장음표시 사용
351쪽
344lesi dispensare super aliquo canonico impedimento etiam in casu, quo una persona ab impedimento ligata est suae dioecesis, altera alienae , quia ea facultas a Papa procedit, et sublato impedimento ex una parte , cum qua dispensare valet, etiam pars altera libera evadit, quum ligamen non amplius inter utramque partem iam existat. y Altera quaestio est, an apostolicum indultum, quo sa- cultas Episcopo facta est dispensandi in matrimoniis iam nulliter contractis , protrahatur etiam ad connubia coram potestate civili dumtaxat inita ΤQui negativam tenent sententiam ab omni dissicultate facile se liberare putant, dum in medium a DIerunt s. Poenitentiariae responsum 28 martii 1816, hisce verbis expressum: et in verbis in matrimoniis hucusque nulli ter initis, intelligi dumtaxat matrimonia nulli ter contracta coram Ecclesia. a uontra vero qui assirmativam tuentur sententiam, quum ipsis videatur citatum responsum non ad regulam generalem , sed ad exceptionem regulae, Seu ad casum peculiarem referri, altero
S. Poenitentiariae responso 14 Feb. 1827 innituntur, quo Episcopo dubium proponenti, utrum ipse
possit extendere quam habet lacultatem dispensandi in matrimoniis initis, ad ea etiam, quae coram PQ testate civili cum aliquo impedimento contrahuntur, responSum est: et facultatem, de qua in precibus, adhiberi posse, nedum erga eos, qui ob aliquod impedimentum nulliter contraxerunt coram parocho et duobus testibus, sed erga eos etiam ,
qui aliquod ex dirimentibus impedimentis habentes
coram magistratu civilem actum emiserunt. 3 In
hac opinionum discrepantia, licet nobis in animo haud sit quaestionem pro rei gravitate rimari, eo
352쪽
DE IMPEDD ENTIS MATRIMONII 345
vel magis quia authenticum duplicis responsi exemplar notum nobis perspectumque non est, et inSuper nobis constat, eam modo esse S. Sed is praxim , ut in concedendis his lacultatibus addat Semper e coram Ecclesia, a facere tamen haud possumus , quin animadvertamus contrarias sententias facile, et sorsan etiam vere componi, Si dicatur, ac adstruatur Episcopos indultum dispensandi in matrimoniis nullis iam initis extendere quidem iure posse ad ea matrimonia clandestina , seu non servata Tridentini forma contracta, quae, nisi aliud dirimens impedimentum occurreret, vera ac valida haberentur, sive quod Tridentinum non est publicatum, usuque receptum, sive quod non obligat amplius ob S. S. dispensa tionem vel declarationem; extendere vero non posse ad ea matrimonia, quae ex sola clandesti nitate invalida ac nulla sunt in locis, ubi lex tridentina promulgata est, et admissa , eaque, non observata praescripta forma, tamquam coniunctiones sornicariae , licet nullum aliud obsit impedimentum, communi calculo reputantur. Facilior hic quaestionem explicandi modus, diversa S-que componendi sententias, vim et pondus haurire videtur ex S. 0. instructione pro Missionariis 23 martii 1825, edita, ubi haec habentur: et Denique manifestum est per matrimonia praeterita, in quibus uti possunt Episcopi, vel Missionarii sa- cultate sibi ab Apostolica Sede delegata dispensandi , ut in dubio, intelligi non coniunctiones quascumque, etiam fornicarias , sed eas tantummodo, quae iuxta mores regionum vel insidelium, vel haereticorum formam habent et figuram matrimonii, habenturque pro legitimis matrimoniis,
353쪽
346 quae tamen irrita sunt ob ecclesiasticum impedimentum secundi gradus amnitalis, vel consanguinitatis. ν Ex consuetudine vero Episcopi dispensant super impedimentis impedientibus, exceptis quae sequuntur, videlicet 1' impedimento orto ex sponsalibus validis , quae altera parte invita remitti sine ipsius iniuria non possust: 2' impedimento proveniente ex voto simplici castitatis perpetuae, aut ingrediendae religionis approbatae; haec enim vota, nisi conditionata suerint, Romano Pontifici reservata sunt; 3' impedimento, quod ex haeresi alterutrius contrahentis orium habeat; 4' denique impedimento orto ex tempore prohibito, quia Episcopus nequit dispensare, ut nuptiarum benedictio
solemnis more consueto adhibeatur. Vide S. C. RR. 23 Iun. 4853. Num autem ex consuetudine nancisci Episcopus possit ius dispensandi super aliquo impedimento publico, quod matrimonio valide contrahendo obsistat, quaestio est de qua vide auctores et praesertim Bened. XIV de Srn. Bioec. l. 9 ,
