장음표시 사용
651쪽
sat S. VII. Proponuntur, et resolvuntur aliae quaestiorem circa matrimonium in clium conversorum ad suem christianam, et dirortium inter illos instituendum. Ex e. Gaudemus, 8. h. t. habemus primo, quod infideles in gradibus a iure canonico tantum prohibitis matrinionialiter coniuncti, non deberint a se invicem separari, si postmodum ad 1idem convertantur, cum illi in sua insidelitate constituti legitime contraxerint, nullo impedimento pure ean Onico eorum matrimonia dirimente, eo quod ecclesia nullam in illos habeat tum temporis iurisdictionem, et eorum in insidelitate contracta matrimonia, verissimum fiant sacramentum, per baptismum ab illis Suseeptum , quamvis
nullus novus expressus consensus in hoc sacramentum interveniat.
Secundo habemus ex cit. c. Gaudemus, quod infideles Bd 1idem conversi, si plures prius in sua insidelitate habuerint uxores , primae adhaerere dc-beant , dimissis aliis, quia nulli unquam licuit plures simul habere uxores, nisi, eui divina revelatione hoc suit coneessum, prout in antiqua lege conceSSum legimus patriarchis. Tertio habemus ex eodem e. Gaudemus, quod paganus , si repudiata sua uxore, ad fidem conversus aliam duxerit, cum tamen illa ad fidem etiam conversa maritum sequatur, repudiatam talem in iussi delitate uxorem recipere debeat in matrimonii consortem, et ab illa, quam post repudiatam primainduxerat, recedere, etiamsi haec repudiata cum alio iam eontraxisset, cum enim hoc legis evangelieae tempore libellum repudii dare nulli ex lego divina concessum sit, consequenter nulla fuit repudiatio illa , sed vinculum legitime eontracti matrimonii indissolutum permanebat; ergo si ad lidein utraque pars convertatur , ad se invicem, ut veri coniuges redire debent , non obstante, quod in insidelitate alia matri mouia contraxerint, quae ob inculum prioris matrimonii nondum dissolutum, nulla fuerunt.
S. VIII. In eoelesia dispensare possit, ut in eles conrersi ad silcm contrahere possint matrimonium cum relieta vibre fratris sui defuncti pProhibetur quidem a pontifice in c. Deus qui , 9. h. t. ut ne tales de-lneeps , postquam fidem christianam susceperunt, sibi matrimonialiter copulentur ; quodsi tamen in insidelitate adhue positi talia matrimonia eum relictis fratrum suorum uxoribus contraxerunt, non prohibet illos manere iusuo coniugio, et hoc uti, si tamen fratres illis sine prole ex tali coniugo decesserint, id quod iuxta legem mosaicam antiqui testamenti iudaeis licebat , ad hos etiam extendente ecclesia. S. IX. Quae sit poena mulieris insidiantis vitae mariti sui, si inde homicidium sit secutum 'Εx dictis , et ex e. Si qua, l. h. t. iam patet, quod mulier talis cxcidat tu poenam commissi viri eidit omni spe matrimonii contrahendi post mortem sui mariti, ita ut non tantum uxori eidium, sed etiam viri ei dium impedimentum impediens, de antiquo iure sit, hodierna tamen eousuetudo non observat hoc impedimentum impediens, modo non tuterveniat impedimentum
652쪽
eriminis dirimens matrimonium cum illo , qui in necem innocentis mariticum coniuge machinatus est. S. X. In propter alias praeterea cauara divortium inter eoniuges
Temporale divortium, sive ad tempus separationem a coniuge, donee emendetur v. gr. , potest mn lux propria etiam auctoritate sacere, si de saluto animae suae graviter periclitetur, ob multam, et gravem ad varia peceata induetionem , si ob saevitiam viri merito timeat grave eorporis periculum exeohabitatione, si perpetuae, et graves inter eos sint rixae, quae nimium molestam reddunt cohabitationem, si alter conlux sit omnino furiosus, aut lepra, vel alio morbo contagioso insectus ete.
DE DONATIONIBUS INTER VIRUM , ET UXOBEM , ET DE DOTE Pon DIVORTIUM RESTITUENDA.
