장음표시 사용
211쪽
cAPUT III. latet quibusdam in Ioeis liaereti eum ministrum agere per sonam magistratus mere civilis, eoram quo se sistere solenteoniuges aut etiam debent ob finem politi eum, nempe ut habeantur eiviliter honesti coniuges prolesque eenseantur legitimae. Iam vero urgentibus haereticis aut lege eivili imperante non improbatur quod pars ea tholi ea una eum haeretica se sistat, ante vel post contrae tum ad sormam Tridentini matrimonium, etiam coram ministro haeresi addi elo ad aetum ei vilem dumtaxat implendum. Etenim ad dubium olim sie expressum, utrum ea tholicus coram Proprio eat holico Parocho una eum haeretim eontrahens licite possit, urgentibus haereti eis, matrimonium hoe rati fiteare eoram ministro haereti eo, si nulla hine ritus haereti ei professio habeatur aut colligatur , et quidquid minister haeretieus in casu peragit etvilis dumtaxat et politiea gratulatio sit et censeatur; per S. Congregationem responsum fuit . Affirmative. Verum enimvero, quotiescumque minister haereticus censetur veluti saeris addictus et quasi Paroelii munere fungens, non lieel catholicae parti una cum haeretiea matrimonialem consensum coram tali ministello praestare, eo quod hie adhiberetur ad quamdam feligiosam caeremoniam complendam, pars eatholi ea ritui haereti eo se consociaret, unde oriretur quaedam implieita haeresi adhaesio, ae pro indo illi eita omnino haberetur eum haereti eis in divinis communicatio. Eapropter, etsi perni-eiosa haec consuetudo inoleverit, ita ut a Ciero de facile eorrigi non possit , nihilo tamen secius omni adhibito studio ae gelo evellenda erit. Et sano Benedictus X lV aperte doeet non li-eere eontrahentibus se sistere coram ministro haereti eo, quatenus assistat ut minister addictus saeris, et contrahentes p-care mortaliter et esse monendos. Opportune ilaque abs to insumeti et commoniti Paroelii ae missionarii edoceant fideles, qua Pu-hlieis in Beelesiis eateehesibus, qua privatis instinctionibus eirea constantem Ecelesiae doetrinam et praxim ita ut salubriter amixtis eontrahendis nuptiis, quoad fieri possit, avertantur; sin autem abhorreant prorsus a eelebrando matrimonio coram haeretico ministro meris addieio , id quod omnimode illieitum et saerilegum est. ita responsum suit ordinario Trevirensi subseria IV die et Aprilis 484I. Seiant insuper Parochi si interrogentur a contrahentibus vel si certe noverint eos adituros ministrum haeretieum sacris addictum ad consensum matrimonialem praestandum, se silere non posse, sed monere eosdem debere sponsos de gravissimo precato quod patrant et de censuris in quas in-
212쪽
eurrunt. Veruntamen ad gravia praecavenda mala, si in aliquo peculiari easu Paroelius non suerit interpellatus a sponsis, an liceat nune adire ministrum haereticum ; et nulla sat ab ii dem sponsis explieita declaratio de adeundo ministro haer ileo , praevideat tamen eos forsan adituros ad matrimonialem renovandum consensum , ae insuper ex adiunctis in e suconcurrentibus praevideat monitionem eerto non lare prosi ituram imo noeituram, indeque peceatum materiale in sormalem culpam vertendum, tunc sileat, remoto tamen scandalo, et dummodo aliae ab Ecelesia requisitae eonditiones atque cautionori te positae sint, praesertim de libero religionis exercitio partieatholicae eon eodendo, nee non de universa prole in religione ea tholiea educanda. Quod si tandem eonsensus eoram Par bovelit renovari, postquam praestitus iam fuerit eoram ministro haereties, idque publice notum sit, vel ab ipsis sponsis Parsebo notificetiir, Paeoelius huic matrimonio non intererit, nisi SerValis, ut supponitur, eeleroquin servandis, pars catholi ea laeti poenitens , praeviis salutaribus poenitentiis absolutionem a contraelis eensuris rite prius obtinuerit. 