Gasparis Sanctij Centumputeolani e Societate Iesu theologi, In Collegio Complutensi sacrarum literarum interpretis, In Zachariam prophetam commentarij cum paraphrasi. Nunc primum euulgati cum tribus indicibus vtilissimis

발행: 1616년

분량: 380페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

ZAc MARI E PROPHETAE. finiebant. Alii spiritiraliter: quia

hic agi putant de Gentium conuersionein dicunt has ciuitates serii-m aliquando esse intra Ecclesiae siles. Sed hax milii paritim probis

tur quia illud eius non videtur ullo modo respicere terram promissi nis, his antea nulla mentio praecessit; sed potitas Damascum; &his verbis signincari has ciuitates interminis esse Damasci o tam situ, spatioque locorum, quam societ te vindi : quia erunt eiusdem supplicij seciae eodem numerose que ordine habitae, quias e eisdem

sceleribus implicuerunt. r tione a Paulo cap. . ad Galat. mos sina coniunctus esse traditur Ier

salem non quidem situ, sed mysterii similitudine. Sin vero illud eius respiciat requ: midem emensu ac si cicat, suturas quoque cum Damasco,d Hadrach illas ciuitates interminis , in quibus requiescet diuinus furor,vel esse intra sphaera, ad quam effindet se diuina vindicta

m Ge.JHebsumi salvem fuit lia. Et ita vertunt I xx. sed apia Hieronymus reddit, assumpserami sibi si untio , quia isti erant non tam aliorum opinione, quam sua, non tam ver quam flicata,& filii-li Gruina sapientissimi. Irti ridergo sapientes vocantur Tyrii, &Sidoni, sicut Deus Ezech. 18. stultam sapientiam , aut vanissimam sipientiae opinionem obiicit Regi Tyri: es nitores tu Davi uis, bo e secreti no est absconduum a te, .ubi illa eadem propὰ dira tu quae nunca Zacharia. Ex quo apparet sermonem hicesse de tem porali, otii is vindicta, quam de conuersione ad fidemmam sapientia superbe,atque inaniter aurase

ta, ct auarim, de qua statim. non tam diuinam misericordiam alliciunt,quam iram inflammant.Porro ubicunque seperbia est,& auaritia,

quae undecimque pecuniam corra 'at ori

ait,& eo praeceps rapitur, unde se primum spes aliqua quaestas osten-t iniuria.dit, nunquam abesse selet iniuria. ineverisimile est iniurios suille Tyrios & Sidonios Hebraeorum populo,vel dum grauis limis vlliris illorum opes exhauriunt, vel dum apud se captiuos pecunia a proximis hostibus cocmptos seuere tra- ωnt. Alterum indicat Zacharias statim dum dicit; di non irau ibit -- peremum a exacto haud dubie ille,

qui coaceruauit argentum, quasi humum, & aurum, ut lutum platearum. Alterum colligitur ex r. Machab. p. .ubi cum incrines Iudaeos ab armata atque innumerabili inimicorum manu superaturi iri crederent, venisse dicuntur ex vicinis regionibus mercatores cum argento, ut ex Hebraeorum populo mancipia emerent , quod etiam ante Zach.uiae tempora contigisseveri simile est, cum saepe ab hostibus varie iactata,atque astitista fuerit Iudaeorum sortuna. De Turi Sidonisque diuitiis vide Isai. is. EZe-

siti m l in im sese Tyrus prouide, Tyrius --

ac fortiter contia vim horalem, alia vina que humanos casus conlinunteiis , 'satis ostendit Ezech. cap. 27. sed striniit illam diuina pol tia, ante Zachariam per Nabuchodonosor, ut dicit Isaias cap. 13. α Erechiel c. isaleinde per Auxandrum,ut pro Wfinae testantur historiae t tandem per Iudaeos, ut hic praedicit Zacharias,& statim videbimus. Et reviset in .in se ritudineειν δ is. Tutain se putabat Tyius ab hostis busν

222쪽

iῖ COMMENTAR

bus, quia muris cingebatur, non tantum lapideis,quamquam ab his quoque satis habebat nrmamenti, sed etiam marinis , aquis enim ei gebatur,inque nomine & placebat ubi & fidebat maximd, quod sederet in corde maris. Sed diuti uep tentiae nil est non expugnabile,quae

per unius homunculi manus, & in .dustriam muros mauit marinos, terrestribusque copiis liberum c5strauit irres Itan , ad euertendam urbem. Cum enim olim Tyrus,sicut nunc Gades , a continenti ob

suo disiungeretur fieto,spatium il-ud strauit Alexaderi actis molibus, peninsulamque fecit. Idem ante Alexandrum secerat Nabuchodonosor ut dicit super Ezech. Hier

