De continentia christiana aduersus Epicuraeos huius temporis, impios Lutheri et Caluini asseclas, libri tres. Auctore Ioanne Bourghesio e Soc. Iesu

361쪽

293 L. II De continentia obtinet, induxerit ieiunia, plane seruanda sunt, ut monent Aduιν Hieron. August. Abundet in his unaquaeque prouincia inris sensu suo&praecepta maiorum leges Apostolicas interpre- i tetur. Postrem baron obseruat antiquissimum ad anni T. fuisse morem Ecclesiae, ut Episcopi, cum celebranda essent concilia, aut alia necessitas oportunitasve Ecclesiae post uis laret, suis populis indicerent stata ieiunia, v Tertullian te- stis est, haecque ieiunia miraeulis quandoque diuinis illu-

L ... strata,& confirmata futile ex S. Irenaeo patet. Verum haec a 3 riquitatis monumenta, vestigia lubenter proterant, atque excinguant haeretici nouatores, quibus tameni proximum caput ingerendum est ves audiant inuiti que: nolunt ob seruare ieiunia.

De ieiunio feria qMart , sexta

XTA Canon Apostolorum 68 ubi quadragesimam quartam seriam & parascevem ieiunare pari seueritate praecipitur consuerunt Patres Graeci quamuis sextam seriam vocare parasceisuem, ut ordo Romanus quonibet dies Domi-C. nicos vocat dies Paschet Clemens Rom. praecipimus vobis quartavi sexta serijs ieiunare, quod in tota Ecclesia usu rein ,h tia ceptum testatur Tertuli. Cum stationibus quartam, te tam bathi dicamus; itatione 14n0Iesuo ieiunia nuncupan i

362쪽

Clemens Alexandrinuri nouit ipsi fidelis ieiuni quo cur aenigmata, horum dierum, quarti inquam, Texti: diciturisse quidem mercurij hic vero veneris Appellat aenigmata causam latentem, seu mysterium, cuius intuitu pae alijs dic bus ex Apostolica institutione his ieiunetur, quam pluribus eta plicat S. August. Quod quarta seria Iudaei concilium fecisse D. c. reperiantur ad occidendum Dominum, sexta vero passus sit ja: Dominus, Min crucem actus; sed Clemens iudicat hoc μ aenigmate designari spiritualem ab avaritia, luxuria, du bus vitiorum omnium seminarijs ab tinentiam que invita seruorum Dei maxime elucere debet Mercurius auaristiae, Venus luxuriae praeest, ceterum nemo PP. causam hu- , ius ieiunij reddit publicum solemnem conuentrum, nam h c Dominicis agebatur, sed eandem, quam S. Augustin. reddit quoque S. Petrus Martyr Episcopus Alexandrinus: non reprehendat nos quispiam quartam sextam feriam ob se uantes, in quibus nos ieiunare secundum traditionem praeceptum est. Quartam enim propter initum a Iudaeis consi Ituinde proditione Domini sextam vero quod ipse prono. his pallus ut De eisdem ieiunijs Origen Habemus quadragesimae dies ieiunijs consecratos habemus quartam, &sex tam hebdomadet dies, quibus solemniter ieiunamus. Est certe libertas Christiano per omne tempus ieiunandi, non obse luantiae superstitione, sed virtute continentiae . nam quo modo apud eos castitas incorrupta seruatur, nisi arcti,

ribus continentiet fulta subsidijs Sed O alia est adhue ieiunandi ratio cuius laus quorumdam Apostolorum litteris

pretdidatur Inuenimus enim in quodam libello ab Apostolis dictum beatus est qui etiam ieiunat pro eo, ut alat paupe i. tem. Habetur Origenis homilia descripta apud Cyi illum Gisu.ι.

