장음표시 사용
721쪽
633 L. III. De Continentialis existat, quae sutura erat lethalis, neque tam finis quam enfectus dicendus est sedatio concupiscentiae, qu per peccatum exarserat;vnus finis matrimoni ante tolt lapsum proprie est liberorum procreatio Senes Meriles iure damnan tur, cum line spe prolis coniugium ineunt, nisi unam dum taxat sibi proponat communem atque indiuiduam vitae societatem, mutuaque in re familiam subsidia ac solatia a non secus ae frigidiis impotentes instar fratris sororis vitam simul exacturi inam diu viget concupiseentia tamdiu vide, tur non desperanda proles certe nunquam animo est excluis
denda,in sola voluptas coniugi,pro scopo praefigenda.
ATRIMONIVM quidem a Deo primitus i stitutum est, absque omni vitio, nihilque inbecto innocentiae statu, culpet, aut pudoris habuisce coniugalis usus:sed mox a perpetrato peccato primorum parentum, Orta rebellione membrorum , quae huievsui inseruiunt, nescio quid turpe pudendum,&erubescenis dum subintrauit in usum matrimonij quod honestate saeramenti purgandum foret ac contegendum ante peccatum primi parentes nudi erant ambo,& non erubescebant; adismisib peccato mox cognouerunt se esse nudos, id est nudi
722쪽
tatem membrorum cum turpitudine coniunciam aduerterunt, erubuerunt. Continetur haec libido venerea, tanquam species omnium praecipua sub concupiscentia generatim sumpta, quare quei de hac dicuntur in scriptura praecipue in illam conueniunt. Ut quod aduersetur legi mentisi Rom. .
legi Dei, quod sit habitans in nobis peccatum, lex membro o rum, leX peccati, quod per eam caro concupiscat aduersus spiritum, quod non sit ex patre sed ex mundo, quod ab ea quisque tentetur abstractus millectus, quod cum conceperit paria peccatum. Huic eidae libidini proprium est homines incitare ad fornicationes, ad adulteria, ad alia flagitiain omne
genus impudicitiae quod ab Apostolo inexplebilis cuiusdam
auaritiae vocabulo non semel indicatur. Qiij n& in ipso usu eoniugii, ita mentem hominis absorbere solet intemperans ea voluptas, ut nihil homine sapiente dignum cogitare queat, nihil mente agitare, non modo quod ad pietatem, sed quod ad virtuti salinurus honestatem pertineat itaque vult Apostolus, ad tempus coniuges Christianos abstinere ad vacandum oracioni. S. Augustinus tradit per huius libidinis usum, in . . o. lanctis coniugibus minui spiritualem delectationem. In im-lia a. petu libidinis, neminem posse sancta cogitare, item alias ni Vs. 8, hil esse quod magis ex arce dei jciat animum virilem quam 3 ει ι
blandimenta sceminarum corporumque ille contactus, sine
quo uxor haberi non potest, quare dubitat sitne sapientis uxorem ducere, iberis operam dare denique ad quaesti
nem quare qui fornicatur in proprium corpus peccare dica.s: :rtur, ait in ipso actu libidinis, ita animam immergi Oreori, o. ut in ipso momento nihil aliud homini cogitare liceat, si mi 4eone. lem sententiam profert ex Ciceronis Hortensio, Hippocra tes sane comparat eum actum epilepsiei, ac morbo comitiali, cui consentit Aristoteles quod in eo actu non solum impo L. isi a sibile est aliquid intelligere, verum etiam post eum multo is f. minus homo est dispontus ad usum rationis. Glossa in illud qui Mereti coniugia 3 a. q. a. homo in eo actu fit totus earo, to rus
723쪽
