장음표시 사용
131쪽
Neque aut vestra doctrina, aut argumenti mei ratio, aut temporis ad dicen dum concessi anguStiae, patiuntur, ut oculos per amplissimos Asiae Africaeque fines circumferens, Singula percurram Clarissimarum Victoriarum tropaea, quibus Saracenicum imperium , ab altera parte ad Itidum Usque flumen, ab altera ad Oceani Atlantici litora, paucissimorum annorum Spatio Propagatum est. Hoc vero Ut demonStrem, hujus orationis ratio postulat, hoc requirit, haec tanta et tam Subita potentiae incrementa, Non ex avaritia Principum, ex dominandi cupiditato, ex honorum terrestrium amore, fluxisse, Sed religiODis Mohammedicae studio unice deberi. Hoc igitur Ut melitis et accuratiUS PersPiciatis A. A., hinc primos Mohamin medis successores, illinc sortissimOS et invictos exercitus, sacri belli fulmi-Da, consideratei Mira prosecto et inaudita res est, sed tameti probatissimorum auctorum ConSenSu et temimonio Celebrata, priscos illos fidelium Imperatores , non aulae Splendore, nec Stipatorum aut Purpuratorum frequentia, nec Vestium elegantia, IleC d vitiarum acervis, a turba Mostemorum fuisse distinctos. Sola justitia , aequilas,. temperantia, eos ad summum dignitatis fasti. gium evexerant. HOS non ut herOS et dominos, suis cervicibus impositos, sed ut legis interpretes, Prophetae socios , ejusque expressas et VivetiteS imagines, caeteri venerabantur. Nec diversus militum animus; quos tantam in Moliam medem et Coranum Observantiam Commonstrasse, lautaque Spe et amore aetemorum Coelestiumque praemiorum latos et impiat Sos fuisse constat; ut, quidquid reliquis mortalibus magnum , spectabile et juCundum CenSettar, prae his deSpicerent atque contemnerent. Dolendum est, illorum temporum Sar3CenOS, 3geudo Π Agis, quam cogitando et eloquendo, excelluisse; doleta dum, qui res gestas illius aevi suis Commentariis posteritati traderent, Pata. . cissimoS suime. Verumtamen, in hac monumentorum pentaria, lauta eXemplo rum obruimur muliitudine, Ut, Si quis haec singula enumerare et enarrare Velit, citius, dies dicentem, quam argumenti copia, deficiat. Ex innumerisi pauca et elarissima quidem specimina Commemorauda vini. Dignissimum. prae caeteris est relatu atrox illud apud Μutam proelium,
quo Pi in die, vivo adhuc Mohammede et superstite , Arabes tu Syriae
132쪽
finibus cum Graecis decertarunt. Arabum vix tria millia erant Graecorum ad centum millia numerabantur. Exercitum et sacri vexilli lii telam Ρroi he. in Zedo liberto suo Commiserat. Huic, si quid humani accidisset, nobilissimi dilues Gjasarus et Abdolla, alter post alterum suffieiebantur: nee illi, Iaudabili ardore moti, Zeido, quamquam servo, parere recusabaut. Jam Pr1ψmo statim congressu, dux ipse fortissime pugnans occiditur. Vexillum, hostibus ereptum. Auscipit et tuetur in farus, qui, Cynaegiri illius, in raeco. rum historiis celebrati, haud dissimilis, signum dextra praecisa in sinistram
transfert; qua item amissa, sanctissimum depositum brachiorum truncis ad Pectus a I Piicat, Deo ante dimittit , quam Spiritum Ciam Salaguine emiSiSSet.
