Gasparis Sanctij Centumputeolani e Societate Iesu theologi, In Collegio Complutensi sacrarum literarum interpretis, In Zachariam prophetam commentarij cum paraphrasi. Nunc primum euulgati cum tribus indicibus vtilissimis

발행: 1616년

분량: 380페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

toto Isis sumiciu , quia famaria, ueli illitici Re caput,& s aes est,in tribu Maim sita erat,deinde curribus instructi Reges liraeqcontra duas alias tribus cepe belli mouerunt. Vel quia duodecim timbus lirael spirituali sensii pro toto

orbe sumuntur Z unde Ap . c. 7. magnus ille beatorum numerus,

quem vidit Ioannes, ex duodecim tribubus Iliaea in impius dicitur. Et Aposti,ti Mati cim sedebunt si Iudice Christo iudicaturi duodecim tribus is A, id est, totum mundum. Aptὰ vero quadrigas accommodat Ephraim, equos Ierus lem , quia Ephraimiticum Alum, id est,sortes decem tribuum , quae nomine Ephraim explicantur,man. p um cumbus, quam Hier

Imitanum hoc enim confiag sim est, & intercisum salebris , illud magis in planitiem aequatum. Qirare Reges Israci magno quadrigarum numero instructos suille Scriptura sacra commemorat. Hieronymus aliter accipit hune locum: putat enim quadrig. is dis dendas ab Ephraim,quia holhiles quadrigae. non nocebunt am- Ilius Ephraim , neque equi item ostiles Hierosolymis d est Ecclesiae in terra promi ilionis adumbra tae.Itaque Rex Messias de inducet pacem, & conseruabit. Ei Gemisin. J Id est, annunciabit Euangeliit,id est, Regiusium edictiim alienis populis., biod aute tertia persena ad prima eat, disteria, & deinde redeat ad tertiami , usitatum est iu scriptura, maxime in Prophetis,qui cumin prasina Domini lo- . quamur, modo prima, id est,sua: modo terti id est, Domini, utun-ltur persona.Porid loqui Mem,idem est ac loqui pacificu.Pies. c. Sori, Comm. in Zachar.

PROPHETAE. i'

quiturpacem cumpromim .dc Psal. isque ust pacem inplebem suam. Et hoc tortas te est quadrigas disperdere , quia a Gentibus iam pacatis non amplius contra Despopulum ad bellum instruen

tur.

Et misis elluaniari usque iam re afluminibvi Ossire ad sines temra. Eadia verba sunt Psal. i7. ubi s. de speciali Christi Regno etia se

moest; Et domorabitur amara usque termini.

ad re: staflumine usi tu ad remi orbis terrarum. Sed sand videtur ab utroque Propheta tam laid patens Christi Imperium nimis anguste deliniri. QDd enim tantum est spatium , quod fines tam sibi iniis vicini circumscribuntur ὶ Nam ni sine dubio terrae promi ilionis ter mini notantur, qui etiam dcscripti

re Patignorum: di adcerto usque ad fluuium; tui termini respiciunt qua tuor terrae promisse plagas.Eodem ferme modo descripti l unt Deut. istrio, est a Lib. ino,s' a mine magno Euphrate τί ue ad mare occidentale erum iermini vellis. Ex

quo constat stamen hic simini pro Euphrate.Neque admodumobstat quod in plurali numero, a suminι-b- dicatur, non a fumine . nam epithasis gratia res singularis pluraliterexplicari selet,ut de die Sabbathi diximus Actoricap.ls.nu. I nam Sabhathii illud quod Iudaeis religiosum est,&sblenne , Sabbathadicitur.Sicanodo quia Euphrates fluuius magnus est, & ita in sacra Scriptura nominatur, pluraliter Vocatur mina.Et sane in Hebraico: lingulari er ponitur vim , id cst, astumine. Fines terrae hic esse poto,quod in aliis terrae descriptionibus vocatur de mimi; nempe Ara

