Dissertatio medica de indicationum doctrina ...

381쪽

- ifes sunt appositi, aliique multi ductus, ad alimenti eXcrementa Seperanda. Quae om-- nia plantis sunt negata; quo sit, ut eorpora plantarum valde simplici Substancia con- , stare videantur, et maxime aecedere ad naturam similarium, discedere autem ab op se rosa organicorum compoSitione. V Et recte quidem Caesa inus; quum enim debeant animalia victum quaerere varia ratione, victu S autem longe lateque dispersus sit, inde colligitur, quanto et quam diverso organorum motus apparatu indigeant; quare et in hunc et in alios sines alia gradiuntur, c Urrunt, Scandunt, alia Saliunt, alia natant, repunt alia, alia volitant 56 . Quanta interim inde proficiscatur formarum varietas. clare patet: sed pro varia victuS indole, qua Utuntur animalia, his eX igitur Varius apparatus digestivus, Situ, magnitudine, numero conjunctione. Piscis quidam e. g. destinatus e St, ut velocissime aquam tranSnatet; corpus requiritur huic elongatum, aqua non impediendum: quod si magis applanatum exigitur, simul autem tali victu utitur ut Squalus qualis dissolutio tardior est, .non locus datur contorto, varieque revoluto tractui intestinati, hic tendat recta Via a Pyloro ad anum necesse est; tum vero interna intestinorum fabrica spiralis est; hinc enim sit, ut Superficies nutrimentum liaustura augeatur; spirae enim nihil aliud sunt, quam tunieae convolutae, impedientes nimis celerem alimentorum assumtorum transitum 57). Aliis piScibus est corpus rotundum, globosum; tale est Lophio piscatorio; huic autem est Ventriculus globoSUS, amplus; postulat enim ejus vitae genus, ut magna Simul ciborum copia iugeratur, et celerrime digeratur, motusque cieatur tardior 58 . Animalia constat praedam Venari, prehendere cibos, ad , vel juxta lineam axeos visionis. Verbivora lente et placide in pratis alimentum prehendunt,

os convertentia ad locum , ubi duo oculorum aXeS convergentes concurrunt ad oris cer

tam distantiam; sin autem animal per saltum praeda debeat potiri, dum in ejusmodi axes plerumque divergunt, non ore, Sed naso, in praedam incideret , si juxta visionis axin sine ulla capitis flexione in praedam seSe immitteret. Itaque, ut os juxta visionis axin sese moveat, musculi, quibUS motu S ille PeragitUr, cohaerent cum capitis. levatoribus. Hinc Felis insiliens in praedam ita simul caput elevat, ut oris axis dirigatur ad id punctum, ubi modo punctum VisioniS erat. Sunt autem, in quibus ita axes oris et visionis divergant, ut vel sibi oppositi Videantur, totumqtie corpus debeat inflecti ad praedam capiendam. Squalus habet os ad Partem capitis inferiorem, oculos vero ad su

56J Cuviar Anat. compar. Tona. I. praeprimis P. qZI SI 8.cs Ex hac alite in mora plura profluunt emolumenta oeconomiae animalis: amuentibus enim continuis succienterici rivulis, magis magisque dissolvitur sua alimentorum organica indoles. Qua conversa in digerenti primpriam, adipiscuntur vasa lactea uberiorem occasionem praeparati chyli absorbendi.

382쪽

periorem ; hic itaque si juxta oculorum aXin in praedam faceret impetum, non ore, sed oculis, vel naso, eam attingeret; at tantum musculorum apparatum huic voracissimo pisci tribuit Natura, ut quo sese inverteret, ibi loci facillime praedam capturus esset, quo visionis axin modo direXerat; hinc ei caudae et magnae et Varie mobilis pars superior inferiori multo major, hinc tot et tanti musculi, hinc igitur forma varia. Omnia herbivora, quae vescuntur vegetabilibus humiliter crescentibus, ita facta sunt, ut longitudo colli et capitis ea sit, quae est altitudo animalis anterior, a Summa scapula ad pedis anterioris extremum. Hinc absque genu flexura herbas legere possunt Camelus, Bos, Equus. . Ibonge aliter in Elephante; hic enim collo instructus est brevissimo. Voluit autem Natura collum in Elephante breve, quia gerere debebat et sustentare caput dentibus ponderosis Ornatum. Attamen herbis vescitur elephas , neque ei congruit genu flectere; hanc ob n naso et labiis protractis proboscis formata est, eludens quasi noxas collo brevi

