장음표시 사용
341쪽
proprio labore eomparare Ac augere, ablatam proprio nomine coram iudire repetere ejus restitutionem eondonare : Ergo hujus perfectus est Dominus a mod6 tamen ipsius detrimentum non vergat in alterius detrimentum , quo sensu dicitur. Meli. . r. ram habe ae bono nomine. N. 3. Homo in vitam suam, di in membris suis imperfectum tantummodo Dona nium , non persectum , habet ; usumlau.ctum scilieet sibi a Deo concessum, cum obligatione servandi rei substantiam; solus siquidem Deus vitae, de necis est Dominus. Ratio est; quia Dominium persectum i m.
portat superioritatem , quam nullus in seipsum habere potest : ex quo concluditur nullum se ipsum occidere, aut mutilare posse ; nec semen proprium , quod verδ est pars hominis praecipua , extra Mal tim nium prosundere , aut quasi ex semetipso
ΣR.. 3. Quarum rerum Filii familias
Dominium , habete possint Antequam respondeam ; sciendum est , quadruplicia bona Filiisfamilias eompetere posse . I. costr is, quae in militia aut i p. sius occasione acquiruntur. 2. a fi castremfa, quae Filiissamilias obveniunt ratione Misnefieii , vel ossicii publici, vel professionis
letentiae, aut cujuslibet artis liberalis , non autem mechanicae . quae nec Patre, nee intuitu Patris obveniunt Filio, ut ex labore comparata, aut easu inventa, aut aequisita per maternam haereditatem , vestamentum , donationem &c. q. Tree.
Bitia, quae Isilio proveniunt, vel 1 Patre vivente , vel ab occasione Patris principaliter . Quo posito. M. Filios milias bonorum Castrensium, di
quasi Castrensuam plenum ae persectum, directum simul de utile, Dominium habere. Adventitiorum autem habent quidem Dominium directum, sed: Pater eorum usum
fructum,& administrationem ; nisi fortε veIPater huie administrationi renunciaverit , vel haee bona data sint Filio , ea eonditi ne, ne ususfructus Patri concedatur. Quoad prosectitia, eorum Dominium tam directum, quam utila, est penes Parentes . QVSR. q. Qiarum rerum Dominium uxores habere possint R. Earum hia a triplicis esse generis. I.
τMaphernasus , quae ab uxore adierum ueu Itra dotem, cum ea saltem intentione im.
plieita illa sibi reservandi; horum bonorum Dominium & administrationem habere possunt is a. Dotalia, quae uxor tradidit marito
ad sustentanda Matrimonii onera . 3. OUmuria, quae tempore Matrimonii communI labore, di industria aequiruntur. Istorum bo norum, dotalium, inquam,& eommunium, Dominium quidem, sed non admirustrati
HIR. 3. Utrum bona , 1 Filiissimi.
lias in domo Paterna proprio labore coma parata, prosectitia sint, an adventitia R. Si Filiusfamilias in domo Patris r
manens, aliquid lucratus suerit ex eius bo. nis, ejusque nomine , de auctoritate negotianodo, illud lucrum pertinet ad Patrem, tan
quam prosectitium ; maxime si filius Modeclaraverit se nolle gratis laborare; quia tune censetur ex pietate Patris negotia peragere . Ideo post obitum Patris nihil ea his bonis retinere potest in detrimentum haeredum . Q iod si ex solis operibus artificialibus luerum reportaverit , illud tanquam adventitium retinere poterit , si siecum Patre convenerit, deductis tamen aliis
s. Quomodo aequiratur, aut transferatur Dominium
Not. 1 Irea hane quaestionem, bonaquae. a libet duplieis esse generis . vel enim sub alicujus Dominio sunt , vel non sunt. Quae sub alicujus Daminio sunt, acoquiruntur Donatione, Venditione , aliisque Contractibus , sementia Iudicis ob crimea perpetratum , Iure gentium . ratione sciliiseet Belli justi , di tandem Possessione , α
Praeseriptione. Qiae autem sub nullius m. minio sunt , vel nunquam Dominum habuerunt , ut animalia omnino silvestria, Ac libet a ; vel aliquando habuerunt , ut bona a propriis Dominis derelicta . His notatis multa quaeruntur hie breviter exponenda.
circa bona, ειυς sub asscussus Dominio furi .
QUAER. r. Quid & quotuplex sit missessio R. Dupliciter sumitur possessio. r. Pro facultate possidendi , di vocatur possessio juris . a Pro ipsomet possidendi actu. ecvoratur possessio facti. Prima definitur: Ius insistendi rei tanquam δεα , mn robibitae poden e. Dieitur tanquam suae . non ait
rius unde Tutor insistens rebus Pupilli non est possessor . Dicitur non proditae; quia ubi Lex possessionem prohibet, nullum
est jus possidendi ; sic Laicus Decimas potisidendi jus acquirere nequit. Possessio sini R A lea
342쪽
Dact. IV. De Virtutibus, & Vitiis.'
est occupatis NI eorporis, animi, Ossaris ad .miniculo. Dicitur oecupatio, idest inchoata, vel eontinuata rei apprehensio , quae dum realiter apprehenditur , aut pedibus , aut manibus dicitur vera : dum res quidem ipsa realiter non apprehenditur , sed aliquid fit, per qa ad res censetur apprehensa , ut cla vium traditio, aedium inspectio, dicitur sal. a . Dieitur animi , ideli eum intentionerem apprehensam retinendi ; per quos excluditur naturalis tantum pol tess i , qualis reperitur in depositario, qui non sibi , sed deponenti rem de politam detinet, de sola admittitur ei vilis pI: Iei sis , quae fit eum animo rem ut suam retinendi. Dieitur iriaris , quia jure pol Iesitionem reprobante nulla est pasielsio , ut patet in exemplo Rerum saerarum , quae a Lateo possideri
nequeunt. Non requiritur tamen as ratio.
n m possessionis, quod sit justa, idest quod
fandetur in Legitimo litulo: Fur enim rem
ablatam possidet passessiane facti, quatenus de se non est proh bita passideri, licet eam injusth possideat. UR R. r. Quid sit Praeseriptio
R. Praescriptio , seu uiueapio, quae proprie dicitur de rebus mobilibus; praeseripti a enim de solis immobilibus dieitur, & desinitur: Aequisitio Dominii alicuius rei per eon tinuationem possessanis bona furi, certo tem poris Datio per Legem determinato. Ex qu definitione colligitur quinque requiri conditiones ad Praescriptionem.
