Institutiones linguae pracriticae scripsit Christianus Lassen

31쪽

corroboraturum esse credo scriptorem, cuius opus nunc memorabo.

S. Est is Rama - nrka - y ω - Das, Cuius liber Pr rita Aiam Taru i. e. arbor abundantiao dialectorum Prahriticarum inscribitur M. Codex est Colebrookianus, C. 48. insignitus, Benga- Iicus, nec satis distincte, neque emendate exaratus. Scriptoris nomen Satis notum est, utpote Cuius commentarii in libros philosophorum haud pauci existant. Vid. ex. gr. Colebroohium in Trans. Soc. Asiat. Britann. I. I . Quos recensere meum non est. Satis recenti aevo floruit noster, quod, etiamsi alia deessent indicia, Conclusisseme maximo quem exhibet dialectorum numero. Cum totius operis inscriptione consonant capitum lituli; dicuntur enim capita rami τ : , capitum partes fasciculi forum I: , partium paragrapta isores mul ). Videtis scriptorem recentiorum more in verbis ludentem. Systematica lamen is usus est dialectorum dispositione, quam ob caussam succinctam totius libri notitiam exhibere placuit, excursui sepositis quae sine disputatione magis

ampla intelligi nequeunt M.

Ι'raemissa solita salutatione exhibetur primum dialectorum catalogus . quem non rePeto, quum

id. Ad calcem libri.

32쪽

eadem nomina postea in singulorum capitum inscriptionibus recurrant. Scatet praeterea mendis. Dei a pergit: Urri e TDrm rnm mn irimn ir imi mi. 7NISMI - - ucide sequitur, LanLOςVarae. a Vidyavi noda conscriptae grammaticae, SuperStruxisse suam Ramata PLavagicam. Prahriticam praecipuam primo loco ponit, eamque a Maharasti trica

sic semima Totum

itaque ramum primum huic dialecto dedicat. Secunda Lahlia incipit: Num Atimir Hisum mnim fiηFllUri: i Nempe primus huius capitis stava has ad Guraseniciam pertinet, quae deducitur a Pracritica primaria. Secunda huius Capitis pars agit de Imgadhica, AG mclgadhica et D. inatria, quae dialecti a quibus personis ita

S ua usurpentur, explicatur; sed haec res secundum oratoricae rei scriptores infra melius tractabitur. Magadhica a Caurasenica et Pracritica d

Ardha magadhicae eandem tribuit noster originem; non multum illa differt a Magadhica propria. Da-xinu a sive meridionalis quae sit, enarratur quidem, Sed tam Corrupta sunt verba, ut Certi aliquid inde dici nequeat. Videtur poematum cuidem generi appropriari. Memineris Dux in atyam laudari etiam a Κram adὶς vara; intelligenda est dialectus Vi Iarbhensis i. o. Berare mis , ut tu COmmentario ad locum Salii tyadarpanae mox excitandum vocem Daxina a explicatam invenie-

33쪽

mus φ). Proxima sane est provincia Berarensis Magadhas sive Biliarae, unde etiam apparet, Cureoniunctae fuerint hae tres dialecti. Sic in inscripti otio huius flava hae finali: uim ni Tm

Sequitur tertia secundi capitis pars. XXXInoribus distincta, et GDshas quas dicit noster, tenens. Distinguit enim bhithias, dialectos populares, ad quarum numerum pertinent Prahritica primaria, Laurasenica, 31agadhica, Ardha-mugadhica, Dahsbina lya, a vibbasbis, quae sunt loquelae hominum infimo vitae gradu positorum aut provincialium corruptius loquentium; SOBe- cistas dialectos dicere posses. Tertio denique capite subiungit in seriores his dialectos, quas generali nomine aut Pawiachicas aut abhranoicas significat. Triplex igitur sistitur divisio, bHl-sha, ωAhiashia, misi hica et cum ea pari loco posita AmbhranPica loquela. Ad vibbastias per

minibus plura disputavi in excursu. Has vetat noster Ambhr Pisas appellari, quum in sabulis eis locus concedatur, licet Mabhranoicam harbariem eas redolere censeat. Ita sine huius flavahae enim legitur:- axnsissAt mm vim ri

J E Megasthene nomen aliud idoni significans Arrianus Indico. servavit: dradiandini, i. e. mins: T, meridio natis. Nnni vix credibilo est, duas gentes diversas ameridie misso dictas, quum aut omnes in meridionali India nationos ita dici dolici cnt aut gens quaedam certa , Oh caussam quandam sibi poculiarem.

