장음표시 사용
51쪽
Partim acidulata remedia, live e O gera in silve e minerat
regno petita & haec in litis magis prosunt, in quibus in genere hamiores subtiliores existunt, ubi propte sanguinis nimiam tenuitauenr Sc feri subtilem immixtionem, haec materia serosa non tam facile a reliqua sar guinea secedere potest &ubi propter rapidum & nimis ceti rem sanguinis fluxum, subtins serosa portio constanter ira Uluim morem abripitur, ut minus frificienter per heriai corporis & subtiles ductus in Doroscinctis, abeuntes ngrediactur; quapropter haec sua diaphoretida tum totiguineae, tum seorsim etiam fero nimis subtili aptiorem coum. Demiam conciliant, quo non modo hoc fertim facilius a sanguines ci dere, sed&post hanc secessio inem sertimius insupersciem cutis prosuere possit: si itaque huic humorum praeparationi moderatum regimen conjungitur, tunc ad hujus serota portionis evacuationem eo magiSiura inclinat: vix vero facile talibus privativis diaphoreticis remediis vel Vis impellens vel tontim peripheriae Co poris ordinarium imminuens & relaxans imputari potest,neque etiam resolvens emcacia iisdem adscribenda est, cum a sorbentia & acida magis in crassantem, quam attenuantem Virtutem habeant : quod externus calor & cassida fρmeπ-tatio atque humecta; io ad sudorem Contribuat, tunc adris externi sensum peripheria corporis quadantesquSTeli: -xatur, interim ipse siccus calor non perse relaxat, nisi potius propter tuum Calorem natura tonum in peripheria quadantenus remittat, ne sensus caloris molestus fiat, neve hanc supersiciem cum damno quapropter in hanc copiosius lia amores affunduntur , quo caloris fensum demElceant, siquidem siccus calor semper molestior est, inde etiam Per consequens evenit, ut dum superficies patet, humores vero intimius ingrediuntur, denique fluctu aqueo seros a portio eXtra hanc superficiem dimittatur : humiditas Vero, tanto magis colida phasicam habet potestatem partea
densas ditentias eolliquandi, emolliendi lima
52쪽
horum substantiae facilius egredi tur , & hic ludor posterioris speciei exquisitius m est, ad quem ita
iit e & directe natura haud concurrit, nisi ad illum magis odis Ia& coacta fuerit: datatur denique etiam in Certis casibus remedia diaphoresin promoventia, quorum moduS Urrandi consistit in ellicaciori eo iquatione humorum s rosorum cum mucida substantia inspissatorum ; uti in sorbu- tisis, bdropicis, cochlearia, rad. ari, Zingib. Tinctura an timonii tartarisata, diaphoresin eapropter lacilitant , quia ni stra, illud serum attenuant & ad hanc excretionem praeparant: ut dehinc natura eo lilbentius ab hoc molesto sero
sese liberet, idcapae activo concursu e corpore denique educat: quod vero aceta illa famosa Bezoarica attinet, tunc mixtus illorum est modus operandi, ubi partim acidum ace-61, partim CommiXtae substantiae fluentes juxta praedictam nostram declarationem operantur: Lapis Bezoar per Copiosum & subtiis suum sulphuream & tenue terreum principium ad sudorem disponit, per illum modum , quem depositiois diaphoreticis declaravimus.