6 o L. III. De Continenti tus carneu , instar pecudis in ce: no demergitur. Non igitur eadem est ratio huius venereae voluptatis quae carierarum, quovis vel auditu, vel alijssensibus percipiuntur, qualis est quiescendi post laborem, edendi aut bibendi post famem &itim. .. .; Discriminis rationem affert S. Thomas quod vis generativa, perquam originale peccatum traducitur, is secta est corrupta, non item vis nutrit tua. Quamuis appetitus sensu iuus generatim euaserit deprauatus, &inordinatus hic tamen pretincipue qui subseruit generativae per quam peccatum tradu citur,vnde xiiiij membris rebellio pre: cipue, ac poena talionis perspicitur. Alia ratio discriminis huius asserti possit, quod ceterae delectationes edendi hibendi, quiescendi&c. reserantur ad sui&indiuidui conseruatione, ad quam omnes
astringimur; at venereet, ad generis specie propagationem; cui nemo speciatim alligatur, prior necessitas ab unoquoque seorsim potest ex eleri,adhibita qua par est, moderatione;posterior voluptas sine complice verecunda commixtione perfici non potest, illic nihil detrahitur, sed ad ij citur naturae. ni e seminis emissione diminuitur,vi exhauritur natura, maiorique opus est impetu, underi nausea fastidiovissima consequi . dicitur sed pudori parcendum. Non recte sane Hugo Uicho -
,.. rinus iasister Sententiarum comparant delectationem 3 i. s. ii aliorum sensuum, ac preci puc gustus cum delectatione venerea, ceterae enim delectationes non ita rationem absorbent,
eiusque usum impediunt ut ista; unde metito pudenda diis citum homini enim tanquam diuino animali pudendum est ad brutalem istam delectationem dei jci,eamque pati,at de delectatione gustus tanquam honesta loqui videtur Apostolus Aa τε impleηι cibo ct letitia corda vira, ob eam causam CARIAE TVs Dominus nasci voluit ex virgine, non ex sancto coniugio, quale fuit Patriarcharum Et delectationem quidem cibi de potus admisit, aliorumque sensuum naturae conuenientium. v moderati frigoris, caloris, quietis post ratigationem,somni post vigilantiam, delactationem tamen veneream nec in se,
724쪽
nec is amantissima matre, voluit unquam, vel remotissime scper umbram experiri. Etsi per somnum ratio consopiatur,ac quiescat, somnus enim consistit in naturali quadam sensuum quiete, quam allonis quoque quies consequitur nihil tamen inest inordinatum aut repugnans rationi quod egeat aliqua excusatione, era Min statu innocentiae futura somni necessitas, in quo statu nullum nec culpae nec poenae malum erat futurum. Omnia alia peccata extrinsecus lunt, quod ἐὸν, a. foras est facile abi jcitur Sola libido insita a Deo ob libero ad .. Tum procreationem fines suos egreditur, redundat in vitium, quadam lege naturae in scelus erumpit. Per tibidinem Hieronymus intelligit propenuonem ad actum venereum, quae insita quidem et a Deo auctore naturae, sed non quatenus immoderata est inordinata, rationem obtenebrans e Xoriis ginario peccato pro manans,eatenus turpis est pudenda,nec tali tum materialiter sed formaliter appellanda libido quare esto placere polli vota pias ut consequens actum honestum coniugalem, non tamen ut libido, ut ratione minime coerci ta ut eius honestatem ac praescriptum limitem transgressiens; eatenus displicere debet quatenus libido est quemadmodum de concupiscentia generatim dictum est alio libro aduersus Stoicos. Quae rei ratio coniugii, in statu pure naturae, in certum est: in hoc certe statu nature lapse quidquid ne mali,&inordinati purgatur honestate ac dignit, e sacramenti,triabusque illis bonis matrimoni j, quae sunt iides, proles, Sacramentum. Unde essicitur ut ea delectatio non sit peccatum,aut non plusquam veniale, dummodo intra honestos coniugi c. Duis.