S. I. An, et qualis donatio inter eoniuges sit invalida, et in quibus casibus sit valida , et licita, vel prohibita pDonatio inter coniuges alia simplex est, quae fit ex mera donantis liberalitate; alia sit ob causam aliquam, qualis est donatio propter nuptias , quae fit a marito uxori propter matrimonium, in compensationem dotis sibi datae. Donatio simplex inter Virum, et uxorem, constante matrimonio saeta, ordinarie invalida est ine mutuus amor inter coniuges venalis videatur , et refrigescat, si donationes cesserintl ita tamen , ut morte donantis, nisi expresse, vel taei te revocata fuerit a vivento donante, prout libere revocare potest, conssrmetur; et quamvis niti contractus inter eoniuges valeant, venditio v. gr. permutatio eis. cum nequivalens rei v. gr. venditae pretium pars altera obtineat, uti et legatum , quod resertur in tempus dissoluti matrimonii , simplex tamen donatio, ex qua pars una pauperior, cum diminutione v. gr. sui patrimonii, quod de saeis habet, altera vero loeupletior ovadit, firmitatem non habet, ut ait pontifex lv e. ult. h. t. censetur autem omnino revocari talis donatio, ut nee morte donantis confirmetur, si divortium inter eoniuges flat, nisi nil unde constaret, velle donantem non revocatam per hoc donationem; si alteri eadem res vendatur , legetur, d netur, pignori detur ete. ; si coniux donatarius mores mutet, in detrimentum donantis; si prius moriatur donatarius ; et denique, ut multi volunt, si donatario ante mortem donantis rei donatae non fuit Iacta traditio. Plura de his vide apud civilistas, qui plures etiam casus asserunt, in quibus simplex etiam donatio inter virum, et uxorem, stante matrimonio laeta, valet. S. II. Quaenam praeterea donationes inter coniuges valeant, vel non pPrimo validae sunt sactae inter coniuges donationes remuneratoriae , quin remuneratoria donatio non est mere liberalis donatio, et non sit meregratis, sed in pompensationem praestiti alicuius obsequii , et meritorum in-
653쪽
TIT. XX. DE DONATIONIBUR INTER VIRUM , ET UXon. ETC. 633
tuitu et e. ergo per talem donationem non sit venalis amor mutuus matrimonialis et . Seeundo valida est donatio mortis causa facta, ita tamen ut non transseratur rei taliter donarae, et traditae dominium in donatarium , donee mors donantis intervenerit, et semper donatio talis revoeari possit, ne sub nomine donationis inter vivos veniat.
Τerlio valida non est donatio, quae si inter putati vos tantum coniuges, si tamen hona fide legitimum suum matrimonium putent, quia ut lex nit, non quasi a I ertraneam , sed quasi ad uxorem fecit. Si tamen vel uterquoeoniux sciat matrimonium suum esse nullum, Vel donatarius saltem nullitatem talis matrimonii sciat, donans vero sit in bona side validi matrimonii , tunc in priore easu donans quidem repetere non potest rem donatam, neque tamen hare donatario nequiritur , in poenam seienter, et nulli ter contreeti matrimonii, sed fiscus eam vindieare sibi potest; in posteriore vero casu donatio nulla est, et donanti, vel eius haeredibus res donata restitui debet, quia ob errorem donantis, consensus huius in tali donatione non censetur intervenisse. Quod si vero donnns selvit quidem nussitatem sui matrimonii , donatarius tamen neseivit, sed bona fide putavit validum illud esse, legatum quidem tali parti laetum valet, et probabiliter etiam donatio, ita ut filius in tali immiscere se non possit, cum argumentum ab uItimis voluntatibus ad alios contraetus leaeteris paribus J valeat. Vide civilistas. S. III. Ouibus modis donatio invalida inter coniuges eo rmetur 'Tribus modis de iure canon eo eonssrmari talem donationem de se invalidam , eommuniter tradunt auctores: primo per iuramentum tali donationi, de non re Oeanda ea, additum , cum enim tale iuramentum servari possit, sine dispendio aeternae salutis , et donationes tales inter virum , et uxorem , non tam ratione boni publiel prohibitae sint, Sed praecise ratione privati coniugum boni, tonsequenter hi suo lure cedere possunt, et iuramentum illud servari debet. Seeundo confirmantur tales donationes per mortem naturalem donantis, nisi ante mortem expresse, vel tacite revorata fuisset, ut dictum S. I. ubi aliae etiam conditiones videri possunt ad hanc confirmationem requisitae. Τertio confirmantur etiam per mortem civilem donantis, prout videre est apud ei vilistas. S. IV. Ouaenam Inraeterea statuta sunt circa donationem propter nuptias in hoe titulo pDonata propter nuptias a marito uxori, si postea ob impedimentum dirimens matrimonium reperiatur nullum , restitui marito debent, eum nee dos, nee donatio propter nuptias in tali ensu nullius matrimonii locum habeat. Cap. Et si necesse sit, 5. h. t. Videatur etiam e. Nuper, G. h. t. ubi quaeritur, quantum , et quid de terra , cuius usum fructum quis habet, aut quae in laudum ipsi conressa est, uxori suae in dotem, nut donationem propter nuptias dare possit.
