장음표시 사용
71쪽
A N v. quo illud sequitur eam Velocitatem huic aequari , quam gutta aquae ex ea-is 68. dem vasis altitudine delabens adepta ellet : utrique enim tantum esset impctus acquisiti, quantum iussiceret, ut ad eam cx qua d scendit altitudinem
Vi I. Q id in causa sit cur huic principio experientia ipsa interdum ad
verseri videatur, hoc ipsum paulo diligentius intuendum. Primum quidem Spe aer obstat quominus aqua sursum S ad perpendiculum erumpens, ad cana ex qua delapsa est altitudinem perveniat. Aque eo majus est hoc impedimentum, quo major cst aquς celeritas foramen angustius : plus enim resistit aer majori ejusdem corporis celeritati, & soraminis angustiae sicit ut aqua citids spargatur in guttulas . Aer vero plus aut miniὶs his obntat guttis juxta superficierum rationem , quae cum soliditate comparata maior est in parvis, quam in magnis corporibus ; minoiibus adeo guttis plus rhsistit aer quam maioribus. Accedit illud quoque aquam sursum S ad perpendiculum salientem in seipsam recidere, & inferiorcin quae sursum eluctatur, repellere. Quod si fistula emillaria v. un aiustoir ita aptetur, ut aqua a perpendiculo deciscat, tum aquae salientis minor altitudo futura est, quod tota aqua sursum non tendat, sed pars illius ad latera dcficctat. Jam si tubus angustior sit, & exitus paulo major, aqua magna cclcritate discendit, sed lateribus tubi aut vasis adhaercsccias non eadem vi aquam sursum
vibrat, ac si in latiore tubo mover tur.
VIII. Idem fere argumentum a D. Picard ex iistem principiis, scd alia methodo pertractatum fuit die 13. Augusti. Printium cx vasis quae licet lintinaequalia in latitudine , aequalem habent altitudincm , per aequalia soramina aquam eadem celeritate exire, atque ubi vasa semper implentur, iacdem temporibus eandem aquae quantitatem cmuere. 2. Cum autem perape tum in lando soramen vas exinanitur, nec nova interim huic agunditur
aqua, tantumdem aquae cX vase altero & semper pleno intra dimidium lcm potis cmuit: adeo ut in vase sensim, & usque ad quietem exhauriendo idem tempus impendatur , ac si primae velocitatis pars dimidia sempct Ierstitisset, dummodo foramina quae in imo cujusque patent, magnitudinia sis aut fundi sint proportionata : utrumque V. gr. sit pars quarta suae
vir affusionem per aequalia foramina sic delabitur, ut tempora exinanitionis eam inter se habeant rationem , quam bases. Cum enim eadem sit altitudo , ab eodem celeritatis gradu motus aquae in utroque vase incipit, cujus pars dimidia si sumatur, eaque constans in toto siluxu , doncc vasa sint penitus exinusta , aeoua utrobique velocitas sutura est. Cum igitur velocitates in duobus vasis sint aequales, exitus & foramina aeque pateant, tempora exinanitionis inter se eam habebunt rationem, quam aquarum exeuntium moles , seu bases cylindrorum. Atque e converso si foramina eam inter se habeant rationem ciuam bases , tempus integri cstluxus utrobique aequale erit: nisi quid discriminis ex adhaesione aut asst ictu oriatur, cujus hoc in loco non habetur ratio.