est. ubi tradit sermos Nabuchod noser decalvatum habuisse caput,& depilatos humeros, dum copli nos,lapidesque comportant ad obstiuendum fretum, id est,maris angustias. Hae vero ut docet Curtius lib. . quatuor stadiis, ut vero Plin. lib. s.cap.i'.& Hieron. in Isu.α23. de Ezech.16. 27. septingentis passibus Tyrum a continenti disclud bant. Q uri vero vastata stetit Tyrus docet Ezech. c. 26. ea dicendi forma qua Hebraei extremam vastitatem explicare solent: ita ut neque pertenue mancat antiquaegi vestigium. dan .inquit, puta zibini,. rem eiici Aea d in

etiam dicendi genere usus est Isaias Propheta es

cxtremam calamitatem minaretur

domui ieroboam s. Reg. q. Mu-ΔMMI Ucias domus Ieroboam, sicut

, ara sint simus Uiue - ' --d illic in puluere radendo, idehie significaturin mundando finim, cuius pars nulla relinqui solet. Et

I I IN CAP. IX.

idem de Babylone missici r a P. Omin scopa,

Et igne deuorabitur. J Quando incendio conflagrarit Tyrus, non inuenio: sed coli Crasse certum est ex hae Prophetia i nisi ex via Scripturae dicamus ideo Tyrum dici vastandam incendio, quia extrem omnia passi est. Sumna veris cal mitas incendθ,ac ni nomine e elicis solet,quia ignis omnia consumit, ac peruit. Eadem metaphora

in eodem prope argumento usus est Abdias cum dixit: Gem domiti

domui Vo. si pati. Est autem mira amplificatio aluinς potentiae,quod

ciuitas cincta undique mari inter medios suetiis, tot instructa ad resistendum machinis, non tormet

tis soluin bellicis quatiatur, sed etiam ab imatur incendio. dii Q, - - haec ad Euangeli j tempus referas, tu-- Tytique conuersionem, multo est magis admirabile,quod superba ciuitas, & sapientiae opinione veli menter inflata; tum diuitiis abundans,quae,ut dicit Matth. c. v. siue ea semen patri amittiis: & in cordematis, id est, voluptatibus demers Zae omnia horrent, ac respuunt ueritatem Euangelij, cessi tamen doctrinae Christi, & liberam ania ceruicem iugo subiecitEuangelido.

id ergo erit tam naturae impr abitate quam studio, atque artec intra omnem pietatem munitum,

quod non expugnet coelestis di nae vis admiraditur urbis Asia ,or timebit quo iam i .

Ga . J Vastitatem minatur ciuita, vasti

tibus Philistiuorum, quibus cum Hebraeis longa sitit atque allidua pene dimicatio, quaeque opem tulerunt Assyriis, cum in Iud fines irruperunt,sed eadem expeditione,

223쪽

ZACHARIAE

α cursi tam Ty',quis Palaestitii

vastati sunt, quo Iudis, quorum ipsi fortunae, ac commodis inuidebant, ut dicit Hieronymus lib.1.

de Ierem. 7. Confundenda verbdicitur spes AEdonis, & aliarum ciuitatum, quas statim commem rat, cum excisas viderint ciuitates aliae potentissimas, & Eiusdem sceleris socias Damascu, Hadrata, &Tyrum. Quid enim sperent incolu--mitatem dc salutem ciuitates uiae, de pine nudae , cum saviam multis modis,omnique bellico amparatu instructam cecidisse videamiit. Et As An η; habitabitur. J QDd de Ascalone hic dicitur, credo de aliquibus aliis Philistinorum ciuitatibus esse dicendum. Desertam sane suisse Gazam docent Acta

Apostolorum c. 8. & de toto marino tractu , quem incolebant Palaestini,satis aperte constat ex iis, quae mox dicemus. - idi. Et inusipareatoris . cimo. Heb. Alo et mam est, quod alibi ab Hiero-

est , de se to natus ) in Ecclisiam

Domini. Et iuxta hanc explicati nem quidam hunc manarerem esse

rutant Alexandrum, qui uitiis fuit eque Philippi filius, ut Olym-

pias mater confesta est:& eo nominea Philippo repudiata. Hic vero, ut postea cicemus, Phaenices,&Palaestinos domuit, & in corum fini-hus dominator sedit. Ita Lyra, de Dionysius. Hieronymus tamen,&Ribera Malij, qui haec t. antum spiritualiter accipiunt, Christum dicunt esse separatorem,qui frumcntum a paleis, bonos pisces a nialis, dc aurum separat ab scoria. Sed nos qui historice priorem huius capitis G. Divis Oinm. in Zachar.

