Synopsis pirhingiana seu ss. canonum doctrina ex fusioribus quinque libris Henrici Pirhing ... in compendium redacta

591쪽

Gaudent autem hae immunitate asyli omnes rei, qui ad rectestam eonfugiunt , nisi de ture, vel aequivalente eonsuetudine excipiantur ; cum enim iura universaliter reis ad Melesiam confugientibus privilegium hoc conredant, consequenter, quorumcunque criminum illi rei sunt, hoe immunitate gaudent , nisi ius ipsum crimina quaedam , quae maxime noxia sunt reipublicae, excipiat, prout in citat. capit. inter alia exeipiuntur publici latrones , die Strassenrauber, et nocturni depopulatores agrorum, et in cap. Immunitatem, ult. h. t. excipiuntur, quo minus hae immunitate gaudeant, qui in ipsis ec-elesiis gravia crimina committunt cum frustra Iegis auxilium imploret, qui deliquit in legem, et huiusmodi personae dignae non sint in venerabili Ioeo munimen habere , quem ipsi per seelus proprium despexerunt vel qui spe

immunitatis ex proposito, et data opera , prope reclesiam deliquerunt, vel qui in una ecclesia delinquunt, postea tamen confugiunt ad aliam, vel qui existentes in ecclesia, alios soris existentes , globo v. gr. vel telo emisso oecidunt, aut mandant occidi , vel qui extra Melestam quidem existentes , o cidunt tamen laeto v. gr. telo alios in Selesia existentes, vel certe mandant hos o idi et e. Quia hi omnes graviter delinquunt tu ecclesiam , et reverentiam ecclesiis debitam non observant. Similiter etiam excipiuntur ab hae immunitate c. l. de hom. qui committunt homiei dia proditoria, et iubulla Gregorii XIV. Cum alias , I 591. edita , qui rei sunt assassinii : qui eriminis laesae maiestatis, in personam principis commissi, sunt rei : qui rei sunt haeresis etc. et quamvis per iura civilia plura adhue crimina excepta habeantur , quo minus immunitate ecclesiastica gaudeant, quia tamen relata bulla Gregorii XIV. ad unam sormam bullae illius totam hanc imminnitatis materiam reducit, et criminum horum per iura civilia exceptorum nulla sit mentio, consequenter hodie non tam iura civilia, quam dicta bulla observanda Pst, ut adeo, quam is gravisSimorum criminum rei aliqui sint, si tamen nullum crimen in bulla illa exceptum commiserunt, et ad nsylum confugerunt, uti et illi, qui ex ipsis earceribus , vel arresto, vel capitis lana condemnati, ad asyli Ioeum coniugiunt , immunitate hac gaudeant, extendendo scilicet hoe asyli privilegium , Oh savorem ecclesiae. Sunt tamen qui putant eo uetudine, cum consensu etiam pastorum ecclesiae, introdu-etum iam esse , ut lares, simplices etiam, non gaudeant immunitate rectesiarum propter frequentiam sei licet huius eriminis , de quo proinde loci

consuetudo eonsulenda est.

S. II. Utrum omnes homines, sire libret, sive servi, lutei, vel clerici religiosi, siletes, vel ins ira staudeant immunitate asyli in easibus iure concessis; et an etiam debitor eae eausa emili pRespond. l. omnes fideles laicos, sive liberi sint, sive servi , etiam excommunicatos, et personaliter interdictos gaudere in casibus non exceptis hae immunitate, uti constat ex caus. 17. quaest. 4. et cap. Inter alia S. Aivem servus h. t. ita tamen , ut servus sive proprie dictum mancipiumὶ si ob crimen aliquod a iudice puniendum ad ecclesiam confugit, absolute gaudeat , respectu iudieis, immunitate asyli, si vero negligentiam admisit a domino puniendam, domino restituendus sit ad poenam, promissa tamen a

