Gasparis Sanctij Centumputeolani e Societate Iesu theologi, In Collegio Complutensi sacrarum literarum interpretis, In Zachariam prophetam commentarij cum paraphrasi. Nunc primum euulgati cum tribus indicibus vtilissimis

발행: 1616년

분량: 380페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

ii COMMENTA R

ille puniceus nota erat Assyriorum, quia etiam hyacinthinis utebantur vestibus ut ex EZech .constat cap. 23. qui vestiri eos solitos cile hyacintho dicit. I micata est igitur sivere me=m, ct infiniuit ira amatores sinos. ιπν os propinqua res vestitos harint . Sed nationes aliae non habuere colorem illum iamiliarem, qui in suis uadi igis propolitus est : nam Ro--nianis varius, & niaculosus in usu familiari non erat; neque Periis niser. G cis fortasse magis communis albus, ut notauit Cyrillus, qui ideo eos in albis equis designari coniectat. Sed nescio an alius coloriplis magis vittatus. Punicei certe meminit Homeriis saepe.

In quadriga se cunda equi ni π.J' Hieronymus hic Persas, ta Medos intelligit, & cuni ipsi, omnes penealij, quia co ordine prodirevidentur quadrigae, quo imperia. Imperium

autem Perii cum Babylonico sis edistSed cur in umbra nigri coloris Perso potentia lateat, obscurum est Est autem verisimile, ideo Petit cum Imperium nigrum vocari potius quam rubrum, quia non tam effudit Iud escum sanguinem, quod fecerunt Alth: ii tot irruptionibus in Palaestinae fines, tot cladibus ingentem Is acliticam, quam metumni ortis incussi,& aliis etiam modis horrori,at que moerori fuit. Nam Aexultanto gaudio, atque erectos spe excitandi templi, urbisque instaurandae impedito opere a Caby- se, qui & Artaxerxes aicitur,&As

suerus a. Elatae cap. . mari Ore con

traxit : & Assueri Magni tempore, agente Aman , seuerit limo edicto extingui omnino iussum est Iudaeorum genus. Haec atroris plus habent, quam ruboris,id est, plus moeroris, quam sanguinis. Et quidem

propter haec duo Hieronymus, S

alij atrum esse dicunt Iudatis pers

rum Imperium. In quadra a tertiae ui assi. J Hic ' iam sese ostentiit Graecorum Imperium, quod Alexander eripuit Dorio, & primus omnium inuexit in Europam. Ita Hieronymus,& pletiue alij. Hoc verb Imperium albumuit, quia principio beneficum in

Iud eos: Alexander cnim clemetueritis cepit Iudaeoru genus, templum que Regia libet alitate ornauit, ut tradit uterque Iosephus 1, alter ii. Arar cap.vltimo: alter lib.r. his oriae

Iudaicae c. 6. Q direm alii Reges secere,ut Ptolom us Philadelphus. Et quouis sit b Antiocho , aliisque Regibus, ad quos Alexandro sit blato pars aliqua pertinuit Graeci Imperi j,varie iactata sit res Iudaica, illud tamen tempus neque longum

fuit , neque admodum atriam, millustre fuerit; atque plane cadidum

plurimis,atque eximiis Maesiabaeorum victoriis. Et in qua rigo 'uarta equi P. yi'. Ur io. 'm. J Hic omnium pene consensa inire Mexprimitur Romanoru Imperium, a quibus non codem modo Iudai- .cus populus acceptus. Nam Imperatorii aliqui non solum mites, sed etia benefici, ut Augustus, Tiberius,& Claudius; alij non alieni sol uia, sed etiam admodum inscias suci ut,

ut Caius Caligula , Vesp. Ilianus,&Adrianus. Q re non viro colore,

sed diuersis huius quadrigae equi potati sint. Heb. 4b rudim d

est, grandinii seu, minutis maculis ιχθ

sar pia inis astersi. QP ratione metaphora non admodum disti milisutiatum dicimus, quod macul sum, id est,notis guttarum instar distinctum est. Sic Martialis lib. s.

Epig. io . aues Numidicas guttatas vocat:& Heb. torquis baccatus

ianstructiis gemmis,

152쪽

Auemmetini: quq Vox confin etes seu, tritio ante, valci, non dissimili sensu. E cm modo a Daruele cap. 2. &7. Imperium Romanorum forte vocatu cit. Ecie,inquit,bistia qu.irtare obtuso' e mirabilis, Crfrtis niamii dote smos habebat, me densi u , atque comminuem , ct reliquapedibus suis comul et s.

hi sunt uort emi coeli. J Dis 5-cilis , & paulo minus obscura est Angeli interprctatio , quam fuit species oblata Zachariae. Nisi forte, quod mihi maxime visu inest probabile, Angelus interpretationem

reserat ad vitionem Danielis cap.7.