Amborum imperatorum caede ab inaequali pugna paullisper deterrentur bel- Iicosissimae Mostentorum cohortes. At nihil decessorum fato retardatus Abis dolia in Gjafari locum progreditur, et Quid, inqriit, cunctamiraι, commirulones ρ quid hostes timetisse Aut victoria aut Paralia gaudia nostra sunt. Loquentem Graecorum tela adversis vulneribus prosternunt. Quid jam, omissis ducibus, in extrema rerum inopia, Μoslemos secisse putatis 3 Α. A. Non. ne eos terga vertisse, et facilem Victoriam Graecis reliquisse censendum est Mi ime vero. Quin imo, quid exigua manus, fanatico furore percita, adveISuSinnumerabiles hostium copias valeret, tum demum luculenter apparuit. Totus in arma consurgit Christiani nominis terror Chaledus. Hic Pugnam instaurat ingruentes hostium catervas sustinet; nec sustinet modo, sed tanto cum impetu, tantaque virtutis demonstratione fundit fugatque, ut eum hoc in conflictu novies ensem fregisse fama sit. Nec minus praeclara ejusdem Chaledi rox ad posteritatis memoriam conservata est, qui, cum e gravissima Pugna Singa Iari victor in castra rediret, amico, ut se reficeret, suadenti, reSpondiSSe se tur : Otimn et quietem mihi commendas se Aon in hac terra, sed in coelis, otiabimur. Qui laborem et molestias hodie non detrectaverit, cras quietem lucrao turJ Quid reliquos belli Syriaci heroas commemorem, omnes ut fortitudine, ita religionis et vitae futurae studio, cum Chaledo comparatido, E quibus unus, cum, capto Imperatore, Suos animo despoudentes pedemque
res reines, videret ; An ignoratis, inquit, O Sociis qui ιerga hostibus να-
133쪽
t rint . eos iram Dei et Prophetae ineυitabilem in sua capita Proet caro sti Conne meministis, hanc esse coriani Sententiam , nulti Portas Pa/iadibi palmis, qui manum suam defendendae religioni commodare recuset se Iam Nobis ad pug nam c euendam Praemo. Si dux interiit. at Deus taurea visit, qui Nestriam aut Mirtut In aut ignaviam ιntuecitur. Aliud exemplum si vultis, A. A., ad Zol iri modestiam, Continentiam, animi magnitudinem, parumper mecum oculos transferte. Erat is iii is praecipuos comites Abdollae, quem Othmanus Chalisa cum magna manu ad Africam debellandam miserat Drae. erat illis locis Imperatoris Bygantini Domine Gregorius, Vir Dora minus sua dignitate, quam eximia Pulcritudi te et rara. irtute filiae, nobilis. Hic cum
Saracenos, quamviS Numero inserioreS, aeqUO tamen Marte Contendere anima I. 0rteret, de eventu deSPerans, ei, qUi δbdollam ira terseCisset ' centum aureo.
rum millia cum filiae matrimonio Pollicetur. Quae res cum ingetitem duci Mostemorum solicitudinem injecisset, Suadet opportune Zobetrus, ut idem ita Gregorii caput pretium Statuat ; nec Suadet modo, Sed Ipse factum exsequiis tur. Recrudescente Pugna, in consertissima hostium a tua invehitur: praeis sectum obtruncat, puellam ad Patris latera Strenue dimicantem vivam capit. Jam Gregorii nece Parta erat Victoria Mostemis, sed, quem inexspectati ben scii auctorem ferrent, ignorabant. Quod nisi virgo captiva, ad Zoheiri comspectum, in lamenta et lacrymas Prorupisset, tanta et tam inaudita virtus sua in perpetuum laude caruisSel. Egregia Sane haec sunt et excelsae indolis imdicia. At majora etiam auditet oblatum ab Imperatore praemiam Contemnitet reCUSat, nec divitiarum, aut fluxae et periturae formae amore, Sed sola legis divinae veneratione, et bonorum coelestium desiderio nobilissimum facianus a se Patratum affirmat. Quid multa Medanam cum victoriae nuncio
legatur; ad Chalisam de secunda belli sortuna refert ; Dei benignitatem
concelebiat; ducem in coelum laudi S extollit; res a se gestas noti commemorat. O admirabilem modestiam , de Suis meritis alte Silentis , nec vanao gloriolae umbram consectantis i o eximiam animi magnitudinem, quae prae, sentia huius vitae bona prae futuris aeternisque repudiati Nolite tamen existimare, A. Λ. hunc tantum religioniS amorem , hoc incom-
134쪽
parabile belli sacri studium , solis Saracenis Moliam medis amitatibus , aut rie ad illius aetatem proxime accedentibus, pii va et peculiaria fuisse. Quot populi diverso tempore et loco Mostemicam fidem sunt proses i ; tot etiam
