장음표시 사용
121쪽
in formatIone scelus apparere 3 de finem ais ordis omnia sol; vitii RScalig. exerc. o. sect. F. Virtutem tam Ergo non primus ista do ouit Se- nivi nobilis templi architectam sapien- verinus: Sed non solum ante ipsum se tissimam ab omnibus Philosophis id docuit Scaliger,quimm .ssa. ab judicatam esse diciti Idemque pla- Anima dc qualitates, Ac quantitates n8, ut solet, egregie hac de re, i . de Sc numeros de ordines&stus appa- p 1I. scribit: Natura, inquit, amma- rari, eamque tim nobilis templi arin se anima est. I asibi fabricat calces, chitectam est e scribit: verum iam dentes, rornua ad istam ruendum. Ba- ωim Themistius , qui Animam suique iis G utitur, resit, quosis uten- domicili architectam e se scribit. dum modo, sine objecto, uiphantasia Imo ipse Libavius id confiteri ne-Hia. sui animam fecit, certis eam, cesse habet, dum , eadem pet scribit, praceptu oneravit, partim generiis buW, Creatorem Iussi υπhias e propagara partim contractioribus, Illa sunt, qua pro sua natura seminum. Et cum exse-
per inent ad unionem suam cum corpore mine oraumur σFesc unInr s ianum- conservandam e cujuι nusivi autor em quods suam distositionem cae Naiarum rimus esse debet. οὐ iraque studio δε habere 2 Eam immutare e MIes atIne movet cor: coquit in ventriculo e re- mis ex terra velaqua, aut inde petitos coquit in jecore: perficis in oenis: H- e toti uccos,scalore alussa -- gerit in membris: murat in corpus: sus culis coquerrimarumre, as ιlare. Hoc fert, unit, is uvit, redintegrat. Imo enim proculdubio nec Scaliger nec divine, in lib. a. de plant. Grave, Severin λ negabit. At quae est ista nain inquit, etiam scendi. Fit enim opin tura, quae haec facit,nasii serma & ani. istud a vi di butrice; rdia caeternum matReddat enim rationem Libavi'. sursum levat, re ignem deorsum vespeL cur in eodem agro crescant betaru tit, vel trahit 3, ter scilicet atque ignis bra, carotta, rapum, calore radicum
domina, Domini 1 in opificis primoisse inprimis differentes plantae; ribes Sesu. Non enim ribito vos existimare,nou pruna sapore dc colore differentes iistium rerum esse conditorem,alium . qui nisi forma plantae harum Qualitat si eonium tueatur, stiritum. Et illam , autor est. Et cu in figurae plantarum tibi ista condidit a seipso, qui aste nonpo - diversae a formaru m di verfitate pentin abesse , ab his abesse noluisse. Deus deant: cur non & sapores, colores,
Deus viri optimi, neque otiosuι, neque odores ' Verum quod corpori S re- negotiosuae; neque in opere, neque extra rum naturalium sabricam & origiis opus: se ne opera operis caput, prin- nem Armarum attinet, cum scalsi cistum, medium, finis, totum, eae M Mno geri sententiam hactenus secuti si- verbo omnia tum expleam, tum am- mus,eamq; postea approbarit 6c lau-
122쪽
DE FORMIS SEMINIBIS SEI ASTRIS RERUM impugnandam sbi si1mpserit vir
Clarasti m v s,Andreas Libaνtuae, i n Exa. Philo vis. Harim.μt. N. Sc quidem acerbius; dum scaligeri phantasiam appellat, sententiam riὸiculam, de sacris literis contrariam , Maligerumque superficialiter in Philosophia vertatum dicanueritatis investigandae gratia istam opinionem amplius perpendere,&de origine sermarum disquirere; ideoq; , quae jam olim. hae de re,in Instit liba.ωρεο. propo ui, hie repetere & declarare, & in rem omnino dissicilem accuratius inquirere libet.
