Beiträge zur Sektengeschichte des Mittelalters

481쪽

donec frater Elyas a Papa rogorio depositus et excommunicatus suit. Fratrem vero Simonem de Comitissa verborum contumeliis se missericordiarum conviciis corripiens timore parentum non setigit, sed sub quibusdam legibus et statutis in quodam loco remoto ab hominibus in claustravit. Duodecim vero alios fratres socios prineis ales si atrum Caesarii sit Berenni di habitu privatos disciplinis et ag0llis castigatos cum reliquis, qui idem cum ipsis sentiebant diversis poenitentiis et duris punitionibus asilietos segregavit ab invicem et in inde dispersit. Sanctus vero Antonius hujus tribulationis expers non exstitit. Qia iam enim de Cecilia ad visitandum reliquias Sancti Francisci venisset Assisium captus et exspoliatus a fratris Elyae sagionibus usque ad sanguinem flagellatus est. Qui verbera et flagella et contumelias pro hospitalitatis gratia patienter recipiens laudes Deo et flagellantibus benedictionibus respondebat dicens: Benedictus Deus, Dominus pareat vobis, fratres Si frater Elyas, quia Dei virtutem et sapientiam per superbiam et proprii sensus confidentiam suscipero et imitari noluit in Francisco, ideo traditus est in seprobum sensum et infidelitatem et impietatem et obedientia impatientiam in se et in religione recepit et

Sparsit Semina et amarae me S si in posteros initia. Duravit enim ista secunda vexatio seu tribulatio usquoad elevationem fratri Johannis Parmensis Generalis Ministri, qui operibus, sermonibus et affectibus cum Sancto Francisco in omnibus et per omnia concordavit. Licet enim Papa Gregorius si atro in Elya in deposuerit a ministerio et exeommunicaverit, non tamen propter hoc tribulatio illa ex toto cessavit. Verum ustodes eum fratre Elya sentiebant nec peril hun processuri S. Pontificis animum mutaverunt, sed fratrem Elyam amabant prius et imitatores illius paupertatis et humilitatis, quam sanctus Franciscus servavit et docuit, ingoniose et astute a siligor se insanitis et detractionibus obscurare non

destitserunt usque ad praedicti Generalis Ministri adventutia. Quum tribulationsim invidia illius, qui de coelo ruit in or-

482쪽

dino suscitavit, et qui passi sunt eam socii fundatoris frator Aegidius et Angelus, qui supererant me audiente res erebant. Sancto Francisco successit Elias, Eliae Albertus, qui pauco tempore Vixit Alberto Johannes Parmensis Boatus, qui in consessione paupertatis et humilitatis vere gloriabatur et ad sectanda vestigia patris sui totus aspirabat. Cui successit Αymo angelicus vir, literatus, Sanctus, prudens et humilis, qui bona plurima, quantum in se fuit et in ordine fecit. Quo docedente frater Crescentius de Marchianeonitano frater et generalis, Sub quo tertia persecutio initium et finem habuit.

Tortia porsecutio.

Ex infidelitate et praesumtione et confidentia et irreverentia Christi sensus et inobedientia fundatoris orta est persequutio prima. Ex his subsequentibus falsitas, fraus, ira, impatientia et crudelitas germinaverunt imperfecte e quibus omnibus tempore hujus fratris Crescentii, qui praedecessoris sui fratris Eliae Sectatu est assectus et mores , quaedam insatiabilis cupiditas sciendi, appetendi, habendi , acquirendi, mutandi loca solitaria paupercula et aedificandi sumtuosa, procurandi legata et sepulturas et clericorum jura subripiendi, addiscendi Scientias saeculares et in his scholas multiplicandi suborta crevit in tantum, ut non erubescerent fratres pro suis votis implendis palam pecuniam procurare et recipere et litigia in curiis contra quascunque personas aliquid ei debentes sacere et movere. Et in tantum plura inconvenientia statui promissae perfectionis et enormes relaxationes multiplicari coeperunt, quod fratres, qui intelligentiam et gelum habebant de obligatione o observantia voti regularis et de periculo salutis animarum,

eo ram Deo esse reos aeternae morti debitores, si tacerent

de his, quae fiebant, vehementer formidabant. Considerantes igitur totius religionis periculum et irreparabilem lapsum et Dei injuriam et offensam, Generali Ministro et caeteris, qui fratribus praeerant nimis rationibus et efficacibus exemplis et argumentis tam in eorum capitulis quam in secretis ot publicis collationibus magnitudinem et enormita-

483쪽

tem eorum, quae saeiebant moerenti animo pariter et serventi, curam ponere et ad reme clium apponendum mea iter induere eosdem irrefragabilibus rationibus non cessabant.

