Tractatus de Papa ubi et de Concilio Oecumenico

41쪽

54 TRACTATUS DE PAPA. cau- Τ... Dolemus, Beatissime Pater, nihilominus ex vestris litteris in Ecclesia seri discordias. Cumque in dies malum ingravesceret, huic tandem obviam ire coepimus: habitoque generali Ecclesiae Gallicanae conventu in commune providere, ne quid detrimenti christiana res caperet. Adivimus itaque regem christianissimum; et qua legatione pro Christo sungimur tanquam Deo exhortante per nOS, ObSecravimuS, ne ex unius negotii causa aediscationem Dei dissolvi Sineret. Εum vero, Beatissime Pater, qui pacandi orbis gratia, gloriae et magnitudini suae, quibus nihil sortissimo principi pretiosius est, ultro modum secit, tranquillitati Ecclesiae

et felicitati sacerdolum nihil non condonaturum eSSe, rogationis nostrae eventus comprobavit.

a Quoniam vero paci et quieti Ecclesiae Gallicanae, non modo in praesentiarum, sed etiam in posterum prospiciendum eSti talia nempe praecesserunt, ut Similia vel etiam graviora praecaveri oporteat , praemisSo erga Sedem Apostolicam, quod decet, reverentiae et obedientiae ossicio, impensius deprecamur sanctitatem vestram, ne jura, privilegia, mores et instituta majorum convelli aut minui patiatur; ea priesertim quae sacris canonibus et Patrum decretis stabilia nobis semper inhonore et usu fuerunt, et quaecumque Ecclesia Gallicana auctoritate consuetudinis et vetustatis possessione defendit. Idque eo ardentioribus votis exposcimus, quo nulla temporum interruptione, nullaque definitione Patrum hac in re Ecclesiae Gallicanae derogatum est. tiusmodi autem sunt Episcoporum judicia, quae ex patrum decretis et ex moribus noStris in his partibus a nobis tractari, quin etiam interiectis ad Sedem Apostolicam appellationibus finiri debent; ea quoque, quae ad jurisdictionem Metropolitanorum et Episcoporum attinent, jura regni, libertates Ecclesiarum, negotia eccleSiaStica, quae omnia intra limites dioeceseos Galliarum aestimari, agitari et judicari condictum est. Prudentissime enim et justissime, ut in simili prope negotio patres Asricani ad Caelestinum Papam scribebant, Nicaeni Patres pro iderunt, quae-

42쪽

vinciae gratiam Sancti Spiritus defuturam, qua aequilas a Christi sacerdotibus et prudenter videatur et constantissime

teneatur ...

u Neque haec projuribus nostris defendendis repentina Supervenerunt subsidia : antiqua majorum nostrorum documenta sunt; quae ut hausimus ab iis, ea pariter hoc eclesiastici si-goris et sacerdotalis animi exemplo ad posteros transmittimuS... Sine honoris erga vestram sanctitatem diminutione, sine ulla charitatis ossensione deeertat a jura suis possessoribus asseruntur . . . Pridie nonas mensis mali, anno 16 32 u

In hac epistola sibi contra dicunt Gallicani praesules, extollendo Innocentii XI eonstantem retinendae veteris disciplinae sententiam, studiumque amplissi eandae Ecelesiae, et simul ei exprobrando quod antiqua Ecclesiae Gallicanae jura Subvertat, suisque litteris discordias in Ecclesia serat. Sed praecipue adnotet lector doctrinam quam ibi profitentur de juribus Εeelesiae Gallieanae. Contendunt nempe, tum judicia Episcoporum, tum negotia ecclesiastica quihus movetur quaestio sive de j risdietione Metropolitanorum et Episeoporum, Sive de juribus regni, sive de Libertatibus Ecelesiarum, haec, inquam, omnia debere intra limites dioeceseos Galliarum aestimari, tractari, agitari. judicari, rinini, etiamat interjeela sit appellatio uti Sedem apo8tolicam. Hoc esse jus suum proslentur et tenent isti Gallicani Episcopi. Teneni proinde Romano Pontifici non competere potestatem de negotiis istis cognoscendi et ultimatim pronuntiandi per seipsum; nec posse negotia haec per alioS quam

