Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

181쪽

gntonium fuisse monastim vitae auetorem, sed cunis ι fuisse primum eae illis monaehis QUI EREMUM INCOLUERUNT. - Auetores

nonnulli, ut probent monasticum institutum quarto duntaxtat saeculo incepisse, sanctum Athanasium in testem adducunt, tanquam qui aperte tradiderit , monachorum primum fuisse S. Antonium Imo quidam, pro una eademque re habentes religiosam Et monasticam vitam, eadem sancti Athanasii a uetoritate nituntur, ut nullos ante quartum aieeulum exstitisse religiosos concludant. Hi porro scriptores ad S. Athanasii textum non satis attendentes prorsus hallucinati sunt. In Vita nempe sancti Antonii, quam scripsit S. Athanasius operum S. Athanasii, tomo i, pag. 795 et 700ὶ, narratur primo quomodo Antonius, anno aetatis circiter vigesimo, avitis po Sessionibus sese exuerit, Di non procul ii domo Sua as si operam dare coeperit. Tum sanctus 1lhanasius ita subjungit :u Nondum enim tam crebra orant in AEnplo monosteria, ne-a que ullus Omnino monaehus noverat rustum eremum; Sed

a quisquis sibi vacare cuperet, is haud procul a suo vico solia tarie se exercebat. Refert postea sanctum juvenem antiquorum asceteria aliquando obiisse; ne dein remo ius a vieo suo insepulchrum quoddam secessisse; ex quo daemoni ineu

sus metus, ne Antonius eremum ascesi impleret. Inde autem scioca annum 285ὶ progressum esse Antonium in montem, ibique reperisse castellum desertum, in quo vigilati circitor atinis ascesim agens habitavit, bis solummodo singulis annis panes ad sex menses per supernam domicilii sui partum accipi iri. nec nisi raro visus ab aliquo loco citato, pag. 798 ad 807 . Tandem subjungit S. Athanasius in hune modum : a Cupiena tibus multis ascesim ejus imitari, aliisque familiaribus acce-α dentibus, vi condiaetis ac depulsis foribus, exiit Antonius

a tanquam ex adyto quodam initiatus ac numine eorreptus; a et tunc primum extra east ullum visus est ab adveutantibus ... a Multos Dominus per eum sanavit, et alios a daemonibus pudi. gavit. . . . Multis persuasit ut soluariam eligerent vitam; et atque ita demum laeta sunt etiam in montibus monasteria, et Diuitiaco by Corale

182쪽

TRACTATUS DE IURE REGULARIUΜa eremus habitata est a monachis, qui, rebus suis relictis, ecp- a lesti instituto nomen dabant .s Loco citato, pag. 807 ct 808.)Porro ex hac S. Athanasii narratione tria constant : l' Ante S. Antonium exstitisse in aegypto monasteris, licet non tam erebra: 2' Solitos suisse monachos seu ascetas nam utrumque vocabulum promiscue adhibet S. Patriarcha Alcxandrinus degere Prope vicos, nou autem in cremo, seu in desertis locis:

3' Antonio auctore primum lacta fuisse etiam in montibus monasteria, et incepisse eremum a monachis habitari. Unde meridiana luce clarius est, induci ab Athanasio Antonium. non tanquam auctorem monasti e vitae, sed duntaxat tanquam nu-ctorem monasticae vitae in eremo transactae. Atque ila intellecta

est sancti Athanasii narratio ab cruditissimis viris Bollando. Tillemontio. Natali Alexandro. aliisque pluribus, prout Fidere est in Opere modernorum.Bollandianorum, cui titulus. Eramen libri Mariani Venoeven pag. 66. odit. Bruxellis, l847 . Et, quod magis est, eodem modo narrationem hanc intellexit Evagrius, ipsi met sancto Athanasio coaevus; si quidem in transcriptis Sancti Praesulis verbis, non monasticae vitae ortum, Sed habitandae eremi Gordium deprehendit opera S. Athanasii, tomo l. pag. 808 . Unde nedum S. Athanasii dicta probent religiosum