Erant enim in illis diebus in religione viri incomparabiles sciolitia et divina vita, virtute et sanctitate praeclari, o quibus plures in vita et in morte miraculis claruerunt. Noe non sit, sociis Sancti Francisci principalibus supererant plures qui dolebant et gemebant super inundantiam

malorum et relaxatione enormi a persectione promissa. In- Super contri Stabantur pariter omnes, quod nulliani dabant sanctorum fratrum suoru ua ad inonitioni seu correctioni auditum, sed displicentia et odium adversu salutem et persectionem eorum amante coneipiebant et detractionem pro dilectione rependentes ad aciendum et docendum promte et gloriantes contraria promissis et fratrum suorum votis secrete et publice conabantur. Videntes igitur nihil perficere et considerantes, quia ex verbis eorum priore fiebant, et quia pro vera et pura observantia regulari introducebantur quaeStia enormes, mutatione locorum et aedificationes intra civitates ot castra cum scandalo cleri et populi, quod oratione relicta Aristotelis curiosam et sterilem sapientiam divinae praeserebant et naturales et dialecticos magistros audire avidius sitiebant, et scholas scientiarum harum habere et multiplicare ardenter procurabant, et quod haec et his similia quasi pro nova inspiratione et persectiori et utiliori modo vivendi tam majores quam minores indi inserenter suscipiebant et quasi communiter praedicabant, exceptis paucis ex spiritu doctis, recurrere ad Romanam Euclesiam et S. Pontificem necessarium decreverunt. Habito igitur consilio prius cum sociis Sancti Francisci, qui tunc vivebant et matura deliberatione praemissa, fratres scientia et sanctitate catiteris eminentes electi sunt, qui . Pontificiet sacro Cardinali uin collegio coram proponerent omnia et singula, quae in religione fiebant. - Interea senseratis inister propositum et dolibserationem fratrum eorum, qui pro sincera et fideli observantia promis Sorum elabant, sentiens timuit, ne Per eo exceSSu enormeS, qui

484쪽

fiebant et excusari non poterant, notificarentur Ecclesiae

et S. Pontifici et cogerentur ab Apostolica sed redire ad

promi S Sorum uoruni certa vitae vias servandas. - Convocata ministrorum per eum fratrem, qui idem cum ipso

sentiebant et viriliter impellebant ad impuritates et relaxationes praefatas, plurima multitudine, quid agendum esset contra ipsoru ni fratrum propositum et deliberationem secrete quam valuit ab eis consilium requisivit Habebat autem generalis minister socium quendam uri peritum nomine Bonadiem fratri Pelio Stacie et bene cortesio per omnia similem. Cujus consilio post deliberationem habitam in Communi acceptato consestim, celeriter et occulto quantum potuit cum suis sociis et praedicto fratre Bona die, qui si audes bibebat et mendacia quasi aquam, accessit ad . Pontificem, et salsa et veris similia, ut decipiat et seducat, cum singulari morum honestate ei proponit Asserens se habere in quibusdam provinciis fratres aliquos, quoad nomen et apparentiam exteriorem et oculis secularium sanctos, quoad vero rei veritatem superstitiOSOS, Superbos, inquietos, inobedientes et novitatum audace assertores et PraeSumtores, udrum eorrectioni Salubria remedia, propter tumultum et conturbationem personarum ei devotarum abS- quo vestra licentia et obedientia sancta apponere distuli, quod in hoc negotio sicut in aliis omnibus teneor, vestrae Sanctitatis consilio utar. Quibus auditis, S Pontifex et quae proPOS uerat coram eo vera et fidelia esse firmiter credens eum suae benedictionis gratia plenariam potestatem et liberam Concessit auctoritatem puniendi et corrigendi hujusmodi inobedientes pestiferos et Suismaticos fratres. . . . Auctoritate firmatus sicut secrete et celeriter ad Papam acceSSerat, ita celeriter et occulte ecedit. Et auctoritato papali munitus astute et

sagaciter praeoccupari secit itinera et passus ubi transire debebant praestati patres 2 diuuialiter se simpliciter in-eedentes t jam itineri assistentos, ut so . Pontifici praesentarent. - EXUOgitatique modi quibus impediri possent et tuliter detineri, quod nullus eorum posset evadere et ap-