illitis proserendae et armis amplificandae desideri iam tenuit. Magrium foret sane et taediosum negotium, Si singula huJus rei Vestigia per longam se u. Iorum Semem et decursum vobiscum PerseqMerer. Unum igitur alteriam veexemplum ad rationes meas probandas suffecerit. Haud igrior alis, A. A., quo quot in historiam vel leviter inquisivistis; haud ignoratis, inquam, qrianto ardore, hinc a cruce signatis, pro Christiana lege, illinc a Syris Aegyi,tiisque, pro Mos mica secta, Saladini praesertim aevo, in oriente pugnatum sit. Fatendum est, ambitionem Sullani Aegyptii, aliorumque principum suos fines extendere et regni potentiam arigere cupientium, ad haec bella et inci. Pienda et persequenda plurimum Valuis,e Verumtamen nisi fati alico ei iam furore concitati suissent orientalium animi , numquam de Hierosolymis, de- qtae Terrae Sanctae possessione, tam atrociter fuisset decertatum. Erat Omnino Saladitius, vir subdolus, varius, arer, belliCOSUS, qui itae, Si Sua res Ageretur,
divitia humanaque jura sucile contemneret. Ad Ae pti Syriaeque imperium, ejecto legitimo domino, neglectis gratae mentis Officiis, conculcata justitia,
per fas et Defas sibi viam mutatverat Idem tamen legis i lotiam medicae Observantissimus illitisque defensor acerrimus fuisse deprehenditur: ut, si opus esset , omnes regni sui Vires, saeuitates, Vitam ip8am bello sacro devovere non dubitaret. Constat hoc ex uuiversi illius aevi a laualibus, Constat imprimis ex singulari luculentissi itioque documento, quod in Sala lini vita Dotiis conservavit probatae fidei auctor, testis Octa laris BOhadditius. Is, quadam occasiolae, Se in Comitatu Sullani, pser Syriae litora, iter fecis e tradit. Turbatum ventiS erat mare, magno impetu, horrerido fragoIe, fluctus OriSurrexerant. HiC, Cum immarii insolitoqiae spectaculo graviter Commoveretur Boliadis
di inis, et illorum secum repularet hominum insaniam, qui, Parvi et sordidi lucri gratia, se suaque omnia iratis Undis VeDti,que Committerent: repente ad fidissimum comitem conversus Imperator: inquit, quid mente denι-niatum hiabeam amico i Detis Optimus Maximias hoc mihi conce erri, uo
135쪽
eli quas euam 8riae provincias, Christianorum manibus eri iam; per hoo
ego mare ejusque insulas et diuitas regionra circumVectus, devotos noStrae D. 3is a Mersarios internecim bello perraequar; nec prius ab incepto desistam, quam auet operi immoriar, aut nullus Dei hostis toto orbe terrarum relinquatur. . Quod agitaverat animo Sala linus, ut Orientalium arma ex Asia in Europam transferret, idem recentiore tempore, optato exitu, I urcae Othmanidae Persecerunt. Quorum si ingenium accurate ConsideraVerimVS, eos non minore Sa eri belli gerendi ardore flagrasse reperiemus. Moverat inter alios hoc rerum divinarum studium, haec cura, sortissimum Principem, Anaurathum Primum, ut quas novas delectaSque cohortes instituendas OrdinandaSque Suscepisset, easdem invictum Propugnaculum religionis non minuS , quam imperii, fore decerneret. CaptivoS PUerOS, Parentibus ereptos, armis tractatidis erudiri, te .gis Mostemicae praeceptis initiari, Christiani Dominis odio et contemtu imbui ot impleri jubet. Qui cum ad pugnam jam parati essent, et in Pro
cinctu CODSisterent, vir quidam morum,inlegritate, Vitae Solitariae Continentia; sanctissimarum peritia legum spectabilis, juSsu Regis, addUCitur, ut Sa- eris bellatoribus, quasi oraculi voce, firmitatem et constantiam adderet. Hic, tu Primam aciem progressus, manu protensa, haec Verba es sudisse dicitur: Hos novam militiam vocari impero I Horum sit in perpetuum habitus illustris, ensis acutus, dextera victrix J His a Precor, ut hobtium cervicibus certinimum exitium interitumque minenturi Hi denique, quocunque se verterint, debitum honorem, laudem et gloriam consequanturi Quae consecratio, divino Paene surore et impetu pronunciata, quantum ad acuendam sortissimorum virorum ferociam contulerit, tota luctuosissimi illius aevi demonstrat historia. Testis est barbaricae virtutis proelio Canovico devicta et in servitutem redacta Illyriorum natio: testes Christianorum sanguine madentes, et PotentiSSimorum principum caede nobilitati, Warnensium Campi: testis ipsa ad extremum ex- Pugnata Constantinopolis, et crudelissimo victori parere coacta: testes delatae Byzantinae urbis excidio Romani quondam imperii reliquiael Possem ego ex Turcicis illorum temporum annalibus plura etiam proferre, eademque insignia, specimina sortitudinis, cum superstitione conjunctae. At longio.
