장음표시 사용
101쪽
IIT Tl AL 3 AMITA mentae genus est, quod apud Di,.
scor. Sisymbrium appellatur, Dus autem eius sunt
quadrato dc uiridi,odore iucundo,N est sativa. AL
Gia-tera etiam caulem habet quadratum 3c rubentem, MIris acuminatis: haec sylvestris,interdum etiam satiua appellatur Est 8c alia Balsamitae species, quam mentam nunc Vocant aqUmticam,quae circa piscinas, fluuios, Sc stagna Icetissima prouenit,S corollis intorquetur. Alie duae species nascuntur dc plantantur in hortis. TEMPERAMENTUM. Balsamita calefacit Sc desiccat in tertio gradu.Huius herbae virtus maxima est,ae ad multa conducens, incidit enim Sc consumit malos humores in homine. v I RES AC IM AMENTA.Hare herba in puluerem redacta cum aqua Raphani temperata,siquis ieiunus mane Bonum haustum inde sumat, tum sumborum dolores sc intestinorum tormina pellit. Eadem in puluerem contrita, &cum farina hordei 3c modica aqua permista, si inde fiat puls, uentris imponatur inter pudenda B dc umbilicu, multos malos humores in uesica & intestinis cosumit. Si quis catharro laborauerit ex frigida intemperie, Accipiat Balsamitae folia & sacculo indat,ac per noctem capiti imponat,hoc ca tharrum tollit,& caput leuius reddit. Cum uino elixa Sc pota, frigido stomacho ualde confert. Eodem modo facit ad stillicidium uring. Emplastrum ex hac herba, uentri impositum inter genitalia Scumbilicum,auxiliatur ris qui urinam continere nequeunt. Si mulier ex hac herba hiberit, tum menses prouocat, partumq;Promouet,ac matricem refrigeratam expurgat.
Decocta cum furfurere facies inde satietur Sc utinatur, tollit lan tigines Sc alias maculas. Cum uino decocta SO eum lingua ceruina permista, confert ad
obstructionem iocineris atq; lienis. Contusa cum polenta mammarum viiijs medetur. Succus Balsamitae cum aceto temperatus sistit fluxum sanguinis narium. Succushum aceto bibitus, enecat rotundos lumbricos.
Vomitiones,singultus,fastidia. stomachi dissolutiones cohibet, siue in cibo sumatur, siue succo bibatur. Impositaseonti,capitis dolores mUlcet. Nammas si tendantur,aut lacte tumeant, compescit, si ex succo
102쪽
Cum sale canum morsibus illinitur. Linguaescabritiem confricta levigat,ues cum aqua mulsa terris rata,& os inde colluatur. , rEodem modo sumpta conducit aduersus oris uitia,lin uae tubora, exulcerationem oris,& ad dolorem gingiuarum. Curathaec herba omnes rupturas interioreS. Meera ae scabiem in capite insantium mire sanat, si cum Italido inde Iauentur. AQv A BALSAMITAE.Bssamita cum tota substantia in medio Mah distillatur. Aqua Balsamitae pota, re extrinsecus linteis imposita, omnibuo morbis iam ante dictis medetur. Conducit pota ad stomachum, ad oppilationem iocineris alla plenis: di ad ciendam urinam.
Cym uino mixta at pota, consertat frigidum stomachuim Naribus instillata caput purgat. ANNOTATIO IN BETAM.
I A erum qu o notissimum,dictum a sim uitae, hummitur ab olitoribui refert ut illatur Co mi inc; rmine de host
103쪽
torum etestu.Graeci Betam modo iuro modo dimet is iam
Capessit det caerurae quadam ratione incrementum, i 'u' bulli Hortentium, ut Plinius scribit,latitudo taliorum maior; nospedes aliquando se pandunt, soli natura eis consentiente ciui busdam locis amplissimae Belae proueniunt. DESCRIPTIO. OupIex Belae species est,ut inquit Dioscor Niora et eo di
andida altera est, quae bonam facit aluum. Ambae obnit siti quam habent uim,mali succisunt deoq; caput Duroat na Lixum succus cum melle instillatus. Nonnulliae , iues mur,u mPe Betam rubram. Alba inoninibus efferueides' '
terquam in astringendo,quo effectu a nigra suderatur TEMPER AMENT vM. uetae omnes frigidam re humidam naturam habent. IRES AC IUVAMENTA Succus Betae astatam ciet, si ab aIliquo si atur uerum
nocet, quem mordicar, &praecipue illis qui sensilem sto 'hment ,herba autem elixa magis probatur.custiti siueeu. 'r' '
nuitiliginibus tamen nitro Iocum antea confricasse odior o .