34쪽

vera duplici loco eas ponit Ramas, primum inter dialectos, quae proximum tenent post bhasHis scenicas locum, nimirum, quum ita sabulis scenicis usui petitur; deinde ad 'abhrancicas refert easdem, quo nomine intelligit pro inciales dialectos per Indiam obtinentes, veluti Bengalensem. Gui jaratensem, Karnatensem, orissensem, alias; immo Magadhensem inter has repetit; quo patet. Apabhra sicam eam nominari a Bama, quum

intelligatur loquela, qua incolae provinciae Magadhensis utantur, quaeque diversa Sit a sermone Magadbico, cui locus assignatus Sit in scena. Quo sensu, ut statim hoc addam, nomina Maharasti tricam, Caurasenicam, Magadhicam etiam

a prioribus grammaticis usurpari vix dubium est. Atque haec propria vis est vocis vibhashu, ut dialectus sit, quae gemino accipi possit sensu; sunt enim vibbashae et Apabhran cae, i. e. vulgares linguae, et scenicae, quippe loco in scenica poesi sibi concesso nobilitatae. Ultimo loco ponit Ramas miς hicum sermonem, cuius geminam sistit classem stin nyr foU-ud ); prior dialectus est Mikorica, a Sanscritica et Caurasenica prosecta l, altera Chaska, vox dubia et mihi ignota mari d utriusque discrime a levissimum esse dicitur -it . Qua in re consentit cum Lahshmldhara. Vid. supr. S. G. At enimvero aliud etiam pro ut Ρaioachici sermonis discrimen, quum eum aut purum Afi) aut ii urum

35쪽

πβ dicat. Resertur hoc discrimen iterum ad

usum poeticum, siquidem purus est Piliς hictis Sermo aut impurus, prout Sanscritica vocabulaei admixta sint multa aut nulla. Quo factum est, ut noster eandem dialectum modo Nwiachiaciam appellet, modo Ambhransicam, veluti ipsam uomicam; immo niaganiciam interdum asserit sieri posse Palςachicam. III. s. Cf. Excui S. Sed ultro haec non prosequar; apparet enim

Bamam nimio argutiarum studio abreptum, Simplicem priorum grammati Corum rationem deseruisse, novaque minutula discrimina statuisse, ad quaestionem perturbandam quam elucidandam magis apta. Praestat enumeratis omnium, quorum consulendorum mihi data fuit iacultas, grammaticorum testimoniis, uuo conspectu exhibere quae de Prahriticis dialectis ab eis memoriae sint prodita. s. Prahita apud Grammaticos significat unamquamque Indicam linguam, a Satiscrita diversam, nulla habita originis ratione; nam Ostendemus posthac Karnuticam, quae a RumatarLavagica Pra-Lriticis adnumeratur, Sanscriticae non esse stirpis. Extra Indiam autem vix egreditur ista appellatio; Besodis enim in Sitidhuica provincia ponitur et Bahuu Bahlicarum in Petita potamia

est, non Bactrianorum . uti credidit Colebrookius. Consulto itaque dixi Indicam; etenim linguas, in India non indigenas, etiamsi Indis innotueritat. immo in usu fueritit, veluti Persica, barbaris sive ML his, utpote ab exteris apportatas, ultri

36쪽

rum linguis annumerat Parasicam, sive Persicam,r unicam, qua Arabicam eo aevo si guificari coniicio; Raumaiam, i. e. Graecanicam; Biarbaram denique, cuius vocis si guificatio incerta mihi est, quum Barbara vetustum sit apud Indos plurium

extranearum gentium nomen.

