Beiträge zur Sektengeschichte des Mittelalters

361쪽

eharum dicuntur Romani, alii Pedomontani, alii vero Alemanni, neque aliquis eorum ab altero jurisdietion om sive auctoritatem Suseipit, nec alterius se subditum confitetur.

Item ipsi paucos et quasi nullos per pro se monstrabunt

codices compilatos, unde ex invidia menciuntur, nostros sanctos doctores suos libros propter commoda propria compilasse, eum tamen dicti sancti doctores privilegia propria et dominia et honores contemserint, Sicut in ipsorum vitis plenius declaratur. Item dicunt in maginum venerastione dolatriam committi. Itona didunt purgatorium nihil esse. Item dicunt orationes vivorum mortuis non rodeSSe. Scilicet dicunt, omnis mortui animam esse in coelo et sic orationibus non indigere, an esse in inferno, et Si oraciones ei non prodeSSe. Item istunt quod sanet seu beati mortui non possunt juvare vivo Suis interstes Sionibus. Item dicunt horas canoniens deceptiones S Se a RCerdotibus propter avaritiam adinvenias, et ad hoc probandum dicunt solam orationem domini earn videlicet Pater Noster, esse orandum quod tamen ipsi saeto non tenent, licet

verbis singant, quia et ipsi privatas et speciales, alius a Pater oster habent orationeS. Item similiter dicunt, instrumenta musicalia ut organao alia non haberi debere in eclesiis. Item dicunt in nullo usu nisi sorte metus causa qui

potest cadere in constantem ii ruiti vel maxime coactione

inevitabili jurandum SSe. Item dicunt quod in nullo usu vel pro quo eurique doli et Ocommisso aliquis homo de jure civili 0 importuli sit morie

362쪽

In nomino Domini Amen. Quia nos Inquisitor Seu Commissarius ad infra soripta per reverendissimum in Christo Patrem ac D. G. Episcopum deputatu per inquisitionem nostram diligentor et legitime factam videnter comperimus etiam ex consessione propria a etiam fide dignorum sumetenti testimonio super hoc recepto, te in errore fidei et pravitat haeretica deceptum multis annis et longi tempori lius rotro actis damnabiliter porstitisse et licet

nos te multis vicibus examinaverimus et examinari theorimu et probari, an a viis tuis erroneis et perversis ad . matrem ecclesiam cath. velles et posse Converti, tu vero

animo topido et nebuloso responderis, quod recogno Sca te errasse et velis vitam tuam in melius emendare, ignis tamen certis vera et purae contritionis in te minime apparentibus, qua nobis de tua conversione possent facere plenam fidem nos igitur pro tribunali sedentes et solum Deum praeoculis habentes, cupientes te potius salvare prout tene Inur, quam perpetua morte damnare, et tecum agere mitius volentes, te sub spe suturi boni et conversionis ad verum i inen fidei cath perpetuo carceri adjudieamus, et in carcerandum ore perpetuo decernimus et declaramus authoritate nostra ordinaria seniolitialiter in iis scriptis, potestate tamente redimendi de caruere, si signa verae contritionis inspiratione divina in te apparuerint, oi nobis visum uerit expedire, nobis vel certo praedi et Rev. Episcopi in hac parte

commissatio Specialiter reServata.

Sententia do istis quae nihlata cum roni o pileo et Scalatura ante oculos iam coram omnibus plebi Sunis infra missam celebrationis te. In nomino Domini Amon. Quum nos frater Petrus Provincialis religiosoru in 1 uirum ordinis Celestinorum

ven si uiro Nidola de versa Abbat principalis monasterii

363쪽

S. Spiritus prope Sulmonam Aquilensis dioeces ne non totius religionis praefatae per ejus provinciam Alemanniae deputatus ut Inquisitor pravitatis haereticae per dioecesin Patavien S a reu P. et D. Georgio per jus civitatem et dioecesin praedictam constitutus, per inquisition seu nostram diligenter et legitim saeta in t ex tua spontanea se libera cons essione luce clarius invenerimus evidenter, quod tu dans voti PeW parochiae arsten nuper a. D. 1398 suspectus de haeresi et ei uri sex ordinatione nostra captivatus coram nobis comparuisti et citatus ad Judicium do dicenda veritate

