Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

41쪽

eadentia. Ergo illa opera suadet; ergo dantur consilia, a praeceptis distincla. De quo vide Suaresium ide Religione, iraeta v T, l. l. e. 7 , ubi rem fuse discutit.

Cousrmdlur autem praesens poticluSio per sequentem, in qua prQbdmus consilia psse perseeliora praeceptis : non p04Sunt enim esse persectiora praeceptis, quin sint ab ipsis distincta. PBQ sπI0 ΙI'. - Consilio sunt perfectiora praeceptis. - Ηany veritatem apri ter impugnarunx liae retici. Nec mirum : ipsis enim exosi praecipue religiosi ordiues; quorum institutum, ioc semel everso laudamento, jam non aliquid in Ecclesia exsemium, Sed Vel nocivum, vel saltum inutile lacile videri poterat. At, quod magis lugendum cst, haereticis hac in re coiisenserunt Scriptores nox nulli catholici, prout Hallier, quem nuper secutus est Lovaniensis Academiae professor, Marianus Vprhoeven, in opusculo, de Regulariηm et saecularium elericorum juribus inscripto, ubi spag. 4ὶ sic legere est : et Status a iste perfectionis dicitur, non ideo quidem quod consili* perse a tiora sint propreptis divinis, sed quod praecepta Dei simul et g cousilia in eo observentur. n Quem errorem cum egregie confutaverint moderni patres Bollaudiani in opero cui titulus amen. . . libri Mariani Verhoeven. pag. 78ὶ, eorum verba nostra lacimus et in conclusionis nostrae probationem sudiboimus.

uellidri hoc nequit inquiunt) eum verbis Christi, de

praeceptis dicentis : Si vis ad vitam ingredi, serva mamista i): de paupertate vero voluntaria : Si τὰ perfectus esse, vade, vende, etc. 2ὶ; et de castitate : Non omnes capiunι verbum

istud sa); neque eum vorbis Apostoli: Oui matrimonio jungit virginem suam, bene faeit; et qui non jungit, moliua suciι 4ὶ; neque cum doctrina S8. Patrum, ex hisce alii que Sacrae

42쪽

28 TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.

Scripturae textibus persectionem consiliorum supra praecepta passim extollentium. Audiamus exempli causa S. Cyprianum de virginitate loquentem l) : a Nec hoc jubet Dominus, seda hortatur; nec jugum necessitatis imponit, quando maneata voluntatis arbitrium liberum. Sed cum habitationes multasa apud Patrem suum dicat, melioris habitaculi hospitia dea monstrat. Habitacula ista meliora vos petitis : carnis dea sideria castrantes, majoris gratiae praemium in eoelestibusa obtinetis ... O bonae virgines, ... quae Deo et Christo vacana tes, ad Dominum, cui vos devovistis, et majore et vietiorea parte praeceditis. B Item S. Ambrosium 2ὶ : a Honorabilo a itaque conjugium, Sed honorabilior integritas. . . Quod igitura bonum est, non Vitundum est; quod est melius, eligenduma est. Itaque non imponitur, Sed prorponitur. Et ideo beneu Apostolus dixit : De virginibus praeceptum Domini non habeo, a consilium autem do. Etenim praeceptum in subditos sertur a consilium amicis datur. Ubi praeceptum est, ibi leae est: a ubi consilium, ibi gratia est... En tibi distantia praeceptia atque consilii . . . Qui praeceptum impleverint, possunt uba cere : Servi inutiles sumus; quod debuimus facere, Reimus. a Hoc virgo non dicit, non dicit ille qui bona sua vendidit; a sed quasi reposita exspectat praemia, sicut Sanctus Apost

a lus, qui ait : Ecce nos reliquimus omnia, et secuti sumus te ea quid ergo erit nobis 8 Non quasi inutilis servus, ... sed quasia utilis Domino. v Sanctus vero Hieronymus, adversus do vinianum haereticum, docentem virgines, viduas et maritatas,

quae semel in Christo lotae sunt, si non discrepent caeteris operibus, ejusdem esse meriti 3ὶ, acriter suo more calamum Stringens, cum alia multa, tum illa in rem nostram scribit έ): a Proponit αγωνοθiτης praemium, invitat ad cursum, tenet in a manu virginitatis bravium; ostendit purissimum fontem. et

43쪽

PARS PRIMA.