592쪽

domino, vitae, et membrorum impunitate; nisi propter magnam saevitiam domini nd ecclesiam fugerit, quo in ensu non debet quidem domino restitui cogi tamen hic potest ad servum talem vendendum, prout et Iam lura civIlia statuunt. Quod autem excommunienti etiam , et personaliter interdieti hae immunitate gaudeant , nisi propter erimina excepta censuram talem ineu rissent quo in casu non tam propter densuram , quam propter trimen admissum censura tali notatum, asyli ius amitterent satis probat, quod in iure nul ibi legatur censuratos tales immunitate non gaudere. Respond. 2. Quod clerici, et religiosi in eriminibus, de quibus apud sareulares etiam magistratus conveniri possunt, gaudeant immunitate asyllin Getesiis , ad quas confugiunt eontra iudices tales saeculares , cum in his casibus instar lateorum habeantur: utrum nutem contra proprios suos praelatos , et ludices ecclesiasticos, immunitate avit gaudeant in eoelestis, ad quas confugiunt, propter delicta non excepta, in utramque partem probabili. ter discurritur , et consuetudo recepta habet, quod contra hos non gaudeant immunitate , sed extrahi possint ab his , et in cfrcerem detrudi, vel puniri. Spectato tamen iure communi probabilius videtur ellam hos clericos, et religiosos , si ob dei letum commissum ad ecclesiam coniugiant, gaudere hac immunitate etiam contra reclesiasticos suos iudiere, ut inviti ab his ecclesiis extrahi non possint, cum canones hoc asylum statuentes universaliter loquantur , non distinguendo inter laicos , et eleri eos, ut patet ex eitat. caus. II. quaest. 4. et ea citat. eap. Inter alia, et privilegium hoe defendendi di-eto modo eonfugientes directe concedatur locis Saeris ob horum reverentiam non autem directe personis : sicuti autem per hanc sententiam non impediuntur praelati regulares , quo minus suos religiosos intra septa sul monasterii puniant, si deliquerunt, vel ad Bretius etiam monasterium transmittant, ut poenitentiam in illo agant, cum hoe m do non extrahantur ab asyli loco, sed vel in hoe puniantur, vel ad alium locum immunitalis tantum transmittantur, ita possunt etiam episcopi eleritos sibi Subiectos, vel in ecclesia , ad quam confugerant, punire, v l iid ea re res intra Septa ecclesiae existentes dimittere.

Resp. a. De infidelibus, paganis V. g. ludaeis , et gentilibus etc., quod non gaudeant, indistinete loquendo , immunitate asyli in ecclesiis , ad quas confugerunt, probnhilius rese quamvis aliqui non improbabiliter contrarium

etiam sentiant, si non tam timore poenBe, quam Zelo fidei verae amplectendae , ad quam ante commissum delictum iam inclinaverunt, ad ecclesiam post delictum commissum mufugerint lege l. C. de his, qui ad rectes. confinquia non est conveniens eum ab ecclesia defendi, qui eam non agnoseit: videtur tamen in hae quaestione , episcopi iudieio relinquendum , utrum ad Ee-elesiam talis confugiens SPrio animo haptismum , ae veram fidem petat, an vero an lino tantum Simulato ηd evadendas poenas delicto tuli statutas. Haeretiei vero, quam is propter alia erimina non excepta, si ad reclesiam sugiant , gaudere possunt asyli immunitate, cum nulli bi legatur , eos esse hoe asylo privatos , non tamen gaudent hac immunitate , si propter trimen haeresis ad ecclesiam eonfugiant, quia in eo , quod condemnant ecclesiam , illius favoribus indigni sunt, ut in eo etiam puniantur , in quo delinquunt. Resp. 4. Rei debendi, sive debitores, qui eoniugiunt ad eeelesiam , ob

593쪽

debitum ex causa civili contractum , gaudent immunitato , ut inulti ab ea extrahi non possint, prout etiam sumitur ex ι. i. c. De his, qui ad eccles. et ex eo etiam probatur , quod etiam hi reorum nomine veniant, quibus immunitas universim conceditur, si non ut criminum rei, saltem ut rei dohendi , nisi easus tales sint excepti , aut recepta etiam post eon Stitutionem Greg. XIV. consuetudo aliud alicubi habeat. S. III. Ouinum sint effectus , seu commoda immunitatis, quae habent rei confugientes ad ecclesias, vel tilia loea sacra' Primus , et praecipuus essectus est, quod inviti, seu per vim , aut dolo malo extrahi ab ecclesia, seu loco asyli non possint, iuxta iura citata, ita ut restitui etiam debeant, si violenter extracti fuerint, nisi in casibus ex ptis , in quibus non gaudent immunitate , extracti suissent, ubi ius commune concedit, hane extrahendi licentiam, non quidem sine licentia episcopi, aut eius officialis , si bulla Gregorii XIV. etiam quoad ultimam sui partem alicubi recepta est, ubi requiritur, ut extractio talis stat, cum licentia episeopi, aut elus ossicialis, interveniente persona ecclesiastica , auctoritatem ab eo habente , quae constitutio utiliter legi potest, et observanda Venit. nisi praxis,

et consuetudo quoad hare ultima sit alicubi contraria. Meundus esseetus est, quod reo in ecclesia non possit alio modo violentia inferri, capiendo eum , vinculis constringendo et c., ne ex reclesia carcer sat. Tertius esseetus est, quod non possit reuS, dum in eccleSia Subsistit, per sententiam ad mortem , aut aliam poenam corporalem , triremium , exilii ete. eondemnBri.