ubi in quatuor ventis ostensa su runt totidem Imperia , & res satis exposita fuerat Danieli,&genti Iudaeorum, ut credibile est, non ista ta. re idem videtur velle lignificate Angelus,qui in Zacharia loquebatur. Ac si dicat : Hae quadri idem sibi volunt, quod quatuor venti apud Danielem, dc quorum s nificatione non dubitabat Za

marias.

scd huic explicationi obstat

quis is in quatuor ventis Danielis non videtur quatuor Imperia o sic-di,& in quatuor bestiis, quae ex mari prodierunt. Vt enim ibi ait Hieronymus , quem plerique sequuntiar, in quatuor ventis quatuor intelliguntur An deli , qui totidem Gentibus praesunt, qui inter sese pugnant, dum commissis sitae fidei

prouinciis talutem procurant. Ni nilominus in ventis Imperia quoq; designari existimo, ea loquendi fi-ῖ xo, Per quam, aut pro conseque-tibus antecedcntia, aut causae pro effectibus adhibentur. Imperium

rcrumqne mutatiques, ac vicissitu dines, quae optime clim Ventis co-

parantur, qui modo huc, modo illuc incitati mar: nos fluctus in di uersa propellur. Neque i ne Imperia aliud amplitudinis tuae exordiu habuerunt. Ita pene Tlic odoretus, Vatablus , & Peretra in illum locumDaniciis. Arti stime ergo Angelus dicit quaa rigas cile ventos, quia sicut ventis turbatum sitit in re,ut bcstia prodiret, sic quadrigis, quae bellici tutoris ii uti umeta sunt, terra turbatur. Neque quadi i tam Imperia sunt , quam inlliu menta Imperi j comparandi; sicut venti non tam bestiae sunt, aut Imperatores, sive Imperia in bestiis expresia, quam id, luod turbato prius mari ex stitistibus ad Imperium cineriit. Hic vero Hebraeorum more subauditur similitudiuis nota, hoc sensu : Istae quatuor quadrigae sunt,sicut illi quatuor venti ostenti Danieli. Haec mihi in re adco ob scitra videtur probabiliter dici pos se, ut aliquid lucis ilibuamus Angeli expositioni, qu.ae alioqui alicui

videli pollet otiosa, cum non misenus obscuritatis h. abe. at ventovum, quam quadrigarum allegoria.

Qui egre aeuutur vultui co .ran Dominatore omnis terrae. J Ne quis putet casu contii agere, quae in Regnorum administration ac gloria mi tationes fiunt, ostenduntur nobilissima illa orbis Imperia astare coram Impe tore summo, & ab eius f endere, vel minimo nutu , ut dicant quo loco, tempore,arque Ordine progrestura sint. Et hoc lignificat stare coram aliquo , aut alicui assistere, quod ministiorum est. Roges vero quasi quadrigas falcatas,

α praecipitcs,aut v cntos efferos, de Vehementes , ctiam scelcratos , deipi pios inmistros esse Dei , constat ZAc HARIAE PROPHETAE.

153쪽

116 eo MMENTARII IN CAP. VI.

ex Scriptura. De Rege Assyriorum Isai. io. Vae Assur virga Droris mei,&c. in mou eram indum uis mea, ad gentemfallacem mittam eum. ct trapopula furoris mei mandabo utipis asse ferat 'olia, ' Osiripiar praeliniri de Iericap. 2s. de Nabuchoaono r. Em ego mistiam.o asum; uresin cognationes , ruilonis ait Dominus, buchodon sir Regem Aquilonis. seruum meum. Ecce quomoao prima quam driga stat coram Imperatore Deo. De secunda quadriga,id est,de Pe suum Rege,Is u.c. s. Haec u Dominus Graji, meo oro, cui apprehem di dexteram. vi publici nantes arieti ingentes,ct dorsa Regumet emam ubi indicat, quod initio capitis dictu est, educendam esse hanc quadrigam de montibus aereis. Addit enim, craperiam coram eo ianuas, ct porta non claudemur,&C. Portas areas comeram, O vestes ferreos confringam. De Romanis,id est,de quarta quadriga discitur Matth. 2 r. exercuibinsius peraedit homicidas illos,or ciuitates illo--msiuccendit. Fuit autem exercitus Romanoriun, quo Dominus usus

fuit ad illius populi punietam perfidiam. Neque hie selum Deus similes s k, ἰρύ. Ventis seruos suos sed alibi s&xinei mi-ee eadem utitur metaphora. Hoc sensu credo dici Deum ambulare super pennas ventorum Psalm. 37. quia per miniistros veloces consulta exequitur sua:& apertius Psalm. Mai. ior. ros. cripoms bem ascensum tuum, qui ambula iuper Pennas veniom. QUfacis Angelos tuos irritus , ct mini os tuos ignem mentem. Vbi ex sententia Hebraeorum spiritus pro Vento ponitur. Sic enim hunc locum acci

piunt. vento aras tuas nuncios, eorumque mim tirio uteris t

ia tibi fuerit c qibitum. Et fauet pluise md in illorum sententiae , quod de

rerum naturalium opificio, aloe usu ibi sermo est. sententian5- nullis etiam ex Camolicis placuit, ut Vatablo,& Iantario. Sed omnino eam conuellit Paulus ad Hebr. r.qui de Angelis hunc locum intelliot: ad Angelos ait inquirim dicit: Mis kι