Galliae Discopos, nec alibi quam in Gallia, iudicari. Haec

porro doctrina certo schismatica esl, et inducens in tueresim qua denegatur Romano Pontifici plena potestas uniuersalem Ecelestum pascendi, regendi ae gubernandi, a concilio Florentino delinita. Nec objiciatur ab iis praesulibus exprimi dum- laxat rota et preces. Equidem utuntur formulis istis: impensius deprecamur; ardentioribus roι is eaeposcimus; at simul

43쪽

M TRACTATES DE PAPA. audacter declarant, profitentur ei contendunt jus suum esse id quod sibi conservari postulant. Cujus declarationis et prο- sessionis vim aperta' oppositioni ac resistentiae aequivalere ita ipsi mel intellexerunt et aestimarunt, ut puta erint per talem declarationem et professionem efficaciter ab ipsis prospiripaei et quieti Leelesiae Gallicanae, ac praecareri ne renoVarentur ex parte Sed is ap0Stolicae altentata quae praecesserant, iisve similia vel etiam graviora. Et ideo hanc suam de juribus suis declarationem et professionem ipsi met existimant et vocant eeelesiastici rigoris et saeerdotalis animi exemplum. Unde cilata epistola Sclii Smalicam revera doctrinam exprimit ac profitetur. DocuκENTuu XX. - Quid senserit, licet e protestantica secta, Dibnita. - u PluSi cui S Exeques de France aTant aban donne

eti treprennent de decider hyi diment les plus grandes questions de Pinsaillibilite du Pape et de la sup0riori te dii concite,

44쪽

ronces de l'humilitsi exteri eure et malgre les mesures que des Eveques, au jugemunt des protestanis, deuratent garder avecte pape Τη Remurques furun manifeste francais, inuvi ex de Dibilia, t. III, p. 152, edition de M. Foucher de Careit . . sen se sachait de voir cetio inflexibili in d'un Pape desin

ce que c'est que de choquer colui qui se dit te sits ainst de

DocoHENTcv XXI. - Testimonium Fenelonii de Gallicanorum praesulum servilismo. - Sic habet ejus ad Ludovicum XIV epistola : a Vous aueg un Archevoque corrompu, Scandaleux, incorrigible, saux, malin, artifici eux, ennemi de toute vertit, et qui fait glaniploiastes gens de bien. Vous votis en accommo-

dea parce qu'il ne songe qu'a votis pia ire par ses salteries. IlI a plus de vingi ans qu'en prostituant son honneur il jouit de voire conliance. Votis tui I ivreg des gens de hien, vous luilaisser tyranniser ΓΕgli se, et nul Prsitat verlueux n'est traiisi aussi bien que tui. is Quod haec scripserit Fenelonius de P, risiensi Archiepiscopo de Harlay, omnino certum est An vero ad regem epistola ista Fenelonii pervenerit haud ita liquet. Anno 1705 ad Romanum Pontificem misit Fenelonius relationem quamdam sic inscriptam : Memoriale a sanctissimo domino nostro elam legendum. In eo enumerat non paucos Galliae Episcopos dansonismo faventes ; et postea sic pergit: a Plerique alii, incerti et fluctuantes, quoquolibet reae se inelinaverit, eaeeo impetu ruunt ... Neque ipsa dogmata aut adstrui aut re-

l l De Arehiepiscopo parisiensi de Harlay. vide notam ad calcem voluminis.

