Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

111쪽

nempe et animi distractio divitiarum possessionem comitari solent; unde ad statum religiosum ea requiritur paupertas, quae distractiones illas et anxietates submoveat. At vero esse-otum hunc sussicienter producere Videtur praefatus paupertatis gradus. Nam qui ex suis divitiis pauca duntaxat ad vitae Sustentationem necessaria sibi reservat, vel vovet redditus suos in pios usus erogare, praeter modica quaedam ad seipsum sustentandum necessaria, is nec nimis anxius erit in conse vandis et administrandis bonis suis, nec ex ea sollicitudine apersectionis prosecutione distrahetur. Ergo Votum paupe talis, in hoe gradu insimo tutellectae, ad religiosi status essenistiam sussicere censenda ret. Insuper sussciens reputandus est ille paupertatis gradus, si prioribus Ecclesiae speculis veri exstiterint religiosi cum hoc solo gradu paupertatis. Porro ejusmodi revera olim veros exsibiisse religiosos probabile sustinet Suareg, his verbis thesim

enuntians : Aliquando statum religiosum substantialiter constitisse in aluuibus cum paupertate, quae nec dominium nec usum in. dependentem eaecluderet, sed tantum usum rerum vitae superinfluum, probabile est se Religione, tractatu γ, l. 8, c. 7 , n. Io . In probationem adducit laudatus auctor facta quaedam historica; ex quibus innuitur antiquos anachoretas posse siunculas habuisse verbi gratia, apes, hortulosque , et rerum sibi ad sustentatiouum vitae donatarum liberam dispositio.

Uberiorem ejusmodi factorum exhibent moderniores er diti ; prout 1idere est, verbi gratia, in collectione cui titulus:

Diplomata, chartoe et alia monumenta ad res Franciscas spectantia,

prolog., pag. 196ὶ memorantur Varia exempla, quibus evincitur fas fuisse olim monachiis et monialibus, tum haeredi talos recipere, et possessiones habere, tum de rebus suis per testa. menta et donationes disponere. Atque idem Mabillonius passim asscrit. Vide tuter alia paginam 610, tomi 1, Annalium Benedict.ὶ . et

112쪽

TRACTATUS DE IURE REGULABIUΜ.

ΙI. Rationes negandi. Ad tollenda in persectionis prosecutione impedimenta, non solum arcendae sunt, quoad bona temporalia, sollicitudo et distractio, Sed etiam amor. Porro dum quis potest rebus illis uti iude pendenter et ut propriis, vehe- me uter impellitur ad eas amandas ut proprias. Et sic assectus irretitur, et a pura Dei summi boni prosecutione deficit. Uude ad statum persecti ovis, ac proinde ad Statum religiosum

necessaria est Paupertas, quae Saltem uSum bouorum tem p ralium independe utem auferat. Facta autem historica Supra memorata, rigor se non evin-

euut religiosos illos iudependentem huue usum habuisse. Diei cuim potest ipsos de bonis suis per donationes et testamenta disposuisse, non pro arbitrio et inde pelidenter, sed cum superiorum facultate. Hanc Siquidem hypothesim adducta exempla non identur excludere. Unde potius dicet dum, eos etiam monachos, qui leguntur donationes et testa menta fecisse, irido pende uti bonorum temporalium usu ruisse. Et sorte id lautum peculiare fuit nonnullis temporibus et regionibus, ut soleret ejusmodi licentia testandi et donationes laciendi monachis ac monialibus facile concedi. Exposita autem controversia cui enodandae immorandum nou duximus) respicit duutaxat antiqua tempora. Iamdudum enim omnino certum est non eme Veros religiosos, nisi qui tria vola tu aliquo Ordine ab Ecelusia approbato, et juxta hujus ordinis regulam Seu constitutionem, emittunt. Porro nullus jam exstat religiosus ordo ab Ecclesia approbatus. in quo votum paupertatis non adimat liberum saltem bonorum temporalium usum. Omnium scilicet ejusmodi ordinum nunc existentium eouStitutiones paupertatis votum ita intelliguutet emittendum proponunt, ut auferat, sin minus bonorum temporalium dominium, at Sallem independentem usum. PROPosiTio Il P. - Paupertas quin non eaecludit dominium, modo eaecluduι usum liberum et independentem, certo susticit ad statum religiosum proprie dictum. - Id dus initum suit quoad scholasticos socio latis desu. Nam juxta hujus instituti consti-Disitired by Corale

