장음표시 사용
311쪽
que fit parva deut omnem eulpam. Hle lege veteri; cum Iudaei nullum haberent
nullus effugiendi restat locus eum eviden- Sacramentum peccatum delens ex opere ter sermo si de dolore actuali v qualibet operato; Ergo ham etiam justificat innova& emeacia earitatis non . Nulla est, quam adversarii eomismut imminuta. mini euntur, caritas intensive persecta: Er- OUie. r. Ex D. Aug. Trad . ra. In Ioan go inaniter asserunt, hane lolam hominem Quantumcumque Cathecumenvs pragelat, ad- extra Sacramentum justificare. Prob. ant.ibue sarcinam iniquitatis suae portat; aue illi Ea ea litas nulla eli, quae nee assignatur necidimittitur, nisi venerit ad Baptismum.
est assignabilis : Atqui talis est earitas in. Dist. Quantumeumque proliciat i. vir tensive perfecta, Ergo Prob. min. Caritas in- tutibus moralibus, de quibus tantummodo tensive perfecta non dicitur, nisi relative ad hie loquitur August. ut patet euili ut teis ini nus inter, si v δ persectam: Atqui nulla est genti, ta in caritate, N. Alioquin nee ipsa assknabili caritas adeb intensive persecta ,siniensissima earitas Caleehumenum justific ut alia longε intensior excogitari & esse re posset. Sed dato non concessis, quod ibi non possit; Ergo nulla est caritas assignabi. sermo sit de ipsamet earitate, semper v lis intensive persecta. rum est in aliquo sensu, quod Catechum
Supponamus in sensu adversariorum, ca-mnus aut scenitens, quantaeumque caritateritatem ut ino esse intens v E persectam, di sit incentus, sarcinam iniquitatis suae por, huic fu edere caritatem ut centum. Pro. tet, nisi venerit ad Sacramentum; quat cu .duhici ista earitas ut centum persecta erit nus scilicet superest semper morale debitum relative ad eritatem ut octo, quae eo ipso ad sacramentum accedendi propter Neeata erit imperfecta. Quod si autem hule cari. eommissa, quae remissa non fuerunt, nisitati ad centum adjiciatur alia earitas, adisub conditione qnod ad Saeramentum acce-
ista erit persecta re illa im. deret. Hine peccata absolute non remissa perfecta; α ite in perpetuum, si erescat ea. quodammodo dici possunt, nisi purificataritas ad mille millia Gallice millioni, de ad a conditione, si potuerit purifieari. millies mille millia a milis miliaοηι; seut l de iacto crevit innumerabiliter earitas B. Virginis , primo conceptionis suae instantiusque ad ultimum vitae suspitium ; & lam. Per crevisset, si temper vixisset: Ergo nulla est assignabilis earitas intensvε persecta, nisi ipsamet earitas Dei infinita . . Prob. 6. EN rationibus conglobatis, bre.
vitatis gratia. I. Caritas non est alla virtusca λ. ecessitatis, extra, quare igitur jultificans in hoc casu, non justificaret, extra hunc ea sum Id oritur, inquiunt, ex mero Dei beneplacito. Sed unde habent hoe Dei placitum , nec ex Scriptura, nec ex Conciliis, nee ex SS. Patribus, nee ex ullo ex veteribus Theologis. Ergo suerunt consiliarii Dei qui suum beneplacitum eis revelavit Ergo Phanatici sunt dicendi. a. Hotiendum est dicere Deum summὸ honum eum non esticaciter diligere, qui Ipsum emeaciter gratuite & luper omnia di .ligit s3. Homo si meeator per aversonem 1 Deo, Ergo fit iustus, dum ex toto corde ad Deum convertitur, se autem eonverti. tur, ut ipsim et satentur adversarii, dum ipsum emeaei ter dc propter se super omnia diligit. q. Contritio ex quantulacumque earitate
formata just. fieabat absque Sacramento ius . us Iam peccata sua ex ea-ritate super omnia fuerat detestatus , dum dixit. Domine quid me vis facere; attamen non erat justificatus, dum post triduum duxit ei Ananias et sanietare, ablue pecca ta tua invocato nomine Iesu. Item Magd lenae peccata non suere remissa, licet mulutum jam dilexisset ; nisi ddm h Christo
Domino audivit. Remittantuν tibi peccata
tua ; alioquin frustra id ipsis dictum sui D
R. Ex hIs contra adversarios ipsosmet concludi posset, nee earitatem etiam inten. sissimam sine actuali saeramento, nos susti scare ; eum certum sit D. Paulum ante Baptismum, & D. Magdalenam prius quam audiret: Remittuntur tibι peccata tua, jam intensissime Deum dilexisse, ut de Magda lena testatus est ipsemet Christus: verba siquidem: Dilexit mastum, quid aliud in-nuunt , nisi earitatem magnam, oc intensissimam
Inde tamen miniis sequitur, frustra in Paulum baptizatum fuisse, de inaniter Magis datenae dictum suisse : Remittuntur tibi meis cata tua. Siquidem D. Paulo supererat morale debitum Baptismum suscipiendi, de conditio de sua supra diximus purificanda. Deinde Baptismus D. Pauli, et ubi olutio Magdalenae milia suerunt, tum ut eos de
312쪽
sua justificatione certiores fierent, tum ut non soluat a culpa, sed, & h. poena l: ra. rentur , tum denique ut eorum iustifica. tio. & absolutio amplius confirmaretur. Nihil namque ob at quominus quis a me. eatis jam sibi remissis iter lim absolvatur , atque iter lim abluatur . Nonne jam jam iusti fieati sunt, qui vehementissima contriotione flagrantes quotidie dicunt cum poenitente lyropheta : Amplius nava me ab otiate mea, is a meo munda me Z Quoties Poenitens actum contritionis elieit, toties, & millies etiam absolvi p
teit , ut qui justus est millies Iustificetur
Deinde ex ipsomet eitato Evangelii Ioeopa et D. Magdalenam iam ex amore suis. se iustificatam, priusquam Chlistus Dominus ipsi absolutionem impendiiset . Iam en7m lyharisaeo dixerat Chri lius: dico tibi:
Remittuntur ei peccata musta, quoniam dι- lexit mullum. Obii. 3. Istud Catech. Rom. p. 2. eap. F. qu 32. Ut conecdamus contritione peccata deIeri, quis ignorat itiam adeo verimentem, aerem. intefam esse opportere, ut dolorisaeeνbitatem eum feelerum magnitudine aequa
νi eooferriqu2 ρ6str Ergo non a minus m. tensa earitate, ted ab intensissima pereatum dilui potest.