485쪽

parere coram S. Pontifice aut aliquo Cardinali ut 0r interpositam personam vel litteris causam, pro qua ibant, vel suas conscientias intimare, simul omnes pariter ita dotonii sunt, quod nullus eorum potuit aliquid de his, qua conceperant, essectui mancipare Cupti igitur et severe tractati silictionibus et contumultis diversis et variis opprim Untur, tum Se n es antur ab invicem et cum littoris dissamatoriis tanquam viri pestilente et Ordini destructores . . .

et caute cavendi bini et bini ad singulas quasque ordinis

remotiores provincia diriguntur, Sub certi poenis mandantes eisdem, quod se prae mini Stri provinciarum, ad quas tanquam ad perpetuum exilium et suae impuritatis condignam punitionem mittebantur infra templa certum praesenture se deberent eisdem. - Quo facto ad caeteros eis adhaerentes cum maxima indignatione et matulo qua viperealingua tribulandos et assigendos seposita pietate convertuntur et diversis modis se de innocentibus nocente vindicant. Deus autem coeli, cui omnia displicent, quae tyrannice fiunt, tribulationem et dispersionem praedictam sanctorum fratrum in bonum ipsorum et totius religionis convertit. Nam quamvis in principio ratres, ad quos Cum talibus litteris missi fuerant, nimium eos Suspecto haberent et tanquam labe haeretica pravitatis insectos vitarent verum, proceSSi temporis in tituta reverentia sanctitatiso admiratione persectionis virtutum et morum sunt habiti, ut omnis mala suspicionis opinione rejecta ad uos certati in currerent i atro cupientes eorum moribus consor-

mari et audire sei mones. - Dolebant de injuria eis daemonum invidia illata in inflexibilem eorum patientiam et insuperabilem constantiam recogitantes perihelius aedilficabantur. Fuerunt enim illi 72 1 ratres viri mirabiles omnes. Inter quos frater Symon de Assissio hi per omnia sancto si atri Berenardo similis in moribus in contemplatione et Sermocinatione et in aeteris virtutibus. Frater Matthaeus de Monte Rubicino Jacobus, uni redus, Lucius et caeteri hujus tribulationis tertiae partistipes Dispononi autem Deo 1 rater Crescentius Generalis Minister ligitur in ginum

486쪽

Episeopum et libenter lectionem acceptat et festinantius

confirmationem procurat.

Post haec congregantur ratres in suo capitulo generalio unanimiter omnes concordant habere in generalem ministrum fratrem Johannem de Parma scientia et sanctitate praecipuum. Qui mox eadem die, qua electus est, vocato ad se scriptor dietavit effieaces et pias epistolas continentes compassivum et sincerum affectum et reverentem et

benevolum animum, quem gerebat ad fratres illos, qui in diversis provinciis per suum praecessorem tanquam heretici fuerant exilio perpetuo deputati veris laudum praeconiis commendandos eos illis provinciarum fratribus, apud quos fuerant injuste diffamati, et gelum pro quo passi fuerant laudans et approbans absolutos a decreto iniquae sententiae ad Suas eos provincias revocavit. Dolent fratres illi a quibus recedunt; - redeunt viri, Jesum Christum in corpore et anima sancte et devoto portantes. Sub solari viro fratre Johanne laetabantur omnes et gaudebant, qui consolabatur moestos, corripiebat inquietos, suscipiebat infirmos fovebat debiles, simplices familiariter et laete erudiebat, tentatos faciebat inimicos vitiorum et amatoro virtutum, sapienteSexemplo vitae et verbi virtute ad humilitatis ot caritatis virtutem habendum et possidendam animavit. Socii Beati Francisci, qui tunc Supererant frater Aegidius et alter e-gidius asseus et Angelus et Angelus Leo et caeteri laetabantur et gaudebant, quod in ipso Sanctum Franciscum in spiritu resurreXisse eernebant. Gratias agimus tibi Domine , dicebant, quod reuordatus es nostri. Frater vero Aegidius cum inpetu spiritus ut futurorum i aescius dicebat Bene et opportune venisti sed tardo venisti. Hoc autem dicebat frater Aegidius, quod impossibilem intelli-gobat esse reductionem si uirum ad primae et sanctae conversationis solida et secuta per unctum Franciscum ini-ituta timordia, ad quae si uires revocare rater Johannesiolis viribus adspirabat. Videbat enim quod fratres omnes ommunitor dimissa obedientia et operatione fideli rogula ojum promissae curiositate et amore scientiae animum de-

487쪽

derant, cum non collectione verborum sed fidei operatione Dei amor et cognitio comprobetur. Et amore sciendi primus homo inobediens factus visionem Dei et innocentiani et Scientiam supernaturalem et gratiam immortalitatis perdidit set 0r fidem reduetus os ad gratiam et non per dialecticam, geometriam et astrologium. Gratia enim Dei salvati sumus per fidem.