8aera igitur Congregatio plurimum in Domino eonsidit Te praemissis prudenter ac firmiter inhaerentem esseeturum, ut inviolabilis doetrinae sartum tectum Servetur depositum , ea tholicorum mores fidei respondeant, damna apprehensa arceantur, et fideles doetrina et exemplo roborati incedant per semitas iustitiae sCum in quibusdam regionibus haereti eorum principum imperio subiectis matrimonium civile, ex legis praescripto, induetum ita sit, ut illud praeeedere semper debeat connubium ecclesiasticum; cum praeterea matrimonium hoc inter haereticos, inter se, et cum catholicis initum absque Parochi et testium praesentia validum omnino sit, illud quaeritur, an tuto ae se- eure admitti ae sequi possit mos ibi receptus, vi euius sponsi, dispensatione super cultus disparitate rite obtenta, peractoque matrimonio ei vili, successive adeunt tum Paroelium eatholicum, tum ministrum protestantem, quorum alter passive se habens, absque ritu solemni eos in saeristia reeipit, alter vero sive domi, sive iii aula consistoriali, sive etiam in templo, nulla sui ritus prosessione habita, matrimonium ipsis tantum adprecatur, eosque de coniugum ossiciis et operibus alloquitur Quaestio haee, ni sallimur, eo tota reducitur, ut videatur, an minister haereticus in easu Partes omnino ae solum gerat ministri sacris addieti. Sunt qui assirmativam sequuntur sententiam, tum quia ministri Diuiti eo by Corale
213쪽
CAPUT III. praesentia aliter explieari nequeat, quandoquidem politica aeei vilis praesentia abs ministro eivili lacla matrimonii mixti validitatem iam importavit, tum quia partis aea tholieae, dum seeoram ministro suae religionis sistit, ea mens est, ut aetum religiosum perficiat. Qui negativam tuentur xententiam, innituntur tum facti ipsius ministri natura, quod omni prorsus sacro ritu destituitur, iiihilque sanetitatis praeseseri, luna menti ipsius sponsi catholiei, qui nil aliud intendit, quam aeatholieae parti uorem ex quadam comitate gerere, absque ulla eommunicatione in divinis cum ipsa. In hoc sententiarum conflictu meum esse duxi , dum Legati S. Sed is munere apud Regem Hollandiae sungebar, S. C. de Propaganda fido Praesecto easum proponere, atque abs eo insuper petii an . 4860, quid a Paroebo, et
Consessario esset in casu peragendum, Praesertim, si noverit sponsos esse certo adituros ministrum haereticum, ae praeviderit nullam monitionem lare profuturam. Potest ne eonsessarius catholi eum ita dispositum, reticita commonitione, ad absolutionis beneseium admittere, in casu Debet ne parochus assistentiam negare, quae ad matrimonii validitatem nullatenus in casu requiritur erum, dum geminatis meis precibus maxima anxietate responsum expectabam , vix verbis exprimere Possum , quem concepi animo moerorem, quum praeter meam Expectationent eminei itissimi Viri litteras aecepi, quibus haec inveni: . Di melle haud tibi erit propositis dubiis oecurrere , et conseientiarum tranquilli lati consulere. O
Si quis unquam contractus libertate fruatur oportet, is profecto est, quo vir et semina ad individuam vitae societatem , nexu quodam, eoque scilicet indissolubili, copulantur. Itaque Ecclesia iure meritoque sancivit, ut matrimonia per vim contracta dirimantur. Vis autem in absolutam et condition alam dividitur: vis absoluta est coactio omnimoda et corporalis personae reluctanti illata,
214쪽
veluti si quis per vim externam cogatur ad capitis
