장음표시 사용
131쪽
de seriptoris operibus. quae interciderunt: haud certe pluribus opus est, ut id unum. quod propositum erat, evineatur, mem alas ab auctore lucubrationes nequaquam abhorrere a Novaliano.
Praesim seriptoris placita Novaliano congruunt. praestat iam praclitas tonserre doctrinas quibus tum auctor Philosophumenon, tum Novalianus a catholicis dissidebant. - Εωclesiam ille reprehendit, quod inde a Callisti pontificatu omnibus precata dimitteret quodque externis ad eam confugientibus communionem indiscriminalim offerret. 0uo in loco non id Ecclesias tribuitur et vilio vertitur, quod citra poenitentiae actionem eos receperil qui ob gravissimas noxas ab Ecclesiae communione exciderant. Alioquin enim accusator egregie maledicus dixisset aper-lius . quascumque noxas cura poenitentiae actionem ab Ecclesia dimilli consuevisse. Igitur id unum carpit auctor, quod omnibus ex aequo poenitentiae ac remissionis copia fieret. Ex quo factum esse, subdit, ut ulli conseiensia malefaetorum stimulati, simul eι a mullis evulsi seelis, quidam vera etiam poti iudietatem sententiam ab ipso eleeli eae eeelesia. aeeedentes ad imos Catholicos Callisti seialam replererint Quum heic ea solum praclicae doctrinae capita sint allingenda. quae certum auctoris ab Ecclesia dissidium exhibent, missas imi erim laeto criminationes, quae generatim ad clericos reseruntur, quaeque proinde commodius alibi expendentur. Id solum helc n lalu dignum videtur, quod nominatim ad Callisti erga episcopos indulgentiam attinet. Illinc enim auctor incusal. quod statuerit, episeopos in peccata vel mortifera prolapsos do gradu dei iei non oportere. Γnde quis non immerito coniecerit. auctorem ex iis sui se qui iacturam sanetiscantis gratiae in episcopis eum iactura po-lesialis episcopalis nexam est uerunt.
uane porro indulgentiam auctor dicit a Callislo excusatam pluribus allatis Seripturarum lotis . inter quae praecipue memorat il- Dissilired by Corale
132쪽
lud Pauli: Tu quis es qui iudieas alienum serrum ' atque illud Christi: Sinite zizania ereseere eum trilleo: denique illa, quae de animantibus in area noeliea inelusis scripta sunt, uti quae ad Ε elesiam significandam pertineant. Namque et arcam Noe, in quaeι eanes eι lupi et eorri eι omnia munda et immunda, symbolum Melesiae fuisse dirit, a mans idipsum in Melesia esse oportere . . . cuius audisores seienter addicti ipsius dogmatis permanent, illudentes eι sibi et multis, quorum ad 3cholam turbae eon
His aceedit alterum praelieae doctrinad caput, quod ad secundas nuptias resertur. Quantum enim o vexato quodam huius scripti loco intelligere licet, huiusmodi nuptias auctor, tanquam adulteria damnabal. Sed praestat ipsa seriptoris verba diligentius
καλάρευ 1. - duae voces, etsi nullum per se landant sensum, cum sequentibus comparatae indicani, heic impares reprobari nuptias, quas Calliisti permissu inibant clarissimae seminae nullo r speetu legis Iuliae De maritandis ordinibus. Al super haec alterius quoque generis nuptias auctor improbare videtur, dum conditionem a Callisto requisitam his vocibus commemorat: Mulier bus etiam indulsit, nuptias videlicet, si modo sine viro sint, cet. Nam neque reprobanda suil ab homino quantumvis dimet, neque ullo pacto memoranda eiusmodi conditio, si de seminis, quae primo nuberent, sermo fuisset. Hoc igitur nomine Callistum carpit auctor, quod seminis quibus umque. sive viduis sive virginibus permiserit, ut nuberent. 0uare neque dixit εἰ πιαμ:i si modo innuptae 1. neque εἰ χηραι ε ev si viduae sint): sed simpliciter εἰ πιαξο:t Γευ modo sine viro sint), quae locutio virgines ac viduas complectitur. Quibus animadversis, hic auel oris locus, ob easdem sorte recurrentes voces a librario mutilatus et eorruptus. suppleri quoad sententiam posui in hunc modum : Και πάρ καπ
133쪽
lunt: et similiter. si constitutae in dignitale feminae aliquem d pereant qualemcumque, etsi xuum dignitatem nolinι deponere. Atqui avetor hanc suam criminationem concludit acerbissimo illo epiphonemale: Videte in quantam impietatem eessit exter ille Callislusi adulterium et eaedem simul doeens 1l Secundas igitur nuptias, uti adulteria, ipse damnabat. Quod ex eiusdem aniculodo Montanistis confirmatur; monogamiam quippe lateis impositaminis Montanistarum errores nequaquam recenset.