partem accipimus de populo I

daeorum, aliter interpretemur necesse est. An vero mager iste, seu separator sit Alexander, vel Iudaeo nim Populus , tunc definiemus, quando viderimus.an unquam posita a Iudaeis ciuitates istae Labitatae fuerint. Quod mox faciemus. Et auferara Formnem eius de ore

iuri at ue effusi sanguinis, suo nimirum sanguine. Est autem elegans metaphora silmpta ab his feris, tu

captam praedam lacerant, ac vorat: accidit tamen interdum potentior aliqua vis,quae praedam extorquetiam iam vorandam, neque selum rictum hiantem, S inanem relinquit excussa er da,sed ipsς quoque

ierae praeda uunt. Hos genere loquendi vilis est Iob c. 29. Conter tam molas inmur; cs de den ιb:us eius aufereb/m praedam. Neque longe di

uersu cap. 2O. Diuittas,quas deuorauti, evomat, est de ventre i s extrahat eas

Deus. Vt ergo isti male partam pecuniam cum magno suo malo, atque criiciatu euomunt; sic ille . de

rat,sanguinem cum dolore reddet. Porro noc loco allusuin videtur ad antiqui saeculi coiit uetudinem, in quo homines scrinum in modum inimicorum quos in acie, aut alio D is modosuperassent,aut bibe- banis guinem, aut cartara deuorabant. Qua de re nos multis c mus in cap.is. Actuum, dum calliam reddebamus, cur Deus olim

populo suo sanguinem, de siti soc

tum prohibuerit. Et relinqueti rei iam ipse De i nostro. JId est,erit locus ille quondam alie- nus,& deditus inani Idolorum cultui,subicctus Iudaeorum senti: a que idco I cum verum colet, sicut prouinciae aliae a Iudaeis habitatae,

224쪽

quos sibi ex omnibus Dominus elegit. Eierit' si dux in Iuda, ' Accaron qu si tib 2iu. JSuperandi dicuntur Accaronitae, & in eis omnes etiam Palaestini; qudd si qui supereriint ex ipsis, erunt Ii sitis,quod olim Ie-busta; ut liquet ex Iosue ciis.&Iu dic.i. restitere Iebusaei diu, neque vinci potuerunt ante Re tum D uid, a quo debellati, & a sua arcentunitissima, quam propter muro rum firmitatem, & loci naturam a caecis, & claudis defendi posse existimabant,desecti sunt. Sic Palaestini diu cum Israelitis, &varie comsucis, nequesemel in acie superi

res, tandem subiugabuntur,ers qtie in Iuda Dux, qui praesit,& in Accaron subditus, qui non aliter seruiat Iud otiim Duci,atque Ieb seus olim Dauidi. Lyra,& Dionysius Ducem istam Alexandrum esse putant, qui optime in Iudaeos antimatus non aliter illis subdidit Ae- caronitas,quam Dauid olim repugnantes Iebusaeos. sed, ut mox dicemus, hic nihil de Alexandro. Haec, tuae a nobis dicta sunt, non videntur adhibere literae vim ullam. d si Iudaeos in regionibus

hoc capite commemoratis inquam victores, & dominos consedisse probauerimus,& non tantum Al xandrum, ut aliqui volunt, nil, credo,in nostra sententia nobis sue erit ne 'i'. Subiugatas fuisse ab Alexandro Tyrum,Sidonem,®iones olim subditas Philistaeis, & uibus tunc dominabantur Persae, satis constat ex prophana historia. Vide Iosephum lib.ii. Antiq. c. 8. urtium lib. . Iustinum,Plutarchum,Diodorum Siculum, Apri num. Et ideo qui in mamzere, siue spurio, aut sicut noster vertit,1 .seraure, qui scisuriis est in Azoto, Alexandrum intelligeret, ut fecit Lyra & Dionysii v quidem cingitaret; vereor tamen ne satis ad te-xfiam accommodatὰ

illud difficilius, an Iud i in suam 1

quoque ditionem non modo re- i, pigiones ab Assyriis, Babyloniisque

ablatas , sed etiam quas nunquam ranu antea pol erant; cum tamen ad ictram promissionis pertinerent, irpost haec tempora Zachariae rede iς- gerint. Mihi sanὰ certum est ad Iudaeorum Regnum illas quoque: prouincias accessisse, quod multae rationes illaeque prauissimae mihi persi radent. λmum, quia hac de re sunt multae, neque dubiae, aut obscurae Prophetiae. Supra cap. 2. P gloriatim sit me adgemes, quas liaue m vos, &c.'erumpraeda iis, qvi seruiebam Au Et Sophonias cap. 2. apertὸ G ae,Azoto,Accaroni,&Ascaloni, & funiculo maris, id est tractis maritimo, ubi Tyrus est,&Sidon,vastitatem minatur, & su iicit: Et erit uniciam maris requies a florum cst cauti pecorum; es erimum cutim etin, qui remanseris de domo Iuda. Et clatius Abdias:Et transmir ito exercitii huius filiorum Israe , omnia Chana1 orum haereditabit efqQ ad Sarept. haec ad Sidonios pertinet) ct transmigratio Ierusalem, qua ad Bosphoron est, possidebit ciuitates si bi hae dicuntur alibi funiculus maris &concludit Abdias:/m