et per tuum juramentum assus os te fuisse haereticum Waldonsem semel haeresiarchae eoni essum, reputan eum bonum et justum, licet oire eum non esse reSbyterum cathol. poenitentiusque ab eo recepisse tanquam in consessione et eandem posset enus adimpleSse, interrogatu recognovisti quando autem alterum dimidium annum ex Ostro mandato per plebanum tuum vocatus ad nostrum Veneris Xamen ad nasum, et ibi coram nobis de dicendaveritas secundum quod juris est juraveris, et super jura mentum tuum per nos interrogatus do articulis se uiae Waldensium quos tenent Waldenses haeretici, omnibus et simul nobis re Sponderis, quod do vita nota, quam nos Catholici haeresin Waldensium dicimus, nihil omnino verbo nec sacio participio seu conversation tam doctrina quam cons essione haeresiarchis seu ipsorum credentibus adhaeseris, en SeriS, seu credideris, nec in tota vita tua usque in eum die in quo

ut praemittitur, es examinatus adverteri S imo ne i er JUIm Cunque utriuSque Sexus personam doctus Seu inductussis ad aliquam aliam vitam seu fidem quam Rom. praedi cat ecclesia, et super his omnibus t singulis laeta rudi fixi

imagine et S. S. Dei evangeli expurgationi Cau Sa Corporaliter praestare juramentum ex quibus omnibus et singulis e merito haereticus periurus rupulandus dicendus o judicandus. Nos ergo Inquisitor praefatus taliter ut praemissum est leo dissiduitatibus non modicis tu invenimus haereticum

tui S se, a presiarchis sciuntur adhaesisse, hospitia eorum intra SSe, pSi conseSSum fuisse, et dictis modis contra Deum

364쪽

et om ecclesiam non minus temere et pertinaciter quam damnabiliter deliquisse. Nunc ergo saniori retus consilio vis ad unitatem . matris ecl. ath corde bono et fide non ficta redire ut assoris, ideo te abjuratis inprimis sectae praedicta cunctis erroribus et artieulis et alia quavis haeretion pravitate ab exeommunicationis indulis quibus ob praedictos errores adstrictus proh dolor tenebaris, hie in publico stetit prius in privato oram notario publico et testibus secundum formam colesiae in nomine P. et F. et Sp. s. absolutus in his sciriptis si mandata nostra et poenitentiam tuam sincere servaveris ot perfecte, Sed quia tanquam bilinguis de duplici suisti convictus ei urio, te ad

condignam poenitentiam peragendam insealandum publice per nostram praesentem sententiam dissinitivam in eclosia

S. 0gidii confossoris oppidi Styrae hac ipsa hora tibi protermino peremtorio assignata, non insula sed ronico pileo imaginibus ei uri rusti ei et extrahentis sibi linguam diaboli insignito, eo quod tot et tanta nostra pia monita ne peje- rares, tibi facta frivole contum sisti, pro tribunali sedentes, solum Deum prae oculis habentos, diffinimus, decernimus et deelaramus puniendum. Quam poenitentiam septem diebus sive dominicis sive sesilvis persolvere debes sub poena coram nobili 0 strenuo milite 3. Hoinpie de Jol Lingon et

coram nobis pro te aut cum certa bonorum proborum s dejussoria enutione, pote Statem tamen dictam poenitentiam modi si eandi seu abrenuneiundi quantum cum Deo et salva conseientia poterimus, et tua contritio ut satisfactio meruerint, nobis et nostro eri Commissario nihilominus reser

Amplius eadem nostra inquisitione pereepimus diligenti, quod tu unde um Holgapsolber plobis in cistra dudum

per nos tanquam de haeresi susppotus ita ius et non om paritione excommunicatus et ob contumacium et rebellion semaggravatus, tandem eum nobis absentibus seu reputantibus quod eum nostram non timos praesentiam qua ratione animum tuu in monentes flectamus nescimus, religiosi viri Domini Plebaui Fridor in Styrii commissarii nostri praelibati