Quartus esseetus est, quod quamvis ecclesiam , ad quam eonfugit reus, magistratus saecularis, npposita custodia, obsidere pusSit, non potest tamen prohibere , vel impedire , quo minus necessaria Dd victum , et vestitum reo deserantur, ne videatur ex defeetu talium cogi ad exeundum. Quintus denique essectus est, quod res , aut bona, quae seeum ad ecclesiam detulit reus, non debeant per vim extorqueri, aut ei auferri , DISI res alteri obligatas ad ecclesiam, vel loeum asyli Seeum detulisset reus , eum in tali easu non committatur spolium , ob quod prohibetur bonorum ablatio. S. IV. Quale erimen committant, et quum poenam incurrant iudices, per vim extrahentes reos ea ecclesia 'Qui reum extrahit invitum, et absque legitima praelati eeelctiastici auctoritate , ubi haec necessaria est, non tantum violando immunitatem ecclesiasticam, sacrilegium committit, et ad restitutionem rei taliter extraeti obligatur , ut dictum i quia illata ecclesiae iniuria aliter resarciri non potestin, sed ad omnia etiam alia damna , quae reo eveniunt ob talem extractionem resarcienda obligatur , cum omnium horum iniusta causa fuerit ; et totus processus, qui post violentam talem extractionem est institutus , nullus estimo iure, cum ipsum iudieii tulis iundamentum nullum sit: et quidem iuxta ius civile , cum incurrat taliter extrahens crimen laesae maiestatis , ultimo supplicio ametendus esset quae tamen Poena nou est in usu , t et iuxta ius cauouleum debet excommunicari.

594쪽

LIBER III. TITULUS XLIX.

Ire limnunt tale, ei exemptione rerum, seu honorum ad ecclesias, et reclesiasticasPer,onas perlinenlium, a saecularibus oneribu , et trihulis

Bona ecclesiasti ea sunt triplicis generis , alia enim eonseerata, benedicin, vel certe ad divinum cultum, tanquam eius instrumenta, ab episcopo deputata , uti sunt ipsae ecclesiae , coemeraria , vaSa Mera, et Vestes Scterae etc., et haec immunia ab his oneri lius esSe nemo dubitat, cum nullum temporalem usum pretio aestimabilem habeant. Alia sunt bona ecclesiastim , quae spectant quidem ad ecclesiam, consecrata tamen non sunt, uti sunt fundi

GeIesiarum , ecclesiarum praedia, aut alia mobilia Getesiarum. Alia dentque sunt hona elericorum , et quidem , vel ex temporali titulo, haereditate v. g. donatione, contractu etc., aequisita, quae etiam patrimonialia die untur; vel ex titulo spirituali Mnesselorum, aut talium sunctionum spiritualium acquisita , et magis proprie ecclesiastiea dicuntur. Onera nutem, de quibus hie quaeri potest, etiam Sunt triplicia: quaedam dicuntur mere realia, quae ipsis rebus, vel bonis quia talia sunt, Sine respeetu ad personae qualitatem, sunt imposita, lure perpetuo, et invariabiliter, ita ut tamdiu durent, quamdiu res ipsae durant. Quaedam Vero di euntur mere pereonalia , quae personis subditis, sine respectu ad bona patrimonialia , quae fortassis nulla habent, imponuntur, prout etiam est capitationis exactio. Quaedam denique mixta sunt, quae imponuntur personis subditis, cum respectu ill men ab bona e rum, ita ut immediate quidem personis imposita sint tributa talia, mediate vero bonis, quae habent. De his ergo sunt sequentes SS.

