장음표시 사용
91쪽
An sitiem sententia Iudicit Arbis toris laua
REspondeo ina quam certum t Et esse validam,&licitam, inta hic Iudex non procedit ordine itidietario et ergo optimὸ potest suum munus exercere , M sententiam serte in die festo. Antecedens probatur : Quia Iudex albi tator est solum amica
Ditis compositor , compromissior . & mediator, ac stederator pacis: scedera autem ut compositiones, aut similia pacta non sunt in festo prohibita , cum sint opera clinitatis, Se misericordiae: ergo. Sie Abbas, Suared, Tabiena, FagundeE, SanchcE , Palao,& ali; Ioc t.
judicem super lites verbo, vel scripto
Mgant casu quo id principaliter ob luerum s
garita pracept. .μ. 1. Secus si ob pietatem. Sed longe mulid probabilius respondeo : Licere, etiamsi ob pretium informent. Quia hic actus nec est judicialis, nee servilis : ergo nullo iure est pro hibitus. Antecedens eonstat. quia in primis non estinas iudicialis, eum nullo strepitu iudieii fiat: neeelt servilis,clim selibere non sit actio sit. ilis c. e suis pii dist. . q. s. est habitum :) ergo. Sic Caiet. 1.2.
per informatur Iudex in Dominie is , & aliis sestis, quando sequenti die proponenda est eausa in Rota.
An salidὲ passis appetiari in die festi p
NEgaliuam sententiam non leviter probat Suar.
lib. 1 it.c. o.n. t 1. Quia quamvis ipse solam i iis tendat probare , non esse licitum appellationempto ponere in sestis, nihilominus tamen argumenta
illius non soliam probam talem appellation esse illieitam . sed etiam inualidam. Patet ; tram id probat,quia appellatio tae qua loquimur est actu, judicialis, & nars processus : tunc ego sed actus judietatis non soli im est illicitus, sed etiam inualidos.Seirii lux, si in festo fiat, ut constat ex c. r. --o deseriis, & ex dictis supra e ergo. Sed nihilominus tamen respondeor Validὸ posse
appellari insisto. Quia de id eoneedit Li.C.dos. . ut bene probat FagondeΣ, dc nullo alio iure prohibetur, aut irritatur: ergo valida erit in festo appellatio. Unde ad sandamentum Suarii dicendum est Primo, appellationem nou esse propriὸ actum judicialem , sed extraiudicialem . & interlo rarii, quandam declinationem a iudicio : & quamvis sit pars processus .non tame o prohibetur,nec irritatae in iure,sicut prohibetur, N irritat ut processus . quia est desii, fio iure tiaturali coneessa; de idco valide fieri potest in festis. Secunia. dato quod appellatici sit inus iudieialis,non sequitur inde, quod sit prohibili in festo, ut eonstabit ex dieendis . fer.
Sic communiter DD.praecipue mox citanji.
An non solum valida , sed olicite possit feri appellatis in fesso p
Nξgatiuam partem amplecti suarium Iori eis. MReginald .lib. I 9.n. s. vers. Qvinta asis firmat Bonae .locit 1. 3 3. & metit d. Id enim probat Prim. , ratione facta pro prima sententia v. st anse-eedemi relata. Secundὸ, quia sicut non est licita prosecutio appellationis, ut insa; ita neque licita erit appellatio. Traia, quia ex nullo hi recolligitiir licitam esse appellationem in festo. Haec Suare E, Fagun-deE veid e contra lib. i. cit. c. 3 3. n. 1 . assirmat Suarium in contrariam sententiam inclinasse, ait enim sc: Suaret tom. ttae Relig. ib. 1.c. sci.u.I xo 13. dubi tat, ic tandem in hanc inclinat,consulit tamen ne iudie festo fiat. Sic enim ait praedicto Lum. i 3. in sine zLic.ι νων audeam id damnare, nec videat- cti P gra
HIM,tamen consulerem, ut in dia festo Mnflat, commodὰ pessι fori extra istum. Haec ille: Sibus verbis aperte hane sententiam cassirmativam videlicet probat. Hucusque Fagundet,& certe si verba relata elsent Suarii, aperte convinceret FagundeΣ , illum esse pro parte a mimatiua,ut constat ex illis verbis inmen eo uterem, ut in die festo non fiat, επιιiω ce mode psis fieri extra i m. Sed haee non sunt vetb. Suarij, sed sequentia : re lic.ι non altitiam id damnare, nec vide ιυν excessus Ir M. via sine mus pretii usiri ρνis, di is est δε--λlu.ν ibilo inimia comsulerem, ut in die proststo fiat non, non μι , ut transcripsit male Fagundet γ quoties commota possu. Ex quibus vel bis constat Suarium in sententiam negatiuam inclinare , ec ad minus sensi illi esse aliquem excessum , seu eulpam appellare in sesto, si alio diccommode possit.
Sed ego probabilids respondeo : Non solum valide , sed & licite posse fieti appellationem in festo. Prim.. Quia se habet eonsuetudo,quod sussieit. cundo. Quia jure naturali euilibet eompetit ius ruendi se ipsum quolibet die : sed appellatio est instituta ad sui de sensionem : ergo. γενιιο .Quia appellatio fit sine magno strepitu : ergo etiamsi aliis ad actus ju diciales pertineat, iuste permitti rotest, vi fit. Ex
quibus jam constat ad rationes pro parte negatis adductas. Ad i .ex quaestione praecedenti. Ad a. on stabit ex mox dicendis. Ad vero dicendum est, quod colligit ut ex jure naturali, S: ex iure consus
92쪽
An etiam sit licita prosequutis aventionis
AFfirmativa pars probari potest ex dictis, quia
si appellatio est in festo licita, cur non eri L cius PIolequutio λSed anquam certum respondeo: Non esse lieitam, imo nequc validam. Primo, quia de prosequu lone. appellationis non datae consuetudo , sleut datur de appellatione in sesto. Secti . . quia prosccutio appellationis nota est tam necessaria quam appellatio , cum per hanc suspendatur aut horitas prioris judicis, nec periculima immineat. ut reus damnum patiatur. Ex quo eoii stat ad rationem dubitandi. Sic tenent omnes Doctores. Legantur nuper citati.
De c. sis excusant Ru a pracepio
VAESTIO PRIMA. An ροσαι dari causa, qua excusent . f.
Observatione et Esro voto tanquam certissimum: posse, iub de de saeto dati . quia id commune esta.oni praecepto positivo, & maxime hum rio, qu ιe .st praeceptum Observationis diei selli. Sie omnes Doctores. Ex quibus quidam quatuor, alii quinque , alii sex, 3e alij septem eausas excusantes 1
An parvitas materia , vel temporis sit eausa
excusans a mortali semiliter inses. Db rantem ' i
ae spondeo : Tanquam certum assimatiuh , quia
in omni sere praecepto humano positivo levitas, seu pδrvitas materiae a mortali exculat, ut docent omnes Doctores, praecipue citati. Et constat de hoc Pr cepto. Nam non ex quolibet opere servili impeditui notabiliter eultus divinus, nec gravis irrevetentia irrogatur Deo : ergo. Sic omnes Authores, qui ob hane causam a mortali exeulant mulieres, quae absque causa ulla excusante aliqua punera ponunt i di Tonsores , qui unum , vel duo radunt, Sc. Legantur Navata floriae. Fagundea , & Trullenchisc. cit. de alii. aenam autem pars temporis , vel Myeris centeatur parva, aut notabilis, ut excusare valeat, dicam. R. P. Leand. in V. 'Mept. Melis.