365쪽

te inquisitioni, praesentiae et examini jam diu expectatus obtulisti, o hoc XXI mens Julii anni immediate praecedentis ot ibidem per notarium nostrum Stephanum LampHectorem scholarum in Styra citatus ad audietum et interrogatus si velis jurare de diuenda veritate secundum quod juris est, tu quidem jurasti et per juramentum tuum consessus es, quod pluries Haeresiarchis sis confessus, et per omnia velut haereticus Waldensis in eodem examine repertus es pariter et inventus item consessus et quod sectam tuam usque in eum diem quo ut praemittitur examinatus es, credideris veram fidem christianam, licet tempore inquisitionis D. Heinrici de olimsit piae memoriae per ipsum D. Heinricum absolutus sis et denuo relapsus et nunquam

absolutus. Ex tunc licet ipsa di vidolico XXJ m. Julii a M' 'LXXXXVIJ sectam haereticorum Waldensium

cum omnibus punctis et articulis se omnimodo sectariorum et sectariarum communionis participationem ac aliam quamvis conversationem judicialiter et legitime solemniterque coram saepe dicto D. riderico Commissario nostro ac testibus sufficientibus et idoneis publice abjuraveris et ad poenam relapsorum Xpresse te, Si unquam de cotero non catholico sed haeretico vivere, credere, Sentire aut SSerere repertus fueris obligasti, cruce glauca per d. nostrum commissarium publico poenitentiatus fuisti. Illis tamen non obstantibus cum nuper . 'CCC'98 die vero XVIIJ m. Januarii per nobilem et stronuum virum Hestir de Crething astollanum in Styra nostrum Inquisitionis officii cooperatorem fidelissimum ob illustr. D. Ducibus Austriae it holmo et Alburto ad praemissa deputatum tanquam de relap8u Suspectus captivatus fueras, et e nostri personaliter constituti mandato ad examen productus, et coram Notario publico o testibus idoneis se nos interi gatus, an velis jurare de dicenda oritate, respondisti quod libentius diceres

veritatem in jura monto quam cum juramento Interrogatu SSecundo imo pluries, si velis jurare, tu varia ot 1 allacia quaerens diverticula nos ne jurare volens evadere, dicens inter cetera, quod si tibi mo dixi emus, vel juramentum . . .

366쪽

et cum nos arguti volpinas tuas dolositate agnoscentes dioeremus intelligo te quod vis jurare in animam meam

non tuam, tu velut volpis astuta rete venationis nostrae volens transsilire, et non praevalens nostris argumentis obvolutus anxius et stomodo evadere neseiens, D. Castellanum

praedictum ad partem recepisti et sibi in conclavi dixisti, quod in animam Inquisitoris, denotando noSuam jurare Velis, quia ipse videlicet Inquisitor, literatior esset quam tu,

et si quid peccati in ipso juramento foret, in ipsius Inquisitoris animam redundare deberet, non jurantis Postquam vero de partibus ad examen redissetis D. Castellanus coram nobis publico deponens verba quae ad eum dixeras praedicta, te praesente et audiente, tu ob Stinate recognoscens te sic assum 1 uisse, imo facere et jurare taliter ut praemis- Sum est velis. Item interrogatus in nomine Patris et Filii et Spiritus s. si jurare velis in animam tuam non nostram, tu quidem sicuti sperabamus, reversus ad cor respondisti quod sic et juraSti, et per ipsum tuum juramentum consessus es, te usque in hesternam diem credidisse, juramentum quomodo Cunque factum S Se peccatum, et ipsa jam dicta dio erucem poenitentiae tibi, ut praemittitur, impositam tu abjecisse dixisti, ostendens per hoc poenitentiae contemtum non modicum, tuae temeritati ausum frivolum et duritiae cordialis evidens experimentum. Item interrogatus, si vigiliam omnium sanetorum anni immediate praeterit j unaveris, respondisti quod tu, Sed in honorem solius se se non sanetorum, licet scires nos Catholicos illud sacere in honorem Dei cum honore Sanctorum in coelis existentium. Ex quibus omnibus te. Item adem nostra inquisitione legitima comperimus,

specta de haeresi se Per praedictum tuum hospitem ad mandatum tuum non minus fraudulenter quam nequiter deliquisti tu, bis prausoniata ad judicium per nos citata, tandem interrogata, si juramentum de dicenda veritato deundum quod juris est praestare velis, tu dure et obstinate respon-

