장음표시 사용
321쪽
curlas; e cum eo Pythagorast, Mors quoque non est illi ultima terribili uin .scientes deinde sapientes Uici illud Demosthenis dictum,me Hercle diuinum; I A LO honesic mori,quam turviter vivere; Fieri quoq; potest, ut aliqua ex parte horum ali.
qui si malauerint, non lainen omnes simulasse credendum est, neq; eos qui sit natauerunt,omnis penitus suisse Religionis expertes: D: sit illimum enim est,quae propria naturae sunt, pentitus exui. a deprauatis igitur moribus cst irreligio, & non ab astris .vel a morbo,ut impio asserunt: neq; ab hominum consi-
Iio, aut Plebeo ruin timore, ait Plato in Epistolis ad Syracusanos,& in Gorgia,& x. de leg. a malo etiam Daemone est irreligio, ait Plato de Rep x. qui tacita quadam persuasione pro viribus hominem impellit; Postremo si quis reperiretur irreligiosus, omnisq; religionis penitus expers praeter humanae speciei naturam id contingeret, vel monstrum quodam aut contagione alterius morbi coinquinatum, tolerabilius prosecto esset illorum flagitiosium quo*i dictamen, Religionem ne dum homini congruere,verum etiam bellu is , signis quibusdam de pullis coruorum,de elephantibus,scriptuni est enim Psal. iQui dat escam ipsorum,& pullis coruorum inuocantibus eu ,
de elephantibus scribitur ad Luns ortum genua flectere,quod anthoritate etiam Theodori Magni comprobatur; Siquis, inquit,rerum naturam diligentius explorauerit, inueniet n5 animas tantum,atq; mentes, sed quodamodo omnia,excepto priamo adorare,& vovere;Sed ridiculosa sunt,at cum Bruta sint rationis expertia, non igitur adorant, nec venerantur, nec aliud rationabile exercent,quod si etiam orare,& flectere videatur,
nesciunt quid sibi agant, naturalis est quoq; illorum inliinctus
praeter rationem, Dei bonitatem appetere, homines vero praetri r illum naturalem instinctum ipsis congenitum, diuino splEdore adiuti ratione sacrificant adorant, vovent,manus ad se Ium elevant, di in his praecipue homines bruta antecellunt , secus esset omnium miserrimum animal, Relinione igitur cfterorum est praestantissimum, idcirco non consentio Porphyrio, nec coia sentire licebit lib. 3. de animae sentientis viribus, animalia quodammodo ratione uti,de rationem illis quodammodo inhaerere,non tamen recta,& persecta, qui fit ex meditat sene,atq; doctrina, quoniam etiam sapientia hominis est tanta,
322쪽
tamen no omnes homines sapientes sunt aeque, etiam si apti sindi Visus etiam datur Aquilae, A stori quoq; , & columbae, nonia in idem est volatus,neq; similiter cernunt,allure cicadae,& Aquilae nec similiter volant perdices:Sic inquit Porphyrius
neq; rationale quodlibet que particeps est rationis acuminis. di astutiae laudet igitur eos qualitu fibi velit Dici arcus, di Sto corum omnium turba, qui ab animalibus abstinebant, atque nullum occidisse, etiam pro sua ipsorum sanitate tuenda, quia rationalia existimabant, ac veluti diuina venerabantur,&vto saeta futuri ab eorum esca continebat: Nec defuerunt olimnui Luesan de Epicuro adhaeserunt,&hoc argumento,&con iectura Religionem a stellis dependere ostendebant, quia de Christo Fidei nostrae,&cultus authore scriptum est Matth. I. cap.Uidimus stellam eius inoriente,& venimus adorare eum. - A stella igitur quam quadratam esse asserebant,crucitq; ngura
ostendebat; sed o hominum dementiam, nunquid Christus steli is subi icitur qui Dominus,lc Creator stellarum Fugiant ip-tur qui oderunt cum, & adorent illum omnes gentes cum M Uis ab Oriente venientibus cum muneribus adorare eum, non
enim ob id stella eius dicitur, quia stellam habuit sibi propria, i propitiam,& fauorabilem, sed eius, quia in natiuitate eius ar-paruit. δε Dei lingua Magos ins ruebat, quo itinere pergereς. t staec est ergo animarij hominis prima proprietas, congenitus. cultus intus clamans, Abba Pater. .