AFfirmarunt nonnulli Canon istae, quoi tacito
nomine refert FagundeΣ lib. t. cit. c. A. n. I. ins ne, existimanteS tertiam partem diei non esse pallem
notasilem illius, atque adeo laborare per dictam tertiam partem, non elle peccatum mortale. fSed tanquam certum Iespondeo : Nullo modo exiacusari a mortali. Quia praedictum octo horarunrtem pas . quod in die festo in opere servilitet consumiatur, non est leve, vel parvum, sed notabile nimis, de magnum,ut constat. Et probatur a simili, quia In omnium opinione, qui in se sto tertiam muttit Partem Misse , mortaliter peceat, ut dicemus insti
t El. 2. I. q. 3 i. ergo ctiam mortaliter peccabit.
qui per tertiam diei sessi partem laboIaret. Secunia, quia in omnium opinione, qui omittit tertiam palieni Olseii divini mortaliter peccat, eo quia ui omnium opinione omittit partem notabilem et ergo extam eodem modo peccabit, qui per tertiam patiem diei femlabori incumbetet. Trtib, quia ex opinione contraria tequeretur, quod pollet quis in hyeme per totum fere integrum diem festi, a mane utque ad noctem
laborare absque labe peccati mortalis, quod est pluia quam falsum : patet sequela , quia dies hyemales
computati a mane usque ad vesperam, novem horas eum dimidia ad summum habent. Sic omnes Doctores communiter,praecipue pagund.c. t .cit ubi Authores opinionis contrariae, divinae legis laxatores appellat. Pasqualig. dccis scio M. 8. Suare E lib. I.
cit. c. I. πιιm. L. dicens, Oeini nem contrariam nulla
probabili ratione niti, de ad ij.
An saltem excusaretur a mortali, qui tertiam partem diei festi insumeres in opere servilhsumpta hac terιia parte dumtaxat de eo tempore, quod regularirer solet insum in opere servili tAFfirmat, licit eum timore aliquo, Pasquali g.ά
cis, scio .eit.. n. g. ubi id probat sie. Quia illa nasenda est parva materia, quae insumpta in Opraeseria vili, non tollit quin dies censeatur moraliter sanctificaIus quaad cessationem ab opere servili: sed se est , quod etiamsi tertia diei pars insumatur in spere servili, adhue censetur dies moraliter sanctificatus, α consectatus Deo, eum fiat eessatio ab opere iervi li per duas partes diei, & tertia solum in dicto servi li opere inlumatur: ergo. Sie ille in lumina 7. addens haec verba Advertendum tamen est , quod ista tertia pars , quae eculetur parva quantitas , non est accipienda respectu totius int gri diei, ut nonnulli voluerunt, quorum sententia communiter rejieitur di sed rei pectu illius temporis, quod commode . de regularitet solet inlumi in opere servili. unde ex viginti quatuor holis detrahendum est totum illud tempus , quod in dormiendo, C meis dendo , seu alio modo insumi solet, & reliquum dividendum intres partes. Ratio est , quia si sumeretur tertia pars respectu totius diei, plus temporis inlu- meretur in opere servili, quam in cessatione positi va, ordinata ad sanctificationem diei, & propria festi diei ; nam cessario, quando quis dormit, aut c medit; non est propria diei festi. Hucusque Pasqualistus. Sed male etiam. Vnde etiam tanquam ortum
93쪽
Respondeo dieendum i Quod nec ullo prorsus
modo excusaretur a mortali , cliti telisam partem diei sumptam adhuc inodo explieato a l'asqnaligo) iussi meret in opere servili. Priano, quia id cisca calet probant primum, & see induin argumentum a nobis sa et uni contra primam seruentiam quaestione anta cedenti relat m.
Secunia . quia ex opinione Pasqualigi elare sequi-ttar, posse A gricolas, de alios officiales laborate in se sto per sex horas ad n inus , quia regulat iter loquendo I ex ad striclinum horas in dormitii do, ct comedendo eoiiutinunt : ergo reliquas usque ad viginti quatuor horas dividendo intres partes, sex qitae lutat tertia pars, instimere in seroti Nere poterunt, quod videtur aperte absurdum, de falsum.
Tertia . quia si probabilis esset doctrina Pasquali gi, aut ratio pto ilhi adducta, sequrret ut quod si quis
in die, in qua prohibet tur esu carnis, manducat et tertiam partem quantitalis carnis , quam in die non prohibito eommuniter edere solebat, non frangeret gravitet praeeeptum abstinentiae, quod nemo concedet. sequela constat a nam ideo docet Pasqna ligus,=uod non frangit graviter praeceptum sanctificandies a , qui tertiam partem diei insumit in opere ser vili, quia videlicet eessat a labore per duas sartes diei, quibus dies festus censetur moraliter sancti scatus , eo quod unumquodque aestimari debet se eundum id quod praeponderat: ergo etiam ille , qui
abstineret a duabus partibus quantitatis earnis, etiamsi tertiam partem manducaret, non frangeret graviter praereptum abstinentia: a ea tribus; nam per
abstinem iam illatum duarum partium sumet eruet censetetur moraliter observatum , s unumquodqne est inivi debet seeundum id quod psae ponderat. Valeat ergo Pa squaligus cum tua opinione, dc suo sun
Ad quod pro maiori confirmatione nostrae sentenistiae respondeo Primὸ, quod si aliquid valet argu mentum , non solum probat tuam sententiam ; ted etiam illam Canoni statum existimantium , non esse mortale laborare in lie L sto per tertiam diei partem: quia etiam fieret eellatio operum servilium per duas partes diei, &e. & moraliter posiet dici, quod diesiastias eiset sanctificatus per illas : at hoe non audet Pasqualigas concedere : ergo nec suam sentetulam debet. Vnde meri id in fine decisionis dixit hie Authoi, id alieno iudicio relinquere perpendendum, nee velle aliquid deere nere. Secum, concessa maiajori , neganda est minor ; falsum est enim , quod sitellia pars diei in labore servili insumatis r. totus dies
mane.it, aut censeatur sanctificatus, δe consecratus Deo, solum enim censebitur sanctificatus permai rem partem; 3e non sanctificatus per notabilem partem temporis, quod susticit ad incus endum mortale. Et se tenent eommuniter Onanea Dociores, ut ex mox dicendis constabit.
An ad minin excusetur a mors ali qui persta-trum trium horarum infesto taboraret 'APfirmat , sortiori Pasquali g. De eis. Se expresse
id asstimat Mare haluius in Pastores. c. . q. 1. Quia existimat, quod spatium trium horainm eum si octava pars diei sit parva, & levis materia, de si e excuset , mortali. Sed a hue quaseetium respondeo : Non ex issare a mortali. Qnia certum sere est apud Omnes, quod spatium trium horarum non sit exigua, sed gravis, de notabilis materia, adhuc respecia totius diei. Nee refert, quod sit octava pars diei. Quia adhuc est notabilis, di gravis,sicut est octava pars totius ossiet, Divini, quam in sententia communi, qui illam
omittit', mortaliter peccat. Sic commuta, ter omne , piaecipue ilatina citandi.