232쪽

COMMENTARII IN CAP. IX. I '

biae,quae ad Ottu speciat. Vocatur

aute desertunt, quia propter quariam inopiam, M incommoda alia minus ea regio cultori a Dequens est,quam finiti ealiae remines. Finis vero terrae, quia cum alias oras

promissae haereditatis aquae definiant , a Meridie mare Rubrum, seu, ut alii volunt, fluuius AEgypti, qui Rhinocorura, siue Rhinoc hi radicitur,aboccasu mare Mediterraneum Septentrione Euphrates: ab ortu tamen terra terminus. Cum veto Deus populo suo EPreditatem,quae his definita est spatiis, attribuisset, ille tamen aut pugnando des cssus,aut timore exani- matus sebiicere sibi aut noluit,cuposta, aut cum vellet, non potuit

propter sua peccata. Vide Hierinnyn .in Epis . inru DasMane. Et nos nonnihil diximus nuper ad il

q6. Sed est adhuc quod quaeramus

s.' ia... quomodo Christi Imperium Pr ra inter- plicta tam angustis terminis cohi- ., beat,&intractia Ista ritico,cum t vioni ae- men ad Gentes quoque late se dis - f indere debeat 3 Duobus modi occurri potest huic dissicultati. Prior est, si iuxta Scripturae com- sietudinem, quae saepe non tam secundum rerum naturam loquit ,

quam lecundum vulgi existimati nem, ut docuimus in illud Cant. C. Nasi tutu , dicamus Prophetam loquutum iuxta vulgi sensum, qui amplis lima spatia in terra pro Csionis esse existimabat: atque adeo id, quod a mari admare, &ab E phtate ad desertum continebatur, immensis cuiusdam magnitudinis esse arbitrabatur. Sicut Hispanoruolim vulgus ad Romam usque i finita numerabat spatia: neq; qui

quam putabat esse caper. Neque in Sindi figura vis est iuuenalis

satyra io. qui totum mundum i ter Gades , & Gangem complexus

et L Aut sortasse quemadmodum in filiis Israci omnes homines significantur Matth. c. lyciudicantes . --

arcim tribis sic terra Isivi pro toto murri,& termini ipsius magis uniuersalis pro totius mundi terminis userpantur. Alius modus est soluendi huius nodi, ita ut quatuor illi termini non nominentur,neque hἰc a Za- is no i charia,neque a Dauide Psalm. Ti.

uia illis Imperium Christi co siti usu sinsed quia ab illis quoquin

uersu ad extremos terrae fines pro ducatur. Na,ut sipra diximus,quatuor fines terrae promissionis, quatuor orbis plagas respiciunt, & n minant. Nam desertum Oecasis dicitur,atque ideo deserto, & Ar biae, quaead occasum pertinet, c murie nomen est:imb & desertum,

seu Arabia, Occasiis dicitur Ptam. 67. ut pluribus ostendimus in eius Psalmi Commentariis ad illud. .: a dii puer occasio. Hebr. mauia ab A. Mare dicitur Meridie

unde Psalm. io6. cum quatuor ml io orbis plagae notarentur , mare Meridies est. ASE s ortu, cst O G - , ab A. luilone, ct mari. & Pta.

88. cum de totius orbis spatiis ageret diceresque;Orbem p m em , slatim o bis partes separatim dinumerat. Aquilonem, inquit, ' nisi re

Hermonis nomine u ' ex ἀ- .iabunt. ubi Thabor pro Occiden te, Hermon pro Oriente ponitu quiahic adortum Ile adoc sim spectatataDoch res Hebraeorum,

Ianientias, Genebrardus,&Chal - .daeus. 'Ad hunc ergo modum noumaldiudicaret, neque praeterSobpturae constetudinem, qui termi nos magis notos pro illis resimi,

233쪽

ZACHARIAE PROPHETAE.

b vnirparet ad quas per illos terminos progrediendum esset, id est, pro toto orbe , ad quem per quatuor designatos fines exitus patet. Ad omnes itaque mundi plagas Christi Remusese diffundeti, quas

quatuor terrae promissionis anguli respiciunt. , Tu hi testamenti

negotii facessit textus Hebraicus, quem habemus modo sine dubio corruptum a Iudaeis ; qui ubi prodisiam siue ignorantiam, siue perfidiam vident, sontes ipsos turbare,dc luci tenebras obtendere moliuntur. Volunt autem, dum Christo tantam gloriam, & nobis rantum ad veritatem cognoscendam, lumen inuident, ad Synagogam fiam, siue ad Ierusalem restitutam hunc locum non flectere molliter; sed violenter contorquere. Primum illud tu,Hebr. est,ns -h generis Geminei. Et pronomen tu ,& tuos est ' generis item foemines.&pro non estnn v Satariis Maia Tri v Sauchi in prima persona. Et iuxta hanc scriptionem vertunt Pagninus,&Vataolus, a latinus, Cnaldaeus & recentiores