I. Est Possessio , 8e ipsa non solummodo
naturalis, sed de ei vilis rei non prohibitae: Quo fit , ut omnis 3c solus capax proprio nomine possidendi sibi praeselibere possit . Unde nee Religiosus, nee Tutor, nec Depositarius, nee Emphitheuta, 8ce. qui ei vi. I iter non possident, sibi praescribere possunt :Nullaque dari potest praescriptio rerum sacrarum , quae a Laicis naturaliter postilentur , nec rerum publicis usibus deputatarum, viae, pontes, dcc. nee servitutis hominis liberi, nee obedientiae Superioribus debitae, dce. a. Est Possessionis continuatio, quae si interrumpatur , vel per horam , tempus es
fluxum ad praeisibendum et it inutile; un de non praetcribit , qui paulo ante temporis necessarii effluxum rem alienat , licet statim post alienationem iteram illam com .
s. Est titulus praesti mptus, donationis V. G. emptionis, successionis die. Nee necesse est, ut sit verus, sed lassicit quod bona fide eredatur validus . Certus siquidem dc verus citra praescriptIonem suffeῖ t. ad Dominiam transferendum. Ubi notandum
et in praescriptionibus longissimi temporis
triginta se . Rut qO. annorum titulum non
requiri, tum propter probationis difficulta. tem, tum quia praesumitur titulum ad suis. se, nisi alii a in contrarium habeatur prae .sumptio, di jus contradicat.
q. Est tempus h Lege definitum ; Nem .pε pro rebus mobilibus eum titulo , ii es anni inter praesentes, dc quatuor inter abissentes ; de Me titulo triginta anni. Praeis sentes censemur, qui in eadem Provincia, dc sub eodem regimine commorantur; ab sentes e contra . Pro rebas immobilibus
contra privatum cum titulo requiruntur inter praesentes deeem anni; Ac viginti inter absentes: sne titulo autem Io. anni, ut de rebus mobilibus dictum est. Contra Ecclesiam Romanam , dc Sum. Pontificem in rebus immobilibus requiruntur IOo. anni . Contra alias Erclesiis , Monasteria , Hospitalia , Pras causas pro nece is a te pubi .caqο. anni : caetera videantur apud Iut illas.
s. Est bona Fides ; id est judicium pru-l dens , dc sundatum, quo quis; propter alia
quem titulum in vincibiliter ut verum a p. prehensum , credit rem esse suam, dc ut ta.
lem , incipit eam possidere : ubi notandum est . r. Possessor successoribus suis fidem suam bonam, aut malam transmittit ; sive eam noverint , sive non; proindeque hae. res, vel emptor rei Io annis bona see posissessae, as ditis 22 annis Praescriptionem comis plet. L contra haeres, vel emptor rei mala
fide io annis pos Setiae, non praescribit; nisi postquam ipsemet bona fide so annis ipsam rem possedit . 1. Ignorantia iacti praefer ptioni non ossicit, bene quidem ignorantia iuris clari, licet inculpata v. g. Si emas aliquid , Pupillo , putans in vincibiliter bona sua absque Tutoris auctoritate alienare posse , praetcribere non potes. 3. Dubium non ossicit praescriptioni , si luperveniat pa sessioni bona fide inchoatae , dc moralis adhibita suetit diligentia ad veritatem coisgnoscendam et si autem adsuerit dubium, dum quis possidere incoepit; aut si moralis nonas hibita suetit diligentia, dum post possessi nis inehoationem dubium supervenit, non currit praescriptio , quia tune peccat, dc nam fidem ammittit, proindeque legitimam praescriptionem interumpit.
AER. 3. Utrum praescriptio bonae fidei dominium transserat in foro conscientiae the. Praescriptionem bonae fidei verE do. minium
343쪽
Diis II. De Virtutibus, & Vitiis &c.
mInium in foro conscientiae transferre, ita ut ; lices eompleta praescriptione eognoscas rem suisse alienam , ad eam restituendam minime tenearis. Ratio est quia non minor est legum auctoritas ad transserendum Dominium per praescriptionem, qutim ad eum assignandum per bonorum divisionem : atqui auctoritate Legum legitime ae valide laeta fuit rerum divisio , de bona cuilibet
fuere assignata , quae jure naturali erant communia ; Ergo Leges humanae legitime ac validE, posita praetcriptione, Dominium transferre potuerunt. Deinde Ecelesia praelati prionem bonae fidei approbat , ut patet
Cap. Vigilanti Cap. avrer . Imo C. Sanctorum statuitur , ut pos sellione 3O an. quiete teneantur ; Ergo valida est praescribptio in foro conscientiae, alias Ecclesia nunquam eam approbasset, quia tuta conscientia ob ervari non posset. D ces i. Iure naturali contrarium est rem alienam tollere . I. Nullus ditescere
debet cum altei ius injuria , dc jactura ju. xta Reg. juris in s. 3. Rem alienam nobis ex talis judicis praesumptione adiudica.
tam tenemur restitii ere . Ergo &e.
N. i. Posia legitima Praescriptione , res non est amplius aliena , sed propria praeseribentis, Legum auctoritate . a. Nullus quidem ditescere reteli cum alterius inti. ria , & iactura, privata auctoritate , bene quidem auctoritate Legum . 3. Rem alimnam nobis ex salsa praesumptione Iudicis adiudicatam tenemur restituere ; quia Iu .dex per sententiam Dominium non transis fert ; sed tantam declarat juxta allegata , probata rem esse nostram ; in praescriptione autem transfertur Dominium .
. QUAE R. q. An possessor honae fidei saeiat omnes fructus suos rei possessae t. Ante responsionem observa . Fructus rei quadruplicis esse generis . I. Quidam lunt naturales, quos natura sponte sua producit sine ulla , vel eum modica hominis industria , ut Poma , Nuces, Ficus &c. a. Quidam meth industriales, qui totaliter ex industria prodeunt, ut negotiatio ex pecunia quae de se sterilis est . 3. Nonnulli sunt partim industriales, partim naturales, qui partim ex industria, partim ex natura procedunt, ut segetes. q. Alii tandem sunt
civiles, qui ex tutis dispositione, & instituto ob rei usum oriuntur, ut domorum, aut jumentorum locatio. His notatis . R. r. Possessor bonae fidei , eum titulo rationabiliter praesumpto, omnes facit seu .ctus suos ex re possessa ortos, etiam est , quos nondum conrumpsit.