Au tandem excusetur a mortali, qui per duas
horas insegras in die festo laborat '
NEgant adhue in primis, qui tuentur non ex cuislata a mortali, qui in die se sto per spatium unius integrae , aut circiter, horae laborant. Eo quδd hoc spatium temporis secundum se videatnt notabile , de consequenter materia sufficiens lethalis culpae. Si e
des apud Pasqualigum te Dianam Ioan de
Negant semiad alii, qui quamvis contra relatos Doctores dicant, quod la tare per unam integram horam non sit mortale; assimiant tamen, . mortalitermeeare, qui laborando in die festo, excedit horam, vel per quadrantem , aut per aliud tempus , arbitrio prudentis viri relinquendum. Sic Fagunde E lib. i. de I. Ecclisiapraceli. c. t sm m. 1. & sapud Pa'
Sed ex his Authotibus, in primis Sanchezloc. ci . id non docet, solum enim ad confirmandam do- retinam a se ibi traditam refert Suarium dicentem, vacare servilibus integra hora, die festo esse modicam materiam, ut si mortalis transgressio. Nec Palaus hane sententiam docet, sed sequentem. Tenet
tamen Layman lib. . trati. 7. cap. . strum. I. Quatenus docet, unius horae laborem non elle molia
lem , dummodo labor non sit nimis servilis , S: defatigans cinpus, verbi gratia una , vel sesquihora
Negant tandem alii , qui lieet contra omnes Authores virtusque sententiae nuper relatae, sentiant, quod laborate minus quam duas horas, non sit peccatum mortale, aiunt tamen esse tale laborare in Diasto per duas horas integras. Ita Ttulleiach lib. 3. Dein
cari. c. .dub. o. n. a. qui pro sua sententia citat Fillincium tract17. c. 13. q. . n. ios. Regii ld. lib. Iy. Sancti eae pari. I. cousi. lib. I. e. a. dub. 3 I. Num. q. Pa. laiann to m. i. tract. v. di'. 1. Punct. n. . di Dianam
fart.tract. r. Miscet. res .s 6. Sed ex his Doctoriabus male citat pro hae parte Reginaldum. Nam in primis id non doeet num. 3 1. quia ibi nil ad propositum habet, sed num 63. ubi solum docet, quod relatum est in prima sententia, per haec verba: Si quis opus aliquod servile laboriosum exercuit, ut qui ar vit, vel me fluit, si in eo opere servili posuit minus temporis, quam unius horae , tanquam brevitatetem miris i plum excusante, non damnatur propteIea peccati mortalis, lieet ii veniali non exeusetur: ut aliqncit aliis ei tatis, addit idem Aror. Sic Regii ld. Rursus male omnino ci Iat Dianam , cum oppositum
Sed ego probabiliter certὶ respondeo : Exeuis sari a mortali illum , qui per duas horas integras in in festo laborat , dummodo illas non excedat. Quia probabile serie est, spatium hujusmodi temporis, respectu totius diei esse parvam quantitatem , comtantum sit duod ei ma pat . sic expresse Diana tiara.
94쪽
ras .is.seu 3. Misezresol. 3 s. ita dicens: Ego salvo seir per meliori iudicio. eum qui per spatium duarum
horarum in diebus sestis servilia exerceret, ratione parvitatis materiae excusarem a merato mortali. Nam ear vitas materiae excusanu a mortali, non a Molvtc.&1eeundum se, sed respective ad totam materiam prae ceptam spectanda est, ut notat Sanc beE in sum. I . c. . n. I 8. at 1 patium duarum horatum, licet contid ratum secundum se, videatur tempus notabile, & m gnum, non ita tamen videtur respective, ela in ordine ad totam materiam praeceptam unius dici: ergo elui per duas horas tuboraret, ratione parvitatis materiae non peeeabit. Sie Diana ibi, & etiam rem. 8. in sine, repart. s. tra P. s. Granados 1.2. comtρον. 6.-dιθ. t. se I. 6. s . Lector Theologiae Moralis in Congreg. Archiepisc. Bononiae in deelseasiis i. Mense Misar. t 634. l Oan. I len-riquet ansata suam. OP. 7. n. . ubi se ait: f Tiabajactas horas endia de fiesta es pecado veniat . por terpoco et liempo pero si se pallasse de dos horas,sera pecado mortal. J Sie ille. Ausonius in suis.
s ut fallor Maeliado lib. 1. l .v. 2. Citant etiam pro liae parte Pasqualigus, Diana, ML saeus, & Machado, Vincentium Filii uetum tract. 47. c. a. n. χ s. sed omnes male ; nam hic Author oppositum docet , ut attente legenti constabit, oc eerte id aperte liabet in margine illius numeri, haee dicens verva : Dua hora , mater . Susiiciunt tamen Dochores citati, de alii doctissim iuniores de hae rea me consulti . existimules hane nostram sententiam
esse probabilissimam, ut & talis a Docto quovis existimetur , & censeatur , & vsam non possit Palaus sine temeritate diuere , non esse Doctorem Theolo. gum classi eam, qui illam sequatur.
An exessetar a mortati qui opera servilia pluribus νmbin ,sed sugulis modico tempore exem
RΕspondeo tanquam eertum : Non excusaria moris ali, quia illa opera fervilia, quamvis disiuncta quoad tempus .continuantur in contrarietate ad pra- cretum . & se emistituunt aliquod notab te contrat plum Nain obligatio abstinendi ab opere servili, in una. Sc eidem , quae durat tota die: unde quodlibet opus servile est contra ipsam; de ideis omnia eoi munieant in ealem contrarietate, & fiunt quid notaiabile contra praeceptum. Sic omnino Pasquali g. δε- eis. 3os. & antea SanchezinIκυ . lib. l. e. .n. II. Sic dieens : Si quis enim distinctis vicibus eademn et se-sti die set vilia exereeat, ita ut singulis vicibus pa- Ium teme ris insumat, ac tot upi tempus sit notabile, pereabit lethaliter. Sic ille, & Nauar. R. Reginat d. muri. s s. eis. Azor. q ' s. cit. Trullench
dia. io .cit. Bailius ver b. Festam trum. 4.Franei seus de Oviedo ij i. Ora I 6.controv. fundi communis.
An saltem a mortali exeasetur, qui pluribus diebus festis pro modico tempore insingululaborat p
N Eeant Tolet. lib. . sum. e. x s. n. I. de Fagund Ttib. I. de L. yrracem. Eeeles cap. 14. N. 3. qtii pro sua sententia citat Aetorium tom. 1.tib. I. cap. 28.