In primis igitur tribus annis suae administrationis rate Johannes de Parma tunica una et habitu do vili panno Continctus, quod et servavit usque ad ultimum suae vita oterminum, totum ordinem visitavit, nunquam asini aut qui

vel Currus vectura usus, uno eontentia socio vel servo ad

plus tam despectus et humilis incedebat, ut salutaret, ut contigit casu obviantes magnatos, resalutatione videretur indignus nec suum a fratribus praesciri permittebat adventum, sed ut simplex frater ingrediebatur loca fratrum et nullatenus nomen aut officium a sociis manifestari sinebat. Nec cujuscunci me itineris labore fatigatus recens aut sedens aut reclinatus ad parietem horas canonicas Deo persolvebat, sed

erectus et capite denudato ut plurimuin semper Ommunem vitam Sequens, uno tantum contentu pulmento quantumcunque insipido et vili ei primo apposito De quibuscunque Supervenientibus, etsi propter apparentiam gu Stabat aliquid, tamen ea vel aliis praesentabat, vel ut apposita fuerant, relinquebat, sapit aut desipit, hoc vel illud appeto μ,

nunquam dicens. Ita fenavit linguam, ex quo religionis habitum sumsit ut de ore suo Se conscio non fuerit S-que ad mortem verbum odio Sum egressum. Et asseruit in morte se potius ibi mi dure de his quae iacuerat, quam de his quae loquutus fuerat, eorum Deo reddere rationem. Nam missus ad Graecos septimo administrationis suae anno, ut legatus a S. Pontifice, in tantum ab Imperatore et Patriarcha et religiosis eorum i cum clero et populo est habitus reverentia et existimatione sanctitatis vita et divinae Sapientiae, ut non se putarent homine in quempiam prudentem et eruditum videre, sed unum de antiquis uiribus et doctoribus, vel aliquem de Christi di sui pulis. Nempe omnis

488쪽

oncordia et undas, quae primo cum Papa Clemento et postea cum Papa Gregorio tractata o patenti conses Sione in concilio generali ex parte Imperatoris et Graecorum ostensa et publicata est, initium et originem traxit a 1 ratre Johanne et sociis, cujus principalis socius state Gerardus, cum in foro Constantinopolitano praedicaret, in coelum suspiciens ad modicum substitit et lacrimis persusu ad populum conversus dixit modo aquila capta est. Et se ipsum explican ad populum conversus denuo ait: Modo Rox Franciae vir sanctus Ludovicus captus St. Orate Deum pro liberatione ipsius et salute omnium, qui cum e Sunt. Annotaverunt diem et horam ut ipsa eadem die et hora a Saracenis capium uno Sanctum Regem Ludovicum fuisse repererunt. Hoc ego semel et secundo et tertio audivi venerabili et verecundo viro Episcopo Bondum ictae, qui tunc ejus praedicationi praesens orat et diem et horam signavit et cum caeteris reperit. Hunc cum misisset ratrem ater Johannes ad visitandos fratres provinciae Romaniae Venetorum navis portabat sub hoc pacto, quod ipsi ponerent eum in portu Coroni. Cumque navis venisset ad conventionis locum rogabat eos frater Gerardus quod juxta promissum ponerent eum in loco praefato. Nautae vero pro-Sperum habentes tempus propter magnum damnum et periculum se promissum implere non posse firmabant, quod vir Dei audiens secessit ad modicum et oravit, statimque miro modo audivit Deus orationem servi sui et contrarium ventum misit, quo coacti applicuerunt ad locum promissum ac ponentes eum in Scapha miserunt in terram. Ipse vero nautis, qui portaverunt ipsum, dixit redite cito et patronis dieite navis, quod iter suum saviunt, quod hic ventus naturalis non est, sed missus est a Deo ut praelati mei obedientiam compleam. Qui audientes verbum o maris adspicientes undas cogitaverunt ita SSe et ancoraS, quaSprojecerunt ustollente porrexerunt iter suum. Ipsi autem nautae et Dominus uphael uialis cum ante locum ilhimna 'igaremia pro magno miraculo rei erebant, quod ibidem

de illo atre contigerat.