Domino Regnum. Eodem, Ut reor,

sensu, quo dicitam est a nostro Propheta nuper; relHuruetur etiam ipse Deo nostro. od praedixit multo

antὰ liaias cap. s. n.r'. - 1 ra tua, Ositudines tuae, cs terra ruina tua nunc an usta erumna halitasstria

bunt te.

Secundb, quia id constat ex historiisaviata. H.Iudi decu uisis

225쪽

ZACHARIAE PROPHETAE.

Num terram alienigerarum, ct di mii,3c cep 'χλι Mitiuum,cst re-ue sine,' in terram Imia. d autetunc alias quoq; ciuitates subiugauerit colligitur ex lib. 2. Mach. Io. Vbi dicitur cepisse Gazaram, quae Gaza est,ut tradit Iosephus Gocionis filius lib. 3. c. 13. & quidem Gazam in Iudaeorum potes late sitisse docet alter Iosephus lib. . Antiq. c.

ii. nam eam aliquot post annos rebellantem recepit Alexander Hi cani filius, neposSimonis Iudae M chabaei fratris. Iamniam quoque&Ioppem, quae ad maris funiculum pertinent, captas esse constat lib. i. Machab.c. I 2. Multas quoque ciuitates habuiste Iudaeos in Coelesyri totoque tractii maritimo, docet AEgesippus lib. I. c. r8. cum seriabit illas ereptas ei se per Pompeium Iudaeis. Ex iis,meo iudicio, satis constat,

rimis,quam aptE haec de tempor Iudaeorum Regno intelligantur Constat secundo quis sit ille separatόr,qui sessurus dicitur in Azoto: non enim Alexander est, sed Iudaicus populus, qui separator dici potest,quia veteres a Palaestino tractis habitatores expulit. Seu certὰ quia nameter alienigenam significat, ut vertunt Lxx. Mazer Iudaeus vocatur,dum Palaestinam habitat, quisnsi indigena illius prouinciae , sed in eam ingressus aliunde. Si verum ei set quod Stunica dicit, Hebraeos a Philistati mamzeres appellari con- viiij gratia, quia non erant nati in ea regione,in qua consederant, sed ex 'Sypto, aut ex Mesopotamia prosecta, quos Hispanus vocat adireneri os de hi plerumque male audire selent sensus esset facilis , nempe eos,quos ipsi per ludibrium vo

cabant mamzeres,Azotu talisuam

dominos, & indigenas pollemum.

Sed non video unde hoc stunica discere potuerit. Est sanὰ acco

modatum huic loco nomen essen gerae, quo utuntur L xx. dc putant

multi ex Hebraeis Doctoribus, &apertὸ exponit Chaldaeus. Habitabis, inquit, Iprael in Afrid, id est, in

Azoto,in Dermetisciu extranei. si ergo mamzer alienigena sit, duplexerit sensus, dc uterque neque Ineptus, neque inelegans : nam illud alienigena,quod pene proprium erat Philistinorum nome,qui id est, abenigena dicuntur, referri

eotest ad ipsos Philisti nos , & sensus erit: Philistinos tune,si unquam, maximὰ vocari posse alienigenas, quia in sua regione habitabunt tanquam in aliena,vtpote aliorum potestati subiecti. Referri item potest ad Israel, in hanc sententiam:Tunc vere dici poterit alienigena habit turus in Azoto, quia Iudaei alibi noti in AEoto domini sedebunt.

Et circumdabo domum meam eFio, qui militant mihi euntes, fi euertenses. JAut domum suam appellat Dominus templum, aut terram promis

sionis. Qi cuque modo accipias, aptus est, & facilis sensus in nostra sententia, quoad terram quidem promissionis. quia totus ille trachiis , qui funiculus dicitur maris, ubi Tyrus est, & Philistinorum eruuitates,ad terram promissonis pertinebat;vt constat ex Iosuec.is ubi Iudae funiculo adscribuntur. Acchron,Gaza,& Azotus,&c.& mali timum littus, δc cap. i9. niculo Aster additur Tyrus,& quidem te in Chananaeorum, quae data est Qtiis Israel mari ipso definiebatur

