장음표시 사용
241쪽
234nans adhuc dirimit matrimonium usque ad quartum gradum inclusive; si vero assinitas ex copula illicita seu fornicaria, aut adulterina exoriatur, exdec. SIn. Trid. sess. XXIV, cap. 4 de Res. Matrim. , ad secundum tantum gradum inclusive nuptias dirimit: ibi: et Praeterea S. Srnodus gravissimis de causis adducta impedimentum, quod prupter assinitatem exsornicatione contractam inducitur, et matrimonium postea lactum dirimit, ad eos tantum , qui in primo et secundo gradu coniunguntur, restringit; in ulterioribus vero gradibus statuit huiusmodi assanitatem matrimonium postea contractum non
dirimere. 3 Quod quidem uberius adhuc S. Pius V in Consili. ε AD R0MANUM , 'declaravit, ubi
ait Nos omnem ambiguitatem tollere, et animarum tranquillitati, quantum cum Deo possumus, consulere volentes, declaramus, et auctoritate Apostolica decernimus, nullum hodie impedimentum remanere, quominus in ulterioribus gradibus huiusmodi libere ac licite matrimonium contrahi possit. ν Quaeritur hic, an ad quartum gradum extendatur assinitas ex matrimonio consummato, sed invalido' Iam vero si matrimonium consummatum est bona fide ex utraque parte, nullum adesse dubium videtur, quin ad quartum gradum assinitas extendatur. S. C. C. in Brixiens. Matrina. 3 Decemb. 1667 agit de casu huiusmodi, namque vir, postquam matrimonium consum- malum a se declaratum fuit irritum ob c0nsanguinitatem, quum praetensae Suae uxoris consanguineam in tertio gradu ducere vellet, S. C. reposuit: e Non posse, obstante illi impedimento tum publicae bonestatis, tum a minitatis. et Vide decis. in Valent. 15 Apr. 1762. Si vero matrimonium consum malum
242쪽
DE IMPEDIMENTIA MATR1MONII 235
suit mala si de utriusque , vel alterutrius partis , auctores non consentiunt inter se, et alii ad secundum gradum extendunt, quia copulam fornicariam tum subiective tum obiective habent; alii e contra ad quartum gradum protendunt, et argumentum hauriunt, non in reali copulae qualitate, sed in ratione legis, et praecipue in publico amnitatis charactere, qui ex matrimonio invalido, aeque ac ex valido, pariter oritur , nec discrimen inter bonam aut malam fidem admittit. Isti auctores excipiunt matrimonium invalidum propter clandestinitatem, eo quod deest character et figura matrimonii, quod tamen nec iure, nec facto haud facile admitti posse videtur; siquidem desectus cha racteris nil emcit omnino, et praeterea aliqua saltem figura sacramenti semper adest. In hoc sen- lentiarum discrimine consultius est ut, caSu Occurrente , quaestio ad S. Sedem deseratur. Amnitas multiplex esse potest, ut consanguinitas, et totidem vincula constituit, quae necessario exprimenda Sunt,
ut dispensatio valeat. De multiplici amni late vide Corradum l. 7, c. b, n. 9b, et Caillaud t. 2, n. 170, et t. 2, n. 229. Amnitas in quolibet gradu lineae transversae solo iure ecclesiastico nuptias dirimit. Etenim in veteri lege viduam fratris vita functi in matrimonium ducere licuit: quin imo exstat lex Deuteronomii XXI sic expressa: ε Quando habitaverint fratres simul, et unus ex his mortuus fuerit absque liberis. uxor defuncti non nubet alleri, sed aceipiet eam frater eius. γ 0uis autem in animum suum induxerit latam a Deo legem iuri naturali contrariam Hinc Romani Pontifices super huiusmodi impedimento interdum dispensarunt atque, ut alia omit-
243쪽
236tamus exempla, Iulius II dispensavit cum Henrico VIII Angliae Rege, ut Catharinam Aragoniam fratris sui Arthuri viduam, sibique in primo affinitalis gradu lineae transversae coniunctam, duceret in uxorem, quam quidem dispensationem eum irritam esse contenderet Henricus, ut Annae Bolenae nuberet, Clemens V, consultis catholici orbis universitatibus, et post maturum examen eamdem validam omnino et legitimam suisse pronuntiavit. At gravior dimicultas est, an assii nitas in linea recta, et saltem in primo gradu eiusdem lineae, iure naturali, nuptias dirimat Iam vero si assinitas ex illicita copula ortum habeat, Doctores facile consentiunt, quidquid pauci cum S. Antonino Archiep. Florentino contra dicant, huiusmodi a minitatem lege tantum ecclesiastica validitati nuptiarum obesse, atque adeo Ponliseem posse eam legem relaxare, quemadmodum Apostolica Sedes haud raro dispensat, ita tamen ut si huiusmodi a minitas proveniat ex copulacum matre desponsalae, nativitas desponsatae copulam ipsam antecedat, ad evitandum periculum propriam ducendi filiam in uxorem. Assinitas enim ,
quae ex sornicatione oritur, nec tantum praese- fert indecentiae, ac scandali, quantum ex coniugio inter affines ex legitima copula enaScitur, nec . est adeo persecta atque illa, quae ex legitimo matrimonio originem trahit; nam per matrimoniumamines in linea recta praeseserunt quamdam rationem inter se parentum ac liberorum; qua quidem ratione a mines ex copula sornicaria destituuntur. Quamobrem , ut observat Sancheg lib.