Quia etiam in hoc eais datur continuatio imieriae,st . cui datur in casu praecedenti: e go. Sed probabilius longe respondeo Exeusari a motis tali , quia probabilius longe est . quod illa modici opera set vilia singulis diebus festis exeicita, non conti nuciitur, nec in tempore, ut per se patet, hec in m terra : quia opus servile uno die festo sactum, non continuatur cum opere servili stetius diei festi, cum sequatur obligationem diei , quae non est una omnium dierum , sed peculiaris cujuscunque diei sesti, quae coniequenter cum ipsa die extinguitur, pecitantit ad aliam : ergo sicut obligationes non ς elui
An etiam excusetur a mortali qui estis, ut mul- ιι eodem die festo per notalium diei partem laborent sed snguli modico temporesetam ρREspondeo : Etiam exeusali. Qitia illi, qui sic seria
vilitet laborant c singuli per duas horas tantum non peccant mortaliter , ut i, pra est habitum : ergo nee mortaliter peccabit qui in causa est, ut dicti opera seivilia pro illo parvo tempore praestent. qn --etur, quia illa parva opera ser vilia a multis exercita, non poli tint continuati inter se, eum snt opera diversarum personarum habentium divellas personales obligationes sanctificandi sesta : ergo nec illa exeris
centes possulit ea materiam notabilem reddere , dcconsequenter nec in hoc peccare mortaliter ' ergo nec ita peceabit qui essieit, ut se operentnr. Sie Sancheae n. I x. cit. Bona .lo .et . n. . oedi f. i. da peccate q. 3. Punct. F.π.1si. Pasquali g. decis ot . Diana loe.cim vers Notandum est. Trulleiach Dexit. Ovied. in I. 1.
saltem pectaret restrialiter qui inceret, ut flares per totum integrum diem Iesum labo
rarent , sed singuli solam pro moduo ι empore, si id faceret ob Iucium, quod inae percipit t
R Espondeo: Nee in hoc casu peccare mortaliter;
quia intentio lueti non est mala,nisi lucrum deis beat a medio malo secundum se: at ile est, quod illa opera servilia,quae ailumniat in ut medium ad lucrum. non sunt preeatum mortale secundum se : ergo nec se ut mortale ex intentione lucri. Solom ergo peccabit venialiter, eo quod si catin, vi illi multi venia-li: et transgrediamur praee in m. sie Pa. quali g. δε-
eis rox. qui deci 3o . idem dicit de illo, qui est causa , ut multi, sive limul, sive suee: Uvὶ . per tot mdiem festum Iaborent in eodem opere Divili, sed singuli pro solo tempore, quod rati iure pa vitatis ex- eulet a mortali. Quod late, de belle probat.
95쪽
necessitas imminens excuset a fleccato exeria.
centes opera semilia is fessu ρ
REspondeo tanquam certum : Excutare, quia lex non obligat necessitate urgente, iuxta illud cap. Remissionem, g. ali I. . r. Necessit - πon habet Uem, de juxta illud cap. Quia non est, de Regul. - . Dianon est luitum,necessitas facit licitum. Et certe Ecclesia non vult suis legibus obligare filios suos eum gravi
incommodo, aut damno, cum lex ex se bonum respiciat. Sic omnes Doctores, praecipue citati.
An excusentur a peccato artifera, ct paupe
res operaridi , qui nisi laborent infestis, nequeunt seipsos , cr familiam sus cimter δε- flentare ρ
REspondeo tanquam quid certum : Excustari, Zc ideo licite poterunt in die festo laborare , dummodo id faciant secreto ad evitandum scandalum , Maudita Missa, fle non protrahant laborem, nisi quousique is meiat ad sublevandam necessitatem. Quia necessitas solam illam licentiam laborandi praestat, quantam necessitas ipsa postulat. Sic Sylvest. v.D
Au excusentura precato, qui laborant in femine notabiture D Iur eorum sta in 'REspondeo: Excusari, quia lex ab opere servili
abstinendi non obligat cum detrimento notabili proprii status , iuxta dicta 3.1 t. Notabile autem damnum, seu detrimentum notabile status censetur, quando deessent quae eoncernunr statum personae pauperis, ut bene notat Pasquali g. loc. cit. M.A. pernaec verba. Quia autem status eorum , qui sibi victum acquirunt per exercitium operis servilis, conias stit in victu , & vestitu, de eongruenti supellectili domus: ided quotieseumque in his notabile detrimentum paterentur, sive quoad se, sive qnoad tamiliam, non tenentur cessare ab opere servili. Tunc autem censentur pati notabile detrimentum , quando non habeant ea , quae eongruunt illi stant. Vnde si ipsis deesset moderatum obsonium , aut venitus d Cens ut neeessaria supellex, censerentur pati notabile de trimentum. Sie ille.
An excuseιur a peccaιo pater qui laborat in festi, ut seponat dotem filia . quia aliter seponere non potes, nisi subtrahendo familia nocessaria 'REspondeo: Exeusari, quia ex una parte non te netur subtrahere pater ne eellaria ramiliae e nam subtrahendo illa, pateretuu notabile damnum, de ex alia parte dos pro filia est necessaria omni iid , ne deia ei dat a suo statu: erso ratione necessitatis vere a peccato excusabitur, si exerceat opus servile. Sie Pas- quali g. lac. cit n. s. Quod antea loquendo de praecepto ieiunii, docuit Graisus itari. decis aurear. lib. a. cV. 1.n m. c. per haec verba : operat ii, qui suo assiduo labore suam similiam sustentare, aut suas filias colloeare, aut sitis suis expensas in studio ministrare coguntur, & nee sibi, nec suis ad cultum decentem necessaria comparare possunt, si labores , & jejunia sustinere nequeunt. excusantur ii praeeepto jejunii. Sic ille. Idem ergo dieeret de nostro casu loquendo, cum eadem si causa, α ratio.
An etiam excusetur a peccato Aba familias, quae pro acquirenda supeluctiis , qua selet pro dote dari, ro die festo laborat ρ
REspondeo : Eadem ratione excusati, si aliter ae quiri nequeat. Quia hujusmodi supellex est neeellaria: ergo si aliunde aequiti non potest. quod diebus non festis laborare tenetur pro victu quaerendo, optime poterit laborare in diebus sestis ad acquirendam dictam supellectilem. Sic lyasqualig. loricis.
An excusentur a peccato serva quae in resarciendis propriis vesibin in diebinfestu laborant ρREspondeo: Excusari,dummodo in diebus pros
stis nihil temporis ad id liberi habeant. Ratio est, quia in . hoc 'easu neressitas vestes resareiendi exculat. Sic Pasquali g. num. . Qui idem dieit deservisi in ordine ad ea servitia, quae circa proprias persicinas necessaria sunt, P & ante illum Laymati
An excusentur a peeeato,gii in die festi praep rant non solam cibos necessarios ad victum sed etiam istos, quipotiiss ad delectationem, quam ad sustentationem deserviunt PA Ffirmare videtur Padaotom. 2 dio. L. Punct. I . num. 3. ubi sic ait: Ex hoc rapite excusantur mimo parantes ea, quae ad cibnm, de potum deser- 'viunt, tametsi superflua sint, Se potilis ad delectati nem, quam ad sustentationem deserviant. Ita D.Th
mas communiter receptus x. a. quaest. I 22.art. . ad
consuetudine namque hoe jam est introductum. Ita Patio. Alii vetδ abiblute asserunt: Non excusari. Sic Sanchez ubi infra , per haec verba : marib hine 1 fortiori sequitur,esse meratum mortale facere in se-sto suetam eo ita, ut Hispane Mac apamea, alco-
96쪽
L.M. ensite .eu se M. 8e illas deaurare,ct e. licet gratisfia L. Aleozersum. e. I . & docti Receii reus. Huculis Satichez to in a.consilib. s. c. i. b. 1d. v. I. sed ego Matius respondeo: Excutari quidem , ubiit introductum, de toleratum est, at as numme.
Au excusentur a peccato , qui in septis pacti ossariunt, instane io, Pastetero,
REspondeo : Ex cari. ratione necessitatis, quia hujusmodi cibus etiam pertinet ad victunicon iuunem. T. etiam latione eonsuetudinis legitime introductae. Tam denique ob uti Iitatem, de b Dum tegimen Reipublieae. Sic Sanchez locaeit. n. s. Trullench lib. 3. in Decae . cap. l. Mi o. n.8. Solusio. 1. de just.q. .art. .verssiuam cause orti Z in s m. ubi de 3. yracept. Reg. 1. Lla S 3σα x. Method.c P. S. s.c.