Denique Epiphanius, per totum quidem annum ieiunium io. hoc seruatur in eadem sancta Ecclesia Catholica, quarta, in is γ' quam 5 pro sabbath usque ad horam nonam, excepta 's i.

mia Pontecoste, per totos quinquaginta dies in quibusis

363쪽

que ieiunia flectuntur neque ieiunium imperatum est Subdit solitas communiones his diebus fieri hora nona, omisnicis autem matutinis horis Tertuli. in ceteris ieiuniis ait ea produci ad Uesperam, A. &6. seria usque ad nonam tantummodo. In quadragesima Romae non produci ad Vesperam calumnia est , ut dictum est. Inde exceptis primis quatuor diebus vespera tota quadragesima praemitti solent unicae reis .ctim. sectioni Pharisti bis quaque hebdomada ieiunabant te tu, .e . secunda, quinta Manichei vero diebus iis,&lunae, ut testatur Clemens de Pharis AEpiphan. de Manichaeis. S. Ni- ,.. colaus cum alijs diebus lac nutricis frequens sugeret quartis, ἐ-40, is sexta feria semel duntaxat, idque vesperi sugebat, quam d. Iν. Metuoij consuetudinem reliqua omni vita semper tenuit Epiphanius seria f. ait ieiunari, quod in ea Dominus mortem obierit, at seria 4 quod assumptus in caelum, Mablatus sponsus fuerit, nempe peruigilio teriae e qua fuit Dominus

assumptus in caelum. S. August. ait Romae frequenter ieiunati fetia 4 6., Sabbatho , non semper, nempe ut Tertulinitan loquitur quod passive curreret , permitteretur, non imperaretur, vocat item semiieiunium,in portionale exe ptionem quorundam ciborum, quod, Imirum hisce ferijs praecepta esset a carnibus abstinentia, non tamen integrum ieiunium id pallate, permissiue curreret. Eodem pertinet, quod Tertuli est pastum , potum pura nosse, non, ventris, sed animae causa, quam alibi Xerophagiam arido inrum ciborum appellat ea est coena pura, non quet describi

tur apud Festum, in qua dicitur apposita offa porcina quet pertinet ad Epicureos, sed quae apud Philonem de vita contemplativa: mensa pura est, cruentis dapibus, pro cibo panis apponitur, sal pro obsonio, pro condimento visopus Ac sane saperent, si hac coena pura frequentius uterentur Epicurei. Deieiunio sabbathi dissidium fuit inter Orientales, QOccidentales, nam illi neias existimabant ieiunare dict

sabbathi, Mallegabant Cano. si Apostolorum, siquis Cle-

364쪽

cbrimana cap. XXI. sorrieus Dominicum diem, aut sabbathum, uno solo dempto, reiunare deprehendatur, deponitur, sin autem Laicus a communione deijcitur. Idem hoc apud Clement. Ignatius L. es. ad Philippen, Si quis diem Dominicam, aut sabbathum uno excepto ieiunarit, hic Cnais T interfector est. Id Hii in ctum,inquiunt,in odium haereticorc m, qui cum Culii set '' resurrectionem negarent, Christiani potissimum ea die gauderent, ipsi eandem diem in moerore ieiunantes traduiscebant, alij, qui Deum Hebrmorum orbis conditorem malum esse dicebant, vi ad eum destruendum

venisse, quod ille quieuusset die septima, & Hebrae eam

maxime solemnem agerent, ipsi in nauerore& ieiunio exigebant, ne de eius quiete, operibus gaudere viderentur. Ita eorum igitur detestationem Orientales Dominica, Tabbaistho non ieiunabant, eosque dies publicis conuentibus in magna hilaritate celebrabant. Clemens iam ante citatus: labbainthum, Dominicum diem festum agimus , quoniam illud

naturet condite: est monumentum sic resurrectionis, unum

autem sabbathum seruandum est nobis in toto anno, quod pertinet ad sepulturam Domini, in quo ieiunare oporter. Eodem spectasse videtur Nisienus aduersus eos, qui aegrσferunt reprehensione : quibus oculis vides diem Domini ci cum, qui despicatus es sabbathum ' An nescis quod is dies frarres tinti quod i alterum probro affeceris, alterum offendis Athanas. Nissen. sabbathum, Dominicus sunt dies L, et, sancti, festi, eque licet in eis ieiunare. At Occidentales auctore Innocentio contendunt conuenientissime ieiunari. z. Die sabbathi ob memoriam sepulturae CKRIsTI omi ni, quod peruigilium sit Dominicet resurrectionis. Nam

si non emel duntaxat in anno festo paschatis, sed omniω, ius Dominicis celebratur memoria Dominicae resurrecti O aris, nec duntaxat ferias maioris hebdomadae sed omnibus ferijs6. totius anni rite ieiunatur in memoriam passio m. cur uno duntaxat sabbatho, d non Omnibus conuenienter te