7 disp. 65, num. 9: e Sunt nomina imposila as- finibus per copulam coniugalem: nulla sunt imposita affinibus ex copula fornicaria. , Quibus sic
244쪽
DE IMPEDIMENTIS MATRIMON ii 237
enucleatis, si quis tempore insidelitatis fornicatus fuerit cum Beria, et postmodum duxerit eius filiam,
matrimonium erit omnino validum . neque Separandi erunt, si postea ad sidem convertantur. Itaque dimicultas praecipua est, an affinitas ex copula licita, seu matrimoniali, inter a mines in linea recta, et saltem in primo gradu, veluti inter socerum et nurum, Socrum et generum, vitricum et privignam, novercam et privignum, iure naturali, nuptias irritet' Huius dissicultatis nodus nondum expeditus est. At videtur magis rationi et auctoritati consentanea sententia esse, quae putat quidem huiusmodi nuptias valde indecoras, non tamen naturali lege invalidas . Nam personae huiusmodi, pula noverca et privignus, ration Gn parentum et liberorum re ipsa non habent sine sictione quadam, dum inter eos non occurrit vera ratio principii et principiali, ut Scholastici loquuntur, et
proinde non sta datur inter eos mutua auctoritatis et subiectionis relatio, isque pudor et reverentia, quae debito coniunctionis ordini opponatur, quemadmodum inter patrem et filiam, inter filium et matrem reperitur. Haec sententia confirmatur auctoritate conciliorum. Si quidem Concilium Agatense an. 506, can. 61 , haec habet: ε Si quis frater germanam uxoris acceperit, Si quis novercam duxerit, quos omnes et olim , atque sub hac constitutione incestos esse non dubitamus, quod ita praesenti tempore prohibemus, ut ea quae sunt hactenus instituta, non dissolvamus. 3 Et Concilium Epaonense an. 517 , can 61: c Incestos hos esse censemus, si quis relictam fratris, quae pene prius soror exstiterat, carnali coniunctione violaverit, si quis novercam du-
245쪽
238xerit, quod a praesenti tempore prohibemus, ita
ea quae sunt anterius instituta, non Solvimus. 3Concinit Concilium Aurelianense III can. 10. Iam vero si huiusmodi coniugia lege naturali dirimerentur, tum fideles, tum etiam insideles fidem catholicam amplexi, quia legi naturali subsunt, ab huiusmodi uxoribus separandi omnino fuissent. Nihilo tamen minus eius generis matrimonia adeo
inhonesta sunt et indecora , ut nullum exstet exemplum dispensationum super similibus nuptiis ineundis, quamvis Romani Pontifices pluries rogati suerint. Vide Riganti Comment . in reg. 496 an ., Ben. XIV de Syn. Dioec. l. 9, c. 13.