An excusentur a peceato Chirurgi, qui veno infesto scindunt ; Pharmacopola , quι medicinasta an , o Tonsores tondenies afluos cauda saturis corporatu, M spondeo tanquam certum : Excusari ratione ne cessitatis proximi,cui omnes tenentur subvenirz. Vnde licet praedicta opera de se sint servilia, dc prohibita in sesto, non tamen illud violant, qui ea propter necessiIatem proximi exercent, quia in neeessitate non sunt prohibita, ut patet ex cap.vit. de feriis. Sic
n. t o arulleiach dub. o .citarii o. Qui benὲ advertunt. non debere praedictos eonfieere medicinas in sesto, nisi ibium eas, quas postulat necessitas illius diei.
Au excissentifr a peccato Pistores , seu Fornari. qui diebu. feytis absque nova supervenienιe necessitate panes conficiunt, ct coquunι 'NEgant exeunti, nisi solum ea su quo pridie festi
commode id efficere nequeant, aut superveniat aliqtra necessitas multitudinis egentium pane , dcc.
Solus Ioc. nuper est. Bonae. di f. s. de 3. yrae. Decat. Planet. s. n. 9. non 8. ut invenies est. apud Pa uxlig. per haec verba: item non excusantur Pistores, qui panem pridie confitere potuerunt, nisi sortὶ aliter sua. deat neeessitas , vel publica utilitas,ut si s. perveniat multitudo egentium pane, aut si panis ob concursum
Sed probabilius te spondeo: Absolute excusari, &ratione necessitatis communis Reipublicae , Ac etiam ratione consuetudinis. Pranum Probatur, quia communiter omnes concedunt vi supra vidimus) quod ratione necessitatis exeusant ut a peceato,qui in festis praeparant pertinentia ad victum communem, ut carnes coquentes, pastillos Deientes, paries, olera, stuctus.& ho itismodi verulentes,dce. at sic est,quod inter ea, quae pertinerit ad victum communem,primum tDeum obtinet panis, utpote magis necessarius aA sustentationem vitae : ergo licitum erit, panes confice ein festis. & eos eoque C.
Secundum etiam probo. Quia pluribus in locis, Praecipue Romae, adest consuetudo approbata saltem tacite) , Superioribus faciendi panes. 8e coquendi in die festo, quae consuetudo etiam videtur plane interpretari it gem , qudd non prohibeat hoc opus servile ratione netessitatis, sed ipsum permittat. Si e vide inrsentire Sa v. Sstum, v. s. quatenus absolute docet Pistores excusari ratione neeessitatis: ait enim sie, Molendina, & Nundinas exeniat e suetudo : pistores neeeisuas. Sie ille.& post illum Pasquali g.decis y3. a v. i. Quibus savet Orti Z in sum. ubi de 3. y rapi.st. tox. tic dieensi s Pero puedeneerner,' apa Lejario que se ha de colit et dia ligniente J
An excusentur a peccato Agricola, qui tempore
m si in festis grana purgant , Hsian Aventati j
aespondeo : Exensari ob venti commoditatem, quia possunt postea illo destitui, & notabile ex
hoc nocumentum pati. Sic communiter Doctores ex Dah m. 2. . . Iaa .art. 4.ad 3. docent, lieitum esse laborare in festis, ad vitandum proprium damnum imminens. Caiet ibidem, , In tertio eas Suum tom. . de Rel .lib. a. e. x.n. s. Faguntia lib. I s. a. pracept. Eretes e. r . n. ii. Sanchhae tom. I. consI.tib. s. c t. a.dub. i 8. n. o. Castro Palao tom. a. ra 2.9 PMn 1. IO n. . Fili lucaract. I. c. t i. nian. 2i I. Pasqualig. decis 297. Trullench lib. in Decalog. e. I. dub. o. n. Io. Lia ma rt. Metho/. c. s. s. Glag. 4 7. dicens, sic fieri
in tota Provincia Boetio nostra Hispaniae,&Aichi piseopatu Toletano , de Episcopatu Conchensi, in quibus tota Marchia quain nostri Mancia appellant ineluditur.
An etiam excusentur Agricola, qui in festis s/
getes metunt , frumenta ex area in horream portant fenum in locum urum Ierunt Alia via inclemens iam timeant 'REspondeo : Etiam excusati ratione necessitatis
propriae ob vitandum videlicet aliquod damnum imminens, ut in praedictis apparet. Sie omnes D
num. 6. &alii. Addentes, idem esse direndum de iiDdem Agricolis vindemiantibus , de seminanti s infestis autumni tempore, metuentibus ne postea tem poris inelementia impediamur, de de aliis hujusmodi saetentibus, quando adest necessitas vitandi aliis quod damnum.
97쪽
An etiam excusentur Agricola, tempore messis, or vindemiae abolute in festis taborant,
quantumvis nusium ιmmineaι certum damni
rematum, si probabiliter timeat aν ρ
AFfirmant Sanehea dub. I 8. citat. num. O. σ II. de penes illum Sotus , ex Dominicana familia, lib. 1. de Iustis. art. . ad 3. Toletus , &alii Docti Iuniores. Lublimas verb. Festum , num . . qui etiam est ex illustii Dominicam familia t& Casito Palao punc .i o. cit. num. 3. Quia regulariter,& coin- muniter tempore messis, de videmiarum datur lum-eiens causa laborandi in festo ; quia regulariter , de communiter datur periculum adversi temporis , de damni. Negat verb e contra Pasquali g. deci 197. m. 1. se contra Palaum insurgens: Haec. inquiens, tamen doctrina sie absolute non placet, quia dat occasionem laborandi ablque etiam necessitate. Vnde existimo, tempore messis, sive vindemiae, consideranda ni cile non solum regionem , sed etiam qualitatem temporis , qnae tunc currit: rursus etiam commoditatem, vel ineommoditatem recondendi fructus , quantitatem quoque messis, di vin emiae, dc alias circun- stantias, quae pollunt ves praeservare a damno , vel ipsum angere , habita ratione omnium conli lera iare, an probabiliter eontineat aliquod damnum, quia si non in initiebit , non aderit necessitas laborandi infesto. Non enim v regio esset regulariter illo tempore exempta a pluviis, dc regnaret serenitas , demessis esset paucorum dierum,adesset necessitis laborandi in die festo. Tempore etiam vindemiae , liret soleant pluviae esse frequentiores; quia tamen iacilius reconditur uva, qnam granum, nec, pluvia tantum patitur , quantum patiuntur gratia , ideo celisco, non adesse regul ter necessitatuni laborandi in die
festo . sed solum si pluviae lint frequentiores solito,
aut vindemia requirat multos dies , ita ut praulentur timeti 'γsiit damnum ex adversb tempore. Huculque Pasqnat. Ego verb elarius cum distinctione, uniendo in iater se praedictos oppositos ex parte Authores , licRespondeo dicendum : Quod in regione c si est aliquast ubi non imminet aliquod damnum ex intemperie acris, aut ex tempestatibus occurrentibus , aut
ex inundantibus pluviis,&e. eo quod ab his,& aliis similibus ealamitatibus si exempta, non erit licitum Agricolis laborare absolute in festis, tempore adhue vindemiae, & messis: quia non adest lucenseas laborandi in eis. At vero in Hispania , & in aliis regionibus, ubi regulat iter, de viplura irrum praedictis temporibus messis, & vindemiae frequentes sunt tempestates, abundantes pluviae , glandines, fulgura, & tonitrua, quasi spirantia ad tollendam coronam, Sc pulchritudinem agri, licitum erit Agricolis laborare absolutε in praefatis temporibus, quia adhue tussicit, quod regul iriter adsit periculum damni , de probabiliter videatur, quod ausolut εper laborem vitetur. Et certe, quod saltem dctur1ussie iens causa ad hoc, ut eum dispensatione laborare possint, non dubito. Iino addo quod etia in cessante necessitate, ex consuetudine recepta, licitum est Agricolis extendere in festis segetes, trituram vertete , & alia hujusmodi, ut etiam advertit San-Chezloc. eit. ii. Imb hae ratione posse ab tute Agri eolas tempore messis. & vindemiae labo
per haee verba: Tertio haec eadem ennsuetudo scita, M tolerata a Praelatis, excusat ubique Agricolas laborantes tempore messis, atque vindemiae , etiam absque Decenitatis peIiculo, quia si tale tinter tur, ab que consuetudine possent illi perieulo obviare, per totum titulum de . iiis, ubi Doctores. Hucusque vivaldus.