α acit Angrios sius spiritus. Sed

nihilominus Paulus nostram sententiam confirmat: quia hic Ang los suos cum ventis, & ministi comparat cum flamma ignis.Nam licet Gregor.homil. y . in Evangelis , de Augustinus, Hesmo, & Primasus in cap. r. ad Hebri ita inte pretentur, ut spiritus sit naturae nomen ,Angelus officii hoc sensu: qui eos qui natura sunt jiritus, facit Angelos,id est, nuncios suos. Sed communiter alii proventissimunt, Angelosque dicunt vera tis este celeritate similes. Dionys de coelesti Hierar. cap. is. Damas. libro secundo de fide capite tertio. Theodoretus, & Euthymius, Genebrardus in eundem Psalmum, Basilius, Ribera, &alij in Epistol. ad Hebr. capite i. Obseruat autem I . ibi optimὰ Ribera,cum dubium est

an aliquod nomen vim habeat sub- 2, τά

lecti, aut praedicati, id facile apud is nomen Graecos ex articulo cognosci posse. Nam illud nonae,cui articulus prς- lecti, --

ponitur,subiectum est; adducitque i

aliquot exempla accommodat ex qui ous hic unum , aut alterum apponam Ioan.i. Et Deus erat Verbum

Grςcὰ,it virio: νἱλε :. ubi Verbui, articulum habet: &paulo post; Verbum cara falium es . Nam Graece dubium est, mi illud ἐγ- re ta ni, quam Verbo conuenire possit. Sed articulus praepositus Veiso docet illud esse subiectrum. In hoc vero Psalmo siue apud Lxx.siue apud Paulum articulus non est cum 'i

ritu, sed cum Angelos. Qirare hoc sub

154쪽

, ZACHARIAE

subiectiun est , illud praedicariam.

Vbi etiam obseriis hic deesse n tam similitii linis hoc sensu: Angelo, seos facit sicut ventos.

is. Hic ad rem moralem nota,ven-Ηm tis esse comparata maxima Impe-

zz: na,qui fremunt, insat,turbantque

i omnia ; sed breuissimὰ consident,& evanesciuit. Excitant fluctus, naues,&nti s hinc inde propellunt, sed mox vis tota fiangitur; neque quicquam a ventis reliquum est, niti quod eorum Itinuit violentus furor. Quare stultus est omnino qui ventos sequitur, quos assequi non potest neque si posset, tenere ce

te non possiet diu. 7 Credisntur, ut flem. J Hebr. nnet me 'sib, varie ab Inte

pretibus redditur.Pagninus & Va-tolus vertunt, istando: Vulgatus,etet flent. Sed est eadem, aut parum diuersa sententia Illi sum pictunt terminum a quo in huc sensim: Uresis sint a stando, id est,ab eo loco ubi stabant inclusis quadrigae, seu

postquam steterat.Vulgatus autem 1 ampiit terminum ad quem: ideo enim egres laesint quadrigae,ut se sis sterent Deo,&eius imperio in hac illamve parte huius illiusve negoth gratia proficisceretur. Et sanc vir. que versio mutua sibi praestat luce: Milla quam Vatablus , de Pagninus sequuntur, indicat satis explicationem , quam initio probauimus;stilicet Imperia illa aereis mo- tibus esse inclusa, veluti si care ribus coercerentur quadrigae, qKx

Esiis locis non simul egressae sitiit, ut statim ostenditur, sed alia post aliam, prout Deus illas ad variaministeria vocabat. Ribera in voce Hebr. zarnm in hiriasib , illud et causam significare putat,& ideo no malὰ vertisse nostriam Interpretem, tam dixit,ostem. Est e ve- PROPHETAE. ILTrum ae vim habere cauta, non tamen , quod ego viderim, finalis, qualis hic videtur esse ; sed essicientis,& plerumqβnstrumentalis: neq, alterius genetis sint exempla, quae

ipse adducit Oseae cap. 7. n.TI.Micheaei .n.6 . ubi hac regulam tradit. In qua erant equi nigri, egredu- botin in terram Aquilonu. J Qus 'egressa fuerit quadriga, in qua Crat cs id ,

equi rus,non declarat Anneius, ut ni vi diei ebene Hieronymus; quia cum liaec designet Chaldaeos , quoriun Imperium iam crat extinctu, eorumq; res Prophetae non essent ignotae,no erat cur de illorum euetu quicquaestet expectandum. Cyrillus putat ideo Angelum non meminisse Imperij Chaldaeorum, ne contristaret Hebraeos,quibus inuisa erat Chaldaeoru memoria: quia tantii illa adducere voluit, quae exhilarent moestos Iudaeoru animos. Esressi ergo sunt Persae,& Medi DucibusCyro,&eius auunculo Dario in Aquilonem dest,in Chaldaram, quia illa Hierosolymorum comparatione Aquilonaris est: quam cum Impelio sitae tibi potestati sit biecerunt. Et albi egressi initρ eos. De G ς' Non prisiacis hic astur, qui Duce Alexandro