hementissimam esse; cum summa 't, ctrsuper omnia minima siquidem earitas testibus D. Thom. r. p. q. O. a. q. re D. BO-NaV. in 3. d. 3O. R . q. I. Plus diligit Deum quam eupidi ias milliin auri, argenti, earitas quatulacumne excedit omnem eupi. ditatem sua virtute quia selliret facit Deum
diligere premer se ἐν super omnia. Ideo super titat. Catech. ait caritas non intensis.
sima, sed omnis vera caritas ; propositio siquidem est indefinita: Caritas, qua Deum diligimus prefctismus est amor. Hine fit ut
contritio vebrmentissimum animi desorem eoniunctam habeat , dc cap. 3οι ait : Ex quo Beer cognostere verae contritionis, non dicit intensissimae, sed verit cωtritionis de qua
dictum est. eam esse vim, ut illius beneficio ginnium delictorum veniam statim a Domino impetr mur.eμπ f pra exposita conclusio Authoris: dieo; cum universa Ecclesia ere. nimis ampla vi. 4eM ur, aliquam misificationem , ω explicario nem addere, x Megarium re tamM. Quia, quanis tutacumque caritas histi cet Impium extra Saia eramenι- ; hoe vertium es, si de caritate hibituali loquum ν . Gratia enim sanctificans eum actuali moraso simul consistere nequis, ut paret. Si autem loquamur de Caratate actuati , distinguenaum est, vel enim is r Caritas perfecta est, oe, ut isa dicam , eumpleta in genere suo; vetes imperfecta, inchoata tantiam . Si est persecta; utira eoncedendum es , ipsam μ' eam pium absque Suramento in re, ut i ait Tri dentinum. Si autem imperfecta fueris, s inchoata tantum ', ipsam extra Sacramentum Dei- Mare eri res Theologi, Tridentino , G Parribus innixi, absitat9 n gat. Ais Tridentinum foss q. cap. 4. Docet praeterea L S. Synodus Jetsi contritionem hanc aliquando caritate persectam esse contingat, hominemque De reconciliare, priusquam hoc Sacramentiam suscipiatur . . . ipsam nihilominus reconcilia. tionem ipsi Contritioni sine Sacramenti uoto, quoel in illa includitur, non esse adscribendamia Sι-Aliquando contingit contrιtιο-nem Ur isa Caritate persectam , ut extra Sa-eramentum iussera : non ergo Semper contritio icta es caritare perfecta: Ergo aliquando et is iam imperfecta, liret ex Cantate proUentat . Ergo datur Contritio ex earisate , quae non iustia ficat extra Sacramentum . Qua is 1gisur eris ista
caritast Forsitan illa, quae dieitur perfecta tminimὸ qnidem ; eum Daec , ut dictiιm ess , semper itissimet absque saevamento in re Ω-- Iis igitur t Absque nubio nulla alia, ni δε ια quae dieitur , imprefecta, inchointa Conortiis
tune Contritimum 1 fiscare extra Sacramentum, quando adeo v emens , Acris, & Incenui, ut doloris acerbitas eum scelerum magniturinsequari possit. Ap, eum Pavet Adm sum acii une gradum Contritionis, Caritatis Per eis. niant ; hine es , quia a Paucissimis hae ,
venia precatorum Deranda sit. Patet ergo , quod nisi Caritas moeniat is talem gradum irereniasionis; ita in vera sis, dici passu prefesta ,
Peccatorem extra Sacranaratum neqti in itistidicare. Comissio igitur aut B-r: tantulacumque
Caritas Ere. arctanda es ad Carit.uem υει habitualem , vel eo laetam , atque perfectam s
non amem extenuendam ad caritatem ineboatam ,
tantum , oe imperfectam , qMam non tu fiea re
nisi cum Sacramento an actu , contrariae sentenistiae Patroni , morditur propugnant. Inu enim ,
D. Augustini effatum prae oeulis est E nat. γ' grae. eap ult. Charitas inchoata , inchoata justitia est e Caritas provecta, provecta iustitia est: Caritas magna , magna Iustivitia est: Caritas persecta, persecta iustitia est. Ex hoe sequitur non esse solos Baii Discipulos,
tir Avithor autumat si Threissos etiam Caremticos , . quidem non infima plebis . qui eonintendunt , mu quintulamcumque Caritatem extra Sacramentum instimare; Ied illam ramum-
313쪽
Diff. II. De Virtutibus, & Vitiis &c. et p
sti Dominii Dialite ii eos vestros, in.
perfecta quoque, iuxta Trid istini, s Cambismi sensum supra explicatum . Numquid mox, iterum aes. Tras. s. in I , ut nascitur C ritM, jam prorsus persecta est ut perficiatur
nascitur; cum suerit nata nuttitur; cum suerit nutrita roboratur; cum suerit roborata,
Ferficitur. Add. , si tamquam Baii Diuipulirraducuntur Theologi supinentes, non ς-mulam. cumqtie caritatem extra Sacramentum iu tim re, propter Propositiones I. g2. To. TI. Automne relatas; mn assimili facilitine Baianis.
mi nota inuri possent Theologi alii , qui rrariam defendunt sententiam propter Propositi nem 63. his verbis ranceptam: Sed & illa d- silictio duplieis justitiae alterius, quae fit per spiritum earitatis inhabitantem ; alterius, quae sat ex inspiratione quidem Spiritus Sancti, cor ad poenitentiam excitantis , sed nondum Grinhabirantis, ει in eo caritatem diffundentis, qua Divinae legis iustifieatio impleatur simili. ter rejicitur. Quid ρ' aliud iustitia, quae fit ex inspiratione Spiritus Sancti cor ad poenitentiam mei tantis, sed nondum inhabitantis, quam earitas illa im'erfecta , de qua loqui. mint Veι igitur, immeriti hὶς Baiani tarns adducitur a vel si merito , utramque Partem aggreditur. Sed de hoc adhuc clarita ubi de Poenitentia.
