장음표시 사용
251쪽
Non inhibenda ab Episcopis solusio Pensionudebita clerico, nisi conset in Iudicis da omissa delatisne habitus , O
IN erit dubitandi locum prudentiae
Episcopali Constitutio eadem Sixti
V. 92. S. 3. tom. a. Bullar. ubi habentur expresse illa verba, harum serie ex certa nostra scientia , deque Apostolica Potestatis plenitudine privamus, ac sine ulla monitione, citatione Iudicis decreto, ac miniserio ipse sacto priuatos declaramus . ex quibus Ver-
his satis clare colligi videtur ex sola lege Pontificia, absque alio Iudicis ministerio Clericum non deserentem habitum , & tonsuram esse priuatum qua- Cumque Pensione, & beneficio Athoc dubium Episcopis facile tollitur, si dicatur Clericum non deferentem ha-hitum . & tonsuram intelligi quidem priuatum Pensione ex sola lege, sed tamen ex delicto talem poenam subeunte esse conueniendum coram Iudice , non ad iudicandum de ipsa priua-uatione, sed de delicto propter quod incurritur poena priuationis, adhoc ut iudicialiter constet; esset enim contra Ius naturae , si aliquis priuaretur ex delicto,a quo no posset se defendere,& de quo non posset sacere,ut aliquid costet in contrarium, quo se,& a delicto,& a Poena tueatur; dicta namque constitu. tio supponit delictum, nimirum, quod Clericus incedat sine habitu, & tonlura, & ideo supponit, quod sit in eo statu, in quo sit capax punitionis appost in ipsa lege, unde supponit, quod legitime constet, non potest autem constare legitime sine iudicio, vel ministerio Ii dicis, qui cognoscat, an ulla
suspetat excusatio iusta, vel defensio Clerico, & an aliquid possit alleetare, 'quod importet dispensationem a tali obligatione ex mente legistatoris, vel taliquid aliud excusans a delicto, pr pter quod tali poena priuationis non sit punibile delicium, que doctrina est
iuxta ea quς tradit Glossa in Clement. a. U. Rationabilis de uita, ct hones. Clerie. aqua Clementina inquit Pasinarigus Moral. Iurid. I 8 I. n. 7. Constitutio Sixti V. recipit interpretationem s ac pro pterea, antequam Clericus subeat poenam, debet semper audiri, ne indefensus condemnetur, quod neque Ponti-
sex facere potest de plenitudine Pot statis , cum nulla sua lege positiva possit derogare defensioni, quq est de Iure naturς , quod habemus pallim in Iute Civili, & Canonico, di communiter etiam apud Doctores.
Curicis Pensionariis quandoque permittendus ab Episcopis incesus sine habitu
betur in tom. a. Bullaris interdicitur
Clericis Pensionarijs incedere sine habitu Clericali, cui Constitutioni,cum sit adnexa declaratio qusdam eiusdem Summi Pontificis habita die ultima Ianuarij is 89. videndum est quς nam sit mens Papς in hac materia circa Clericos Pensionarios, & cum in eadem Constitutione fiat mentio de Pensimnibus excedentibus sexaginta aureos de Camera, & de ali js ad talem numerum non pertingentibus resoluendum est, quinam Clerici Pensionari j teneantur incedere cum habitu, quinam vero sint illi, qui non teneantur. Iuxta Constitui. allatam Pontificis videturitaericos omnes habentes Pensiones,
252쪽
di Beneficia, teneri ad deserendum lia. bitum Clericalem. Ratio est quia cum
omnes gaudeant commodo benefici j, vel Pensionis. debent etiam oneribus Clericatus subiacere , inter que onera connumeratur etiam delatio habitus Clericalis, & tonsurq; Verum tamen
est , quod post factam a Pontifice declarationem, Videntur excipi a tali onere illi, qui non habent Pensiones excedentes sexaginta aureos de Camera , ut dictum est, idque conceditur ex Pontificis Privile io, & iam est in m re positum, quod quamplurimi, licet tonsurati non deserant habitum Clericalem . saltem talarem, & tamen xere sunt Clerici, & fruuntur Pensionibu ,& beneficijs, etiam sine habitu incedentes. Remanet tamen disti cultas adhuc resoluenda, an nimirum Clerici non incedentes cum habitu possint more Laicorum exercere qugdam Ossicia Ciuilia pure Sqcularia , an vero his obitet Clericatus, sed hςc quςstio erit in sequenti decidenda ne terminos breuitatis proposits transgrediamur.
clericis Penonariis numquam ab Episcopis
permittendum exercitium in ossiet sSaecularibus Ciuitibus.