Statum, aut monasticam vitam quarto saeculo, sancto Antonio auctore, incepisse, contrarium aperte evincunt Nota. - Quod sancti Antonii institutum fuerit anachoreticum, non autem eo nobilicum, seu cum larma communis sub eodem tecto et superiore vitae, probatum vide in citato opere Gamem . . . libri Mariani Verhoeum, pagina 70ὶ. PROPOSITIO II . - Verba Me saneti Hieronymi, HUIUS VITAE AUCTOR PAULUS, ILLuSTRATOR ANTONIus, nequaquam dicta sunt

de vita religiosa, nec generatim de vita monastica, sed duntaxat de vita illorum anachoretarum, Qui SOLI HABITA T PER DESERTA.- Sic habet saucius doctor, tu vita sancti Pauli eremitae operum tomo 2, col. 1, 2 et a) : a Inter in ullos Saepe dubita a tum est a quo potissimum monachorum eremus habitaria coepta sit. Quidam enim ulliuμ repetentos, ah Elia et Joanne Disiti geo by Cooste

183쪽

PABA PRIMA.

e Sumpsere principium; quorum Elias plus nobis videtur fuisse a quam monachus; et Ioannes ante prophetare coepisse quam a natus sit. Alii autem sin quam opinionem vulgus omne coma sentitὶ asserunt Antonium hujus propositi eaput; quod ex

a parte verum est. Non enim tam ipse ante Omnes fuit quama ab eo omnium incitata sunt studia. Amathas vero et Maca- a rius, discipuli Antonii, e quibus superior magistri eorpus a Repelivit, etiam nunc affirmant Paulum quemdam Thebaeum a principem istius rei fuisse, non nominis : quam opinionem a nos quoque Probamus ... Igitur quia de Antonio tam Παυα quam romano stylo diligenter memoriae traditum est, pauca

a de Pauli principio et sine scribere disposui, magis quia rega omissa erat quam fretus ingenio. n Attendat lector, ibi moveri quaestionem, non quis religiosam aut monasticam vitam instituerit, sed a quo monachorium eremus habituri empta sit.

Agitur nempe duntaxat de exordio illius speciei anachoretarum, qui eremum incolebant. Quod magis adhuc patet ex ejusdem Hieronymi epistola ad sanctam Eustochium virginem epist. 22, lomo 2 operum, pag. ll8 et lis , in qua tria in aegypto monachorum genera memorat, et distinguit in hune modum : a Unum eoenobiice, quod illi suuses gentili lingua. Vocant, nos in commune viventes possumus appellare. Secuna dum anachoretor, qui soli habitant per deserta, et ab eo e quod procul ab hominibus recesserint nuncupantur. Tertium a genus ust quod remoboth dicunt. deterrimum atque ne dia cium, et quod tu nostra provincia aut solum aut primum a est. Hi bini vel terni, nec multo plures simuΙ habitant, suos arbitratu ac ditione viventes; et de eo quod laboraverint, in a medium partes conserunt, ut haheant alimenta communia. a Habitant autem quam plurimum in urbibus aut castellis ; ei a quasi ars sit sancta, non vita, quidquid vendiderint, majorisa est pretii. Ibi sancius doctor monachos illos, qui remoboth

dicebantur, acri vituperio, propter degeneres eorum moreS, percellit : ec obitas e contra laudibus proSequitur, et tandem ad anachoretarum classem sermonem convertens, Sic Diuitigod by Coo e

184쪽

TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.habet: et Ad tertium geuus veniam, quoS anachoretas vocant; a qui et de eoenobiis exeuntes, excepto pane et sale, ad do-α serta nihil perferunt amplius. Hujus viis auctor Paulus, iua lustrator Amtonius; et, ut ad Superiora conscendam, prina ceps Ioannes Baptista suit. n Advertat Iector voces illas hujus vitre, reserri ad tertium, quod describit, genuS, nempe unaehoretarum qui soli habitant per deserta; nequaquam autem ad duo alia genera, eoenobitarum scilicet, et remoboth. Unde

prorsus errant qui putaui ab Hieronymo induet Paulum inimquam auctorem, Antonium tanquam illustratorem vitae cujuslibet monasticae aut religiosae. Id ab Hieronrmo fuit dictum, non de vita monastica aut religiosa in genere, sed expresse de parti lari monachorum classi; illorum nempe qui in eremo vitam degebant, quique anachoretin Vocabantur, et quos ipsemet Hieronymus expressis terminis distinguit a duobus aliis monachorum in aegypto existentium generibus; coenobilis nempe, Sctu in commune Viventibus, et remoboth, qui hiui vel terni in urbibus et castellis degebant. Quod plane concordat cum supra allato sancti Athanasii textu.

