De continentia christiana aduersus Epicuraeos huius temporis, impios Lutheri et Caluini asseclas, libri tres. Auctore Ioanne Bourghesio e Soc. Iesu

311쪽

cόrini a Cap. X. aegnus ipse obseruat, sed non absque mendacioin calumnia

in nostros intorquet Religiosos, quos tamen alibi ait, non secus ac porcos in haris saginari. Sic autem monet Hieronymus Nepotianum, uitet nimis exquisita ac propc superis thitiosa quorundam qui in altero velut extremo versantur eis iunia, tantum tibi modum ieiuniorum impone, quantum ferre potes , sint tibi pura, casta, simplicia, moderata non superstitiosa ieiunia , quid prodest oleo non vesci, molestias quasdam difficultatesque ciborum qu et rere, caricas, piper, nuces, palmarum fructus, similam, mel, pistacia tota hortorum cultura vehatur, ut cibario non vescamur pane, didum delicias sectamur, a regno cetiorum retrahimur, audio praeterea quosdam contra rerum hominumque Daturam, quam non bibere, nec vesci pane, sed sorbitiunculas delicatas contrita olera, betarumque succum non

calice sorbere, sed concha. Proh pudor non erubescimus istiusmodi ineptijs, nec taedet superstitionis, insuperi famam abstinentiet in delicij quaerimus, sertussimum ieiunium est aqua ianis, sed quia gloriam non habetin omnes pane&aqua vivimus quasi publicum&commune ieiunium non

putatur. Sed commode iam explicandum sequitur, quae ad rationem ieiuni j Ecclesiastici requirantur.

312쪽

Explicantur tres conditiones Ecclesiastici ieiunis

Ex v v I vis Ecclesiasticum , praecipuus ael tissimus actus abitanentiae Christianae tribus constat partibus aut rebus unica resectione. hora tardiore,& abi inentia a certis cibis, ut antis

malium carnibus c. Primum requiritur,ut qui ieiunet semel duastaxat ea die cibum sumat, deinde ut tardius ea resectio unica sit caena non prandium , denique delectus habeatur ciborum&non promiscue quibusvis utatur quas tres conditiones videtur Tertullianus auctor antiquissimus indicasse, dum ieiunium Ecclesiasticum sublato, diminuto, demorato cibo breuiter describit: abstinentiam a carnibus. ouis lacticinijs in quadragesima indicat illud, sublato, refectionis unitatem diminuto , denique prandi cum caenaeommutationem, demorato Videtur consentire Caluinus, qui ieiunium tribus rebus ait perfici, tempore, qualitate, &parsimonia, seu quantitate;sed maxime tamen diliantit, nam per tempus non intelligit certam aliquam horam antequam ieiunium non soluatur, sed ut ieiuni defungamur ijs actionibus,quarum causa instituitur ieiunium, exempli causa si obsolemnem precationem quis ieiunet ut eo impransus aceedat.

313쪽

lito parcius at leuius vescamur, tantum ad necessitatem non ad voluptatem. Per qualitatem non abstinentiam alicuius ci bi, sed dumtaxat Hautit ijs, ut plebaeis vilioribusque conistenti , delicatis palatum non irritemus, quasi vero extra te mispus ieiunij id unquam liceat,in cibus aliquando ad voluptatem, non dumtaxat ad necessitatem sumendus sit, qui diis stinguit Caluinus ieiunium speciale agenerali quod toto vitta decursu homines pi sua frugalitate ac sobrietate repret sentant, tum verbCaluinus nunquam sibi priuatim, ieiunanis dum esse censebat ut cui nulla unquam tentatio ieiunio subiis genda succurreret, sat habebat si ieiunus accederet ad publi. mprecationem, nec aliquid cupiebat detrahere de neces.sario victu, sat habebat solito minus comedere, Mabstine- .rea lautitijs, quas illi suppeditabant in orbem amicorum lauta conuiuia Quae quidem lautitiae, cum sint infinitae quas ingeniosa quotidie voluptas e cogitat, cum deliciarum exquirendarum nullus sit modus neque finis, sed innumerae rationes ac viae quotidie reperiantur an non sunt hiaretici risu digni qui volunt Ecclesiam debuisse potius ab his lautit ijs inhibere ieiunantes, quam a carnibus quosunt in via communi, wpassim exponuntur venum in macello, omnium tamen alimentorum potentissimae ad corpus saginandum materiamque veneri suppeditandam. Ieiunant haeretici more Iudaeoru ad vesperam tere, tum se omni carnium piscium, ciborumque generere rarciunt. Eorum ut Ordine retrogrado de