alij cum Chaldaeo.Eim o Ierusale)instinguine sederis tui dimisi xin in

raras is Litu. Sed quδd corruptus sit a Iudaeis Hebraicus textus,tatis in w dicant I xx. qui lonήε aliter videtur legit te,nempeut legit Hieronymus.Respondet adHeoraici textus notationem satis diligenter Ribet ex quo nos pleraque simimus. Et tungula examinemus,primum certum est apud Hebraeos generas e mutari, ita ut terminationes masculinae tamineis nominibus accommodentur. Vide Pagninum

libro secundo institutionum capse teteriis, de speciatim de pron

mine mi quod masculine sumi docet libro L. capite 3 . idque tribus exemplis confirmat. Idem docet Rab. David in Miclol. Accedit qubd, ut idem docet Pagasenus, saepe ex tans attrah tollitur vltima.Cum vero Prophetae sine puctis scripserint, posteriores Hebrςiqui lono Ost addiderunt pun-

decepti similitudine,numor, queliterarum pronomen masculinum foemineis punctis notauerur. Idem dicendumes de pronomine' : nam cum litera utrique gene ri sit communis , qui puncta cxco gitarunt , illiud appinxere , quod mininia oportuit. De )rrifici illud dico, facile cocium pi potui te, adiecto Dd extremae luetae. Aod elle factium persuades Hieronymi magna Hebraici iesinonis peritia. Valde enim rudis est l,li n. ictus literas quas nunc habemus, reddidit let

le in I xx. Senilares omnium Iudaeorum doctillimos, ita conuersuros fuisse, niti inacti essent codi

ces aliter notatos.

Accedit quod si in prima perAna Α '

legas emisi, non apparet quis scit - is ei se possit aut facilis,aut commodus. Nam que:n indicat Pagnini translatio ; Ettam tu Iem suem exusta Det sanguine faederis tui; omnino non placet: nam in primis illud exulta , de filo potius capite,quam de textu sit inpiit. Deinde,quia cum iam ante praecesssset; Exulta saris dia Sion, iubila

sua Ierusalem a non bene' conteritur; Etiam tu Ierusalem exulia:

quia illud otiosum esset & inetum.Praeterea, quia si de Christola sermo non est, sed de Ierusalem restituta , ut Iudaei volunt, non est cur adeo in sanguine sae- deris exultandum sit.

234쪽

196 COMMENTARII IN CAP. IX.

d si dicas, clim seperio bus verbis urgeti magis possint Iodaei, cur illa non comitant. R 0ondeo . illa non ita ficile potuisse vitium admittere: flant enim eius fori atque eo ordine dispositae literae , ut sine magna inu tatione non possint fiaudem albrum Iudaeorum consiliis comm am subire.

Est igitur sine dubio sermo de Christo ad quem Propheta sermonem conuertit, dc satis quidem arte: nam ubi de amplificata Iudaeo-riim Republica, atque pacata dicitam est, ac de Ecclesia per omnes terrae fines dilatanda , sti itin ad aliud tempus non minus Regium , ac tanti Sem toris proprium Prophetiam tr ducit. Porro illud, uν que, duo vid tur poste coniungere: alterum, ut ad illam laudem de Ecclesia excitata , a quo vehemcnter, &locorum spatiis,& fidelium num ro, addat quoque libertatem ill rum , qui cum ad fidelium numeruin pertinerent, ct uii tamen tenebantur in tetro carcere , &lacu profundo, ubi non est aqua, Litarii, id eis, in Abrahae sinu. Vel Lind. 8 b, to cum in temporaria Iudaeorum

, dis . Republica Christiis duo persec

apocato. rit, excitarit nempe, munieritque' ciuitatem & templum; delatὰdispersum populum undecunque u cauerit, de eos maxime, qui diu Babylonico dominatu duae v xabantur Sic quoque eodem pro si is ordine , ac modo , non satis Chiistus habuerit in silio sansuisne Ecclesiam constitutile , nisi e iam . in eodem sanguine vinctos educeret, qui masis molestum,

ac longum in uo sine aqua, quam ρud dabylonios . Iudaei carcerem sibierunt. Ita ut typita Hierosi lymoriun aediscationi , atque i bertati vera Ecclesiae constructio, atque captiuorum in Abrahae si,nu liberinoex actuo respondeant. Ae si dicat: aediticasti. o Rex, sici SaluatorChristeaerusalem dc tem-l lum, extraxisti captiuos E Baby-onico carcere , tu quoque,Vt Ve

ritas suo typo respondeat, aedificabis Eccletiam,atque ex alio in cae , quem Babylonicus adumbrabat, vinctos tuos educes. Et fouet huic posteriori explicationi, quod Christo non solum spiritu lis eius populi libertas triduitur, sed etiam corporalis, si modo ad spiritualem conserat, ut de I Dpria libertate dicit Iudas. Quonia mIrsus populion is terra fianam,siciind. eos, qui non crevideremuperdidit.