PROPOSITIO IID. - Εrgo deserendus est Thomassinus, qui virin monastiere originem repetit a sanctis Paulo, i ntonio eι Hilarione.

- Auetor ille Vetus et nova discip. . p. l,l. 3, c. l2ὶ Suam hae de re sententiam sic exprimit : a In oriente Paulus, Ana tonius et Hilarion vitae ac professioni mouasticae originem a dedere. n In ipso titulo citati capitis l2. Ηoc ut probet mutilum adducit supra a nobis ullatum Saucti uteronymi textum, ex epistola ad virginem Eustochium; Supprimendo nempe eam partem, qua sanctus doctor triplex monachorum genus distinguit. Ex qua suppressione sit ut, dum subjicit phrasim illam. hujus vitae auctor Paulus, illustrator Antonius, decipiatur laetor, putando voces illas hujus vitae reserri ad totam in genere monasticam vitam. Cum ergo hoc sabso Sumposito nitatur praecipua Thoniassini probatio luam cietera ejus argumenta aperte insuffcientia sunt), non est cur Icetor lusius Aeriptoris auctoritati deserendum existimet a Sit magau, Diuitigod by Coo e

185쪽

a licet scriptor Thomassivus, aiunt recentiores Bollandiani, a agnoscendum certe est eum jejune admodum versatuma fuisse in explorando vitae instituto virorum per prima Eea clesiae saecula Deo de Votorum, nec sere nisi ad refellendum a Cassianum. n amen libri Mariani Verhoenen, pag. 48 et

49.ὶ Adeo dietis Bollandianis visus est Thomassinus a vero aberrasse in nonnullis, verbi gratia, in quaestione de regularium privilegiis, a ut sine ullo sere labore sunt ipsorum verba a dueenti saltem hujuscemodi errores in hoc solo de privile-α giis tractatu indicari possent. Ο Opere citato, pag. i58 . Atque id de Thomassivo hic adnotandum duximus; quia multi, ob ejus praecipue ne dicam unice auctoritatem, opinionem illam, de exorta quarto duntaxat saeculo monastica aut etiam religiosa vita amplexati videntur. A qua certe, vel ob sola supra allata sanctae Febronide martyris acta, recedere deberent; cum ex illis plene constet, monachos et moniales tertio saeculo in Mesopotamia exstitisse. Diuiti do by Corale

186쪽

TRACTATUs DE IURE REGUL RIUM.

De religiosi status excellentia, et ejusdem in Ecclesia indeseelibilitate.

Dictum est superioribus sectionibus de religiosi status ua tura et origine. Ad quoddam autem hujusce nolionis complementum, hic nunc de divina illa institutione exquirendum Venit, quo sit loco ut pretio habenda, et num militantis Ecclesiae integrantem ut sic dicam) partem ita constituat, ut nunquam in ea deficere possit.

CAPUT I.

DE STATUS RELIGIOSI EXCELLENTIA ire nissius.

Ab evolvenda religiosi status excellentia multiplex me ratio deterruit , atque in id consilii induxit, ut lectorem potius ad eximias, quae de hac re plures ex Stant, tractationeS remitterom. Pertinet quippe disceptatio haec ad asculicam magis quam ad canonicam disciplinam. Aliunde, pro argumenti amplitudine et gravitate, majorem sibi deposcebat paginarum numerum. quam serunt hujus nostri tractatus statuti limites. Demum adeo praestans haec religiosi status militia. adeo coelestis illa interris degentium hominum conditio, ut pertimuerim, ne Osei- tanti ac nimium contracta oratione, eam potius obscurarem quam patefacerem. Adeat ergo lector flammea divi Bernardi Verba : adeat aureas caeterorum Patrum Sententias, necnon asceticorum Scriptorum tractationes. M meam quod attinet Diuitigod by Coo e

187쪽

hac de re existimationem, uno verbo aperiam : militantis Ecclesiae gemma religiosus status.

