Gymnasium Patavinum Iacobi Philippi Tomasini episcopi Æmoniensis libris 5. comprehensum ..

51쪽

3 a Iae. Phil. Tomafini commentar.

cfabat, unum supra viginti numerabat perampla cubicula , praeter aulas, atria, aliaque loca , & plura stabula: Alia tandem serme cubicula, quae omnia magnificentia Principum exornavit, utensilibus, anno M CCCXCIX librarum quatuor millibus aestimatis in tabulis locationis cum Nicolao Arnoldo Florentinis: pecuniae summa jis temporibus mehercth haud spernenda. Τurbatis deinde Carrariensium rebus anno M CCCC Uab eodem Francissico, annonae urbanae subsidio ad Bolran, nos transiere, quorum studio, & impendio, urbe dura obsidione pressa, carnium, vis ingens populo, & militibus suppoditata fuit. Eadem occasione Boletaninis accessere alia duol alatia, alterum quidem ad Pratum vallis, quod juris pupiborum erat,ubi nunc speciosissimae Grimanorum ardes visuntur,aliud ad Pontem molendinorum, ubi olim, mea sententia, Maltra versorum suere domicilia : in ea quippe urbis recgione, minime vero ad D. Martini, ut quidam perperam a

bitrati sunt, nisi ad Maltra versos, qui eiusdem familiae, Lu.cii Comitis alterius stirpis trahas, quorum aedes olim pe duellionis crimine in Iacobum minorem, publicatae, ac solo quatae nouum urbi serum a lignorum mercatu Lignarium appellatum, suis ea in regione ruinis addidere in eosdem antiquitus habitasse ex tabulis summa fide dignis constat. Quae quidem domus ob amplitudinem, & insignem struc sturam ab antiquo scriptore Petro Borromeo in libello de Patavinorum Ciuium origine in B Maanina familia Regum

Palatia nominantur.

Ea ratione Albertini quoque filii suo iure exciderunt, quorum tamen haeredibus Albertino nempe , Oppia oni, &Iacobo,filiis Iacobi senioris,quos ille,qui anno M CCCCVI v. Non.Augusti, extinctus, belli laboribus, quos sortissime tulerat, confectus ex Thadaea, filia nobilissimi inter Bononienses viri Francisci Ariosti,& Polentesiae, Ostasii Polentani Ravennae Principis filiae, Nicolai claudi Estensis Ferra-

52쪽

De Gymnasio Patavino Lib. I. 33

sensium principis a vuncula reliquerat, quaedam palatia ibiadem remanserunt, ut constat ex tabulis haereditatis, quas Thadaea,dum in aula Estensium Principis nepotis sui, obsidionis Patavinae tempore, cum filiis adhue infantibus moraretur post coniugis mortem ab Raynerio quondam Raynelii Ferrariensi Notario confici curavit. Matrona haec omnium quidem virtutum genere laudatissima , sed ea praesertim causa, quod viro defuncto nondum vigesimum aetatis annum ingrella, spretis aliis nuptiis ad ultimam usque senectam filiorum, nepotumque curam dissicillimis temporibus gesserit,remque familiarem summo studio, & vigilantia pro- uraverit. Discessit an. MCCCCLIX sepulta apud Moniales S. Mariae B. thlem Patavij. Praeterea jura nonnulla quoque domicilia pupillis Car- ariensibus Thadaeae cκ I icobo fiuis ad amum usque CCCCXXVIII fuisse publicae tabulae testantur. aua haeredibus eorumdem ex Albertino , Albertinus ex

4 agdalena, Friderici de Capite list e patricii Patavini filiani cum filium susceperat ala. M CCCCXXVIII, aeleinceps ad an . usque MCCCCXCIII perpetuo ju-e cessisse plurima documenta, quae heic proxime annectun-ur, venditionis Hospitii Bovis publicae tabulae ostendunt. um etiam aliud palatium ad haec usque tempora, quod regione Gymnaui D. Martini ardi obiectum iisdem serv

am esse constet. Longiori quidem narratione provectum me video, quam artassis par esset ; Verum ut rem tot seculorum decursu ob oratam altius repeterem aequum existimavi, operae pre-im facturos nos arbitratus, si quod aedium splendori sordi- timium de hospitio stabuloque memoria , quae sola nunc get, detrahere videbatur, praecellenti earumdem antiquite , ac Principis familiae, quae ab immemorabili aevo priam , ac praecipuam mansionem tot aeternitate dignorum