PAii potest, ut supra dictum est,
Episcopalis Prudentia , quod Clerici Pensionarij quandoque etiam sine habitu Clericali incedant, & numquam ferre debet, quod ossicia Ciuilia, de pure cularia exerceant, cum expresse interdictum habeamus ex cap. Curici δε Dis. ct hones. Curis. ct ex cap. I. Ne Clerici, am Monachi, ubi ea redditur ratio tamquam finalis ex Apostolo, quod nemo militans Deo impticra se in negotiis
Iuniaribus, quod etiam colligitur ex
cap. Sacerdotibus eodem tit. cum igitur sit
lata talis lex propter finem, ne ob negotia Iscularia aistrahatur a Deo miliistia Dei, sequitur quod debeat extendi ad illa omnia, ex quibus prouenire potest distractio a seruitio Dei, & Ecele-sς, par enim est, quod Clerici Pensionarii , licet incedant sine habitu Clericali, vitam tamen agant Clericalem, cum sint vere Clerici, sintque a s*cularibus curis omnino seiuncti, cui doctri-nς adbςrent multi Doctores,pr seminet
Neque ex eo quod per Constit. Sixti V. dispusetur in delatione habitus Clericalis , colligendum est dispensari etiam exercitio rerum s*cularium, quia ii dulgentia , siue illa dispensatio Pontificia est stricti Iuris, neque potest extendi ad exercenda munera pure s*cularia; sus doctrina habetur passim in Iure Civili l. si quando inis. cap. de in6s Testam.& alibi, &. etiam habetur ex Rota con
me , quia non deserre habitum, α exercere negotia si cularia sunt duς obligationes Clerico tum distinctς inter se , & independentes, unde ex diΩ pensatione unius non potest colligi dispensatio alterius ; tot enim dispem
sationes requiruntur quot sunt Obligationes , ut notat Gon ZMez. ad Leg. 6. Canceli. dc etiam habetur ex Rota cora Sacrato, & coram Pennia decis 6 19. n. I. Rcoram Ludovis. deris I . n. O.
253쪽
permittenda ab Episcopis constitutio Pem Aonis Curio illegitimo , υι erigatur in titulum bene j.
isti Doctores pensonem semper esse
aequiparandam beneficio. Nos tamen Sententiam nostram in sequentibus proseremus.
Episcopali 'considerandum, an Clericus illegitimus sit capax Pensionis
quomodocumque transsatae, vel consitimae, quia hoc dubium erit in lege sequenti resoluendum, sed id, quod
curae, & vigilantiae Episcoporum exponitur , est, an aliquis supra certam partem fluctuum benefici j separat Tum, Vel separandoriam pollit Pensionem constituere ad hunc finem, ut in titulum benefici j erigatur , & dicendum est, hoc non posse Episcopos ullo modo permittere-cap. de Incestis 33.
ex cap. cum cunctis de elect. nam
hoc modo constituta Pensio Cleric, Iis, & Ecclesiastica regulatur instar b neficij, &ideo scut Clericus illegitimus est incapax beneficii, ita centendus erit incapax Pensionis sic constitutae , quod notat etiam Gigas is Pension.
q. I. num. I.& Nauarr. conpl. II. de constit.