c. 2. Quaestio haec eo tota reducitur, ut videatur, an consuetudo haec, etsi immemorabilis, aut saltem, centenaria , ecclesiasticae disciplinae nervum disrumpat. Duplex adest sententia. Vide Bened. XIV op. et loc. eit. At vero si agatur de matrimonio iam publice contracto, certum est ex consenSuomnium Doctorum Episcopos dispensare posse pro foro interno super impedimento dirimente, propter quod matrimonium idem invalide contractum sit, his tamen circumstantiis simul concurrentibus, ut 1' matrimonium in faciem Ecclesiae omnibus adhibitis solemnitatibus et bona saltem alterutrius fide celebratum sit et consummatum; 2' Impedimentum sit occultum, ν Coniugum separatio si-
354쪽
ne scandalo seri nequeat; 4' 0b coniugum paupertatem, rusticitatem, locorum distantiam, aliasque similes causas adiri facile nequeat Sedes Apostolica, et dispensatio ab ea obtineri. Non desunt tamen auctores, qui eamdem facultatem pro matrimonio etiam contrahendo Episcopis pro soroconscientiae asserunt, quando videlicet impedimentum est occultum , et urgent circumstantiae rerum, ut neque Summus Pontifex adiri, neque matrimonii contractus, ad quem omnia parata sunt, sine scandalo et infamia disserri possit. In eo enim urgentissimae necessitatis eventu, dum alius ad praecavenda tot mala non suppetat modus, nec remedium adhiberi possit, quod passim ab auctoribus proponitur, de volo castitatis ad tempus emittendo, potestatem dispensandi ex praesumpta Romani Pontificis voluntate Episcopis tribuunt plerique Doctores , quin haec opinio hodie
sere communis est. Nulla enim ratione credi potest in iis circumstantiis privative reservatam Pontifici potestatem, quam a Christo Domino in commune animarum bonum accepit, quum id non solum adversaretur reservationis sint, qui est, ut scandala peccandique pericula a fidelibus evitentur, tum etiam maternae providaeque Ecclesiae gubernationi, quae ex Ap0Stolo potestatem Suam non in destructionem , sed in aedificationem animarum accepit. Accedit S. C. C. in Aegitan . disp. 19 apr. 1692 auctoritas: et Ad dubium 5, an Episcopus dispensare valeat super impedimento occulto ad matrimonium celebrandum, quando ob moram habendae dispensationis propter distantiam locorum magnum daretur periculum incontinentiae et
scandali' et 6 utrum possit quando impedimen-
355쪽
348 tum proveniat ex parte seminae passurae iacturam vitae, samae, scandali, si illud detegeres a Resp. suit et assirm. quoad forum conscientiae tantum. 1 Conser Sancheg l. 2, diss. 40, n. 7, et Sent: XIV de
Syn. l. 7, c. 31, n. 2; S. Alphonsum de Ligorio de Matrim. l. 6, cap. 3, dub. 4, n. 1122, 1123, et seqq. Quaeri hic solet, quid parocho vel consessario praestandum sit, ubi, instante hoc urgentissimae necessi latis eventu , neque ad Episcopum facile recursus dari queat Τ Sunt qui tenent consessarium absolutionem non posse impertiri, Si, neglectis monitis, poenitens ulterius progredi, et nubere cum impedimento velit, parochumque debere declarare se nuptias disserre, cum non bene valeat. Aliqui auctores hac dissicultate se expediunt, dum asserunt in hisce rerum adiunctis parochum matrimonio interesse posse, ac decernere impedimentum, eo quod noxium magis quam Utile evaderet, omnino cessare, adeoque nupturientes eo haud amplius detineri et obstringi. Isti auctoreS Vero e notant, ut verbis utar s. Alphonside Ligorio lib. 6 de Poenitent. n. 613, quod esto
tunc permittatur contrahi matrimonium , tamen quantocius saltem ad maiorem securitatem , et ad salvandam reverentiam legibus Ecclesiae debitam in recurri debet ad S. Poenitentiariam, ut ab ea dispensatio obtineatur. , Haec sententia multis n0n probatur, eo quod nulla neceSSitas eos reddere potest habiles , quos Tridentina STnodus omnino inhabiles iudicat, nec lex irritans cessare unquam potest, qu0ad aetus nullitatem, quantumvis magnum incommodum oriatur. Alii nil omnino dubitant, quin parocho et consessario ex suavi Ecclesiae gubernatione et per quamdam epikeiam
356쪽
DE IMPEDIMENTIS MATRIMONII 349
eadem sit lacullas, qua Episcopus, ut superius diximus, iure gaudet, quum ad Summum Pontificem
facilis non est recursus, praesertim cum eadem