53쪽

3ι Iac. Phil, Tomasini Commentar.

quidem & nos praestitisse laetamur, &quod opus gratum sit

futurum speramus,dum uno,eodemque tempore non edium modo, quae nunc jure merito literariis disciplinis dicato sunt, insignem antiquitatem, nobilitatem, splendorem, ac jura accurate, fideliterque describimus, sed etiam illius gentis, quae florentissimum hoc Gymnasium , .lotoque orbe clarissimum reddidit, non minimam partem decurrimus, quae ad notitiam rerum. ad Academiam pertinentium facere videtur, ac ad Patavinam historiam, quae non inutilis est ad pleniorem rerum notitiam, quae toto hoc opere pertract intur. Ne memorem easdem aedes Iacobum Carrariensem primum Pat vinorum Ducem habitasse rellistis iis, quas in regione S. Maris garitae, quae hodie S. Francisci maioris vocatur ampliis mas tenebat, cum nondum Carrariensium regia esset inlisucta ,

quae postea Uberti ai Principis I II regio sumtu crpta,& absoluta est, ut refert Ungarellus Annalium Patavinorum antiquus scriptor. Quarum & Io. de Nono scriptor pervetustus meminit hisce verbis: inci peis horum Nobilium de Carrinia, qui nunc de Papasva dicuntur, unus Leo lac, sia colore ago,'posserint usique in holernam diem unum mignum palatium cum una magna turre, aediscnum ex opposito SMartini. Harum, de Muilatus meminit, tum caetera fere omnes eiusdem aevi scriptores dum Pauli Dentis adversum animum in Carrarienti s narrat, qui aedes illas aggressus factiosorum manu rem Carrariensem in summii in discrimen

adduxit. Easque longe ante illa tempora Aiam linum III de Romano, eiectis urbe Carrariensibus sibi insensis publi- eis carceribus dedicasse idem auctor scribit. Qui id insignena illo quoque seculo aedium magnificentiam addit. 'Tc stantur id etiam annales Carrarienses antiqui auctoris praegrandi Codice in membranis accura id conscripti, pagina tertia: Domini Petrus Comes, Albertinus, Mars bus,, Γoni- fucius fratres Domino Iacobino cognomento Papa uva filii successirunt. Hi viri fuere magnifici, amicorum macumino vastati

54쪽

De Omnasio Patavino Lib. I. 3 s

udis, vassastis,stomnium opum a tuentia divites. Castro An laissaria praefuerunt. Ingentia pericula animorum magnitudine contem erunt. Eminentia Palatia, quassi Castra habuerunt viriirmarumstrenuitate ,personamum multitudine, es amicorum praesidio ab omnibusformidati si fortunas suas Merales, quasi nimis, uis se diluentibus communicasant, armis, cse equis piorum mo- e delectati in comessationibus assidui, nulli unquam amicorum, rualitercumque peteretur, opem denegarunt possulatam.

sistit in splendori accedit, a Republica Patavina in illis geluti omnium quotquot in Vibe eminebant splendidissimis ingulari magnificentia Reginam Clementiam Rudolphilomanorum Regis filiam, Caroli Regis Neapolitani uxo- emanno M CC LXXXI exceptam suisse, ut vetustus

quidam eorum temporum scriptor memorat.