Caeterum quid testamentum, de quid testamenti sanguis sit explicato omnino opus est. Et ut plura alia omittam, vocem HLbraicam noster Interpres inte dum paelum, dc Ddim: interdum reIfamentum vertit : sicut etiam Graecus interdum συο, πιν, dc interdum διὸ cii , quOriun alterum pactum, alterum te mentum valet.

Est autem testamentum,quo sensu dicitur Testamentu Vctus, dc N num ut optime Bellarminus I. rom. lib.I. c. , 7. dc Ribera in Commentariis epistiaul Heb. ad illud c.

'aestamentum enim immortuu consi

γ' uum est pactum quoddam,quod tamen vim accipit inpletum; mo teillius ,qui genus illud te enti aut foederis pactus est hac;omnino

testamentum noncst: sed qua id satum cum aliquo onere relictum, tribuendum tamen cum mors i

tercesserit illius, qui promisit. Vnde , conditioncm aliquam Iemii

qui i

235쪽

ZAc NARI E PROPHETAE

requirit, ut ita loquar, in legat rio, pactum est:quia tamen illud

mortem expectit aut testatoris, aut promittentis, testamentum.

Posse sanguis testamenti dicitur. quin testamentum sanguine id est,

guinem enim pro morte sumi satis notum est.Quare in sensuinetestamenti vinctos educi .mil aliud esse puto, quam liberatum iri vincto Ec xcere,quando Christi sanguis aduenerit, qui pactu cosmet,aut testamentiun stabiliat.Vsus autem videtur Propheta,&Paulussem suinis potius nomine, quam mortu,quia

iam duo sanguo significet, & id quod propriὸ senat, & mortem ulud ad pactum resini potest,quod

singuine sanciri solet; noc ad testamentum , quod testatoris morte confirmatur. Sunt autem Testamenta duo, Vetus,& Nouum: in utroque vero

promittebatur filiis haereditas Regni coelestis.In Nouo aperiὸ,in Ueteri obscurius,& quasi per aenigmara rvt enim Ecclesia antiqua ex se nere Abraham,typus erat Ecclesivsic promissiones antiquae, ac si 4-ficia, typus semini eorum , quae nunc in Ecclesia claricis promissa, & magis prompta habemus. Terra promimonis cum si romclle, ac lacte, in quaper tot viarum dispendi rerumque disclimina ex AEgypto ingressi fuerunt filii Israci,aete nam haereditatem adumbrabat; &sanguis victimarum,Christi sanguinem per quem ad haereditatem illam aditus aperitur. In Testamento ergo Veteri promittebatur aeterna haereditas, non tamen adeunda , donec testator moreretur; obscure tamin t dixi,& in umbra; spectabatur enim limeditas refrenari coelestemta vitiuorum rum

gnabat: Henim Paulus ad Heb.'. nec prinum testamentum in P, singultu δει itum est; quia mollevssiimae mors ad Arabatur Christi

testatoris. In Testamento emo V teri data est haereditas,in umbra tamen, quia qui moriebatur, testator non erat, sed testatoris imago quaedam obscura. In Nouo vero iam vera aditur haereditas, quia ino tuo testatore patenebis est aditus ad ipsius bona. Et hoc ipsum indiacat Paul ad Hebr. 4. dum docet Hebraeos non introille inrequiem, quamuis a Iosue forent in terram promissionis introducti. Iterum, inquit , teriminat diem quandam mare, in Dama direndo: hod est vocem etinauaserito,uobie obduxare corda vestra

de alia loqueretur

posthac, die Hoc explicuit optime

Lactantius lib. .c. 2o. Scriptura,in quit, omnu in duo Te Mema dius. s. illud quod aduentum Domin/, PasisHi 3Meantecessit, id est ex . or Propheta, Vetus dicitur: ea vero q/ post

Rsurrectionem scripta sum; I num

Istamentum nominatu . Iudaei Veseri

diuranti s muris tamen diuisa nons ni , quia Nouum Veteru ad litis est,ct motroque idem testator est Christin. Cum ergo in utroque Testir mento eadem sit haereditas, idem 1 testator, sunt tamen aliqua ditarumina. Primum, quia non eodem temporeinstitutae ex quo alteriimVetus, iterumNouum appellatur; secundum quia prius obscurum dein symbolis veram haereditatem non tam continebat , quam Ggurabat,&.ut optime Lactantius iitra clausum,3c obsignatum erat:

itaque nisi Christus mortem suscepisset, aperiri testamentum id est tiruehitiis intelligitii Herni

236쪽

non potuisset. Tertium,quia illud ad Hebesaeos tanti , hocetiam ad Gentes pertinebat. artum,quia impleta conditione, Speractavia,

haereditas tamen non adibatur,. quia nondum mortuus erat testator.At in Nouo conditione posita, ubi primum viatoresse desiit, haere ditatem ingreditur.