S. I. An bona ecclesiarum, et per3onarum eccleaiasticarum sint immunia, et Mempta a saecularibus oneribus, seu tributis mere realibus, ordinariis , M perpetuis ZBona, quae ad fundationem , aut dotationem ecclesiae pertinent, quod sint ab omnibus oneribus latealibus mere realibus immunia, ex e . Sancitum, I. de cemibus , patet, si eum consensu dominorum , quibus ex antiquo bona talia tributalia suerunt, in ecclesiae dotem v. g. translata sunt, eum in tali casu ius suum remittere censeantur hi tales; et absolute in aliis etiam casI-bus , circa dotem V. g. talem , regula illa , quod res cum onere suo transeat, ob speciales rationes locum non habeat. Illa vero bona, quae ad ecclesiam ex aliis titulis , sive causis, vel ad ecclesiasticos, ex titulis civilibus v. g. pervenerunt, sl nntequam in ecclesiam, Vel SelesiRstiens translata suerunt, onere aliquo mere reali, et perpetuo, ex ut proprie dicti dominii imposito, onerata suerunt, manent ad tale onus perserendum obligata, etiam, postquam ad ecclesiam , vel ecclesiasticos pervenerunt, eum in tali casu, nulla sit speetalis exeeptio, quare res eum suo onere non transeat, neque enim in favorem eausae piae debet ordo iustitiae interverti, et alter privari iure suo. Si tamen sine onere reali prius imposito, hona ad ecclesiam, vel G-clesiasticos pervenerunt, non possunt, sub reclesiae iurisdietione iam com Stituta , novo onere reali, a sa0culari magistratu amet eup. Non minus, 4. Dii

595쪽

h. t. eum nulla amplius saecularium talium in rem hane, eeelesiasticae iurisdictioni tam subiectam , Sit iurisdictio. Quin etiam immunia sunt ab illis oneribus talia bona, ubi ad ecclesiam, vel eccloiasticos pervenerunt, quae prius a principe V. gr. Saeculari , non quidem vi dominii proprie dicti, sed ex potestate iurisdictionis supremae, lege ordinaria, ne perpetua, suerunt

imposita, quia talia onera non sunt mere realia, sed imponuntur rebus eum respectu ad personas Subiectas, quo modo saeculari magistratui subiectae non sunt ecclesiae, aut ecclesiasticae pereonae e et consequenter iuxta regulam receptam , eum personae Sint exemptae, etiam res illarum, ac bona exempta erunt: et per mutationem personae mutabitur etiam qualitas, seu conditio rei adhaerenti personae.

S. II. An bona ecclesiarum, et personarum Ecelesiasticanum , sint immunia, et Mempta ob oneribus, seu tributis etiam novis, et eatraordinariis pRespondetur bona talia, quamvis in territorio prineipis v. gr. saecularis existant, sive sint proprie ecclesiastica, sive sint patrimonialia, sive mobilia sint, sive immobilia , de iure communi tam civili, quam eanonico sunt immunia , et exempta a novis his extraordinariis tributis, collectis ete. , exactionibus , ga bellis , et vectigalibus , quae principes saeculares a suis subditis exigunt, vel his imponere solent ratione bonorum, quae possident east. Non minus, 4. et cap. Adversus, T. h. t. lubi sub excommunientione haec talia seri prohibentur, eap. Nonnulli h. t. in 6. cap. Quamquam , 4. de censibus in s. authent. Item nulla. Codice de episc. et cler. talium enim onerum exactio , et impositio, eum sint actus iurisdictionis , principi autem saeculari, nulla in clericos , aut ecclesias iurisdictio competat, consequenter nulla etiam operum talium exactio , aut impositio, cum ut apostolus dieit ad Rom. 13. ideo praestent illi, ad quos Seripsit, tributa, quia subditi sunt: quae omnia bulla sua Urbanus VIII. confirmat, edita l641. die 23. Septem-hris , quae ineipit, Romanus pontifeX: quae autem In contrarium ex utroque iure nonnunquam asseruntur , vel tantum loquuntur de sacto , sive de eo

quod fit, non autem de iure, prout plurima hodie contra hanc immunitatemnunt, de quibus, utrum lusis nant, Deo reddenda erit aliquando ratio ; vel

de mere realibus oneribus loquuntur; vel de temporibus gentillum imperatorum, ubi non tantum bona, sed sanguis etiam christianorum patietatur ;vel per leges contrarias abrogata sunt ete. , et quamvis hodie etiam multassant contra haec immunitatis privilegia, ut Gntraria consuetudine videri possint illa privilegia abrogata , saniores tamen theologi, et canonistae latentur , per nullam etiam immemorialis temporis consuetudinem, exactiones has honestari posse, cum non tantum ab Oecumenteis eonciliis , sed ab ipsis etiam imperatoribus line tales exaetiones damnentur , et reprobentur. Ut ne tamen in publicis necessitatibus , ubi tam de elefieorum bonis, quam de lai- eorum , aequiae periculum est, bonum commune, ob exemptionem talem patiatur, nunt suae exceptiones, in ullatis luribus, ubi ostenditur, quando etiam Heriel ex suis bonis, etiam ecclesiasticis , ad communem necessitatem sublevandam eoncurrere debeant. De quibus mox.