R. I. Possessor bonae fidei , sine titulo nullos iacit fluctus suos exceptis tamen meth industrialibus adhue extantes , aut
nondum consumptos , eosque restituere tenetur , deductis tamen laboribus tuis , α expensis; suia fructus illos non fecit suos
irrevocabiliter , sed tantum plo tvmpore bonae fidei . Quoad eos quos jam coniumpsit, ipsos restituere non tenetur , nisi quatenus ex his factus est ditior . Ditior autem factus censetur, dum occasione rei Duselsae Patrimonium auxit, vel ex ea debita solvit , vel sumptibus parcendo ordinariis rem in usus domesticos consumpsit ; sed ditior non factus censetur. dum pro pterea lautitas , quam alias vixisset, vixit. .R. 3. Malae fidei possessor nullos exceptis merε indultrialibus i facit suctus suos,
eosque restituere tenetur, sive eos consum opserit, sive non. Imo quamvis nullos perceperit; si tamen Dominus eos percepisset.
tenetur eos ei solvere pro rata ratione ad
spem lucri probabilem, detractis tamen eX-
pensis ab ipso Domino ad lucrum reportandum faciendis. Quod si res melior evaserit, tenetur eam restituere sicuti tunc se habet, deductis tamen expensis a domino satiendis , ut rem suam melioraret. Facta vero deteriore, tenetur Domino restituere in eodem statu quae erat . diim ei fuit oblata vel aequivalens reddere. Ex δεμ vir Iupra expositis, tu quisus flatu
tur per quadraginta annos praeimprimem fieri in favorem post Pisis bona fidei q&oad bona immobisia , ad Ascinast via, Ecelesias, Hospitalia, ε
alia pia loca olim spectantia, O quia nulla fur praescriptio tu faυorem possestris maia fidei ;occasionem arripiγneu inquirent , quid dicendum
sit se illis , qui Bona ista Ecclesiastea ab Iose
d libus , vel Haereticis occupata, temporis tra
Ati emerant ; cr de aliis etiam , qu; raria Bγna paulatim usurpa erunt, . tamquam sua fecerunt . Iu duobus capitibus ambo ista dubia exposuit an. I 32. archiepiscopus auribarensit S. Cougregationi de Propλη. In primo Opite, ait
Benedictus X IV. in s. ad P. Lereari, eiusdem Congregationis Segretarium de dubiis sis, differens : se In primo Capite ex ouit Ariai is piscutis 3 Turcas Albania postos, magnam
is partem Bonorum ad Eeclesiar pertiuPurium o is cupasse , quorum nonnulla d inde chri fides is bus Δυendita, alia vero eisdem ad Glendum, , tradita fuerunt. Is secundo autem refert, nonis nullos ex Christianis domor habentes proximar,, Eeelesiis e resis , in praedia praediis Καυ
is rum contigua, areat, . tetras ad eas, m E
is iacias olim pertinenter D Fas. auaeris propterea
344쪽
3 ris Tract. IV. De Virtutibus, & Vitiis.
pierea quomodo in his se gerere debeat ois ιν usmodi nistis νemedium uitam , . quoviis nam sir talibendum y - Sic repositis dubiis, o diligenter in iucta congregarione examinaris, ab ipsa Hei m Dis. is laesere archiepiscopum, se accitis ad se Missionariis Parochis , . Conis fessariis, eisdem iniungere , ut Poenitentibus,, demonstrent , non posse eor, siost propriae con- ,, Icientiae damno detinere Bona , quae olim ad ,, Ecclesias pertinentia , deinde u Tureis oecupa.
,, cis ipsis emerint. Me ramquam derelicta , Mi,, usurpaverin s iamque necessarium omnino esse, is νι aliquem legitimum titulum habeant , quo,, se in eorum Eouorum possessione conso ere pos
Dictam resolutionem aggredisnt Benedictus ψ- se , tuam , de more, magno eruditionis appar ris firmat , atque inustrat. Et primδ quid'm conis erat irae , quia sicut omnia Sona ram miliistia , quam immobilia A DIIo 1usto Oeevata iis ominium transeunt Victoris sie , ὸ rentra, in bello iniusto, omnia q- occupantur in aeon taminiusti oecupantis non transeunt, edi proinaeorum domino resilui debent. Cum igitur infusum , immo iniustissimum fuerit bellum a Tum
ais in o variost antibari contra Venetos babiis rem ', hinc sequitur, quod omnia Bona ab ipsis in tali meneu iniusty oecupara avtiquis eorum
dominis restitui deberent. Cum autem ipsa Borra , in qui x sermo procedis , per venditionum imi am in manus pervenerint Chrissianorum; f quitur inde, quia si ad restiturionem tenean-aur 9 utpote, Bona ab ipsis n-ὸ empta, oe aRsque legitimo titulo posse iatus enim , secundum tegum dispositionem , potest aliis trans. ferre plus 'ris , quam habeat in se ipso. Cum vero nutium ius a tiserint Tureae in δυendita
boua , nnitum quoque Ementibus iux , muferre posuerunt. Adde οῦ quod pretis itissum tituluis dominia, qtio carent, absit etiam in duobus er-
positis casus bona fides. Haec autem bona fides , ait Pontifex , in nemine , sanh eorum , de quibus nunc sermo est admitti potest ;quum incredibile sit , in toto assertae usiacapionis decursum nullam. eis suppetiisse notitiam , quod Bona occupata ad Ecclesiam pertinuerint . Defectu autem bonae fidei. nullam dari praescriptionem in f O rem possiaentium ,
SS. Canonum sanctiones elamant . Qiaoniam omne, ait Innocent. III. in Cap. vit. de Praeseriam. quod non est ex fide peccatum est , is nodali iudieioe definimus, ut nulla valeat ab que bonae fide praescriptio , tam Canonica , quam Civilis: quum generaliter sit omni co stitutioni atque eonsuetudini denegandum , quae absque peccato mortali non potest obse vari . Unde oportet, ut qui praescribit , in nulla tempori; parte rei habeat conscientiam
ad obiectionem aurem, vis fieri potest a ris
quam derelicta censeri debeaut, reiscinder Pontiis sex , eos in magno , sic o nando versari aerrore ζ,, eum inter Bona aerelicta adnumerari non posssint Bla , quae dominus ob impotentiam nom,, recumrat, Mi accidit in casu nostro a sed illi ,, Gmtaxat , quae quis Donιὸ deserit , ae derri,, linquit, prop erea quod eorum possessionem ni- ,, hili pendit . . . Quocirca, derelicta , nequam
,, quam censentur res, tuae a Domino naυis , D
,, naufragium essulat tu mare proletantur ,, si quis Atax iuret eausa recuperat , furtum is commistis .c. - Ηι , aliisque permultis , S.COMarmarionis restinione firmata , transit po νβea ad opportuna examinanda remedia, quae pro ex viis casibus , ad musci uiarum angores
Cis. Dist. t. Bullari n. 3T. Me Procedunt Ronis immobilibus a Turcis iniustὸ occupatis .