Est& secunda hominis animarij proprietas disciplinae capacitas per reminiscentiam rerum, quibus anima fuit ab initio, decorata,in corpore tamen sopita ut ebria, di dormiens,l ut ad scietias reuertatur,expedit excitari a somno,& ab ebrie tale,ut clarius,& latius suo loco dicemus. Verum hoc secundu hominis proprium, dissicultatem parit, quoniam comune est
quoq; best ijs,ut in proh.Metaph. Ar. Ostendebat, sed facilis elisolutio,eo quia improprie simi bruta disciplinae capacia,deinde de disciplina est sermo, quae homini soli conuenit sapientiai rerum diuinarum,& de ijs quoq;, quae rationi subijciuntur,carent enim bruta sapientia,quia ratione carent: Est tertiohomi nis proprium admiratio,iam cum sit disciplins capax, non tamen sine admiratione capax erit,propter enim admirari ceperunt homines Philosophari, ab hac fortassis hominum aptitq-
323쪽
nancisci badmirantes huiusceleri stannis .si mimotrito, & cum Heraclyco collachhrememus sed am tmne ad rem nostram reuertamur Duo sint ii milibet sicultate consideranda , res maferialis . & formali, d
res eonsiderata & modus considerandi, hominem ab hac ma
teriale subiectum statuimus, leu,rmali modo quid dieεdum .ihid quidem statuendum arbitror quod est praeeipud propria. sed praecipua hominis proprietis es Resigio 3 'cultas; oote
rea in sero,ut Religionis,& Deitatis est capax non enim adheemostis,saaM Vota factiisest homo': Esi ii neutra MDeitas homini Mid ita , ut molastice loquar: hinc subtilisὴ-raiis Psaidniciis sanites fretus in Prohemio suae Theologiae 'iussi propria desubiecto sermali adimonet, Pod homo . seu
re spectura sicut homo aq propolitum noli stivi nobilissimuanimalium,secudo b ah passione imbilitas, ur. hoix o in quo nium est risibilis: Tertio excomi ari potest sub infirmi ni,vtSessiubstat . Qtareo selirat mihiliditatiua,is Uctanimal est rationale,rationisq;capax,&Deitatis; igitue ab eius quid itate se male debemus subiectum venari, persectati iris tina es proprietas seu quiditasti minis mit-r
Nisi isti cIDit, cuius in capax; mox dissiciplinae, rei id fiet hilitatis .hitie moq; Seotus 3 eVactissimὰ quidε colligitDeui, noli esse Theoli io sibiem stib ratione respectus,sicut possit: docti nimis Edidius, i statuit Brivale lubiectum sub ratione stilicet redaratbris: neq: sub aliqua ratione attribntali,quae est, quasi passio,vectieri pr ipue Gulielmus quidam Varonis subratione lioitu illud qui dem Platonicu est dictu,neq; sub ratis ne contremni,vt posisit Henricus; Deum.s es Theologiae subdiectam sub at,ohe emuni.i.enti insed posuit Theologiae subtacti tu, stili ratione Deitatis.quae est eius quiditas;igitur a quidia
tale est ditiale subiectu accipiendu,& venandusnsero quoq;, εἴ ita arbitror iure in subiecto formali viriti aliter oes cotineri veritates tu necessarias, tu contingeres ipsi' adequati generis
Hild hoili4 si1b rationequieλ ali ut estDeitatis castare,cupet de Religioni . Sed adhuὸ ardua insergit dissicultas,qin de ra tione gerier ς est habete species,sed homo species e specialissi
ma,qu o patio fieri potnt sit Theologiae gen' materiale facilis 4 Nn est
324쪽
in apud muresbonsio, homo enim habet quasi species eum latriplicem a Platonicis dii tribuatur partem,inicialem, animarium,& umbraticunt, seu sensibilam, &corporeum, Theologi quoq; statuentes Deum Theologiae subicctum, ita etiam res p. det,quia Deus habet quasi partes,puta personas,quae sunt ceu partes subiectivae,in quibus tamen diuina essentia nonnumeratur, ponunt etiam Theologi attributa diuin quasistisiones, sue proprietates, itur licebit,&nobis.