De ΜΡνlaordia caritatis. Misericordia est alienae miseriae eis ea κeompassio , cum voluntate scilicet mileium suecurrendi. Hujus quatuordecim sunt opera, tum corporalia, tum spiritualia. Corporalia sunt infirmum visi are, sitientem potare, esurientem pascere, capti vum redimere, nudum vestire, hospitem colligere, mortuum sepelire. Spiritualia vero sunt , dubitanti consulere, peccantem corrigere, ignorantem docere, tristem c-- lolari, offendenti remittere , onerolum tu. si inere, pro omnibus orare. De tribus tantummodo hie nobis est agendum: de inimicorum dilectione, de correptione frater. na , de corporali eleemosyna. s. r. De inimi orum dilectione.
a Ulli dubium est, vi praecepti na- , , turalis divini, diliges proximum
tuum sicut te ipsum, quemlibet teneri nullum adversas inimicos odium concipere , conceptum flatim deponere, offensam, vel gravisjimam, condonare, de amore sneero
Ae benevolo eos diligete, juxta illud Chri-
verum circa hanc materiam, nonnulla hiesunt breviter elucidanda. AER. r. Utram qui rixam inter se habuerunt, aut injuriis se se mutuo asse. cerunt, ad reconelliationem teneanturrit. Praeceptum Domini est: si offers mi nur illum ad Ahare, O ibi reeordatur fuerit. quod frater tuas habet aliquid a versum te ; relinque ibi munus tuum aute stare, is vade prius reeouiliari fratri tuo. Unde dicendum est. I. Qui gravem injuriam proximo intulit , licet proximo graviter laeso, dignior sit, veniam aut excusationem petere, aut saltem convenientia reconelliationis media adhibere tenotur. a. Si mutuci sibi gravem injuriam in tulerunt; qui prior proximum laesit, cat ris paribus tenetur prior veniam petere
quia qui primus suit laesus , prius jus habet satisfactionem exigendi. Dixi, raetcris paribus. Nam i. Qui levissimam injuriam intulerat, quia gravis injuria subsecuta e st, ad id non tenetur ex justitia. a. Si is', cui erior gravem injuriam intulit longε sit superior, ut Pater respectu filii . Praelatus re pectu subditi, Dominus respectu servi;
tenetur. quidem media reconciliationis cono venientia adhibere; sed veniam aut excu. sationem petere non tenetur; quIa longe gravior eli injuria Superiori illata , quam in seriori. 3. licumque eum proximo gravem rixam habuit, sive piimus rixam incoeperit, sue non, sive superior sit, sive inlatior , modo tamen inde non gravem infamiam aut grave patiatur detrimentum. diltricte tenetur inimicum benevolentiae si .gnis, & cssietis praevenire; dum alia non suppeditatur via, ut ipse inimieitiam deis ponat: Unicuique enim Deus mandavit doproximo suo. Eirca quod . AER. a. Ut tuni externa dilectionis, humanitatis atque urbanitatis signa inimi. cis nolitis semper, data occasione, exhibe
R. Non solum tenemur esse parati ad subveniendum inimicis nostris in necessitaistibus eorum, sicut caeteris hominibus; sed insuper communia dilectionis, ct humanutatis signa, di ossicia exhibere; ut talutantem resalutate , interroganti respondere emere volenti, vendere, viam petenti demonstrare . is quam aut ignem postulanti eoncede e &e. idque sub gravi, vel levi peccato; prout , , lata personas, loea, aut alias circumstantias , censetur gravia, vel
314쪽
Dixi commula. Nam specialia beneum Ientiae sigua inimicis exiberi regulariter minime tenemur, v. g. visitare, samiliariter colicqui, ad convivium invitare, dici Per accidens tamen ad id teneremur; si nempe ad fratrem nostrum lucrandum laret neo
Ubi notandum est; Superiores offensos ab hae obligatione excusari , qui ad eau telam, & correptionem, in aliorum exemplum sima etiam communia benevolentiae inferioribus suis, den Nant; modo tamen veth interius eos diligant ; nee diutius , quam par est, protrahatur haec prudens se veritas, nee subsit periculum subditos exasperandi & obdurandi. QUAER. 3. Utrum veniam petenti teneamur remittere injuriarum actionem, ocsatisfactionem R. Regulariter loquendo non teneri; quia , inquit D. Thum. a. a. q. Io8. Solus vindictae appetitus, non ordo justitiae, caritati repugnat. Sed eum valde periculo
sum sit, ne in his injuriam abionibus, sub specie tuendae justitiae , privatae vindictae indulgeamus, ob huiusmodi periculum ordinariE , tenemur similes abiones dimittere. Ex it tamen quandoque, juridieam
satisfactionem exigere. r. Si reus sit Rei pinhlicae noxius ob continuas, quas excitat rixas, & hae correntione indiguerit. a. Si ita gravis esset cffensa, ut infamiae , quae
in totam recidit familiam, absque hac ju- ridica satisfactione deleri non posset. g. I. De correptione fraterea. . plicem esse eorreptionem, aliam s judicialem seu juridicam , quae
an acius justitiae, qua Superiores tenentur ex ossicio delinquentes emendare , & demetatis eorum vindictam, & poenam is
mere , ut omnes in ordine contineant :Aliam fraternam , quae est actus caritatis, quo quilibet fratrem suum a peccato
revocare nititur: de hac multa quaeruntur hie breviter exponenda.
QVAER. i. An staternae correptionis v Ium extet praeceptum, & quale tD. Vero praecepto naturali divino, &positivo quemlibet teneri proximum corripere. Dixi naturali; si enim Iumen naturae dictet subveniendiun esse proximo india genti in eorporalibus Meessitatibus, quanto magis in spiritualibus; eum longe pretiosior sit animae, quam corporis salus. Dixi,
invis O positivo, juxta illud Mail. IS. ii
petraverit in te frater tuas ἰ vade ἐν eis .ripe eum &e. Non quod solummodo jubeamur in nos ipsos peccantes eorripere .