Exponemus primo errorem eorum qui saecularem clerum necessarium in Ecclesia existimant, religiosis vero eam carere posse pronuntiant. Tum explodemus absonam illam de clerisaecularis necessitate opinatiouem. Hudum ostendemus eam esse religiosi status institutionem. ut uuiaquam tu Ecclesia deficere pomit.

Exponitur modernorum quorumdam error, assereus religiosis quidem Beelesiam carere posse, at hae utari plero minime.

Utinam larvas Somniarem, cum ejusmodi errorem commemorol Ast mihi compertum est non paucorum capita iuva-gisse persuasiouem hanc, osse religiosorum militiam aliquid in Ecclesia adventilium ac superadditum, aliis quidem temporibus utile, aliis vero supervacaneum; totam absque statu religioso perstare posse Ecclesiae integritatem, ut adeo iis Ecelesia nequaquam indigeat, Sed bene carum possit; proinde a rerum et temporum circumStalatiis pendere, num conservari latum religiosum expediat, an vero eum penitus exstingui ac de medio tolli. Atque ut verba ipsa, quae identidem usurpari solent exhibeam : Les ordres religisuae, inquiunt, soni une supe fetation dans l Eglise : iis soni un bulon duas les raves de ι'DD

Clerum vero saecularem ad Ecclesiae integritatem atque Diuitigio by Cooste

188쪽

474 TRACTATDA DR IURE REGULARIUN.

essentiam reserunt. Hoe, aiunt, Ecclesia carere nequit; quia eo deficiente ipsa Ecclesia deficeret, quae tamen nunquam deseere potest. Haec ego cum resciverim, non a Protestantibus aut Iansenistis, sed a catholicis, imo et ecclesiasticis irisdictitari ae pro inconcussis admitti, non abs re lare arbitratus

sum tam absonum errorem paucis refellere.

Resellitur error de neeessario saeculari elero.

Quod necessarius sit, nee unquam in Ecelesia descere possit Herus, extra quaestionem est. Ecclesiasticam hierare hiam imstituit Christus, Episcopis, presbyteris et ministris constantem, prout definivit Tridentina synodus. item ad divinam Ecclesiae institutionem pertinet ut a supremo Pastoree Christi in terris vicario, regatur. Cumque haec Christi institutio usque ad finem mundi sit duratura , nec ullis unquam inferorum conatibus evertenda, haud dubium quin semper exstituri sint Episcopi, presbJteri et ministri. Proinde nec unquam in Ecclesia

potest clerus desicere. At quaestio est, an necesse sit clerum saecularem esse. Id asserunt memoratae opinionis patroni. Id nos prorsus abs num dicimus. Contendimus nempe totam perstare posse Ecclesiae integritatem, etiamsi universus Clerus regularis foret. et nullus in mundo existeret saecularis clericus.

Ad quod patefaciendum duo requiruntur et sussciunt :lv ut regulares posSint, non minus quam saeculares, fieri diaconi, presisteri, Episcopi et Summi Pontifices : 2' ut propria clericorum ossicia omnia valeant a regularibus in Eccles expleri. Atqui haec duo certa Sunt. Et l' quidem, posse regulares in subdiaconos, diaconos et prestyteros Ordinari, nemo, nisi mente captus, insicias ibit. Item ad Episcopatum evehi posse regularem preSbyterum, quin religiosi status conditi