Quid aratem δε mobilibus dicendum H , ex a notatione sequenti parabit.
UIER. 3. Quaenam bona dieantur sula nullius esse Dominio , quomod5 aequi.
sH.estria re libera, & pisces in aquis. a.
Ammae pretiois , thelauri antiquo temapore sub terra occulti . 3. Sylvae communes . 4. Quaelibet bona voluntari Do. minis suis derelicta . Requiruntur autem haec bona , spectato Iure gentium, Oec- patione, fiuntque invenientis, re erimi o eupantis , sed de singulis enucleatim , breqviter tamen, hie nobis est disserendum .
QUAER. Quid de animalibus sylveis
stribus, re pilaibus sit dicendum
ae. Animalia Sylvestria omnino libera in publico loco, & non circumlepto vagantia idem die de Piscibus, fiunt prirni occupantis, etiam contra voluntatem Principis venationem, aut piscationem prohibentis ι lieerenim venatores, aut piscatores quandoque graviter peccent, transgrediendo Legem auis
stam Principis ; sunr tamen Domini praeis dae suae , nec ad restitutionem tenentur Dixi in loco non circumsepto; si enim sit circumseptus , pisces ec serae censentur esse Domino illius Ioei. Aliud est de animaliis bus natura mansuetis et domestieis. aut de animalibus natura quidem sylvestsibus , lauarte mansuetactis , α a1 domum redire stlitis . Haee non fiunt primi octu paniis , α Dominum suum retinent, etiamsi longius edomo Domini sui evadam . nisi tamen di
345쪽
mma vagatione indolem serinam imbuerint, aut eonsuetudinem redeundi amiserint. tunctant primi oecupantis , quia libera sunt. Porro sera vulnerata , est vulnerantis eaminis; uentis eum morali certitudice , quod eam sit apprehensurus . Quod si eam non insequatur , nee moraliter certus sit , quod eam sit apprehensurus , primi occupantis est , non vulnerantis . Item sera aut piscis inextritabiliter laqueo intuerens, est laqueum ponentis p si vero extrirabiliter laqueo in. haereat, fit primi occupantis.
OU ER. 3. Quid de gemmis, ct thesau
ris sit dicendum r v. Licet Thesaurus dicitur in iure et V tua quaedam de filio mean , cidus tu memoria, ut Iam Dominam non habeat; sub nomine tamen Thesauri comprehemduntur pretiola mobilia ; ut vasa, Annas, Gemmae die. Haec omnia iure quidem turae sunt inventoris, ae primi occuparatis, quia nullius esse censentur . sed iure civiliitatutum est, ut Thesaurus quidem in sum do proprio inventus rotus sit inventutis; inventus autem in foro alieno publico, aut, inventus est sortuito, vel ex industria quaesitus est , absque et ensu D mini, Prineipis , aut Praelati. N primum. at inventoris . ec altera D mini fundi ,.aut Principis , aut Praelati, aut Ecclesiae , etiam ante Iudieis sententiam ἱ quia iuris dispositio censetur se di- viIis e ae determinali e dominium ae pr Prietatem a Si secundum , totus Thesaurus adiudicatur Domino landi , Principi , aut Praelato ; idque in poenam inventoris , .in messem alienam saltem mittentis; Idema ante Iudicis sententiam , non tenetur in- totum Thesaurum Domino iundi restituere; sed duntaxat mediam partem il-Ii debitam , 'rationa alterius legis non m natis eam Domino loci adiudicantis , dc dominium dividentis. . Quod si verb Thesaurum quis arte magica in fundo proprio invenerit, totus est 'ci λ in alieno autem , media pars fiscis
tera pars fundi Domino ; sed post Iudicis sententiam ; quia lex id statuens non eli latae , .sed serendae sententiae , in Ped
Porro latens in agro alieno Thetaurumetie a Pnditum , eum eodem pretio emere potest, ae si ibidem non lateret, dc em pio agro totum Thesaurum retinere , nihil Rugendo de pretio agri; quia Thesaurus latens nee fructus est , nee pars subitantiae agri ι Ideoque nullius esse centetur, donec
Dcq die nitum est de venis meatallicis re lapidicinis ; quia cum narint ut in fundo , ejus pars censentur , proindeque ad Dominum landi pertinent.. Q UTR. q. Quid dicendum sit de pecunia in angulo domus inventa, cujus depositio non videtur antiqua . tam invenientis, aut primo occupa tis non esse ; cum verus non sit Thesau. rus , nec jus naturale , nee civile in eam dominium invenienti conserant. Unde si continua successione in eadem tempore manserit, haere Atia' - stituenda ; quia praesumitur ip-am ab aliquo ex hae tamilia suisse Oeeulistatam . Quod si vero locatores plurimi ia
in em permanserint domo, ut in magnista viribus contingit, nee ulla acquiri
sit με umptio, ad quam familia te inventa
pertineat , servanda videtur regula
-Ut, haeredius tra atur, vel in pias cauissas erogentur.
pro alicuius loci incolis sunt destinatae, si-eut destinata sunt loea communia pro pa-eendis illorum animalibus . Peceant momtaliter, α ad restitutionem tenentur extra δnei in his sylvis lignantes; imo dc ineolae .li lignentur tempore prohibito, aut caedant arbores prohibitas, aut animalia in eas sulis vas introducant contra prohibitionem. culantur tamen , saltem a mortali . paup res; si ex his praeelia neeessaria usibus suisai portent , nec damnum notabile inserant. quia Communitas censetur id pauperibus
omnia bona dea relicta esse primo octu pantis; sed non om . . , a dona naufragorum non censentur de relicta; cum nim sponte, sed metu nausta. gii suerint ab ecta s unde si ab aliquo recuperentur, ipse illa Domino restituere tene tur, deductis tamen expensis pro eorum
recu ratione factis. Nee obstat, quod alias riissent haec bona , quia res semper ma- Domino suo, licet periclitetur. derelicta sunt censenda, sed ad pias caulas
346쪽
3ra tact. IV. De virtutibus, & Vitiis.
sunt applicanda . Nulli siquidem iniquitas 'trocinari debet; δc domini intentio prae sumitur , quod velit nomine suo bona sibi
sublata , quae realiter recuperare nequit , eo meliori modo, quo sibi prodesse pote. runt , expendamur . QMud si post eorum bonorum distributionem appareat Dominus, hi quibus erogata sunt ad restitutionem te. nentur . si adhue extent . Si vero non extent, nihil restituere tenenturi nisi in quan .