Sed i. quia qui in Deum Patrem nostrum suis per omnia diligendum peccat, veia in nos peccat. a. Quia qui nobis videntibus aut scientibus peccat, iniquitatis suae quasi approbatores non emit, de ad peccatum nos protrahit. Dixi auemlibet teneri; quia nee ipsi peccatores, nee infideles ab hac generali obligatione eximuntur; cum di illi aulegis naturalis & divinae observationem teneantur, juxta quam: Si quid patitur unum
menorum compatiuntur omnia membra , etiam aegrota, dum ejus salutem promo. vere possunt.
QUAER. 1. Quibus laetenda st correis prio
R. Omnes, etiam Superiores, mortaliter, quandoque venialiter peccantes, teneo mur corripere: Quia praecept om Domini generale est, nec ulla in corripiente requioritur auctoritas ; sed caritas, laeundum quam bonum spirituale Superioris magis quam inserioris diligere tenemur. Correptio tamen Superioris longe magis humilis aebenigna esse debet, & prudentiores muti nes in hae facienda sunt adhibendae. Divi in responsione, quandoque corripiendos es.se, qui venialiter peccant. Quaedam enim sunt pereata venialia ita periculosa, ut fa-eillimE ad graviora protrahant; ideo, cum per ea salus proximi in gravi versatur peririculo, medicinam, si eam profuturam lρο-
AER. 3. Quandonam obliget fraternae
correptionis praeceptum R. Fraternae eorreptionis praeceptum , eum assirmativum sit, non obligat pro sem per, sed debitis circumstantiis, quarum prima est: elim moraliter cert5 nobis constat
de peccato proximi; nullus siquidem privruitus nec tenetur, nee debet fratrum suorum
vitam explorare, juxta illud Prov. 24- Ne quaeras impietatem in domo proximi , o
non vastes requiem eius. Secunda circum
stantia est, quod spes adsit probabilis su
turae emendationis, quia cum non nisi ad emendationem fiat correptio, eius spe cessante, cessat obligatio, nisi tamen quis ex ossicii sui debito obstinatos eorripere ae punire in exemplum aliorum teneatur. Imos dubium sit, virlim potius nocitura sit , qutim profutura correptio, ab ea abstinendum eii , & tempus opportunius, more medicorum, est expectandum, nisi tamen
grarissima instaret proximi necessitas spiria
315쪽
e lis. Si nempe mors meratori:immineret. α nullus adesset qui ipsum eorriperet. Tune enim, et irin eum proprio vitae Periculo, eorripere tenemur . si aliqualis spes adsit fratrem nostrum luerandi; quili. bet enim tenetur magis animam proximi sui, quam corpus proprium diligere. Dixi grMissona necessitas; nam extra eam propriae vitae periculo privati se committere
non tenentur; eum alia via quam e re-rione , inspirationibus scilicet divinis,
andus in faei da eorreptione D. Quoad modum correptio fraterna exerceri debet cum humilitate, earitate &niansuetudine, juxta illud Apori ad Gal. 6. M praeoccupatus fuerit bomo is aliquo deILHο, vos qM Dirituales estis hujusmori iu- Armis an Apritu usitatis, eonfiderans te ip. sum ne , tu tenteris. ita Christimini fuit .intentio, ut fratri nostro peccan. ti luaviori modo , quo possemus, occurre remus. Unde fi eorreptionem suavem inutilem iore prudenter censeamus, paulo du-lliorem adhibere tenemur . Quod maxime Iocum habet in Superioribus, nE ineurrant an peccatum Heli , qui Filios suos beni. ius , quam eorum exigebat necessitas , corripiens, divinam expertus est indigna.
Quoad ordinem: sub gravi eulpa servandus est Evangelieus. r. Secreto corripienis Qua eiu proximus ; quia Lamae ipsius consulere ex caritate tenemur, juxta illud Evan- Aellia corripe eum inter te, em imum s Ium. a. Si id non profitiat, unus vel duo rellas lunt adhibendi. 3. Si nee eos audierit, dieendum eii Eeelesiae, id est Superio. Ii, si non tamquam iudiei ad punitionem,
item tamquam Patri ad emendationem. Matuor tamen casus excipiuntur , in
quibus ordo ille praetermitti potest ae de. t. r. Dato peccata sunt publica, proindeque publicE ut reteri limarem habeant corripienda. 1. Dam peceata, licEt occul. ta, in aliorum sive eorporale sive spitituale nocumentum vergunt; ut proditio, conspiratio, heresis; re apud Religiosos earnale peceatum , quod non ex stagilitate , α ultro se se offerente oceasione, sed ex -litia perpetratum est. In his quippe aesimilibus peceatis periculosa est admonitio tecreta; quia timor est, ne admoniti pitius cogitent crimen occultare, quam emendate. 3. Generaliter in omnibus peceatis, ubi prudenter judicatur hon proluturam pri- Moral. Tom. I.
vatam monitionem . q. Ddm evidenter eonstat correptionem utiliorem fore, si ab ipso Superiore, paterni exereratur, re i in sum pietate, prudentia ac caritate sufficien . ti praeditum esse, ut peccantem ad meli rem frugem meacius reducat. s. s. Dι Grporali Eleem sena .
NOL I 'E eroganda Eleemosyna praeceptum adeo in Seripturis saeris& SL Patribus et inculcatum, ut eius exi stentiam hie probare omninti videatur suis perfluum. Sussiciat igitur heviter inquire.
re, , quibus, α quibus eroganda sit eseemosyna.
QVRR. I. Quinam possint ae debeant
M. Eos solummodo, qui liberam bono. rum suorum obtinent administrationem ἰquia per eleemosynae largitionem bona ve-ia alienantur in ta vorem pauperum , fiunt. que ipsis propria atqui tantum supradicta bona legitime alienare possunt ἔ Ergo &c. Hine Resis. I. Nee servos nee ancillas ex honis Dominorum suorum dare posse eleemosynas, absque eorum consensu probabili.& interpretativo; nisi foria quid modicum de portione ad vitam sbi assignata detrahanta
Res v. 2. Filicissamilias posse quidem eleemosynam erogare ex bonis Castrensibus . aut quasi Calirensibus, etiam Patre invitos non autem ex Adventitiis, multo minu. ex Prosectitiis; cum de his proprietatem,& administrationem habeant, non autem de istis. Pari ratione Uxor eleemo*nam dare potest de bonis suis Parapheinalibus , in suos usus praeter dotem acceptis , n nautem de Votalibus di communibus , reluctante marito. Res v. 3 Religiosos, quibus bonorum Monasterii administratio non fuit concredita. eleemosynam erogare non posse absoque consensu , saltem tacito Superioris ,
etiam de bonis quae ad suam suilentati nem sunt assignata ; quia nullum in illa dominium, re usum, independenter a Superiore , habere possunt. Resolv. q. Ex injust acquisitis furto, vel rapina, eleemosynam fieri non posse; eum
nullum tune aequiratur dominium. Merentrix tamen, quae meretricii pretium accepit, illud rectὸ in eleemolynis impendere potest; quia lic t ipsum acquirendo peccaverit, voluntate dantis factum est suum .