654쪽
S. V. De restitutione sitis. Si matrimonium ex lieita causa, et sine eulpa Goris separatum fuit,
dos est restituenda uxori, ut habetur in c. Mulieres, i. h. t. Cum enim dos sit necesSoria matrimonio , vel certe ad sustinenda matrimonii onera detur , tu tali autem casu, vel nullum Sit matrimonium, ob impedimentum dirimens , vel saltem quoad thorum , et cohabitationem separatum Sit, mus quenter , vel nullus erit locus dotis constituendae, vel nulla necessitas , Sed in priore casu nullius matrimonii tota dos uxori restituenda est, et in casu posteriore divortii laeti, restitui debet quantum a marito commode potest. Quod si tamen seienter cum impedimento dirimente contrahere tentaverunt, in poenam taliter attentati matrimonii fisco dos acquiritur. Quin immo dissoluto per divortium matrimonio , omnia etiam bona, Seu lucra, quae eonStante matrimonio communiter utrique parti aequisita suerunt, ex donatione v. g. ex haereditate 'delegata, utrique communiter lactis, per emptionem ex communibus utriusque bonis saetam ete. nequaliter inter eos dividenda sunt e. Si-yniseavit, 2. h. t. i cum matrimonium sit consortium omnis vitae, et divini, ae humani iuris communicatio j nisi consuetudo loci aliud lubeat, aut respectu uxoris turpis quaestus praesumptio. Iudex tamen ecclesiasticus , qui cognovit de matrimonio, potest et debet etiam simul de dote cognoscere c. De prudentia , 5. h. t. Quamvis enim dotis causa in se sit mere saecularis, et inter personas lateas ad saeculares ludices pertinent, si principaliter de ea ngatur , si tamen ineldenter tantum de ea agatur , et accessorie dependenter a valore matrimonii, potest etiam iudex ecclesiasti eus , qui de matrimonio cognovit, de dote cognoseere, et solutionem, aut restitutionem illius praeeipere. S. VI. De amissione dotis proster adulterium uinoris. Amittere mulierem propter adulterium dotem , et donationem propter nuptias , vel eius pretium , ne aditimationem, eaque post Sententiam iudicis virum luerari ex c. Plerumque, d. h. t. probatur, quamvis putativum tantum matrimonium , bonae tamen fidei, ex utraque parte fuerit, nisi tacite saltem, actionem ad petendum divortium , et privationem dotis remiserit maritus v. g. aut liberis legitimis ex matrimonio habitis ea acquirantur.
S. VII. An rim qui ad inopiam vergit, ac petit dotem,
a tradenda sit sub conditione' Quam is uxor , sl maritus vergat ad Inopiam etiam Sine sua culpa , vel incipiat dissipare bona sua, iisque male uti, possit non lautum agere contra maritum , ae dotem repetere, sed multo magis contra eum , dotem petentem eXeipere , quia perieulum t, ne in his casibus nos consumetur; si tamen cautionem idoneam praestet sidem iussoriam scilicet vel pignoratiliam de dotis securitat et potest haec illi tradi, vel si cautionem idoneam praestare non POSSit, apud mereatorem uliquem per iudicem deponi, a quo maritus tantum tueri honesti aeeipiat, quantum ad serenda onera malimonii est neeeMarium Puti habetur in o. Per rostros, T. h. t. ut ne Settieet dos omnitio marito
655쪽
subtrahatur non sine damno, et praeiudicio tam lilius , quam uxoris, in adulteria incidentium. Vide plura de dote apud civilistas , ad quos potissimum hare materia spectat.