di*PVc S autem unguibus fearifieam . P'VLx ii Bela elixa papularum eruptiones,& ambusta senat.
Radices in aqua coctae,prurigines rollunt. . . A XA BETAT... hgmrddi cum ora stantia concisa, eira
nus in S Pot , re linteum in ea intinctum, fronti applicetur,
104쪽
dolaribus capitis ex ealida causa contra stis,medetur. E odem modo pota ,raucedinem gutturis tolliti Aqua haec matutino tempore a ieiuno saepius naribus attracta, phlegma dc distillationes capitis per nares extrahit.
u IRES AC IUU AMENT A. DE T A alba facultatem habet purgandi 8c abstergendi omnes
V malos humores, Aqua in qua Beta alba decocta fuerit, Furfures capitis tollit,si ex ea caput totum fuerit. Bela candida coeta Sc eum aula crudo sumpta, uentris tineas abigit. Succus frontivistus,epiphoras sedat. Eadem Bela contra ulcera quae serpunt, ae in capite manant,t linituro Haec herba crebrius comesta, non conducit hominibus, auget enim malos humores tam in sanis quam in aegrotis. AQv A BETAE ALBAE. Tempus distillandi est in exitu Iunq,tum talia ex caulibus decerapentur & distillabuntur. A qua Belae albae recens pota mane &uesperi singulis uicibus quatuor unciis ualet aduersus calculum,nam illum consumit.
105쪽
sIMPLICI B. MEDIC. σγ' Consciet quo contra lithiasim lumborum, renes enim & lum,
Dos expurgat, Morbis articularibus cum pannis lineis imposita, Dolorem Sc cruciatum eorum sedat.
Bede M. Bedegaris. Spina alba. Cardo salticte Mar DLabrum Veneris.
At D BG v A R Arabes, Romani uero Albam spinam dicunt.
Pharmacopolae ac iuniores medici, pro alba Spina, quae illis Ignota est, utuntur spongiola quam rosa canina uel sylvestris pro ducit asciturq; in spinis.Nam etsi haec plurimum in medicinae usu Ginerat a Spina alba, non tamen est haec permutatio exitialis,ut te flatur Campestius in libello de simplicibus medicamentis. Spina alia ha,ut Leonardias Fuchsius opinatur,est Carduus Mariae, que heris ha in omnibus conuenit cum descriptione Spinae albae, ap udDio, seoridem, DESCRIPTIO. Bedequar talia habet albis Carduis similia Sc spinosia, Spinae avitem ferunt flores purpureos. Semen simile est carthamo. Dioscorides Bedeguar uel Spinam albam hoc modo describit. Nascitur montibus & sylvosis Iocis, foli s nigro chamaeleoni semitalibus, angustioribus tantum candidioribusg, asperis Sc spinosis, Caulem altitudine supra duos cubitos habet,humani pollicis cras . tudine crassiorem g aliquando, albescentem, intusi concauum.Incutias summo aculeatum capitulum est,marino echino simile,oblongius tamen Sc minus:flores purpureos,in quibus semen cnici figura
106쪽
TEMPERAMENTUM. ina longior in Bedegari frigida est 1ia primo ordine cum modiocri humiditate ac siccitate. Radicem siccantem & modice astringentem obtinet,ut testatur Agineta. Semen calidum est ac tenUe. .