Isa resumis acithoris nostris , stat&mth, u. ter Bona derelicta nou esse rure merito , reponenda , Booa illa incert.r , Iu. to sublata fuerunt , aditum nobis praestant ad gemina populata exponenda, quae tuter alia an . I 6IO. a P. Francisco Longobardo, Ordinis Minimorum, Tuneti Missonario ad Cougregationem de Propaganda , pro iuvisione transmissa fuerant . Pri. mum , ut aes rem pertinent , es ut sequitur:
Utrum Christiani liberi , qui hla iris
Tunni negotiandi gratia commorantur . &alii Captivi . ementes a Pyratis Infidelibus Bona a Fidelibus rapta, & in hae urbe vaenuin exposita, vel dono ex recipientes . ut lila adroprios usus utantur , vel ad Terras Clit,ianorum tueri gratia transmittunt , peccent mortaliter , & teneantur ad restitutionem 'Me fuit psulatum e responsa vero Theologoriam de Propaganda fuit f uens e Patres deputati existimarunt . BInx Claristianorum a Pyratis rapta, p3sse Fideles absque noxa mortali , &onere restitutionis, emptione, venditione, aut alio quocumque legitimo titulo sibi accipere, ac in proprios usuῖ convertere'. non obstante quod lint in bello iniusta rapta. Se uisum postuιatum sis erat eooemium : Ut nantedicti , praesertim mercatores liberi , non solum peccent ratione rei male accepi e , sed iniustae acceptionis , tamquam Rapientium receptatores , & conseqtienter teneantur tu solidum ad restitutionem, non soluin mercium emptarum , sed omnium praeterea damnorum
Christianis litatoram λ Ritio dubii est , quia, ut quidam asserunt e Pyralae inter depraedan. dum aliqua rapiunt spe vendendi dictis Capri. vis, vel liberis Christianis, quae, hac spe su
lata, non raperent, ut Infidelibus non nece saria , neque utilia. Hoc autem non semper
accidit in rebus masni pretii , & ipsi mercatores liberi , principaliter hie morantur ut emant merces loci; & propterea eorum ine latus multum videtur conferre ad mi serorum Captivorum redemptiones secretius , facilius,& utilius laciendas 1, praeter quotidianas elee--synas , quibus non solum sublevant necessitates Captivorum , sed etiam suppeditant ex magna parte Oratori is , & Ministris Divini euutus . Exposito dubio se fuit responsum: A P tribus deputatis , concordi voto decisum est Fidelium neminem Tuneti comm rantium teneti ad restitiationem Bonorum raptorum per Pyratas Christianis , neque incurrere' noxam peccati mort xlis, etiamsi Pyratae Bona illa subripiant spe tueri ex sutura venditione iisdem Facelibus iacienda , alias non furaturi : licet peccare possint ex complacentia super furto rerum per Pyratas Christianis sublatarum.
Hae res anes a Congregatione de Propaganda αἱ congregarisoem S. O ii transmissae in omnibus . per omnia iandatae m e firmi tae fuerunt : addita tamen ab aliquibus ex se μtificatoribus clausula , ςuod en Iores animum pararum Labere deber ut , res emptas res mendi eorum Domiuo, si aliquian D compareret, ea ut sitito pretio Tmeis pro ipsis enumeraro, redi mere υellet : Aliqui tamen Qualificatores dixerunt, requiri animum restitutionis, accepto pretio dato , si dominus rerum Occurrerit, δε- etiti habetur im Actit Cre. Ratio antem propris quam dicta Bona a Dratis empta, tuta conscientia , ιicet de rapina fuerint , retinere mysent Christiani eorum emp:ores , in ea sua est . quia verisimillimum sis , ea nunquam deυrntura es in potestatem Daminorum ; talem etiam prie, finiendam ese Dominorum in ιm voluntatem,
qtiod δε illii ditescant Christasi , potius quam rate , oe si talis non esset voluntar eorum, irrationabiliter se praeberent invitos cre. Sed , cur , dicet aliquis . Bona mobitia ini se occupata a Gιreis possunt ritὰ emi , ω possideri a Christianis , Mi in praesenti Aunotation retulimus, non autem immobilia, ut in praeciae misisπυatiani fuit Resp. me ex duplici fundamento patilis tim eventre . Primtim mi in supra icta prae uni ta voluntate Dyminoeram , qti escistrat, aut eo ετrire, arat omni πο nou dissemiare eroditur, ut mi dicta mobilia , quae jam ferertit totaliter amissa ν' uantus , acquiramur a Christi.inis, potius quam a Turcis p. amrae . Tatis aretem yr fumi nequis voluntas circa in
mebisia , qt e cum pers entia sint , fructifera ,
Me usu consuviptibilia , semper ius remanet , atqt e spes , ea tandem aliquando recuperandi τquo ι Non veri sciatur de molitibus, qua usu se vi consu rantur , ut patet. Fundamentum secun
dum es Letum diointiσ , quae aliter de 31 bitibur. ae G Immobilibus parti rtint , uti videre est in L. si quis bello g. de re militari roe in L. si Captivus eis. tit. quae teges , me decisiones quoque Romanas saepe firmara fuemur. Sis exponit . or ratiorinatur ex rithorum pia citis Benedictiis XIV. in eit. Dip. ad P. Locari, quam consulat, qui maiora cupit.