, deletu Imin eandem regionem ingresti sunt, perium,

in quam ante Persae : depressaque, 'gν Persica arrosantia , tertii Imperi, exordia posito ut, eodem quo Pe

H. JTerra Austri dicitur .sDptas, quia haec a Mctidie respicit Ierus lem. Cur verbR omani,qui in qua

ta quadriga designitur ut dixi

in Egyptum egressi dicamur, cum alias etiam totius pene orbis prouincias lustrauerint non solum passibus, sed etiam victoriis,docet op time Rabera, ex quo pleraque cinrum, quae a me hoc loco dicentur, desum

155쪽

desumpta sunt. Et praecipia ac perne sola ratio est; quo licct innumc- ras alias tes armis sit biugarituR

Imperium ,& ad Romanam gloria transcripserat,donec Gr et Imperii reliquias,quae M AEgypto consederant, fractis ab Augusto Antonij, Eleopatraeq; viribus iustulum. Na,

ut constat Masrab. I. capit. I.cum

Alexader duodecimo anno Regni tui immat ira morte decederen, perium illis, quibuscum ab adole-iccntia nutritus fuerat, diuisit; qui quandiu regnarui, Regnum quoq; Graecorum stetit: & ideo statim dicitur. Ex his exiis ὀχpeccati Anti chus illustris Antiochi Regis, qui fueras Romae obses, ct regnauion inmotricesimo eptimo Regni Geae ν-Ma- rabat itaque tuc Graecorum Imperium , iurauitq; donec illa Regna, quae posteri amicorum Alexandri

tenebant, in Romanorum vcncrepotestate. Qu2d tunc accidit quodo .Egyptus, quae Ptolomaeo Lagi filio data suerat ab Alexandro, Augusti Caesaris armis in prouinciam redacta est. Tunc verψ finem habuit Graecorum Imperium,& initiuRomanum. Qii 3d docet Hieronymus, & multi alii ex antiquis,quo rum sententiam idem refert in cap. 9.Danielis. Qui dum o. hebdomadarum tempus computant,fini tum esse dicunt Imperium Graecorum morte Cleopatrς,& Roman rum inchoatum in Actiaca Augusti victoria.

ΣΟ. Adde,non omnia bella quatuor Ostensa quadrigarii in ostensa suisse Zach

oae, sed illa quae de Imperi j summa

qui sim decertarunt.Nam Cyrus multauia

prii bella secunda genitised Messesiis dicitur in Ba lonem, quia ibi Imperii mutatio frusta est Idem de

Alexandro dicendum; qui eodem pene loco extincto Dario Imperii

maiestatem Graeco nomini adiun- it. Eodem itiodo cum Romam: secundo bellorum cursu magnam O bis partem occupauissent, Sin his reliquas prouincias ab Alexandro amicis quasi testamento legatas, notamen Imperium omnino cons cuti sunt, conec adalias G es Im-

cxij rcgiones, Zgyptum, quae aia pererat ex tot prouinciis,addiderunt. Tunc viro Augustus Imperator dici potuit: tunc ab illo Edictu

iit, ut describeretur uniuersus orbis. Hae igitur de causa equi variudicuntur ad Aus in egressi, quia AEgypto, id es Australi regione domit priiniim vocari potuit Roma

norum Monarchia. M aurem et . ni roburiti sim , xi runt. J Quartam quadrigam trahebant equiv ij,&sortes. De uti is a vatu

dictam est ab Angelo cxiiisse in re sionem Australcm; de sortibus,qui hoc loco dicitiatur robusti mi, Autrobique I A Amusim, qui line dubio a variis diuersi ii iat. Licet c muniter Interpretes, tum de his ni- nihil seorsum dicunt, eosdem esse indicent. Titin quia hi non dicuntur egressi in Australem plagam, sicut vati j sed exiisse, & quaesiisse ire,

atq; discurrere per omnem terram.