oriundaS. Sed sensus etiam animalibus varias induunt formas, ad quos acutiores reddendos organorum quorundam aliquando est vel arctior conjunctio, Vel amplior separatio vel dilatatio : huc pertinet nasus externus extensus Talpae, UrSi, Tapyrii, Elephantis, cui proboscidem, egregium plurium organorum apparatum, in plures sines dedit Natura; fungitur enim haec muneribus nasi externi, labii superioris, manus et tactus; insunt autem inproboscide omnes partes nasi externi elongati, si lamenta nervea mirifice contexta opus areolatum referentia, e cerebro eam Originem repetentia, quam nervi, qui in homine per nares et labium Superius decurrunt, musculus sphinc ter labii inest, cujus fibrae ad inferiorem proboscidis partem ad se invicem accedunt. Huc faciunt Lepades, cirrhis, speciem

tactus referentibus, memorabiles, mirificum illud Molluscorum pallium, barbae egregie mobiles et sensiles ad piscium maxillas, ut Gadi, Lophii piscatorii, et verrucae Trigiae,

rostra avium aquaticarum, anatis, .aliarum, cera, palearia aVium, alae, aures, nares Vespertilionum multum expansae, membranae jungentes pedum natatorum digitos Casto-- ris, Lutrae 59 , apparatus galvanicus ex nervo quinti paris compositus Torpedinis,

383쪽

Nihil horum in plantis observatur; aluntur hae, crescunt 62 , gignunt sibi similia; ab.. sorbent et secernunt aliquantum Varia ratione, pro Ut in aqUa, vel in continente, in monti bus, vel in vallibus, in calidis, frigidis ve regionibus vivant; sunt autem loco astixae; ubi loci nascuntur, ibi m0riuntur 63); nec sterile et noXium relinquunt solum, ut aliud melilis quaerant; nec Videntur, sicut nonnulli scripserunt, laetitia assici rebus prosperis, nec dolorem accipere ex rebuS adVersis; habent omnes unum eundemque certum

dispositionis fabricae typum; neque ob movendi vel sentiendi finem haec augetur, dilatatur, contrahitur, loco mutatur, cum aliis organis commiscetur. Sapientissimo tantum Naturae instituto non absorbent quidquid offeratur, Sed eligunt ex humo, aqua, aere est, quae vasa absorbentia prae caelesis ad absorbendum incitant; absorpta vero omni fabricae prosunt plurimum; immo assuescunt inutilibus, et noXiis, modo ne ea sint, quae plantarum Vires perferre omnino nequeant; non aliter atque animalium vasa absorbentia assuescere constat aeri corrupto mephitico , et pylorum post varios labores tandem

transmittere monetam cupream vel aliam.

Quae quidem assuescendi vis Plantis eo certior est, quod non turbatur nervosis affectionibus: quamvis ipsi nervi auctores sint cujusdam facultatis assuescendi; haec autem alia est, ab iIla probe distinguenda. In ipsa vero foecundatione, in coitu celebrando quantus apud animalia in actum deducatur musculorum apparatu S , quantam formarum Varietatem induant et Vertebratis et non vertebratis animalibus organa genitalia, inter omnes constat: qui quaeso hoc in plantis 2 nam ha--bere plantas foualitatem nemo in dubium Vocabit, post praeclaras observationes et fidelia

experimenta R. P. Camerarii 64 , ciui primus indubie hanc plantis esse probavit Lin

384쪽

habere remota a staminibus, et alias, quas VOeaVit Linnaeus Monoecias, plantas in eodem quidem trunco, attamen Seorsim, gerere flores Nares et foeminas , immo alias in duas abire species, quarum altera fores .mares tantum, altera foeminas gerat, nemo negabit,

qui vel leviter inspexerit flores. Videtur quidem hoc aliquid esse, neque meae favere sententiae; attamen si rem introspicias, illi non repugnare videbitur. Omnis quidem vegetabilis fructificatio absolvitur eo, ut Secernatur a stamine materies globulos exiguos referens, pollen dicta. Hoc quando insideat sive oleoso sive alio humore rorido pistilli stigmati, exsilit in pulvisculum tenuissimum, speciem fumi refere tem. Hic absorptus deducitur per styli canales germen versus, quacunque ratione ita assiciens ibi contenta primordia, ut, novo Vivendi genere excitato, decidentibus petatis caeterisque floris partibus, quippe omni ossicio fideliter functis, in matura, id est apta' ad evolvemdum, excrescant semina, in involucro duriori, molliori, pericarpio dicto, contenta.