Iam vero haec eadem placita Novalianus contra Ecclesiam propugnavit. Quum enim primo solam apostasiam esse inexpiabilem voluisset, deinde plures alias n0xas, quas ipse mortiferas cabal . expiari per Ecclesiam posse nega il 2. Praelatus nempe omnis Nodalianorum. ul Pacianus 3 monuit, De eontinet: quod post baptismum poenitere non liceat: quod moriale peeeatum E elesia donare non possit: imo quod ipsa pereat recipiendo pe eantes. Quare eadem illa Scripturarum instimonia quae auctor a Callisto usurpata dicit, obloclari Novaliano consueverunt. Pauli essalum s Rom. XIV Novaliano opposuit ante Pacianum Cyprianus et Scriptor Cypriano coaevus Mens: H tu iam, Gratiane, iudicas eι nullam spem paris ae miserisordiae habere lapsos praedicas, nee inerepanti uostolo aurem areommodos disensi: Tu quis es qui iudicas seruum alienum' Domino suo gιαι aut cadu. Stabis autem: potens esι Deus stabilire eum 4. Parabolam de irantis diu ante Eulogium Novaliano obiecerat idem Cyprianus scribens : Quantus arrogantiae tumor est, quanta humilitatis et lenitatis oblinio, arrogansiae suae quanis laetatio, uι quis audeat.
134쪽
uuι facere se posse ereduι, quod nec apostolis concessu Dominus. ut zizania a frumento puleι re posse discernere 1 2 Denique arcam , Ecclesiae typum, Novaliano obiecit non modo Eulogius et Pacianus, sed scriptor etiam nuper memoratus idemque Novaliani aequalis inquiens: Leae unam nobis et singularem designat Melesiam , in illa seisieeι quae sub Noe ante diluvium, Dei providensia, fabricata est arca, in qua non tantum munda animalia sed et immunda ut tibi ciso respondeatur. Novaliane) invenimus esse
0uod allinet ad episcopos in letalia peccata lapsos congruit stu-eloris placitum cum sententia. Novaliani. Hic enim iut auctor est scriptor Ouaestionum V. et x τestamentit fidei ministros aeeu- saniι eosque disiι non esse audiendos, si peccassent. 0uare mirum non est, reprehensam ab eo fuisse quamlibet Ecclesiae indulgentiam erga episcopos qui graviter deliquissent. - Ιllud potius a Novaliano alienum videri posset, quod secundas nuptias tanquam adulteria, culpa eril. Sed . quam is principio Novalianus. uti Theodoreius 2 refert, eiusmodi matrimonia nun damnarit, veritamen simillimum est, eum in exitam hoc opere severitati suae magis indulsisse. Γniversa enim Novaliani sobvies, eodem leste Theodorelo, placitum illud constanter lenael; ac propterea canon lavus ni caenae synodi ea conditione recipiendos constituit Νωvatianenses ul Se cum bigamis communicaturos pollicerentur. Concludamus igitur licet, pratica scriptoris huius placita. quantum salis est, cohaerere cum praeceptionibus Novaliani.