45쪽

D1LT TUS DE PAPA. probari posse dictitant, nisi aspiret auli eae potestatis stura. DDoccupNTvv XXII. - Teste d'Avrignr in scriplo Testament politique, cujus auctor repulabatur Colbert, asserebatur ea due les Archevsiques de Paris et de Reims, qui prMidsirentl'assemblde sde 1682ὶ nya valent pas de grands sentimonis doreligion; et les aut res Exeques sita ierit u peti pres de memeli empe, et si devousis avx voloniis du roi, que s'il eul vovi usubstituer l'Alcoran a la place de l' vangite, iis 3 auraient donnδ les ina ins avssi tot n svide Berue des sciences eccles . . tomo XVI, p. 475 . Simile judicium occurrit in hoc carmine poetae flairan hanit :

B ΠΜ mdu XXIII, festans Servilissimum Bossvolii erga Parisiensem Praesulem de IIarlay, quem dignum pronuntiavit Bossuetius cui conseratur, sicut perillustri inio, praesidis con-eiliorum titulus. - Inter manuscripta Bibliothecae Parisiensis tuae dicitur de Pgi senat, extant, sub numero 5l bis, volumina in-4', reserentia quid actum sit in comitiis eleri anno

l680. 1681 et 1682. Ibi porro, tomo IV, p. 254l ad 2545,

sic legere est de conventu cleri, qui dici solet anni 1682, quamvis sub finem anni 1681 inceptus fuerit: u Le 50 octobro 1681ὶ ron syassem bla a liuit heures du malin aux Augus-lins, et on enlendit la messe selon la couluine. Εnsulto M. l'hrehevsique do Paris dit qu'il elait a propos de procedera relection des ossiciem ... M. de Besons nomina la provincede Paris. M. l'Archevsique dit qu'altendu l'siminente scienco ellos rares qualii sis qui se rencontra leni dans Mgr l'Archouequo

46쪽

R 2. - qui ad eomitia cleri anno 1682 eonvenere, non libere a clero, sed jussu regio electi sunt: ita ut eonventus iste. nedum nationale concilium repraesentaverit, ne verus quidem fuit cleri conventus.

I. Attente perpendat lector quid de istiusmodi electione et

deputatione asseramus, videlicet : Deputandorum catalogus Parisiis excriptus est a ministris regiis et a rege approbatus. Et juxta hunc catalogum uniuscujusque provinciae ecclesiasticae electoribus designati sunt quos rex jubebat depulari. Et ne sorte aliquot electores secus suffragium emittere auderent, expeditae sunt epistolae regiae quae vocabantur de eaehet: id est, quibus jubebatur electorem, qui alios praeter designatos a rege, ausus suisset eligere, absque ulla processus forma in carcerem exiliumve mitti. Item formula procurationis, deputatis tradendae, non a singularum provinciarum clero deliberata et concinnata, sed Parisiis exarata fuit a ministris regiis, et inde ad singulas provincias ecclesiasticas transmissa; addito jussu regio ut haec et non alia procurationis seu mandati formula adhi heretur. In provincia lamen Bothom agensi concessa est lexis unius phraseos immutatio. Sigillatae scilicet epistolae regiae fles teli res de cachel non magi S procurationem quam depulatorum electionem liberamrselinquebant. Haec asserimus, utpote quae praecedentiS para

47쪽

40TRkLTATI S DE PAPA.graphi documentis plenissime constant. Etenim : 1' Ihec omnia evincit documentum IV, id est cpistola gubernatoris provinciae Boulier ad ministrum regium, ubi sic refert docardinali Grima lili, Aquensi Archiepiscopo : a M. te Cardinat, paSSant ei Suile a ce qui regarde l'assemblee dii moisil'octobre proelia in , a dii qu'il ne la croTait pas Isigitime . . . dii 'elle ne passera jam ais que potir un conciliabule, au-quel les boris prelais de France se garderunt hien d'assister, apprenant d ailleurs qu'il y a des Iet tres de cath et qui ouι mai qud les Oputri qui di irent eli e ehoisis dans Ies autres propinees; ce qu'il a rupesu plusi curs sois potir corinati re si jun 'axa is pas recta quesque cliose de sembla hic a son dgard. Ence qui est de la procuration, M. to Cardinal a dii qu it selati