re quid ambage vos morer et detineam, A. A. λ Mohammedis de bello
136쪽
sacro leges et praecepta audistis: furoris ignes ab eo concitatos, et tum es postea, indesinenter arsisse jam intelligitis. Quod ergo ab initio explicandum.
susceperam , perfectiam et absolutum eSt. Utinam Vero mea oratio ad hujus argumenti magnitudinem assurgere, ejusque Splendorem elegantia sua aequare potuisseti Vel sic tamen, in tanta meae facultatis imbecillitate, vix dubiis, quin rerum augusta species eo saltem vos induxqrit , ut selicem illum et egregia Sorte mactatum judicetis, cui, in contemplandis Orientalium ingeniis, . illustranda historia , indagandis facinoribus, liceat per omnem Vitae curSum sine ulla intermissione VerSari. Haec igitur beatissima vitae conditio , quact ante biennium Franequeram Vocato, non sine insigni favore summi Numinis, obtigerat, haec, inquam, con ditio, ut mihi, in alma Musarum Lugdunensium sede, in posterum rata et fimima maneret; Vos egregia Vestra apud sapientissimum Regem commendationae presecistis , Viri illustrissimi l Curatores Nobilissimi l Quae Vestra erga me be- nivolentiae significatio talis est ac tanta, ut parum aut nihil dicam, si, pro , fitear, me, hujus beneficii eaussa, in aeternum grati animi sensu devinctum Vobis obstrictumque teneri. Thesauros mihi committitis Literarum orientalium maximos, copia, Pretio, Utilitate ineomparabiles. Hos mea opera ae situ et Squalore, a tenebris et neglectu vindicari, hos in lucem et Vitam protrahi, et in notitiam eruditorum proserri jubetis: et, ut paucis omnia complectar, eo me ornati S munere, quo haud scio an nullum vel ardentissimis votis a Deo optimo Maximo illustrius et jucundius efflagitari possit. Nam si magnum et est et habetur, sic aliquem in illa , quam profiteatur, disciplina occupari,. ut, quidquid ab aliis inventum sit, ad emolumentum publicum reserat; maximum Certe et exoptatissimum existimari debet, in eo loco: se poSitum, unde VetereS doctrinarum limites transgredi, earumque fines amplificare posias et extendere. Verum enimvero, quo major graviorque futuri muneris. dignitas mihi videri solet, eo minus, Viri Illustrissimit me Vestris desideriis satisfactu. Tum Spero. Hano enim latitae molis Provi Ciam non ea mente Suseepi, quod hum OS Oneri serendo pares esse existimarem, sed quod assiduitate, indu stria, diligentia, uti ab omnibus, sic a me, ad bonarum doctrinarum PPO-
gressum nonnihil conferri posse intelligerem. Caeterum si quid olim in hana
137쪽
hcademiam , in studiosam iuventutem', in Universum orbem eruditum , ex hac nova Prose8sioue, meisque in illa tuenda laboribus, commodi redundet et gloriae, id omne, qualecumque est, non mihi, Sed Vobis, Vestroque singulari in rem literariam'amori, tribuendum esse, quoad Vivam, arbitrabor. Vestrum autem Venerabilem conseSSum , et tantis meritis illustrem, cum respicio, Viri Celeberrimi l Prosessores Eruditissimi l vix istam satis aptam
orationem reperire poSSUm, quae meae erga Vos observantiae declarandae sufficiat. Nam, si eum honorem eamque dignitatem cogito, quae ex diutur niore et ampliore rerum experientia non immerito ducuntur, eam Vestrum complures aetatem attigerunt, ut Hori Collega, sed disCiphilus ad eos mihi via dear iaccedere. Si doctrinam Vestram considero, ea tam longe lateque per omnem Europam Cognita est et nobilitata, ut meae mihi tenuitatis conscietilia ipsam paene loquendi facultatem eripiat. Quae eum ita sitit, jam paucis accipite, Viri Clarissimi l quid mihi a Vobis petendum efflagitandumque