113쪽

tutiones, scholastici illi, quum vis post emissa tria vota simplicia, nulla re tanquam propria uti pOSStat, bonorum suorum dominium servant; et nihilominus expresse a sede Apostolica declaratum est, eos Veros esse religiosos, et ut tales habe dos. Unde tenendum omnino est, nequaquam impediri statum religiosum per retentionem dominii, quando religiosus, etsi dominium relinens, nulla tamen re licite uti valet tanquam propria, sed duntaxat ex licentia superioris. Neque posset id hodie absque temeritate negari aut tu dubium revocari. De quo et facile patet ratio. Nam dominium nudum, seu

quateuus a jure et saeuitate libere disponendi et utendi sep ratum, Vere et proprie hominem divitem non reddit. Qui enim dominium in bona omnia mundi haberet, at nihil sibi

usurpare posset et in proprios u Sus conVertere, non minus

pauper reapsu foret, quam qui nihil omnino possideret. Quia tandem possidere rem, et non habere jus illa ulendi et de illa disponendi, perindu est ac illam non possidere. Idem sequitur exbpsa status religiosi essentia. Nam requirit quidem ille flatus paupertatis volum. Ast ideo duntaxat illud

requirit, ut arceantur curae, sollicitudines et inordinati asse-etus, quibus implicari Solent bonorum temporalium possessores ; quo stante impedimento nou satis liber et expeditus foret religiosus ad prosequendam perfectionem. Porro esse citor arcentur ejusmodi impedimenta per votum pauperlatis, quo spoliatur religiosus sucultate utendi rebus pro arbitrio et tanquam suis. Quamvis enim dominium iu res illas retino resemat, cum earum administratio et quaelibet de illis dispositio, non Jam penes ipsum sit, sed penes ejus superio. rem, non magis tentaliono impellitur ad habendam ei rea res illas sollicitudinem et nimium assectum, quam erga caeter eommunitatis possessiones, in quas nullum dominium habet. Cnde revera plene sussicit ad statum religiosum constitue dum tertius ille pauportalis gradus. Expositae caeteroquiu doctrinae adhaerent doetores unan, miter. Inter quos praeclarus Schmalagrueber, postquam adu Diuitiaco by Corale

114쪽

100 TRA ATUA DE IURE REGULARIUM.tavit veros religiosos esse societatis Iesu scholasticos, quamvis bonorum 8uorum dominium retineant, sic infert: a Exa quo sequitur, non esse de essentia paupertatis religiosae, ut a dominio rerum temporalium privet, sed tantum ut priveta potestate utendi, ita ut absque superioris consensu nona possit ulla re uti, Vel de re ulla disponere, et illo volentea tenearis etiam ejus dominium abdicare, ut bene advertita Lessius. . . Rationem dat, quia talis, etsi dominium rerum a suarum retineat, idem tamen est ac si non haberet; eum a dominium rerum non aestimetur nisi propter usum et pωα testatem disponendi, quae eidem per paupertatis votum adba mitur : consequenter nihil eidem deest, quominus cense

a dus sit paupertatis religiosae cultor. ου In titulum 25, libri 3

decretalium, n. 4.ὶΝota. - Α fortiori autem ad status religiosi rationem in siciens erit secundus, Supra descriptus, paupertatis gradus; id est, votum paupertatis quo, non tantum spolietur religiosus facultate utendi rebus independenter et pro arbitrio, sed i super teneatur dominia sua abdicare, et in futurum non a

quirere.

Atque adhuc a fortiori sussciens erit primus ex supra descriptis paupertalis gradibus, id est, Votum paupertatis, quo non tantum aufertur facultas rebus independenter utendi, sed et praesens dominium, si quod habetur, ipso facto adimitur, et inducitur aliud tu posterum acquirendi incapacitas. Objietes. Veri religiosi non sunt nisi prosessi, id ost, qui

vota solemnia emiserunt : sed ad votum solemne paupertatis requiritur paupertas primi gradus; ergo non susscit ullus ex tribus aliis gradibus. - Respondeo : Nego majorem. Nam potest quis per tria simplicia vota verus in stricto sensu religiosus existere. Neque licet id jam negare aut in dubium revocare, postquam expresse a Sede Apost lica, quoad societatis Iesu scholasticos, fuit definitum. Unde, etsi olim aliqua exstiterit hac de re controversia, omnino tameu per praelatam sedis Apostolicae decisionem sublata est; Disitired by Corale

115쪽

PABS PRIMA.

ita ut ex tune in admittenda tanquam certa doctrina illa unanimes fuerint doctores catholici. Unde, rigor e loquendo, votorum solemnitas non complet status religiosi essentiam, eum essentia illa tota stare possit cum tribus votis simplicibus ; sed quosdam duntaxat inducit essectus, qui ex solis simplicibus votis nou sequerentur. Et Sic tam Fere religiosus est, et dicendus est, qui tria vota simplicia emisit modo tamen non desint aliae ad statum religiosum requisitae conditiones), quam qui emisit solemnia.