DE ORIGINE FORMARU M. 'opus generationis de in plantis
reπε. δc in animalibus maxime omnes
Philosophi semper inmitati unt,
cum, ut Galenus loquitur, e et δε αεγι in eo appareat: sateturq; Galenus,c. 6.lib defaetinforma. eione, ν καs Mae&αίωντος ές τυχι- αλογον referri non posse it de se persuaderi non posse, ut credat, αἴν pomτου τε κῶρ owυο -- αυ δμιουργου opus ita affabrefactum existere. ' Nos vero tantum omnium sicu-- νιriis lorum Philosophi generationem infestuara. animatorum admirati sunt sed S in ocim. eaussa illa forma trice investiganda laborarunt ψ atq; quaesiverunt, quid illud sit,quod omni persectionis genere materiam instruat, magnitudines, uumeros, figuras, ordinem situmque Sc alia, qnae in corporibus anima tot a conspicιuntur 1 apparci,
Verum simul in labore hoediis cultatem summam agnoverunt. Nam aut Scaleteri in I. deplant verbis utar ne inter primos quidem Philosophos sa ιμ constat, quia μ formarum istor, Monde proficiscantur : - ΤΙ - καα γειου depromantur ilia. Nest aιώDpatere videris ingeniis .umanis aiutus ad
hujusce sicraris penetralia. Adeo verὸ exagitati sunt sapientes, ut Deum qum Gm c loquar illarum more ) subalte
num crearit Avicenna, eωμι tum bene
ficiosam, tum ossicio data forma reci
Unde factum est . ut nonnulli de veritate invenienda planil desperarint; alii aliter senserint. Galenus, lib. defetu o-.studium suum & diligentiam in investiganda hac cata sa summam profitetur. Et cum, ut antea.e iam daetiam , a Philosophis sui temporis frustra id discere conatus est, nec, quo animus discendi cupidus satiaretur, apud eos in Uevisset: scribit;se tristitia magna affe- istum secum in Uestigare coepisse, an
καso coως invenire potuerit: iuvenisse autem nussu na: id quod scripto hoc se confiteri testatur; rogat que omnes Philosophos, ut si quid veri invenerint. MI σοῖον ἐυώσκοιεν, id sine invidia secum communicent. Et paulo pori. addit: se δεμα τῶ c νοίας, μηπιγ βες ας γωσεω ν aliquid in Mo πλασανας ημῶς invenire, sopervenire potuisse. Nam cum videat ακραν Ut λώσει σο2ἱ- αν ἀμα, λω διαναμιν . non se credere
123쪽
Ques vero de cognitione serma- σ innumerabilibuι riga quasi gmvida tionis animatoria non desperarunt, formis omnia gignis uindit exsese. in varias sententias abierunt. Quam Uerum nihil probabile ad istamquam enim nec ipsa forma, nec ma- opinionem stabiliendam affeti. Na. teria seorsim proprier generetur, sed licet superiorum de inferioru con- ipsum com positum. tamen cum ge- sensum libenter admittimus , nectietatio fieri non possit, nisi per sor- negamus, inferiora haec a supera Oxi--mam, .ut principium, quo Omnia in bus gubernari dc foveri: tamen hinc genetaticine perficiantur et merito, non sequitur, quod rebus naturaIi
unde illa proveniat de originem ha- bus omnibus vires & formae a coelo
rariari beat, quaerituri imprimantur. Rerum ortus pro . um se ut autem omnes opiniones non movet, acres ortassovet coelum, des. c.,ia recenseam , Praecipuas sit tem prΟ- caussa remota, communis, externa ponere libet. Alii quidem extrinse- de administrans generationum est,nνvilii Cusia tnia immitti statuerunt: inter non rebus oriundis species largitur. 8- , quos Fernelius, qua tib. . de abdi. rer. Sed cum ipsmet, qui hanc opini . causi pluribus in locis, cum calore 3c nem sequuntur , necesse fateri ha i spiritu semini vires committi docet, beant, Deum opti max. cum stirpes quae uteri vi ac benigno calore im- Ac animalia erearet, ea divinis viri, pulsae subjectam sibi materiam . bus Ac suis quaeque tae undisq; semi-
omni praeparationum genere in- nibus implevisse, imo Deum omnes struant, ut substantiae tandem parti- herbas de arbores ac . omnia U . cepi serma extrinsecus assumatur. getabilia ante stellas creasse, atq; ita, Ubi enim jam omnis ad plenum ab- omnia vegetabilia semina sua ει- soluta sit praeparatio, tum extrinse- cunda, antequam astra condita eLcus speciem accedere naturali qua- sent,obtinuisse : quomodo negaredam de inevitabili necessitate. Atq, possunt, eodem eiusdem Creatoris unde sormas advenire existi m et , iussu per semina illa sele propagaret, docet, eap. Io. Caelum, inquit ullo se- Et si possunt, ae stirpes de animaliamine multaι profere tum animantes , necunda semina , quibus se pro- eum stirpes at semen nihil quicquamsine pagent, obtinent: quorsum a coelo
earlogenerat: semen Ignodis rebus -- sormas, quae semin. bus jam instinti mam eoncinne dunorat sconoemen- petere opus est y Et si omnes sor-re avarat re instruite caelum in ana- mae 4 eoelo defluerent, nulla in his- mmm istam βeerem fummam Y perfe- ce inserioribus esset univoca gen Dionem immittit, virumque susιrat in ratio , sed Ac stirpes iv animalia coet ammbus.Et post: ---tium,stirpiae, Ii tantum sobo te S essent..