Ex his obscurum non est quid sibi lire velit Zacliarias,aut quilappellet Testamentum Christi, N

uum nimirum, M. non iam vitulorum, ut antea, sed Christi sanguine confirmatum: quod non proinittiesbilim, ted etiam inducit in aeternam posscitionem. Illud ergo spectabant vinctiae clausi in lacu sine aqua, id est, in sinu Abrahae, quo pactam sibi haereditatem lesitime, ac sine ullo impedimento Mureiam

liceret.

Emisi litanctos rares. J Id est, qui tibi seruierant , qui in tuo testamento,ac singuine spem libertatis suae collocauerant. Emisi ii, more prophetico,pro emitus.1ύ- De lacu ingio aerato, a. bor es comuniter intelligui desinu Abi hae.Hieronymus, Cyrillus .Tho. 3 parte, MKitione Fraui. I.& quotquot ex recentioribus de Purgat rio disputant. Cur vero Linibus lacus duritur sine aqua,vari e sente

tissimi. Em,omissis aliis, existimo sic appellari metaphorita, siue quia in carceribus locus erat aepressus, , dc obscurus, in quo tenebatur m sit criminifrei: lui propterprosuilatatem lacus dicebatur. Sanὸ abs

que aqua, quia aliter non tam esset. cust diae,quam stipplicii locus; qui etiam dicitur fovea. Carcerisque coniectiis est Ioseph, lacus dicitur

se , quod pureum signiscat sed a

communi puteo,seu lacu carcer iste distinguitur, quia ille aquis abui dat sic vero sine aqua est. Seu ce

tὶ lacus sine aqua dicitur Abrahae sinus ab illo lacu sine aqua, licet non sine ccino, in quem dimisi fuit Ieremias,quia propter prosi 'ditatem dc squaliorem, & quia in loco celebri, utpote in vestibulo

carceris, non poterat esse non notissimus. Erat autem sne aqua,non

tamen sine luto. Existimo autem Proverbiali Quo quemcumquς locum tetrum, de sordidum vocari lacum sine aquati carcere illo Hi roselymitano horrido, es tet . Si - .cut locus profundus, squallidus, de horribili sonio & 3ehenna ipsa Barathrum dicitur a loco eius nominis , qui erat Athenis pro ssentium sippliciis. Vide quae de huiushaodicarcere, diximus stiper Acta Apostolorum cap. io . cum ageremus de Petti customa. In lacu igitur sine aqua, id est,ioco magnae profunditatis de horroris, nempe in Limbo, expecbibant vincti linertatem per Christum:& in sanguine testamen si eius liberatissent. Theodoretus aliteri exponit 17. hunc locum acute quidem,& satis ad mores , sed parum ad literam. Ait enim Euangeli j tempore voca ri homines ab inani rerum terrena rum studio, de idolorum cultu, a cisternis utique dissipatis, quae con

tinere non valent aquam; Iere. c.2.

dsentem aqua vivae Et revera qui aliquid nisi ab Euanselio quaerunt, aquam hauriunt turbidam, & luti lentam, imo cornum, quale erat in lacusne aqua, in quem coniectustat Ieremias. Conuenimini 13.

stri. J A bis in stuporem Propheta

propter oriun, quu intuemitur,

237쪽

magnitudinem,s db ad Ieria alemi tui nudus, modbad Christium, modo ad Sancti,sin lacu sine aqua

conclesiis mentem, orationemque conuenit.Iube autem, viad pernigium suum Christum reserant animum, de quasi iam praesentem illum respiciant. Fingit enim adesse iam illis vindicem, de Seruatorem