S. I. In coniua dubius de morte alterius conivis possit transtro ad secundas nuptias 'Post mortem primae coniugis , non tantum secundas , Sed etiam post mortem seeundae coniugis, tertias, et post mortem huius quartas , et ulteriores nuptias lieitas esse , certa eatholicorum sententia docet, prout constat etiamcx npostolo c. 7. Ad Romanos. Ut autem hie transitus lieeat, dehet constare , et moralis certitudo haberi de morte alterius coniugis , prout dictum supra iutit. l. huius libri sect. 5. S. 2. ita ut, quamvis bona fide contraxerit matrimonium, sumetentem, ut putabat, de morte prioris coniugis certitudinem habens , si tamen postea certior fiat de vita prioris coniugis , Statim , quam Secundo duxerat, relinquere debeat, ne in adulterium, et poenas adulterorum incidat, exeommunicationis etiam censura cogendus, ad priorem ut redeat. S. II. An si mulier post mortem viri transeat ad secundas nuptias intra annum luetus, incurrat infamiam, vel alias poenas iuris pQuod de iure canonico mulier, post mortem viri ad secundas nuptias transiens , intra annum luctus , nullam incurrat infamiam, ex apostolo habetur , et ea c. Super illa, 4. et c. Cum secundum , 5. quidquid sit de legibus civilibus , quae quoad hanc infamiam correctan videntur. Inter alias mel IS a iure civili statutas secundo nubentihus, distingui debet utrum scilicet illas statutae sint praecise in odium secundo nubentium intra annum luctus , vel utrum decretae sint in favorem 1lliorum prioris matrimonii; illae per ius ea nonicum sunt abrogatae, cum enim prohibitio matrimonii intra annum luctus sit abrogata, consequenter etiam poenae ei annexae, sunt abolitne, dum Suh- lato principali, cadere etiam censeatur necessorium : alia Vero , quae Statuta sunt in lavorem liberorum prioris matrimonii, et proprie loquendo non diei debent poenae, neque tantum cadunt in secundo nubentes intra annum luctus , Sed etiam observari debent ei rea seeundo nubentes post annum luetus , in utroque laro tam canonico, quam civili, sunm robur obtinent, cum Perea favor quidem liberorum attendatur , libertas tamen contrahendi matrimonii non tollatur. Vide civilistas , vel Sanehegium in suis de matrimonio libris suSede his rebus disputantem. S. III. An secundae nuptiae sint benedicendae, et quam merium incurrat furer sis ben die iis ZBenedictiones nuptiales a proprio viri, vel mulieris contrahentium Pn-roelio , vel ab alio sacerdote, cum illius lieentia seri debere , et reeipi ex Praecepto, Satis ex Τridentino scis. 2 l. c. l. D'r si ut . mutr. S. Pruclei cu
656쪽
636 LIBER IV. TITULUS XXI. DE SECUN D. NUPTIIS.
patet, et ex pluribus luribus antiquorum decretorum , ne continua praxi, et consuetudine eeelesiae. Secundae tamen nuptiae non benedicuntur, si uterque benedictionem iam reeepit, vel saltem una persona iam prius benedicta, Secundas nuptias contrahens, e. capellanus , i. et e. Vir autem, a. h. i. noque enim benedictio nubentium iterari debet, ne sat priori saeramento iniuria, et quod indecens sit, ut solemnes benedictiones iterentur. Poena autem , quam incurrit sacerdos Secundas nuptias benedicens , est suspensio ab ossieto , et benescio , a iudice imponenda , uti desumunt communiter ΑΑ. ex c. i. citat. vel arbitraria pro loci consuetudine, et qualitate delicti. Videtur tamen hac in materia loei attendenda consuetudo, iuxta quam tum tantum videtur secundarum nuptiarum benedictio prohiberi, quando uterque coniux
illam iam accepit in primis nuptiis. γ
657쪽
DE ACCUSATIONIBUS, I QUISITIONIBUS, ET DENUNTIATIONIBUS.