365쪽

3or L. I Decentinentiamnetur inmemoriam CR RIs T sepulture moeroris San- ctissimae matiis ac discipulorum, qui se isto biduo ob metum ς' audiorum occultabant S. Augultin. aliam quoque causam

et is probri, ob quam sabbatho ieiunetur, quod Apostolus Pe-

as rus cum Simone Mago certaturus pridie toti Ecclesie Metuis nium indixerit eumque morem consecuto glorioso effictu Romana Eccles ais nonnulle Occidentales retinuerint. C II. 3. Sed verisimilior in potior ea causa est, quam redditanno. o. io. cent tum ut a Iudaeis, quam longissime recederent, qua de causa minime feriabantur ea die, ne quid haberent eum illis commune, sat habentes si sabbathum in diem Dominicam transtulissent, de qua transatione Tertuli et que si diem solis laetitiae indulgemus, alia longe ratione, quam religione solis, secundo loco ab eis sumus qui diem solis otio, de virictui decernunt exorbitantes ripsi in Iudaico more , quem

Diu ignorant. Adde quod sabbathum peruigilium est diei Domi- ρ nicae, qua maxime a fidelibus sacra Eucharistia frequentari solet ad quam rectissime se illi ieiunio comparant. Non desunt qui suspicentur a Graecis posterioribus additum ea notan Apostolorum, rapist. S. Ignati diem sabbathi, nam

Epiphan. qui sirpe citat canone Apostolorum, tantum excipit diem Dominicum, eumque solum veteres excipere sciis De eo. Ient Tertullianus , Ambrosius, Hilarius Hieronymus,m alij in odium Manichaeorum, qui ordinarie ieiunabant die I Dominico, ut ipsi ieiunio resurrectionem Domini falsitatis .i, . arguerent Priscillianista Dominico, natali potissimum

D in ieiunare consueuerant , ut indicat S. Leo, eundem diem xμι Dominicum ieiunio destinabant Eustachius α rius eorumque discipuli ; quem hodie potissimum designant et retici

nempe in Ecclesiaris resurgentis contemptum;&sane designandus foret, ii publici conuentus ratio haberetur, aut non nisi publici negoti,causa ieiunium ellat suscipiendu'. Ad hanc questione a. di mei LGlnio Baetico propositam virum sabbatho ieiuuiandum sit, que undinudum Ro

366쪽

mae in Hispania noris esset, respondet traditiones Ecisclesiasticas , quae fidei non ossiciant, ita obseruandas, ut a maioribus traditae sunt, nec aliorum consuetudinem aliorum contrario more subuerti ; atque utinam omni tempore ieiunare possemus, quod in Actis Apostolorum diebus Pente costes, Hie Dominico Apostolum Paulum, & cum eo credentes feeisse legimus eadem fuit responso S. August. - Ambros qui licet existimarent conuenientius non ieiunari a sabbatho, tamen cuiusque prouincie ae Ecclesiae, in qua 'quis commoraretur, obseruandam consuetudinem,Ambros Monicae Matri S. Augustini secum esset Romae ieiunare diacit cum Mediolani non ieiunare.

CAPUT XXII. De fructibus ieiunij, quos non negant aduersari=.

meastris Ioviniani Epicurei Christiani ut eum

vocat Hieron. Ducis ac Principis Epicureorum huius aeui, egregie militant Lutherans Calutis niani, qui ex Iouiniani dogmate ieiunium ciborumque delectum ad salutem nihil contenisdunt omnino conferre, sed ipsa tamen veritate conuicti, ne aduersus eam videantur pertinaciter contumaces aliquid valere aiunt, ad carnis concupiscentiam coercendam,ad orationis contemplationis studium, ad humilitatis&poeni- tentiae