Ex quibus sie deductis statui potest ' assinita tein non eo stituero impediment im matrimonii quoad infideles, qui tempore insidelitatis contraxerunt, adeoque post eorum conversionem, siti ullum aliud adsit impedimentum, connubium validum remanere nee dissolvi, aut irritari. 29 assini talis impedimento dei i- aeri insidolem, qui post baptisma matrimonium eontrahit eum consanguineis etiam ins delibus personae per copulam sive licitani, si vo illicitam cognitae tempore infidelitatis, siquidem amnitas, quae, durante infidelitate, valori matrimonii haud obsistebat, per baptismum impedimentum dirimens sit. Hisee de assinita tonnlecedente expositis, restat nunc ut notemus per amni latem supervenientem non dissolvi matrimonium contractum , quiniihi logi lim suerit consummatum sola morte perimi inter si- deles possit. Haec assinitas , quae matrimonio iam contra clo
supervenit, reum privat iure petendi debitum, quando copula exstitit cum persona in primo vel seeundo gradu coniugi alteri eonsanguinea, et quum haee privatio polius poenae, quam inha hilitatis naturam induat, diei potest haud ineurri, si adsit tum ignorantia saeti , tum probabiliter etiam iuris , de qua vi do S. Alphonsum de Liguori l. 6, p. 07s-l074, et Traei. Moeli lin. p. l37. Diuili oci by Corale
246쪽
Impotentiam hoc loco vocamus inhahilitatem vel ex parte viri, vel ex parte seminae ad matrimonium consummandum, persectamque copulam habendam. Cum autem commercium carnale nJturaliter compleri possit, etiamsi generatio non sequatur, non est iudicanda impotentia, si mulier fuerit sterilis. Hic agitur de impotentia coeundi, id est habendi copulam ex se aptam ad generationem, non de impotentia generandi , seu producendi prolem. Est autem impotentia vel naturalis et intrinseca, vel accidentalis et extrinseca. Prior ex naturae desectu, posterior ex maleficio, vel ex hominis opera proficiscitur. Utraque vel perpetua est vel temporalis; perpetua, est si non nisi cum mortis periculo, aut per miraculum, aut per media illicita auferri possit. Temporalis vero dicitur, si queat aut medicae artis ope, aut per exorcismos Ecclesiae, aut aliis modis licitis
superari. Tandem alia est absoluta, alia respectiva: absoluta est, quae in viro respectu omnium mulierum, aut in semina respectu omnium virorum reperitur respectiva est, quae aut virum aut mulierem respectu culae personae, non Vero respectu aliarum omnium inhabilem reddit ad matrimonium consummandum. Quaelibet autem impotentia, si matrimonium praecesserit, antecedens, si iam contractum subsequuta sit, subsequens appellatur. His praemissis, haec apud omnes certa sunt:
247쪽
2404' Impotentiam temporalem, Sive antecedentem , sive subsequentem non dirimere matrimonium, cap. 6 FRATERNiTATi De frigo et males. Nam impotens ad tempus potest ius in corpus transferre cum obligatione copulae , ubi impotentia cessaverit quemadmodum rite contrahitur obligatio ad id praestandum quod, quamvis praestare praesenti tempore non valeas, in posterum tamen poteris, aut saltem prudenter speras te fore in posterum sol vendo parem. Ad matrimonii va Iidi talem non exposcitur eiusdem usus, sed potentia ad usum. Hanc potentiam habent ii omnes, qui licet hic et nunc ob morbum aliquem coire nequeunt, poterunt tamen in posterum. Hinc nuptiae impuberum , quandoquidem impotentia perpetua non est, irritae sunt iure tantum ecclesiastico, ut observat
Bened. XIV Const. MAGNA NOBis 8 Ian. 1748, et deinceps dicemus, ac proinde poterit Pontifex dispensare. Quin, ipso iure ecclesiastico impuberum coniugia valida sunt, si praecox malitia, et corpOris aptitudo aetatem suppleat, et eo casu nulla opus est Pontificis dispensatione, sed sola Episcopi declaratione eos esse coniugio idoneos. 2'Impotentiam subsequentem, licet perpetuam, non
dirimere matrim0nium, tum quia omnis Contractus natura est, ut per supervenientem rei mutationem n0n dissolvatur, tum praecipue quia Vinculum matrim0nii indisiolubile omnino est. Id quo locum sibi vindicat, etiamsi impotentia consummationem matrimonii praecesserit; si quidem semel validum matrimonium, ob subSequentem quovis tempore desectum, neque rite contractum esse cessat, neque ide0 dissolvi potest. Relinquitur tantum hoc casu, ut ratum matrimonium dissol-
248쪽
DE IMPEDIMENTIs MATRIMONII 241
vatur, si alteruter ex contrahentibus religionem approbatam solemniter profiteatur , vel Summus Pontifex per viam gratiae dispenset. 3' Certum
est solam impotentiam perpetuam et antecede tem, Sive naturalis Sit, sive accidentalis , sive ab- Soluta , sive respectiva , sive ante matrimonium contrahentibus nota fuerit, sive ignota, matrimonium dirimere utroque iure et naturali et ecclesiastico. Cum enim procreandae prolis causa nuptiae comparatae sint, ad essentiam matrimonii