Deinde illud autem aliquid omnis no diuersum ostedit. Accedit auda

Dan. c. a. ubi ag t de Romanorum Imperio, in serreis pedibus dii lin- in aliquid indicatur,nempe scr-.rum,& lutum, quς commisceri non possunt. Tractauit quaestionem ista Ribera pcne solus, M satis eruditu; . . alij aut omiseriint omnino, aut pcr strinxerunt leuiter,& obscure. Nuc quando constat in equis variis Romanos adumbraci , videndum est qui

156쪽

ZACHARIAE PROPHETA r. I 20

inani siit illi robusti, qui eandem

. cum Romanis quadrigam suta

eunt.

. R. David Isi actitas, seu Maho- metanos esse putat, qui latὰ dominati sitiit : cui subscribit Arias Montanus. Sed hoc mihi nullo modo videtur veris mile; quia equi vari j, ac series eandem traxerunt quadrigi; sed Isinaelitie nunquam cum Romanis iniAe Imper ij s ocietate. Praeterea Imperium ultimum diuisum

iri dixit Daniel cap. z.Sed qui diuidi

potuit Ismaeliticum Imperiu, cum nunquam fuerit cum Romano coniunctum 3 Et est satis veti simile de iisdem agi a Daniele,& Zachatia, ab illo in pedibus partim serreis,& partim q&libus, qui ab eodem plant

rio nascuntur; ab hoc in equis v

xiis, qui pri , in Austrum,& inrobustissimis, qui deinde in omnem

terram discurrere gestic bant.

3 Longε probabilius est,ut optim E I niectat Ribera, in equis robusti iashM simis Gothorum potentiam,& beblicam gloriam adumbratam fuisti .

Ad quod persuadendum obseruat

hic non agi de tempore, quo Romani nomen, &maiestatem Impe-

iij pepererunt sed de alio, quod postea consecutum est. Gothos vero a

Romanis suisse victos, ct sub eorum lignis diu, ac saepe meruis latis exploratum. Cςrte sub Maximilio pugnMunt contra Parthos: sub Constantino conua Licinium,&eqpropὰ tempore quo capta est Roma a Gothorum Duce Athanarico, seu Alarico , Honorio Imperatori bellicam operam nauarunt. Hi ergo non exierunt i 'Austrum cum equisu ν xiis id est,i binarin quando victa

... α iij commis Zaulanmanis Ducibus nauatam , tandem sub Honorio, rupto foedere , populi Romani prouincias inuadunt,&Occupant; & ipsam urbem rerum dominam aliquando diripiunt. Hi in diuersia paries exire moliuntur, quia pro sua multitudine, &bellica virtute angustos fines sibi esse arbitrabantur.Qui tamen asperrimis io cis, & quas areis montibus inclusi adiuina tenebantur potetiame, quod fecere postea, quando audierunt ab Angelo perambutite terram, nsi in finitimas solum, sed in remotissimas etiam regiones erumperet. Occupauerunt enim Asae, Europae, atque Aphricae, neque exiguam, neque ignobilem partem. Neque longe erraret ab optima λψ' .coniectura, qui crederet hanc Pro- s. apbetiam ad Hispanos quoque perii- robustissinere, qui ex Gothico sanguine bo- i tu,

na ex parte, de genus derivant, de ii no . floriain. Hi enim propter maiorum suorum bcllicam virtutem ab Imperio Romano iam olim diuis sunt, cui aliquando ante Gothorum tempora seruierant. Hi supra omnium gentium virtutem,&audaciam, inibsupra omnem historicam fide trans. misso felici clatia ad ortum , atquo occasum Oceano, non solum longissimis spatiis dissitas prouincias

nauigatione atque oculis, scd etiari, victoriis ad nuracisum usque illustribus obierunt. Neque hoc de H spanis cogitare ac dicere audacis est

ingeni j; quando viri docti non pauci in extremis verbis Abdiae, & Isai. cap i L in tr smatinas regiones Hispanorum ingressum praedictum Ule putant, in quibus est Legio- .hensis, & Montanus, &- Reblaus, . : noster libr. i 8. quaest. 23. Sed ut 1 hoc communitet , & .merit5 ab- aliis improbatur, sic puto hoc, cripuum cer pio, tamen a

157쪽

'ilo COMMENTARI 1 su

gnum vetvum sub trahere.

ad rei ipsiuς veritatem accedere. R ilio ceres rerum stiritum mei in tora Aquil tu. J Agit hia de Pet-farii na imperio contra Babylonem milib. Et clim multa significet ; hic tamen ut I xx. interpretam tur.& nos cap. s. diximus, furorem

sigilificat.hoe iensu: immissis Pellis, remque Babylonicam late vastantibus expicbitur, de saturabitur faror

meus, quem iam antea grauiter imbiberam in Chaldaeos, qui populum

meum duri sis vexaveriit , quam ego praeceperam. Iuxta ea, quae diximus cap. i . Ira magna ego miscorsuper genus crurat ego iratus s. mp rum, si vero adiuuerunt in maeum.Ita