a clamitat: Oui sitit, veniat et bibat. Qui potest ea re, eapiat. v Nou dicit : Volitis nolitis, bibendum vobis eSt atque cura rendum; sed : Qui Foluerit, qui potuerit currere atquec potare, ille vincet, ille satiabitur. Et ideo plus amat virgia nes Christus, quia spolite tribuunt quod Sibi non fuerat ima peratum. Majorisque gratias est osserre quod non debeas,u quam reddere quod exigaris. v Λc paulo post ex verbis Apostoli jam a nobis allegatis concludit st) : aΤantum estu igitur inter nuptias et virginitatem, quantum inter non a peccare et bene facere; imo ut levius dicam, quantuma inter bonum et melius. B duo etiam laciunt sequentia S. Doetoris verba 2ὶ : u Apostoli et seniores de Ierosol umis a litteras mittunt ut non amplius imponatur oneris his quis de gentibus crediderunt, nisi ut abstineant se ab idololatria a et fornicatione et a sanguine et a sussocatis; et quasi pa a vulis atque infantibus lac potum dant, non solidum cibum :α nec praecipiunt de continentia, nec de virginitate signis, a cant, nec ad jejunia provocant, neque dicunt illud quod inu Evangelio ad Apostolos dirigitur, ne habeant duas tunicas,

a ne peram, ne aes in zoniS, ne Virgam in manu, ne calce a menta in pedibus, aut certe illud : Si vis perfretus esse, vadea et vende omnia tua, etc. η Ex quibus liquet, tantum, Hieron mo judice, praestare consilia praeceptis, quantum lacti cibus solidus. Similia sunt apud S. Augustinum multis in locis; sed

praecipue in libro de Sancta Virginitate, ubi ait 3) : α Cum

a perpetuae continentiae prosemores, Se conjugalis comparana tes, secundum Scripturas e Ompereri ut eos infra esse et operes et mercede et voto et praemio, statim veniat in montema quod scriptum eSt : Quanto magnus es, tanto humilia te ina omnibus. n Nec non, in epistola ad Hilarium, consilium Christi de rebus temporalibus relinquendis grande ac praeclarum vocat, et hanc est eaecellentiorem esse persectionem, quam legis man-

44쪽

data; dosque qui illud tonsilium susceperunt, ut vendita sua pauperibus distribuerent ac Christum sequerelatur, id ex quadam mentis excellentia fecisse assirmat, alios qui id non perfecerunt, infirmiores appellans; quamquam et hos, si Dei praecepta Servaverint, si divitiis recte usi suerint, salutis aeternae participes quoque fore dieit l . Huic igitur SS. Putrum doctrinae consona non est Hallieri propositio : Consilia non sunt perfectiora praeceptis p ex qua sequeretur paupertatem Voluntariam recto divitiarum usu, virginitalem et conlinentiam bono matrimonio atque debiti conjugalis secundum praeceptum divinum 2ὶ redditione non esse persectiorem. Ιmo Ecclosia olim damnavit Euno illum, Vigilantium, Iovinianum, Helvidium, qhil virginitati et caelibatui conjugium exi equarunt; ac nuperius sacrosanctum Coi

cilium Tridentinum pronuntiavit a) : a Si quis dixerit statumst conjugalem ant ponendum osse statui virginitatis vel coelia batus, et non esse melius ac beatius manere in virginitate aut a caelibatu quam junyi matrimonio, anathema sit. 3 Quam utique sententiam non bene interprdiaretur is qui diceret, tantummodo anathema insigi asserentibus, virginitatem aut caelibatum meliorem esse matrimonio male inito, aut peccaminoso matrimonii usu, negaret vero damnari eos, qui honestas

nuptias honestumque matrimonii usum et praecepti divini doreddendo conjugali debito tinpletionem tanquam res aeque honas et beatas habent ac virginitatem et caelibatum. Quoci ca, cum Claudius S guenot, in annotatis ad gallicam translationem libri S. Augustini de Sancta Virginitale, scripsisset 4):u S'il arri vult qu'une personiae marita stit si bion disposeo, a quelle sui non-Seulement capable de vivro honne te mentu dans te mari ago, mais que renoueant k lout ce qu'il y au d'impur et de Sensuel, et quotant mari eo Four user des