Num. is . ubi exploratores dixere:

Chananam moratur iuxta mare,o cim

quam olerunt omnes Reges Chanaan

226쪽

COMMENTAR

AG. Dicit ergo Dominus domum ibam, id est, regionem tibi, suoque populo delatam, quam alieni ebvsque policderant, habitandam esse non ab externis,&incircumcitis, sed a sente suo stigmate notata. Neq; irustra dicituri, Orci ita ba d

mam meam ex his, qui militot Ohi:

quoniam alieni regionem illam, quae domus Dei dicitur,circumda

bant , chri extremam oram regi

nis,& ambitum possiderent. Non ergo iam amplius alienigenae ci cumdabunt, id est,in circuitu Regionis morabuntur,sed Iudaei. Si tamen domiti templum sisnificet, eadem pene sententia est. Nam templum quoque alieni pinpuli circumdabant, quia non longe aberant: occupabant enim non ex uam partem sortis Iudaeae, ut vidimus, in qua, aut proxime in extrema parte sortis Benjamin te

tum erat aedificatum. vide quae e templi situ diximus cap. 2. aci iblud , Ei 'stribu Dominin Iudam.

Dicuntur autem emties, revorten

tes,quia assidue Deo,& in omni munisterio seruiunt. Sicut enim in ingrcitu , atque exitu omnia intellia suntur, quae ab aliquo fiunt; sic etiam in progressione,ac reditu, siue

ineunao,ac reuertendo. Nam serui fideles,& in dominorum suoru oculos,&imperium intenti, non minus prompti reuocati redeunt,

quam Q praestiuida in data festi

ni aduolant.

H c quidem satis apparent pro babilia ; sed placet multo magis' quod hic indicat Hieronymus, no lum pellendos esse hostes a Iudaeorum finibus, sed adhibendam esse quoque custodiam, ne in dimum Dei aliquid indignum, aut e nio voto moliantur hostes. C

stodia vero Angelorum est, quorum sedulum , ac tromptum in nisterium satis explicant duae illae

voces euntes, est reumentes. Quod

etiam significauit Centurio apud . Matth.c.8.dico venit idem, credo, Isaias c.61. ubi cum .de serme tra etas let, addidit: Super muros tuos I russem constitui ci odes; quos esse Angelos communiter existimant Patres. Facit pro hac sentesia, quod pro circumae .Heb.estram anah, quod Ostra metari valet. verbo usus est David Psal.,3. immutet -- Delm Domini in circuitu timentium eum. Alii vertunt, casba metabitum,

ubi sine dubio sensus est mensis,& militaris. nune vidi in oculis meis. J is. Haec verba nonnulli r erunt ad Prophetam,qui dicat ea omnia se γvidii te & ita fututa certa, ac si oculis iam facta conspiceret. Ego

ad Deum refero, ut commaniter

alij, ubi aliquid supplendum est,

nempe, vos,ῖ opule metu, seu .vestra calamitatem. Et nic sensus posset e

se triplex. Primus, ut Deus iratus si atur, quas non curauerit, aut respexerit aliorum iniurias.loquendi modus satis vittatus a in Scriptura,in qua ere,aut respitere curam,& fauorem significant.. Psal. .reunce tu που, miserere mei. Thren. scintuere stre pice opprobrium nostrum. Nunc verbindicat Deus

respexisse se populum, cuius vide- cbatur curam abiecisse, & velle iam illatas iniurias ulcisci Secundus sensus est, vidisse Do- 3o minii hactenus populusuum oculis pq . non siis, sed alienis, id est, iracun- ε suoi dis,&vindicta scintillantibus nunc tamen vidisse oculis omnino sui id est,mitibus,&Luctibu sed tertius sen

227쪽

sensus mihi maximὰ omnium probatur, qui iuxta ea quae cap. 2. & 8. dicta sunt, populum oculos facit Domini. Cum ci go Dominus populum suum vexatum videt, quasi oculorum suorum pupillam violatam videt. Qui sensus est et multo clarior, si inoster Inte' res vocem Hebraicam 'aeva frenai vertisset oculos meos , quod phrasis Hebraica

non respicit, aut certc. oculos meos, Notu est enim verbum is i.