367쪽

Duentie: signum externum, caeterum perquetura obstinate ne-g.int aliquid valere-Deum acanduinis propitian sum,

ad satisficiendum pro peccatis, ad impetranda diu in grariae praesidia, ad coelestis felicitaris praemium promerendum, qui quatuor postremi fructus sunt omnium longe praecipui, isdemque praecuri fines ob quos ieiunia suscipiantur,quos fines&fructus cum pernegant, an non a ieiunici pro virili nos auocant ac dehortantur. De his posterius agemus nunc de tribus prioribus quos non negant, quibus quartum ad ijcere licet ex S. Hieronym medicorumque sententia, ad morbos euitandos, aut percurandbs ad valetudinem tuendam ac confirmandam. Est enim ieiunium, vide quadragesimali canit Ecclesia corporibus animisque curandis salubriter institutum. Principio igitur, ieiunium perquam utile esse ad carinnem edomandam, eiusque concupiscentias coercendas ipso usu, experimento certi usimum est, quemadmodum subductis lignis sensim ignis imminuitur, oleo exinanito lampas extinguitur, sic&detracto fomite sopitur ardor concupitc tiae, quale discrimen est inter iumentum bene pastum, luxurians; inedia consectum&fame prope fatilcens tale est inter ieiunantem cibo potuque se sarcientem. Atque hoe nomine Deo quoque placet ieiunium, cui placet carnem no

stram edomaricum viiij cxconcupiscentij crucifigi. Deci eis iunio loqui existimatur Apostolus, cum ait Castigo corpia meum ct in eruitutem redigo. Ex interpretatione Chrysost. Theophylact.& Ambros. -eiusdem Ambrosiihymno,quem

ad primam recitamus, Ecclesia precatur carnis terat super biam potus cibique parcitas Pluribus possit haec villitas SS. PP. sententijs confirmari, sed nihil admodum illa pertinere videtur ad aduersarios qui negant prauae concupiscentiae motus comprimi posse, quibus de eli arbitrii libertas, qua contra nitantur ac frustra diuinigratiae opem implorarint, cum primos ipsos motus, adeoque concupiscentiam volunt habere rationem culeae lael halis, qui non existimant poeniten-

368쪽

Cor, ina Cap. XXi I. os tim& mortificationi dandam operam , quo enim fine sese

frustra cruciarent ac macerarent cur sine causa corpus ieiu-nijs attenuarent Altera utilitas ad animum rerum coelestium contemplationi atque orationi comparandum multis exemplis illustratur Moyles ad Dei colloquium in monte Sinay, legemque accipiendam o dierum ieiunio sese instruxit. Elias ad Deum in monte Oreb videndum sub aurae tenuis spe cie, F. quoque dierum praeuio admissius est ieiunio maniel ad reuelationum coelestium capienda secreta trium-hebdomadarum ieiunio se praemuniuit,pretcipuas quasque solemnitates Ecclesia praecurrit antegrediente ieiunio praemissis vigi-lijs, ut animo expurgatoriteque comparato uberiore fluctu, sensu pietatis maiore rebus diuinis miliat. Qua de re S. Bernar peruigilio S. Andreae: Ieiunium , inquit Chrysost. animet nostrae alimentum est. leues ei pennas producit, ut in sublime feratur, divina contemplari queat, eamdem utilitatem aptissimis sinulitudinibus D. Baul explicat, sed nee illa videtur utilitas magnopere aduersarijs prorutura, quibus nil opus est oratione, ad diuinae gratiae subii di impetranda. Siquidem in omnibus etque actionibus malis ac bonis playli cemessicaciter a Deo praemoueantur ac praedeterminentur, eorumque omnes aeque actiones culpam lethalem continentiquamquam diuina erga Caluinistas indulgentia, ob speci

lem fidem non imputentur. Conferre foria poterit ad conis Ciones accuratius parandas proliae tu pro more suo habendas, quibus Sacram Scripturam deprauent,in in summum Pontincein Pontinetosque debacchentur, sed raro eas conocio sieiuni suscipere dicuntur. Superest. igitur.