3. Nec res retenter perditae pro dereli. ctis sunt habendae , nee fiunt stimo occu.
347쪽
Diss II. De Virtutibus, & Vitiis &α
paniis. Debet igitur inventor Dominum earum diligenter inquirere, ae ipsi cognito, si eommodἡ fieri potest , restituere , deductis expensis , tum ad rei conservationem, tum ad eius traductionem, factis. Quod si non inveniatur Dominus , in pias causas sunt expendendae. Ratio eli, quia inventor nullo titulo, nulloque tutis adminiculo ha. Ium rerum dominium acquirere potest; dc quamdiu extant, Domino suo, licet per aecidens ignoto , semper clamare dicuntur Inee enim accidens illud ipsi dominium au. seri , aut alteri transfert ; Ideo de his rebus dispanendum est , juxta praesumptam eius intentionem, eo scilicet meliori modo, quo ipsi prodesse poterit . Ubi tamen o servandum eth, inventorem, si pauper suerit , rem inventam. euius Dominus est igno. tus , sibimet applicare posse , cum prae se
rentiam utique mereatur. . ci ea restitutionem rerum ignori Domin7, Vm-dum Ur in aliquibus Dioecesitas adesse letem Deciis m, strictamque obligationem eas delirreu-cii Epistam , -ι eius mariis . Fie in Deo asi i deptitato: prout patiae S. Carolus pro diae. e si Mediolanmsi, sibi reseoans absolutionemrraustrassionis huiusce . Generaliter loquendo uoues tam fariis in maxij ncedendum Iuventori rerum deveritarum , ut ear ssi tamquam Pare peri amboritate propria applicet. Lices enim . si vera si paver , quandam praeferentiam habere passi supra alios Pauperes; attamen cum semper periculosum sit iudicium iu caria propria;
ad resisudat fraudes, pyrieulumque animarum, semper eonfulindi fiant Ioenrerer etiamsi pauperes, ut nos nisi de eonsitio Consistarii , υρι alis rarius Visi ciossi , atque prudentιs anticationem rerum in viarum mi ipsis I acere auarant.
Contractus , actus sunt praeeipui; qui.
bus tultitia exereetur . dc dominium transfertur. De his nobis est agendum , tum in communi, tum in particulari, sequenti. hus Paragraphis . s. I. De contractibus in communi.
O . . intractus se dictus, quod simul
trahat partium voluntates ι de.
ae legitime se ebligant, vel saltem una pars asteri parti occeptanti se ebligat: unde coa-
Dividitur i. in improprie seu utε di. ctum, qui ex una tantum parte obligat, dc dicitur gratiosus ; quia per eum aliquid recipitur, re nihil rependitur: Ut simplex donatio, promissio, depositum oce. oc pro prie seu liticte dicitur, qui ex utraque Parin te obligat, de dicitur onerosus: ut emptio, locatio die. a. Dividitur in explicitum seu forma
lem , qui verbis , aut signis utriusque eon. trahentis consensiam exprimentibus perficitur : dc in implicitum seu virtualem , qui fit tacita partium conventione, ut dam os.ficium aliquod Tutoris v. g. Iudicis die, traditur, α acceptatur.3. Dividitur in nominatum ι quod nomen habet proprium I ut venditio, Ioeatio&e. dc in nominatum, qui nomen non habet proprium , sed tantum generale cono ventionis, dc quadruplex assignatur. I. Dout des; Do tibi vestem ; ut tu des mihi equum. 2. Do ut facias; do tibi mille auoreos , ut mihi domum aedisces . 3. Faeis ut facias i coquam panem tuum , ut colas agrum.meum , q. Pacis ut des ; serviam tibi ,:ut des mihi alimenta ; ubi sub assi ramatione negatio etiam comprehenditur, v.
g. facio ut non facias, do ut non des: Hi contractus id proprium habent, quia ab eis pars contrahens resilire possit , etiamsi eos ex sua parte expleverit, si non imploverit altera . v. g. Dedi tibi pecuniam , ut ites Romam . Iure civili repetere pol- sum pecuniam , si nondum ieris Romam ;neque expensis te ad iter praeparaveris . In contractibus autem nominatis absolute
insistendum est, dum ex una parte exple ti sunt, nec nisi mutuo consentu solvi p L
q. Dividitur in nudum, qui in mera eonis ventione eonsistit, nee ullo juris robore siris matur ; ut donatio simplex ante traditi nem: dc in vestitum , qui aliquo juris robore sulcitur v. g. traditione , iuramento, seriptura Contractus nudus ordinariὰ quidem non plirit obligationem civilem posito tamen quod sit verus , non minus obligat in foro conscientiae, quam vest,
3. Dividitur in eontractum bonae fidei; se dictum, quia licitum est Iudiei nonnulista ex aequo moderari ἔ licet contrahentes id non expresserint , ut locatio , eonductio
348쪽
314 Tract. IV. ne virtutibus, x Vitili.
Iudex tenetur solis contrahentium verbis insistere; ut eensus, Feudum deci De Con. tractibus in genere; QUIER. r. Quinam Contrahere pos- snt N. Omnis, de solus eapax est eontra tum ineundi onerosum , qui ea pax est dominii in actu primo , & secundo I seu qui non impeditam habet bonorum suorum administrationem i Ideo ex his Contractibus inea undis exeluduntur Amentes, Pueri, Religio.
si , Pupilli , Minores dici quae videri possunt apud Iutistas. Dixi Contractum onero Iam r Nam certum est hoe non requiri ineontractu gratioso ex parte gratificati, eum possit Pupillus, aut Minor rem datam, aut
QUIER. a. Uttam validus sit Contra. ctus ab que interno consensu, aut sine animo se obligandi
R. Hunc Contractum validum non esse, nee coram Deo obligatorium . Ratio est, quia tota vis contractus E eontrahentium voluntate desumitur ; ut patet in Matrimonium fictε eontrahenti, qui iuxta omnes Doctores toties semicationis peccatum committeret , quoties eum praetenta uxore sua rem haberet. Nee obstat quod inde sequeretur neminem eertum esse posse de do.
natione ulla , aut promissione sibi facta; quia nullus sinceram donatoris, aut pro mittentis intentionem penetrare potest . Nam libenter conceditur neminem ea de re certum esse posse eertitudine physica, sed suffieit eertitudo moralis, ut apud homines
QUAER. 3. An Contractus errore initus sit validus
Antequam respondeam notandum 'est . . Duplicem esse errorem r alius est ei rea
substantiam , dum non ponitur substantia rei, de qua fictum fuit pactum , ut si loco auri detur auriealeum : Alius eirea qua litatem , dum res qualitatem non habent, suam unus contrahentium sperabat ; ut fidetur puella pauper, quae putabatur dives. a. Alius est error antecedens , qui ita est caula eontractus , ut si non adesset, contractus non iniretur I ut si vinum recens tradatur emptori, qui credit esse vetus , di assias ipsum non esset empturus: Alius est error concomitans , qui non dat eausam eontractui, sed tantam ad contrahen.