exposuit Cyrillus; deest metaphora

ab iratis petita, quoru animus dum furit,seruet,atque uat,& nunc se huc,nue illuc incessanter rapit. Cum autem expleuit se vindicta, iuemadmodum si mari inducta esset tranquillitas. deseruescit, considet, de quiescit. Vide quae diximus in illud Isai. i. resola oressper ho Ibium is Aliam expositione adducit Hieronymus ex Hebraeorum sententia,

qui hic spiritum prophetalem accipiunt in hane sententiam: Requi scere secerunt spiritum meum prophetalem super Chaldaeos, cum iam fini deleti. Nam ante hoc tempus urgebit Babylonios Deus frequentibus vaticiniis,a quibus nune dicit esse cessandum. Et quidem pro dono prophetico sumi constat Micheae i. Vtinam non essem vir h semipiritum. mendacium petias A. querer; id est, utinam in hoc non es.sem verus Propheta. sed placet magis prior expositio. Haec tamen ad sensum moralem optima, quae indicat Deum quasi iam defessum admonendo Chaldaeos , velle se quiescere ab eo labore frustra tu i

mo ulcisci vult populi sui vexationem crudelem, & tot irritas iam nitiones. Hoc idem minatus est peto Zachariam supra cap. i. dum dicit. 'Conuertiminiri seu vestris, dec.

pherat nunquid in sempiterni uiuent' Vae peccatori ubi ab admonendo diuinus quieuerit spiritus.Vide quae diximus ad illud Cant. s. Dilecti meus misit manum suam per forame . Sume a trans gratione ab Holdai. Tobia. J sicut Daniel cap. 2 dc . ubi egi siet de quatuor Imperiis, sermonem transtulit ad aeternum Christi Regnum: sic nunc Zach rias de Christi Regno inducit vaticinium, sic tamen obseurε, vi Hieronymus proposita dissicultate deterritus in Prologo secundae partis

huius Prophetae nam illa de liorum diuidit, de Commentaria 4 se dicat

eleganter, de ut aliquando solet in senili aetate iuuenescenti ingenio. Ab obscuris ad obsecura transimus, O cum Mose ingredimur in nubem, O caliginem; absim absum inuocat in voce cara aliarum Dei, Unrani D'rando via r spiriti, es in circulos si s

reuertitur. Lab imhaos patimur err

res, Christi cara regimim o et est m. Ad sit utina Deus, ue iam in nostro Propheta propiti intuemur,

dum eundem cum Hieronymo i byrinthum ingredimur. Sume a transmis ratione ab muri, est Tobia, ct ab Maia ,stvenies tu in die ilia, ch intrabis domum Ius fluSophoniae, qui venerunt de Babum Constat ex lib. i. Esdrae cap. I. dc 2. Plurimum auri , atque argenti oblatum esse adornatum instrumamque templi ab his, qui in patriam ex captiuitate redierunt Et lices nihil ei de te ex Scriptura certu habeamus est tamen probabile, ea omitia nisnera alicuius viti, cuius esset explo

rata probitas, dc silis, custodiae esse

158쪽

Z Ac MARIAE PROPHETAE. IJ I

tomissa. Ille vero videtur fuisse Iosias filius Sophoniae, qui,sicut ex sentento Hcbraeoruin refert Hieronymus, fuit aedituus ,& custos templi. Cyrillus vero putat statutu esse gazophylacium a ludetis qui E Babylone venerunt , ubi pro templi instructu dona seruarentur,& eius custodiam esse creditam Iosiae fidei Iubet ergo Deus Zachariae,ut ex Iosae domo sumat aurum, de argentu quod oblatum est ab Holdai, de Tobia, m. qui E Babylonia remearunt, siue tunc primum, siue multo antὶ cum

Zorovabet:&ex eis coronas con-

fiet,quas in capite ponat Iesu Sacerdotis. Litera valde confiasa, atque implexa est, quam sic ordinat Hieronymus. Sume tibi Maab Itala aut venerunt ex Ba-b loe: ctyumes oeu, qua Hserumur

bis in domum Sophonia, ct ibi facies,& Ego quidem non dubitarem illud, qui venerunt, accommodare Iosiae,& eius patri sophoniae . quia. ut Verba disponit Hieronymus, lon- sum est, & durum hyperbaton; neque quicquam est, quod nos cogata teracsipere. Esdr lib. 2. c. vlt me

tio si iusdam Tobiae, apud quem publica gaza,in sacra seruabatur. 1'. Et facies coronas. J Hebraei quidam