Chrisbim, sicut ipse sibi intelligibiali,aut alia sartasse specie praesentem intuebatur. Pored id, stes dicunt vincti sperantes,Hebraica phr cofirmat si,qua viri vinutuae viri laudu, viri senes,&gloriosi vocantur. Vincti etiam spes, ut indicat Cyrillus , &Hieronymus, vocari minini Sancti omnes, qui in hac vita pro Christo dura patrutur; quia dum in lacum, id est,in vincula traduntur,dum in equuleo luxantur, sperant tamen Helior eaque spe in suis se laboribus non modo patienteri, sed etiam hilariter sustentant. Hos ergo spe in haec, quae vulgo existimantur in- commoda,coniicit: sciit spes te raestia mentum condit ibi moriturum Sc pecuniam mensario,& h minem naui, ac fluctibus propter emolumentum quod inde capiy - test. Dicuntur itaque hi vincti spei,

i illos non tam TMnnorumitia, quam spes nolia Christus

vinculis astrinxit. Ex horum numeroseit Paulus, qui Act. c. 28. dixit, propter aEi eatena circun

dum Mn d est, propter Christum. Vide qui diximus in illud Act. c. 23.

. r. αδ allusisse videtur Zach n D; ri adpial.39.vbi haec omnia comiunxit David,&vinctos spei,& l cum coenosum sine aqua, & muniatione,siue perfugium. Expellans G-- pectam Dominum, intendit mihi cst eduxit me de Leu miseria, cst de μοθ-cu, aruit suprapetram putesmisi: Hodie Θque annuuciam dupheia redda misi. J Incertum est quo sint reserenda haec verba. Quidam ad Ecclesiam putant,&Euangelii tempora.Ita Hieronymus, quiPrymij magnitudine excitari dicit spem illorum , qui pro Christo duris v

gentur incommodis. Pro qua explicatione obserirandum est in sacra Scriptura duplicia procopiosis, atque ingentibus semi. Is ii. c. I p. pro fusione estra duplis .i.

rem.c. i T. duplici coniri ne contere eos,

id est, ingenti. Sic nune Deus copiosa munera promittit.

Ego quidem haesi diu in hac salebra; neque quicquam me magis

moratum cst,quam . aliorum autho

ritas,quos ego & feci semper pluria mi ,& ex animo colo; a quibus, si' quando cogor, recedo non libent . Quare quid hie mihi verisimilitudinem aliquam obliciat propono potius,quam sita leo.Et primum

existimo oblatam esse Prophetae glouam, & pacem populi a captiauitate restituti. Deinde , quia ad illius etiam populi laudem pertinebat habere Christum Regem,& vindicem e suo genere, eidem quoque Deciem ei te oblatam

illius Imretii lati, atque gloriosi. Q cum stupens, de quasi a seipio alienus esset contemplatus, ea aicendi figura ustis est, quae in in gna mentis incitatione familiaris

esse solet. Nunc verb quasi ab eo

stupore receptus resert animules ad

illa contexeoda,quae Christi Regni

indum commemoratione interruperat. -d ipsa dicendi situra

inlinit, quae mutatione perlonae mutationε indicasProphetiq. Ptii is ad multos' loquebatur, advinctos nempe spei, nune in sirigula iniis liAero ad unam siue Rempublicanis sue e teri sermonem conuertit, dum

238쪽

COMMENTARII IN CAP. IX.

dum dicit; reainm tibi. Quare quae modo subiiciuntur, non ad Christi tempora historico sens sed ad I daeorum Reipublicae statrum,&so mam pertinere existimo. Singula igitur iam expendamus, primi mistorice de Iudans, deinde absiluto capite allegoriia, & mysticὸ de tempore Euangelij.

gr. Hodie quoque ametunenins duplicia

reddam tibi. JHinc existimo oriri e riodum aliter atque in multis upungitur Bibliis:ita ut haec non sint reserenda ad vinctos spei, sed ad aliquid aliud, de quo statim. Illud

badu non pertinet ad orationem Zachariae,ut aliqui volunt: hoc sensis, ut Deus daturus sit duplicia, id est, maiora quam eo die promitto

tantur a Zacharia; syd ad praesens

tempus id est, anteaduentum Mens ,de Euangelij parem lita ut ista iit vaticinii sentetia. Non sistam remore Regis Messet, sed etiam hodie.

i proximis temporibus annuncio,o Ierus dem aut Iuda, magna me tibi redditurum; qiue tamen illa futura his, sint,statim explicat. non tan--ς tum significat praesentem diei sed tempus non valdὰ remotum,quod-- r que iam proximὰ videtur impe iu--' dere, seu non antὰ diu transa&m Miudex;ν est Eit autem usitatum in sacra scriptura, ut dies determinatus ,&ce tus pro tempore indeterminato, atque incerto assiubeatur,sicut cro,