mirio habere post se praepositionea .i. μὶ & ideo in Scriptura frequens re 'ime in aliquem, respicere in Domi, omnino idem, quod require sciem si ego iuxta Hebraicam Hiitarim illud 'a' in Saraι-ihi brenai vertas, respexi oculos meos,

nihil clarius, aut Iignificantius dici potuit. Huc usq; de temporali Iudaeoru: Republica; quod sciperest capitis, de Regno Cnristi est, quae summa illius populi exaltatio fuit. Et sane

como limine: cum enim subactos iam hostes Iudaici nominis ostendisset induciamque pacem regioniant perpetuis pene bellis, sessitionibusq; turbatae, consequens crat,

ut post imaginem & umbram suo ceceret veritas, id est, pax spiritualis a Deo suo Regno, id est, Ecclesiae reddita, post concussum iam,&debellatum d monis imperium. E si iis filia Sion. Magni aliquid est quando praeter institutum

narrationis ordinem repentc mutatur dice di figura: maxime cum diu aequalis , de lebis suit dicendi modus. Viderat hactenus Zach fas mira, neque expectata populi ludaici benencia; humana tamen, quae adi porariam tantum rationem &syci ε pertinebant adiictandem dum huius typi veritatem intuetur,altissimum nempe Chrisii

Regnum,&vincto x carcere magis diuturno , ac tetro liberatos, mutato st lo,ac forma dicedi, monet admirans filiam Sion, ut quemi pie videt Regem pacis cuin, cicitis identem asinae, ipsa quoque exultans intueatur.

Quia hoc Zachariae testimoniuab Euatigelistis non eisdem verbiscitatu est,obserua Apostolos, Apostolicosque viros incitandis Scripturis non tam verba ipia adhibere solitos, quam sententiam. re Ioannes cap. ia .ubi hunc ipsi im Zachariae locum adducit,ait: it meresia Sion,ecce Rex tum; sed licet aliqua verba sint diuersa; sententia tamen eadem est, tu idem institutus quia probare tantum voluit uterque Euangelista,tunci inpletam es

se Prophetiam de Rege Iudaeorum insidente pullo asinae. Vel certὰ ex duobus testimoniis

virum conflatum est, quod in Scriptura infiequens non est. I. Petr. 2. Non cred ibiu a uem lapidem, quem

reprobauerunt, hic us est in caput anguli; cir lapis essensimis , c Petra secandali Prior pars testimonii sumpta est ex Psal. i7. posterior ex Isai.

cap.8. Et Marci cap. i. Si cursiriptum, est in Isaia Propheta Ecce egomitto , gelum meum ante faciem tuam Pipra

tis in desino ; parare viam Domini,&cIrior pars ex Malachiae cap. 3. posterior ex Isai. capit. C. sumitur. Et Petrus Actuum car. i. Vbi agit de Iuda, ex duobus Psalmis unum contexuit testimonium. Vide quae diximus insta ad illud c. ii. Horum pretiu. Sic ergo Matth us cum agoret de Iesse Rese, & saluatore, a sduxit locum lia. c. 62. Dirile De Sio, Sc.& addidit ex charia seims per asinam. similiter Ioannes ta Q. videtur ex c. . I l. sumpsisse prio-aa 3

Hlue viri in citauis testimo. nii, non tamveibaspectant, quam sententia

Reaul. Ex duob. testimoniisvnum conflati solitum.

228쪽

tyo COMMENTA

rem , dc ex Zacharia posteriorem testimonii partem. Cum enim de

eadem omnino re agerct uterque Propheta, atque eadem videretur

Prophetia. sumpsi ex tori; A i i m re ia Sion : quia ibi Ioci dixit

Eω F ex tuus Penit iustus, ct Sa uaror. O ipse pauperJCausam ostendit cursitae Sion exultandum sit. Nam cum toto captiuitatis tempore Regem non habuerit, neque tue habeat, habiturave sit per so O. ferme annos; nam usque ad cxternos Reges per Sacerdotes ,& Duces administrata est Iudaeorum Respublica : aduenturus tandem elinliae Sion Rex omnino situs ex Dauidico sanguine , iustiis , Saluator: non ut plerique sit periorum Regu, qui neque seruare potuerunt ab iniuriis, & dum suae commoditati,ac

libidini seruiunt, subditu sibi poeulum vexaverunt,& exhaus ut cepe; ac tandem extorrem a patria in longam, ac dura seruitutem δε-

duxerunt. No sic Rex ille, qui post

tot laetitiones, rerumque discrimina venturus esse dicitur: erit enim iustus, Saluator,&c.illud obserua dum , apud Lxx. esse τρα , id est, mansiuium,sii it etiam citauit Matthaeus secutus I xx. In textu HObraico , quem nunc habemus, est)U .. ni,quod pauperem, ochumiis msignificat, quibus plerumque, Ut refert iei a xem natura, adiuneta est mansuetudo. Sed fortasse Lxx. ab eadem radice,sed forma diuersalegerunt Arau, quod tum

valet.