An excusentur Agricola, qui tempore Autumni
REspondeo : Excusari etiam, regulariter loquendo , quia tempore sementis adest ut plurimum necessitas laboran81 in sesto, ne videlicet occaso seminandi amittatur. Vnde quando neeessat ij sunt plurimi dies pro serendis agris , eo qithd multi sint, tunc certum est , posse in testis laborare, quia adest aperta necessitas; secus verb si Pucissimi dies essent
necessarii , quia tunc non adelici necessitas ut plurimum , lictit non adelset in regione , si qua datur, in qua eo tempore Autumni ita irequens , cte firma sti renitas , ut piudenter censeamur susticere pro semente dies non festi. Sie Pasquali g. deci f. 197. n. c. Faguntiet, & Ttulleneli lac. cit. Ec alij.
An excuseoIur Agricola . seu Horsulani, qui infestis rigant1egeus, vineas, clera c.
Espondeo : Excusari. Tum quia hae e est con-I suetudo recepta. Tram etiam , quia parvo labori in hoe communiter incumbunt. Sic Sanchea rom. 1. conss. lio. 3 . b. 8 n. I i. Pasqualig. ex illo decu 197. n. 1. de alii docti Iuniorer.
An excusentur coquentes vitram, aut decolam
res ferrum , si in sesis inuboatum opus conti
nuent ρREspondeo tanquam quid certum : Excusari, ra.
tiose evitandi aliqiiod damnum notabile, quod quidem plane decolantibus serrum, & vitrum eveniret, si incc pium opus non cγntinuarent. Sic omnes. N a Vat. c. 1 3. n. s. Caiet. in sum. v. Festorum violatis, ct 2.2.qμ61.ι 2 I. ara. . Solus lib. i. μjustis .ct jure, quaest. . art. 4. ad 3. Suareet licet non ita expresse
An scut excusantur eontinuantes decoctionem ferri,stvitri, sic etiam excusensur qui e
ctionem horum in festo intipiunt '
NEgat Caiet. in si-ma, Ioe. eis. non expresse s ut
loe. ei sed implicitε , eo qubi sol im de eontinuatione id conredat ut etiam Deit Filii ue. per haee verba. Et similiter artifices eorum , quae continuatam exigunt operam ut decoctio laterum , sapo-num, careis, de similia ) possunt operas suas in festis contiliuος
98쪽
eontinuare. Ita ille ibi: & eodem modo loquitur
Sed probabili lis respondeo : Etiam exeusiri, qui coctionem serri, & vitri in festo in ei piunt. Qitia si inceptio eochionis horum differret ut in sequentem diem profestum , licet posset forsitan impleri ante
diem sestum sequentem : attamen aut esset comple ea quando altera materia elset coquenda, aut sornax Frigefieret, aut continuandus etsi e ignis quae omniadainnosa nimis ement dictis attificibus,cum maiores expensas exigerent. Si e bene Pasquali g.decis 29 s. a& penes ipsum Sylvest. Nauar. Caiet.Fagunde , Suare E, & alii insta citandi. Sed ex his non bene citar Caietaniam , cum ipsummet pro oprosta parte afferat, ut vidimus : imo nec alios,ut inita constabit.
An isem excusentur qui coctionem calcis , apo-nis,laterum, tegularum , ostarum, se huius
modi in fessis diebus continuant pNEg nt apud Pasqualigum Sotus lib. 1. de Iust.
re νω , . .an. - . & Sarichea diib. t 8. cit. . 2.Nisi alias, inquiunt, occurrat necessitas aliqua
priuata, vel publiea. Citatque Sanchez pro hac parte Caietanum, & Nauarrum, eo quδd tantum dictos ossi ei ales excusent , quando decoctio ec igitplusquam sex dies continuos. Sed tanquam certum respondeo: Exeusari omni- Iab. Quia ut constat, talis decoctio absque notabili
damno intermitti non potest. Sic omnes communiter Doctores. Caiet .in sum.loe cu .ct a. i. . I 2 .art. . Nauar.c. I .n. T. non 6. ut inuenies apud Pasquali g.
non benὸ ex parte citat Sol. Palao Puia . o. 8e Pasquali g. deris. 29 .cit a n. 3. Nec credo, quod Doctores citati a Pasqualiso pro parte opposta sint conicarii nostrae responsio iii , quia praedictino loquum ut de piae senti quaestione, sed de sequεii.
An sicut excusantur continuantes in festis
coctionem eatiis, laterum, orc. excusentur
pracept. 3. Sed certe nullus ex his, quos eirat Authoribus, hanc partem tuetur 3 nam omnes loquuntur de coctione ealcis, laterum,&c. quatiam ad suam Continuationem , quam prosequi iri sestis concedunt non vero de inchoatione coctionis , de qua in praesenti inquirimus, an scilicet coctio laterum, ea l-cis, &e. inchoari in festis possit i Nam in primis
Nauar.ue. O .n.7. non sic ait i Similiter excusantur qui obus festi excoqunni vitνum,ostas, egulas, calcem, quartim decoctio intermiιri in alium diem non potest.
Rursus Sylvest. q. s.cit. vers maria. Solum agit de colantibus vitrum, de quibus adhuc loquendo Iantum dicit , quod laborare facienas vitra , quia ignia devorat. Deinde Angei. Ioc. eit. haec ait : Octava, de faeientius vitra, simittier de tinctoribus. ct coctoritas lasertim, q M dicamurfore arsi, ct Hismodi, qui fine magno Limno desipere non possunt ' Die,quod licet.