596쪽

o 7 si LIBER III. TITULUS XL X.

S. III. Quaenam conditisnes requiruntur, ut clerici aliaeve personae ecclesiasticae etiam regulares teneantur, immo licito possint contribuere: et quando etiam novae, et eaetraordinoriae collectae, seu contributiones illis

imponi, rei ab iis exigi possint pPlura requiruntur, ut licite fiat contributio eleri eorum , et talium personarum. Primo quidem, ut in casu communis periculi , et necessitatis . in quo casu etiam petaonas eceimiaSticaS collectari posse , concedunt iura in est. e p. Non minus, et in cit. c. Adver 3 ἰ requiritur iuxta haec est. ev. ut episeopus, et elerieus I putant tamen aliqui sumcere eapitulum cathedrale eum episeopol deliberent, au et quantum lateis concurrendum sit. Secundo requiritur, ut necessitus Sit non tantum communis laicis , et clericis , sed sit valde magna, aut evidens utilitaS Subsit, cui relevandae saltem communes laicorum facultates non sussietant. Tertio requiritur, ut contributioni s abeeelesiasticis stant sponte , et absque ulla i saecularium selliceti coactione, et exactione. Quarto ut . prius de tali contributione consulatur summus pontifex , et huius habeatur licentia, ita ut clerici prius contribuere non m sint , quam summi Pontineis habeatur licentia i nisi urgeret ipsarum etiam

Melesiarum, aut Personarum ecclesiaSticurum nimia necessitas, et in mora

perieulum esset ; cuius est privilegium collectaudi, etiam clericos, saecularibus principibus concedere, nisi tu prima sundatione, aut honorum in e clesiam donatione , translutione etc. , collectandi ius in talibus bonis sibi reservaverint latra laudatores, aut donatores ete. S. IV. An elerici teneantur contribuere pro necessitatibus rei utilitatibus publicis communibus luteorum, et clericurum pPro reparandis pontibus v. gr. sontibus, muris civitatis, viis publicis restetendis, arcendis fluviorum alluvionibus cum damno agrorum tam ad

clericos, quam ad laicos spectantium ete. De his ergo. Respondetur probabilem quidem sententiam esse , quod ad tales contributiones teneantur etiam elerici, cum contributiones tales non imponantur subditis, titulo iurisdictionis, sed sint communes omnibuS civibus; pro communibus utilitatibus , quarum commodis Duuntur : probabiliorem tamen sententiam esse, quod neque ad lias eommunes necessitates contribuere poSsint, aut debeant, nisi servatis conditionibus priore S. relatis , cum relata iura, tam civilia, quum canonica, ab his etiam contributionibus eximere videantur ; si enim milites V. gr. et magistratus, ae niti snepe latet, ab his oneribus eximuntur, quia publico bono aliis in negotiis deserviunt, cur nouetiam clerici sint exempli, qui in bonum spirituale luteorum etiam occupati sunt, et laborant 7 et quamvis membra sint eiusdem communitatis , et communibus liis communitatis tulis commodis gaudeant, sunt tumen membra privilegiata multum a saecularium civilibus occupationibus disti ueta ; facilior tamen senaper erit harum contributionum Pollatio , et exactio , modo fiat a magistratu ecclesiustico, et serventur aliae conditio ues a iure Practeriptae.