Ratio est, quia Pensio sic constituta non habet amplius rationem Pensio. nis, sed veri beneficii, cuius Clericus illegitimus ex Iure Canonico sine dispensatione Apostolica semper est in-Capax . De pura autem Penitionis tran- natione in Clericum illegitimum, supposta dispensatione ad Clericatum,nolentiunt unanimiter Doctores, cum plerique velint,supposita dispentatione ad Clericvum, posse Pensionem etiain illegitimum absolute transferri abs que noua dispensatione asserant vero alii non posse transferri absque noua dispensiatione, quae reddat illegitimum talis Pensionis capacem, cum putent Permis evia ab Discopis transtatis pura
Pensionis etiam in Clericum illegitim ,
H Esitauit diu Episcopalis Pruden
tia in regione quadam, an Clericus illegitimus obtenta prima dispem satione ad Clericatum, esset capax Penssionis absque alia dispensationetro ipsis Pensione obtinenda, vel transerenda ; & ratio dubitandi fuit, quia cum ex doctrina multorum Clericus illegitimus sit incapax benefici j Ecclesiastici, nisi obtineat dispensationem, videtur consequenter, quod sit incapax etiam Pensionis , quae saltem largo modo accipitur a multis nomine b nescii , cum ad titulum Pensionis doceant multi posse aliquem ordinari. In qua re tamen iblidiore doctrina resoluendum est,Clericum illegitimum esse capacem Pensionis, neque pro illa o tinenda requiri aliam dil pensationem, quam iam obtentam pro Clericatu; pro qua Sententia affert Pasqualigus . Moral. Iuriae praeter plures, & pli res Doctores etiam perplures Rotae decisiones coram Seraphino,&coram Coccino, di coram Durano, & coram Merlino, & coram Blanchetto apud Gargiam, & coram Robusterio, decoram Cypso, & coram Litta, denisque coram Buratio, quae videri possunt apud Scriptores Decisionum Rotae. Ratio est, quia incapacitas , seu inli bilitas illegitimorum quoad beneficia non extenditur ad Penuones, cum Pe
254쪽
sit quid valde diuersum a benesicio , & Ius Canonicum semper faciat L EX CCIX distinctionem inter Pensionem, & heneficium , ut patet ex cap. quamιιis δεμ ab dis is 6. & ex Concit. Trid. sega I. cap. z. ct sieg 23. cap. IS. de Reserm.
de cum innabilitas, tamquam quid odiosum sit potius restringenda, quam extendenda, non debet extendi etiam ad Pensiones, quae vere non sunt beneficia ; maxime quia etiam in Philosophia a diuersis non possit fieri illatio, quae doctrina etiam habetur praeter Philosophiam in Iure Civili l. neque natales captae Probat l. naturaliter nihil
commune f. de acquiren possessione, & alibi saepe . Ex quibus deducitur, Clericos illegitimos solum esse incapaces Pensionum propter incapacitatem iundamentalem ad Clericatum, qua ablata per dispensationem , remanent capaces, cum illegitimitas opponatur tantum Clericatui, non collationi, tra- sationi, aut receptioni Pensionis, dc licet in concessione translationis Pensionis non exprimeretur translatio ad illegitimum, adhuc valeret concessio, & transsatio, cum facultas translarendi semper intelligatur extensia ad omnes capaces, quod notauit etiam Lot-rer. de re benef. q. ΑΟ. n. I 4. M. I. cum Rota deci 3. dest. PrasMi. in Antiq. An vero valeat Pensio translata, aut collata illegitimo, qui suscepit Clericatum
absque praeuia dispensatione, non ita certum est, cum sint hinc inde varia res sententiae; tutior doctrina est, non valere dc sectu fundamenti capacitatis, quae indatur in Clericatu rite suscepto, scilicet cum dispensatione, idque
colligitur ex cap. Inter corporalia de ιυπ- stat. Epi c. or cap. eteniens de Prasbi. non
batti at. ex cap. . de restitui. spoliat. dc etiam ex Iure Civili apud Bald. consiI.wa. n. 3. v. considerandum es lib. I. Seruanda vi prurimum ab Disiopis residem ria in proprio Episiopatu .