Sic ille. Caietatuis etiam de continuatione lo' uitur, ut demonstrant eius verba telata lup.θ. 27. desumpta ex summa,&de eadem loquitur a. L .loe.cia. Bonac,na item expresse de eontinuatione coctionis traelat, ait enim sic: Aut qui ineboarum prosequuntur, in με ur omissione graue damnum nasceret Μν, ut accidit in decolasione fem,cst vitri, aut in decoctione ea&M,ct i terum, ut in tiactura iana, dee. Sic ille.Pedrata etiam
de prosecutione coctionis loquit ut , sic dicens: Γ Tambien quando por no trabalat recibitia uno grande dano en se haetienda, podia trabaiar . cum viniendo diluvio sobre laeta, b quemando se laeasa,
O entendiendo en oficio que quiete continuacion de I trabato comensado, y uno se pue de gua Idaz para Otro dia,corno coeter eat, is xabon, d liat illo. lSie ille. Et de hae eontinuatione denique loquun tur Suare et,& Fagundet, ut videre apud eos est. Ex quo constat, male citasse pro se Pasquali gum omnes relatos Doctores , cum non de inchoatione coctionis ealeis,latet una,&e. loquantur 1 sed solunt de prosecutione, aut continuatione, quam esse licitam in festo aperte alstinant. Hoc ergo prae O at Osad resolutionem quaestionis deueniendo. Respondeo dicendum, quod minime excusentur, mortali.qui coctionem calcis, laterum, ollarum, Ichuiusmodi inchoant in die festo nisi aliis superveniat aliqua gratiis necessitas , liue publiea, siue
priuata. Tum,quia horum coctio non requirit con tinuationem tot dierum, sicut requirit coctio vitii:
ergo optime potest fieri in diebus profistis. Antecedens expetientia patet, clim coctio laterum , autealcis, dcc. per duos,aut ad summum in per ites dies naturales duret ; vitri vero coctio per plures alios. Tvinetiam,quia in coctione calcis, laterum,&c. ne cessum est, quod fiat intermissio, & stigefiat fornax per aliquos dies, ut sie extrahere calcem , aut lare res,dec. possint arti fiere,quod quidem non est ne etia in in eoctione vitri ; imo id fieri esset damnosum artificibus, ut constat ex dictis q. 1 . ergo ratio quae facit ad hoe , ut inchoatio eoclionis vitri sit lietia in festis , non fieti ut sit lieita inchoatio coctionis calcis,&e. ut voluit Pasqualig. Si e Sancti.
iustu .ct inre, q. . aν . . ad 3. citati possunt pro hac parte Omnes Authotes, quos Pasqualigus pro sua citat, ut ex verbis eorum a nobis relatis facile eolligitur. Et ultra illos id expresse tenet Trullench
An excusentur a petento serui, silii, uxores, Atia persona subiectae .lca iusto metu computas a parentibus, vel dominis , in fesis serui
lia exercent pREspondeo tanquam certum: Exeusari easu qui
dem,quo si non obedirent, incurrerent aliquod damnum notabile. Quia haee ratio vitandi scilieet damnum notabileὶ exeunt ob obseruatione festo rum,modb non compellantur id servi Aeete in eo n- temptum fidei,& Religionis; quia tunc potius deinberent mortem subire, quam facere aliquid in contemptum Eeclesiae, Fidei, vel Religionis. Quia lieet qui in tali casu exerceret opera seruilia in contemptum Fidei,ob vitandam mortem, aut aliquod aliud grave damnum, hon peccaret contra praeceptum
Eeelesiasti eum abstinendi ab opere seruili, eo quod pto tunc cessaret, peccat et imi conita praecep om confestio
99쪽
eonsessionis fidei , quod nullo modo quocumque
dub. Io.η. I i. Pasqualig.drais I98. N alii penes ipsos. Sed haec in generali, ad particularia deicendamus.
An excusentur a peccato Agricolae , w com
pulsi ab his , a quibus pacta mercede pro gulis diebus conducuntur, seruilia in se
sis exercent PREspondeo excusari, non solum casu, quo timeant aliquod notabile damnum , si in sestis non laborent, veluti quod eos privabunt sorte eonsueto pretio,& mercede,vel quod ad seruitium operum scrvilium amplius non vocabunt, cum vix habeant aliunde unde uiuant,vi Omnes Authores nuper relati concedunt, praecipue Nauar. loe.cit. de Fagundez fr. ix. verum etiam casu , quo non timeant
inde aliquod damnum , eo quod adsit praesumptio in fauorem exigentis Agricolarum operam,& laborem , quod iusta de cauta exigat, & ita iustὸ petentilicite eoncedi potest. Cum enim Dominus exigens opus seruile soluat mercedem proportionatam ope ii , & ni Lil ipse inde tueri habeat, praesumi debet. quod ex necessitate exigat huiusmodi opus seruile, ει quod non velit coni raucii ire praecepto sanctificationis festorum. Nisi aliis contrarium constasset, eo quod scirent exigentem die a opera seruilia infestis, non esse boliae simae quia tunc non liceret Agricolis exercete d.cta opera seruilia in sestis, nisi aliis timerent aliquod damnum ex nuper assignatis. Sic Pasquali g.deca Cay .v. .
An extinentur a peccato subditi,qui ad euitan
dam indignaιionem Dominorum,seu Parenis
tum exercent opera servilin tu festi pAFfirmat excusari quando indignatio est sutura
diuturna, non verb si sta tim sit tris situra. Pas- qii diligis. Cay8.n. . Quia, inquit, iudi gnatio Superiorum laedit in animo, quia caiisat notabilem iusti tiam,& inquietudinem, sicut autem animus piaestat corpori , ita etiam damnum animi maioris est ponderis,quam damnum in bonis corporis, unde quando indignatio est iatura diuturna, damnum quoque censendum est graue, ratione diuturnitatis. Ita Pa qua ligus citam pro se Palaum . Haec tamen sententia sic explicata non placet omnino,
quia potest esse indignatio sutura diuturna, de non causare damnum notabile , si illa leuissima sit: & econtia potest indignatio, si in se grauissima sit. etiamsi statim transeat, causare damnum notabile, laedendo grauitet in animo, & causando notabilem tristitiam, de inquietudinem. Quapropter Clarius respondeo dicendum, quod excusentur 1 peccato exercendo opera seruilia in festo , quando Mibditi id faciunt ob vi laudam grauem indignati
nem dominorum, patentum,aut virorum I non vect
s id faciant ob vitandam indignationem leuein. Quando autem indignatio debeat eenseri grauis, &quando leuis, colligendum est non ex eo quod dia permaneat, vel cito transeat, quamvis hoc si attendendum i sed ex eo principaliter, quod grauiter laedat subditos, ea usando in eis grauem, & notabilem tristitiam, de inquietudinem ; quam et se talem ipta inet subditi iudicate polsu ut ex dolore, & incestit dic quam patientur.
An exeus tur a peccato famuli Barbitonsorum. qui a suis Dominu compelluntur
gar Saneh. tom. h. ea 7IIII. I. c. Atib. I 8.n. v. excusari easu . quo di isti famuli sint Iiberi, nee obligati ad seruiendum,& ide5 inquit tenemur relinquere dominos , si alios possunt in eadem elui tate, seu oppido reperire, a quibus non cogantur laborate in dic bus festis. sed probabilisis respongeo: Excusari regularitet saltem, & communiter , quia, ut insi, videbimus,
etiam ipsimet Balbi tonsores ut plurimum excusan-zur,vel ratione consuetudinis, vel ratione paruitatis materiae , vel ex aliquo alio capite: ergo eadem metratione limb sottiori excusari possunt simul: . Sic Pasqualig. Ioc.eit. n.7. addens n. 8. quod etiamsi aliquando contingat non excusati Dominos, adhuc tamen Amuli illorum excusarentur, quia non pertinet ad ipsos discernere, quando adsit legitima causa laborandi,& quando non: quia sunt sub directione Dominorum,ad quos hoc spectat. Et clim ut pluri-mlim adsit causa excusans, possunt praesumere, quod
semper adsit, nisi oppositum ipsis constet.