De nrundo quem seniores mari Musarum Sacerdotes Seminamis at, de rerum omnium parenribus, πη- vereres nonri excogitarunt, an Arri
o iam de mundo animaru ,& eorporum sci ibebamua
non ad ostetationem ed ad delectationem, no enim me
latet quam longe distent a Philosophico genere,qui ad arrosetiam ut temeritatem scribunt iure igitur de mundo, queniores stri Musarumq; Sacerdotes Seminarium dixerut,hoc Iocodicemus; Iuen, Iuniores materiam vocant mundu inane. ει vacuum cum veteribus,quae etiam de rerum omnium paren'tibus sibi excogitarunt quos reijcere conatur Arist. r. Physicae auscultationis,in his quoque,quae de ortu,& interitu scribit,de postremo in Methaphysicis: proptere Seniorum sententias inmemoriam reuocare existimavimus, ut inde exactam de rerumiiijs cognitione haberemus, pulsatur enim animus ait Pi eo a ficiis opinionibus,quod rectὰ litareserendo,& eas reijciendo,vel conciliando veluti aut ut inanes,aut ut mendaces: vem non odio,& emulatione,sed ratione adiudicando:A Numenio
igitur Seniore Pythagorico inchoantes, duo ipse esse rerum principia ex istimauit bonum scilicet,& malum, hoc est Deum. ec materiam,quod quidem non cosutabit Iunior Philosophus Iices illud mordens,negligat,& irrideat;quoniam ex eius GPrmasio illud omnibus consonum habemus, duo esse in entium licitudine extrematurus actus, di purapotentia . Per bonum igitu
325쪽
veteres iis i Musmini Sacerdotes Deum explicabat, per malum vero materiam, & mundi huius polluti Seminarium, re iure Midem malum materianivocitabant. 7uonia quanto quis magis materiae adhaeret.& illi immemitur, tanto magis malit. di malo similis,ὰ contrario, quo magis quis bono adnaei et , comesius; Bonum quoq; ' Plato admonetrat stractum est quodasupra omne ens, igitur ad abstractum mes nosti a actus suos dirigere debet, Se a malo recedere idem Plato asserit cum Paemenide capite de uno. Manto enim, inquit, magis ab uno rea cedimus,lato multipliciores, quanto vero uni adhaeremus,ltato sit liciores; consona est erin seniorum illorum excogita tio, asserentium duo esse rerum initia, bonum, & malum: hineomest Religiosa illa Philosophia Si Deus est ipsa bonitas,hoc
est supra omne bonum igitur summaveritas,quia ipsa bonitas est in abstracto, si ipsa bonitas, ergo summa veritas, si summaveritas,igitur neminem fallit,is it Dionysius quive Philota Phiam hanc Platoni ec aram iliariorem redderet,in tripleκ bonum ipsum discrime distribuit,in idem scilicet,suora idendi in nosmet. num inquit in nobis, bonum est quodam apparerispotius,& voluptate permixtum olim in idea est ipsum ei saeualicuius entix mimum Vero supra ideam,est suin id Ist hinniam omnibus bonis supereminens, de quoliciente seu essentia maius,eminentius,quod Seniorum bacerdo
te'; noliri bonum imparticipabile vocitant ,nam ea. quae intra idem sunt inarticipabile bonum appellitanti ropterea bonum diiunientes. ita dis iniunt; in cuius gratia omnia bonae bonum quoq; illud est,quod omnia appetundinare si aliquod
honum, aut ens verum apparebit, participabile bonum illud vocitabimus; quoniam bonum dumtaxat ideate verἡ bonum di simpliciter bonum: Hinc Dionysiius bonum supra ens coli cataloc est super omnem essentiam,quod exemplo Solis huius mundanae scenae visibilis ostendit, absquo omnes radii ob id Re igiosa etiam Philosophia nostra huiusmodi bonum lumen vocitat communicabile,quod per uniuersum dissunditur Haediumenij sententiam, ut ad Numenium nostrum Seniorem
cerdote reuertamur,sectati sunt Aegipti j Gerogliphicὰ The PE antes & dicentes, duo sunt huius mundi labricae naretes
LOTHON, ET LUT HVM, ut vulgaribus aetata
326쪽