189쪽

2' Ad ossicia quod attinet elerieorum propria, quodnam eisi quod nequeat a regulari, tam bene sepeteris paribus , imo m lius, quam a saeculari clerico expleri Nunquid ex eo quod

presbyter regularis sit, praedicationis munus et sacramento rum ministrat ionem minus recte obibit 7 Nunquid religiosus,

parochiae regimini praepositus prout praefici posse infra suis

probamusὶ, hoece munere perperam fungetur, eo quod non inutum praecepta, sed et consilia evangelica observanda v verit 3 canonicorum collegia regularia esse quid vetat 7 Nonne ad Episcopatum, Cardinatatum, Summum Pontificatum regularis aeque ac saecularis evehi potest Cum ergo religiosus status nec Sacerdotium excludat, ne sacerdotalia seu clericalia ossicia, quid prohibet quin clerici omnes simul sint religiosi Nec objiciatur, Oxigere statum religiosum ut, qui semel nomen ei dederunt, a negotiis abstineant et orationi ac silentio perpetuo vacent; proinde ipsis haud committenda parochorum et Episcoporum munera. Id quidem perpetuo Jansenistae clamitabant : sed perquam absone : aliquibus flatus religiosi formis seu regulis proprium est ut silentio et orationi perpetuo incumbant, coneedo :ipsim et statui religioso, nego. Alii nempe religiosi ordines contemplativam vitam Sectantur, alii activam, alii mixtam. Qui mere contemplativam vitam ex proprio instituto sibi proposuerunt, utique debent a praedicationibus, parochialibusque ut similibus militiis abstinere. Alii vero qui ad vitam aetivam seu apostolicam iustituti sunt, munia ad promove udam animarum saIutem apta Perperam omitterent, ut sileutio et orationi sine tutermissione vacarent. Quod et cum proportioue dieondum de iis qui mixtam vitam prositentur, ut patet. Ergo

status religiosus, ea essentia Ama, uequaquam excludit sacerdotium aut sacerdotalia munia; sed dum ea munia excludit esse qua status religiosi forma seu regula, aliae nequaquam excludunt. Ergo revera possunt clericalia munia per religiosos exemeri. Ergo necesse nou est ut clerici sint saeculares. Fingamus nunc hJpothesim, nullum in mundo exstare saeia Diuitigio by Cooste

190쪽

TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.cularem elericum; in Petri scilicet cathedra sedere monachum : item e religiosis familiis assumptos Episcopos omnes; quorum unusquisque, prout olim S. Eusebius Vercellensis, eosdem eonstituat clericos quos monachos. In hac, inquam, hypothesi, quid Ecclesi:e deesset Τ Haberet Summum Pontificem : haberet Cardinales, Episcopos, canonicos, parochOS, praedicatores: haberet presbyteros, diaconos set Suhdiaconos. Id tantum cum statu praesenti discriminis intercederet, quod

cum nunc pauci ex illis consiliorum evangelicorum observantiam voverint, Omnes tunc hae adjecta persectione ministerium suum condecorarent. Profecto si quando contingeret hypothesim illam veri sicari, ingentes Deo agendae larent gratiae, et Te Deum in universo mundo decantandum. Unde tandem Meeularitas in clericis, non necessaria, sed permissa : de se autem melior in iisdem regularis conditio.

Lege eeelesiasilea elerum ineularem supprimi, absolute non repugnat.

Divino quidem jure nequaquam Statutum est, ut tenerentur diaconi, presbyteri et Episcopi perpetuum paupertatis.

castitatis et obedientiae votum emittere, seu ut regulares esse deberent. At vero ex eo quod Christus id non statuerit, non sequitur ab Ecclesia legem hanc odici non posse. Imo id ex parte praestitit Ecclesia, votum castitatis majoribus ordinibus annectendo. Per Se autem non repugnat, simili praecepto adstringi clericos, in suscipiendis majori hus ordinibus, ad vovendam Otiam paupertatem et Obedientiam; Seu non repugnat statui ab Ecclesia, ut nullus jam in subdiaconum ordinetur, nisi qui vitam religiosam fit mul prosileatur. Nec objietas, probabiliter nunquam eventurum, ut Ecclesia id opportunum existimet. Esto nunquam Opportunum existimet Eeclosia discipliuam hanc inducere. Quaestio est, num in se et absolute repugnet haec lolius eleri S ilaris in regula-Disitired by Corale