censeam. SenioreS et natu majoreS Oro atque obteStor , Ut me, juvenem ad. huc neque insigniter eruditum, Paterna cura, benignitate, caritate complecti, suaeqtie sapientiae doctrinaeque fructu impertiri numquam desistant. Aequa. les vero aut paullo aetate ProVeCtiores etiam atque etiam rogo, ut, si qua mihi inest humanitas, si qua fides, integritas et candor, si qua denique bonas ii eras i juvandi 'voluntas et studium, ut me, inquam, SVa amicitia, favore, gratia, non omnino indignUm putent. l Hoc autem omnes velim existimeotis, me tum demum Votorum Compotem damnatumque suturum, Cum, qUalaude suam quisque diSciplinam Profitemini, eamdem me, in studiis ori ei talibus augendis et ornatidis aliquaudo mihi comparasse judieaveritis. Ad hanc igitur insignem gloriam consequendam Tu mihi di X ex auctior esto, PALMi Celeberrime l cujus dum os vialiumque, praesens intueor , insolito horrore et animi conturbatione me perfutidi in Commoveri sentio. Quo enim satis eleganti sermone Te alloquar, ad quem eloquentiae apud nostrates principatum Musae detulerunt Θ Qua mentis constantia Te compellem, quem Literarum Orientalium scientia immenso intervallo me praeStantiorem fateor Z Quod nisi, quantum doctrinae splendore celeberrimos aequaS, tantum suaVitate morum humanissimos antecelleres; haec ingenii Tui praestantia ad opprimendam C a Pin
138쪽
potius meam mediocritatem, quam ad Sustentandam, Valeret. Nunc vero mi. hi, hisce diebus, tantas tamque apertas. benivolentiae . significationes dedisti, ut nemini me magis, quam Τibi, acceptum et commendatum velim. Tu pergas, Vir Maxime i quemadmodum incepisti, neque dubites, me, Tibi muneris
societate conjunctum , amicitiae etiam Societate et studiorum communione dignari. Τu me ex uberrimo Tuae eruditionis fonte, interdum aliquid in meos rivulos deducere et derivare sinas. Hoc denique luculentissimum sit certis, simumque Tibi meae erga Te venerationis documentum , me nihil umquam antiquius, nihil in hujus Professionis ornamentis majus aut nobilius habitu. rum, quam Si dia, PALMio imprimi S doctore, monitore, hortatore, studiorum Eocio, meos labores Patriae, Academiae, Literis, de Vere et consecrare liceat. Neque Vos postrema mea cura et VoluptaS suturi estis, Juvenes Praestanistissimi l Quanto doctrinam orientalem juvandi et amplificandi amore fla. grem , ex hac oratione profecto intellexistis. l Cui ardentissimo pectoris desiderio sic Cum maxime satisfieri posse existimo, si Vestri potissimum comis modi rationem habeam. Quidquid a reliquis gravi,simi muneris occupatio. nibus superfuturum est temporis; id Vobis omne Vestrisque studiis tributum erit et dicatum. Quare agite, Juvenes Optimii et, me duce et commilitone fidelissimo, in his literis gnaviter addiscendis Praeclaram vestram industriamidiligentiamque collocate i Curatorum , Illustrissimorum Virorum, benignitas , de Vestra voluntate maxima quaeque Sperantium , aditum Vobis ad Orienta. lium penetralia Musarum et ingressum aperuit; ut Vobis noVae adhuc igno taeque doctrinae recessus perlustrare concessum sit. Nulla igitur Vobis ad eruditionem et gloriam incitamenta desunt. Si locum respicitis, hic Schul- tensiorum , magnorum triumvirorum, hic Scheidii Ravitque virtus incla. ruit: si studii opportunitalcm, hic orientis copiosissimi thesauri Vobis pa. tescunt: si doctores , PALMIUM habetis, omnium elegantiarum parentem et magistrum: et choe enim extremo jam loco addendum est,) me eliam habebitis, cui, in egregiis Dei optimi Maximi beneficiis , hoc unum Omnium excel. lentissimum reputabitur, si illius Magni Viri Collegaeque mei exemplum di. ligenter in posteyum imitari possim, illiusque extremis lineis adumbratam im
139쪽
DE GNA ATQUE SOLA VIA, PRO HODIERNIS ARTIS MEDICAE INCREMEATIS, TUM AD ARTIFICIS SOLERTIAM, TUM AD ARTEM IPSAM AMPLIFICANDAM , RITE IAE DA;
DIE XXIV NOVEMBRIS A. MDCCCXVII:
CUM PATHOLOGIAE, MEDICINAE PRACTICAE, MATERIAE MEDICAS ATQUE MEDICINAE FORENSIS PROFESSIONEM IN ILLUSTRI ATHENAEO AMSTELAEDAMENSI SOLENNITER AUSPICARETUR.