EX Concit. Trid. Sus6. cap. I. de reform. dc ex Constit. Pij IV. incipiente In Suprema, & ex Bulla Vrbani VIII. edita anno I63 . praecipitur Episcopis residentia in propria Dioecesi, idque sub peccato mortali, & sub aliis poenis ibi contentis, nisi adsit legitima causa; quidquid sit, an residentia sit de Iure Diuino,vel tantum de Iure huma no, & praeter eiul modi poenas Epitc
Pi non residentes tenentur ad restit tionem fructuum pro rata temporis,
quo non rei ederint, quae restitutio facienda est, vel fabricae Ecelesiae, vel pauperibus, absque alia declaratione, aut sententia iuxta dispositionem Tridentini, & Glost. in cap. scopus Φ. da consere. dist. 3. ubi hoc asterunt etiam
est, quia quidquid datur Episeopis siue sit dignitas, de potestas,sive sint opes,&redditus, ideo ciantur,ut illa in salutem,&egestatem animarum impendant, si vero absint a suis Ecclesijs, neque ibiarum salutem promouere possunt,neque indigentiae prouidere, cum nihil videant in loco distanti. Dixi ,seruaudam , τι plurimum residenritam , non iugi commoratione, cum ad hanc nullo Iure obligentur Episcopi, nam plerisque de causis possunt abesse, & faltem per tres mentes ipsis permittitur absentia, ut patet ex Trid. & ex communi sententia Doctorum . Quod vero sine causa non possint abesse ultra tres menses, dc si absint peccent mortaliter , & teneantur ad restitutionem
255쪽
I92 fructuum pro rata temporis, est doctrina communis. Doctrina vero singularis Palqualigi in decis Moral. decis. 73. est, Episcopos, praeter tres menses taxatos a Concilio, non poste abesse , neque per quindecim, neque per decem dies, cum ultra talem laxam leporis , per quam indulgetur Episcopis, quantum indulgeri pol est, non habeat locum paruitas materiae, quamuis idePasqualigus doceat habere rationem Paruitatis materiae duos, vel tres dies ad summum; sed ego non video quomodo Pas qualigus dicat indultum esse a Concilio, quantum indulgeri potest Episcopis in taxa trium mensium ad summum, & postea doceat, posse ultorius indulgeri per duos, aut tres dies, Cum ratione trium mensium possint habere rationem paruitatis materiae etiam dies decem , ut patet in alijs rebus, in quibus admittitur paruitas materiae.
Non omnes causa non residendi in proprio uiscopatu amplectenda ab Episcopis
SIue Residentia Episcopalis sit de
Iure Diuino, ut putauit Caiet. 1
de benes cum aliis pluribus ; siue sit de
Iure tantum humano , ut voluere alii quamplures apud citatos Doctores , &apud Ambros. Cathari n. de resta. Episci& Leonardum Venetum eodem tractatu, plures admittendae sunt causae excusantes a residentia, inter quas an
sitiniirmitas habitualis, α perpetua,
relinquo examinandum Nauarta lib. a. tit. 3. Barbosaepari. 3. allego 3. n. i. Lese 'uae lib. . alijs. Inter causas autem legitimas, quae enumerantur a
Concit. Trid. est Christiana Charitas , urgens ne cellitas, debita obedientia. euidens Ecclesiae, vel Reipublicae utilitas ir quibus etiam positis causis tenentur Episcopi in abientia beneplacitum iApostolicum obtinere, & suis Ecclesiis ita prouidere, ut nullum inde, si fieri
potest , patiantur detrimentum, cum iautem eiusmodi caulae excusantes, non ex uno tantum rationabili motivo co-
tingere queant, sed ex pluribus, & pluribus; idcirco erit opus Prudentiae Episcopalis ea diligenter examinare, ne conscientia illudatur, ad id semper specialiter mentis aciem conuertendo, Vt nimirum semper absit animarum detrimentum , & Ecclesiae praeiudicium. An vero liceat Episcopis abesse etiam alijs de causis, praeter enumeratas, v riae sunt opiniones , & doctrinae , quas asserunt Corradus in disp. Aps. Barboc pari. 3. alleg. 3 3. α Squillant. de obligar. sc. pari. I . cap. 2. Vbi docent Episcopos, posse abesse tempore pestis, dummodo satis prouideat per Ministros, et Eleemosinas; afferentes etiam, posse abesse certis temporibus ob aeris imtemperiem; quorum doctrinae fauet illa lententia, quae docet, residentiam esse tantum de Iure humano, & ideo ipsi semper praeualere Ius naturae,
quod dictat esse propriae vitae, & saluti consulendum, quando fieri potest, absque salutis spiritualis animarum
256쪽
Re entia intra Diaece ., licet fiat in loco exempto, semper habenda pro residentia, quoad essectum alternatiua .