. Ascendem super asit m .insit trpullum flium asina. i Hic primum

nobis examinandum est an bene

. D IN CAP. IX.

conuerterit noster Interpres: neq; enim dessent qui dubitent: quia vox Heb: um Chamor vicietur es se masculini, nos xminini generis. Et ita rutat Euthymius in cap. 2I. Mat.& ideo inquit GraecE conuer sam est ef,quod item masculina est. Eodim propὰ modo Ianienius cap. Iro. Concordiae. Sed non est cur male vertisse noster Interpres existimari dςbeat: utrumque enim

nomen tam Graecum , quam Hebraicum communis est generis. De Hebraico constat 1. Reg. pir. 39

ubi cum praecellisset eadem vox 'cri r , s bditur alebacum arixo generis neminini, id est,

Iuper eam. Et de voce Graeca mini est dubitandum : nam apud Matthaeum eidem voci i, ι sermininum genus adiimgitur Inuenietis,inquit, ρνον δεδεμην μς α -τi , id est,.qinam luatam,st pullum cum ea.

Vbi duo signa apparent generis seminei Et licEt genetis sit ambigui, satis tamen genus expressisse vide- batur Matiliaeus cum illi voci pullum adiungit. Neq; enim pulli pa

tres si qui, tuos non nouerunt, sed

matres solent. Maximὰ quia pullus

tener erat,vi Lxx. indicant, tam

vertunis πάλιν νέαν , id est, pullum nouum.Et sitis ostendit clim dicit, in quo nemo sederat, propter arta tis itaque infirmitatem necdum amatris societate recellerat. Illud rursum examinandum, an 37 Rex hic siper asinam, & eius pullum sederici, an tantum super ab terum 3 Disputant quaestione hanc communiter Doctores stiper Ma th. cap. 2 t meque desunt,qui putet

non clum Christum non sedissester duo, sed neque duo filiae

tunc animalia, sed tantum unum.

Ita Euthymius supra,qui putat ait 'mun prius, deinde filium asini ii

mura

229쪽

ninari nam ipse, ut vidimus,asinu, non innam esse putat)vulgato H

brorum more,qui unam rem Vno,

que altero modo significare s lentaedibisse duo satis docet laseth us,quia pluraliter loquitur,&iatis distinctE, ut patet. Nam licet tres Euangelisbe pulli tantum meminerint,sed de asina nihil negant. Neque voed omnes Euangelist omnia dicunt, sed ab alio omissai alius scribit. Sed iubdalij pulli tantum mentinerint, sua ratio est,eaq; non vulgaris, de qua statim. Quia n in uno tantum sedisse putant, in quibus est Hieronym. in Matth.Authorimpersecti, Abulens ibid. Iansenius in Concordia.

tam breui spatio neque enim plusis. stadiis abest a Ierusalem Bethaniaὶ Christium quasi desultori ἡ in

duobus iumentis vectiim esse verisimile non est.Sed alij ferme omnes contra sentiunt. Chrysest. homil. sue in Ioanne.Theophylachus, Stra-bus,Hugo, S. Thomas, Lyra, Caici. Toletias, Maldonatus. Neque de hoc,meo iudicio, dubitabit, qui paulo attentius legerit Matthaeum: nam ,Christus utrumque tam asinam quam eius pullum tui iussit de dici illorum domino, Dominus his opin habet. Deinde sibditum riuuisrur Apostoli a mainn, OpH-him, eri sue super eos vestime asia: ces eu des persedere sece t. Deinde quia in hoc alterno asinae, pullique conscensu aliquid mysterii unoscunt communiter Patres,

qui hac adiibrari putat amplissimu risti Imperiit; quod non sitam

Iud finib. circulicriberetur,sed la- se ad lites a. ad orbem Vniuersim porrigeret. In asina enim iam in xta senior synagoga describitur, quaeideo a Lxx.- ζυγια dc a n

sbro Iabiugatis vocaitur, ciuia a multis antὰ iaculis iugum legis portauit, adeo graue , ut Petrus aixer' Actoriam ii. Qiodneque nos, Neque inres no b iportare futui LAt pulus neque iugum unquam , neque onus portauerat: quia Gentilis p pulus liber vixerat, ut onager in deserto, & sitae potius voluntati,ac

libidini, quam legibus seruiebat. Vectus est autem Christus asinal rius, quia Iudaico populo prius egem imposuit deinde pullo indomito , de inexperto sei loris,quia postellus sibi Gentilem pos illumas ciauit. Neque ratioHieronymi, neque aliorum nimis urget: non enim Christus iumentum mutauit propter necessitatem , aut loci distantiam , s ed propter mysterium, de quo modis; & ut Prophetia Zachariae, quae utriusque meminit,tine ulla tergiversatione videretur

impleri. Cona vero ex hoc posteriori po- 3 9-pulo maior numerus Christo, de , ζ' μ' ii gloria maior accesserit, idεο pullo prae- insidens asinae satis a sita maiestate domito, in meliori siti triumphi nae non parte,& loco, id est , spectante, ac plaudente tota ciuitate Solymit na inuectus est. Et quia aspectus ille posterior,& ingressus in ciuitatem totam ferme triumphi gloria continebat, ideo puto, excepto Matthaeo, omnes Euangelistas de asina neque obscure quicquam insinuasse; quia Quasse illa veEcb tur cum primi ex Bethania progressus, quando tantum halavit

Discipulos ibi triumphi spe res. Vol autem se in frequentis tu bae conspeetiam dedit, pullum ascendit, qui secundo loco in hae Prophetia positus est.