124쪽
Deinde vulgata est sententia inter Peripateticos , procul dubio ex ignoratione Creationis Mundi orta; Formas educi ε potentia materiae. verum quid verbis istis, si ita simpliciter accipiantur,rei su bsit, nemo adhuc, quod ego quidem sciam, ita
monstrare potuit,ut animus veritatis cupidus in iis aequiescere potuerit. Neq, enim in ulla materiae potentia latent formae. Et si in suo lanumateria formas contineret, ac se mae originem suam materiae deberent : Materia esset Ens nobilissim v,
nobdius principium, quam forma: imo sermς principii nomine vix dignae essent.
Aut si ita velint rem explicareb Materiam quide actu in se non comtinere formas , sed in materia esse quandam dispositionem dc propen- sonem ad sermam, quae ubi compleatur, tu rem iam fieri actu, quod
erat antea potestate: seminis' hanc esse naturam,ut accedente adaequata caussa efficiente ex sua potentia quas edat actum seu formam, quae ante actionem agentis nondum actu fiderat atque ita potetiam hanc nihil esse, quam certam determina tionem, ut ex hac materia fiat hoc, non aliud, ex. gr. ex ovo pultis,non equus:Nihilominus quaeritur, quo modo ista potentia compleatur, de unde actus seu forma, quae substanistia est, ad actionem agentis prove niat de originε habeat; an nimirum illa potentia,& dispositio,quaeQi a litas est, mutetur in substantiam an vero ex ιυhdo fiat sori . ita ut
ter actione, tribuat. Quoru utrumq;abserdum est Ae a veritate maxim4 alienum ; sormam scilicet vel ex nihilo fieri, vel actum ex materia, ac substantiam ex accidente, de λόγονάσseu ex Qualitatum crasi quacunqs deducere. Quocunque enim modo
illa ad formam dispositio explicetur, cum successive & per partes illa praeparatio fiat, & gradus ultimus
eiusdem sit generis cum praeceden tibus: actum rei constituere, Ac substantiae essentiam dare non potest. Neque sermarum inchoatio datur. Nequ e,quid agentis actio ad sermae productionem saetasipatet; cum ad unius agentis actionem diversissimae formae sese exserant. Idem enimi calor Solis tempore verno facit, ut
ex plurimis Ac diversissimis seminibus in eodem campo vel horto plurimae Ee dioersissimae plantae crescant. Pr mea secundum hanc opinionem generatum non a generante haberet suam formam,dc gene rans non ipsam formam, sed dispositionem salieni ad sormam. quae postea sua spote ad actio Nem agentis alicujus exrranei, caloris puta, quidem varii generis Nam ova gallinarum no stati in calo re incuba uintium gallinarum,sed de ignis calore' excludi ὀ Scaligero notum plantas que cum calore Solis tum ignis in hvmcauta e seminibus produci,
i itidem notum9e potentia. materiae nihil communicante agente, eme
geret Quod a rationealienum ess praestantissimi etiam Peripatetici M ι agri
125쪽
ua , dum generant sibi simile, largitii eae
ria, er aliquid de ametforma, quarenus exhιbent siemea an malum ac υι 2 eadem facia te, qreae in generante emta praeditum.