Non adeo facile negotium est Episcopali Prudentiae deprehendere, an sit gaudendum alternatiua cum resident Episcopi intra Dioecesim, sed in
loco omnino exempto, nec eorum iurisiiictioni ullo modo subiacenti, videtur namque idem prorsus esse extra propriam Dioecesim commorari, ac in loco exempto residere a cum locus
exemptus sit extr4 ditionem ipsius Episcopi , praesertim si in illo loco exempto nullam possit Episcopus iurisdictionem exercere, quod notat Garzia
pari. 3. de benes c. I. num. Io . ex cap. cum
E scopum de os. Ord. in o. unde videtur deducendum, non posse Episcopos gaudere beneficio alternatiuae desectu residentiae , & corporalis praesentiae in propria Dioecesi. Hoc tamen non Ob. stante statuendu est, Episcopos omnes commorantes in locis exemptis propriae Dioecesis, siue exerceant, siue non exerceant iurisdictionem censem dos esse tamquam vere residentes, atque adeo gaudentes alternatiua, cum vere sint praesentes etiam corporaliter
propriae Dioecesi, ubi sufficit, quod possint praeesse , & prouidere omnibus suis, quae est caula finalis residentiae ipsis iniunctae; maxime quia ut pluit-mum etiam loca exempta sunt loca propriae Dioecesis, & Iurisdictionis, nedum materialiter , sed etiam formaliteriquoad subiectionem, cum ex Trid. Sess. I. cap. s. darestri statuatur, quod Episcopus visitare possit etiam Ecclesias exemptas, quemadmodum etiam Asa I. cap. 3. iniungitur Episcopis, ut visitent quaecumque beneficia, tam curata, quam non curata etiam exempta3 Ex quibus constat,Episcopos comm rantes etiam in locis exemptis proprie Dioecesis, retinere Iurisdictionem, tinon in actu,saltem in habitu, atque ibi semper posse proprium munus Episcopale exercere,quod sufficit ad residentiam requisitam a Regula Cancellariς.
An vero residentia,ubicumque fiat,dc-beat fieri toto integro mente alternarto , Ut praeseserat beneficium alternati. uae , non est una in hac re DD. Sententia , docent enim GonZalea ad regula octauam cancell. Glog . q. s. & Gargia
de benes. p. s. cap. I. num.693. non esse ne
cessarium, ut residentia fiat toto inte- ro mense alternato sed satis esse, quodit Episcopussin residentia, quando beneficium vacat, quibus tamen non adhaerent alij plures apud Pa squalig. Moral. I rid. So. qui Volunt necessariam esse residentiam pro toto integro mense, etiam horis computatis a media nocte primi, & vltimi diei. Quaenam verior sit sententia ex praxi dilu- dicandum est; solent enim etiam ho- computari, & plures sunt in hac
materia Rotae deci Dones in Fauent. coram Blanchetto. in Segobiens coram Iusto. in Sulmonens coram Lancellos. c
ram Millino, & coram Ludovis. quae omnes suo annorum ordine iacile ubderi possunt.
Residentia, tametsi coacta, extra Discesim non habenda pro residemia quoad
S posita lege Ppra dictae doctrinae
ea quoque nunc lex Episcopali Prudentiae indicenda est, qua pro certo habeatur apud omnes uticopos,
257쪽
residentiam,licet coactam,extra Dioecessim nulla ratione pro residentia habendam esse, cum in regula Cancellaris supraeitata de alternatiua habeantur illa verba ipsis quandiu apud Ecclesias,
seu Diaceses suas cere ac per aliser resederint dumtaxat, ex quibus satis innotescit.