S. I. Quid sit accusatio, et quae sit forma, sive quae conditiones ad eam requirantur pAecusatio est alicuius eriminis apud iudiem eompetentem ad vindietum publieam legitime faeta delatio. Est autem accusatio alia publiea , quae Selliret tendit ad vindictam publicam criminis, ad poenam scilicet corporalem, et pecuniariam , siseo publico applicandam, uti deseriptio modo allata insinuat ; alia est privata, quae sit ob privatam iniuriam vindieandam , et ad
poenam parti laesae applicandam. Ad utramque spretato iure eommuni requiritur , primo ut fiat in libello seripis i quamvis hodierna consuetudo sumcere putet, verbalem etiam accusationem coram notario , eam in scriptum redigentem laetam in . Secundo requiritur, ut exprimatur annus , et dies oblati libelli, nomen necusatoris , et aecusati , nomen iudicis, species delicti, super quo a cusatoris intentio fundatur , locus, et tempus delicti commissi, Sive meuSis, et annus, ut de eompetentia ludicis v. gr. accusatoris etc. aut de ineertitudine aliqua possit fieri postmodum exceptio. Tertio ut sat subscriptio accusantis , qua se inscribat ad poenam talionis , sive similem , si non probaverit accusationem; et promittat, se illam prosecuturum , usque ad sinem , ad restaenandam temeritatem accusatorum quamvis hodierna consuetudine de iure et ili, nulla amplius inscriptio loeum habeat, cum in illo foro non tam per viam accusationis , quam inquisitionis plerumque procedatur , vel per simplicem querelam, ubi nec Scriptura , nec inScriptio necessaria est, ad iudicem punienda erimina deserantur et in ture eanonico adhue locum habet, si per viam accusationis procedatur, e. Super his , is . et e. Oualiter , 24. h. t. nisi etiam de hoc iure ob levitatem V. g. materiae , aut ex alio capite , de quibus glossa in eiι. eap. Super his v. Oportet, aut quod per modum simplicis querelae procedatur, nulla sit necesSaria inscriptio. S. II. Ouinam ad aecusandum admittantur,
et qui ab eo repellantur pGeneraliter loquendo non tantum ad suam , suorumque iniuriBm prosequendam , quilibet accusare potest, sed etiam ad vindictam publicam, nisi spretaliter, et expresse reperiantur iure prohibiti, qualiter prohibentur Primo clerici accusare criminaliter ad vindictam publicam Ialem, non tantum ob
658쪽
628 irregularitatis periculum, si poena sanguinis ametatur accusatus, sed quod reverentia status etiam exigat, his odiosis litigiis , et minus laudabilibus aecusationibus se non immiSeere ; Si tamen accusando suam, Suorumque , Vel Peclesiae suae iniuriam prosequatur, nullum periculum subit irregularitalis incurrendae , etiamsi neeusatus poena Sanguinis afficeretur, modo contra pro- testetur latis necusans clericus, quod hie, et nune non velit agere ad vindictam publicam , sed ad suum tantum, aut suorum , aut suae ecclesiae interesse. Seeundo prohibentur latet de crimine ad vindietam publicam aceusare clericos c. Cum, S. 10. h. t. tum propter reverentiam, quae a lateis debetur clericis, tum quod Saepius praesumi possit, ex odio , quo latet in clericos seruntur , provenire talis accusatio. Tertio prohibentur ob defeetum aetatis, pupilli v. gr. Quarto ob sexus Verecundiam , et fragilitatem foeminae. Quinto infames, et criminosi, iuris quidem infamia infames ab utroque iure repelluntur, laeti tamen infamia infames, saltem de iure eanonico. Sexto repelli etiam potest ab accusando excommunieatius malore exeommunicatione. Septimo liberi contra parentes ad neeusandum non admittuntur, uti et liberti contra suos patronos , ob reverentiam scilicet, quae his ab illis debetur. Octavo non admittuntur eontra christianos ad necusandum pagani, et gentiles, nee haeretici contra catholicos , nec pauperes nisi honestae vitae hic siti nec ae-eusati criminaliter, ad reaceusandum suum necusatorem, pendente Beeus tione ; uti et plures alii, de quibus tamen Saepe conceditur , quod in criminibus exeeptis laesae V. g. maiestatis, Simoniae etc. aut si Suam, suorumque