Porro asina haec subiugalis V o. catur ad ostendenda maiorem tanti

230쪽

i9α COMMENTA

' Regis humilitate,&mansuetudine uiaasina h cnon ad iterfaciendu, icut in ea regione mos erat,sed adgestandum onus, iugumque sub undum erat destinata: & ideo ex castello, id est, villa proxima suminuri ,si tur. Videntur aute inter Hebraeos nox. mu duo suisse genera, aut munera ali- tuo. norum: alterum eorum, qui subiugales dictitur,quia stib iugum agu-tur, siue ut plaustrum ad onera, siue Vt aratrum trahat ad vertendam teriani ideo Deuteronom.22.dic, tur. Non arabis in bour,cst in asino: de . Isai .cap.3o .puli, a sinori , qui operabantur uream. Alteriim ad iter faciendum; erat autem in ea regione non indecorum asinis inequitare:

quare s re honesti etiam,& principes viri sterni sibi asinos iubent, ut Abraham Genes Q. Achitophes Regius consiliarius a. Reg. 17. de MiphibosethRegius piter. ibid. p. I9.S Iudic.io. triginta filij Iair Galaaditae Iudicis Israel, & totidem

ciuitatum Principes,scdere dicun- tur super septuaginta pullos tariarum. Et cap.rr. idem dicitur de o.

filiis Abdon Principis Israel. Je Iu-

dic.1. Principes Israel dicuntur sedere super nitentes Minos, id est, pingues,& pulchros. Hispane maea-Da s. Sed Christiis subiugali vehebatur alitia,& pullo, tenello tame, neque dum astueto sarcinae, atque adeo non solum humiliter, sed e iam incommodὰ sedebat. Ai. Ridiculii valde est quod de hoe Deboea- Uno suo more fabulantur Hebrci,si .is ut tradit Abulcnsis si er cap. 12. Genesis,ubi docet sensule Hebr os hunc asinum, de quo Zacharias, esse illum, qui portabat Abraham, quando immolare voluit filium suum Isaac.Et in cap. . Exodi q. t O. - refert ex sententia Rabbi Salom nis, hunc eundem esse asiuim cui

. II IN CAP. IX.

multis ante saeculis Moyles Exod. cap. .vxorem,& duos filios imp suit, cum AEgyptum repeteret: n que enim, inquit, alius asinus tantum onus portare potuist et , nisqui portaturus esset Messiam, de quo hic Zacharias. O rem nugat riam, dc Hebraeo Doctore dignami quasi magnum sit asinum unum

portare matrem cum duobus puerulis, aut ideo per tot annoru myriades asinus ille conseruari debit rit. Imo illi ipsi, qui hoc nugantur, fateri etiam debent alinum illum

adhuc vivere,sis Octaturus est Mei .s fiam: quandoquidem Messiam expect. int adhuc, quem nondum venisse putant. Ei disteriaquadrigas ex Ephraim, r. Vbi primum ε re se Propheta ex ca admiratione seu stupore recepit, quem ex tanti Regis asino insidentis mani detudine

conceperat, resert se ruri is ad in- ι stituturn narrationis ordinem. Dixerat subiugandos esse fines, quos hostes occuparant; ac firmo Angelorum praesidio stabili edos; ag bat autem de Republica Hebrae rum: nunc vero de Ecclesia sermonem aggressus ostendit tanti Regis Imperium nituriim esse pacificum.

Atque ideo si qua parata fuerant ad bellicos casus instrumenta , illa

iam necessalia non esse; non qua' drigas, no arcus. Q d mmὶ etiam se Deus promiserat Isai. ca p. 2. st conflas ut sta se osmvmneres, 2 L-- cras suin in D r non leuiari gens co tragememti inexeri nuntistes Hadraelium. Et Micheas cap. s. adhibet eadem prope verba , quae nunc Zacharias: 'inne uostu de medio im; di peratam ιν rari

Sed cur hoc loco potius inemi

nit Ephraim i an quia Ephraim pro

toto

SEARCH

MENU NAVIGATION