requiri residentiam eum persbnali,de corporali pr sentia, & cum verba sitnt prςcisa, non est ab ipsis recedendum ;nec sussicit, quod residentia in loco propinquo equipolleat residentiς personalis prς sentis ι in hoc enim casii nihil facit squapollentia, quemadmodu, nec iuuat dicere, quod Episcopus tunc dicatur personaliter residere , cum per ipsium non stat, ut resideat; est enim tantum implenda appossita conditio, quando est moraliter possibilis, non quando est impossibilis, ut docent comuniter DD. , Dico enim hoc totum verum esse, cum legislator apponens conditionem aliquam certam tacite, vel interpretatiue non excludit omne aliam conditionem contrariam, quod non euenit in hoc casu , in quo nimis
stricta sunt verba disponentis, & ideo strictissime intelligenda. Hec ideo dicta sunt quia non raro contingit, quod vel Principibus impedientibus, vel aliis qua alia cogente causa, plerumque Dpiscopi no possunt proprijs ovibus adstare,nec in proprijs Episcopalibus res,dere, ea adacta necessitate, ut viciniores sibi eligant locos in omni meliori modo, quo possunt, propris regendae Ecclcsiae adstant; in quo casu cum
nati simi plures, Episcopos sic extra Dioecessim residentes gauder iternatiua, quod videntur etiani ligere
tu Epis σοι impedius ingredi proprias Di
Filicet citanda , ct contra ipsi procedendoche. Vnde patet in eiusmodi, & similibus casibus residetiam in propria Di cesi , videri commutatam a Iure in rossidentiam in aliena Dioecesi; quod virudetur sufficere ad gaudendum alte
Absentia ab Episeopatu non disserenda ab
P Lures annumerantur iustae causae a Canonistis, quibus licet Episcopis
abesse ab Episcopatu, etiam Ultra tres menses, quas hic superuacaneum esset afferre, cum notissimae sint, etiam ex Τrid. quod tamen extra illas cap r. dareser. .a3. statuit ne Episcopi absint a Dioecesi ultra tres menses, siue hoc temporis spatium singulis annis sit continuum, Due interruptum; ubi etiam simul adhortatur Episcopos Omno,
permittant eorum absentiam conti gere in Aduentu, Natiuitate, Quadragesima , Resiurrectione . Pentecoste,
vel in sesto Corporis Christi. Quod
temporis spatium pro ablentia, videtur etiam concedere Dignitatibus, Caninicis, Praebendatis, α alijs eiusmodi, dummodo tamen suarum Ecelesiarum Constitutiones longius seruiti j tempus non requirant, quia in hoc casu Tria
Seg2Φ. cap. Ia.de restri non intendit maiorem licentiam concedere,quam cincedunt Constitutiones Ecclesiae. Quod vero absentia ab Episcopatu etiam per
tres tatu menses requirat aliqua causa, docent communiter Canoni , asserentes pro causa sussicere etiam quamdam a laboribus animi remissionem,ut Episcopus inde vegetior, & robustior fiat in tractando Ecclesiae regimine. Si vero etiam in illis uibus mensibus graue
258쪽
raue aliquod damnum immineret Ecclesiae, vel Gregi, nulla ratione, vel cauca liceret Episcopis abesse ab Episcopatu, cum quilibet Pastor teneatutanimam suam ponere pro ovibus suis. imminente ipsarum periculo. Qualia vero esse debeant eiusmodi imminentia Ecclesiae, vel Gregis pericula, non est unanimis Canonistarum lentus, cum illa diuersimode explicent, neque in hac re est nobis diuturnius immorandum .
Non iungendum at Episcopii trimestre anu cedentis anni cum irimestri anni sub'quentis pro licita absentia vibus Fatu .
Concit.Τrid. De. eis. Episcopalis Prudentia, sit trimestri unius anni adnecteret trimestre alterius anni 3 mens namque Concili j ea est, ut explicant communiter D D. ut Episcopi per m dicum tempus absint a suo Epilcopatu, quod tempus modicum ipsum Concilium spatio duorum, vel ad summum
trium mensium concludit , si ero sex menses iungeremur in Vnum, non esset amplius modicum tempus, cum esset integri anni medietas, neque esset amplius parua in uno anno materia. Scio tamen Doctores nonnullos in hac co- iunctione sex mensium nullam agnoscere deformitatem,cum dicant unum trimestre ad unum annum referri, &alterum ad alium annum,& sic semper verificari, quod Episcopus tantum per
tres menses absit in anno, iuxta comcessionem Concili j; at tutior doctrina semper erit, notabilem absentiam declinare , siue absentia respondeat unitantum anno, siue duobus, quemadmodum etiam non est permittendum Episcopis, quod tempus cocessiim pro una visitatione liminum Apostolorum
vniatur cum alia visitatione; non si Ium quia seeum trahit talis mora notabilem absentiam ab Episcopatu, sine legitima causa, sed etiam quia Ecclesia non obtinet finem intentum ex talibus visitationibus , qui finis est, ut statis temporibus pristetur obsequium Sum. mo Pontifici per vices interpolatas, i cetiam quod Summus Pontifera de trienio in triennium habeat exacta de statu Ecclesiam Episcopalium informatione, quae s. ne haberi non potest, nisi Episcopi redeant ad suas Ecclesias, quas
nouiter cognoscant, vel nouis vult
tionibus, vel nouis alijs eiusmodi mo, dis,quod impedit, ne unam Sacrorum liminum visitationem,cum alia statim possint coniungere . Si vero adsint legitimae causae absentiae praescriptae a Concit. Sus 23. cap. I. de νψ . nempe Christiana Charitas, urgens necessitas, debita.obedientia, ae euidens Ecclesie,
vel Reipublicae utilitas , absque Vllo scrupulo poterunt Episcopi abesse vutra trimestre, quod semper conceditur a Conci l. vltra illas causas, etiam ad relaxandum animum, ut tradunt AZor.