Jam vero, cum utraque genitalia haud raro magnopere a Se invicem sint remota, neque tamen alii plantae concessum Sit accedere ad aliam, quo coitum celebrent, haud una parata est via, qua facillime hic scopuS attingitur; nimirum probarunt egregiis obse vationibus et experimentis Kohisaeuterus, maXime Sprengelius, insignem plantarum num

rum absolvere fructificationem ope insectorum; id enim facere ejusmodi Hermaphroditas, in quibus non Simul evolvuntur organa utraque genitalia, Dichogamias vocat has Sprevelius, et Dichogamiam androgynam Staminibus prius excrescentibus quam pistillum, gynandram Vero pistillo ante stamina evoluto; id etiam facere maximam Monoeci rum et Dioeciarum partem; hinc iis omnibus data esse insignia nectaria, mellitum lia quorem effundentia, ad quem, ut et at ipsum pollen, avide advolant insecta; hinc formam tum nectarii tum caeterarum soris partium, hinc pil6s, barbam: et reliquum apparatum, in Iride Germanica, Symphilo ossicinali, Aristolochia Chematite aliisque conspicuum, quiessiciat, ut insecta cogantur viam suscipere Iuper stamina et pistilla, ut haec ita rao-Veant, concutiant, ut effundant et recipiant pollen, et vel ipsa hirsuta et pilosa onere tur polline, dum involent alios flores, a maribus ad foeminas tranSferendo. Alia res est cum Homogamicis, in quibus utraque genitalia simul evolvuntur. Nam Primo est animadvertendum, dedisse Naturam et staminibus et pistillis facultatem, qua facile irritentur, quam manifestam exserunt stamina Berberidis vulgaris, Κalmiae latifoliae,.Cacti

385쪽

Cacti opuntiae, Cisti helianthemi, et pistilla Martiniae annuae, Bignoniae catalpae, Lobeliae si phylliticae 68 ; deinde fere semper stamina in orbem collocasse circa pistillum; hinc, si in flore perpendiculari stamina pistillo sunt longiora , facilius connivent

antherae Supra stigmata, et eo quidem ordine, ut singulae seorsim inclinent stigmata versus, ab altera polline emisso, altera idem emissura; quod phaenomenon egregie observatur in Saxifraga Parnassia, Hyoscyamo aureo , Fritillaria persica, Polygono Orie tali, Ruta graveolente, et cholepensi, Scrophtalaria aquatica, nodosa, muhisque aliis: fores vero nutantes gaudent pistillo staminibus longiore, ut cadat pollen in stigma; ut in Campanula, Leucoio, Galantho; vel pistilla sese incurvant stamina versus, ut in Nugella sativa, Sida americana, Oenothera repanda, mollissima, aliis speciebus, Uibisco malvavi Sco, Turnera ulmi folia, aliis, quae omnes habent pistilla a staminibus remota et his majora; tempore vero fructificationis pergunt pistilla stamina versus, recipiunt emi S Sum pollen, quo facto pristinum locum occupant: vel in nonnullis pistillum simul et stamen ad se invicem accedunt, ut in B Oerhavia diandra, in Malvis, Althaeis, aliis. Nonnullae Monoeciae flores mares sursum gerunt, deorsum foeminas; ut pollen cadat

in stigma; quare etiam hae habent folia profunde divisa, ne decidens pollen intercipiant; favet etiam in his pollinis emissioni ventus; hinc illa pluvia sulphurea, quae pollen est Pini sylvestris 69 ; aliorum florum stamina vi sive elastica, sive alia, ejiciunt pollen in pistillorum stigmata, ut obtinet in Parietaria ossicinali croo; denique flores submersi adscendunt sub florescentia; ut Nymphaea, Ualisneria prae caeteris, ut insecta lectum pollen ad pistilla conferant II).

Apparet, quaenam excogitaverit auxilia Natura ad succurrendum vegetabilium impra gnationi, remota a masculinis Deminina organa habentium. Neque enim, quamquam alii id contendunt, videtur mihi hic staminum et pistilli motus ullo modo posse comparari cum motu musculari: nam nullam habemus alicujus vitae intelligentiam absque motu; Sed et praecipuum motum cient vegetabilia sursum vel deorsum humoribus auferendis; Praeterea quorum vis optimae Bolanicorum indagationes nihil in pistillo et staminibus detegere potuerunt, cum materia musculari comparandum, ne quid aliud quidem, quod