316쪽
. Tract. IV. De virtutibus . &. Vitiis. I
QUAR a. De quibus bonis eroganda
M. Ex luperflais juxta Christi Domini piae teptum et uuia superes date eleemost
xam. Unde August. in Psalm. I 67. ait.
Superflua Divitum me aria sunt pavρον um: Ret alienae possidentur, cum super uarsidentuν. Et D. Thom. Σ. z. q. ari. 7. Aes , quas aliqui superabundanter habent, ex nattirali jure debentur pauperum susten. ratioti , Ac q. 87. a. I. ad η. Dominus non
suum dirimam partem , sed omnia super. sua , tauperibus jubet exhiberi . Circa quod notardum eli, quod sicut duplex est neces.sarium; vitae scilieet α status, ita duplex
assignatur superfluum . Necessarium vitae
est id, sine quo non potest quis propriam,
aut familiae tuae vitam conservare; super. fluum vero, eli id, sine quo eamdem conservare potest . Item necessarium status est
id, sine quo non potest quis, & ejus lami.
lia secundum conditionem suam convenienter vivere : superfluum vero est id, sine quo sie vivere potest. Porro hujus tum necessarii, tum luperflui diversi sunt gradus. Plura squidem uini necessaria vitae de status commodae sustentationi, quae superflua sunt valde moderatae, ut patet. Hi ne
AURR. 3. usibus & quando teneantur
divites pauperibus eleemolynam erogare R. I. Omnibus pauperibus neeessitate laborantibus juxta illud Tobiae q. Moti avertere faciem tuam ab nlio paupere. Nee enim ulla est ratio, cur unus piae alio excludatur. Triplex autem est necessitas, qua pauperes laborare pis iant: Extrema in qua de vita pauperis periclitatur, nisi ei subveni a. tur: Gravis, in qua in vita iustentanda no. rabiliter patitur , vel urget periculum ali. cujus moibi, aut notabilis incommodi, moriste minoris, incurrendi: Ut si vir nobilis, sine in cnd: catione , aut gravissimo labore mechani eo vitam sultentare non pollet . Communis, in qua pauperes ordinarii victitant quidem, sed non absque di .r cultate. Quo posito. R. a. Pauperibus extremam necessitate inpatientibus ex vitae iuperfluis, licet statui necessariis, subvenire tenemur ; quia recta ratio suggerit vitam proximi, decentiae nostri status esse praeferendam ; dum non adest periculum proximum similem incurrendi necessitatem et Nee praecepto satisfaceret , qui tune pauperi aliquid posthae reddendum mu'uo praestaret: non solum enim a Chri .sto Domino gratuita mutuatio, sed propria eleemolyna praecipitur. Excipe tiamen, sproximus i pem haberet proximam eetini necessitatibus subveniendi; aut si tune inditigeret re usu non consumptibilis ut equo ad fugam , lecto ad infirmitatem &e.
R. 3. Pauperibus gravem necessitatem p tientibus subvenire etiam tenemur, non mistum ex necessariis ad status decentiam, sedec ad vitae commoditatem'; ita ut dives te. neatur moderate, ac parte vivere, ut his gravibus necessitatibus iubvenire possit. Ratio D. Thomae est ; quia ordinata caritas exposcit, ut grave damnum proximi eum aliquo nolito minori amoveamus; excipe tamen, ut dictum est, si periculum adesset
similem necessitatem .incurrendi. R. q. Pauperibus, etiam eommunem ignis
tum necessitatem patientibus, ex superfluis status et conditionis lubvenire tenemur . Praecipit enim Apost. I. Iim. 6. Divitibus huius seexIι, ut facile retribuant; & Chri .stus Dominus flammis addicit aeternis, qui esurientes non pascunt, sitientes non po-lant, nudos non vestiunt die. minime distinguendo inter extremam , gravem &communem necessitatem a modo ipsa sit realis ac vera. Adde quod vanum esset ordinarie eleemosynae praeeeptum, s in con inmuni non vigeret necessitate; & s pauperibus hae necessitate laborantibus nullus lubveniret, in gravem imo re extremam sa rius prolaberemur. Hincri ore. Eos lethalis culpae esse reos. I. i pecunias , ad status lic nestam decem tiam, vel ad incommoda praecavenda, trimnecessarias sine fine congerunt . a. Qui investium pompam, aedium magnificentiam, canum & equorum multitudinem . dic. su- pei flua tua , quae sunt pauperum, absumunt ac devorant. 3. dii lcienter superflua sua per putrefacti Oilem, notabiliter conlumi P rius permutunt, quam in pios ulus impendant. q. Qui tempore publicae 8c gravis necessiatis frumentum, vinum & oleum recondunt, ut camus vendant.
lyetes. I. Utrum ex divitiis justE comparatis ad statum altiorem fieri pcssit ascentus. R. Ad hune statum obtinendum nonnulla lervari posse, scut relervantur pro educan
dis ae collocandis liberis , vel probabilius incommodis praecavendis , sub his tamen subsequentibus conditionibus. I. Modo quis altiori statu dignus sit, ac sineera procedat
intentione, nee ad eum acquirendum inordinata moveatur cupiditate, dc ambitione. z. MOdb ascentus ille non sit incertus, sestprobabiliter certus . 3. Modo paupe es , etiam si communem duntaxat necessitatem
317쪽
patientes, omnino non delerantur ei Abas nullus ex superfluis pauperibus iubvenire teneretur; cum nullus sit, qui major aespectabilior qu,m sit, aut iuerint ejus Pim
genitores, evadere non exoptetis
Petes. a. Utram teneantur divites pau. perum neeessitates inquirere, ut ipsis ivbveniant . R. Ad id quidem Beneficiatios teneri, cum ex justitia supelfiua tua pauperibus impendere debeant; non autem simplices Laicos , qui ordinarie eleen osynae praecepto satisfaciunt, si pauperum occur rentibus necessitatibus subveniant. Caeteram haec dicta sunt de veris pauperibus, non de pauperibus fictis, aut vagabundis plurimis , qui eorp .re valentes , laborare detrectant, damnabili otio torpent& quasi putreseunt. Hi siquidem ad elee. mosynas verum jus habere non possunt, &ad eas restituendas, si aeceperint, ex iustitia tenentur; cum non nisi veris pauperi bus eleemolynas elargiens donare intendat .