Determinatur in quo eo sistat voti pauperlatis solemnitas.

PRAENOTANDuri, de tripliei Metorum sententia. - Dum supra

egimus de voti castitatis solemnitate, vidimus triplicem esse doctorum sententiam. Porro unaquaeque ex istis opinionibus non tantum Volo castitatis, sed et voto paupertatis a suis patronis applicatur. Alii nempe volunt voti paupertatis solemnitatem consistere in certa aliqua benedictione Seu consecratione ; ita ut votum illud ex hujusmodi sacro ritu suam solemnitatis qualitatem accipiat. Alii solemnitatem illam reponunt in traditione omnimoda sui ipsius, quam vovens facit Deo per professionem suam, et quae nomine Dei auctoritato Ecclesiae acceptatur. Alii tandem illam repetunt a dispositione Ecclesiae, incapacitatem dominii alligautis paupertatis voto, et sic illud votum solemnigantis. Sed bene notandum est, evanescere omnem opinandi Varietatem, ubi agitur de effectu proprio voti solemnis paupertatis. Sicut enim omnes admittunt per votum solemne castitatis dirimi matrimonium ratum non consummatum, et induci inhabilitatem ad aliud valide contrahendum, ita apud omnes extra controversiam est, per Solemne votum paupertatis induet incapacitatem dominii, ita ut nempe non possit quila votum solemne paupertatiis emittere, quin hoc ipso et bonorum suorum, si quae hic et nunc possideat, Disitired by Corale

116쪽

TRACTATUS DE IGRE REGULARIUM.

dominium amittat, et inhabilis in perpetuum fiat ad aequi

rendam ullius rei proprietatem. Omnes, inquam, consentiunt in admittendo illum essectum tanquam Voli solemnis paupertatis proprium et ipsi inhaerentem. Unde certa apud omnes regula est, Solemne esse Votum pauperialis, si hanc dominis incapacitatem inducat; solemne non umst, si eam non indueat rsicut et certa est regula, Solemne esse volum castitatis, Si, tum subsequens matrimonium quodlibet, tum praecedens non consummatum, irritet. Quibus priae notatis, sit,

PROPOSTrio Ι . - Voti paupertatis solemnitas non eo istit in aliqua benedictione seu consecratione. aliove sacro ritu. - Ηue

redeunt rationes, quibus supra idem probatum cst quoad voti castitatis solemnitatem Nam 1' in professione taeita stvotum solemne paupertatis; et tamen in ejusmodi prosessione nulla intervenit benedictio aut consecratio. 2' In mullis ordinibus religiosis nullus adhibetur in profitendo benedictionis aut consecrationis ritus, et tamen dubium non est in iis omitti solemne paupertatis votum. Vide SuareSium, de Religione, tractatu T, I. 2, c. 6, n. 4.) 3' Quicunque sit ritus in aliqua religiosorum familia adhiberi solitus, polost Ecclesia decernere, ut in posterum vota illius ordinis religiosi, cum illo eodem ritu emissa, sint duntaxat Simplicia. Et nullus cst qui neget, vota, post hujusmodi decretum, certo Simplicia lare : et tamen, ex hypothesi, adhuc in eorum emissione adhiboretur ille

ritus, quocum antea Solemnia erant. Ergo solemnitas, quae antea aderat, non proveniebat ex illo ritu : alioquin perse- erante ritu, perseveraret solemnitas. PROPosa Tlo II . - Solemnitas voti paupertatis non eonsistit in traditione sui ac suorum bonorem et jurium, Deo et relistioso ordini faeta, et nomini Dei acceptata. - Opinion m eorum, qui

voti paupertatis solemnitatem in ejusmodi traditione ro ponunt, exponit Suarcsius iste Religione, tractatu T, libro 2, c. 12, n. s) in hunc modum : si Est ergo eorum opinio, hujus volia solemnitalom consistere in tradition , quae, vel ost de es-

a sentia ejus, Vol illud formaliter solum nigat ut sic dicam ;