597쪽

S. V. De immunitato, et Gemptions clericorκm a tributis, aliisque oneribus mere personalibus. Primo , quod clerici sint exempti a tributo eo pitationis , si princeps saecularis v. gr. illud imponat, tu utroque ture allato decisum habetur , et constat etiam ex lege l. e. De epise. et eler. tum quod hoc tributum titulo iurisdictionis personis iurisdictioni tali suhieetis imponatur, qualiter sublectae non sunt personae ecclesiasticae; tum quod actiones illae luerosae esse debeant , ratione quarum capitationis tributum imponitur , clericorum autem actiones non sunt ad lucrum temporale faciendum, sed ad divinum, et animarum cultum , ratione quarum lusta illis, et congrua sustentatio debetur ;tum quod denique plus gravarentur ut sic cleriel, qunm Ialci, cum illi ad charitativum subsidium suis episcopis saepe obligentur , non autem latet. Meundo, quod sint immunes eleri ei ab onerihus personali hus sordidis, et vilibus , eloacarum v. gr. purgandarum , calcis eoquendae , arenae sodiendae etc., neque teneantur ipsi per se ire ad bellum , ut pugnent contra hostes, neque ordinarie cogi possint ad murorum custodiam contra hostes luisl magna necessitas defendendi civitatem contra hostes infideles urgeret e. Pervenit, 2. h. t. neque cogi possint, ut hospitium militibus praebeant in domibus suis , etiam patrimonialibus etc., probant iura, et rationes allatae, ne status eleri eorum , qui divinis rebus occupari debet, et absque periculo incurrendae

irregularitatis vivere. Illa tamen civilia munera, quae honesta de so sunt, et statui elericali non contrariantur, uti sunt tutelae proximiorum consanguineorum , aut miserabilium PerSonarum , Vel earum euratelae etc., possunt etiam cleriei in se suscipere, cum taliae munera sint opera pia.

S. VI. Quinam gaudeant privilegio immunitatis, seu Memptionis ab oneribus, et tributis impositis per primipes saeculares 'Potissima quaestio est de elericis in minoribus eonstitutis , aut prima tantum tonsura initiatis, non coniugatis, et de colonis, ae emphyleutis taleis in emphylausim V. g. aut locata ecclesiae hona, et fundos hahentibus, urtum hi Milleet immunes sint ei rea hona talia Getesiastica sibi eloeata, a trihutis, et oneribus per principes saeculares impositis: quod enim eleriei in malorihus constituti, quamvis excommunicati sint, suspensi , interdicti , irregulares , aut verbaliter degradati, Immunitatum talium privilegiis gaudeant, eertum videtur, cum nullibi taliter censuratis, vel notatis privilegia haec adimi te.

gatur : et si eut per tales censuras ,. aut similia , clericatum non amittunt, ita nec amittunt privilegia haec immunitatum elericatui annexa: eoniugatos vero clerle in nostra saltem latina ecclesia) quamvis cum unica, et Virgine contraxerint, et privilegio sori gaudeant, iuxta stap. unis. Do cleris. eoniust. in s. st conditiones lia positas observent, hae tamen Immunitate non gaudere ex eit. cap. iuncta glossa verbo In caeteris probatur. De illis ergo non coniugatis clericis, qui in minoribus consistunt, aut prima tonsura tantum initiati sunt, potissima quaestio est, utrum immunitatis huius privilegio gaudeant, putant aliqui post Trident. sera. 23. c. s. de reso . eos privilegio hoe non gaudere, si conditiones ibi requisitas non habeant; alii 27

598쪽

δῖε tamen probabilius, et universalius respundent, eos privilegio hoc immunitatis gaudere, etiamsi conditione' illas a Trident. requisitas non haheant , eum privile tum hoc omnes clericos absolute a tributis talibus, et oneribus exemptos iaciat, et nulli bi in iure legatur, exeipi ab hoc privilegio elerieos in minoribus , aut tantum lonsuratos : Triden linum autem eertas ibi positas uditiones lanium requirat, ut tales tu minoribus, aut prima tantum ton- Sura initiati, gaudeant privilogio fori. Ad colonos quod attinet, et emphyteulas laicos , qui eeclesiarum agroseloeatos colunt, utrum immunes Sint a tributis , et Rubellis per principes saeculures impositis; de emphyteutis quidem dicendum est, qui ccclesiae sun-dos , et praedia in emphyleusina ab ecclesia obtinent , quod ad solve uda