135쪽
Mesrina se, loris de dioina Trinitate non obludita Noratiani doetrina.
Post iacturam operum, quae Novalianus vulgavit, vix alia doctrinae comparatio institui potest inter auctorem huius libri et Novalianum quam quae respiciat utriusque doctrinam de divina Trinitale. Huius enim argumenti liber a Novaliano compositus adhuc superest: celera eiusdem scripta serme omnia interciderunt. 0uum lamen de praecipua christianae theologiae parte agatur, in qua scriptor huius operis ac Novalianus prolixe salis versantur, utriusque concordia in hoc doctrinae capilo non parvi eril momenti ad propositam disceptationem. Verum priusquam consignatam huic operi doctrinam eum similibus Novaliani placitis conseram, praeiudicium aliquod amoliar, neresse est, quod oboriri ex huius operis lecti0ne posset. Primo nempe aspeetu iam helerodoxa videri potest antithesis, quae ibidem adstruitur, de distinctione divinarum hypostaseon, quam est orthodoxa Callisti thesis quae ibidem ab auctore redarguitur. Scribit enim auctor, hanc fuisse a Callislo excogitatam haeresim: Verbum esse filium, idemque patrem, nomine tenus aliter appe latum, quum rerem unum sit, spiritus nempe indiriduus. Non aliud esse patrem, aliud vero filium, sed unum et idem esse: αι-que omnia plena esse dirino spiritu quae supra quaeque infra sunt: ae spiritum in Virgine incarnatum non alium esse a patre, sed unum eundemque spirisum a. 0uae rursum his concepta vocibus in epilogo repetuntur: Patrem esse silium, rei bo quidem
ita appellatum, re tamen unum. Deus enim ... non esι alius UL
136쪽
ritus praeter Verbum, neque Verbum est alius spiritus praeter
Deum. Unam igitur hune personam, nomine quidem divisam esse, re autem secus. Hoc Verbum Callistus appellat unum Deum, atque inearnatum dicis: at simul eum, qui secundum carnem conspicuus est et circνm3eriplus, vult ene filii : eum vero, qui habitat in illo, patrem i. Sunt autem Callisti pontificis essala plano
orthodoxa, si modo ea secernantur a consectariis, quae perperam callistianas doctrinae astinguntur, de contractione personarum deque Patris inhumanatione. Callistus enim, uti actor ipse saletur. nolebat unam dicere personam, neque Patrem dicere passum: sed illud lantummodo pugnabat, ut Pater ac Verbum unus idemque haberetur spiri aes indivisus. Agnovit igitur auctor in divina Trini- lato aliudiatque aliud eaque propter callislianam doctrinam sa- . bellismi arguebat. Sic deinceps Ariani catholicos insimularunt sa- belliani erroris, quod iidem. Filium esse Patri consubstantialem. insiciabantur. - Atqui post Bulli el Marani commentaliones vix est qui vocet in dubium Novaliani orthodoxiam in doctrina duTrinilalo. Alius igitur a Novaliano est auctor Philosophumenon, utpote qui diversam a Novaliani stilis doctrinam tueatur. Al nequis prima veri specie deceptus perperam de Seriploris doctrina pronunciet. animadvertatur primo, nonnihil esse indulgendum homini. qui lotus es in sabelliano errore convellendo. si divinae substantiae unitali non salis prospicere Fidetur, dum pedisonarum idistinctionem propugnat. Id ipsum quippe lum in aliis tum in eadem illa controversia scriptoribus apprimo orthodoxis conligisse conflal st. duo posito. illud revocetur, scriptoris cuiusque sententias non per obliquam illationem, sed ex directa doctrinarum consideratione cognoscendius esse, quum diserta Suppetit expositio doctrinas quam auctor prosiletur. Iam Xero, licet