Anno tandem M CCCCXCIII Marino Venerio

'bis Praetore , & Marino Leonio Praefecto, Iacobus Bolaninus Eques & I. C. Bernardo Gilo Reetari studiosorum uris has ardes in emphyleusim concessit, ut heic publicar holae constituerentur. Destructis itaque stabulis, Sc menis tabernae sublatis, his subsellia ad legentium, δestudioso-um commodum substrueta summaque omnium laetitia aderenissimae Reipii blicae decus antiquum palatium ipsa vel state, ac mole prope sua corruens instauratur, inque soriam elegantiorem, quae recentis arvi ingenium, luxumque bricandi exprimeret, de scholarum aeque dignitati respon-rret, undique exornatur. Universam vero contra et iis ra-

nem legentium curio sua te dignam, proque Gymnasii Iu- Ius a quavis hominum temporum,uel fortunae iniuria vii candis heic opportunam censui. N CHRISTI NOMINE AMEN. Anno eiu em Niniviraris M CCCC XCIII, Indur. X I, Die Martis eo menses Augusti Paduae superplathea Dominationis sub L t parva, eundo insus stratam maiorem ,praesntibus subnota-

55쪽

tis oe. Coram I Iagnificis ac praeclarissimis DD. Marino Veneris: o Marino Leo pro Grenissimo, or Ex lantissimo Duc.DAMNtiarum dixissemis Potistati, o Capitaneo Paduae sedentibus his

aecta Logiae praesentibus Magnifico es Generoseo D.Aeneae Io Bono digni o Camerario Pouae, D. Augustino Superantis q. Magnisci DGicolaio p.raa ui procuratoris de contrata mari Vallis, Spectabilibus Iuris Doctoribus D. Michaele de Miltiaris q. Spere. Iuris Doct. D. Hi onymi de contrata Sia rancisci , D. Antonio de Eubertis q. D.Ioannis de contrata S. Nicolai testibus inserascriptis habitis, et ocatis,spcciriturque rogatis, or aliis multis spectabis ιus citibus, ibidemqne tunc ex ι ntibus: Sp. o Gen.Eques, ac I.V.D. D.Iacobus de Eon agnis q.. s. o Clari s. Equitis D. Eon-xanini habitator Paduae in contrata Prati Vallas somniter promisit invotire Magnificum es Claris: mum D. M ardum Gium de Valentia ad praesens di si um Lectorem Spectabitium DD. Imristarum sacri Θ ob Vrbis Patavae , nec non infra VIosDD.Spectabi s DD. Consi liarios, videlicet,D. Augus um Mora- .rium Horomatensem, D.Stiphanum Ungarem, D.Pelagium Bumges de Maiorica, D.Iacobum a Bobiss de Verona, D. iconum de Artu sinis de Ravenna, D. Antonium de Tridento de Vincentia, ad

praesens Consitiariospraefati dacri Gymnasii Patavi stipulan es, Oacce'antes nomine totius Vmversita is Sp. DD. Ilistarum tam pro tempore pr. nit quam futuro quoad resique Sacrae Sanctiones iniλ ascripta AMO lcgcntArsidι l. Iore Ductis 'r'Iualis renovam di in capite x xix annorum consciendi in forma d sua cum clau-Fulis ni cessariis, pactis tamen or conditionibus in asicriptis, et id licet e De parte unius domus de muro, es de lignamine Merarae coopertae cupis, o primo de toto ingressu dictae domus olim appeLlatae Hostiuum totis: exc 'uatis tamen duobus maga ελιs ab utroqu e latcre dicti ingrcssus, quae magad praefatus D.Iacobus

fissii ris ret et it se res rvat. Irim premisit invi fre de Ioia curia dictae partis domus inque ad domum praefati D.Iacobi, quae ιη manu lena dicti invespis, aut Latam domum Asa e quam Ams msic aui flatam Gmhm A. tam totam cum podiolis ab extra es abi

56쪽

De G mnasio Patavino Lib. I. a

suis aedificiis tam intus,quam extras ibi refer Uit orsruat,vi

delicet, e tota curia tendente recto tramite usque addomuncutim

de novo constructam habentem duas finestras seupra curiais dictae domus, quae es prope putheum existens in dicta curia: iv quae do ses halet duas uenestras ferratas e quam cum dictis fenestris

etiam bi reservavit, se reservat. Item iliter ireservavis medii tutem stabuli existentispenes dictam komum nuper constrae-ctam, o recta tramite tendentem usique ad viam pubticam cum medi. tale talami de supra eundo ad ipsam per unum podiolum exi 'ns super duabus columnis quadrellorum , e laterum. A manu vero dextra promisit λυestire de tota reliqua parte do.