45쪽

a termes do l'Apolroὶ comine ne Ι'olant potnt, elle conservat et une parcisse purete de coeur ct d Osprit dans te mari age, a quotque non uno telle pure tu de corps, que les vi urges hora a te mari age, si ii 1 a pollit de do ute quo colle-lli aurait Iea merito des vlumus, ut qu'ultu seruit non culement austia sain te et aussi parsa ite, mais mome aussi pure et aussia chaste quelles; et ricu nem pocherait quello ne te put direu clavantage ; v etsi scriptor ille ita matrimonium quam posset optimum delineare voluerit, nihilominus Sacra Facultas Theologica Parisiensis, die 3 mali l638, prie dictam ejus scu-tentiam hac consura confixit lὶ : α Haec doctrina , qua dicita eos qui utuntur conjugio tanquam non utantur, habere mea ritum virginum et coelibem vitam agentium, et esse non so a Ium inque sanctos et seque perfectos, Verum etiam inque purosa et orgue custos, haeresim sapit. v Plura in Super de voto, quae

etiam res est consilii, et, si adjiciatur aclis de se bonis et hononis, cum sit religionis actus, eorum pretium adauget, male effutierat Segue notus; quae exponuntur simul et repelluntur ab eadem Sacra Facultate, nimiae erga regulares amicitiae non suspecta, sequentibus Verbis 2ὶ : a Haec doctrina, quam ad- a struit in praejudicium volorum monasticorum et depressio- . nem status regularium, praesertim qua asserit, tota nihila addere perfectionis, emo tantum impersectorum, saepe esse et impedimenta alio vocantis Dei, abusive vocari consecratio-ὰ nes, obedientiam non esse opus consilii, et paupertatem e voluntariam eae voto exeludi a pauporiale evangelica , Dona tantum cst destrueliva sancti regularium flatus et aversivau a proposito laudabilis vitae coenobilicae, verum etiam salsa, a scandalosa, temeraria et errone a. v Quoniam Hulli erus inter Segue noti judices, qua doctor Sorbonicus, consederit, aliqua ratione censeri potest rejecisse suam ipsius sententiam: Consilia non sunt perfectiora praeceptis.

3ὶ Duplessis d'Argentre, collect. ludiciorum de novis erroribus, i. I, p. 25.

46쪽

32 TRACTATUs DE IURE REGULARIUM.

Coronidis loco haec ex Bellar mino subjungimus, quibus

sana Τheologorum de hoc argumento sententia lucide exponitur : a Melanchlou in locis communibus, capite de discriba mine consiliorum et praeceptorum, dicit . . . deplorandam esse a nostram caecitatem, quod meudici talem aut simile opus, noua mandatum, Ornemus majoribus litulis quam legem divinam, a cum nullum opus possit cogitari majus quam quod in primo a praecepto flagitatur : Diliges Dominum Deum tuum, etc. Ada hauc calumniam breviter respondemus neminem eSSe cathou licorum qui simplicitur praeponat consilia praeceptis; imo

a B. Thomasin 2. 2, q. l84, art. 3, contrarium docet : Vulta enim perfectionem Christianam essentialiter consistere iuu ObServatione praeceptorum, instrumentaliter in observationea consiliorum. PoSsumus tamen autoponere consilia praeceP-α tis tribus modis. Primo, comparando Singula coiiSilia noua cuicunque praecepto, Sed praeceptis illis quar versantura circa eamdem materiam. Verbi gratia, circa materiam extera norum operum VerSatur praeceptum : Non furaberis; circa et eadem Versatur consilium : Vende omnia, et da pauperibus :α certum est consilium hoc esse persectius praecepto : Mn f et raberis. Similiter consilium virginitatis persectius est prae a cepto: Non mosehaberis; et sic de aliis. Secundo, comparando et non consilia cum praeceptis, sed statum hominum servantium K praecepta et consilia cum statu eorum qui solum observanta praecepta. Neque enim dubitari potest quin sit res longe a melior et persectior status prior posteriore ; quandoquidema ille istum includit, non contra : unde Dominus ei qui diccbata Servasse se omnia praecepta, dixit: Si visperstetus esse, vende omnia quoe habes, etc. Tertio, comparando consilia cum qu a libet praecepto, etiam cum illo : Diliges Dominum Deum a tuum; sed considerando in consiliis non opera externa coit a Siliorum, sed charitatum quam privsupponunt ut ad quam a ducunt. Illo enim praecepto : Diliges Dominum Deum tuum, a non praecipitur charitas insulta, sed certuS quidam gradus, a nimirum tanta caritas, ut per eam nihil Deo aeques vel ante-Disitired by Corale