2 Cf. P et v. - De Trinitate II. a.
137쪽
auctor immerito Callisti pronunciata reprehenderit, ac proinde Ditheus merito audierit, ea lamen doctrinae capita ipse prosletur, quae omnino dilheismum excludunt. Non modo enim quod parum esset J Peratarum iritheismum damnat 1, ac docet, unum esse Deum 2, sed latetur etiam, Verbum esse. Deum Patri consubstantialem, dum ita scribit: Uuius inuisi Verbum solum eae ipso Patreὶ: ideireo eι Deus, essentia quum su Dei 3. Nequo vero distinguit Verbum a Filio, tanquam aeternam Patris sapientiam acerto quodam exilui ue Patris selu qui carnem assumpserit: quod ante Arium nonnulli haereti ei tertio ineunte seculo comme li fuerant. Namque idem illud Verbum quod ab auctore dielum suerat Deus er Patre genuus, ab eodem dicitur Minde ἐκ ΠαρθDωσῶμα mei .ωος, eae Virgine eorpus assumpsisse L Auctoris igitur professio do Patre ac Filio non dissidet a nieaena qua credimus . in unum Dominum Iesum Christum, natum de Patre, unigenitum, hoe αι ea tubstantia Patris, Deum de Deo ... qui. .. homo f
Porro ut intelligamus, qui potueril scriptor hac in parte orthodoxus catholicam Callisli doctrinam reprehendere, salis esset animum parumper advertere ad controVeraias quae non raro calli limrum sententias diviserunt. Suppetit nihilominus et alia ratio minus alto repetita, per quam obieclys ab auctore criminationes intelligamus. Solemne nimirum est huic actori inter accusandum vel formulas adhibero ancipites ut deleriora de reo credantur, vel dicta et sacri in utramque partem palentia sic interpretari ut in reum invidia constetur. Ut autem sunt mysteriorum salebrae quaerendis ambagibus struendisque fraudibus opportuniores, in ira- clanda mirabili illa dixerectione comunem eι coniunetione diser
ta 5 callido huic sophisino dissicile non fuit, votabulorum ambi-
138쪽
guitate ad calumniandum abuti. Callisti quidem verba: Patrem et
Filium esse unum eundemque spiritum, orthodoxa sunt si Voc bulum Spiritus, pro communi acceptione, substantivo intelligatur: sabelliana vero, si accipiatur hypost alio, ut ex vetustioribus aliqui interdum illud acceperunt l. Sed ex orationis contextu patet eam Iocem ita prorsus accipi ab auctore, ut Callistus in haeresim fabellianam lapsus esse significetur. Non debet igitus auctor obcallistianae doctrinae reprehensionem helerodoxus haberi: nec proinde potest haec haereseon resulatio eo solum nomine a Novaliano abiudicari. Hac depulsa exceptione, supervacaneum videtur immorari in conserenda Novaliani doestina cum iis quac scriptor huius operis tabel de Patre ac Verbo. dequo mutua utriusque livpost eos habitudine. Adeo nem po similia sunt inter sese, quae leguntur in
libro Novaliani De Trinis e c. XXVII atque in hac haereseon consulatione ΙX. 18, quaequo rursum hele X, 3 atque illic ce. XV, XXXt consignari sunt. Unum praetermilli non debet utpote quod
in re summi momenti maximam utriusque scripti cresensionem
patefacit. Scriptor Philosophumerum, etsi alias de sancto Spiritumentionem facii, nullam lamen infert, ubi de Patro ac Verbo e ploso disserens venam de Deo doctrinam ab se tradi monet. 0ua in re similis. imo plane gemina est ratio Novaliani, qui, quum ieiune admodum do sancto Spiritu locutus esset c. XXIX lib. De
Trinitate, ubi lamen tractationis universae summam pr0ponit. de divino Spiritu plane silet. duae fortasse caussa fuit cur macedomanae partis haeretici exeunte seculo quarto librum Noratiunt De Trinitate Constantinopoli lectilarenι 2. - Nemo sane hunc Novaliani librum vel hanc haereseon resulationem, pias tamdiu ante pneumalomachos prodierunt, haereseos hoc ex eapito insimu-lel. Ei enim quarto ineunte seculo in artana controversia, Sic tertio inchoato ac medio in subelliana. do Patre ac Filio dumtaxat est concertatum. Quam ob rem Sabellii sectatores, qui a Latinis
139쪽
patripassiani appellabantur, a Graecis et audiebant. Quum tamen apud orlohodoxos eius aevi scriptores distincla de tribus hypostasibus doctrina non desideretur, ad utriusque operis concordiam haud immerito referri existimo quod in explicanda regulaveritatis ex aequo illius atque huius operis auctor a perseela divinac Trinitalis notione absuisse videatur.