onera , quae ratione talium fructuum imponuntur, Obligentur, cum enim dominium utilo talium landorum, ratione cuius onern talia imponuntur, totum ad illos perliueat, ne persona emphyleutae subiecta sit iurisdictioni imponentis tributa, consequenter ad haec Obligabuntur. Inter colonos vero distin-xuPndum est, utrum sint hi Scilicet coloni nilseriptitii, quia terrae tali colendae iii perpetuum sunt adseripti , ita ut recedere non poSSint; vel utrum sint coloni partiarii, ita ut certa pars fructuum ad illos, et certa alia ad ecclesiam pertineat: prioris casus coloni immunes sunt a solvendis talibus oneribus ex fundis Peclesiae , quos colunt, cum omne dominium utile ad est lesium, vel clericos , pertineat, certa tantum pensione colonis talibus in laboris mor-cedem Soluta; posterioris casus coloni, quoad partem quidem, quae tota Declesiae est, immunes sunt ni, oneribuS talibus, ne ecclesia onerari videatur, non tamen immunes sunt quoad eam partem, quae ipsorum propria est , cum enim personae tales Sint lateae , lateae iurisdictioni subiectae , et totum d0minium partis talis ad illas pertineat, nec Peclesia huiusmodi tributis gra-Volur , non videtur, ex quo capite, aut iure Oh oneribus latealibus videantur immuneS.

S. VII. De Henis violantium immunitat m ccci si asticam exigendo , et otimponendo ecclesiis , aut occlesiasticis perfunis , collectus, vel alius

actiones. ln e. Non minus, d. s. Si autem h. t. excommunicantur hi tales, ita ut tam ipsi, quam fautores eorum, dictam excommunicationem ipso laclo incurrant, si moniti desistere nolint, nec absolvi possint, nisi competentem satisfactionem socerint; et in ea '. Adnersus h. t. non tantum statuitur, nullaesis mandata, Pt decreta, a saeculari magistratu contra elericos collectandos edita, eum talia a non compotente iudiee lacta sunt Sed statuitur etiam, ut exeommunicatus ob praedicta etiam post Omiclum depositum , tam ipse , quam eius superesor, nisi hie intra mensem satisfecerit, excommunicatus maneat. donee competenter SatiSinctionem laeerit, saltem ex bonis illius uni-Vorsitatis , cuius commodo collectae tales cesserunt. Gravioribus verbis hanc excommunicationis poenam urget c. Clericis, a. h. t. in s. in omnes laicos, cuiuscunque conditionis , nut praeeminentiae sint, etiamsi Sint imperatores, nut reges, qui onera talia ecclesiis, aut ecclesiasticis personis imponunt,

aut exigunt; vel qui consilio , favore , aut auxilio ad haee talia iuvaut, sub

599쪽

I, R I MN U I ITATE ECCLESIARUM, COEMETERII ETc. II s

int ordieti etiam poena communitatibus haec talia prohibens , et quam is poenae in hoc e . illis ecelesiasticis impositae , qui solvunt haec talia taleis onera, revocatae sint in Clement. Ouoniam h. t. el in Extra rast. Ouod olim eodem inter communes, ob multa incommoda, quae ex illa constitutione sequebantur , quantum quoad solventes talia Getesiasti eos, poenalis erat, manet tamen illa in suo vigore, quoad exigentes , et imponentes talia Iaicos. Vide plura de talibus poenis, quarum exigua hodie est observatio, apud auctorem Methodi loco citato, et apud actores qui in bullam Coena scripserunt.

TITULUS L.

Dum prohibetur etericis, ne se negotiis saecularibus immisceant, prohibita illis etiam censetur negotiatio, et ut nihil commune velint habere cum publicis actionibus , et ad curiam saecularem pertinentibus, prout etiam habetur in lege Plaeet 17. cap. De episc. et clerio. Sit proinde. S. I. Oua nam negotiatio clericis sareularibus, et regularibus

sit permissa, vel prohibita 'Negotiatio alia est minus proprie dicia, qua res empta, per induStriam, aut artem mutata, et melior reddita, venditur, lucri laetendi causa , ut si ex lana empta consteiuntur panni, et venduntur etc. , alia est negotiatio proprie dicta, in qua res emuntur v. gr. et non mutatae carius venduntur, ad lucrum comparandum. Utraque negotiatio haee mere lucrativa prohibita est clericis , et religiosis, prout patet ex pluribus iuribus, dist. 88. eι eae c. ult. De vii. et honest. clerie. et eae c. Secundum, G. h. t. Sive per Se , Sive ut probabilius docent multi, per alios eas exerceant, cum non deceat lueris eos terrenis captandis inhiare, cum periculo multorum periuriorum , Daudum , et iniustitiarum ; si tamen una tantum aut altera vice negotiaretur aliquis clerieus, graviter non precaret, cum talis diei non possit negotiator, aut mereator, quae nomina frequentiam requirunt; vel si tantum exerceret etiam propter necessariam sustentationem sibi comparandam , quo tu casu necessitas non hahet legem , et si ratione huius necessitatis concedatur clericis honesta quaedam artissicia exercere; non videtur prohiberi illis posse ad hunc finem honestam negotiationem exercere : vel Si propriorum praediorum , aut propriorum pecorum laetus , aut fruetus, immutatos etiam, ex uVis V. g. propriarum vinearum vinum conssciendo , ex hordeo propriorum agrorum ce- revisiam coquendo, et lana propriarum ovium pannos conssciendo, in pascuis propriis pecora sua nutriendo, et postea tueri causa Vendendo etc., cum iu his casibus nulla negotiatio exerceatur , sed industria tantum ad res Suas sibi utiliores reddendas etc., quomodo etiam licet clerico res ud initium V. g. anni emptas pro domus suae, ut tum videbatur, noeessitatibus , sub finem anni, si praeter opinionem multa adhuc supersint, iterum vendere, eum talem venditionem exigat hie, et nunc industria oeconomica, et vendantur talia non tam tueri causa principaliter, quam ut ne pereant cum damno aliquo familiae.