367쪽

disti quod non jurare velis. Tandem multis et variis veteris et novi estamenti tanta quanta potuimus diligentiu et conatu per no PersuaS Scripturis, quod non Omne juramentum sit peccatum, imo quod juridice sit honor, laus et gloria omnipotoniis Dei, et ecclesiastieae institutionis existat, o super iis pie et blande commonita, ut ad juramentum inducereris, multis mediis plurimum requisita, tandem per nos coram Notario publico et testibus sum eientibus t idoneis ut prius, 1 2 et ' in nomine P. F. et Sp. . interrogata si prius jurare velis de dicenda veritate et postmodum sectam tuam abjurare secundum quod est juris, tu semper maledicta et in tua duritia et incredulitate pertinaciter respondisti quod omnino jurare non velis. Item cum diceremus, an urare velis et postea Sacramenta poenitentiae et corporis Christi percipere, vel non jurare et dictis aeramentis carere, respondisti licet quidem sacramenta Praedicta n0n reciperes, jurare tamen non velis. Interrogatu quare, respondi 8ti quia credere quod peccare quomodocunque jurares. Item consessa es in eodem examine, te 1hisso haereticam Waldensem pluries IIaeresiarchis conse8sam. Item die altera vid . XXIV mens praedicti tu Dy0muth praedicta per nos interrogata iterum, Si veli jurare, respondisti quod non, et cum diceremus suasibus quibus potuimus mitioribus, quod jurares de dicenda veritato, et si nihil praeter veritatem assa sueris, Omne quod in ipso juramento peccati oret, in nostram animam redundaret, si vero quid salsitatis seu mendaei admiscueris, in tuae salutis praejudicium vergeret et acturam, tu semper mala et incredula nobis as Sentire non curasti, in noStra monita contemsisti, et ideo jurare noluisti. Ex quibus omnibus tu.

Soran gelit hie subahsun uti istbersequii her Balbenter ebren in exstru3husi*en Deile: ad utiendii a s alsis pr0phetis. Tani folgi: Johannes se sui consessus si uos non habere Oi Siatem conficiendi saeramenta nec velle ipsa digito tangere,

368쪽

0 dixit, purgatorium esse et sanetbs venerari debere. Item

erodit aliquos de nostris in statu laical o eloridati posso salvari. Itoni dicit quod saeordotes habeant audire confessiones Itommenricus de Chrem mortuus est Sine communione. Item ipsi non possunt porrigere Sacramenta.

Idom attestatur de Praga Johannos qui dixit nihil erodere

- - Florian fornicator et confeSSor. Haec autem sancta ecclesia a tempore apostolorum in ordine sancto per orbem terrarum in multis millibus xcrevit et per multa tempora in virtute sanctae religionis permansit et rectores ecclesiae fere per eo annos

usque ad Constantini Caesaris imperium . Autem ConStantino leproso rector orat in ecclesia quidam qui vocabatur Silvester Romanus. Hic in monte Sirachiae juxta Romam vitam pauperem cum suis ut legitur ausa persecutionis agebat. Constantinus autem ut 0ssertur vis aecepto insomnis accersivit Silvestrum et baptigatus ab eo in Christi nomine mundatur a lepra. Vidon Constantinus se tam miserabili infirmitate in Christi nomine sanatum cogitavit honorare qui se mundaverat et coronam imperii o dignitatem tradidit ei. Ille vero accepit. Socius autem ejus ut enarrare audivit ab eo recessit et his non consensit, sed viam paupertatis tenuit. Constantinus autem ad partes transmarinas eum multitudine Romanorum recessit, et ibi ut dicunt Constantinopolitani dificavit et eam suo nomine appellavit. Ab illo ergo tempor haeresiarcha in honores et dignitates ascendit se multiplicata Sunt mala super terram. Nec omnino credimus quod occlesia statim totaliter a viaveritatis recesserit. Sed pars quaedam cecidit et pro maj0ri parte sicut os consuetudo ad malum tenuit, pars autem uterodendum est longiori tempor in illa quam acceperatvoritate permansit. Et sic paulatim sanctitos ecclesiae quievit sit iniquitas crevit. Post annos nutem dcc a Constantino surrexit quidam cujus proprium nomon Petrus ut audivi

sed a quadam regione dicebatur Waldis. Hic ut dicunt nostri dives erat et probus valde, o vel illo legens vel ab aliis audiens evangelii verba porcepit et quod bal, ni ven-

369쪽

didit, pauperibus distribuit, paupertatis viam arripuit, praedicavit, discipulos seeit et urbem Romam ingressus coram heresia relia de fide t religione disputavit. Erat ibi tune temporis Cardinalis quidani de Apulia qui amicus ejus rate viam jus t verba uommendabat et sicut audivi diligebat eum H in curia responsum aceepit quod ecclesia Romana ejus verba ferre non posset nec viam inceptam dos Hruit et uia sibi sententia extra synagogam saetus St.