Je ii'ai pas iuge qu'il sut eneore temps de mouvrir fur les or-dres que I'ai resus a re si et, remellant a te satre tors de lassem blue de la provinco. s Igitur habebal et ipse noulier ejusmodi jussa regia des tolli es de caelicii depulandos et procu rationis formulam pro scribentia. Et Cardinali Archiepiscopo Aquensi apprime notum erat similia jussa regia ad omnes alias provincias ecclesiasticas transmiSSa. Authenticum prorsus hocce documentum, cum exlel in Bibliotheca importali Parisiensi, inter manuscripta procuratoris generalis de Mar- lay munuse. 178, piece 26 , et priora verba, Ietire de M. Boiulier ipsiusinet dicti de lini lar manu fuerint exarata. - 2' Ideme instul e documento V, ubi dicitur de peraclis in unaquaquo

provincia depulationibus : qu'on u)y u eu auctiue liberid potirle thoiae des depules et pour Ies clauses et conditions de leur proeurations. Equidem istud documentum, inter manu scripta ministri Cotheri repertum, romanSil TinonSmum. Cum VPro exaratum sueril adhuc durante conventu anni 1682 fui ex

48쪽

p1Rs stat M. lienore conflati et ademptam omnem libertatem atque affixam Parisiis Patris Certes prolestationem reserat tanquam facta nolorietatis publicae, in probationem merito adducitur. Λuctor enim, quicumque is fuerit, latia sic asserere non ausus eluisset, si vel in dubium revocari potuissent. - 5' Defuisse omnem prorsus libertatem quoad depulatorum electionem et quoad procuratorium mandalum, testantur insuper documenta II et III praecedentis paragraphi.

II. Ergo convenius anni 1682 non fuit conventus repraesentans conellium nationale, prout fraudulenter et mendaciter vocatus suit. - Ε quidem in formula procurationis ad Singulas provincias, ut dictum est, jussu regis missa et imposita, decoratus est hic conventus isto nomine, si assem blue generale extraorilina ire du clergsi, reprctentant Ie conelle nationaIn vide Proes per baua des assembi es dii elergd, t. V, p. 205 des Pietes jussi eutires . Sed hoc mendaciter et Daudulenter dictum. Etenim, 1' isto conventus nequaquam fuiteontilium nationale. Ad verum quippe nationale concilium requiritur imprimis convocatio per legitimam auctoritatem facta, id est, per Summum Pontificem, aut, ipso annuente, per prima lem cui competat iurisdictio in omnes alicujus regnidio ceses. Conventus vero anni l682 coactus est, non auctoritate ecclesiastica, sed jussu regis, prout ingenue declara tum est in ipsa celebri quatuor articulorum declaratione, his verbis : u Nos Archiepiscopi et Episcopi Parisiis mandato regio

congregati. n Insuper ad conStiluendum Verum nationale concilium, requiritur ut omne8 rogni priPSules vocentur, ut omnes qui interesse voluerint ad millanlur, imo ut omnes sive per se, sive per procuratorem ades3e teneantur. Ast in conventu anni 1682, duo tantum ex unaquaque provincia antis. lites a rege designati adesse puluerunt. Coeleri nec vocali sunt, nec admissi fuissent. Igitur luce meridiana clarius est comentuin cleri Gallicani anno 1682 non fuisse nationale eoneilium. Id apprime sciebant viri aulici; et ideo non ausi hanc denominationem usurpare, dixerunt dumtaxat ab isto

49쪽

42 TR1CTATUS DE PAPA. conventu nationale eonei lium repraesentari. At 2' id pariter salsum, nec nisi ad decipiendos incautos fraudulenter inven-lum. Nam de natura concilii est ut nequeat repraesentari ab aliqua coadunatione, nisi ista coadunatio sit ipsamet vere olproprie concilium. Sic, verbi gratia, concilium Oeeu menteum repraesentari nequit ab aliqua Episcoporum coadunatione, nisi haec Episcoporum congregatio sit et constiluat verum concilium oecumenicum. Ilstm Episcopi adunali nequeunt representare concilium prorineiale, nisi haec ipsorum adunalio sit verum provinciale concilium. Et pariter ut aliquis