iniuriam prosequantur, ad accusandum admitti possint, et debeant. S. III. Qua ratione repellatur quis ab aecusando
ob inimicitium 'Inimicitia, quam quis habet cum altero, si gravis est, is aecusando ordinario repellit, eo quod talis potius vindictae causa, quam iustitiae reto ad neeusandum moveri videatur j non tantum eum , qui talem inimicitiam gerit, sed etiam et cohabitantes, familiares, saepius cum talibus inimieis conversantes , qui pro inimico testimonium tulerunt, ob assectionem scilicet nimiam, quam praesumuntur ad invieem habere , et hine non tantum ab accusando repelluntur , sed etiam ab exceptione voluntaria , et spontanea , si contra talem inimicum excipiant. e. Meminimus, 13. h. t. S. IV. An monachi, sera religiosi possint criminaliter
Respondetur affirmative, iuxta c. Eae parte, 11. h. t. quia taliter necusando censetur religiosus procurare utilitatem monasterii , cuius interest non habere praelatum malum, ita ut, si proprium peculium non habeat accusator, ex rebus monasterii expensae ad litem talem suppeditari debeant. Sieuti autem ab obedientia accusati non absolvitur per talem ne usationem accusator, ita nec admitti debet ad neeusandum , nisi post praecedentem
Fummariam eausae cognitionem , ut appareat, quo Zelo ad accusandum m Ventur , alios vero extraneos accusare non possunt monachi, nisi monasteri,
intersit, et licentiam habeant praelati.
659쪽
DE ACCUSATIONIBUS, IN uu ISITION in US, ETC. sas
S. V. An iudeae eae offrio repellere possit accusatorem inhabilem, seu non idoneum, etiamsi pars nihil euntra illum excipiat pRespondetur amrmative iuxta c. Si Dyllimus, i. h. t. et hine ante omnia inquirendum videtur de habilitate personarum , quae litigare volunt in iudicio; et quamvis iudex ex ossieto in honum reipublicae repellere possit
tales inhabiles, non potost tamen episeopus familiares suos , qui ipsum adeu- Sare Volunt, per exceptionem eriminis repellere, si eos, antequam se ab eis necusandum cognoseeret, a Sua familiaritate non amovit, ne videatur iam reprohare eorum mores, quos prius approbavit c. Nulli, S. h. t. si tamennce per omelum iudieis, nec per exceptionem accusati repulsus fuit ab aecusando inhabilis de se accusator, processus aecusationis tenet, et essectum habebit , ut testatur eommunis opinio. S. VI. In quis obligetur ad accusandum, et ulmum accusator desistere possit ab accusatione inchoata pAd primam quaestionem Resp. posse Interdum eontingere , ut si crimen in spirituale, vel temporale damnum reipublieae vergat, quod per iuridieam, seu canonicam denuntiationem v. g. averti non potest, ad accusandum aliquis teneatur, si crimen legitime probare possit, ne suspicioni calumniae se obiiciat lcum pars teneatur, etiam eum proprio incommodo aliquo , bono communi prospiceret de aliis vero criminibus, quae non tenduut in damnum publicum reipublicae, nemo cogitur invitus accusare. Ad secundam quaestionem Resp. posse quidem accusatorem ante litem inchoatam, in causa eriminali, ab aecusando desistere, casu quo accusare non tenetur e non posse tamen licite post litem ineboatam , per libelli oblationem , sine consensu iudicis, saepe ipsius etiam rei, i quia post coeptam accusationem obligatus manet ad probandum , vel ad poenam subeundam nisi postmodum se errasse deprehendat, salso putando reum esse criminis alterum, qui tamen non est; ita tamen, ut si semel ab accusando destitit, non nu- distur amplius , si de eodem crimine reum accusare postmodum Velit, cap.
