
. TITULUS VI. DE CLERICO AEGROTANTE , VEL DEBILITATO. 4ll
seria impediti, quominus servitia sua actu praestent; et ut ne amicis addatur amictio cum praeiudicio ecclesiae: ob quas rationes taliter etiam impeditus infirmus , aut mutilatus, gaudere potest distributionibus quotidianis si tacapit. unie. De clericis non restia. in s. de quo etiam supra tit. 4. seel. l. et a sui beneficii administratione removendus non est , quamvis altari deservire , aut in ecclesia Pomparere, Sine magno scandalo eo quod lepra v. g. aut alio morbo contagioso, et horrido inlaetus sit i non possit: quo in easu tamen per eoadiutorem ipsi datum, cui ex redditibus benesteil congrua portio assignetur, iuvari debet, qui curam 8nimarum actu habeat, et alia spiritualia omela exerceat; nisi propter suae infirmitatis gravitatem inhabilis etiam videretur ad beneficii sui administrationem temporalem , quo in casu alius illi in administrationis etiam onteio substitui potest; congrua sustentationis poditione ex redditi hus Melesiae infirmo benefletato assignata, quod solum vultc. Tua nos, 4. h. t. Quod si tamen redditus benesteii pro utriusque, rectoris sei licet infirmi et eoadiutoris , Sustentatione non suffletant, probabilius est iuxta c. De rectoribus, a. h. t. quod ex redditibus ecclesiae talis , sive henelleil, providendum sit rectori, seu beneficiato infirmo; coadiutori vero ab episeopo per par hianos, Vel aliunde subveniendu M. dem modo , et eisdem ex causis , nee episcopus a Suo episcopatu, aut inferior praelatus a suo beneficio n moveri potest, propter infirmitatem , sed adiutor eis, si suo onteio , aut administrationi satisfacere non possint, luxta dicta dandus est, eap. Eae parte , 5. et cap. Consultationibus , s. h. t. qui et ipse sustentationem suam congruam ex redditibus talis ecclesiae, culeoadiutor datus est, habeat, et non minus ad residentiam personalem obligatus sit, quam ipse principalis. De quo tamen eoadiutore sit:
S. II. Oui assignare, seu dure possit eoadiutorem, et quomodo, ac qualis miri debeat pQuamvis solius papae sit madiutorem dare episcopis , et his superioribus
praelatis, eum inter musas maiores numeretur madiutoris datio , eoneedit tamen etiam papa in c. Pastoralis, h. t. in 6. ne Melesiae, ah urbe praesertim remotae, detrimentum pallantur, ut episcopus , senio vel perpetuo impedimento impeditus , qui pastorale olfletum exercere non potest, eum eo insensu sui eapituli, unum vel duos eoadiutores, auetoritate apostollea, assumere possit, Vel si 'amens sit episcopus, capitulum, nut duae illius partes, unum , aut duos , auctoritate apostolica, designare possit, qui omelum episeopl , tam quoad temporalia, quam quoad spiritualia, si ad utrumque in tilis est, exerceant; vel certe si nolit in priore easu Gadiutorem assumere episeopus, eum quidem , invito, capitulum non obtruderet, de toto tamen negotio moneat pomissicem, et quod ab ea sede ordinatum suerit, humiliter, et emeaciter impleat: aliis vero praelatis, aut rectoribus ecclesiarum, episcopo inserioribus , sicut et parochis, si ossteio suo praemis nequeant , episeopus dare potest eoadiutores, eum penes illum sit benefletati etiam destitutio. Debet autem coadiutor dandus elericus esse , cum latet non sint habiles ad spiritualem administrationem J idoneus, tam ratione prudentiae ad rerum
440쪽
Ocelesiastiearum administrauonem , si pro bonorum administratione eoadiutor detur, quam ratione scientiae , et morum , si ad spiritualem curam coadiutor detur; et eius aetatis, quae requiritur in tali beneficiato. S. III. Quae sit potestas , sive .cium condiutoris, et quando exspiret rollieium autem dati coadiutoris est, curam gerere episcopi, vel rectoris, cui datur eoadiutor ob infirmitatem, aut senium, et simul ecclesiae , Seu populi cap. parte, 5. h. t. si datus sit simpliciter coadiular ; vel saltem curam habere rerum temporalium, si ad haec curanda datus sit Gadiuiur , ita tamen, ut alienare aliquid de bonis immobilibus ecclesiae, aut mobilibus pretiosis, quae servando servari possunt, non possit; neque possit beneficiae ferre, quorum eollatio ad praelatum, cui datus est coadiutor, pertinet, sine consillo huius , nisi Sanae mentis hic non fuerit, et ad conserenda beneficia inutilis. Exspirat autem illius ossiicium , non quidem morte dantis condiutorem , sed morte illius, vel depositione, aut renuntiatione, cui datus est coadiutor: eessat enim onteium administratoris dativi, si legitimus administrator, i sue- cessor sciliret illius, cui datus est coadiutori superveniat, nisi fuerit ipse coadiular datus cum sutura sueressione , sive iure succedendi illi in prael, tura , eui datus est condiuisr. Quae coadiutoriae, quamvis sint iuxta stylum
curiae romanae a summo pontifice impetrandae, a Tridentino tamen Sess. 25. c. 7. De reform. non in omni easu prybantur.
Institutio ost modus eanonicus acquirendi Moescit; et quamvis late ae- epta collationem benescit etiam includat , stricte tamen dicta, prout hieneelpitur, dissert a collatione beneficit, eo quod collatio sit libera translatio beneneti in aliquem ; institutio vero sit necessaria : episcopus enim , vel quilus conserendi benefletum habet, libero potest huic , vel illi beneficium conferre ; qui vero ius instituendi in beneflcio habet episcopus, necessario debet eum instituere in benesteio, quem patronus praesentat, dummodo sit idoneus, e . Signiscasti, 18. De iure patr. et hinc institutio proprie diei a desinitur, quod sit iuris benescii ad praecedentem praesentationem, vel nominutionem tilio ius , legitima auctoritate faeta translatio, per quam scilicet lus, ae titulus Mnesteii acquiritur instituis. S. I. Id quos spectat ius instituendi eleri os in benesciis reclesiasticis 'De lure communi speetat lus, sive potestas instituendi elericos, a patronis praesentat , ad epi Scopum, vel eius vicarium generalem in spiritualibus, aut vacante sede ad capitulum cathedrale, cap. Eae frequentibus , a. h. t. et Trident. sera. 7. cap. 13. De reformat. ubi praecipitur, ut praesentati a patronis non instituantur, nee admittantur, sub praetextu cuiuscunque privilegii, nisi fuerint prius a loeorum ordinariis examinati, et idonet reperti. De quo examine agit Trident. 3ess. 24. capit. 18. De reformat. Et