Diu RETICA in Ordine sequuntur remedia, quorum modus operandi est, ita ut aeque minus haec excretio tam rigorOse &qualitat adseribi queat: illud vero fundamenti loco indicamus, quod
omnis evacuatio spontanea vitam &sanitatem pertinens& contribuens si ab iratErae potestate stet, quae propterea illam excretionem ita uetere &-potest, prout lini& oeconomiae competit: quare hilam sontaneae diureses sitae ordinariae sive extraordinoriae passim in Historia vitae humanae OCCUrrunt: quod enim ordinarias auctiores di copre ores diureses attinet, tunc frequentia pallim occursant subjecta, quae Prae aliis largiores inicitones experiuntur & quidem Vel ob humiditatis aqueo erosae ma-1ur m Copiam, Vel ob organorum majorem siexibit istem &
53쪽
evacuationis proclivitatem : sicut itaq; mores Scinclinationes hominum per individuo discrepant, ita etiam tales actiones in vitalibus differre solent: quid quod notatu digna illa est Circumstantia, quomodo sub impeditiori Hophoresi, diuresis copiosius procedat &viceversa: quas speciales diui est-OS qualitates nudis materiarum proprietatibus adsignare velle, dissicile erit dum neque organorum aptitudo pro formali & completa ratione hujus excretionis sussiciens erit, neque nuda abundantia seri aquosii semet i psam ad ultimam eUImationem urgebit, neque ullue alius stimulus sui juris erit, quo hunc aetum perficiat: unde per multiplices evidentes & solidas mons attones asserimus, quod tum in naturali tum in artisiciali diu roseos administratione natura Primaria causa existat; haec motu in organis ita dirigis disponit, quo est ectus intentioni & ni, ne
haec eXcretio confuse Celebretur, cum propter Causarum materialium rationem aeque facile inordinate, defect e aut excessive exerceri queat; neque illa requisita, quae ad organi aptitudinem spectant, confundi debent cum tota reliqua operatione; Cum renes ultra instrumentalem suam rationem nihil ad formalem diu reseos actum & successum contribuant 3 sicut vero in moralibus anima ad unum euu-demque actum per diversas cavlsas provocari potest, ita iii vitalibus aeque per diversas rationes natura ad diure in excitari potestatque solet, & quidem, quod Osemper hujus aestus principalis sit carisa, sice ubordinatae causae hunc actum invitantes, inter se discrepent: quis enim adeo Credulus fuerit & tot spee ea fermenta pro causa diversarum secretionum supponat, cum haec assertio magis infirmis positionibus nitatuti neque illa traditio pro solita demonstratione declarari positi, quasi propterea in renibus reiciale fermentum esse debeat, quia in iisdem specialis humor secernitur; cum ne quidem illa fundamentalis thesis confirmari possit, quas secretiones humorum perfermentatio-
54쪽
nem procedere debeant: & quis non facile agnoscat, quomodo accurata illa applicatio motuum , seCretionis&eX- cretaonis effectui respondentium, non in renum dispositione S. necessitate haereat, quoniam illi motus nunc citius, ibi tardius , nun C fortius, interdum debilius,
nunc congrue, ii vero inordinate in organo eXerceri pOS-
sint, unde necessario ab otio directorio altiori & digniori pendere debet
Nunc vero specialius illas perlustrabimus, quae inferenti quodam modo ad iuresin arti ciose provocandam contribuunt: dantur itaque& vias urinarias stimulantia subjecta , de quibus ex ipsa empiria& observatione Constat, quod specialem essicaciam inulas urinamias habeant, ubi triplex notatu digna animadverso occurrit, primo quod haec remedia, partes quas proxime immediare attingunt, ordinarie nullo tali parallelo stimulo assiciant, easdemque ad excretionem aliquam urgeant, uti iuretica amni non stimulant, neque purgationem causantur: deinde quod haec remedia in humorum massam recepta, tamen non eo us e aherentur , Ut deinde ad effectum suum simul rem inepta sint; tertio quod denique eadem remedia ex hamori s stimulantem suam vim renibus tantum & non partibus communicent, quas observationes& quae phaenomena hoc loco explicare non nostri praesentis fori atque ossicii esse judicamus, cuni in eo medicorum habeamus, quodpositiva diuretica renes stimulent Se hoc effectu ad auctiorem di resin concurrant: talia diuretica remedia conmtinent sil subtile, interdum etiam oLatinum concentratum, aliquando Plane causticum, quod humoresserosos potentex col uat&resolvit, deinde vero etiam vias urinarias assicit & irritat : quod vero talia diuretica remedia renes utplurimum ostendant,haud improbabilem subministrant assertionem, quod sensatio in diversis corporis