Licet, Id. h. t. S. . VII. De peraonis, quae criminaliter accusari possint, vel non possint. Generaliter loquendo, omnes delinquentes , de criminibus quibuscunqueaeeusari possunt, tam liberi, quam servi, sine sexus disserentia , tam puberes , quam impuberes , modo usum rationis habeant ad delinquendum , nisi vel ratione absentiae, vel ratione supremae dignitatis, vel saltem ad tempus accusari prohibeantur bono publico generalitatem illam exigenteὶ ita tamen, ut accusatus de aliquo crimine, et postmodum absolutus , non possit de eodem
hoc crimine iterum accusari, c. De his, G. h. t. ne semper in periculo Versetur suae innoeentiae impugnandae aecusatus, et absolutus, nisi tantum ab
observatione iudicii absolutus suisset, propter ineptitudinem libelli, aut illegitimum accusatorem, quo in casu alius aceusator admittitur ; prout etiam admittitur olius accusator de eodem crimine, si probaverit primum cum aecusato collusisse, et sie absolutionem obtentam fuisse ; aut si Suam , Suo-
660쪽
640rumque iniuriam prosequatur secundus accusator, et probet, saltem per iuramentum primam accuSationem se ignorasse; vel si criminaliter ad vindictam publicam agat secundus accusator, cum primus tantum ei viliter ad proprium interesse egerit, etc. plures casus videri possunt apud auetorem h. S. S. VIII. An in causis, et iudiciis eriminalibus procurator
admitti possit, ae debeat pBegulariter non admittitur procurator, Si criminaliter agatur , Rd ae-eusandum i quamvis enim poena talionis in accusatore deficiente hodie non sit in usu , puniri tamen potest iuxta arbitrium iudicis, accusator caluninians , aut defleiens j immo nec ad defendendum ndmittitur, can. 2. cau. 5. q. a. et e. Veniens, i 5. iuncta glossa n. Criminali h. t. si agatur ad poenam capitalem, vel aliam corporalem, quam reus, Si de erimine condemnetur , subire debet, ne iudicium tale reddatur clusorium. Ad excusandam tamen principalis absentiam, et dilatorias exceptiones opponendas, quae ante litis contestationem proponuntur , admitti potest, ut ex est. e. Veniens miligitur. Prout etiam admitti potest in causis criminalibus , in quibus non innigenda venit poena corporalis , sed peeuniaria , relegationis, incarcerationis, aut alia similis ; vel si ob impossibilitatem facti, aut iuris impedimentum , reus principalis per Se comparere coram iudice non potest. Videantur alii casus apud auctorem h. S. S. IX. De modo procedendi obserrando in itulicio eriminali aecusatorio. Si utraque pars tam accusator, quam reus , sit praesens in iudicio, eindem modo proceditur in causa criminali, quomodo in civili, nisi quod in libellis neeusatoriis , non sit necessaria conelusio ad certam poenam , ut alibi dictum, et evidentiores requirantur probationes in criminalibus , ae maior reo concedatur defendendi suam causam libertas, etiamsi appareat, eam iniustam esse , etiam postquam in causa conclusum est. Quomodo autem contra reos contumaciter absentes in causis criminalibus procedatur, de iure can
nico , ab ea potissimum distinetione dependet, utrum lis contestata fuerit, vel utrum non fuerit; si eontestata iam fuit , potest communiter contra reum contumaciter absentem , si de delicto liqueat, ad sententiam condemnatoriam procedi, si sententia in abSentem executioni mandari possit, prout est Sententia privationis , depositionis , Suspensionis ab onteio , etc. Si vero lis contestata non fuit, vel non liquet de delicto , nec ad testium reeeptionem , nec ad sententiam condemnatoriam procedi potest, ne pars inaudita condemnetur , Sed per excommunicationis censuram ad comparendum cogi potest , et si intra annum non comparuerit, pro convicto habebitur. S. X. De offectibus aecusationis, et poenis reo imponendis. Principalis essectus est aecusationis, ut reo legitime convicto, Vel ordinaria poena , ct certa, a iure statuta , vel alia condigna , arbitraria, et extraordinaria, per iudicis sententiam condemnatoriam instigatur, prout v riae poenae hoe etiam titulo pro variis delictis seruntur ; ubi in c. Omnip tena , 4. h. t. etiam ille esseetus menalis accusationi refertur, quod aeeusatus,