singulis dicam, quod attinet ad qualitatem ciborum, aperta

est ratio cum ieiunium sit institutum ad edomandum carnem, eiusque prauae concupiscentis motus restinguendos aut mitiis gandos, merito Ecclesia carnium indixit abstinentiam, quod carnes prel omnibus alimentis maxime carnem corroborent, eiusque concupiscentiam alant, iuppeditata spermatis materia,qua aucta simul&natiuo calore, praecipue veneri in se uiunt lautitias inhibere, fuisset infinitum& vanum, cum fini multitudine ac varietate innumerabiles, ac maxima pars Chtima.

314쪽

ae L. II De continentia Christi,norum ob rei familiaris angustias ab eis arceantur. Utinniim quidem non parum inseruit veneri concupiscent ae . sed non aeque ac carnium copia, exsuscitat vinum calorem ac flammam medullarum, at minime stabilem ac diutur

. nam , si desit apta materies generationi, quam carnes suppeditant . Certam vero mensuram aequantitatem carnium Ecclesia praescribere non potuit nec debuit, nam quod uni parum est, alteri est nimium,is viceversa nihil igitur potui sad rationem ieiunisportus praescribere quam generatim 1 ea nibus abstinentiam in Ecclesia Orientali praescripta quoque fuit abstinentia a vino, sed uniuersim in regionibus praecipue frigidioribus preseribenda non suit, deinde multis locis prae ualet ac praesertur pinguis cereuisia de pane cibario casene sumo durata, arido caseo,, raucido butyro, quibus haeretici delectantur cum magna pars fidelium abhorreat, nihil praescribere potuit aut debuit Ecclesia.

- Secundo quoad quantitatem Municam resectionem peris quam commodatatio affertur a S. Thoma, ieiunium instiis 'π' tutum est ut natura dometur non destruatur. Id autem fit dum libum quis bis sumere assuetus, semel dumtaxat sumit. destrueretur, si nihil omnino sumeret non domaretur si amplius quam semel sumeret. Huic refectioni hora, erat praescripta , qua CR RI4 TV expirauit in cruce, ut per ieiunium eius passione ac morte quadam ex parte confirmaremur, quod modo hora, sit anticipata Min sextam meis ridianam commutara, quodque Vespere dijciatur caenula seu collatiuncula, ne potus noceat, ex indulgentia ope semissione fit Ecclesis, quae imbecillitati &refrigeratae multo- um charitati consulens hanc sensim passa est consuetudinem induci. Cumque modo apud plurimos prandium non ut olim sub meridiem hora sexta, sed maturius tibus ante ho ris hora tertia sumatur, consequenter diebus ieiuni ad tres horas refectio dilata comperietur. Tertio quod attinet ad tempusvi boram tardiorem,exem

315쪽

pia habemus quamplurima in veteri testamento ieiunantium , ' usque εd vesperam, &haec fuit Iudaeorum Saracenorum cinis suetudo, non ante soluendi ieiunium , quam incet Oi:ςn. .. ,,. conspexissent ut tradunt Hieronymus 6 Tertullianus. Scri L Misbit ibidem Tertullianus iam effectus Montanista Physicos,intra id est Orthodoxos protrahere ieiunium usque a b ram 9. suos autem Montanistas Religiosiores usque ad vel peram, Athanasius Virginem hortatur post communionem hola s. comedat panem gratias agenset eo, Epiphaniusquarx Syxo sabbato ieiunium statutum est usque ad horam 9 Basilius item expectas vesperam ut cibum capias sed totam diem absumis ad tribunalia prudentius in hymno posticiunium: Non. 2bmissum rotat hora artibιώιi, δε-tro se οι Musinarta deuexosuperen in arce.

Portio luctis.

Nos breuis visa dape vindicata Soluimm festum fruimurque mensis.