An excusetur a mortali Barbitonsor, qui infesto
unam , aut Alteram barbam tondet 'NEgare videtur Archidiacon .apud Nauar.ut statim videbimus. Sed tanquam certum respondeo: Excusati , mortali ob paruitatem materiae , iuxta supra diasta . . cum in radendo unam, aut alteram barbam, non consumat duas horas; non tamen excusati a veniali, lectu sis aliis circumstantiis, qtiae etiam ii veniali excusare possunt, ut statim aleam. Sic Nauar. man. cas .n.9. ita dicens : Addimus item eum Caiet.
2.2. . I 22. N. quod neque tondere barbam , ne
que in id coiisentire uno , aut alio die fisto . est peccatum mortala , ob paruitatem Operis ; neque veniale, si aliqua in id adst eausa, licit contraruim sensi tit Archidiae. an cap. 'eruenit, de confecr. dist. . cuius sententia locum liabet in tonsore , qui multis barbam detondet, vel aliter parat. Sic ille. Lopeae
100쪽
etiam excusetur a veniati bartitonsor, tondet aliquem in festo celebraturus est vel Missam visam, vesNuptiau, ctc. M spondeo: Exeuari etiam . veniali. Quia etiam
ab hoc peccato exeusando suffeit eauia assignata, cum sit satis rationabilis ad demonstrand1 laetitiam , & gaudium, quo Sacerdos ad celebrandum novum illud. & ineruentum laetificium accedit,&vxoratus ad celebrandas Nuptias . ad quas sanctificandas Dominas noster rasus. CuR Is rvs Eeclesiae sponsius, olim voratus accedere dignatus est. Sic Sancher iab. at . it.n. F. dc penes illum Nauar.Caiet. Tolet. de alij Iuniores. Trullencha in Durior .
etiam a peccato omni excusentur bar&tm-sores tondentes in festo omnes suos Parochi nos proptersolemnitatem febatis ρ
gant Sancti. lib. s.cita. 2.da. s. r.mε. dc Trul lench loci eis. docentes non esse excusandos ob causam . nisi aliis sequatur aliquod damnum, ut quod parochiani eos desererent, &e. Sed certὸ probabilius respondeo , etiam excusari, si diebus aliis profestis oecupati fuerint , ut infra dicam. Quia etiam haee sumetentissima est causa, vi , veniali adhuc excusentur,et iam aliis circumstantiis exclusis.
An ratione eonsuetudinis polat excusari a peccato barbitonsores , qui per totum diem fe- sum . aut per maiorem partem istius barbaι, ct capillos tondent pNon exeuati ratione eonsuetuilinis, docere NM rarrum, Lopegium Caietanum,& Sanch .loe.ctis. eo qtibi talis eoi siletudo nulli bi sit recepta, ait Pas-qxia lig deos. 189.n. 1. sed certe nec Nauar.nec L pea id docent, nec an detur, vel non detur consaetudo decidunt, quia non dubitant . ut videre apud illos est. Unde Tanquam certum respondeo : Exeusari posse ratione conssuetudinis. Quia optimε potest haec consuetudo introduei, ut aliae contra leges suiu intro ductae r ergo ubicumque fuerit introducta,& recepta,vere ratione illius excusabuntur 1 peeeato barbit ton tes tondentes in festis etiam per totum diem. Nam consuetudo contraria derogat legi.Sic Sayrus sib. I. v. 2.n. i t. Filii ue. ν-.1 .m xx . & Regina id. 9 π.st. quos citat, & sequitur Pasqualigus. Qui certe si eut pro se eitat Reginaldum, Polset eodem titulo eitare Caietan de Sotum,eum hos pro se citet Reginald .eodem n. 13.Tenentque omnes Doctores.
An excusetur a peccato barbitonsor. qai solatdiebias feltis ire ad tondendos agricol- ad oppidum, in quo no residet ρREspondeo : Exeusis. Primo pro et utilitatem publicam illius oppidi. Suunao, propter utilitatem propriam barbitonsoris . quia si aliis diebus ad id aeeederet, & fieret eum damno ipsius,& etiam R.P.Le Lin Roac λι. -s
oppidi suae residentiae , eum ibi debeat artem suam
n. ι . de alij viii docti apud Sanchez.
An etiam excusetar barbitonsor, qui omnes assuam intinam ad tonsuram accedentes
Respondeo : Exeusari. Privi, quia desereretur 1
Parochianis,dc ab aliis ad suam officinam accedentibus , de consequenter magnum detrimentum pateretur in lucro, de in sua sustentatione. Secundὸ, quia qui ad tonsuram in diebus festis a edunt. praesumuntur in aliis diebus profestis ita esse occupati, de impediti, ut non polunt sine magno incommodo accedere: ergo hac necessitate praesumpta, optimὶ poterit barbitonsor suam operam exhibere.
Pasiquali g.deos. 189.n. .s 6. bc Trullench b. p.eit. n. I 4. ubi sie ait: idine fit, ut alicubi propter consuetudinem possint excusari .Primb piscat Oies,vena tores , Ze Histores quoad aliquos acius frequentiores. Meundd barbitonsores,vix enim nisi cum maxi
mo ipsorum damno possunt repellere ab ossicina venientes diebus sestis, siue quia alJ praesto ei sent, qui ob eiusmodi luerum idem servitium erga eos praestarent, siue quia singuli saepe habent neccssita
Lem, ut tondeantur, siue quia saepe excusari possunt Ob materiae levitatem. Sic ille. Legamur Diana t.' tract. Is .resu. . de Ioan.de Cruce in sum. I p. in 3. Prac.-ι. t. ne L 3.vbi express E eoncedit,quod possit tonsor tondere balbas laboraturis in crastinum.
An excusetur a mortali barbitonsor, qui ρο quam aliquos ratione necessitatιs in festo ι tondit , aliis sime ulla necessitate perstatium Huaram horarum in eodem feso ea- piris rasit pRespondeo : Excusari , mortali s quamvis non
veniali 3 ratione parvitatis materiae , iuxta nostram sententians relatam supra g. s. quia quamvis totum illud spatium temporis, quod praeliado luatit
operam tonsor consumpsit , videatur excedere Dat vitalem materiae . com excedat spatium duarum hora Ium .ievcra tamen non excedit, eo quda ex materia prohibita, c non prohibita,non coalescat una materia prohibita ; Sc ideo eum proh bita sit parva,quan- is cons ungatur cum non prohibita, semper remanet in sua parvitate. Sie Pasquali g. Iocaiisar.7. I
An excusetu= a mortali, qui tonsuram tu aiestio a barbitonsere petit tD Espondeo: Exeusari , mortali , eoquδd petat
1 opus servile in paloa materia,non tamen excusabit ut a veniali nisi aliis id eum eausa aliqua rationabili petat i sie Nauar. Caiet. de Sanch.quos si at,3 sequitur Pasquali g. deci f. ty. . 1 .addens u. ι. Hadetiam excusaretur , mortali, si quis peteret tonitonem , quando scit barbitonsorem excessurum esse parvitatem materiae absque eausa excusante i qiua quod praecise petit, est parva materia, quae excusat 1