inclinationem aut porrectionem manuum, quae Signa pro manifesto consensu accipiuntur. Matrimonium per huiusmodi vim contractum omni iure nullum atque irritum esse nemo non intelligit. Vis conditionata est metus alicui incussus, ut in nuptias consentiat; metus autem dicitur vis conditionalis, quod absolute non cogit partes ad contrahendum, essicit tamen, ut invito animo consentiant. Metus vero duplex est, gravis et levis: gravis, qui dicitur cadere in constantem virum, ille est, quem vir sortis prudenter concipii de gravi malo aut sibi, aut consanguineis, seu amnibus suis inserendo. Quare metus gravis est, si tria conveniant: I. Si grave sit malum quod timetur, ut metus mortis, gravis cruciatus, amittendae liber- talis, et huiusmodi. II. Si prudenter, hoc est probabiliter et rationabiliter timeatur. Hoc enim distat inter constantem et inconstantem , quod hic
ex levi et inani, ille forti et rationabili aestimatione moveatur; ac propterea nec gravis, nec prudens est metus, quando is qui minatur, non possit, aut nunquam soleat id quod minatur emcere. III. Si metuens nec minitanti resistere, nec malum quod timet vitare possit. Si qua ex his conditionibus desit, levis metus est. Caeterum Honorius III. in eap. CONsULTATIONI de Sponsal. et Matrim. monet: e De illato metu cum diligentia inquirendum. 3Ex quo plerique Doctores, quos sequitur et laudat Sancheg de Matrim. lib. 4, disp. 3, n. 2, contendunt metum gravem aestimandum esse non absolute , attenta scilicet qualitate, et natura ipsius mali, sed respective , considerata qualitate eius, qui metum patitur. Quamobrem prudentis Iudicis
215쪽
208 erit in peculiaribus casibus diligenter inspicere
personarum Sexum, conditionem, aetatem , animi
robur, aliasque circumstantias, ex iisque definire, num metus gravis fuerit vel levis. Porro metus gravis alius ab intrinseco, alius ab extrinseco incussus dicitur; prior ab ipso metuente concipitur vel ex animi eius perturbatione, vel ex causa naturali, cuiusmodi est metus mortis propter morbum, vel naufragium ; alter ab homine incutitur, veluti cum quis alteri mortem, aliudve grave malum, nisi hoc vel illud faciat, serio comminatur. Hic tamen posterior metus aliquando iuste, et aliquando iniuste incutitur: iuste quidem, quando ab potestatem habente incutitur, ut si Iudex stupratori poenam minetur, nisi stupratae nubat: iniuste autem, quando is, qui grave malum comminatur, vel eius inserendi potestatem non habet, vel id exigit, ad quod metuens non obligatur, veluti si pater stupratori mortem comminatus esset, nisi siliam duxerit: pater enim ius quidem habet coram Iudice accusandi, non autem propria auctoritate occidendi. Sic etiam iniuste cogit iudex, si non cogit secundum allegata et probata, etiamsi a parte rei verum sit id, quod male probatum est. Iam vero Matrimonium initum ex levi metu ad extorquendum consensum iniuste illato validum est, tum quia ex L. 184 ff. de R. I. vani seu levis timoris iusta excusatio non est, dum liber- latem notabiliter non minuit et facile contemni potest, tum quia innumera matrimonia vel nulla, vel admodum dubia essent, et multis dissicultatibus obnoxia, si ex omni inani metu contracta dirimerentur. Ipsa religiosa professio ex levi metu emissa omnino valet ex cap. 1 et 2 de his, quae
216쪽
DE IMPEDIMENTIs MATRIMONII 209
vi mei. caus. Item apud omnes certum est metum etiam gravissimum, qui ex causa naturali, vel exanimi asseclione, vel ex poenarum metu oritur, non irritas nuptias sacere. Si quis itaque metu damnationis aeternae,' vel mortis ex morbo aut naufragio, vel ex perversa sententia, instantis concubinam ducat, quam aliter non duxi Sset, matrimonium tirmum est. Sic vota ex simili metu emissa rata sunt: tunc enim homo non cogitur ad contrahendum, vel vovendum, sed ipse id eligit voluntate sua tamquam medium ad periculum animae, vel corporis evadendum. Pariter metus etiam gravis , et ab extrinseco, sed ad consensum extorquendum non incussus, nuptias non vitiat. Itaque stirmum erit matrimonium , si quis in aliqua civitate obsessus, metu expugnationis, incendii, aut
caedis, duceret filiam obsidentis; quoniam in hoc