rent, εd Sanctum ne des enicanibus:Per lutum enim mater explicabanto, per Loton vero Deum omnium patrem' , εα conditorem: Sed contabulemur amabo eum Aegiptiis Sacer dotibus , cur Loton Deum sub tigmate explicabant λ iam Lutum materiae nomen apprime declarat, cum Lutea sit, immunda, & Polluta ab eius genitali virtute: Loton vero ita ex εprimiinis Arbor est, inquirunt. quaedam aquatica QIta habens rotunda, fructus authmo myrthi bacca, quae vocant quoquacellem, di si scriptoribus credendum est , arbor est africana.dia Lota Virgine ita dicta est planta, ad quam confugeratι
ne stupraretur, in qua arbore Deum effingebant ,& in eo reωdere asserebant, quia undique circularis est - , Gerogli Phyce ostendente eum esse. 'haeram intelligibilem, cen Mumque eius ubique totum in t sopis omnia implens, di omnia complectense Aquatica estdeindeplanta haec , qui nima est tomis. orbis ς Rursu illiu etiam adlinabant. quin huius
mundanae nauis esse etiam moderatorem , orbis enim ma magnum est &spatiosum multum. Si quoque scriptoribus cr4dimus: LO TON, , plantaest, quis ante Solistimim Blia in
siduui, ruit ad bJeridi alem tenus taliarandit, qua mntractione, ec dilatationeauitν--ω. A., Peride ant , ηο modos uasas ijτ, modo apertis Deum collauda, turos ipsum voluti totius orbis patrem, fle donditorem veneraturos, gradatimque illi genua iactere gestis, dimotu hus Minc arbitramur iure materiam Gythagoricis binariam,ocitari, quia bono semper aliquod subcontrarium ait Plato in Phedone ecclesiastico consonus: Omniainqui:posuitDeuasib contrario, contra bonum , malum, apud superos autemininimmigitur per Ioca insima malum iEunditur z Quam es Socrates asserebat in Phedone quod eonari debemus ut hinc illuc celerrime fugiamus, illuc vero sugere est pro viribusDeo nos similes reddere, qui puriis est actus, quid igitur tantadagine illud agitatur dubium: An mala, quae nobis eueniunt , sint.bona si malum gratia boni positum est igitur a malo AEu in citissime recedendum, ut bono oNectemur, di illud etiaassuebat Socrates in eodem Phedone: Hoc est mali Daemonia
fudium ibon vim aut ustorsum ibono diutuis detinere.
327쪽
alesta vero Pythagorici constericlantes se binariam maneriani appellitabant, quia Vnaest deduobusextremis ab actu purisustino scilicEt Deo, qui totus est sorina, & nihil est illi materia. ipsa uero tota materialis : Ructus ob id binariam voeabant quia postDeum summam unitatem, materia esse primum ene existimabant, quae cum Deo duo facit, propterea etiam inter
numeros non venit connumeranda , cum a materia numeri
non colligantur, sed ex rebus iam formatis numeri resultant ιSi Pythagoribus etiam credimus, ob id binariam dicebant natura , quia sicuti Deus est omnium intelligibilium parens . ita ipsa sensibilium genitrix et iterum Deus summa unitas om
ne ens transcendens , materia vero omni enti substernituri Deus supra omne ens, materia vero infra omne ens, ait Platinus , ex quo sequitur illud me Hercle adnotandum, iure iter nario amnem esse inchoandum, &illu,nunteroruar primum vocitandum: Binariam etiam arbitranni materiam propter eius immitia liciem , Npollutionem: Hinc Pater Origenesil-vid explicans de ui vindis animalibus, quae binario numero in archaal deduci iubentur. ut immundiciem denotet videliacet concupiscibilis , & irascibilis portionis',quapropter Altinomi&quoque materiam binariam existimauit in corde etiam concupiscibilem taliaquam in loco, quiest inter umbilicum,ω tenes, locasse aiunt Theologi: Diuus etiam Hyeronimus co . tra Ioviiii auum illum dWlerens locum de binario numero quo animalia in archam seruntur, ait infaustus est numerus iste, & malus ad materiam pertinens, quae est omnium mal rum sons, de origo; numerus vero septimus benignὰ inserui in nobis Summus artifex Deusemctus in mundos naudandos tamen per inundosseptenos numerum celeberrimu tanquam ex nasculeo,&limineo .: I i sis Atquotum materiam ex Pythagorieis malamdiximus, i, Iud hoc loco merito quaeramus, an materia sit per se mala an re se bonatan exeuentari malaλan neutro modo,nec mala,nec bona facilis est,ut arbitror,resporisio, i nos materiei natura, nixi'; gradus apprime spectemus,si enim materiam,vt in uni-mrsocontraria,& incommoda contemplemur. mala ut est, quia innia incommoda ab ea pullulant, ait Plato in sis , quae