quod licet significet diem, qui pro-x E praesenti succedit, aliquando

tamen pro tempore futuro ponis tur,eoque valde distante. Exod. 13. urueinterrogauerusium cras. Quid est hαὶ Et tamen tempus indicaturba eo crin longE pdst futurum, nempe post oannos, qui alacrificia ibla,quae tunc praecipiebantur, offerenda erant in terra Chanaan , ida est,in rina pronus sonisac idem di estur Deut. c. s. nao. mri, quod proximὰ antegreditur diem ho diernum, pro prieterito sumitur, item mia,tu terrim: quare haec duo heri, &nud tertito sepe conium guntur, quae sine dubio signiscant, id quod lono, terminum per Vinces illas notatumantecessit. Sic et-ctam hiau tempus connotat, quod vel non diu postfiturum, vel non diu ante transactum est. Exempla sunt plurima: tria simul occurrunt

Dint. 26ai.r6. .r8. via , odie, idem tuus prκcem tibi , GIacii mandata hac. Dominume isti radie, visit tibi Detu. Eu Dominin elegit te hodie,ut siseimpulio. m non participium praesentiscit, quo Hebrari utuntur pro praesena tempore indicativi, quo carent, hoc sensi: annuntio me duplicia redditurum. Qomam extendi xmbi Di qui crusiareum. J Praeteritum pro filium sumitur Scripturae more, maximEruando aliquid proximum est viat, ut pluribus docuimus in illud

Cant. i. Imroduxit me.Sicut etiam tali id sedi proxime dictummo sati

sumi diximus. Ostendit autem

Deus modum per Prophetam,quo Iudaeorum Rempublicam orti rus sit,atque amplificaturus. Dicit enim debellandas esse sentes per Iudaeos , quos assumet ruae virtutis administros; quemadmodum siquis arcu hostes,sesi feras configat,dcsternati Q d fictum esse Aa chabaeorum tempore tradunt He brari: neque id omnino displicet Hieronymo, Theodoreto,& aliis.'An vero ante Machabaeos horum aliquid acciderit, mihi incompertues quia nihil horum inuenitur in in sacris monumentis , 'cum bili ria sacra ab iis diebus usque ad Machabaeos per centum ferme

annos

239쪽

annos interrupta sit. .

Implivi Ephranoqi Eodem sensu, e ciuic impletus Epitraim, quo I

das tanquam arcus intentus. HAE. mala, verbum est milit'. i g. c. s. ubi vulgatus. emoti utendit in suum m/m opereus Aram.Hebiae & apud Lxx.Et Iehu imp t minum suam in arcu. Rab. Dauid am arcum rem viribiu μis. Videtur autem in hoc exemploi esse quaedam hypallage usitatari Scri plura,ita ut legendum siti, pro pleuit minum suam in arcu ut locutus estilla Zacharias, implisit arcum in m sua. Neque id alienum est ab si Latinorum. Vegetius lib. I. e is . ubi agit de tyronum institutione. Maior, inquit, adbibendaso sertia,ut arcum A genter, ac Viement eam; Ufortiter impleam, ut sinistra: Dasit. Implere arcam idem ine eaditimo, quod toto conatu vibrare,&quam maxime, atque acerrime telum adigere, ut docuit supra Rab. David. Cyrillus hic aliud esse putat. n, inquit, agitta' serrarum

arcum citruantes neruum ad pectus Lducunt uncarcum implere dicuntur,ctfagistam vesantem, pue telum iaciunt,

Ego arcum tunc impleri puto qua

do extremis arcus capitious, siue cornibus adducto vehementer ner. uo, coeuntibus impletur circulus,

qui prius videbariu inchoatus, in arcu, qui se circuli figuram obtinet. Q eti opter pressu Virg. lib. ai. AEnes cim de iaculatrice

Diana loquςretur. i Dixit,bauratam volucrem Tretusa sagittam . D pro se pharetra, comesue infensa tetendit; . Et duxis sino, δε-c c cruata, su

Quod sumpsisse videtur c3 Home-

lo Iliados . ubi ex arcu vehementer intento fictum elle dicit circulum: sic enim ille de Pandaro Κυταρ- ω λοτιμ μ α τοξον

Pt Q. Smyrneus lib. i κυκλωθει δὲ κερας, id est, in circulum actus est arcus. Qui dicendi modus apud profanos non instequens.Sidonius ub.I. ep.2. y cuia capit m t,expellit. Nonus lib. i. Dionysiacon adhuc dicendi modum alludens. Intendis.

inquit, telum in neruρ ad circulum. Graecὸ ἐπικλύ m. Euripides in Rheso. Iungite ne Mis arcus corneos. Graec ζευγνυτε τόξα. Est autem haec metaphora usitata in Scriptura, ut quae instrumenta sunt alicuius , etiam ad rem non bellicam,vocentur sagittae. Isai. 9.