Ω- sint vitiis caritati opposita.
Licet peecata omnia diei possint raritati
opposita, quatenus ejus habitum vel actum exeludunt; plurima tamen sunt, qua capitalias magisque directi ipsi opponuntur quam caetera quia sermaliter eontra ejus actus de ossieta pugnant: Sie contra amorem Dei oc proximi pugnat Odium utriusque; contra subjectionem Deo ae regulae ejus debitam pugnat Superbia; contra gaudium de bono Dei re proximi, pugnant Aeetia re Invidia ; contra beneficentiam
pugnat Avaritia; contra pacem pugnant Ira, Schisma, Bellum s contra correctionem fraternam pugnat Scandalum : Quae Omnia paucis perstringemus, sequentibus arti. culis.
Da otia Dei is Prox ini. Noti 'Dium in genere est voluntatis
aversia ab alii as apprebenso, ut mati . At ua est abominationi, , amo i concupit centiae opp)situm; estque aversiou ab aliquo, ut nobis maior Altini inimicitiae . Emori benevolentiae contrarium i de esta tus volantatis, quo alteri malum volumus, ut ei malum sit. Deinde aliva e toa um formale dc explicitum , quo actu formali Ac expresso Deo aut proximo malum volumus , dam quis in Deum, aut proximum indignabundus i plum non esse. vel Matnm non.esse desiderat. Aliud est implieitum seu interpretativum , quo ali. quid agitur, quod aversionem a Deo aut proximo necestario importat z sie omne me ratum dieitur , Divo Thoma odium Ddi.
QUER. r. Quale Meratum sit odium formale Dei de proximi R. Formale odium Dei omnium est pes
eatorum gravissimum , nec ob materiae leavitatem a mortali exeusari potest; quilibet enim actus odii Dei deliberatus , lieet rea missus, directissime eontra bonitatem divi.
nam pugnat. Odium autem. proximi intee omnes indictus malos contra proximum gra. viissimus est, nee ullo praetextu exculabi. list unde iure merito ab inn. X l. damnatae
sunt sequentes propositiones . Dei tam absecuto de Merio evere mortem Patris, δε-rae nos ut malum Patris, sed ut bonum cupientis.,Pron t . Liritum est Filios gam dere de parricidio Parentis a se in ebrieta te commisso propter ingemes divitiar, inde ex haereditate consecutas. Prop. I . Certum est tamen, odium proximi veniale fieri ex levitate materiae; dam quis v. g. proximγexoptat levissimum malum . Ubi tamea observandum est, leve de se malum, ob adjunctas cireumstantias. & graviter malum odientis assectum , posse fieri grave , pro
TR. a. Utrum pectata odii contra proximum ejusdem sint speeiei Ria Nequaqu1m. Injuria liquidem proximum assicere in vita, fama oc fortuna peccata sunt speeie diversa: Ergo 6c desideriam illud his injuriis assietendi. Non sumit igitur generaliter in Consessione declarare, se malum proximo exoptasse, sed quantitas de qualitas mali necessatio eth aperienda, oequanto tempore duraverit inimicitia, Δc quoties fuerit renovata.
De Saperbia. Ol. Ubetb a est anetibus inordinatus
'roprie excruentis. Dieitur ast petitur, am ,r scilicet. complacentia , se a deli desium . Dic tur inordiniit ut, ex duplici capite; humilitatis icilicet, in qu .:nt an quis aliis subiti refugit, de magnanimita tia, in quantum praesumptuose res magnas
appetit , de utrumque: contra Regulam LN n a De
318쪽
et 84 Trin. IV. De Virtutibus, & Vitiis
Deo statutam. Nam si quis propriam e eejemiam, persectionem, eminentiam, la
dem de fimam in Deo & propter Deum
appeteret, virtus esset magnanimitatis, non
superbiae vitium. Dicitur propria excellen. tia, non alienae: unde si Pater eontra Dei
Regulam, excellentiam filii, absque respectu ad se ipsum, expeteret, non esset propri4 su, perbia, sed quoddam aliud vitium ἀQU ER. i. Superbia quale sit preeatum his. Superbia, inquit D. Th. m. 3. q. renn. s. qua homo aliqualiter non subjicitur Deo & regulae ipsius, mecatum est mortale secundam genus suum; quia per hane homo avertitur x Deo, di ab ipso aposta Eat. Attamea, inquit L Doctor, sicut in
aliis metatis, quae lunt ex genere suo mor, talia, sunt aliqui motus, qui sunt ve,alia, propter eorum imperfectionem, ita etiam , de circa superbiam auidit.
UTR. a. uisi sunt filiae stiperbiae
R. Duodeeim reeenseri possunt r vana Horia, Iactantia, Ambitio, Praesumptio, inobedientia, Contemptus aliorum, Hyp eri sis , Novitatum inventio , Pertinacia , Contentio, Curiosuas, Ingratitudo. Vana gloria, quae laudis humanae appetibus est inordinatus, mecatum veniale or- .dinariὸ non excedit; nisi sotth qvis gloria x et up bonum quod habet L se ipso habere, aut suis meritis obtinuisse , vel gloriaretur de gravi peceato, vel si gloriando de bono, quod non habet, gravem Superioribus
injuriam, .& proximo grave nocumentum in serret a
factsarria . quae est inanis. re stulta propriae exeellentiae praediratio; seeundum is
mortalis non est, nis1 caritati Dei de proximi sit eo rari L, ut mox de vana gloria dictum est. Amrino, quae est honorum ae dignitatum inordinatus appetitus, mortalis est adam motus. & finis appetentis sunt gra viter mali eam res appetita appetentis capacitatem superat, dam tandem dignitas obtinetur, vel Qtinere desideram , cum
Pr esumptio, quae est inocii natus appet. vi tentandi id quod vires nostras superat, tantum venialis est dlim nullum iniminet periculum Deo injuriam, aut proximo, Vel
tibi ipsi, grave damnum inserendi, aliti esset mortalis.