Idem in hymno beatissimorum Martyrum fructuosi Epistori

uim am de populo videt Sacerdos, Libandum sibi poculum osserentes:

Ieiunamus, ait, recuse potum; Noniam nona diem re gnat hora: Numquam conviolabo ius dicatu

me mors ipsa meumsecrum resiluet. Si CERI sTus sitiens crucisFub hora Oblatum sibi oculum recusens, me tibare volenssitim peregit. Non ossicit horae nonae soluendi ieiunii quod Petrus hora sexta pransurus ascenderit in caenaculum , nam ut respondet Hieronymus , fortuita esuries, non facit praeiudicium ieiuniorum. Fieri potuit, ut ves sabbatum ellet, vel Domi

316쪽

ae L. II De contimentia 36. hora sexta. s. Augustinus, epistola ad Casulanum, disputans de ieiunio sabbati, passim accipit, non prandere proii 3 ieiunare, non ieiunare idem illi est ac prandere Epistola ad Ianuarium, ait horam soluendi ieiunium esse horam s. m , Onam denique Bernardus de quadragesima , hactenus usque ad nonam ieiunavimus soli , nunc usque ad vesperam, ieiunabunt nobiscum uniuerti Reges QPrincipes, Clerus QPopulus, Nobiles, ignobiles , simul in 'num diues&pauper, ex quo non recte Tertullianus Physicos ait ad nonam dumtaxat ieiunium produxisse. Quamquam, cum haec pendeant ab institutione Ecclesiae, non semper eadem in omni regione nec omni tempore in qu dragesima praesertim hora soluendi ieiuni est obseruata. Nusquam tamen reperitur habita ratio publicae orationis, caetus , aut negoti ante cuius exitum non solueretur eis iunium. Si tamdiu ieiunarent Caluinistet, quamdiu dimicant aduersus Orthpd Oxos,in incertus pugnet pendet e X tus, tota certe vita ieiunarent.

317쪽

Christiana cap. XII. 24s

CAPUT XII. Legminaniorum Ecclesiastras obligare

in conficientia.

rvra orthodoxos incomperto est, ieiunium generati ii diuina lege praeceptum esse, sed speciali Ecclesiastica lege tempus modumque eius praescribi, im quandoque ieiunium ei Teiuris naturalis, si nequit aliter superari tentatio. Si pro peccatis admissis alia se non offert satisfaciendi ratio. si ad hunc utrumque finem commode nec eleemosyna, nec oratio potest adhiberi. Ac reliquum unum est ieiunium. Scripturas cteris testamenis, quibus ieiunium praecipitur, ad Euangelicam quoque legem pertinere frequenter monet D. Leo tam etsi non ijdena omnino dies ieiunio praescribantur. sed neque desunt noui testamenti complures scripturet, quibus ieiunium commendetur. Ego, inquit Sanctus Augusti D. 86. nus ad Casulanum in Evangelicisi Apostolicis littetis, totatoque instrumento quod appellant testamentum novum,animo id reuoluens, ideo praeceptuni esse ieiunium, quibus autem diebus non portem ieiunare,&quibus oporteat prae 'cepto Domini apostolorum non inuenio definitum.Cli in Dominus Matth. s. praescribit ieiunandi modum plane indicat aliquando esse ieiunandum idque ex Dei mandala,non

secusaccum praescribit modum orandi eleemosynam Nis a ciendi,

318쪽

Christianc cap. XII. 26ttae , obligant in conicientia, ut dilerte tradit Apostolus,emnis anima poteyatibin sublimioribiu subditast, non est e im rem iὸ

potestM, nisi a Deo se conecessitat pabditi estote non solum pro premiram , sed etiam propter confici; tiam , quanto magis obli-

gant leges Ecclesiastice ἰ nam saeculatas potestas est quidem a Deo , sed mediate per homines ipsos, qui instinctu legis

naturae sibi praeficiunt magistratus,in Principes creant aquibus in commune regamur a potestas Ecclesiastica immediate ei a Deo , nam v v s ipse suos Apostolos inprimis Petrum 'eiusque luccei Iores Ecclesiae suae Rect res constituit. Ex quo discrimine colligit S. Basilius ipsique ratio confirmat mulio magis legibus Eccletiasticis obsequendum. Potestas saecularis abrogari potest communi populorum consensu, non sacra Ecclesiastica, haec ad conscientiam ob tringendam proxime pertinet, non illa politica,quae ad pacem tranquillitatem externam refertur , non niti remote salutem vitamque aeternam spectat. Iterum si potuit synagoga Iudaeis indicere certa ieiunia, quidni possit etiam Ec- 'clena fidelibus suis, cum id eorum scio usi spiritalis utilitas exigat. Non enim minor est in Ecclesia quam in synagoga potestas atque auctoritas, minorue cura salutis ac profectus subditorum. Multa autem in lege veteri reperimus indicta ieiunia, ieiunium quarti quinti septim iri decimi mentis garha- apud Zachariam, quibus ieiuni j figuratam quatuor tempo-