X. Quo ista fierent illustriora, unum item ac alterum factum est expe-
72쪽
rirnentum : vas cylindricum aqua repletum est, tum ope penduli quantum M temporis impenderet effluxus per apertum in basi foramen , fuit observa drost tum : eodem temporis spatio e vale semper pleno alterumtantum aquae tisa. em uxit. Est enim aequabilis aquae motus ex eadem altitudine , cum vas semper plenum est. Sed continuo decrescentis motus prioris est tantummodo subduplus. Quemadmodum triangulum in eadem basi , & in eadem altitudine cum parallelogrammo est pars hujus tantum dimidia. Cum igitur unius velocitas alterius sit dupla, eodem tempore duplum aquae per idem foramen vasis semper pleni exire necesse est. XI. Alterum quoque experimentum famam est circa theorema a Castello propositum, quod nimirum velocitas aquae per inclinatum planum de labentis altitudini ipsi respondeat : ita ut in eadem canalis latitudine, cum altitudo aquae dupla est , tum quadrupla sit aquae profluentis quantitas , in ratione scilicet duplicata. Id primum demonstrare conatus est, sed in paralogi simum incurrille postea ipse animadvertit. Quare ad experientiam provocavit. Tubus quantum fieri potuit, ei similis quem pag. 9s. describit . paratus est. Sed experientiae ipsi cum enuntiato minus convenire visum est enam ubi quadruplum aquae essi uxit, altitudo quoque pene quadrupla repe
Idem Ar mentum continuaIur. I. Α Liud experimentum iisdem pene diebus factum est in follibus. A. qui ex aquae lapsu multum venti emittunt. Illud a D. de Robervalfuerat ante propos tum , & D. Couplet follium parandorum cura erat demandata. Tubus hanc in rem ex ferro albo in tenues laminas diducto paratus est , cuius diameter erat T. fere pollicum, altitudo septem pedum aut circiter cum duplici diaphragmate . uno in suprema pene tubi parte, altero in parte inferiore aptato, utroque in sui medio pertuso. Amplius quoque ille tubus paulo supra inferius septum, aut diaphragma aliquot in loci, sic erat perforatus, & tubuli iis foraminibus sic agglutinati. ut occludi & reserari quasi totidem F pistomia , vulgo des Rabiners , facit Epollent, aeri nempe ad arbitrium retinendo , aut emittendo Aqua per insundibulum oblongioris colli S cum aperto superioris diaphragmatis fora -- mine arcte conjunὶ tum amusa aer magno impetu per unum ex epistomiis apertum erupit, ac ventus ille tamdiu duravit, quamdiu assuta est aqua ex unitas aut alterius pedis altitudine delapsa. Hujus eF ctus satis probabilem causam attulit D. de Robervat, quod aqua lapsu suo multum aeris secum abripiat : ea quidem ad imam tubi partem praeceps ruit, sed aer prae sua levitate sursum eluctatur , qui per Estulam infundibili te meare nequit. Unde per apcrtum foramen majoris tubi cum impetu erumpit. Quo autem aqua ex altiori loco in ipsum infundibulum decidit, hoc majore vi aer pellitur. Atque ea ratione de sol
73쪽
A N N. les sabricari, de machinam ad arbitrium augeri posse aiebat, ut non obiee 1668. tationi modo , sed etiam magnae utilitati esse possint. Et quidem in quibus: dam ustrinis serrariis hujusmodi machinae adhibentur , ubi pars infima tub aquam subjectam paulo altius subit.
II. Cum autem a nonnullis dubitaretur an sorte motus ille aeris ex aque rarefactione & attritu , potius quam ex ea quae allata fuit causa , oriretur eo fere modo quem exponit P. Κircherus in describenda consimili machi. na in ustrinis Tiburtinis, cujus ope aqua in mappam lapideam cum impe. tu ruens ventum vehementem procreat : illud quoque experiri placuit. Sed aqua per cylindrum seu tubum sic decidit , ut aera secum non traheret, eaque magno impetu in mappam ferream impingens aera quidem cylindro contentum protrusit, sed eo exhausto nullus postea perflavit ventus, tametsi aqua in corpus oppositum magna vi Incurrens in guttulas com minuta videretur. Hinc manifesto conclusum suit ventum ab his follibit, hydraulicis procreatum, ab aqua rarescente & quasi in pulverem comminuta non proficisci : sed is quem aqua secum aer trahit , hunc ventumessicit. III. Hoe argumentum de vi motrice aquae 3c aeris mense Aprili anni 1669. & sequentibus fidit continuatum Sc longius provectum. Qilo autem vis aquae defluentis perspecta haberetur , unam item de alteram machinam parari iussum. Haee simplicior erat: vas cylindricum . altum pedibus, cujus basis sex lata digitis, foramine linearum pertusa est in orbem : huic vasi subjecta est libra sie aptata , ut aqua in complanatam laminam bilancis brachio agglutinatam , Ac vasi ipsi proximam impacta lancem antea in
aequilibro eum lance altera positam deprimeret. Vas aqua repletum est uiaque ad 31 pollicum altitudinem a tum fundi foramine reserato , 8c lanci oppositae appenso pondere saepius exploratum est quantum ponderis par esset iustinendae aquae impressioni, idque esse a unciarum fere cum semisse va- Iiis experimentis compertum fuit, aqua in tubo ad eandem semper altitudinem 34 pollicum assuis. Qua deinde imminuta , adeo ut duorum tantum pedum altitudinem obtineret, tum pondus unius unc ae de L aquae impetum sustinebat. Cum cylindruli omnes aquae , quarum singulae bases erant linearum , quantum scilicet patebat foramen in fundo vasis positum , ad calculos essent revocati, priorem cylindrulum 31 digitorum altum 1 uncias dc i,alterum 2 pedum unam unciam de Q continere deprehensum , ita ut ab ipsis ponderibus in altera lance positis, & ab aquae impetu libratis non longe
a nessent. Quantulum enim erat discriminis, hinc omne oriebatur, quod laminam ferream in quam aqua e vase incurrebat, a foramine aliquantum removeri necesse fuerit.