esse debeat iuris dispositio, ubi est eadem ratio, adeoque, ut observat Card. De Lugo de Poenitent. disp. 22, secl. 22 et 24; et Roncaglia de Matrim. quaest. 9, n. 1: Quidquid facit praesumere voluntatem esse summi Pontificis, ut Episcopus in quibusdam casibus gravissimis possit in impedimentis dirimentibus dispensare , dum non possit ' Ponii sex adiri, et sit periculum in mora, idem probat quoad Parochum, dum non possit Episcopus
adiri. 3 Isti auctores addunt consultum valde esse ut ad maiorem sacramenti firmitatem dispensatio deinde obtineatur. Sunt qui tenent licitum esse sponsis absque peccato matrimonium exterius celebrare, facta promissione abstinendi ab iis, quae non coniugatis illicita sunt, donec dispensatio, renovato consensu, exsequutioni commissa sit. In casu enim nulla adest realis sacramenti simulatio, nec ponitur materia et forma cum intentione sa-eiendi quod facit Ecclesia, quod nunquam licet, sed
tantummodo admittitur actus absque nulla intentione, ita ut deficiente materia et sorma Sacramenti, quandoquidem deest voluntas, desiiciat oportet consensus, ac proinde contractus non subsistat. Tandem non desunt, qui autumant, ad evitanda scandala, quae inde exoriri possent, parochum et consessarium debere ad connubium ineundum sponsos admittere, eosque, si impedimentum ambo ignoraverint , et absque gravi periculo de eo certiο- rari nequeant, in bona fide relinquere, quoad dispensatio obtineatur, et consensus, si fieri possit, renovetur, Vel, si necessum sit, quoad matrimo -
357쪽
nium sanetur in radice, quo casu nullus amplius consensus renovationi locus datur; sin minus districte praecipere utrique vel alterutri, prout uterque, vel alteruter impedimentum nOVerit, nec delibera in animo , pravoque sine eo usque occultaverit, ut exterius non ficte, sed serio matrimonium sub conditione, si Papa dispensaverit, vel etiam simpliciter contrahant, et interea promitiant, ab omni periculoso congressu, ac fornieario concubitu se cohibere, donec casui per dispensationem Episcopi, et per mutuum consensum, si utraque pars impedimentum cognovit, vel per copulam maritali assectu habitam, aliave ratione, ut insta, si alterutra, quae ignorat, certiorari nequeat, provisum fuerit. Porro deficiente promissione utriusque vel alterutrius, qui impedimentum novit, matrimonii celebratio deneganda est. Vide Mel. Tithoi Ser. 2, p. 451-470, et Ser. 6, p. 356. Gravissimam hanc complexamque quaestionem pro rei gravitate
pertractare nimis longum esset, nec valde necessarium, tum quod, etiamsi casus , deet quo agitur, dari in praxi possit, quod a nonnullis auctoribus denegatur, dissicile tamen, vel etiam moraliter impossibile esse multis videtur, ut aliquis modus praesto illico non sit matrimonium lan diu, absque ullo scandali et infamiae periculo disserendi, qua Π- diu omnia iure c0mponi queant; tum quod nostris praecipue temporibus, quibus per fluidum electri
cum ac vias serreas urbes principes non solum
eum minoribus eiusdem regionis civitatibus ac oppidis, sed cum aliis etiam aliarum gentium ac nationum magis dissitis ac l0nginquis urbibus absque distantia freme coniunguntur , vix aut ne vix
quidem concipi posse videtur parocho medium
358쪽
DE IMPEDIMENTIs MATRIMONII 351
promptum ac expeditum deesse , quo, dilatis per aliquot horas nuptiis, a Superiore ecclesiastico opportunam dispensationem obtineat; tum demum quod ad omne periculum propulsandum, aditumque obsepiendum, quominus casus contingat, Ε- piscopus prudenti, pro rei ratione, lege dioecesana, vel speciali quodam provido praescripto, quibusdam vinculis nupturientes obstringere poteSt, antequam ad matrimonii sacramentum suscipiendum tractandumque accedant, ita ut opportuno tempore, a quolibet, si adsit, impedimento occulto dispensare facile valeat. Vide Mhlanges Thgol. I. shr. p. 46, et ser. 2, p. 446 , et Revue Thhol. Belgenouvelle sgrie, 2 ealiter, sept. 1862. Porro occultum impedimentum simpliciter illud est, quod
nullo modo demonstrari potest, soliusque Dei iudicio permittitur, et hoc omnino occultum a S. Poenitentiaria dicitur. 9uasi occultum illud est, quod paucis notum est, et hoc intendit s. Poenitentiaria per verbum occuιιum, ita ut practica haec diei debeat Meulti significatio in materia, de qua agitur. 0uot personis impedimentum notum esse possit, quin desinat esse occultum, prudentis iudicis arbitrio ac sententiae est relinquendum. Non desunt adminicula, quibus hoc arbitrium facile dirigitur, eaque pendent tum a loco , tum a personarum
qualitate. Vide Ben. XIV, inst. 89.