117쪽

a quia non ex constitutionc Ecclesiae, sed ex se et ex juro e divino naturali habet illa traditio excludere omne domi ua nium a persona, et reddere illam inhabilem ad illud aequio a rendum. Fundatur, quia ex vi traditionis sit homo tanquam a mancipium, et se ac Omnia sua transfert in Deum et relia monem. Ergo cum illa traditione repugnat omnis pro- a prietas seu dominium, vel praesens vel suturum, in talia persona ; et consequenter omnes etiam actiones, quae a doMa minio prosciscuntur, et illud necessario supponunt in talia persona, ex natura rei irritae suu t. Et confirmatur exemplo et servi: nam eo ipso quod in allerius dominium transit, ominu nia ejus bona et jura sunt domini, et ipse incapax si ada aliquid acquirendum, vel ut proprium possidendum ... Et a declaratur amplius : nam si quis donaret alteri omnia bona a sua, non tantum praesentia, Sed etiam futura ita ut quima quid ad ipsum ullo tempore pervenire posset, ipso facto iua alium transferretur), fieret inhabilis ad aliquid sibi aequis a rendum ex vi talis donationis, Sino ullius juris positivis adminiculo; sussiceretque ut humanum jus tali donationiu non resisteret: sed ita se habet religiosus in professionea sua respectu religionis. Ergo contrahit dictam inhabilitatema ex vi professionis suae. η Admittendam non esse opinionem hanc evincere videntur Sequentes rationes :1' Non concordat cum textibus juris, id est, cum Summorum Pontificum declarationibus. Nam Bonifacius VIII cap. Ouod votum, tit. 15, libri 3, in s) expressis verbis dixit, s

lumnitatem voti ex sola constitutione Ecclesiae fuisse inductam : Nos igitur attendentes, inquit, quod voti solemnitas eae sola constitutione Ecclesiae est inventa, etc. Item Gregorius XIII, bulla, Ascendente Domino, anni 1584, expresse declaravit, voti

solemnitatem sola Ecclesiae constitutione inventam esse. Supra

autem capito 2ὶ ostendimus ibi agi de solemnitate substantiali

seu proprie dicta. Iam vero si voti solemnitas in traditione consisteret, dici non posset ex sola Ecclesiae institutions inventa ; sed diei deberet de jure divino. Sequeretur enim ne-

118쪽

eesgario ex ipsa traditione; et traditio, quam in professione sua saeit religiosus, eam voti solemnitatem ex natura sua Pr duceret ; nec penderet ab Ecclesiae voluntate, ut, posita traditione, non adesset voti solemnitas. Nec dicatur ab Ecclesia pendere ut acceptet traditionem quatenus plenam, id est, omnium omnino bonorum et jurium ; et hoc sensu fuisse solemnitatem voli constitutione Ecclesiastica iuventam; quod Eeclesiacum possit acceptare vel non acceptare donationem ejusmodi, eam de laeto acceptet quando sit prosessio in ordinibus ab ipsa approbatis. Non alet, inquam illa explicatio : nam ex eo quod Ecclesia acceptet donationem bonorum et jurium omnium religiosi, non potest recte dici invenire voti solemn, ratem. Qui dieit aliquid inventum, seu inductum esse per solam eonstitutionem Melesiae, dicit hoc vi sola deereti reelesiastici fuisse introductum. Porro in dicia hypothesi solemnitas voti pauper- talis, seu quod idem cu) incapacitas dominii, non fueret ex solo decreto Ecclesiae, sed ex ipsa natura et vi traditionis a religioso factae. Unde revera opinio. quae solemnitatem in traditione reponit, per citatos juris textus excluditur. 2' Falsum est fundamentum quo dicta opinio nititur. Fundamentum illud est, quod traditio, ex natura sua et vi sibi intrinseca, transferat ad communitatem, non solum bona praesentia religiosi, sed etiam jus ipsius ad bona, quae ipsi in posterum obvenire possent. Inde sequitur, inquiunt hujus opinionis patroni. religiosum reddi ipso facto incapacem dominii; seu, quod idem est, solemniZari Votum paupertatis cum hacce traditione omissum. Porro sundamentum illud ex duplici capite salsum est : primo, quia stare potest traditio sussiciens ad statum religiosum et ad vota solemnia, quin trans ferat ad communitatem bona et jura religiosi, professionem emittentis : secundo, quia, etiam quando traditio transfert ad communitatem bona et jura omnia religiosi, non sussicit ad producendam absolutam incapacitatem dominii, seu voti sO Iemnitatem. Utrumque hoc assertum paucis stabiliamus :Primo stare potest verus status religiosus et votorum s '