IU. Ex quibus haec consectaria deduxit D. Hugens. i. Impressionem aquae e foramine in fundo vasis facto exeuntis aequalem esse cylindri aquae gravitati absolutae, cujus basis est foramen ipsum de altitudo eadem quae ipsius
2. Cum profluentis aquae velocitates sint in ratione subduplicata altitudit num, aut ponderum cylindrorum , aquae profluentis impressiones aut nisu
74쪽
sus in superficiem planam sibi oppositam sunt in duplicata ratione veloci- Iritatum : adeo ut si fluvius duplo celerius certo temporis spatio labatur , ariquam alio tempore , ille quadruplo majore impetu in corpus dirccte oppositum incurrat ; si triplo celerius profluat, impetu novies majore impingat.
3. Cognita velocitate aquae E eylindro 31 pollicum definiri potest cujus- is aquae profluentis impressio in superficiem oppositam.
V. Idem D. Hugens excogitavit machinam qua vis motrix aeris expendi potest. Ea constructa varia facta sunt experimenta , ex quibus palam late in aere, ut in aqua impressionem vel potentiam esse in duplicata ratione Velocitatum. a. Nisum aeris impulsi iis respondere ponderibus quibus in machina comprimitur. 3. Quod si aqua & aer per idem foramen erumpant, R eodem premantur pondere, eaedena utriusque impressiones futurae sunt.
Atqui inter velocitates aquae & aeris per idem foramen eodem premente pondere exeuntium ea est ratio quae I ad xa aut circiter; cumque utriucque vires aequales ponantur, ubi celeritas aquae & aeris eatim est , vis aquae ad vim aeris erit ut quadratum 11 - ad 2. Nam vires aquae & aeris sunt ut quadrata velocitatum.
Cum de aquae profluentis vi & impetu ageretur , ac subinde qPqreretur , quae sit ejus inversitas in variis ab aquae superficie intervallis , D. Cassinus qui recens in Galliam venerat, machinam proposuit qua id ipsum facile dignosci possit. Axis ipsi machinae ad perpendiculum insistit, isque est circa seipsum versatilis , ala dupIici instructus r quae quidcm alae axilla sent astixae & oppositae , ut in eodem sint plano. Ex his una ad altitudinem aquae propolitam immersa vim fluminis excipit, altera extra aquam extante , eique funiculus sic est illigatus ut per trochleam machinae hori zontalem , eique affixam ductus lancem sustineat, cui tantum imponitur ponderis quantum satis est ad retinendam alam fluvio immersam : adeo ut ambae alae maneant in situ flumini opposito. Haec autem machina eo in loco Sequanae posita est , ubi alveus erat magis aequabilis. Experimento facto deprehensum fuit aquam majori impetu fluere circa meo iam ejus altitudinem quam prope superficiem aut fundum. Hanc machinam D. Couplet paratam curavit & delinea viro Consimili ratione cum de resistentia aquet & aeris ad motum ageretur, D. Cassinus vesicam sic aptavit, ut pressa pondere perpendiculariter incumbente in follem plenum aere, tam aqua, eumque comprimens cogeiaret aquam exire, Vel aera. Tempore per Vibrationes penduli annota-
eo , quo follis eodem pondere pressus deplebatur, deprehensium est tempus
quo aqua exhausta est , sexcenties majus esse eo temporis spatio quo aer d pletus est. VI. In eodem argumento versarus D. Mariolte tractatum legit ea de re a se elaboratum. Hic hy propositionibus comprehensus quae ad vim aquae& aeris motricem spectant, enucleate explicat. Primum advertit in pisti in is Totas circumagi. de pondera in sublime tolli, ex aquae gravitate , aut per cussione, aut ex utraque, uti ex actis colluu dc vi elastica plerosque e Sinis machinarum PendeIe.