rum solemnitatem indicat Calixtus Pontis ex ad Benedictum PEpiscopum, Mardochaeus nouum ieiunium, festum diem is uri, deinceps in memoriam liberationis a persecutione Aman A ELIhὸν gati te: celebrandam instituit. Hieremias ab exemplo filiorum .it

tonadab redarguit inobedientiam Iudaeorum iotuit absti re

nentiam vini pater' lijs imperare, cur non Ecclesia mater ab i. . 'stinentiam a carnibus,rac certas ieiuniorum leges imponere λIn primo Apostolorum concilio Ecclesia prohibuit usum sanguinis&suffocati, non alia ex causa , qui ira, Licilius ex

gentibus4 Iudaeis coalesceret, dum iubentur gentiles ab iis

Nis 3 cibis

319쪽

as a L. I De Continentia cibis abstinere. quibus Iu de jebem cier abhorrebala, quidni igitur de poenitentia δε continentiae & spirituali prosectus Tib. d. causa certa ieiunia positi indicere Tene, inquit, Tertullia-isi is nus, quod Se Episcopi uniuersae plebi, mandare ieiunia os

leni Dei eiunio quadragesimqaccaeteris mox dicetur. Neque vero peccatum soluti ieiuni existimam dumtaxat debet ratione scandali aut contemptus Ecclesiae, id enim virum luet pertinet ad legem naturalem&diuinam , sed quod lex E cletiastica ieiunium veluti praestantem actum virtutis temperantia praescribat, eiusque necessitatem Mobligationem imponat, quare qui violat Ecclesiet praeceptum, admittit peccatum intemperantiae nam ad eam virtutem pertinet Ecclesiet praeceptam, ad quam pertinet actu si materia virtutis quae Cis i. praecipitur. Ea de causa Toletanum octauum violatores eis iuni velut addictos gulaeis intemperantiae replehendit. Aduersus haec nouatores non habent quo obiiciant nisi naultis cripturis, doctrinam mandata homi tuam imp bari, nempe quando vel diuinis repugnant vel certe non sunt illis confestaneae ac conformes hominum constitutiones

repudiandae sunt. Alioquin leges hominum qui Dei virus ac personam gerunt in terris, qui eius spiritu ducuntur,qui iuxta scripturarurn exempla ac praescripta praecipiunt, non tam Lue. ic hominumquam Dei mandata censeri debent. Qui vos audit me audi , inquit Dominus, Apostoli in i synodo conere- , gati, visam est iritu sancto 2 nobis, . Paulus, si quu id i. c. . ur propheta esse avispiritualu , cognosca qua scribo vobis. quia

i . DomiAibunt mandata. Deiluibus eisdem praecep i, ad Threi sa-

7 x lonicenses Harue qui hae Issernit , non hominem θιrnit, si βψ Deum, qui etiam dedit piritum an tum buum in uobis. Ecclesiae

autem praecepta de ieiuni j s& delectu ciborum haud dubie consentanea sunt conformia doctrinae , regulo, atque exemplis scripturarum, quet passim hortantur ad elunia proponuntque exempla Dauidis, Danielis, Mardochaei, Bapti-itae, Esther, Iudith Atinet matris Samuelis,in alterius Annae filiae

320쪽

chraniana Cap. XIG. 26 filiae Phanuelis nec dubitari potest quin Apostoli, uirunt Pontifices,t Patres in concilijs diuino spiritu ducerentiae in ieiuniorum legibus sanciendis. Quod obedire detrectent haeretici Epicurei, superbi in intemperantiae spiritu pleni,

mirandum non est, cum eos a ieiunio, gula dc luxuries, ab obedientia praestanda , superbiae tumor absterreat Verum quae praeterea exscripturis obij ciant, breuiter eXequamur.

CAPUT XIII. Suibus scripti ris haeretici nos a ieiunso

dehortentur.

I M,' ex Geneseos capite primo isono Psalmo 8. Deum omnia propter hominem conis didisse, esse omnia bona valde , multorum autem animantium alium non esse usum quam

ut eorum carnes nobis in alimentum cedant,

quod erat argumentu Iovinian quis usus porcorum absque esu carnium quid capreae, ceruuli, amul et apri lepo- resin huiusmodi venati, quid anseres sylveities& domestici, quid nates, quid fide culae, quid alagen , quid filuca ruid turdus cur in domibus gallina discurrit, sit non come-unturheae omnia, frustra a Deo creata sunt. Sed pridem respondit Hieronymus, si omne quod mouetur vivit ad vescendum factum est, iretparatum gulae, respondeant mihi cur elephanti, cur leones, ursi , leopardi, lupi, vipe

rae, scor