Episcoporum conventus repraesentet concilium nationale, omnino requiritur ut iste conventus sit et constituat verum nationale concilium. Becle quidem dici potest alicujus pro- . vinciae populum repraesentari a depulatis quos iste populus elegerit et quibus mandalum procuratorium dederit. Item

recte dicitur a concilio cecumeni eo Eeelesiam universalem repraesentari, eo quod constet concilium incumenicum universis mundi Episcopis, aut eorum procurat0ribus, et unusquisque Episcopus, qualenus pastor, gregem suum jure divino olabsque ulla depulatione, repraesentet. At prorsus repugnat repraesentari concilium ab aliqua coadunatione quae concilium non sit. Cum ergo conventus anni 1682, nequaquam fuerit concilium nationale, salso dictus suit repa Esentant leeoneile national. Qui error cum nequeat aulicorum ignorantiae tribui, dicendum est adhibilam erroneam formulam ut dictus conventus majorem apud Vulgus auctoritatem consequeretur, fraudulenter scilicet et mendaciter. III. Ergo conventus anni 1682 non fuit verus eleri ton- renius, et a sortiori non fuit conventus repraeseutans Ecelesiam GaIlieanam, sed fuit dumtaxat, prout asseruit proles-lans Leibnitet, une polyMe d speques de eour ... insoleuis et Ictobrissanis serga Summum Pontificem au dernier potnt. Equidem illius conventus antistites, in ipso celebris suae declarationis exordio. sic asserunt: si Nos Archiepiscopi et Episcopi, parisiis mandato regio congregati, Ecelesiam Gallieanam

50쪽

repraesentantes. n fit neque Gallicanam Ecclesiam repraesen-larunt, nec eorum coadunalio suit verus eleri eonventus. Nam

conventus illos qui eleri vocabantur, constituebant illi antis-tiles et alii clerici quos singularum provinciarum ecclesiasticarum elerus eligebat et deputabat, et quibus per procuratorium mandalum saeullatem tribuebat certa negotia certo modo tractandi et expediendi. Et solebant sic depulari ex unaquaque provincia Episcopi duo, cum duobus aliis ex insoriori ordine clericis. Isti nempe comitia seu veros conventus eleri constituebant. Porro conventus anni 3682 constabat quidem duobus ex unaquaque provincia praesulibus ei duo-hus secundi ordinis. Ast istos omnes elegerat et depulari jusserat rex. Nulla scilicet, ui supra vidimus, relicta liberias uniuscujusque provinciae clero, quoad electionem et procurationem. Igitur salsum prorsus est, istos deputatos eleri deputatos fuisse. Ac proinde conventus ex ipsis conflatus nequaquam suit eleri eonventus. Fuit dum laxat, ut asserit protestans Leibnilet, une poignee d'Εveques de eour. . . insolanis eι d so-b anu h l'ogard dii Pape au demier potnι. a Quid enim est iste conventus aiebat Innocentio papae XI vicarius capitularis Apamiensis Certos iam fraudulenter tantoque Omnium canonum contemptu coactus, tam scenica pompa ha-hilus, lam aulae studiis addictus ..., tam proditorie regaliae consentiens, lam inaniter vobis scribens, tam denique cleri Gallicani antiquae gloriae ac in sanetam Sedem observantiae immemor, quid, inquam, est iste convenius, quam Ecclesiae

magnifica supplantatio Τη Epist. 15 aprilis 1682, apud SMndrat. , Gallia vindieata, p. 550. Sa inlGall, 1702 .

g I. - Εpiseopi et alii quibus eonnatus est conventus anni 16 2, variis ex capitibus excludi debuissent.

Exclusionis causae, aliae generales seu omnibus communes, particulares aliae.1' Excludendi omnes erant, ex eo quod non fuissent libere nolero electi ac depulati, prout constat ex superiori paragrapho.