55쪽
parcibus gradu disic 'epet, quae etiam consideratio ex externi corporiS Contemplatione demonstrativa fieri potest, dum alius gradus sensationis est in alius in musitilis, alius in tendinibus, alius in oculis, alius ad radicem ungatum &c.& secundum hanc diversa ensibilitatem partium quaedam subjecta salina diversas partes amigunt & magis irritant :modus vero operandi in hisce p sitivis diureticis remediis triplex est, dum in ipso illo organo naturam irritant, in D hanc speciem excretionis ordinarie administrare solet, ut
propterea eadem natura hanc excretionem nunc augeat &hunc stimulum sequatur it deinde eo magis hanc excretion Eprosequitur, quo citius & essicacius hanc imulantem materiam remedii diretici intra tenue & fluidum sertim receptam e Corpore iterum expellat; denique quo copiosum illud serum,per remedium diu reticum magis colliquatum S resolutum, nunc liberius acinus ejiciat, quo magis huic actui excretorio illud serum nunc obtemperat: ita dantur etiam certa subjecta & remedia, quae in partibus nervi so-mem branaceis, tunicaceis & tendinosis tonum augent S subtilia orem, asstamen satis incoce ricturam excitant, vestu alia voluitiisessiciunt, quae sub humorum colluvie intra vias Arinarias delata, illarum teXturam membranaceo nervoso innisaceo-tetam iam ita assiciunt, ut inter or frictura adeoque conatus ad excretionem subsequatur, quo vero excretio frequentius succedere possit, ea propter connexa secretio augetur & ita hac ratione & hoc modo diu resis, artifici a methodo concitatur: sed valet etiam in hoc actu aliquid subjectorum individua discrepans; quemadmodum quidam homines prae aliis in viis urinariis valde hensibiles existunt, ut ex immutato potu, licet coetero
quin bono, aut ex potulento saeculento varia ordinariae incommoda, maxime vero stranguriam eXperiantur, ubi sub hoc augmento motus ordinarii strictorii in viis urinariis, hujus adversi aut inconsueti & molesti potulenti
56쪽
XIX. Praeter haec possiet a & simulantia quidem diuretica, dantur adhuc alia & quidem diluentia Aemollientia, quae
in genere ad omnes evacuationes disponunt &quidem duplici satisque uelisi & evidenti modo, partim
diluendo materias excrementitias &-facilioremf- se excretionem praeparando, partim organa se & excretoria humectando & mobiliora atque permeabiliora reddendo; ut sub utriusque tam humorum, qUam partium aptitudine ipsum aestum hujus eXcretionis eopromptius natAra aggrediatur & exequatur: sicut vero utraque qualitas tantum materias , nimirum organon colatorium & humorem excrementitium Concernit, ita eadem minime ipsum actum se& excretorium absolvit, quare & organon & humor gruo motu tractari δcadeXCretionem aptari debent :interim congruo talis eXcretio absolvi debet, neque in fr-mHι sua ratione pinone nititur, qUoniam materiae excrementitiae haud ala confuse per renes dilobtintur: hinc
pias vi tales lapsus vitai toti contrarii sunt, quoniam in illis
omnes rationeS gradus, mensurae, ordinis , temporis &c. deficiunt : sicut vero hanc speciem excretionis nota raordinarie sua sponte committit, ita eandem vel sua sponte augere potest, prout circumsotiae in corpore consti tutae sunt; vel paulo molestius & sensibilius ad hunc actum excisori solat , testimoneto iobeles, aut arte provocatae diureseos; vel denique in illo etiam casu ad hanc ex cretionem eXcitari potest, quando in hoc actu eYercendo eadent natura segnior Sc obliviosior existit: alius pro1nde modus promovendi diuresin est, quando per remedia re missius refossentia Sc attenuantia serum spissum minusque tractabile influidiorem consistentiam convertitur &ὰr Iiquis humoribus conneXis adeoque ad futuram promptiorem se & eXcretionem praeparatur ; si itaque nunc serum e crementitium majori mobili late gaudet,