τ ex antiquis, ut refert Hieronymus, iunioribus R. David, de non onis nulli etiamex nostris existimat duas ' coronas seri iuberi , alteram Iesu sacerdoti;alteram Duci Zorobabel sed est communis omnium antiquorum, recentiorumque sentcria, unum Iesum duabus coronis filisse coronatu, ut Seruatorem Sacerdorem ,& Regem, Pontificia, ac Regia corona figuraret. Neque durum videri debet, si caput unum gemino diademate onerari videatur Dotius, quam ornari: quandoquidem necesse non est simul utrumque gestare: scut in Imperatoria inauguratione triplicem diuersis temporibus coronam accipit Imperator, ferrem,argenteam,auream. Neque si eodem gestaret tempore, quicquam esset incommodi , cum in Pontifice Christi vicario triplici diademate thiara resplendeat. Scio nonnuros legere coronam in singu lari ; in quibus sunt I xx. paulo inserius, ubi nos habemus, ct corona erum Helem; & Chaldaeus hic. Et

indicat Hieronymus in Commentariis dum dicit. Iubetur autem Propheta, ut postquam coronas imposuerit, seu corona super caput Iesu, dcc. Induxit, credo, hos Interpretes , quia coronis in numero multitudinis adiungitur verbum singulare erit,

πω m ρὼ una aioroth tihi , ides ,er corona erit. Sed satis est notum apud Hebraeos nomini plurali verbum adiungi solere singulare; sicut apud Graecos. Et ecce vir oriens nomen eivi. JPonitur hic relatiuum eius sine antecedenti, quod praecellerit. Quod genus quoddam est aposiopesis, de quo pluribus egimus in Commentariis nostris super Cantica ad illud cap. 1. O litur me solo stris sui. In quo mirifica quaedam epittas est,&significatio animi in alta quadam cogitatione faspensi. De Orientu nomine satis multa supra cap. 3. quod G e lignificare diximus;& sine dubio de Christo intelligendum.Neq;

obscure indicat Propheta cum rationem reddit, cur geminam coronam iesu Sacerdoti dederit ; quia nimii ii Iesum Sacerdote summum, &a ter num, qui Rex etia fusurus erat, adumbr. ibat. Quida in Oriente aut Vermine Zorobabel . intelligunt illi e duabus alteram corianam accommodant. Ita nonnulli ex Her a

159쪽

13L COMMENTAR s

braeis, quos sequitura Eeodo retus. Sed communis est Patium t enteri ' tia,& multorum ex Hebrps, quibus

accedit Chaldaeus, sermonem hici esse d Messist Neque nomen One- tu aut Germinis satis aptum est Zorobabeli, de quae sequuntur omnia, non illi valdξ consentanea. i Esubier eum orietur. J IJ b. do si. aut de libido: in utraque valetastixu P au Pro one urasset, est ri mach, id cit, germinabis. Quod sue achiuξ sumas, seu passive optime cadit in Christum Passiuὸ quid ε iuxta

sententiam Hebretorii, ut refert Hieronymus,quia e conuertunt in huc

sensum. Exstrepentὸsuccrescera, ex radice se a in sini tudinem germinupia abit, id est habebit a se ipso ut

crescat, & non ab aliena virtute. Achiuὸ vero in hanc sententia. Era di et exseramni umeros, ct tirq

sirps nobilis quoquoversas diss - . Iuxta illud Erasin vitis, vos palmites. Et idem sensus ecit,si sita iri

interpret Ere,ut vult,&exponit Hieronymus. Subter eum orimur multitu-λ credemium, O ad coitur Eccli . 3 :. Alius sese mihi sensus offert,quem es a' , ' nemini persuadeo, tantum aliorum .mbra re iudicio examinandum relinqU. . , '' Iesu Sacerdote orietur alius Iesus Servatot, qua ratione aliquid, quod sub umbra latuerat, in lucem prodire dicitur.Cum ergo Iesus hie sacerdos multis modis figurast, a que umbra Christi, Christiis ab hoc umbratus prodibit aliquando gemina redimi tua corona; sicut uic Sacerdos, qui hoc loco, si unquam, Clitisti typus fuit. Nam cum ante haec tempora Rex esset a Sacerdote diuersus, a captiuitate tamen duae istae dignitates , ac tituli in unam personam coieriant. Neque unquam . buerHebraeos a captiuuate, nisi ex

i IN CAP. VI.

tremis eius Reipublicae temporibus, Regium nomen auditum est. Sandiu historia Iudith de Regeni-hi de Sacerdote veto Maximo multa, cui cap. .Regiae partes, Ac in Oratoriae dat et sunt.Nam Eliachim Sacerdos,qui cap. i s. Ioachim appellatur ; Scri sit O uniuerses per quos via transiim es potervi, et o mei Aasum montium , per quos via es pater uad Drusi mrct ilia costodirent , et a rusti iter esse poterat inter montes.

constituerat eis Sacerdos Domini EA

chim. Atqui istae Regiae partes sunt. Probat hoc historia Machabaeorum, ubi quidam Sacerdotes .dc D

ces esse dicuntur. Mathatias libr. r. p. 2. Ionathas cap. I. simon cap.