47쪽

a ponas; at major gradus charitatis requiritur ut propter Deum a renunties omnibus opibus et voluptatibus alioqui licitis ra dicit enim Augustinus, Serm. l8, de Verbis Apostoli, de vir- a ginibus loquens : Major amor majus imposuit onus. v Hactenus Bellarminus l , cujus verbis plura a nobis adjici supervacaneum laret. J Hactenus moderni Bollandiani. Pnopos irio III'. - consilia sunt numero quamplurima. Nam prie ter tria praecipua, castitatis, pauperlatis et obedie lide, de quihus modo, datur locus consilio circa materiam cujuslibet praecepti positivi. Potest nempe quis ultra id quod praecipitur peragere. Et ejusmodi supererogatio contingere poteSt, tum ratione temporis, ut si audin tur Sacrum, non tantum diebus praeceptis, sed etiam aliis; tum ratione quantitatis, ut si quis majorem eleemos nam faciat quam tenetur; tum ratione modi, ut si quis flexis genibus totain missam audiat. Item datur locus consilio circa quamlit,ut actionem vel omis-Sionem, quae apta sit, sive ad magis arcendum peccandi periculum, sive ad magis proficiendum in virtutibus. Sic, verbi gratia, qui ad obtinendum grati e Dei augmentum deambulatione aliave honesta recreatione sese privat; qui ad minuendas libidinis tentationes jejunia corporisve flagellationes adhibet; qui ad magis sectandam humili latum publicum allia quod et honorificum munus dimittit, in his omnibus consilia ex Sequitur. Item datur locus consilio in qualibet acti Ouc vel omissione, quae, positis circumstantiis, melior est quam ejus oppositum. Prout quando quis orationem relinquit, ut vacet alicui charitatis operi, quod eo tempore et in iis circumstantiis, melius est oratione, vel vice versa. Ex dictis autem patet consilia esse numero quam plurima, et immensam fore e

rum recen Sionem.

PnowsiTiO IV . - Quando dieitrer a doctoribus, tria tantum dari consilia evangeliea, id antonomastice intelligendum est. Solent equidem auctores multi, cum Sancto Τhoma, dum agunt de consiliis evangelicis, tria duntaxat commemorare;

1ὶ De Monachis, cap. 6, col. 415 et 41ι.

48쪽

34 TRACTATUs DE IURE REGULARIUM.

castitatis nempe, pauperialis ot obedientiae. Ad quae si voto Se quis adStringat, non novum esse consilium quoad materi m, bene autem quoad modum, adnotant. Hic tamen i quendi usus nequaquam evertit quod superiori quaestione dictum est de immensa consiliorum multitudine. Nam praelati auctores de memoralis tribus consiliis loquuntur an lonoma-5lice; quatenus scilicet praecipua Sunt, et caeteris omnibus longe praestautiora media ad acquirendam persectionem. Et revera absque illis tribus consiliis obnoxius remanet homo tribus magnis impedimentis, quae obstare solent ne ad persectam Dei charitatem perveniat; suntque rerum temporalium Sollicitudo, voluptatum illecebrae, et propriae libertatis exercitium. E contra trium dictorum consiliorum Praxis, praelata impedimenta removendo, facilem homini reddit persectionis prosecutionem. Estque ille dicti triplicis consilii esse ius cou- stans et permanens; nec tantum ad aliquem transitorium persectionis actum juvans, sed hominis vitam universaliter assiciens, eamque permanenter aptam reddens ad persectionem aequirendam. Unde et in Evangelio peculiariter atque a Christo ipso tria illa consilia commemorantur. Hinc usu receptum est, ut ipsa consiliorum denominatio ad lidec tria, ob dictam eorum praestantiam, restringi solent. Id tamen non impedit quin simul admittant doctores, dari et alia consilia quam plurima, prout videre est apud Suaresium Me Religione, tractatu T, lib. i, c. 8 . Soloni autem consilia dividere in generalia Seu universalia, et particularia. Et priorum denominatione intelligunt duntaxat tria illa praecipua, paupertatis scilicet, castitatis et obedipuliae. Λtque ideo illa vocant universalia seu generalia, quia hominis, qui se iis addixit, totam generaliter vitam assiciunt, et quamdam vivendi conditionem permanenter determinant. aequirendae perfectioni accommodatissimam. Caetera autem

con ilia, eo qp0d universalem ejusmodi esseclum non habeant, parite ilhria nuncupant. Quod etiam vide a Sua resto citato locoὶ expositum.