119쪽

lenuntas, quin traditio transferat in communitatem bona praesentia religiosi, et jus ipsius ad bona adventitia. Etenim ab

actu ad posse valet consecutio : atqui in scholasticis societatis Iesu datur Verus status religiosus, quamvis post emissa Vota simplicia servent bonorum suorum dominium; et in professis ejusdem societatis dantur vota Vere solemnia, quam is eorum communitas non succedat membris suis quoad jus in bona ipsorum, sive praesentia, Sive quae ipsis post professionem ob-

Venire possunt. Quod dicimus de scholasticis, certum faciunt verba Gregorii XIII, quibus id negantes severe perstrinxit :non considerantes, inquit, voti solemnitatem sola Ecclesiae eomstitutione inventam esse; triaque hujusmodi societatis vota, tametsi Simplieis, ut substantialia religionis vota ab hac Sede fuisse admissa, illaque emittentes in statu religionis vere eonstitus, quippe qui per ea ipsa se societati dedieant atque actu tradunt, seque divino servitio mancipant bulla ascendentd. Quod autem con- Ventus seu communitates societatis Iesu, quando ipsius religiosi professionem emittunt, non acquirant ipsorum bona praesentia, nec jus ad haereditatos, quae in posterum ipsis Dbvenire possunt, constat ex dictae societatis instituto, et testatur Suaresius Religione, tractatu T, libro 2, c. 12, n. 12); et tamen illi religiosi professi evadunt omnino incapaces dominii, et eorum vota certo solemnia sunt. Ergo dari potest traditio sussciens ad verum statum religiosum et ad Veram votorum Solemnitatem, quin transferat ad communitatem

bona et jura omnia religiosi professionem emittentis. Secundo, etiam quando traditio transfert in communitatem bona et jura omnia religiosi professionem emittentis, translatio haec non producit absolutam incapacitatem dominii, nee proinde voti paupertatis solemnitatem ; ac proinde incapacitas illa repetenda est aliunde quam ex traditione a religioso facta. Equidem in multis ordinibus religiosis monasterium seu eouVentus succedit religioso professo quoad omnia ipsius bona et jura. Sed in quantum hoc provenit ex traditione, seu ex

douatione quam facit religiosus profitendo, et quam acceptat

120쪽

106 TRACTANS DE IUBE REGULARIUM. religiosa communitas, non est de Se perpetuum et immutabile. Nam contractus douationis ex utriusque partis consensu

rescindi potest, etiam postquam res donatario jam tradita fuit. Unde, attenta sola traditione qua religiosus omnia bona sua praesentia, ct jus in futura in communitatem transtulit), posset religiosus ille bona haec et jus illud recuperare I si nempe iuid consentiret communitas. Sed hoc ipso religiosus ille non

esset absolute incapax dominii, sed relativo duutaxat e nimirum relative ad tempus quo non consentiet communitas donationi sibi factae renuntiare. Ergo ex sola traditione non oritur absoluta dominii incapacitas, nec proinde voti paupertatis solemnitas. Ergo solemnitas haec aliunde quam ex traditione repetenda est. Confirmari potest conclusio, ex adnotatis a Suare Sio, quoad religiosos in perpetuum ductos : a Belia giosus ejectus omnino a religione in perpetuum, juxta pr

a babilem sententiam jam non acquirit religioni; quia dimitu tendo eum, quoad hanc partum cessit juri suo : et a nihilominus non acquirit sibi dominium, neque potest de et bonis aequiis ilis testari; sed illi solet Camera Apostolicaa suec dere. . .: ergo signum est. illam incapacitatem non funa dari injuro religionis, sed in positivo juru inhabilitanto pera sonam et acquisitionem irritante. v De Religione, tractatu T, libro 12, c. 12 n. 13.

Pn OsITIo III . - Voti paupertatis sol innitas est ipsametris indueendi in ameitatem dominii, me huic voto alligatur per statutum Gelesim. - Probatur 1', ex supra citatis constitutioni hus Boni laeti VIII et Gregorii XII l. in quibus cxpresse

dicitur voti solemnitatem Melesim constitutione Iut 8 inventam.

Quae verba salis indicant, vota in solemni professione a rutigiosis emisma, non aliundo habere vim inducendi incapacitatem dominii, seu quod idem est) non aliunde hahore qualitatem solemnitalis, quam ex jure positi ο, ex mera nempe Eeclosiae id statuentis voluntate. Probatur 2'. ex aliarum opinionem falsitate. Nisi enim dominii incapacitas induratur per Alututum Ecclesiae, quo Disitici ooste