P. II 6 - Inst.

386쪽

non reliquae habeant vegetabilium partes; Vel ipse motus longe alius est, ac muscularis; masculorum enim sibi ae dum agunt contrahuntur, relaXantur dum quiescunt, conia tinuo relaxatione excipiente contractionem; contra censi Stit magis motus vegetabilis inpertinaci dilatatione, egregie eonspicuus in directione foliorum lumen versus: insunt auiatem pistillo et stamini tela cellulosa, et unus Vel plures fasciculi vasorum spiralium, quae utraque materies Valet se dilatare et ad se redire: atqui, ut ubi vis, sic hic etiam, apposuisse videmus Naturam aptas conditiones ad summos fines attingendos; est autem summi momenti propagatio speciei vegetabilis; haec obtinetur, ut pluribus aliis, ita etiam impraegnando germine, anthera pollen in stigma deducente; itaque apposuit Naturae vires, consistentes vel in motu et insectorum irritamento, vel in humorum indole, in pistillo et stamine contenta, vel in aliis incognitis, quae et liciunt, ut citato motu turn emittant pollen antherae, quando idoneumlsit stigma ad hoc fovendum cra . Qui ita que voluerint , hune motum vegetabilium esse voluntarium , dubito vehementer , an perspexerint, quales Vires et quanta organa planti S attribuant; quae ambo iis deesse invenient animalibus cum vegetabilibus Sine praeoccupato judicio collacis. 'Ut autem ad animalia, ita quoque ad Vegetabilia, pertinet id, ut relatio et proportio partium, atque igitur ipsa forma, siniantur Statione, quam plantae in Naturae campo sint ceu paturae, et Vitae genere, quod Sint acturae. Jam vidimus, hanc legem aliquo modo probatam eXemplis impraegnationis Homogamiarum et Dieliogamiarum; his praemissis

Hinc unum alterumve addemus. Ingens est discrimen plantas terrestres inter et aquati-

eas s); illae habent folia plerumque tenuiora, partita, molliora, laetius viridia; hae ampliora, solidiora, profunde viridia, glabra; illae debent vivere in aere, fluido tenuiori, cui multa demant, reddant multa; hae in aqua, densiori fluido; qua ne penitus submersae destituantur aere utili, aut impraegnatio impediatur aqua enim perdit pollen, et

arcet insecta, impraegnationem adjutura); tandem, ut aqua facilius transfluat eas, folia gerunt ampla et glabra, facile aquae innatantia , pedunculorum elevationem adjuvantia. Pili conferunt suas partes ad absorbendum et exhalandum aera; hinc abundare pilis terrestres, his carere solent aquaticae; contra hae habent radices magnas, cum magnis radiculis; praebent enim hae locum fixum plantis, praecipue autem inhaerent fragnis et limo minus cohaerentibus; at, dum minus exhalat corruus adscendens, ne quid mali

. a Rem probant ulterius Monoeciae et Dioeciae, quarum stores masculi eodem tempore antheras perficiunt, quo Itbtilla Stigmata. vid. Linnaeus Phil. Λοι. S. 143. vid. ulterius de anthera contortarum Kiurenter, Acs. P- Tom. III. p. ΑΙ - 56. cra)-οder Philaraph. δεν Iobanda Natur νοα s. R. TraνDanus , TOm. II. P.

387쪽

plantae accipat, impediunt magnitudo radicis, et radicularum numerus; videntur enim radices aquaticarum exhalare 74 P. Gramina destinata Sunt, qUae Vivant in aere aperto ;itaque, cum omnibus aeris injuriis Sint exposita, culmum gerunt tenuem quidem, et ele atum, at cavum, ventis cedentem, neque adeo facile rumpendum, atque, ne laxetur, aut incurvetur, instructum nodis, eximiis fulcris et articulis; cum autem facile e crescant et luxurient, folia vero gerant nulla ampla , neque in horizontem flexa, sed tenuia, linearia, perpendicularia, Utraque foliorum facies absorbere et exhalare valet. quod caeterarum plantarum foliorum tantum inferiori faciei conceditur. Plantae Alpinae, quae vocantur Bolanicis, omnes quae in altis montibus crescant, dum frigoris injurias debent perferre, solent convestiri epiderinide, vel cortice craSSo, Viscido, malo calorici conductore 7s). Habent enim plantae, ut omnia viva, Suum calorem, aut, dum nivis moles et nimium frigus iis interitum minantur, ne inevitabilem consciscant, quando solstitio aestivo fusa nive benignae calorici vires immotam naturam in vitam revocent, adeo Alpinae plantulae festinare valent in germinatione, incremento, florescentia, et fructificatione, ut jam omne suum OPUS ante abwlVerint, quam frigus et nix re