49쪽

PARE PRIMA.

AN ET QUAE C SILIA AD STATUS PERFECTIONIS ESSENTIAM PERTI EANT.

PROPOsITIO I . - aliqua consilia sunt de essentia status per fectionis. - a Concludimus, inquit SuareZ, christianam persea ctionem, sine obser'atioue con8iliorum prieter praecepta, a non acquiri. Amertio est certa et communis; eamque tra-α dit divus Thomas 2-2, q. l8έ, art. 3); et sumitur ex ve a bis Christi Matth. 19): Si vis perfretus esse, vade, vendea Omnia quin habes, et umi, sequere me. Ubi observationem et a cxe tutionem consilii paupertatis ad persectionem assequena clam proponit ut medium, seu viam sequendum. Et similia modo Paulus consulit virginitatem, dicens si Cor. 7ὶ : Volo a vos sine sollicitudinς esse. Mulier innupta et virgo eisitat quae a Domini sunt, ut sit saneta corpore et spiritu. Et infra : Porro a hoc ad utilitatem vestram dico, non ut laqueum vobis injiciam, a sed ad id, quod honestum est, et quod saeuitatem praebeat sinea impedimento Dominum obsecrandi. Et in serius do non uubeute: a Melius saeit, et beatior erit. Eademque ratio est de consilio a o Dedientiae et de aliis, proportioue ser ala. Ratio autem estu quia perfectio christiana requirit praeceptorum observatio- a num, Sine qua nemo salvari potest, et ulterius aliquid per

i sectionis addit, ultra id quod Simpliciter necessarium estu ad salutem : ergo maxime addit consilior im observatio a nem. Tota ratio est fundata in allegatis Christi verbiqα Maιth. 19 . Nam prius dixit: Si vis ad uitam ingredi, servas mandata ; ubi exigit ea quae ad salutem suxit simplicitor ne-α cessaria; et postea addit: Si vis perfectua esse. Ergo aperteo docui, persectionem aliquid addere supra id quod est ne-s ccssariunt ad Salutem, quod in antecedenti Supposuimus. a Consequentiam autem iudicat Dominus, dum inde subina Drt, per consilii e usdam observantiam perseelionem esse Disitici ooste

50쪽

36 TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.a obtinendam. v De Religi ine, tractatu T, lib. 1, c. 10, u. 3. n Dices: ergo non potest quis esse porseclus sine irginita-a lis aut paupertalis observantia, vel alia simili. Bespondetura negando consequentiam; quia cum dicimus perfectionem

et charitatis non acquiri sine observantia consiliorum, non re-

r Stringimus Sermonem ad illa tria principalia consilia; sed inu uuiversum loquimur de consiliis, includendo etiam omnem a modum meliorem servandi praecepta, quam praeceptum ina rigore requirat. Et sic evidentior est assertio; quia nisi a quis aliquid boni non praecepti faciat, non poterit aliquam

a persectionem charitatis, praeter essentialem, oblivere. B

Suare Z, ibidem, D. 4. Potest autem propositio sic brevitor probari: ad quemlibet statum persectionis requiritur, ut aliquid boni peragendum intendat praetur praeceptorum observantiam; sed qui nulla

consilia observarui, nil aliud perageret boni, praeter praecinplorum adimpletionem; ergo in statu persectionis non esset: ergo ad statum quemlibet persectionis alicujus saltem consilii observantia requiritur.

Pno SiTio li'. - Ad statum perfectionis exercendae non requiritur consilium paupertatis, nec consilium obedientiae. - Nam

si aliis persectionis exercendie supponit jam aequi Silam perfectionem, et ad ejus exercitium ordinatur. Ergo si alus ille non indiget mediis ad acquirendam persectionem. Porro comsilia paupertatis et Oh dientiae non sunt consilia, nisi quatenus sunt media ad acquirendam persectionem. Nam si quis jam sit perfectus, parvi refert eum divitias possidere vel non. Cum enim, ex hypothesi, charitatis persectionem habeat, divitias absque ullo assectu retinet; ita ut non minor sit ejus in Deum charilas ex eo quod eas servet, nec major ex eo quod iis sese exuat. Quoad ipsum proinde realis paupertas non est quid necessarium ad persectionum, sed polius indisserens.

Atque idem dicendum de propriae libertatis exercitio, seu de consilio obedientiis, ut patet. Et sic intelligitur quomodo Episcopi merito dicantur esse