terminos coerceatur. Quo sensu Lactantius qui libidinem cohibet, inter praescriptum legitimi thori habet,& id quod 3
avide expetit, dc tame i in peccatum non incidit, graue cle Dabono thale. D. Augustinus delectationem carnalem ait modific tam aemperantia refrenante in usum naturalem, libidinem
esse non polse, formaliter aut graviori culpae obnoxiam, potest praescindi mente voluptas ut a lumptione cibi, ita& ab is
725쪽
64 a L. III. De Continent avsu coniugii potetitque voluntas reddendo maxime debristum, velle usum coniugii, absque eo quod voluptatem directe appetat aut approbet. Atque ut aliquando ex his salebris emergamus , actus coniugi sine duobus bonis prolis 43 ur aut fidei actualiter intentis doctrina est sancti homi
non exeusatur a peccato, quare duobus dumtaxat modis coniuges absque omni peccato conuenire posIunt vel auris procreanda prolis , vel reddendi debiti Alias inquit semper est peccatum ad minus veniale, etiam cum quis intendit vitate fornicationem inicipi , aut sanitatem conteruare quod lii eo actu delectatio quaeratur ultra honestatem coniugi j vis quis in coniuge non attendat quod coniunx est sed Llum quod mulier, paratus cum ea idem facere, si non es et con iunx est peccatum mortale. ideo talis dicit ut ardentio tr. In I. amat Oriconiugis ad iuster ab Hieron quia ardor isse extra bonati in matrimoni j et mertur, si autem quaeratur delectatio intra limites matrimoni , ut ea delectatio in alia non quereretur , sic est veniale peccatum, quae doctrina S. Thomaeu valet in matrimonio qua parte est osscium naturae, multo magis valet. quaest Sacramentum, cum coniuges uti Christiani e Cis riss I schola discipuli, mystici eius corporis membra spectantλr, qui in ipso usu coniugi atque omni vitet ratione sanctitatem spirare debetnt e quibus ARIsTO digna proles suscipiatur ac propagetur, ad Ecclesie: bon uiscet testis aliquando regni consortium.
726쪽
riumssimul uxorum non improbata Luthero.
Ο, sat habuertit haeretici matrimonio Christia
nodignitatem Sacramenti detrahere verum Eceius praeclaras dotes ac notas unitatem indi 1IO Iubilitatem sanctitatemque ne passim interim nes ineatur ob propinquitatis graduum inhibiistionem tonuellere tentarunt. Vnitati repugnat polygamia, non ea quae successive plurium est coniugum , quanquam ea decus eius obscurat atque ornamentum alia
quod detrahit, quam quae plurium simul est uxorum, non improbata Lutheroci quam PhilipDus Hassiae Princeps Au ctore Lut hero , non dubitauit palim suscipere lic quoque fructus erat noui quinti Euangeli Epicurari. De polygamia
plurium uxorum successive calumniantur he; retici, quod biingam os arceamus at orcitia bis saeris secundis nuptijs bene dictionem non impertiamur unde concludunt damnare nos secundas nuptias qui fuit error Montani, Tertulliani, Noua tianorum pridem ab Eeclesia reprobatus Hieronymus qua tis semper laudibus virginitatem effert, i ta ea nuptias
727쪽
maxime secund as, quae specimen aliquod incontinentiae pre feranti haud adeo probat, non tamen damnat ab hac eae lumnia saepissime purgat, in apologia ad Pammachium diisserte pronuntiat, non damno biganaos , imo nec trigamos,&si dici potest octigamos,&a. in ritum docet, librum Ter tulliani de monogamia esse hereticum. Ad Ageruchiam: quid ergo damnamus ecunda matrimi' nia Minime, sed prima lauis damus, ab ij cimus ab Ecclesia bigamoc a fit, sed monog mos ad concinentiam prouocamus. Vigebat sane tum multorum incontinentia, eadem Epistola narrat vidisse se Romae tempore Damasi Papae par coniugum vilissimorum ex plebe capitum, quorum alter viginti uxores sepelierat, altera mari tos viginti cic unum a magna exspectatione post tantas rudes quisquem prius efferret, vicit maritusα totius urbis populo confluente coronatus, palmam tenens adoreamque multi nubae coniugis seretrum praecedebat Hieronymi quidem o mea sententia, vituperatione magis in infamia, notandus I. o. quam illa laude celebrandus;consimilem historiam refert S. mixtis Augustinus quandam Romae mulierem undecim maritos ha -