Inobelemia, qua quis superiorum maris datis subesse detrectat: si formalis fit, peccatum est ex genere suo mortale, nai lam mitteus parvitatem materiae , cujus cui pam aggravat martimε rebellio, pessimum superbiae genus. contemptas asinam, quo quis eum Phaurisaeo dieit i Non sum Mur caeteri hominum p morialis est, dum inde proximus gravem patitur mi auro Umeritis, quae est simulatio virtutis aut bonitatis, quam quis non habet , non est mortalis ς si id simulet , vel ne alios seam. dalizet, vel ut aliis bonam praebeat exemplum: bene quidem, dum simulantis intentio, caritati, eultui divino, ae justitiae graviter repugnat v. g. Si quis bonum se si, mutet ; ut in dignitates, quibus indignus
est, promoveatur; ut eleemosinas paupertiabus debitas ad se attrahat, ut proximum decipiat. die.' ovitarum inventis , quae est propriis exeellentiae manifestatio, per aliquid nou, admirationem ingerentis, saepe mortalis est ob finem malum, proximi damnum , dcin. irreverentiam. Pertinacia, qua quis melius intelligentueedere nolens, proprio iudieio nisis adhaeret, meratum erit mortale si radat in Dei
iniuriam , Superiorum contemptum , auggrave proximi damnum, contentis, quae est inordinata verborem contrarietas circa veram, ad quam redueitur distisdio, qaae est voluntatum dissenotio esto bocum in his rebus, in quibus emeatitate eonvenire, & consentire tenemur utraque quandoque venialis , quandosua mortalis est, juxta gravitatem materiae , vel iuxta grave , vel leve malum, quod
euνioliar, quae est inordinatus appetituleiendi, quost proprium statum vel profeλsionem ex dit, mortalis est ex circumis
stantia; dum v. gr. peccandi periculo per hane quis se committit. I gratis , qua quis beneficium aereismum, dum vel rario, vel necessitas postulat, reddere detrectat, mortalis est , dum gravis est ingratitudo , ut pore gravis it
Nat. Α odia est taedium vota Disium ac delibemum de Mao spirituali
ad noe pertinenti. Dieitur taedium, seu toris por animi spiritualia perficere fastidientis . Dicitur voluntarium ae deliberatum, ut diost insuatur a taedio saepe contra voluntatem Diuilig
319쪽
Diss II. De Virtutibus, & Vitiis &e.
in animabus etiam piissimis, vel ex naturali complexione, vel ex diaboli tentatione excitatum , vel ab ipsomet Deo permis. sum ; cui si vitiliter obsistamus, satiet eum tentationem proventum . Dicitur de bono
rituali ad nos tertinenti ; quia si qu7s truetur de bonis divinis, ut Dei sunt, T. g. de sanctifieatione ejus nominis , nin erit
Rcedia, sed odium. UxR. r. Λn Reedia meorum si, dc
quale N. Acediam ex genere lao mortalem
esse, juxta illud Apostoli. 2. Cor. 7. Trisi, tia Deuti mortem v atuν; de ratio sguia per illam despiciuntur Dei amicitia,
aeterna beatitudo; eum reputentur indiagna, quae comparentur dissicili virtutum exercitio; sicut ille prineipem eenseretur despicere , qui tristaretur se a scurrarum detrahi consortio, ut ad regiam familiari. tatem, dc gratiam provehi posset.
QUAER. a. cdiae sint filiae acediae
R. vulgo recenseri . Mamia , qua res spirituales adversantes, Dei dona tor. maliter contemnimus; ut qui vellet numqviam Christum novisse, Sacramenta non tuisse instituta , aut Coelestem mercedem non esse. Haee semper mortalis est, nisi exculet in deliberatio. Rituor , quae est quae-
arn indignatio in eos, qui ad divina spiritualia nos hortantur , aut inducere πω
Iunt; quae levis est, si levis sit indignatio. mortalis, si gravis si, & conjuncta eum odio. Tu illanimitas, quae mentis est dejectio; qua quis formidat aggredi, quae ad salutem spectarit; mortalis est, si quis prinpter hane media ad salutem neeessaria negligat; venialis, si tantum ad ipsam remo. . . Desperatio, qua quis beatitudinis assecutionem sibi impossibilem exi. stimans de ea obtinenda dissidit, est mem- tum de se gravissimum. πικρον, qine est languor voluntatis eirca bonum agendum; mortalis est, vel venialis, prout praeeepta, vel nullatenus, vel tard , vel sti ad Plentur. Evagatio mentis, quae lese ad diversa diffindit, de se quidem levis est; sed
mortalis, si fiat eo tempore quo ex praee pro requiritur mentis attentio.
N vidia est tristitia de bono Histro, - quatenus proprii boni, Auriae auteκeeluntia nostrae diminutivo , Dicitur tri. filia; quia, licet invidia eirca bonum versetur, Wprehenditur tamen ut malum P prium invidentis , quatenus excellentiam, uam inde minui eenset. Dicitur de bono aliena ; quia si quis de bono proprio, ut malo apprehenso, tristetur, invidia non est . sed aetaui. Dieitur, quatenus boni proprii quia si tristitia on aliud motivum ex- eitetur, non erit invidia, sed vel odium. vel aemulatio, vel indignatio, vel Eelus. Unde l. Qui tristatur de bono Proximi :quia is sibi displicet, est odium, non invidia . a. Qui tristatur de bono temporali proximi, non quia illud hibet ; sed quia ipsemet illo earet, bonum hujusmodi sibi cupiens absque alterius praeiudicio, non est invidia, sed aemulatio; & quidem sancta ,ddm de bono spirituali uitur. I. Qui triustatur de bonis Prodigi ea dilapidantis, aut Avari ea recondentis , iusta eli indignatio, non invidia. q. Qui tristatur, 3uod peccatores bonis abundent temporalibus, est Σωlus inordinatus; cum omnia div mae Pro via dentiae decretis , quae adorare debemus ,
QUIER. r. Invidia quaIe sit peceatum tu. Peccatum esse ex genere tuo morta Ie, ex Apostolo enumerante invidiam: Ga lat. s. inter oeera ramis , Regno Dei ex. eludentia. Invidia siquidem opponitur Caritati, cujus proprium est de proximi bono gaudere; peccatum autem. Caritati oppositum ex genere suo mortale est, inquit in Thomas: Ergo, &e.