etiam eventu cum metus non eo tendat, ut matrimonium ineat, contrahens sponte sua nuptias eligit, ut mala impendentia avertat. Denique metus gravis ab extrinseco ad extorquendum conSenSum,
iure tamen illatus, matrimonium non vitiat: quod locum habet, quando metum incutienti ius inest tum exigendi matrimonium , tum illud minis adurgendi , sive sit is iudex , Sive privata persona ,sive publica. Hinc si vir a magistratu metu poenarum cogatur , ut mulierem , quam violavit, uxorem ducat, matrimonium subsistit. Sic eos, qui sidet sponsalium non servandae causas idoneas non asserunt, Ecclesia gravissimis poenis compellet, ut nuptias contrahant. Tunc enim matrimonium non vitiatur ratione iniuriae, quippe contrahens iniuria non asscitur, dum cogitur
ad id praestandum , quod nisi praestiterit, iniu-
De Hatrimonio Diuili od by Cooste
217쪽
210stus et iniquus est; neque ratione coactionis ipsius consensui illatae , quia contrahens proprio non cogitur ab homine, sed a lege, et a facto proprio ac libero, dum ipse libere illud egit, ex quo . obligatio contrahendi matrimonii iure ipso proficiscitur. Hic tamen accurate notandum est aliquando sieri, ut bene et iuridice probetur id,
quod a parte rei salsum est, ex. gr. Sempronium violasse Virginem , quam revera non violavit. In hoc eventu, quidquid contra asserat Sancheg I. 4,
de Mut. disp. 13, n. 8 , Matrimonium in foro interno non valet, quia Occurrit timor gravis saltem radicaliter; ut aiunt, iniuste incussus. Restat itaque, ut solus metus gravis ab extrin- . seco ad extorquendum consensum , et iniuste incussus matrimonium dirimat, si ex tali metu contrahatur. Contracturus enim matrimonium e plena
debet securitate gaudere , ne per timorem dicat sibi placere quod odit, et sequatur exitus, qui de
invitis solet nuptiis provenire. Cum locum non habeat consensus, ubi metus et coactio intercedat, neceSse est, ut ubi assensus cuiusque requiritur, coactionis molei in repellatur. Matrimonium autem solo contrahitur consensu. 3 Ita in cap. CUM LOCUM de Sponsal. et Matrim ., et in cap. VENIENS 45 eod. , cum adolescens duabus seminis , alteri per
Verba de suturo, subsequuta dein copula proloque Suscepta, et alteri per verba de praesenti, sed ob melum a patre puellae . incussum nupsisset, Pontifex respondet: e Mandamus quatenus, si inVeneris, quod primam post sidem praestitam cognoverit , ipsum cum ea facias remanere: alioquin secundae nisi metu coactus, qui posset in virum conflantem cadere, eam desponsaverit) adhaerere
218쪽
DE IMPEDIMENTIS MATRIMONII 21l
lacias ut uxori. a Similiter, in cap. SIGΝi Pic1vIT De eo qui dux. in matrim ., ca Sus est de viro, qui duplex matrimonium iniverat; primum compulsus metu , alterum ultro et Sponte Sua , rogatusque Pontilax , utrum validum esset, rescripsit: et Si constiterit, quod tanta vis eidem illata fuerit, quod non sponte in primam conSenherit, propter hoc non dimittas, quin ad aliam, quam postea in UXorem accepit, revertendi liberam tribuas facultatem. , Nihil autem relari, an metus gravis ab eo ipso, qui matrimonium exoptat, an absque eius culpa aut scientia ex consanguineo vel amico, aut alio quocumque inseratur. Etenim Sacri Canones non tam in odium illius, qui iniuste melum incutit, quam in favorem libertalis matrimonii nullitatem istam statuerunt. Libertas autem matrimonii non minus laeditur, sive timor ab eo qui matrimonium optat, sive ab alio quocunque iniiciatur. Sic in cit. cap. VENIENS irritum pronuntiatur matrimonium, quod ex metu initum fuerat, licet neuter ex contrahentibus, sed pater puellae metum intulisset. At vero non longe absumus ab ea sententia , quae docet matrimonium ex tali metu initum iure duntaxat ecclesiastico, non iure naturali invalidum et irritum esse. Nam, spectato iure naturae, nihil postulatur aliud ad validitatem contractuum , quam iustus titulus et consensus contrahentium. Prior habetur per mutuam traditionem iuris in