Posuit m quasi sagittam eis iam , in pharetra sese abscondit me. Porro Ex .E- Ephraim potius meminit, vel quia Ephraimitae erant peritis limi sagit' bit,ibu tandi, iuxta illud Psalin. 77. Fili 'Ephrem intendentes, omittentes a

cum: vel qui Ephraim pro Iuda sumitur, qui λe ea tribu plurimi ad

alias duas accesscrunt.2. Paralip.c,.3o, quippe qui proximi erant Ierusalem: & ideo puto aliis in locis in Ephraim Iudam intelligi, ut sipra. Disterdumquadrigas de Ephraim , equum de Ierusatim; & Iere. si auxia eoru sententiam, qui putant caput illud agere de selici Iudaeoru redh- tu e Balaylone,in quibus sunt Cli Gus,5.Thomas,idligo, dccxpres Theodoretus. Ephraim qui eo sapite saepe repetitur . pro Iuda surmitur. QMd si ita est, quod fine non videtur improbabile , eadem sententia bis explicatur: iuare idem

xii, extenAE mihi ludam quisse arcum; dc. implevi Ephraim.

tuos, o Graecia. J Satis ex hoc intelli

240쪽

xpertat in

itur seri imitem hic essede Mach

ae ina teinpote . in iii I Graecoarum ama id est,e uri, qui xandro Macedoni secressi ter nam hi omnes Graeci vocantur,sinit horum Imperimit Graecia licit si Mi ridetenta ut, vexaruntque ebrae rum rationes , quibus tandem Mochabaeorum virtus: superior nil. s os nimirum Deus tanti vanne citaeo cx arcu suo si reas in Gesae coria in caput intoriit. Crier imiresiuare idem est,quod Miculari. Ha bacuc 3. Horatis sic bu arium tuum. Qum in eadem perstitaphora. Et Dominus Deusuper res vide, oratio tur; st exibit ut fulgur iacidum eiu ucst Deiri in mba canet. J Haec nisuit, te- etiam accidisse in Machabaeorum o riori,' satis constat,tum ex victo acie. riis, qua ua magnis hostium copiis,

S bellico apparatu sati, inlicitetis

ab exiguo numero, eoque inermi comparatae sinitatum quia victorias illas admirabiles si per anteccdebat oratio, quae diuinum auxilium rebus assiustis, ac pene desperatis aduocabat. Et est notatu dignum, cum Iudas implorato,atque pacato - numine bellum aggrediebatur, semper sitisse superiorcni , & eximia decoratum gloria. Bis autem orationempraemisisse non legitur,& tunc ab noste superatus est. S Hel ab Antiocho Eupatore lib. i. cap. 6.iterum ibidem c. 8. ubi mo tuus fuit. Sed fiant non pauca diuini auxilii exempla,& testimonia, 'iae admodum illustri ut liquet ex lib.LMachab. c. r. ubi author di-h,i, issi in, sicripturaim se de ii reminationis i

praecidensim ei es in veste canalida, mi laureis hastam brans dcc. Ibant filior prompti de estis habentes aditu rem, AEntemsuper eos Dominum. Et cap. 12. hostes ex Dei praesentia in fugam narrantur versi: de cap. Is.sgiam itur adfuisse praesentia Dei. re dubitandum non est impi in hiisse in Machabaeis, quae hie dicuntur a Zacharia. .

Si vero dicamus iacula Domini Q. filisse fulmina, & fulgura, & m- bam esse tonitru,quibus hostes perterriti, atque strati sitiat, dicemus quidem aliquid ex usu Scripturae,

quaehaec arma appellat Dei. Habac. luce sagittarum ruar bunt id est, fugiet territi sagittis tuis igneis,& ni inacibus: & Sap. s. 'bunt directae Sars. emisio Uulumm, quasi a benecum

uato arcu nu Mn exterminabuntur. Et

Psium. 18. tonitru dicitur esse vox γω, i Domini. Vox Domini concutientis desertum, dcc. de in hunc sensim accepit Theodoretus. Et eius rei est aliquod vestigium in citatis locis,maximὰ 1. lib. Machab. Qicia Id vid

tur probabilius, idque prius dici

mus.

Deus in tuba canet Quemadmodum tuba excitat milites,& signum edit ad ineundum praelium, & r ceptui canens a pugna reuocat; de haec videtur praelia moderati; sic quia Deus Iudaeorum castris quasi

SEARCH

MENU NAVIGATION