QUAER. a. Quot sint filiae invidiae tR. Sex numerantur. Odium proximi, eurinvidemus. Gaudium de malis & af ictis de bonis ejusdem . Iudicium temerarium, quo de ipso absque sundamento perverse judieamus, contumesia, qua in i plum injuriosε nos extollimus. Miractio, qua sa-mae ejus detrahimus. Susurrario, qua ali rum amicitiam ipsi auferre curamus, ad cujus restitutionem tenetur Susurro, sinerua, aut ipsius proposito non est absolve
De Avarisis.7 N. R Varitia est amor dieitiarum imiadinatus. Dicitur amor ; MI pro. seeutionis, quo superiluas divitias comparare desideramus; vel eomplacentiae, quo in ipsis nos delectando easdem eontervarent imur. Dicitur divitiaram, per quod illa tellu
320쪽
286 Tract. IV. De Virtutibus, & Vitiis.
telliguntur aurum, argentum , agri, do .mus oe omnes mobilium vel immobilium postelliones. Dicitur inordinatus, sive senpenu objecti, dum aliena concupiscimus , sive respectu finis, dum ad malum finem his uti volumus; sive re pes tu excellus, dum nimias divitias , quibus cor appon .mus, cumulamus. Q ii enim moderatas appetit divitias ad vita n honei te transitendan, prolem educandam, &e juitu acquiremias, is avarus non eli, lea providus. QVTR. I. Q aale sit peccatum avari
IV. Mortalem aut venialem esse, secundit M virtutes, contra quas pugnat . Dum caritati & ιullitiae opponitur mortalis ellex genere tuo; dlim nempe per eam vio. latur eleemosinae praeceptum, aut indebile aliena desiderantur, rapiuntur, aut retinentur. aod si verci contra solam liberalitatem pugnet avaritia ; ita ut quis saei te bo-ina sua non largiatur ob nimium divitia. Ium, quo tenetur, assectum, erit tantum venialis; eum potius illiberalitas quIm pro. lprie dicta avaritia esse censeaturi modo ta. men dives divitiis suis ita eor non apponat, ut eas amori divino praeserat, dc pro habili periculo iplum ostendendi, nimio divitiarum affectu, ut laeph fit, se se exponat. Qui enim volunt divi:es seri incidunt in tentationes is in laqueum diaboli ; Θd iseria multa inutisa is nociva, quae mertunt homines te interitum is perditionem. QUAE R. a. Q tot sint filiae avaritiae R. Sex recententur: obduratio cordis, seu immisericordia. Inquietudo mentis quali deb iis retrahimur ossiciis: Violantia proximo illata: Fallaeta in verbis aut sactis ad proκimum decipiendum . Proditio , leueonira fidem datam dc debitam deceptio: PerJurium, dum juramentum saliunt te.
a Uael . 3. Quid sit prodigalitas, & qua
te peccatum e IV. Prodigalitas, quae est inordinata bo. norum effusio ex genere suo venialis eit ;utpote quae ductum rationis non sequatur, sed passionis: Ab extrinseco tamen fieri potest mortalis, si nempe prodigus bona ad familiam fustemandam aut debita solvenda nece daria dilapidet, vel si id satiat cum aliorum scandalo, aut gravi detrimento , dic.
. is Vir equestris ad duellum provockius seri potest illud acceptare , ne timad; talis no- is tam apud alios incurrat. Damnata fuit ,, ab Alexandro VII. an. 166 . Ordine 2. a. ,, Est licitum Religioso, vel Cleric 3, CD se lumniatorem gravia crimina de se , velis de sua Religione spargere minantem. is eidere, quando alius modus defendendiis non suppetit, uti suppetere non videtur iis si calumniator sit paratus vel ipsi Reli-- gioso, vel eius Religioni publich, & c
se ram gravissimis viris praedicta impingeis re, nisi occidatur. Ab eodem. Est i . ,, Licet interficere falsum accusatorem , si salsos testes, ac etiam Judicem, a quo se iniqua teriti imminet sententia, si alia is via non potest Innocens damnum evitvis re . Ab eodem. Est 18.is Non peccat Maritus occidens propriari auctoritate uxorem in adulterio deprehen si tam . Ab eodem. Est I p. se Fas est viro honorato occidere invas ,, rem, qui nititur calumniam inserte. si is aliter haec ignominia vitari nequit Idem is quoque die dum, si quis impingat alais pam , vel iuste percutiat, & post impa- ,, ctam alapam, vel ictum sustis fugiat. - Damnata fuit ab Innocentio XI. an. I 6 p. - ordine ' Reaulariter oceidere possiim surem pro conservatione unius auri . Ab eodem . Est y l. Non solum licitum est defendere defensio ne occiii Ja, quae actu possidemus, sed etiam ad quae ius inchoatum habemus, & quae nos possessiitos speramus. Ab eodem. Est ς 2. Licitum est tam haeredi, quam Leg. tario contra iniuste impedientem, ne velis haereditas adeat tir vel legata solvatitur, se se taliter defendere , si euti & ius haben-- ti in Cathedram, vel praebendam contra se eorum possessionem injuste ampedientem
p. is Licet procurare abortum ante anim Mi is nem istus, ne puella deprehensa gravidais occidatur, aut ansametur. Est Io. Videriar probabile omnem istum, quamis diu in utero est, carere . anima ration
se ii , & tune primum incipere eamdem is habere , cum pariti ir ; ac consequenteris dicendum erit, in nullo abortu honaicMD diuna comitti . Est