Neque ex ista opinione dici posset, quod animat una sibi simile generet, & forma omnis sit sui multi. plicativa quod tamen omnes sanio, res Philouiphi coucedunt. Si enim nihil de sua essentia generatis in generatum transferret, sed saltem -- teriam determinaret ad similem
formam ;elsciens postea quod non ejusdem speciei est) saceret, ut actu prorumpat: quomodo, quaeso,dici posset , formam sese multiplicare Certe I planta aliqua in India, dum seme producit,nihil aliud dat, quam
materiam cum determinata potetia
ad similem formam reCipiendam, equa post annu. duos vel plures, ip a
plata jam combusia vel putrefacta,
forma erumpat vi caloris,uon tanaum Solaris, ted&ignia in bypocausto, ut agente: plantam illam sibi si legenerasse, de formam illam se. se multiplicasse,dici non potest Neque enim ad uia I vocam generationem& veram sin alis estentiae prodiictionem sufficit dare materiam Eum aliqua proclivitate Sc propen sone ad formam iuscipiendam. Et hoc modo agens calor, i Sqέ acc.des,pliis ad generationem conserret, quam generans, qui scilicet iacit, ut
torma aeta jam sit, quod per gene- IX.
rans salte in in potentia erat. Atque ita inexplicatum relinquitur, unde sorma rei substantialis ivspecifica, seu potior illa, divinior sti praecipua rei pars resultet de originem suania habeat: quam tamen ex nostra sententia monstr a re iacile Ideoq; si in bonum sensium trahi debet illud axioma, explicari debet, quomodo illud explicat Scalig. exerc. 6. ρct. F. Emeso potius eri, quam edumo ι Et paulo ante i Forma est in semine Caniano,e0- in potestate dicitur esse,quias men eri potens dare formam, quam in
tentiam propinqua, qui eis actin secundus ciui forma sit in eadem materia ad eum modum,qψ nussis egeat adminis. Iis, ut fines fruatur, ad quem comparatum est totum Compositum. Et si admittatur id,quod recte: ex Alberto adducit Zabarella , esensu agente, css. Omnem sormam este sui multiplicativ/m: non opus est ad eductionem formaru et potentia materiae confugere. Ex ista enim multiplicatione jspecierum conservatio pendes. Et sorma ut priocipium est,
essentia a Materia distans, ipsaque longe nobilius: ita peculiarῆ & no. biliorem habet originem, quam .i
eam materaae debeat. Atq; ita omnino statuendum videtur, ' OI mas, vi benedictionis divinae, ne ae in priana creatione, cum Deus diceret, G mannet termgermena herbam producentesimentarbore ru
126쪽
anima est insem ne . Anima operationes in Iemine.
numJKe scite aemuhiphcrmis, age- & movens indicant. Eadem enimnerante, mediate semine, per tradu- est omnino operatio,cum anima incem quasi propagari,&veluti lume semine latens ex attracta materia, a lumine accensum, ubi idonea ma. corpus plantae fabricat: & cu eadem teriam dc instrumenta nacta fuerit, postea singulis annis anusia soli a Moperationibus sese inanifestare. flores instaurat, nouos surculos, ra-Cum enim potentiae & operatio- mos, radices protrudit,&proptereanes animae propria isimae in semine ejusdem omnino facultatis, ejus-
apparean Canimam ei in elle, neg.ὲn- demq; animae indicium est.
dum no est. Nam cum potentiae non Neque hoc solum ni in plantis, sint separabiles ab anima,cujus sunt sed&in animantium persectorum potentiae: impossibile est, potentiam seminibus idem fieri cocedendum aliquam alicui propria ellem sub- et . Nam si non fit ex sanguine caro, lecto, in quo non est serma, a qua nisi caro ipia animata sanguinem influit potentia. Et cum ex operatio- carnem mutet: multo minus fiet e rubus ad latentis essentiae notitiam sanguine animal,si semen anima ca- perveniamus quid caussae,cur semi- reat, II eque attrahere poster se me ni animam non tribuamus,quae suis sanguinem maternum, nisi esset in eo