pertinet potentia persectae copulae habendae, Sine qua haud potest ipsius matrimonii usus et finis obtineri. Ad rem S. Thomas in 4 distinct. 34,
qua est. uni c. a 2 ad 1: et Quamvis actus carnalis copulae non Sit de essentia matrimonii, potentia tamen ad hoc est de eius essentia, quia per matrimonium datur utrique coniugum potestas in corpore alterius respectu carnalis copulae . a Cum igitur quaelibet res absque sua essentia naturaliter consistere nequeat, ex iure naturali irritum erit matrimonium, si ea sit ab initio viri aut mulieris imbecillitas, ut ipsum consummare non Valeant. Huc etiam facit Regula Iuris, L. 185, impossibilium nulla est obligatio. Hinc Alexander III
cap. QUOD SEDRM de Dig. et males. respondet Episcopo Ambianensi; et Sicut puer , qui non potest reddere debitum, non est aptus coniugio, Sigqui impotentes sunt, minime apti ad contrahenda matrimonia reputantur. 3 Et Sixtus V in suis litteris e CBM FnEusENTER s ad Episcopum Novariensem apud Regem Hispaniarum Apostolicum Nuntium 2 Ian. 1587 datis, universim declarat
quod et secundum Canonum sanctiones et naturae rationem, qui frigidae naturae sunt et impotente S,
249쪽
242 iidem minime apti ad matrimonium contrahendum reperiuntur. y Regulariter autem in eisdem litteris de Eunuchorum matrimoniis sic edixit: a Fraternitati tuae per praesentes committimus et mandamus, ut coniugia per dictos et alios quoscumque eunuchos et spadones utroque teste carentes cum quibusvis mulieribus desectum praedictum sive ignorantibus, sive etiam scientibus contrahi prohibeas. eosque ad matrimonia quomodocumque contrahenda inhabiles auctoritate nostra declares, et tam
locorum 0rdinariis , ne huiusmodi coniunctiones de ea etero fieri quoquo permittant modo interdices, quam eos etiam qui sic de facto matrimonium contraxerint, separari cures, et matrimonia ipsa sic de facto contracta, nulla, irrita et invalida esse
Iam vero si evidentibus physicis signis, aut legitimis documentis post corporis examen, certo constet, impotentiam adesse, eamque et perpetuam esse, et matrimonium praecessisse, statim vir et mulier separandi sunt, et matrimonium declarari nullum a iudice potest. Si vero signa impotentiae sint tantum moraliter certa, iuramentum ab ipsis coniugibus, et insuper a septem pro utraque parte consanguineis vel vicinis emittendum est. Hi septeniconsanguinei, ac vicini vocari solent septima manus. Coniuges debent iurare, se matrimonium non potuisse eonSummare, alii vero credere, coniuges dixisse Verum. Hi ergo testantur de credulitate, illi de Veritate. Quo facis , si periti iudicant adesse impotentiam, nullitas absque longiori mora pronuntiari potest. Si vero aliquod dubium exoriatur, natura et qualitas dubitationis expendenda est. Nam si dubitetur, utrum dicta impotentia mali i-
250쪽
DE IMPEDIMENTIS MATRIMONII 243
monium praecesserit, aut subsequuta suerit, tunc, si ea naturalis sit et intrinseca, praecessisse praesumitur; quod enim a natura inest, semper adsuisse censetur. Si vero accidentalis sit et extrinseca, matrimonium Subsequutam esse praesumitur.
. Cum enim, ait Sancheg lib. 7, disp. 103, num.
5, natura ipsa hominem illum potentem produxerit, asserenti eum aliquando impotentem fuisse onus probandi incumbit, utpote cui adversatur praesumptio a natura ipsa descendens. a Quae praesumptio maxime valet, quando coniux de alterius impotentia diu post contractum matrimonium conqueri incipit: et Si enim reclamare voluit. cur tandiu tacuit ' cito enim et praevio tempore scire potuit, si secum coire potuisset. 3 Ita cap. AccEPisTi de frig. et males. At si dubia adhuc adsint signa, nec moralis certitudo a iudice acquiri potest, vel si constiterit de impotentia antecedente , et dubitetur an absoluta , vel relativa , an ea perpetua sit, an temporalis, tum locum habet celeberrima Constitutio Coelestini III cap. LAUDABILEM eod. , in qua sic statuit et B equisivisti quantum temporis indulgendum sit naturaliter frigidis ad experientiam copulae coniugalis Nos vero praesenti consultatione sentimus , ut a tempore celebrati matrimonii, si frigiditas prius probari non
possit, cohabitent per triennium. et Triennium porro ex praxi, ac stylo curiae a die decreti si paullo post matrimonium reclamatio locum habuit, computandum esse videtur εx iis, quae habet S. C. C. in Lucen. 4 Maii 1775. Si per plures annos coniuges cohabitaverint, experimentum a tempore copulae attentatae computatur. Manente autem dubio, haec a Sacris Canonibus sancita sunt: 1' Si