ueloris in Ecclesiam eriminationes eum Nonasiani rationibus cohaerens.
Recte adnotavit Doel lingerus, criminosae illi delationi, quae ii num oecupat librum Philosophumenon. simillimum esse debuisse quem Novalianus edidit famosum de Curnelio pontifice libellum. Quandoquidem haec delatio praeserat eamdem . ac libellus ille, hominis maligni relut serpentis astutiam venenatam in id unire intentam ut fideles per captiosum loquaestatem elaeumrenti et deeepti ab Ecclesia alienarentur 1. At non modo maledica seriptoris indoles et propositum scriptori consilium eum Novaliani animo atque ingenio congruit, quod a nobis est alibi animadversum; verum ei peculiaris eriminandi ratio, qua Scriptor utitur, eum ratione Novaliani propria plane cohaeret: qui nimirum sacrilega temeritate in Callioli eos sua erimina retorquere consuevit 2. Attalis aliquot exemplis rem illustrabo. Non dissiletur auctor. quod latere neminem poterat, magnam exstitisse per ea tempora sidelium perturbationem: sed eius eau sam, quam ipse sibi dissidiorum satori tribuere debuit, impudenter in catholicos rei ieil. Magno, inquit, ei r omnes haereses a nobis faelo tertamine, nihilque nobis irreprehensum relinquentibus
3uperest nune marimum certamen, enarratas dare ac repletas haereses contra nos Mellulas, per quas quidam timetentes iuria el
1 CORΝEL. Pont. - Ο. inter cystrianie. XLVI 2 Auetor opustuli contra Novalianum.
140쪽
uud uber dispergere conati sunt Ecclesiam, marinium perturbationem inter omnes fideles per universum orbem immittentes i. duao christianorum perturbatio, si modo ea sibi constent quae de operis aetate disseruimu9. non alia suil quam expilata a Novaliano
Rursum ex Cornelii ac Cypriani testimonio discimus, hinc quibdem plurimorem a schismale discessionem, inde vero sphismalicorum paucitatem Novaliano obiectam fuisse. Quod item . Novaliani successoribus Pacianus optasuit scribens ih hunc modum: Me impedire mihi Novatianos puto, quorum parritate , 3i vellem, atque defeetu poteram gloriari 2. - Ιlaec autem ipsa sibi obiecta refellere, ac pelitum inde argumentum diluero auctor huius resulationis haudquaquam negligi l. si quidem n0n alio spectare Videtur.
dum ait: Multiplieantur catholici yloriantes de turbis propter
voluptates quas Christus non est essit a. Ad haec notus est Novaliani umbilus in episcopatu per vim ei et fraudem quaerendo, quum rite iam pontifex electus esset Co nelius : qui proinde in epistola ad Fabium antiochenum aeriter de Novaliano conqueritur eundemque negat sancti Spiritus participem esse potuisse. Neque incomperium est quod purgandi sui. gratia deiodo scripsit 30valianus, invitum se ad romanas insulas assumptum fuisse Φ. - Iam Vero haec omnia et singula occupare auctor videtur in ipso operis prooemio seribens: Esse se apostolorum successorem eiusdemque gratiae sancti Spiritust, summique Sacerdotii et magisterii parsieipem, nec non Ecclesiae custodem