operationibus satis se proditi nimatum. Cum enim incipit attra Sunt autem illae duae: seminis Ac co- here alimentum semensem actu Oceptus vivificatio;&partium omni- peratur. una, quae ad uuae actiones edendas Tribuendas vero esse has actionecessariae sunt, efformatio. Quod- nes semini, Arist.a egener. amm. c. l. vis enim semen, ut in plantis mani- docet , & rationes idem evincunt festum est, vegetante anima conser- Αλογον enim videtur, inquit Philo-vatur de aliquandiu proh ficurri per- sophus, εξωθεν α ποιῶν ἐκαι ν, η MD manet: & quamdiu integrum di in- ιπλα νων,η τών α λωνιχιρα v.' κινειν
corruptu est, in loco idoneo, & praeri τε ἡ μη ά in μηsente alimento, ut vivens operatur κινουντ πιέκειν b, L ἀ-Ni& exercet suas actiones in eam,quet mirum etficiens immediatum ne- praesto est, materiam, non secus, uti- cessario coniungitur cum pati te, pium ivivensi integrum omnibus dum fit achio. In formatione antem partibus: quod no solum in anima- partium nihil coniungitur cu ma tibus in auetione & partium non- teria, quam semen. Ergo illud gene- nullarum regeneratione, sed praeci- rat.& agens hic est principale. pue, ut postea dicetur, in plantis vi- Ideoq, Jac. Schegkii Phil.&Me- ω. Scseg. dere est. Nam eaedem operationes in opinio admitti mi semine,&in planta omnibus nuuie- no potest. lS.ib. .depcasu sem facult. risintegra conspiciuntur: quae pro- seniam λογον πλα κον tribuit, do-pterea 1di min utroq; principium, cetq;, se λsis vocabulo intelligere
127쪽
ssa formam substantiale, ut quae nullo mentum, ut alia,quae cum principali sensu, sed duntaxat mente de ratio- agente necessario conjunguntur, de ne percipiatur.Sementa me de hunc ab eo subordinantur,sed separatum actum substantialem non e princi- a generante, eo quod in se virtutem, palium agentium,sed ex instrumen- & omnem vim agendi habeat. Id talium numero esse, atq; instar ma- eo P, ut ipsius Schegkii verbis utar,nus artificis corpora animata effor- cym instrumentum per se nullam mare,statuit.Item diciti quod At actin habeat efficaciam,utpote quod non
substantialis asubstantia imi actus δε- nisi-ptinet palis efficietis de parabilis,qvi habeas proprisubjectum, finiatur : oe cum movendi princi-
humorem strem.rticum. Et rursum: pium, ut in instrumentis artificum quod Jermasit instomen iis cause , externum est; ita in naturalibus abis G λου p. ymaeam πιι ηlικ bc seu πλα- ditum recondatur intra ipsa instruis '.s κο inednon λυλ cien evene- menta: hinc colligitur, plasticam rans eo in animatsem, non etiam a vim in ipso semine e sse; fit quidem usum animatum exsemmedium inter ipsum principale efficiens in sem,
animatum re inter ammandum inter ne, non extra semen esse.
positum ne informatione abeusu ma- Et quidem illud agens omnino teria id e tendum emax, ut aeIus re est a nima. Nam iterum utor Scheg-cile γμα quadamsecunda. .kii verbis animatum Corpus cunia opinionis Verum quod hic semini solum, si praestantius Sc persectius: sequi-β - g V partes instrumentarii agentis,&ge- tur,non animatum non esse princi- neranti prineipes tribuit: id ex eo palem animati corporis causian et falsum apparen quod generans, Se a sed animatum ab animato ut prin- quo semen communicatum est, vel cipali caussa produci.
longe abesse vel periisse potest. Sed Ae nisi agens illud principale in Hiseo,