Ipso nihilominus in urbe praedicavit, discipulos plurimos socii et per regiones Italiae iter faciens se it congregationem, ita ut in pluribus partibus tam ipse quam alii jussiaceessores multo ad eorum Conversationem attraxerunt

et multiplieati sunt vehementer. Nam libenter audiebat eos populus eo quod Sermo veritatis esset in ore eorum et viam salutis ostenderent. Et in tantum multipli eati sunt ut pluribus in eorum conciliis ot consiliis alii deo alii mille alii plures alii iis pauciores convenirent, et sicut audivi a pluribus qui libenter vera loquuntur, deus pro eis operabatur

mira. Inoo autem ruetis a tempora spatio fere c. annorum sicut audivit a senioribus duraverint. Tandem invidia Satanae et malignitate impiorum XSurgente Contra Servos Christi persecutio non minima exorta est, et de regione in regionem expulerunt, et eorum Crudelitas usque nune contra nos perseverat. Et eum haec ita se habeant, consideremus tamen, quia tempora quae ante adventum Christi praecesserunt,

umbra et gura suerint istorum temporum quae a Christo usque ad finem saeculi perdurabunt. Nusquam enim inscripturis . . reperimus quod ab Abraham usquo ad

Christum tu orna veritatis ot sanctitatis aliqu0 tempore omnino exstincta sit, sed semper aut plures aut pauciores in sancta vita permanserunt. Nec unquam legimus eo totaliter ad desectum devenisse; ia etiam arbitramur quod a Christi temporibus usque ad nunc eodem modo euiderii tusque ad finem suturum esse quod ex quo oculos in undataeSt usque ad finem adstuli nunquam celesia Dei in omnino desedit quin in orbo vel saltem in aliquibus regi ,nibus i bis aliqui sandiorum fuerint semper. Nam in omnem ier

370쪽

ram exivit sonus eoru in te. Et e maxima parte ecclesia Dot in prindipio in transmarinis rogionibus crevit. Ergo sexistimandum est quod ultra mar et ex hac parte maris aliquo tempor lucerna an torum omnino ad nihilum devenerit. Nam et fratro nostri in antiquis temporibus propter quandam per Sectationem cum mare transissent in quadam regione si atros invenerunt. Sed quia ignorabantidioma regionis illius, cum eis non potuerunt Consortia habere se sibi amistitiae mutuam sidui theuter secissent, firmitatem ostendere, et ab invicem reeesserunt. Inter haec cogitemus prophetiam Jeremiae 33, 8.): Non interibit desaeordotibus et levitis ministris meis cunctis diebus. Haec Dei promissio super sanctam ecclesiam prolata est. Nam dicta prophetarum ad Christum t ecclesiam aspirabant. Videmus ergo quod a Christo usque ad saeculi finem non interibit vir de sueerdotibus isti eis Christi qui flerat holocausta et vietimas et sacrificium eunetis diebus. Nam usque hodie qui pro sanctitate vitae veri summi sacerdotis membra sunt, spiritualos hostias Deo super altare fidei inserunt, et si non multi sunt non mentitur propter hoc prophetia quae non dicit non interibunt viri, sed dicit non iniseribit vir de sacerdotibus a thei mea quin haec et illa faciat. Considerate lunam, quia et luna quamvis a plenitudin sua usque ad nihilum videntur devenire, tamen Semper luna est et si quibusdam tenebris deuitatur et hominis oeulo non appareat, tamen in sua substantia, ut credimus, Semper luna est. Alioquin semper quovis mense i aceret Deus lunam. Sed scriptum dieit, quod hanc lunam ab initio Deus creavit Arbitramur ergo diei iam dui fecit inq', lunam in tempora, hoc est in desectum et reuovationem, et Parvo tempore in suo desectu permanet. Et saepe luna in natura ecclesiam significat, quae aliquando in multitudine Sanctorum etiam in hoc mundo viget, et aliquando quasi ad

desectum videtur devenire. Igitur si per invidiam Satanae et propter iuvidiam impiorum t 0gligentiam plurimorum

et propter nilla gravesque tril)ulationes et persolutiones

oculositi in aliquibus partibus sui desedit, in quibusdam