mus de supra de subtus , hoc est, de parte in riore , dempto tamen stabulo confinante cum nobilibus de Papasabis, or Capitibusvaccae , quod sibi reservavit. In quo quidem stabulo posse

fabricari acere unam cameram a parte seriori usique ad ostium, quod nunc apparet, se is praesinti extat, quae est pedum x xν , vel circa. Pactis, modis er conditionibus instasiriptis. Primo quo construantur or Gabricentur Scholae expensis Serenis imi Domimis Venetiarum , in quibus Spectabiles O Ciarissima Iursomibiti tam praesentes, quam futuri in infinitum legent singulis diib,s, quibus soliti sunt legere lectiones publicas. Item quodnsio unquam tempore possens, nec valeant dictam partem domus se alli:ciandam veniare, vel aliter alii are, neque Aermutare,

aut obligare, seu pignori tradere, quod si quo tempore contrafactum fuerit, non valeas, neque teneat de iure, vel de facto , sed tu se facto confitidetur ius utile cum directo ; Ita quod incontinemri sne essiqua alia solemnitate Iuris revertatur , or intelligatis reversi in praefatum D. Iacobum es haeredes suos. Item quod sconstruct/s se aedificatis Scholis non legeretur, su mutaretur locus legendi, quod illico se incontinenti uicta pars domus cum Scholis , cr omnibus actis aedi sciis in ea fabricandis reverariisse conscidetur cum dominio directo praefati D Iacobi Gr haeredum ωorum, non obstantibus quibuscunque concessionibus, cr iuribus: n contrariam Licentibus, quibus ex nunc prout ex tunc, se e con-

57쪽

ira, pacto expresso renunciarunt : se quisae propterea praesutus D. Iacobus, ct haeredes seri Montra eantur, neque aliquo pacto astringi possimi ad seolutionem aliquam pro ipsis Scholis , seu fabricis in ea faciendis , si di o facto reveriantur more in sum D.Iacobum cst haeredes suos sine uta pretii solutione aliquorum

melioramentorum construendorum ut si pra a quocunque, quomodocunque,ct qualitercunque Lubricatorum . Item quod vellent reducere , seu reduci ipsam partem domus sic o statam fabricatam in alium usium, quod nustatenus possint, nec valeant , sedi s sacro cadant a Iuribus suis , Oilco reversa ur in praestum D.Iacobumo haeredes suos. Item quod non possit pri ri lumine in aliqua parte partis domus Mi reservatae ipse D. Iacobo or haeredibus suis, aequo u nicunque possis, seu possint habere lumen,inconstrui facere fenestras ct podiolos, eisque dare lumen circum circa in quacunque parte di Iae partis A resirvatae ad sui or haeredum suorum beneplacitum. Item quod hab re ebea

introitum cr exitum ad maga nos suos, ct in eis construi Iacere apothecas, scuti sibi placuerit or fenestras versus viam publicam. Item quod nullatenus pos d. struere meriaturas tam a parte anteriori. quam seriori dictae domus, cum ut ad eius aediacorem Or orna nium. Item quod praefui Dominus Rectis Consiliarii tam praesentes, quam futuri teneantur or obligati sint Ustia ualiter revera in prompta pecunia dare ,solvere,streddere de Iivello praefato D. Iacobo ct haeredibus suis singulo anno ad δε- sta Natali iis Domini Nostri I ES V C H R I OT I , incipio ocurrere annus M CCCCXCIV. se incipiendo currere solutiotiet esti de anno M C C C C X C V. exindeque sequatur se iis annuatis gutissubsequentibus annis Duc. quinquaginta quinque auri , videlicet Ducatos auri bonio iusti ponderis Venetiarum ,si militerque fui solutiones per Magnificos Dominos

Merarios Paduae tam praesentes , quam sturos de pecuniis Sp.DD. L gentium tam in Iure Civιti, quam in Iure Canonico cum uno para rothecarum a micite. Item quod imientibus praedrictis circa solutioncm , seu pariem solutionis dicti sivelli Ducato-

58쪽

De Gymnasio Patavino Lib. I.