ora. Φυ τει γίγνο, η τεχνον, B ερ- ipse semine esIet, de anima esset: '--M-γώα οντ γ γίγνεθ. Et o κινουν μερο multa absurda sequeretur. Ita enim Semeis novi γεέα εἶναι δει. Deinde cum omnia nulla erit generatio. univoca, &g est se ora agentia univoca nonsat e numero nerans nihil nisi materiam generan- I ' eaussar si instrumentalium,sed prin- do dabit, ejusque soboles erit ani- ,- eipaliua &sibi simile generenti se- matum,quod animam dederit. Et menvero ab Aristor. 7.- b.cas . quomodo anima ibi non praesens inter agentia univoca recte num sit; ubi operationes animς eduntureretur: pro instrumemali causa pro- Cum omnes facultates cujuslibet prie dicta tantum haberi non potest: Armae, atque inprimis animae, ema nisi ita appellare alicui placeat,quod nantes sint proprietatesa bipsuva- medio & beneficio seminis gene- nimae essen Ia propria, Semsepara
rans s mile generare dicator Sed is biles qualitates : Se proinde ubi fastiam sciat, semen non esie instru- eulta tes de actiones animae repe-
128쪽
v riuntur, merito ibi etiam animam . in plantis & animalibus seminea Ladesse concludi potest.Quod ipsum generationem c9mmum cato gene voluit&docuit Aristo t. a. degener. ran Smoritur tr ὁ ως άψυχον , ra fuit, Quod vero schegkius peculia- M et Myἱηπις τι κυημα, in κατα - γ πο- rem hic λ νον πλαπικου. actum sub - αν ἐπρηνωον μης- ηεον stantiale μου nανου-ς .essiciencem, 'πλ- vcsic κτε ανερας γ*-τ ζω- αυλον, qui tamen anima non sit, in . ηυ τύν et ητώ -γMMα μ ιινός troducit: nae ille frustra uobis Vide. ὀδεν, ιὼ - ουν τbis θυψικίω εχουM tur multiplicare entia. Cum enim χἰ-,φυερyri huic substantiali actui operationes Ex quo facile videre est, eorum animae tribuat: cur non concedat sententiam a vero alienam esse, qui eundem animam esse φ Et cur actum vim sormandi partes in semine in- hue alium ab anima statuere sit - - esse concedunt, animam autem in cessarium ι cum anima in semine esse negant,eamque nescio unde de sussicere possith Aut, uid opus est, ducunt. Quomodo enim adsit ibi λογον πλαπικιν,quasi actum secun- facultas animae, atq; ipsa amma non dum alterius actus primi, Ac vica- adsit Nam accedenti alicui soli OL rium quasi generantis in semine' fietum hoe deserti non potetst,cum statuere, qui, desinente motu gene- nihil ultra sua vires operetur,&nul- rationis,ipse etiam desinati Statue lum accidens agat, nisi per vim sub' re enim αμο ἀμαι κεροροσώνιν, stantiae,&a Drma,a qua pendet, di αλογν de φθειρεest ποιησουειτε - ν' rigatur. Sed S: hic ad aliquam Br' - - αρρη,ελε πιὰ, α πιν. mam praesentem recurrere necesse Atque animam in semine haec o- n est, eamque anima non inferiorem mnia efficere, neque formationem i; de ignobiliorem: cum omnia illa O- corporis animati alterius rei opus nise Fa. pera in corpore sormando practet, esse: satis quoque videtur probara quae anima in corpore jam sorina- plantarum nonnullarum generatio, io, ut exaugmentatione , carnis - quae ex parte a planta avulsa propantissae instauratione,&similibus vi- gantur, cum scilicet particula ani-dere est. Et quod antea etiam di- mae cum parte Materiae cohaerens a.
ictum, quomodo ab eo, quod actu vellitur, unde planta priori similia non est, fieret generatio, nisi ipsi se- crescit. Neque enim hic aliam
mini actus atque animae essentι3 rri vim sermatricem ab anima rosae vel buatur Et quomodo generatio esset salicis diversam comminisci licet: uni voca, aut unde anima deduce- sed potius hoe inde colligitur, sicut retur, nisi generans adhuc vivens in hoc propagationis modo ab antri semini animae essentiam immisssetue mae parte cum parte corporis avul- dum scilicet ex ovo, etiam fornacis sa plantae sermantur: ita. etiam in
calore, pullus excluditur,aut dum semine vim s matricem partium N non Dissiligod by GOoste
129쪽
non ulli alii attribuendam esse.
Nimirum s ,rmae animatorum etsi per se non sint quantae isc diuisibiles: tamen quantae dicuntur, imo etiam dividuntur ad divisioner . materiae, unde aliquid animae eum eorporis parte avulsuin, simile de sibi ne eessarium corpus fabricare,atque ita novum animatum emergere solet.