Tettia utilitas quod ieiunium sit humilitaris&poenitentiae signum externum, quod ipsum quoque non displicet Deo

cum inde permotus dicatur in sacris litteris ad ignoscendum Achab implo coram se humiliato,verum si simulata si non vera poenitentia, erit iciunium malitiae quoddam operime

369쪽

3M L. M. De Continentia omne ieiunium auersatur hypocritarum. Falli possunt homines quibus non raro per ieiunia aliasque poenitentiae notas existernasi ponitur. At alii non potet Deus, nec eget externo humilitatis ac ponat tentiae filνno, nisi vere ex interiori vidi tute atque animi affictione gignarur, ut sese homines ad Mi miliandum coram Deo hoc exteriori signo prouoeent, tanti non est cum ad id plus energie viva vox ministrip dicantis obtineat Potior Dei quam hominum habenda est ratio atque hoc fine potissimum ab homine Chratiano suscipi eda est poenitentia, ac poenitentiae signum argumentum ieiunium,ut diuino numini placeas, ut eius maieitati de peccatis admissis racias salis, ut bonitatem concilies ac propitiam reddas, ad

poenias vitae alterius imminuendas mirgandas aut tibi tum

proximo , cuius gratia ieiunas in re charriuatis ossicia cum negent aduersatij, quid illis confert haec utilitas, quod ei nium it humilitatis poenitentiae signum Cum sit inane, allax illusorium in Dei bonitatem contumeliae ac blasphemio plenum. Reliqua est ea utilitas, quam ex Hieron diximus adliciendam , quam Epiculae quidem non sunt magnopere probaturi. Est enim eorum Profuso luxu plane adversaria, sed continentiae studiosis longe saluberrima Abique gustu&cibi impossibile et num anum corpus sublistere, adesse

ergo debet racio, ut tales ac tantas sumamus eseas, quibus notione tetur corpus, nec animae libertas pretgravetura nemo

uno aut duobus cibis, hisque vilibus usque ad inflationem

Ventris oneratur, quae diuersitate carnium & saporis dele.ctatione percipitur, cum varijs nidoribus sumant patinae, ad esum sui expleta esurie quasi captiuos trahunt, unde & morbi ex saturitate nimia concitantur, multique impatientiam gulae, vomitu remediantur,is quod turpiter ingesserunt, turpius egerunt Hippocrates in Aphori is docet, eram 8 obesa corpora, quae crescendi mensuram compleuerint nisi ei toablatione languinis imminuatur,in paralyfimri pessima morborum genera erumpere, adcirco necessaria esse demptim

370쪽

mem, ut rursum habeant in quae pollunt crescere non enim manere in uno statu naturam corporum, sed aut crescere seminper aut decrescere: nec posse vivere animal, nisi crescendi capax sit. Unde malenus vir doctissimus Hippocratis interpres athletas quorum vitari ars sagina est, daeit in exhorruistisne medicinae, nee viuere posse diu, nec sanos esse, animasq; eorum ita nimio sanguine&adipibus, quasi luto inuolutas nihil tenue, nihil coeleste, sed semper de carnibus ructu Ac ventris ingluvie cogitare: His igitur opus maxime ieiunio Maddit qui aegrotat, non aliter recidit sanitatem nili tenui libo ct castigato victu, quae λιμαι, dicitur. Quibus ergo cibis recipitur sanitas, his seruari potest. Legimus quosdam articulari, podagrae humoribus laborantes, proscriptione bonorum ad simplicem mensam. pauperes cibos redactos conualuicte. Sed ad Epicuretorum tensumis gustum parum opinor accommodate.Alia quaedam utilitas ab Epicuraeorum scopo non aliena suggeritur ab Aus non laudatur in eo te tuis ἐν si tinium, qui ad luxuriosam coenam teruat ventrem suum: inui 'i tantuet enim aliquando homines ad coenam magnam cum ad eam volunt avide venire,ieiunant. Nunquid hoc ieiunium con linentiae. non potius luxuriae deputandum est. Ieiunate

magnum opus est, Cnristianum opus est,sed nolo cito laud

rei nisi quaeraScausam Negotium ventris agitur, non religio

nis c. alia ieiunia sunt Epicuraea, que: non aduersus ventrem, sed ventri gulaein luxuriae militani ut maiore cum aulinditate sese riauciant.