Absentia is Episcopatu non semper pro nari
Ostutibus Episcopalis Prudentiae
non sunt hoc loco obi jciendae causae, quibus a Saetis Concilijs,& Ca- nonum Constit. excusantur Episcopi a
non residendo , nam omnibus notissimae sunt, easque nouiter recenset Bra-
259쪽
Uus Excitat .a6. de improbabit. opinion. ubi tamen rigide nimis videtur de Episcoporum residentia loqui, quemadmodum etiam loquitur de caeteris ad residentiam addictis . Occurrit itaque hic examinandum, an omnis absentia ab
Episcopatu sit non residentia vocanda, di pro non residentia reputanda;potest enim contingere calus, quod aliquis Episcopus vicinus Ciuitati Capitali adoneunda negotia frequenter ad illam accedat,atque a propria Dioecesi recedat , cum animo tamen cito reuertendi , in quo casu dubitandum venit, an talis Episcopus sic abiens dicatur non residere. Scio Doctores plures in eam abiiste senietiam ut doceret, Episcopos in modica distantia a suo Episcopatu
existentes, vere censendos esse tam quam re sidentes , cum possint facili negotio adstare, ne dum ovium suarum curae veluti Pastores, sed etiam facile eorum egestatibus manus admouere, atque Ecclesiae regimini tamquam Principes praeesse, Ob quae praestanda videtur exigi residentia Episcopalis, at alio collimat nostra doctrina tradenda , cum supponat Episcopos non in tam modica distantia, sed in
Ionge maiori commorari , quo tamen non obstante Episcopi absentes cenis stantur vere residentes, ea potissimum ratione, quod animus cito reuertendi in quocunque absente breui reuersuro, non faciat absentem formaliter , sed praesentem, ex ι. postliminar, g postliminis, L. is cap .er postlim. reuers ct ex l. I. S.habitare, F is his, O ex ι. φω fugii iuus, A. δε Mi b. Ex quibus habetur,omnes diicedentes cum animo cito reuertendi, non censeri recedere, ex eo sortassis quod mora breuis relinquit animum
personae absentis astixum loco,a quo recedit,quod suffcit ad faciendam prς- sentiam moralem, in qua tundaIur Ic-sidentia, ut scite aduertit Pasquali . qu. S. Morali I rid. qui subdit non esie
considerandam residentiam,tamquam nudam, dc materialem solius corporis praetentiam, sed esse attendendam ubuam, & formalem animi praesentis adiplicationem, ratione cuius corpus i
sum , quod applicatur ab animo ad agendum, dicitur esse praesens, dc qum dammodo residere, ubi residet animus ipse, unde ex doctrina Ciuili, dc Canonica, non dicitur quis ibi esse, ubi adest corpore, si animo absit, neque residentia dicitur vera residentia, si absit an,
mus ibi permanendi, iuxta ea, quae tradunt Archidiac. in capulcra de Electan 6. Corneus Consil. 2 . oc alij. Cum ergo
qui recedit a propria Dioecesi animo
breui reuertendi, retineat animum rosidendi, non dicitur interrumpere residentiam, quia remanet pars principalior, quae consistit in animo applicante personam ad residendum , dc inuigilandum curae ammarum.