600쪽

MBER II l. TITULUS L.

S. ΙΙ. An omnibus clericis interdicta sit negotistio, et quam poenam incurrant clerici, ne religiosi, qui in casibus non permissis noeotiuntur' Respondetur primo omnibus clericis , etiam in minoribus constitutis , etiam non beneficiatis , interdictam esse negotiationem tum quod canones prohibentes universaliter loquantur, tum quod ratio prolithitionis pro omnibus probat, quod nemo scilicet militans Deo, se immiseeat negotiis sneeularibus , praesertim si tendant tantum ad privatum luerum nisi sustentationem Sufficientem , nec ex patrimonialibus suis, nee ex benestetis habeant, eum necessitas talis legem non habeat. BeSp. Secundo poenam clericorum proprie negotiantium s extra casuS necessitatis j esse poenam excommunieationis maioris , serendae tamen Sententiae : et quod possint etiam suspendi ab officio, ac deponi a gradu , ne ordine clericali; et quod teneantur nd vectigalia, portoria ete. , in rebus, in quihes negotiantur, sicuti laici, et ex aliis etiam honis propriis; si ter moniti ab episcopo non desistant; uti sumitur ex c. ult. De vita et honest. cieris. et quod denique omnia per talem negotiationem prohibitam aequisita ,sint spolia, ad fiscum, Seu eameram apostoli eam Speetantia , et eidem non Ohstante testamenti dispositione, cum lieentia facta, applicari debeant, saltem post sententiam iudieis : quia tamen nos Germani parum de his spoliis scimus , suo fortassis siseo poterit episeopus , aut aliis piis causis talia a clinricis per negotiationem illicitam nequisita, npplieare.

i. III. In elerici licite possint tractare, et iudicialiter

mynoscere eausas crimianis ZRespondetur negative prout habetur ex e. clericis, 5. et eae c. Sententiam , s. h. t. ubi expresse prohibetur episcopis , praelatis , aliisque clericis etiam in minoribus constitutis in etiamsi iurisdietionem temporalem habeant. ne cognoscant, aut tractent causam sanguinis , serendo sententiam , ct ut condemnando nd mortem , vel mutilationein membrorum , dictando aut seribendo sententiam mortis , dando consilium, nut praestando nuxillum , aut prBecipiendo talem sanguinis effusionem lauetoritative scilicet, vel auctoritatem praestando per Solam praesentiam etc., ut ne contrahant irregularitatem, si mors, vel mutilatio Sequatur: et quia depens non est, ut illi, qui ad ministerium salutis voeati sunt, iudicio Sanguiuis Se immisceant, c. Saepe, 29. M. 23. q. ult. Uonceditur tamen in o. Discopus ult. h. t. in s. et aliis

pluri hus, eiuscemodi praelatis temporalem iurisdictionem hahentibus , ut in casu commissi V. gr. homicidii, aut alterius maleficii morte puniendi, in suo territorio, lateo ni leui delegare possint iurisdietionem , ad inquirendum de veritate, et ad iustitiae ix indieativae, dubitum exsequendum , absque irregularitatis incurrendae periculo , etiamsi ex sententia laici mors postea , aut mutilatio rei sequatur, ut ne scilicet iustitia vindientiva patiatur: consultius tamen est, ut episcopus, vel alius praelatus, habens iurisdietionem temporalem, non specialiter, Sed generaliter committat lateo potestatem eo-guoSeendi causas sanguinis, et faciendi vindiciam de omnibus mel elaetoribus.