Ut caudex descendens, ita adscendens, ferre solet primordia novae plantae; cum autem plantae sint, viventes in frigidis terris, instructae ejuSmodi primordiis, ista vero primordia tenerrima sint, ne haec laedantur, includuntur laybernaculis, gemmis, herbam embryonem ab externis injuriis defendentibus: componuntur autem gemmae squamulis multis, interetextis materia resinosa quasi et serica; quare in calidis terris vix plantae Alint, quae habeant gemmas 77). Negatum est aliquot plantis aquaticis rostellum, quod excrescit in caudicem descendentem; habent tamen hae radices: quomodo hoc conciliandum sit', docuit Ill. MIMenomum Trapa natans 78 : hujus enim aquaticae plantae nux rostello caret; atqui nux longam emittit plumulam ad aquae superficiem surgentem; e cujus lateribus excrescunt folia capi, laria , ramosa ; horum aliquot fundum petunt et firmant plantam , agendo radices. Multa semina debent dissitis locis crescere, horumque multa certum habent locum, qUi,

ne eum I de P sis. par Roster I77s. Tom. H. p. 45st. Expretia eas fur Pinsuesce de la tami/re ιαν Iea Plaus

388쪽

ne pereat planta, terrae incumbat necesse est; hinc ejusmodi semina instructa sunt pappis, alis, deSmate, caudis, capillitiis, quorum ope circumferuntur per aera, et quae ita conformant centrudia gravitatis Seminum, ut horum Semper aptus ad evolvendum locus humo incumbat: aut, dum pluri a Semina fundum suminum petunt, ne pereant species, ipsa vero tellus plures in sineS a Vegetantibus habitetur, includuntur involucris durioribus, ut vel nuceS Sint, Vel drupae, quae ab aere tutae et ferunt aquarum vim, et fluminum cursu late disperguntur; ut a Germania Sueciam versus, ab Hispania et

Gallia in Brittanniam, ab Africa et Asia in Italiam plures plantae transferantur 79b.

Pluribus exemplis nobis non opus est 8 o); namque Natura usi doctore percipimus, quaecunque organa, tum Plantarum, cum animalium, ita esse conformata et collocata, ut omnium facillime impositis muneribus fungantur; quoque haec sint graviora, aut pluribus causis et levioribus interpellari et laedi queant, eo magis organorum saluti consuisti, sive ea tute collocando, sive his alia apponendo ad umenta 81 . Rationem vero formam inter et structuram egregie illustrant effectus plantarum secre . tionum; quare ad hos jam plures attenderunt Bolanici, inter quos primi nominandi sunt Caesa inus , Linnaeus, Gmelinus. Et primus Ill. Caesa inus hujus rei rationem habuit, animadvertens: si facultates, quas Medici maXime quaerunt, tanquam proprietates,, innotescunt ex naturarum cognitione; quae enim generiS Societate junguntur, plerum-- que et similes posSident facultates 82b. V Ulterius progressus est summus Lin-

eus, paucis, ut solet, compleXUS Omnem tot millium observationum fructum: si plantae, si quae genere eonVeniunt, etiam Virtute conveniunt, quae ordine naturali continentur,:- etiam virtute propiuS accedunt quaeque claSSe na turali congruunt , etiam vixibus

is quodammodo eongruunt 83 . Quod effatum haud ignoro a nonnullis Physicis esse oppugnatum , et sane, quo d minus probabile est, satis acriter; neque diffiteor, haud levibus dubiis premi hanc Linnaeanam regulam. Non haec Vero ulterius hic existimo esse iuvestiganda 84 . Opina-

389쪽

mur tamen, hoc effatum esse conferendUm eum iis, quae habet auctor I. 77. ubi monet: ,, plantae Omnes Utrimque assinitatem mon Strant, uti territorium in mappa geo-- graphica; defectus nondum detectorum in causa fuit, quod methodus naturalis defi- is ciat, quam plurium cognitio perficiet; Natura enim non facit saltus. se Instabis, inquit Gmelinus 85 , characterem botanicum, quatenus vires eruit, esseri quidem scitu elegantem, sed parum frugis adferre. Cave ita ratiocineris. Est manebit-- que res utilissima. Plantam incognitam, de qua Scire interest, quam salutarem vel noXiam si habeat virtutem, non poteris ad primum intuitum determinare eatenus citius, quam se charactere botanico in consilium adhibito;V qUalem Vero characterem significet Gm tinus , colligitur ex ejus specimine 'ri hujus ope cognitum tibi reddetur, num noxia se sit, et qualis naturae virus in illa reconditum; hujusque ope Scies, quemnam intretri medicamentorum ordinem.