Verum non cum qualibet corporis parte animae aliquid avulsem ad hoc aptum est: Sed latis sit materia, in qua anima avulsa commod8 de litescere, de ad suum opus sese accingere possit. Jungitur enim anima corpori,junctaque retinetur, intercedentibus quibusdam dispositionibus, quae subjectum apium sa-eiunt ad suscipiendam dc retinendam animam: inter quas praecipue
est calor nativus suificiens, vin certo gradu constitutus. Unde et lania. Aristoteles generationem dixit,esse primam vegetantis animae cum ca-ιo e participationem . Hinc varius est propagationis animatorum modus. In plantis qui dem s salicis ramus editus a matre ab eadem avellatur, dividitur anima ad divisionem materiae, & manet in ramo unde ex ramo in terram
condito arbor ejusdem speciei constituitur. Idem fit in alias per radices; in aliis per semen; in altis per alios modos fit propagatio, ut apud rei rusticae scriptores videre est. In quibus tamen omnibus id necessa rium est, ut materia avulsa conveniens domicilium animae praebere
r IX. possit ; quod non in quibusvis plan
tis quodlibet praestare potest.Exempli gratia. per ramum avulsum terrae commissam propagatur,ut dictum, salix; sed non pyrus. In animalibus vero etsi quoque
Varius Videatur pra pagationis modus,dum alia oo pariunt,alia Ui Uos
foetus tamen in eo convenire videntur omnes,quod animalia per nulli corporis parte avulsam, sicut plantae, sed per semen, aut semini quiddam analogum generit. Hoc enim, M V quod Epicurus, ut est apud Plutarchum,HρDephilosoph.6b F. c. s. tbυ
bat, a corpore reliquo decisio , ad subje Ri divisionem & ipsa anima dividitur,& aliquid ejus cum semine ab animali deciditur: quae cur ,
ejusdem lyeciei iit cum anima, i qua tit ebis deciditur lam vero ob subjectu nu- αι. mero differat rex semine ob hanc animam iam novu anima, exoritur, dum anima in semine latens sese exserit Se suas virtutes explicat,&Ope rando sese manifestat, calidoque de spiritibus utens, omnia, quae ad ani malis constitutionem necessaria sui, fabricare exorditurksuhiectamque materiam dii inguit, disponir, ordinat, sormat, de effingi trut ita integrum de aptum donaicilium,simile illi, e quo decesserat, habere posi sit, atq; instrumenta in promtusnt, quibus omnes suas vires exserere actionesq; naturales exercere pos sit, quod domicilium postea occupat, eodem modo, quo in accretionibus induit sese in alimenti matetiam,
130쪽
etiam novam. Nimitum, ut ex Themistio loquitur scaliger, An ima est sui domicilii architecta, quae sibi fa
bricat ut conveniens accommoda
tumi; instramentum: oc, ut scribit
Neque quem exiguum illud seminis corpus offendat , sed potius
Creatoris sapientiam, potentiam, bonitatem, qui cum exiguo corpo se formas ad specierum coservationem ad finem usque mundi transferri & multiplicari in prima creatione dcvoluit & lussit,hic attentius admiremur: sormarumq, praeter a nobilitatem aestimemus, quae in minimo corpore aeque suam essentiam 5c potentias integris S retinere possut,ac in maximo. Et si sora a quercus in exiguo germine,quod e glande pullulat primum, a que integra est, quod nemo negare potest, ac in annosa postea & procera quercu: cur non eadem quoque in glande
Quanquam Uero Aristoteles potentia solum semen animam haberadicat: id cum Scaligero ideo dictum putamus, non quia egeat aliqua substantia sese eliciente atque perficiente ; sed quia caret instru- metis expressis,quae sunt in Rus potestate: seu , non quia non sit ipsa es sentia animae in semine, semenq; a citis primi respectu non animatum
esse dicatur; sed solum de potentia secunda, quae perficitur actu secundo, id accipiendum est, nil mirum
respectu operationum , quas nondum edere patest ob desectum organorum. Nanain semine non est rei pia apparatus ille organorum ac partium distinctus, deestque femini non illa ab anima,sed alta .l corporis structura, dc partium conopositione, ac consormatione persectio, ob
cujus desectum semen planta persecta, vel animal perfectum nominari non porest. Nam cum semen ex Anima messicientium numerosi I degen.
mal. c. II. atque Omne agens Operetur, non quatenus potentia, sed quatenus actu tale est: animam actu in semine inesse negandum non est. Et
nisi actu inesset,iquo, quaeso,in actum deduceretur Z cum illud non nisi tale esse possit, quod similem actum his acet. Quod vero Galenus animam ad hoc ossicium formandi partes corporis ineptam putat, quod sit si Dνυν-άλλά qm ωαι mammν α λογm,errasse in eo videtur , quod formis naturalibus simpliciterάλο- μου adscripsi. anquam enim in- Forma unia tellectus&metis expertes sint nihilominus suntprincipium divinum de immutabile, quod determinat omnes actiones dc passiones rei naturalis,& sunt quasi instrumentum de manus sapietissimi opificis acCreatoris Dei qui hac vim dc eficaciam his suis instrumentis . quibus nihil mirabilius ne cog tari quidem potest , largitus est in prima creatione , cum diceret : Germinet terra germen, herbam Eroducentem