dum impellit; Ec eontrahens ita rensetur dispositus, ut etiam errore nito adhue
Eontraheret , scii mo tu librater i His
Postis R. I. Error cirea substantiam . qnali sciam.
que. sit, etiam eo omitans , contractuo, nitiis irritat; quia nullus est eontractus, ubi nullus est e sensus; nee ullus est eo
sensus in rem ignotam, aut non amehenulam et atqui errans, etiam eoneomitant ero
circa rei subitantiam , ipsam nee agnoscit, nee apprehendiis ergo in eam minimE eon. sentit . Nec refert , quod consentire sit diaspositus, eum necesse sit ad contractus va lusitatem, ut de facto consenserit. R. a. Error antecedens, ei rea qualita λtem rei , contractum reddit invalidum adum nempe qualitas lasso aprehensa , est motivum principale , seu ratio Malis emistrahendi; ut si quis summam pecuniae alateri substituat, quod pauper est, vel ipsius
eonsanguineus, qui tamen dives seret, aut danti extraneus, donatio nulla esset I quia eum donantis animus non suratur in rei substantiam , nisi quatenus hae circumsta
tia est vestita ; si non adsit illa qualitas,
nullus esse potest verus eonsensus. R. Error concomitans, eirea qualita/tem rei, contractum non irritat; dam qua litas in substantiam rei non redundat, nee
est ratio finalis, sed tantam ea uia impulsiva contrahendi ; ut si quis eleemosynam
daret pauperi improbo, quem probum: ere debat; valet eleemosyna. licet sortE ei non dedisset, si improbitatem ejus agnovisset ιquia tune adest verus, et abiblutus cono sensus circa ipsam rem , nee animi affectio dantis eleemosynam non essicit, quominus
hie& nune e sentiat, sed dumtaxat quo
QUIER. a. Quo pacto dignosei possit qua
litatem rei talso apprehensam, causam esse contractus 'ineipalem ae finalem, aut tanatummodb impulsivam δR. Error circa qualitatem censetur esse eausam eontractus principalem , de in rei substantiam redundare, si eontrahens de ero rore cogitans, exterius vel interius, ae s tib diceret se nolle eontrahere , nisi stante tali qualitate ; quia tune eontractus esset eonditionatus, de deficiente eonditione, nousubsilteret. Quod si de errore nequidem e gitaret , aut si de eo Ggitras nihil interia
aut exterius proferret ; tune error censere tur esse tanthm causa eontractus impulsiva,
in substantiam rei miniis redundans r sequi non cogitaret an equus , quem emit .
sit sanus, aut infirmus; an puella , qu3m ducit, sit nobilis, aut ignobilis, dives, aut pauper . vel si in eontrahendo de his quiadem cogitaret, sed nihil determinarum prouistret.
349쪽
serret ; validi essent contractus emptionis, aut Matrimonii; licet contractum non iniisset, si equum esse infirmum , di puellam ignobilem , di pauherem cognovisset. Econtra si serio proteliatus est, se non velle emere equum ; nisi supposito quod sit sanus, aut nubere nisi puellae diviti , ae nobili, nulla est emptio, nee validum est Matri.
UTR. s. Utris validus sit eontractus fraude, vel dolo initus '. Ex supra dictis patet, fraudem Hrea rei substantiam. & circa qualitatem, in rei
lubitantiam redundantem , irritum reddere contractum; non vero fraudem , quae non
fuit eausa finalis eontrahendi; quia, ut jam dictum est, fraus illa, vel dolus consensum cirra substantiam rei non aufert ; Ideo sirs decepta hunc contracti im ratum M. re velit, deceptor ab eo resilire non potest. Deceptus autem illum rescindere pintest , ct injuriam sibi illatam a se eas i
re, etiam ante omnem Iudicis sententiam; quod tamen locum non habet, ubi contractus non est dissolubilis , qualis est Matrimonialis . mod si fraus, vel dolus nullo contrahentium, sed a tertio quodam fuerit illatus, valet quidem contractus; sed
damnum hine , vel inde illatum unusquis. que e trahentium resarcire tenetur , dcrem ad aequalitatem adducere.
U. . 6. An validus 'sit contractus, gravi metu initus Priusquam respondeam, observandum est: metum oriri posse , vel ab intrinseco , ut metus Gehennae vel ab extrinseco natur ii , ut metus naufragii ; vel ab extrinseco libero iustε ineutiente , ut metus mortis latronibus 1 Magistratu ineussus ; vel ab extrinseco libero inlustὰ incutienti, ut metus mortis . aut expoliationis viatori , si cario ineussus. Hoc notato. R. I. Metum gravem ab intrinsem , &ab extrinseco naturali, & ab extrinseco ju.ste ineusso ortum , contractum non irrita. re . cauia . licet hi contractus sint se n. dam quid in voluntarii, sunt tamen, ut aliis hi probatum est. ablolute di simpliciter v Iuntarii r sic qui peregrinationem vovit, ut e naufragio eriperetur, validam eii votum: se qui promittit transeunti I . aure , ut eum e sicariorum inanthus eripiat , te. netur in conscientia solverer se qui ob ini. ta sponsalia, metu excommunitationis ad Matrimonium ineundum compellitur, vali. dum est Matrimonium, dic. n. a. Contractus ex metu gravi ab ex.