328쪽
mala qiii riuationi est semper annexa,& cum ea est illicosti mertitim, S Omni tenipore illi alligata. Est deinde bona, quia cientia quaedam est,seuens,&quiditas, ut dicunt: Omnis xe messentia bona est,etia si imperfecta,&diminum sit, di in m. entia ens quoq; cimi bono conuertituri bona igitur est, mala vero iure dici potest, negatiuὰ tamen ait Plotinus,quia nullam in se formam retinet, sed semper negat ab ea: Refellendi su ne igitur si,qui forniam genericam materiei aeternam sibi excogitarunt. fieret enim tunc ex hac forma, di materia corpus quo ψam tuncquisimus de hoc corpore, veI est Mathematicum. vel Physiciim. non primum, igitur secundum, igitur, de aliqua assectione assectu igitur vel graue,vel leue, h tu dices, est corin Pus imperfectum,idem dicemus pro Anaximandro,qui ut Ar. refert secudo de ortu,& interitu conteu.3. rosuit corpus qΓ dam tenuissimum naturale ab elementis disiunctum, quo elementa conflarentur, Arist. vero ita arguit. Vel hoc corpus est sensibile vel in sensibile , non primum, igitur secundum igitur graue vel leue,ergo vel ignis . vel terra, aut medium istorum a Quare si huiusnodi corpus ex forma illa generica, & materia daretur,nihil habebit Ariaduersus Anaximandrum, quia non datur aliquod corpus simplex praeter quatuor Elementa illud vero est apprime observandum in consarcinatione huius arsumenti quodAr.ob id corpus huiusmodi sensibile dixit,quonial tium exclade re intendebat, igitur persensibile tactu intelli sit: Est enim csleste corpus visu sensiliite non tactu , nam a. de amea corpora monuit esse tangibilia, quae sunt quatuor quali
talibus affectarnechona, nec mala, quia quodammodo ens, de
quod modo non ens Rursus bona est,quia bonu appetit semper,hoc est sermam,& bonam fieri cupit, ab ea ornari, perfici te indui cum sit suapte natura egena,& nuda: Si igitur eius gradi aspectemus facilὰ arbitrorion nia aromenta, quae aflerrisolent diluentur & illud praecipue;Mareria prima est omnia, Ilai Summi opificis emula,qui est omne, ergo simpliciter ho-MMomnes enim sermae sunt in actu in primo motore ,& in po- teneia in prima materia: Reseondemus quod est omne poten-riale, non auteni aetiiale ut Deus pura simpliciter forma. Sed transeamus ad Zeroastri selitentiam qui unum statui in
rius orbis illud igneum, quem sectatus est Heracly-
329쪽
edidi Plutareo V iro quidem insigni credimus ut tam insigne ,ερ seniorem Philosophum liberemus i calumnijs. illud obieruabimus Platore cum cum quoq; de principio imparticipabili,de quo Plato in Parmenide intellexisse,cstera enim quae hoc no. mine principio gaudent,principia sunt communia,& partici-rabilia;odio igitur,& emulatione criminantur ab Arist.ij, qui unumquoq; piauerunt principium in illud immobile, & inlinitum, vel finitum, statuit igitur Zeroaster ignem rerum omniuparetem, quod tortassis in Orpheo Sacerdote nostro accepit, qui omnia in ignem resoluenda cecinit, cum omnia ex materijs quatuor elementorum composita sint, & ignis omniu amplissimus, atq; potentissimus, namtuq; perpetuo paulatim Oimnia conterat,riteratandem in ignem penitus resolui, ruiq; nouo incedio arbitratus est: Verum alij per ly igneu principium Crium sivificare asserunt cum csteris senioribus, qui de re raniati, disseruerunt, quod putarunt igneum blandum foues, Zeconi eruans ut gail ina ova trans Hrmans in pullos, huc tendebat quoq; ' thagoreorum illud, ut A r. in s.de CYlo resert: st