1 3. Quod vob de hac vilibra Ieiu Sacerdotis id est .ad huius exemplar.& i pum Christus exierit, prodantea, quae sequuntur Nam quod fecit Iesus Sacerdos typicE . idem altiori quodammodo vere fecit Iesus Se

uator Vnde additur.

Et ad sic dis templum Domini, O i extruci templum Domino. J In hoc Lindiserit Christus Iesu sacerdoti, ruta sicut alter templum Domino, ea re supra firma petram templualiud illustrius, contra quod non

praeualebunt portae inseri Domino item inlificabit .Repetitur autem bis eadem sententia iuxta Hebraeorum consuetudinem, ad significandam inruorem vaticinii certitudinem. Iuxta ea.quae diximus Cant. s. num. . Quam regulam tradit Hieronymus in illud Iob. 1. quod verebar, a dii: εc Aug. Pnaim. prope initium.Nisi mauis, quod mihi vam dὰ videtur verisimile, alteram par-.tem ad Iesum Sacerdotem , alteram ad seruatorem referri in hane

sententiam. sicut Iesius Sacerdos aedi

160쪽

dificabit templum ita Christus.

ubi satis ostenditur quemadmculuma Iesu Sacerdote Seruatorprodierit.

Silerer auten: Hebraeoru more n

. ta similitudinis; quam si addideris, a lid erit clarius.

G i se portabit gloriam. J Id est,

corona gloriosam , iuxta illud Psal.

. P0uisti in capite eiis cor iam de Ecce hie Iesus Sacerdos coronatus quomodoletan Ser- uatorem adumbrat.

i M. Christus vetus Rex tuit. Plal. i. Ego aurem constitutus Am Rex.& Lucae. t. Ur dibit ei Dominis sedem D. utid.

a sinatem . Ex hi fit verisimile, summam potestatem eo tempore sit ille penes Iesum Sacerdotem ; ut omnino Christum adumbraret:Z cobabelem au mfuisse ipsius administrum ad opus templi resque alias Mauioris negotii. Atque ideo cap. 3. vidimus sumpsit se datim, de ve- stimenta gloriae ,& nunc coronas Quar, geminas. De Zorobabelenihil vidimus, nisi sitisse in eius manu lapidebes. stanneum,& posuisse primum hipi dem in templo instaurando, re impositurum esse postremum. Quod non est summae potestatis negotiit, sed eius cui a potestate summa id negotu datum est Sed, ut Zorobabel Rex fierit, certὸ eius posteri non fuerunt: imo ut tradunt Hebraei in sed Nolam, Zorobabel aedisi atotemplo in Babyloniam rediit, ubi

mortuus est. Ab eo tempore constans , Sc illustris est Sacerdotum successio tum apud Esdram lib. 1.

cap. it. tum apud icriptores alios. Neque in finis , aut ordine tempo- rum Zorobabelis posteri nominan- tu sed Sacerdotii. Vide Genebra

dum in Chronologio amo 3 6 3 S.

Abul. in cap. 6.q.8 .lib. r. Paralip. Iosephum lib. ii. Ant. c. 4. qui dicunta cantiuitate potestatem summam fuisse in Pontificibus. Et consiliam pacis eris in re illos 3s duos. JFuerant antὸ saepe controuer- ki: dissae inter Reges.& Sacerdotes, adeo ut vexati cepe fierint, imo &occisi saee a Pontifices a Regibus , ut liquet in Mi M. Achimelec, quem occidit salil , scin Zacharia. quem occidit Ioas in atrio domus Domini 1. Parat p. 26. Ait ergo Dominus futuram este pacem inter illos duos, non quidem inter duas personas, sed inter duos Magistratus, seu dignitates personarum. Quia deinceps si non omnino in Iesu sacerdote, quia de Zorob 'bele multi dubitant; at in eius posteris item Sacerdotibus harebit sterque titulus.Quare duae coronς, postquam Sacerdotis caput attigerint, iubentur deponi, & ad templsi transferri, quia in teplo habitaturae sunt, id est, in domo Sacerdotis. Ac

si dicat ; qui templo praeerit Regia,

ac Pontificia corona ornato,praeerit

etiam Regno Haec mihi satis verisimiliter videntur dici posse. Quidam illos, inter quos futura dicitur esse pax , Deum intelligunt, & homines, quia Christus Sacerdos , de mediator peccatores cum Deo conciliabit. Alii duos potapulos Iudaicum,&Gentilem ha nus inimicos, uniendos esse dicunt angulari lapide. Sed utraque explicatio ideo dissicilis est, quia nihil videtur praecessisse, quod ad homines peccatores,seu duos populos pertineat,ad quod referri possit illud, --ier ilios Δos. Melieis fortasse coniectirent iuxta I 37. ea , quae supra numer. 31. dicebamus : qui consitum pacis futurum

SEARCH

MENU NAVIGATION