489쪽

Similos sibi socios vir sancius studebat habero, ut

o j ii, Sanctae conversationis eorum bonum si atro quos

visitubat posset attrahoro Fodit quod debuit et studuit, quantum possibile ei suit, illis novem annis, quibus ordinem rexit ad amorem et observantiam persectionis promissae inducor et reducere omne pariter quos regebat. Denium cum cognovisset post multorum laborum experientiam, quod impossibile erat ordinem in communi ad evangelieae illius persectioni operationem et vitam, quam et regula mandabat, reducere, congregato gen erati capitulo Roxii a serenunciavit officio a SSerens, Se nullo modo salvo testimonio conscientiae tolerare posse, quod sub sui ducatus vexillo tot et tam grave eX- cessu serent, qui inundabant in religionem et quotidie augebantur, praesertim cum viderim et experientia certa Sciam, quod obfirmata facie et obdurato corde, excepti Spaucis fratribus ad majores excessu et magis aperta tranS- gressiones ex deliberatione irres renabilit0 curritis. Sed eum animarum vestrarum periculo incorrigibiles facti semper

ad pejora defluitis. Et cum omnia quae sebant contra ninia capitula regulae particulariter eis et efficacito declaraSSet, adjunxit De me igitur quantum ad regimen et ducatum nullam spem in posterum habeatis, sed eligit vobis hominem, qui vestri assectibus moribus quo concordet. Videntes autem fratre propositum Suum et deliberationem, OgRVerunt ipsum omnes unanimiter, quod Saltem de uno idoneo et sufficioni daret is consilium, cum omnium si atrum totius religionis plenam haberet notitiam, qui pro magis idoneo et sufficioni ad eorum regimen assignavit eis ratrem Bon RVenturam ac consenserunt audito consilio fratri Johannis omnes in fratrem Bonaventurum et saetus est generalis, Sub quo quarta persequutio initium habuit. Frater Johannes erat vir ardentis animi et observantiae persectioni promissae elator, Operator et Praeditator ferventi SSimus et apertus, neminem palpans, et quia lapsum, quem secerat ordo in omnium documentis se rationibus veris et solidis palam Delia in indesinenter omnibus siendebat, indignationem odio implacabili unetam conceperunt adver-

490쪽

Aus eum et ejus opinioni et sermonibus adhaerentes nec portabant pacifice sua dicta. - Protiosa et mollia se duplicata vestimenta habere pro urant et paupertatem et vilitatem vestium amantes et regularem observantiarn praedicantes ut indiscretos et sanctitatis ostentator 8s udiuunt et hypocritas appellant Oiscium jam pluries detruncaverunt licentiam a curia Subtrahentes, causas apparente Potiti quam assistentes allegando. Nam corda desideriis variis et occupationibus et distracta et gravata et obscurata habente . . . ipsas horas vix eum taedio sit cordis dispersione persolvunt . . . Cum sapientibus et clericis litigia pro cadaveribus et sepulturis ei testamentis se legatis innovant . . . Et hoc ipsum pro similibus causis cum saecularibus tanto audaciussa ciunt, quanto magis eos ut minus intelligente se eurius vili pendunt. Omnibus nodis denarios et pecuniam procurare, petere, recipere et mendicando quaestuare student). Et timoris Dei et compunctionis salutaris extincto spiritu insensibiles facti ab amore prosessionis et veritate cognitionis sua nihilitatis et vilitatis tanto longinquiores fiunt, quanto Suste ominendationis et laudis prae obniti ardentius ambiunt. - dignitates sit delesiastica benes ei aspirare persectionem reputant. Ad meditandus corporales delicias an Xie se convertunt mercatores fiunt ad quaestus vigiles et ad aequirendum et congregati dum insatiabiles, ita indisserenter quaecunque ac a quibuscunque oblata recipiunt, ne ulla incerta rapina refutatur; apparere boni et Sancti magnopere quaerunt, Sed SSe non Satagunt. Rediens se in se quidam lector nostrae provinciae ab urbe reserebat e toribus quibusdam et fratribus in communi, quomodo frater do hannes Romae fratribus praedicans iam dure contra Omnem Statum et praecipue contra fratres di xorat in sermone, quod nunquam pepercissent fratres de Marchia alicui fratri talia proserenti Leitores autem illi, qui hoc audiebant roserenti dixerunt quare magistri qui erant ibi non improbaverunt diei Hus Quibus ille respondit fluvius igneus egrediebatur de ore ipsius et obstupuerunt magistri. Dicebat etiam

ipse frater Johannes, quod testamentum et regula substan-