v I RES AC I AMENT . . Bedeguar habet uir tutem resoluendi ac aperiendi oppilationem splenis iocineris. Pota Spinae albs radix, sanguinem expuentibus prodest. Semen potu succurrit conuulsis infantibus, Succurrit Sc serpentiu morsib Semen potum etiam auxiliatur spasmo. Conducit Spina alba cotra rubraS pustuIaS qus pueris oboriuntur. Valet item ad sanguinem conglobatum,ad dolorem punctia Iem .loca cordi uicina relaxat,expurgat,& aperit iecur Sc splenem. sitim sedat. Radix quoq; pota,prodest S cibum in stomacho non continentibus,coeliaci sita Vrinam cit, Sc contra tumores emplastri modo
Colluuntur eiusdem decocto, in doIore dentes. Ferunt etiam facto ex Spina alba amuleto, Sc ex collo suspenso, fugari uenenata omnia. Corony ex ea imposita, capitiS dolorem minuit. AQUA BE DEGARIS. Tempus distillandi est circa finem Mala, tum folia decerpentur ex caulibus,& distillabuntur. Aquae pota mane & uesperi ac meridie duos uel tres dies,singulis
uicibus ii . vel V.unc' ,conseri contra PUnctionem in corpore in fretu praecipue: Sc contra erysipelaca, & calorem minus naturale. Esidem pota salutaris est aduersus sanguinem in grumos c oncretum siue ex casu,siue ex plaga. Relaxat thoracem ac cor,siue sola sumatur, siue uino admiseext.. Conducit item pota ad puImonem Sc splenem. Aqua haec pota ut supra die tam est,saluberrima est, quando in flammatio ipsum iecur occupauerit. N ad alios calores conducit,si lintea in ea intincta, superimponantur. sitim quoi pota sedat.
107쪽
SIMPLICI B. MEDIC. ANNOTATIO IN BEREM. E H EM est ex illis simplicibus, quae ex Arabibus me dicis celebrantur.Extat autem in ossicinis duplex Bei hem, Albuscilicet S Rubrum. DeportantUr radices
ex Armenia,siuaui odore,glutinoso scatentes humore quae genituram adaugere creduntur.
TEMPE RAM ENTU I. Behem est caIidum & humidum in secundo eradu Herbe in medicina nullus est usus. Radix conducit aduersius Mev IRES AC IUVAMENTA.oenern cor confortaet,ac tremorem tollir. Duos annos durat in tegra uirtute Ben autem uel Been apud Arabes est granum a nouIosum, magnum ut auelliana. Dioscorides quarto libro, Balanu in epsicem Latina ueromandem unguentariam appellat. Dinius uno nomine myrobalanum uocat. Hoc Ben calidiam in tertio ordine,sicciam utaro est in lecundo. Ex hoc semine exprimitur oleum, quod comteri ad iaciem immunda lepra decoloratam,
Si quis ex semine crebro bibat,tum facit ad lienem indui alum.
ANNOTATIO IN BERBERIM.E R B E RIS apud Arabes est arbor quae Graeco nomine Oxyacantha, idest acuta spina a Dioscoride dicitur. Berberim uero vi Oxyacantha idem esse, ma-Κ - nifeste aliquis deprehendet, qui Serapionem cum Dioscoridc
108쪽
DE HERBIS, CAETERISQUEC Dioscoride contulerit, cilis cognitu Sc inuentu Oxyacantha lis tam ceris eius no sunt,& tam multis locis nascitur,sylvis,sepibus, frutetis, campestribus montam sq: Sc siccis Sc aquosis locis. Graecia spinarum acuminatis cuspidibus,Oxyacanthan dixerunt, meis minitq; pluribus locis eius Theophrastus, qui oc genere masculino Ovacanthum semper eam appellat. DESCRIPTIO. Oxyacantha ut Dioscor.inquit arbor est similis agresti pirorummitanor tantum,magisq; spinosa, fructum fert myrti baccis aequalem. conferctum rubentem, fragilem, nucleos intus habentem, multifidam radicem,& altius descend entem. TEMPERAMENTUM. Refrigerat at g desiccat in secundo ordine. VIRES AC IU v AMENT A. Succus potus antiquas fluctiones foeminarum tollit Sc expurgat eas. Sistit fluores alui, quos diarrhinam uocant, potus Sc in cssio sumptus frustus eius. Radix trata Sc illita extrahit infixa corpori, uelati sagittas,spicila,hastulas, surculos, spinas, Idem praestat & fructus eius, tritus Scillitus,
Berberis sudorem prouocat, siquis uentrem ex ea inunxerit sc D tum mortuum expellit, uent re praegnantis inde inuncto.