57쪽
tunc sua sponte illius excretionem etiam per diu resin promptius Ottira suscipit, dum motus illos in renibus ellitis ad dissicacem urinae secretionem & subsequentem ex cret: em applicat: & licet dehinc actus hic se & excre- roriuS certius succedat, quando materia mobilis tamen iterum ipse actus se & excretionis non sed naturae , deinde haec naturasalvo etiam organo & mobili humore nihilominus adlum se & excretionis retinere, turbare potess& solet: &hic ipse modus promoVendi diuresin per pei mentia&ab ergentia, est non modoδε- eurus , sed & efficax &qui in morbis acutis aeque aC chronicis proficuus est, dum ad repurgationem &attenuationem totius humorum massae , neC non ad organθ-rsim apertionem & permeabis talem contribuit: superest adhu C consiletus modus promovendi diuresin, Oblationem talium ramediorum, quae se murinosium in sanguine a gent , adeoque naturae ansam praebent, quo obhujus salini humoris , illam excretionis speciem , qua alias humorem eliminare solet, nunc majori alacritate & vigore sciscipiat & non modo haec oblata subjecta &remedia, sed &sub reliquo comitilla notabilem copiam inquilini feri evacuet: quando etiam obtingit, ut D modica quaedam si esura diuresia impediat, vel contumax congesto 1llam obruat , tune antispasmo a , temperantia , humectantia, lenientia , lem nentia, si dativa , iureticum Emedium non alio modo post se relinquunt, quam praeimiectas commotiones congestorio- spasmodiCas tranquillando & removendo, ita partes urinariae denuo rifraniur&pem, redduntur. Cum defer is quibusdam evacuationibus aliorumque porticuliarium humorum eXcretionibus hactenus se monem instituerimus, nunc progrediemur ad ARTIFI
CIALEM HAEMORRHAGIAE PROMOTIONEM,
58쪽
Con sideratione ni orcia i studio pervolvamus , necesse eriti indicare, quomodo e toto Penu materiae medicae nullum remedium occurrat, quod proxime , directe & adae mle alicui Periei Laemorrhagiae promovendae quadraret &satisfaceret & quod propterea pollicitationes & encomta
de emmenogogis remediis admodum dubia & ambigua exi- istant , cum talia medicamenta non ilgius effla cie sint, quo ad intimisrem certum locum sanguinem ita convehant S congerant, ut eX eodem actualis eruptio subsequatur: ingenere Vero iterum de Haemorrhagiis Aponi is is notandum , quod minime ex nuda sanguiniso ituri ne pendeant, cum multa subjecta eminenter plethorica dentur, quae nuta Haemorrhagia laborant; C matre nimis violemto requireretur Corporis, si sanguis per nudam suam issertatem actualem talem erutiouem perficere debeat: neque acrimonis sanguinis talium Haemorrhagiarum causa esse potest, alias OmneS circumstantiae ad Historiam go v rticam Haemorrhagiarum longe asterius indolis esse deberent: neque Haemorrhagiis causandis satisfaciunt, indisserentem relationem habent ad oppletiones infarctus, stagnationes, stases S retentiones, ac ad perruption Praestandas & tales quidem, quaecum evacuatione sanguinis & non corpus'contingente respondent Cum itaque sanguinis evacuatio cohaereat cum pl thora, & hac quidem mulsa & vociva, imo eum evacuatio illa sub certis circumstantiis legitime procedens semper sialutaris sit, proptere que muc a m m noxa qumdam stiperveniat, quando t/li. haemorrhagia supprimitur uti hoc negotium passim litastris Stoblius, seorsim vero in Programmate de consilia utili rite immorrhogiarum inculcavit; quid quod cum mos HV Dorrhagia neque ab ipsopon re & copia sanguinis, Π que a cut sere, neque a causis externis absolvatUr, imo cum ad Clu Odi evacuationerti sanguinis Iusto i mpore, si diu , - ' , psin cre, gradu &c.