359쪽
Dispensationes matrimoniales sunt vulnera, quia per eas ius vulneratur, ut ait cap. I UsTI PIETAS 43, q. 4, adeoque raro admodum, et nonnisi legitimis causis impertiuntur. Conc. Trid. sess. XXIV, c. 5. Si matrimonium iam contractum ob impedimentum latens nullum sit, causa pro obtinenda dispensatione esse potest ignorantia, bona fides, aut metus, ne detrimentum aliquod, aut dissidium, aut scandalum excitetur si, non obtenta dispensatione, matrimonium dissolvatur. Haec autem posterior causa deesse solet sere nunquam; vix enim ulla dissolvi possunt matrimonia iam contra cla et consummata, quin gravissima mala subsequantur, quae per dispensationem impedirentur. Causae vero pro relaxandis impedimentis, maxime publicis, pro matrimonio contrahendo, praecipuae ex Sty- Io curiae sunt: 1' 0b bonum pacis. Haec causa vel adducitur ad exstinguendas graves inimicitias, quae inter contrahentium parentes et consanguineos vel amnes exortae iam sint, quaeque celebratione matrimonii omnino componerentur, et vulgo appellatur propter inimicitias; vel assertur, quando
nempe inter contrahentium parentes, consanguineos , et amnes inimicitiae graves viguerint, et quamvis pax inter ipsos inita sit, celebratio tamen matrimonii ad ipsius pacis confirmationem quam
maxime conduceret, et dicitur ob confirmationem pacis. Huc etiam resertur causa exstinctionis litis super rebus gravis momenti, dum videlicet cer-
360쪽
DE IMPEDIMENTIA MATRIMONII 353
lum est per huiusmodi nuptias lites omnes diremptum iri. 2' 0b praerogativam dignitatis regum
et magnorum principum , quae cauSa non acceptionem personarum, sed publicum bonum spectat. 3' 0b excellentiam meritorum, dum aliquis contra fidei catholicae hostes dimicando de Ecclesia benemeritus est. 4' Ob conservationem illustris familiae in eodem sanguine, itemque ob conservationem bonorum in familia, quae causae ad bonum publicum pertinere censentur, dum ex conservatione huiusmodi familiarum respublica abundat viris nobilibus et locupletibus, qui commodius eidem inserviant. 5' 0b angustiam loci, quum mulier in loco originis, vel etiam in loco habitationis et domicilii, de uno ad alium locum se transferendo, propter illius angustiam virum sibi non consanguineum, vel non amnem, paris conditionis, cui nubere possit, invenire nequeat. 6' 0b incompetentiam dotis, quando mulier, attenta Status sui conditione, dotem habet minus competentem , vel competentem , sed litibus involutam ;quamobrem innupta maneret, aut certe virum paris conditionis non inveniret, nisi nubat lati consanguineo vel amni suo, qui eam cum di-ela minus competenti dote in uxorem absolute , vel promisso a se, aut ab alio dotis augumento, ducturus est; quae quidem causa magis urget, si mulier penitus indolata existat, et consanguineus vel amnis ad eam sic indotatam non modo in uxorem ducendam, verum etiam ad competenter ex integro dotandam, ubi dotale regimen viget, paratus est. Idem dic, si vir locupletioris fortunae mulierem, pro qua caeteroquin haec causa adest, in uxorem ducat sub regimine communitatis bo-