Pro ita latissimo isto sensu usurpatur G. C. a Ramata rha vagi sa, et scenicas dialectos et linguas hodiernas provinciales eo nomine Iaudante. Quemadmodum equidem, ne dubius haereat Iector, nunquam Ponam vocem Ρrahrita.

io. Strictiori deinde sensu ponunt Pro dialectis, quae in sabulis scenicis, aliisque quibusdam poesis generibus obtinent. Pertinent huc, si antiquiores sequimur grammaticos, aut quatuor aut sex. nimirum Prastritica κατ' ἐξοχην ita dicta, aurasenica, Magadhicia, Nisachi , aut eaedem, additis mulsa micachica et Ambhransa. 60achicae atque Ambhmnpae tamen Pluria Constituuntur genera a Serioribus, qui praeterea addunt Ardhamagadhicam, D inni iam, aliasque, ut taceam longum ωGhasharum in Kalpata itica talogum Cap. II. Seci. III. et Cap. III. Strictiori hoc sensu ego scenicas dialectos in seqq. dicam, distinguens ab eis dialectos provincia S, i. e. quibus hodie et iam pluribus abhinc saeculis usi sunt in variis Indiae partibus populi Indici. Scenicis autem dialectis. quamvis Cis nomina a Provinciis indita sint, utitutur lamen fabularum Pu

37쪽

sonae non pro diversitate natalium, sed secundum paritum discrimina, quae in sabulis eis attribuuntur. II. Strictissimo sensu Priakrita dicitur de dialecto, praes ceteris in sabulis usurpata, quam grammatici uno ore apud Mahamuhtras ortamameverant. Cur autem et praecipue Pracritica

dicta sit Maharashtrarum lingua, nullius adiuncto provinciae nomine, et primarius ei in scena delegatus sit locus, quaestio est posthac agitanda. Erravit igitur vir summus, Gleb Ostius, quum suspicatus sit, Prahritam hanc fuisse dialectum Olim ad ripas fluvii Sarasvatidis regnantem. Αs. Res. VII. at 9 Nimirum interpretatus est dictionem ni RemiErliridi mii per linguam filiorum Sarasvalidis. At certiores nutio facti sumus, aliter intelligenda esse ista verba ac quidem de poetico huius Prahritas usu, ita ut sit Suadae lingua lim venitis, opposita Satiscritae linguae tanquam virili et adultae. Retractavit praeterea vir, si ullus unquam, ingenuus, prius emissam sententiam Αλ

cipuam poetarum scenicorum non fuisse diversam ab illa, qua da inici utantur, quam etiam Cum Pulica, sacra Baudd harum dialecto, eandem esse coniectatur. In quam rem infra inquiram; miror sane, Maharvsh tricam Prahritae originem latuisse virum diligentissimum. Strictissimo hoc sensu dicam Prahriticam praecipuam. I. Triplicem hanc vocis vim exposui iam ne enitis As. Res. X. 285. Indicavit cameliam Colubrookius I. I. X. P. Sc)5. Notatio v a-

38쪽

buli est a u iri, i. e. procreatrix, genitrix natura. unde m ri, generatus, derivatus; derivantur enim liae linguae a Satiscritica aut directo aut una per aliam, quo sensu dicitur prakrtiti cuiusvis linguae