Quacumque absentia ab Epscopatu habenda
pro non residentia ad esseclum
EX doctrina supra tradita non satis deprehendi potest ab Episcopali
Prudentia doctrina hoc loco tradenda; quamuis enim dictum sit ablentiam ab Episcopatu animo cito reuertendi habendam esse pro morali, dc continuata
raesentia , quo ad effectum residendi,
eu adstandi animarum,oc Ecelcstae r gimini, eo quod animus residendi faciat vivam, oc λrmalem residentiam,
cu sit principalior pars stanς residentis,
a qua prouenit operatio praeiens, dccontinuata, etiam data materiali corporis abientia: attamen aliter ratioci
260쪽
nandum est de praesentia, quae requiri-nir ex Bulla Greg.XIII. ad hoc,ut Episcopi gaudeant.alternatiua, cum requi ratur vera corporalis praesentia, ut de
dino, O in Segobiens Beneficii 28. Marti j
I 6o . coram Iusto, & ratio desumitur ex ipsis verbis Caneeu. de Alternatiua, quae talia sint, ipsiu quandiu apud Ecclesias,seu Diaecesses bisas vere, ac per aliterre ederint dumtaxat, ex quibus clare innotescit, Pontificem concedendo alternatiuam, ut habeat effectum,exigere
personalem residentiam , quae haberi non potest sine corporis, & totius personae praesentia : at nςc doctrina etiam ex eo constat, quod illa verba in Regmla Cancellaris significantia presentiam, α residentiam corporalem addita sunt ad excludendam 1blam residentiam
sermalem consistentem in animo applicato ad regimen Ecclesiae, etiam in loco distanti, nam dictio quamdita imis portat idem, ac donec, seu, quoad, &consequenter conditionem , sine qua non, quae conditio impleri debet in ωrma specifica.&non per ςqui pollen , ut notant Surdus, Ruin . Socin. Bartol. M alij ad i. qui haeredi, Grad ι. Mauius f.
de condit. quemadmodum etiam dictio dumtaxat tamquam restrictiua, & taxatiua exclud: t omnes alios casus residentiae extra personalem , & corpora-lam iuxta r. f. cum Tui , cte. O l. 2. deIeg. quod habetur etiam ex cap. cum Eceus a de viis. signis ct ex cap. I. de te . virin. in o. ct ex Clementis. I. de Feques. ctris A. Vnde concludendum , quod si
non interueniat residentia perlonalis,
di corporea, nunquam intelligenda est
Admittenda ab Episcopis legitima prascriptio
etiam contra obtigationem re entia ,
seruiiij personalis in quacumque capellania.
QVaecumque spectant ad optimum
. Ecclesiae regimen nefas est Pru. centiae Episcopali ignorare, & cum non rare contingat Capellanias quaLdam vacare, quς dispositione testatoris residentiam , oc seruitium personale prςstandum requirebant, ex eo quod tenerentur Capellani per se ipsos Missas celebrare, ideo sciendum est, conditiones appositas in fundatione cuiuς
cumque Capellaniae siue beneficij posise praescriptionem pati, sit concurrant necessaria ad praesicribendum, sic docente Nauar. Consi. I. n. I. & alij apud Pas quali g. q. IZ.Morat. Iurid. cum enim
iura cuiuscumque fundationis in eius modi casibus transieant ad Ecclesiam, Contra quam potest habere locum praescriptio; possunt etiam praetcri tionem pati quaecumque conditiones positae in fundatione,quod a let euenire, quando tractu temporis longaevi conditiones appositae abeunt in desuetudinem , nunquam residentibus Capellanis,nec per se ipsos celebrantibus; nimirum pro tanto temporis interuaulo, quod iussiciat ad praescribendum . Quibus sic expositis sine dubio admi, aenda est ab Episcopis praetcriptio impradicta ; ita ut praescriptis illis conditionibus appositis in fundauone cuiuicumque Capellaniae siue beneficii poGsit quaecumque Capellania, vel beneficium conserri simpliei Clerico, qui
neque potentia sit, vel velit esse Sace dos, & ratio est, quia detractis conditionibus legit me praei riptis, remanet solum