buiise vitum autem alium uxores duodecim. Infitiabilis est libido quam toties repetita coniugia testantur, ad uersus quam Hieron praeeipue declamatre cundi nuptijs non datur e nedictio, quia pomis iam data est, 'idefinit Vrbanus III.& plerumque tristiores illae sunt infauste ac noxiae liberis prio Inlr 'ris coniugii, quibus inducitur nouerca De polygamia pluin's rium uxorum simul Lutherus sic sentit. Nota sunt iura Mo-
et τ' silea de fratris defuncti uxore. de filia corrupta inuito
patrri quae cogunt plurium esse uxorum virum , quae non magis sunt abrogata, quam reliqua Omnia, id est, libera i nec pici hibit nec precepta. Et propos. a. apud Ethfiteos sortasse seandalum fore , si Christianus plures uxores habeati tamen inter Iudeos non esse scandalum , ideo non posse ostendi
id esse illieitum Tota igitur Europa,in qua tu dei soli,4 4 humerant versantur, quibus probata est polygami , absque scandalo
728쪽
se and alo Christianis quoque erit permissa. licita lonesta, pro summa auctoritate Doctoris Lui heri. Idem in eo inmens. Geneseos quem edidit anno Isas ad cap. Iε ex pro se disputat,utrum Christianis liceat exemplo Abrahae plures simul uxores habere, denique concludit id neque esse praece-Itum neque probi bitum , sed liberum, se quidem nolle
anc nouam consuetudinem introducere, sed nec improbare polie, cum exempla Patrum adhuc sint libera nimirum ne quid obstet Euangelicet libertati. Lutherum sequuntur An baptiste: , quibus vulgo promiscui concubitus canum Initar, foedissimi permittuntur. Vtrosque damnat Tridentina Syno us mdus si quis dixerit licere Christianis plures simul habere uxo res hoc nulla lege diuina esse prohibitum , anathema sit. Luthero igitur innabaptistis anathema Polygamia plurium maritorum,qua mulier una plures simul habeat maritos, haud dubium est, quin lege naturaliri diuina sit inhibita , ita enim repugnat primario sint matrimonij, qui est liberorum procre lici, ut mox eius appareat turpitudo ac repugnantia aduersus principium quoddam naturae omnibus iniitum e non enim seruire potest generationi prolis, unde meretrices sunt infoecundae. At polygami plurium uxorum qua vir unus plures habeat uxores, non ita repugnat naturae atque hone stati cum vir unus plures foecundare possit uxores, diuina aliquando dispensatione permissa fuerit. Videtur tamen repugnare conclusioni deduetie ex principijs naturae,in nisi cadat in eam dispensatio esse illicita. Duo sunt genera pra ceptorum naturae; quedam velut principia iuris nature, continent eam regulam rectitudinis, quae nonpossit immutari, ut de diligendo Deo de non mentiendo quaeda velut conclusiones deductis ex principij naturae, continent eam regulam rectitudinis , quae subinde mutari queat variatis circumstant ijs si diuina praesertim accedat dispensatio, ve de non occidendo innocente, de non furando, fornicando. Talis lex videtur inhibens coniiugia inter gerr nos fratrem &
729쪽
ςi L. III. De Continentia sororem, talis item opinor lex de indissolubilitate matrimiani iam consummati Polygamia plurium maritorum aAprius genus pertinet, plurium uxorum ad posterius. Dictae lex na ora Paritatem esse debere inter coniuges, nec in via coniugiidi Ierimen ullum interponendum quia sicut corpus uxoris est in potestate viri, ita corpus viri est in potestate uxoris, ac proinde tam uxori quam viro fit iniuria, quando corpus alterius coniugis alteri cuique traditur accedit quod