NI tr i. Hemach. Cap. VIII. S. I. is Ρracriti sive origo in Sanscrita est; ita ea lingua ortum vel ex ea prosectum quod est, id Priakrita s. derivatum est.' opponuntur praeterea in aliis iuncturis sibi Sanscrita et Priakrita, ut de hominibus, qui quum iusta cultioris vitae institutione imbuti sitit, Sanscritici, sin mitius, Prahritici dicuntur, unde iit, ut praLvita etiam notet homi uem vulgarem. Prakriticae igitur linguae etiam sunt vulgarra, rusticae, provinciales. i5. Criurasenica et Miagadhica ad praecipuam Pracriticam proxime accedunt; utrumque nomen a gente prosectum. A Magadhica propria Ardha magadhicam distinguunt Seriores. 4. In inferioribus dialectis nullum discrimen posuit Vararuches, misiachicam ponens unam, qua intelligit sermonem hominum insimo gradu positorum in sabulis, diversum illum a loquela PD acharum, Larvarum, Sive Lemurum, qui quum in scena compareant, uti dicuntur lingua, u grammatica ratione prorsus aliena. Vid. Colebr. . Res. X. p. 594. ed. Lond. Translata est denominatio, ad significandum Contemtum, quo habebantur isti homines Una in addidit varietatem Demachandras, mutua Pawiachicam, quo nomine significarct voluit sermonem vel priore Palςachico

39쪽

inferiorem; S Tl enim nomen est collectivum pro

personis sabulae, insimum gradum tenentibus. Conciliavi hoc potest Cum eis locis, ubi duo Pui-sachi genera hominibus Indicae terrae rudibus et

a morum urbanitate alienis tribuuntur; prius ad Septentrionalem, alterum ad meridionalem Indiam pertinere videtur. Duo itidem genera Niciachici sistit Rama tarLavtiglsas, Sensu tamen alio, quum hoC Domine signi licet barbaram sermonis mixti O-nem ex idiomatis diversis. 5. NUM, GPabhranm, i. e. delapsus, in universum est lingua a grammatica ratione abhorrens. Vid. Amar. Κ h. s. v. A grammaticis tamen ii Suarum Scenicarum usurpatur pro classe dialectorum a puro Sanscrito sonte remotissimarum et ad infimum depravationis locum detrusarum. Quarum duo genera constituit Hemachandras, unam ad Praecipuam Ρrucriticam, alterum ad OIurasenicam propius accedens. Incolis orae oceani occidenta

Iis, maxime Abhisis, assignatur haec lingua a vetustioribus. Discrimina dialectorum provinci lium et localium ab Apabhransa repetit novissimus scriptor, Ramata rha vagicas, Contra morem

priorum. Neque quo ab eodem sensu vibhasba quaedam classis interponatur inter primarias scenicas dialectos et Apabhran sicas, a prioribus iactum esse invenimus. Videtur denique Ilamas, si recte intelligo verba III. I. Antiati ζ K, v iuxta ordinem sementiloquorum et imposuisse provinci libus linguis nomen mythologicum eodem modo, quo priores cum Pisiachis Comparant genies

40쪽

quasdam rudes atque incultas. Serpentum regnum Cum rege agnoscit mythologia Indorum, et similia disputantur in praelatione ad grammatiCamm a Masthensem Lal υis. Immo, a rhetoricis Prosecta esse videtur denominatio, qui ad deos reserunt Sansori tam linguam; hominibus itaque relinquitur Ρrahriticus sermo; qui hominis nomine vix a Brachmatiis dignantur, mandrii, Abhsri. similes, linguam proserre debent aut Larvarum aut Serpentum. Hemachandras Apabhrancica anteponit Ρai chicam, Rumas contrariam ample

xus est rationem.

G. Ita sabulis, quae nobis relictae sunt, praeter Prahriticam praecipuam, Caurasenicam, Magadhicam , duo triave discrimina sermonis incultissimi, nulla aliarum dialectorum specimina inveni; neque invenit Wilso, qui multo maiorem sabularum numerum perlegit. Vid. Praesad dram. Ind. p. LXIV. ed. ali. Nil igitur definire possumus de eis dialectis, quae praeterea a serioribus grammaticis et a technicis quibusdam nominantur, utrum re vera tot sermonis

discrimina suerint a poetis scenicis uSurpata, an Constituta sint a grammaticis et technicis, divisi num infinitarum iusto amantioribus. Quae igitur in sequentibus disputabo, ad eas reserenda sunt linguas, quas re vera scenicas ESSE SCimus et quas docuere grammatici optimae notae, Va-xaruches et Hemachandras. 17, Derivent quum grammatici scenicas hasce dialectos a Satiscritica lingua derivatiouum enim