Nihil aliud igitur significare voIunt, quam quod plantae usdem familiae, vel et similis formae, ejusdem sint structurae , si ejusmodi habeant similes facultyes , similiae ontineant principia, similibus gaudeant Virtutibus. Nimirum quod constet , eosdem effectus easdem habere causas. Quare, si principia, quae habenda sunt producta fabricae plantarum, stimulo caeterisque paribus, Similia Sunt in diversis plantis, quarum formaeonvenit, recte concludendum sit, earumdem Structuram convenire. Jam aliquot exempla afferemus, ad propositam hanc thesin illustrandam. Ab imperfectis, id est, simplicioribus vegetabilibus exordiamur. Convenire videntur Byssi, Tremellae, Ulvae, Fuei, Conservae,. inter se, et constituere unum proprie genus naturale, a Linnabo SUO A gad nomine propo Si tum, et sine jure ab A nsano in plura laceratum; nam harum omnium SimplicisSimam et uniformem s hricam probarunt etiam recentiorum Boiani e0rum , imprimis Moscri , experimenta et observationes; neque dissicile est demonstrare, quomodo harum forma altera transeat se sim in alteram. Allatis exemplis probat Gmelinus, vigere in his omnibus VIrtutem resolventem, sapo-naceam, et hanc in aliis majorem, minorem et ob Scultorem in aliiS; has omnes aquae talidae infusas resolvi totas in mucilaginem gela inOSam, tragacanthae Vel alii gummati εimilem; destillatione phlegma aquosum exhibere post acidulum; Superstites vero carbones leniter calcinatos salsum relinquere cinerem, vapore albo e balante, foetido odore sub

390쪽

operatione assurgente. Ita omnibus his in Plantis generaliter, proportione tantum pro diversis diversa 86 .

Lichenes sequuntur; inter se in eo convenientes, ut repant omnes , ut facie sint leprosa, quibusvis partibus in latitudinem eXpanias; sunt autem amariusculi, amarissimi aliquot, multumque mucilaginoes, Praediti Vero vi magis stimulante, calida, ut animadvertit Gmelinus; neque immerito;,enumeratis enim ab eo ej modi Lichenibus addimus. Lichenen Istandicum, Parietinum , Pulmonarium: et quantus numerus est Lichenum nondum investigatorum 8 Musci, omni fere anni tempore sylvas, umbrosaqtie prata, pulcherrimo saturoque vurore suo omantes, foliis in densos fasciculos dispositis, et super terra, ligno lapidi husque, latis plagis repentibus, austeri omnes Sunt, et adstringentes, cum gustu, tum chemicis experimentis; prae caeteris austerum principium viget in Bryis, Hypnis, Mniis. Multi nondum examini sunt subjecti 88 .Filices, perfectiores plantae, fabrica magis absoluta, plantis phaenanthemis propius a cedentes, evidente radice, distinctis . foliis ornati: hae, inquit Gmelinus, illae sunt plantae, quae Omnis ΠΟXiste eXpertes dotis in omnibus illis morbis . ubi aperiendum es incidendum, vasisque reseratis totius excitandus est , tam Singularem hactenus praestit

runt usum. Quis ignorat Adianti, quod Capillum Veneris appellant, quis Asplenii, C terachi, Trichomanis, Rutae murariae, Scolopendriae virtutem tonicam Τ quotquot indagatae Sunt, gummosaS offerunt partes, cum resinosis miXtas, quibus terra pro basi est, e qua magnete Martiales atomi attrahuntur 89). Gramina, inter se convenientia culmo, foliis, gluma, floribus, gerunt folia mucosa, cum salino - tractivo princi o, radices divites mucoso - extractivo, SalinΟ-Saccharino principiis, semina vero abundantia amylo, et glutine; neque tantum solita cerealia, sed et minora semina, ut Festucae fluitantis, Ziganiae aquaticae, Avenae fatuae, Avenae elatioris, Bromi secatini. Hinc jam Linnaeus: si Graminum folia pecoribus et jumentisse laeta pascua, Semina minora avibus, majora hominibus, esculenta sunt 9o).V Addendum est, Graminum folia et culmum prae caeteris plantis continere terram riticeam: excepti