Sitim sedat Berberis si quis utatur, stomachum Sciecur firmat
atq; confortat. Facit etiam ad calidos abscessus, tam intus quam soris existem
Aufert omnes morbos ex nimia fluctione sanguinis prouenien tes,maximas uires cordi praebet,& appetentiam praestat. Ex fructu Berberis facito Syrupum,quicum aqua decoctuS,d inde percolatus Sc cum Zaccaro edulcatus, ualet contra febrem Sccalidam intemperiem iocineris. Fructus cum Solano permistus, 3c iocineri impositus, ipsum retasi erat. Succus cum aqua expressus medetur dolori capitis, si quis mane mustas suerit.
AQUA BERBERIS. Fructus Berberis distillari debent, quando bene sunt maturi,ut in Octobri. Aqualis crestinguit malum calorem in homine, mane Sc uesperi tribus unciis pota,Salubris quoq; est aqua haec pota aduersum cali, dum iecur, uel si quis lintea uel mollem lanam in ea madefactam in dextro latere illis imponat.
109쪽
sIMPLICI B. MEDIC. Gysitim quodi sedat, &ualet aduersus tumorem& eruetationemat; ciborum fastidium,appetentiami reducit. A qua confert aduersus fluctiones nimias flaminarum, cum rvibris corallis permista dc pota.
ieri ALTON Romani Bitumen dicunt: Bitumen o
mne,inquit Dioscorides,antecedit Iudaicum,probatur quod purpurae modo splendet,ponderosums & firmo odore est, damnaturq; cotra quod nigro colore sordet, Adulteratus enim admis apice. Nascitur in Phoenice,Sidone Babilone,Iudaicums hoc Bitumen,ideo omnibus alijs a Dioscori de praefertur,quod essicacissima omnium aliorum viae natura sit, idq; indicio esse potest,quod ut Strabo in descriptione Iudgete testatatur,ex interuallo ui sua Iolidissimis metallis, re auro, rubiginem Scasperitatem inducat: Neq; credendum est, ut Campegitis india canuerum Bitumen Iudaicum ad nos adferri, uel si adsertur, tanti pret' existit,ut totius Antidotipretium peruertat. Galenus & Dioscorides uarijs id adulterari modis queruntur. TEMPER AMENT UM. Bitumen Iudaicum est calidum in sine tert' ordinis siceum laquarto. vi RES AC IUU AMENT A. Tumorem tollit cum aceto mixtum Sc illitum. Cum eastoreo Permixtum,atq; iustitus inde fiat,mulieribus menses trahit. Fumus inde naribus attractus,pellit catharriam. Bitumen Iudaicum in ore retentum,medetur absq; dubio doliribus dentium.
110쪽
O R A G O herba est,cuius floribus caeruleis utimur hil acetariis delicatioribus, habentq; flores etiam in conisi ditura& medicina peculiarem quandam gratiam. is Quae autem hodie Borago ob Empiricis,& tota neminericorum schola uocatur, uerum est Buglossum antiquorum, Nam Sc soliorum habitus,& flos,ae tota uirtus BugIossicum Borae gine omnino conuenit. E contrario que ab Empiricis Sc Herbari stam Buglossum appellatur,Borago est, S apud Dioscoridem Cirtason uocatur, adeo duarum Herbarum appellationes inuicem commutatg Sc confuse sunt.In hac opinione fiant omnes recentiores medici, utputa Nicolaus Leonicenus Manardus, Marcellus vergi Eusaeuchsius,Brunsfelsius,& alia multi,quorum iu dicia de his dua hus herbis quilibet legere poterit.prudenter igitur facient medici, item&pharmacopols, nisi omnino uelint obstinate in suo errore persistere,si quando Buglossum in medicum usum adhibere uelint. ut pro illo Boraginem nostram potius, quam illam qug uulgo Buffossa appellatur, accipiant quod si fecerint, sentient&secutura aquas illi adscribunt antiqui facultates.