tuentium igneum elementum in medio, hoc est ignea vimite , Itipse Ar explicat,eos mirificὰ laudans,non autem vidicitur, formaliter,non enim Physice inquit, locuti sunt, sed religiosdPotius,at si non Physicὰ loquuti sunt, cur Physice igitur arguuntur aperta est igitur calumnia: Arbitramur aute Zeroa
hoc a Moyse accepisse.qui ab illo lene eminentissimo & intelligibilitauceq; in corporea prodijsse statuit:unus est murinec plures Di jδε ille immobilis,finitus, hoc est perfectus, omnino cui nihil deest, nec deesse potest, sed descendamus ad Platone, eiusq; sectatores, qui pra r illud igneum principium, abs quo
omnia emanant principia r Tria posuerunt principia comm nia scilicet infinitudinem,terminum,& unum, quod tandem s reijcit Ar.licet illi sint cognati, quia etiam tria stabilitar, m teriam. rmam, di priuationem: Infinitudo etenim materiae icorrespondet,quae infinita est, ut quoq; Ar. admonet r. Physi. i mna,& ob id ignota,nota tamen per Analogiam ad sermast tTermino correstrendet Drmanipla enim terminat, rma separat,& distinguit,ut actus,& persect io. U ni correspo- ac'mpositum,quod ex materi rma resultat,& si vitur
-c igitur commularatum hoc est, ut dicitur, compositum l
330쪽
persectius erit forma quodammodoMu ia entitatem in Ereclitie t materiae, diminutam eius pei sectionem,& bonitate in enim omnino,& simpliciter mala est,ut superius ira obabamusi Plato igitur nost praeter illa duo prificipia, ideale, & excpi re,& efficiens scilicet, posuit & alia rria, ne quinq; stabilire via
deretur,insanitudinem,terminum,& vmina, di ita procon inurnioribiis tria posuit, quod si illi imponitur positasse magnum praeter haec,& paruum,idem esset dicere materiam,& formam. N inaniter arguitur ab Rris quia priuationem hon posuit prqprincipio,vi oppositum terminum.quoniam Plato priuationε neglexit ut non ens,de indignatus est de non epredisserere, si cui de rebus generabilibus,& corruptibilibus,secerat,in Thumeo de quit vis, ut de animis' brutis noluit disputare, seu Phiissophari: Ata vero ita in gurgite generabiliu, di comaptibiliuini morsus est. vi in priuatione persi stat; Quapropter tria p0- sint I rincipia,materiam,sormam. & pri lationem, materia ubsebiectu ni formam vero, & priuationem ut duos terminos aduriticem oppositos,& contrarios, haec enim est princ ipioru c5 qitio, ux sint inter se contraria, hoc argumento igitur ipse in . elut in Platoiaem quia de priuatione nullam fecerat mentio tWin laltem diminutam: sed pro Pllatonae ita re' demus, des primo ut dictum est,quia de non ente noluit disserere . & indiagnabatur de cavet exacte,vel diminute loqui;Secundo iterumi respondemus, quod cum ipse suisset abunde de materia loqitultus,tam oculte in ut dicitur implicite de priuatione disserebatira est illi seloper annexa,& anipata: sed explicemus illud quoq; latonicum, ν t Platonem a calumnijs liberemus,qui par dcinii par 'u te Pythagorico pro communibus principijs quandoq; stabilitat iam teritu' duo uniuersalia. exemplar scilicet. & eii ciens: Verum illud primum observemus, quod superius explicabamus, non tamen inaniteri Numerum ternarium esse impa rem,& virtutem masculeam adnotare, numerum vero quaterna in nisi et ineam,quia omnia ex impari, di pari fiunt, hoc esthminea,& nrassule virtute, ex inio illud nos venabiniur, imbnam num; in i bipea:virtute tu κra Platonison in ione adtiuae adi 'Iolis Durλtionem cqn currere nedum passive, ut Peripateticus sibi excogitat,quod si materiae Vicem s mella gerit,ue.