corpora, poSterior autem non tollitur per metum, licet imminuatur. Nam coacta voluntas , voluntaSest: idque eo confirmatur, quod metus gravis ex Cau Sa neceSSaria, ex. gr. morbo, peSte, naufragio incussus non irritat matrimonium, quemadmodum
supra dictum est, idemque sentiunt canonistae
219쪽
omnes. At libero voluntatis consensui non minus contrarius est metus gravis, qui ab extrinseco per iniuriam inseratur, quam qui citra iniuriam ex causis naturalibus incutitur: utroque enim casu voluntas non plane ac simpliciter vult, sed secundum quid, ut scholae loquuntur, sive ad vitandum periculum , quod pertimescit. Igitur ea disserentia , quod nuptiae per vim iniustam extortae invalidae sint, iure ecclesiastico instituta est, siquidem, inspecto iure naturali irritae, utroque casu habendae essent, quia utroque casu voluntas ratione metus consentit in nuptias , profecto in eas non consensura si absuisset. Neque illud obstat, quod in metu gravi per hominem illato iniuria a Dieratur, contra autem a causis naturalibus omnis iniuria procul absit. Nam posito consensu quantum est opus ad translationem iuris in corpora, id satis est ut matrimonium naturali iure consistat. Iniuria quidem aequam tribuit causam, cur in sa-Vorem eius, qui metum passus est, contractUS rescindatur , si tamen eiusdem contractus natura patitur, ut solvi possit. Noli tamen mirari, si in hac quaestione aliud esse proserendum iudicium putem de Matrimonio ac de Sponsalibus. Nam dum sponsalia inita metu gravi irritari iure naturae superius demonstravimus, huiusmodi argumentis usi sumus, quae non videntur ad amussim aptari matrimonio, licet et illa habeant rationem contractus , et matrimonii insuper naturam Sequantur. Etenim inter haec duo maximum, ut vidimus 14, adest discrimen, et insuper in uno agitur de vera traditione, seu de ictu exsecutivo, in altero de sola promissione seu actu praeparatorio , adeoque intima ac omnimoda connexione
220쪽
DE IMPEDIMENTIS MATRIMONII 213
haud iunguntur, nec iisdem regulis ac principiis
reguntur. Qui huic adhaerent sententiae, necessaria consecutione admittunt insidelium matrimonia metu inita valida esse. Ιloc autem impedimentum quamvis ecclesiasticum sit, ab Ecclesia tamen non relaxatur, quod sileri iuste prudenterque non possit. Aequum pro-' secto non esset iniuriam illatam confirmare atque approbare, et essicere, ut timorem iniustum inferenti fraus sua et dolus patrocinaretur. Attamen deficientem ex metu consensum liberum poterunt vim passi, ubi sciant matrimonium nullum esse et invalidum , ex intervallo supplere vel per copulam sponte sua et assectu maritali subsequutam , vel per diuturnam cohabitationem spontaneam etiam
sine copula, vel novo consensu libero etiam clandestino. Primo modo validatur matrimonium, quia ad eius valorem dumtaxat requiritur consensus illius personae, quae metum passa est, cum prae-eesserit et virtualiter perseveret consensus illius,
qui metum induxit; sed qui copulam libere et assectu maritali, non animo sornicario habet, con- Sensum Suum praestat, proindeque matrimonium validetur necesse est. In foro externo locum sibi
vindicat praesumptio, quod copula sponte et assectu maritali habita fuerit, nisi contrarium probetur. Cap. 30 de Sponsal. Pariter validatur matrimonium per spontaneam cohabitationem , quum. ea sit signum sussciens novi consen Sus , qui solum ad convalidandum matrimonium desideratur. Porro cohabitatio tum censetur spontanea , cum incussi antea timoris causa ita est sublata. ut pars, quae metum paSsa est, vel sugere, vel eommode reclamare potuerit: non enim susscit,