haec polygami repugnat secundario fini matrimonii qui multiplex assignatur, socialis cohabitatio, familiae ac domus
gubernatio, concupiscentiae remedium M Sacramentum seu significatio coniunctionis C a RIs T l cum Ecclesia, uniuscum una Quamuis uxor subiiciatiir viro, non tamen
ut famula sed ut Soeia,4 collateranea, non de pedibus sed de latere sumpta, & quoad thorum coniugalem non mi
nus principatur viro occulta lege naturae, artHug. amant
lingularitatem. quae principantur, ad similitudinem summi Principis Dei, unde illud Poetae omnisque potestas imp tuens consorti rit. Hinc illa coniugibus insita zelotypia. Est principalis quaedam potestas in administranda familia, seu
rimasque rixas exoriri necesse esset in educationes cura Iis, ιι berorum ut obseruat Chrysostomus in amorem usu pluriumao in Coniugum. Ut visit, de lege naturae constat lege diuina subis epist. a latam a Cast Isaeo Domino inter fideles polygamiam,
cum matrimonium ad pra maeuam reuocauit mill tutionem,
Isai A. de utroque sexu ad matrimonium creato , masculum Ja I9 minam creauit eos, non plures costae ἱ sed una, dumtaxat dei I . latere Mami sumpta est, &l coniugem aediti cata. Erunt dua, ἡ ' in carne una nim non stat duc sed una caro, iidem locis tanquam legissator statuit Dominusci incumam dimiserit uxorem, ct aliam duxerat moechamr, ideo,ca chatur, quia prior; licet dimissa, ad nuc vere est uxor, auod Dem conmaxis homo non separet. Si uxore dimitti duci alia de iure non potest, sortius&ipsa retenta innocent. III capite gaudeis
730쪽
mur de diuortijs Scrupulus Caietani, super eam in eius iniuriam , non essest, quin id flagitium tanquam adulterium con temnetur, nec refert iusta sit an iniusta dimissio. Eadem doctrina et Apostoli, qui de uno ona semper i Cor. loquitur Exigit hanc unitatem conditio ae dignitas Sacrament , ut tignificetur coniuncti unius C BR I cum vn Ecclesia, quia per C U, accellat promissio, collatio gratiae , qua facilius haec unitas in diis Iubilis obseruatur. Ab exordio mundi ab Adamo usque ad Abraham tum maxime multiplicandum foret genus humanum ex posteris Seth, filiorum , seu cultorum Dei. nemo legitur habuisse plures uxores. Ex posteris Cain primus Lamech dua duxit non plures, septimus ab Adam. sed iure merito reprehensus. Non dissitemur apud quasdam nat senes dominante praua concupiscentia praua imbutas consuetudine polygamiam esse receptam; Mahome res , impudicitiam profestus in Alcorano permittit suis
uxores quatuor, empticias quotquot alere possint a veis io Aristoteles ipsius ductu ac lumine naturae tum in politieis, rum in utroque oeconomico polygam iam improbat, monogamiam commendat ac praecipit. Iure ciuili ab
ethnicis Principibus polygami infamiae nota, alijsque poenis affiniuntur. Quod Iulius Cisar, ut narrat Suetonius, Sueton. QValentinianus , ut Socrates Meges tulerunt, per quas liceret , duas aut plures habere uxores Q tam natu .rae impulsu , aut publicae utilitatis intuitu id egerunt; κ uam ut suae incontinentiae velamentum aliquod obtenerent , quare nec leges ista receptae unquam fuerunt nec repertus, qui eorum, vel, quod optabat Lutherus Patriarcharum exempla sequeretur. De Valentiniano fabulam esse probat Baron . Iure Canonico prohibita est Adais polygami a Siricio epistol. I. Innocent. I. Epistol. 3. ω 70
alijs, apud Gratianum Ia. uetit. 7. cap. Si quiso apud eundem,