rum L V auri ut supra annuat , quod ex tunc eo casu prae-atus D.Iacobuspropria authoritatepossit retinere claves cir claualere Scholas quoad quesibi erit integre satisfactum. Item quod V quo tempore per praefatum D. Rectorem, or Consilliario uos, aut strum successores ageretur contra obtenta 'cr eos in eorum consilio sca confestionem praesentis contractusqpactorumsuprascripto- um,st authoritatem allegandam invalidam, or quod esset contrasrmam Statutorum Vnivcrsitatis, s e quia minus solemni ersectam, quo tunc or eo casu intcstigatur esse derogatum statutis Gis, sino ruo risins contractus habeat vim oris, a 'omni er or plus quam se multer celebratus essit. item quod primu i . Reisor, cr Consiliarii obligare habeant ultra generalem obliga ionem bonorum Vnitis tuis omnes fictus domorum positarumu conirata Scholar or specialiter Ducatos X X, quos annum im pircipiunt de domo Vniversitatis, quae H Bur dat Pesce , or Pucrios L. de salario pi reipiendo annuatim per D. Rectorem, O

ne iur. promoror. Gr omnes introitus pervenientes ad manus BL

est, Vniversitatis praedicti, nec non ipsum Sis Eum, se ratas ια

aras omnium Doctorum legentium: or denique quod non ameatur solutio dadiarum in aestimo plus eo quam de praesentisolvit

-o dictis Ducatis L V persolvendis ut seupra tantum. Item quod incatus percipiendus pro honorantia dictae domus tempore cumus uorum detur singulo anno praefato D. Iacobo, or haeredibus suis oribus, quibus datur cursus equis,scuti simpcr fuit solitum iri Suae Spectabilitari, o convertatur de dicta domo data pro solis domnisessi reservatae, videlicet, domui albae habenti podi in supra viam publicam. Item quod intentato uno ex istis pa-i, pro solutiones bi sienda de dictis Ducatis LV auri porsemen-r , ut supra, quis nihilominus non praeturicet sibi, quin possis: rses alior partuos intentare in torum cst in parte ad hoc ut deve-us Ad plenam sari actionem . Item, q/sod praesiens contractus , Hendus confrmetur per Jerensimum Duc. Dom. Veneto- , in Excelso Consilio togatorum cum additione pro maiori vibriare, or i us confirmatione.

59쪽

Hae sunt o conventiones inter Magnificum Militem Iuris utriusque Docurem D. Iacobum Zon Minum, o VnLmersitatem Iuristarum facta de livello domus fuae, quae appestatur Hospitium Bovis , me Bernari Gude Valentia tunc Gymnasio Praesidente ,seu Rectore, or in fidem propria hae cri , ne veritari opponi possit. Et haec sunt illa,qua in Ilustris o Dominis praesemtata fuerunt Hr confirmata. Idem Lernardus Gil nunc Donus Hieronymus S. Iustinae

Monacus.

Ego Trociscus a Prato natus q. Sapientis Notarii Ser Ioannis a maro citis O habitaetor Paduae in quarterio Turrice arum cent. S. Danielis Ur contrata Prati Vallis publicus Imperiaci authori mre Notarius or Iudex ordinarius seuprascriptis omnibus es singulis, dum sic agerentur praesens fui, eaque rogatus per aliam mihi fidam personam in hocpublicam formam redegi, aliis praepeditus

negotiis , or inprA sorum sidem me subfusi sub meis signo ornomine consuetis, auscultaris primo omnibus suprascriptis cum autentico, ac cum eo concordare rescrtis: ne forte puncto littera

mei sitabis. Ad Dei laudem. Ab hac pensione livellaria Ducatorum viginti cum dimidio se exemit Vniversitas anno M D XXXIX. die iκ Septembris.

ne aris, isscriptio, , aedificii vhii versi constructis

ac delineatis. Cap. X. Novis quidem Scholis SAPIENTIAE nomen in Milo dentia a tum erat a Cl.Viris, attamen a signo Bovis ab omnibus Bovinae Scholae sunt appellatae, ut iam longo usu Bovis nomen Gymnasium Patavinum obtinuerit. Magnifica structura est aedificium variis temporibus sic iubente Senatu Veneto a Plaesidibus Patavinis auctum. Ordine