59쪽
administrandam, non confuse, sed accuratae ct proportiona commotiones spectent, ita harum Haemorrhagi arum iterum non aliam principalem efficientem causam esse, quam naturam, ex multiplicibus si s indubiis rationibus &demonstrationibus inducti & convicti asserimus: quando itaque extra violentam & crassim Haemorrhagiarum pro-
Vocationem, neque fan i S ne Ue CorpUS talem evacuationem tali δc ratione perpetrare possunt, ita in revoca tione Sc promotione illarum primario naturae con Arsus necessarius erit, qui etiam modo atque ordine eXcitandus est, prout toti negotio HaemoTrhagiarum quadrat est vero γcommunis ordo inuitandi Haemorrhagiam ,. quando sanguis superstins in corpore Valde commovetur , ut non modo inli
hero & legitimo suo progressu admodum altenetur , sed & re liquis connexis functionibus depuratoriis praeparatoriiS, Ω-& excretoriis ex hac alteratione Varia impeiumenta in cutiantur , inde vix simpliciori 6c noeriori ratione huic ii ita commodo natura Consulere potest , nisi ut sangui em illum superfluum moderata quantitate imm inuat , hinc reliquae futurae commotiones non totas molestias parere possunt aut solent: quando itaque Haemorrhagiae provocari debent, eadem methodus usurpari potest, quo nimirum sanguinea massa an otieae In mensiorem orgas mete . digatur, ut eo ipso natura ad eandem resolutionem irrit tur, qua super Um , moissum com otum sanguinem ex illis locis , e quibus ante c eusadem eliminare consueverat , denuo expellat & pro hac resolutione atque scopo, eodem
methodo iisdemque motibus UtatUr
L XXI Sed quis non facile perpendar, quomodo is modua
provocandi haemorrhagias neque satis ingenuus neque satis siecurus sit, cum cleuior adcommotio ad caiisa S illas m b, .s as referri mereatur , ut ita non facienda sint quoi tata at bonam et nam iura orgo umnsanguinem alu tantem
60쪽
g DR ARTIFICIALI HAEMORRHAGIAE
transfert, malum quid committit, quoniam plethora quieta &non impulsa atque commota, minus molesta existit : si vero in tota massa sanguinea orgauisa talis commotio provocatur, longe magis suspectus est adfus, quam si in unica quadam regione aut parte molesa quaedam naturae irritatio suscipitur, quoniam sub illa sanguinis commotione reliquum corpus illius partes compatiuntur: proinde etiam hic modus provocandi Haemorrhagiam magis suspectus est, Puomam gradus commotionis plethorae, orti ior praestandae, non1da exquisite sub manibus &spectabis ima directione atquepotestate artificis est, aliarum partium Commotiones, ad quaspros inspertingere potest artifeX; ut ita in hoc modo illud valeat, quod de refertur, aniaulo suo insculptum gestasse; facilius eo e movere quietum, quam quietare motum: hinClonge ita ius sanguini S motres debilior augeri, Uaa Dauinus mitigari potest: neque etiam alia arti iosa methodo Haemordia gia proVocari potest , quando ad ipsa loca excretoria remedia simulantio apphicantur, Utio uxus sangΓ11-nis eo brtire ad talem locum provocetur, Ut denique sit --ria eruinatio sanguinis conseqUatur: qui modus quantae
eficaciae , certitudinis & securitatis sit, dispiciant illi , qui Menses perpessaria simElonita SCHaemorrhoides persuppossitorio acria OVO a re gestiunt; lamce fectus testabitur, an non loco promptae eruptionis sanguinis, magis se pectio
reus 1 Abores, tumores &inflammatorii motus oriantur: &quemadmodum sub omni plethorae commotione, unde cunque etiam illa provocata fuerit, d virn naturae tatioris concursus requiritur, quo abundantem sanguinem ad loea congrua congerat & sub Iusis inotuum appliciationibus eundem evacuet ; ita de remediis talibus sanguinem turgefacientibus iterum eX Uero S certo promitti non potest, quod sanguinis eructatioiaem induxerint, uti seque mimis sanguinis commotionem actualis Hae