ti inseco injust E iueusso initur, lure quid est naturae validus est ; sed releindibilis est ad
arbitrium vexati, mod6 ncn sit iura memofirmatus. Dixi i. od iure natutae sit validus; quia simplieiter, dc absolute est v luntarius: Unde si ob metum gravem emptionis contractus suisse initus ; vexatus, invito vexante , hute in sillere posset, devexans ab eo resilire non valeret . Dixi a. Quod ad arbitrium vexati sit rescindibilis. dc Me auctoritate propria , ante cujuslibet Iudieis sententiam i quia sicut vexans tenetur in conscientia injustE vexatum indemisnizare, ita damnum passus potest per contractus rescisionem indemnem se reddere. Dixi 3. Modo non sit juramento firmatus , ob summam divino nomini debitam revo
Ex hae generali Regula exc7piuntur bim trimonium , Prosessio Religiosa , votum, .contractus dotalis die. qui metu gravi initi re positivo sunt irriti. Item excipiuntur contractus gratiosi, promisso, donatio , dic. qui ipso jure naturae sunt irriti ; quia liberatio ab iniusta vexatione vendi non potest ab eo , qui alium vexat injustὶ ; cum ipsa vexato si debita, & ipse jus habrat, ut vera veratione liberetur ; quo fit, ut qui liberationem 1 vexatione injusta alteri vemderet; idest, qui aliquid exigeret, aut reci
petet, ut alium non vexaret, venderet uti
que quod suum non est; eum alteri sellicet vexato sit debitum, Venditio autem rei non suae , & emptori jam debitae , jure naturas est irrita . Unde si volenti domum tuam i cendere , aut te occidere , des aut promitistas summam pecuniae , ut 1 proposito deis sistat , nulla est jure naturae donatio , aut promisso.QVAER. 7. Q iid de eontractu sub eonis ditione initio sit dicendum
Adverte prius conditiones multiplicis esse generis . r. Alia est de praeterito , alia depraesenti, alia de saturo . 2. Alia est conintingens , ut promitto tibi i M. dupli es. si fratrem tuum adeas : Alia necessaria, si
eras sol otiatur : Alia impossibilis, si digito
celum tangas . 3. Contingens c. nditio,
alia est in potet late illius eui imponitur ;alia , quae non eli in eius patet ate ; aliadema in quae partim eli in eius potestate,
partim n in; ut promitto leto. nummos, si huie mulieri suadeas mecum nube e . q.
Conditio, alia est honeita, alia in d flarens, alia turpis, quae vel rem malam continet, vel est impedimento boni , vel obligationi praecedenti adversatur. His notatis. R i a Ria Ιω
350쪽
Ταξι IV. De Virtutibus, & Vitiis.
D. r. Conditio de praesenti, vel suturo, contractum non suspendit ; Ideo statim ae est initus vim habet, supposita eonditionis existentia ; quod si vero non adsuerit, itatim nullus est. Idem dieendum est de eon. ditione de futuro necessario cognito ut tali , quia aequivalet eonditioni de praesenti. R. a. Conditio de suturo eontingenti su- endit eontractum usque ad illius eventum; nisi velint e trahentes contractum ab initio valere , posito quω eonditio eventura sit ; quo easu verus essem ab initio dominus rei mihi traditae : quae si fluctificaret ante eontidionis existentiam , fructus ejus mihi facerem. R. 3. Conditio impossibilis,& turpiseon, tractum irritat, tum quia in eonditione impossibili, contractus purifieari nequit; idest, non potest impleri haee eonditio; tum quia nullus oblivre , vel obligari potest ad turpe . Excipiuntur tamen ultimae voluntates,
Testamentum, & Matrimonium, in quibus conditiones turpes, vel impossibiles, si non sint Untra contractus substantiam , ex dispositione juris , dc praesumptione habentur ut non adjectae , quia scilicet Testator non praesumitur velle haeredibus illudere, de nu. hens sacrilegium perpetrare. R. q. Contractus sub eonditione possibuII, e& lieita de suturo , posita conditione. statim absque novo eonsensu obligationem
parit; quia ipsa posita purus fit , & absolu.tus . Quod si dicatur consensum non an plius existere, respondendum est; non existere quidem physice , sed moraliter, quod proculdubio iusticit ad cuiuslibet eontractus validitatem . Excipitur tamen Matri. monium , cujus celebratio 1 Parocho praesente non admittitur , nisi celebretur pure, ει absolute, remotis omnibus conditionibus.
QUIER. 8. Utrum validus sit in conis seientia contractus jure civili nullus 84. Negati v ἡ . Ratio est, quia Leges ei. viles obligant in conscientia ; Ergo si Leges ccntractum tali sciemnitate destitutum irritum declarantes, rei , de qua iacta est conventio, prohibeat dominium , subditi ad
illius cessionem in conscientia tenentur. Dein inde si homines privati suis conventionibus quasdam eonditiones polfuini appenere, quibus deficienti hus non flabunt conventiones; cur id ncn possent iupiemi Principes erga subditorum suorum contractus, propter bo. num commune Hie tamen breviter notandum est; nonnullos esse contractus, quos, etsi Leges civiles non foveant , eos tamen Qec condemnant, nec initant, proindeque
ipsos in sero eonseientiae validos esse, Ilaetin foro ei vili nullam actionem eonserant et talia sunt nuda pacta plurima , quae licet nullis vestiantur solemnitatibus , lubsistunt
tamen in sero conscientiae, propter natura
lem , quam quisque habet obligationem, eonventiones bona fide initas observandi. g. a. De Contractibus in particulari.
DS omnibus enuelearim Contractibus
mens nostra non est hie agendi ; ne contra brevitatem propositam , quasi in imis mensum exerescat opuleulum istud. De magis obviis ad pravim necessariis breviter hie sermonem faciemus, & primo De Promissione. UTR. I. auid sit vera , obligans, aeproprie dicta Promissior Promisso est Meera. deliberata, sponata es , O gratuita fidei obtigatio asteri facta, de re licita, psebili, ipsique grata, is
ab eo aerepta. Dieitur; Sincera; nam ficta sine animo se obligandi non obligat vi promissionis , licti fictus promittens teneatur ad omne damnum, quod patitur promissa. rius , ratione fictionis . Dicitur deliberata, unde semipleni deliberata nullatenus obliogat s quia nullus censetur velle se obligare,
nisi plenε deliberans. Dieitur spontanea; id- est libera a metu , aut violentia ; alias vel nulla esset, vel saltem rescindibilis. Dicitur gratuita ; ut distinguatur , promissionibus onerosis, ubi promissio est reciprora. Dicitur de re serita, possibili; quia ad malum , aut impossibile nullus teneri potest. Dieitur ipsi grata, quia eum fiat in gratiam, Ac utilitatem promissarii ; si executio sut ra sit ei noxia , vel ingrata , cessat obligatio . Dicitur arreptata ; quia seclusa acceptatione tacita , vel expressa non dicitur
promisso, sed simplex pollicitatio, obligans
quidem ex veraeitate, non autem ex justiistia ; quia promissio ante acceptationem proomissarii nondum eth eonventio ἰ seu duo. rum eonsensus in idem et Obligatio autem ex iustitia non oritur , nisi mutuo duorum
MAER. a. Quanta sit promissionis obli, gatio 3 R. Cum ficta promisso obliget tant lime X veracitate , regulariter sub mortali non
obligat , sed sub veniali ; quia si violetur,
erit dumtaxat leve mendacium. Dixi regulariter ; nam si promit sarius inde damnum