75쪽
A N N. 1. Solo aqvae pondere rota suis alleribus instructa sic moveri potest, ut i 668. parte inferiori citandatur, supcriori impleatur. Hunc in ulla ira concatenat ovasculorum utrimque rotae lic aptantur , ut dum ex una parte implentuta qua . ex altera exhauriantur. Tum enim rota corum pondere quae implentur , in mi bem circumagitur. 3. Vis percussionis in aqua ex illius densitate & motus velocitate ducitur. Sic in moletrinis aquariis pondus aquae oc Impetus una con
. A qua profluens non eadem vi ferit obvium corpus , ae solidum quid di firmum : ex innumeris enim constat particulis disjunctis , quae si primum non valeant corpus oppostum commovere , in seipsas re aexae consequentibus corpusculis sunt impedimento : sed corporis duri & stabilis partes omnes simul vim suam exerunt , & suam quaeque directionem tuentur. Attamen aqua e syphunculo I. aut octo lineis lato saliens corpus filo sunt,ensum longius protrudit motu horirontali quam globus ligneus aquae cy-indro gravior . quod pondus suspensum quam minimo momento moveatur , motu quidem sub initium tardo, sed quem partes aquae consequentes celerids promovent, dum a tergo urgent, cum globus ligneus primo duri taxat impetu corpus propellat. Sed ubI corpus pensile sursum movendum est , cum id ingenita sua gravitate semper obii stat, aqua salicias prima ii
l)resssione sursum non pellet, etsi globus ligneus prima percussione eaque va-idiore illud sursum propellit. s. Cum syphunculi sunt inaequales , sed aequalis est celeritas salientis
aquae, potentiae seu motrices vires eam inter se habent rationi m quam superficies. Quod probat ratio , & experientia confirmat. Nam vis percussionis respondet corpusculorum aequalium , quae nimirum aequa celeritate aguntur, quantitati ; atque ut supel ficies unius foraminis ad alterius
superficiem, sic se habet aequalium coryusculorum unius iacti s quantitas ad alterius jactus quantitatem, cum itidem temporibus ambo vim suam
c. Ubi iactus aut syphunculi aequalem habent latitudinem, sed inaequalis est eorum velocitas , tum ponὸcra attollunt, quae inter se rationem habent duplicatam velocitatum. Cum enim velocitas unius est alterius dupla , S duplo plura aquae corpuscula eodem tempore seriunt corpus OpPositum , dupla est horum potentia : unde & quadruplum ponderis corpus cula aquae numero dupla attollent. Plura non addam, cum ista publici juris facta fuerint. VII. Quae commoda ex cognitione vis motricis aquae & acris ad vitae humanae usum capi possint, D. Hugens exposuit. Eam imprimis utilem esse in constructione molet natum edocuit : nam in aqua iis data aquae quantitate & celeritate , quae vis mole trinae futura sit, dc finiri facile potest , uti de in molctrinis alaribus . quae alarum magnitudo respiratur , ut certum producat e fictum , ex iis quae sunt explicata definiri potest. Hujus computi fundamentum ec factis experimentis colligitur. Aqua , V. gr. ea Vclo citate mota, qua intra minutum secundum pedem unum conficit, in planum quadratum unius itidem pedis impressionem a unciarum cssicit . Dis tigod by Cooste
76쪽
ACADEMIAE HISTORIA. Li3. I. st quod ex supra dicto experimento isti uxus aquae e cylindro pollicim Η - alto cem nitatur : adeo ut celeritate aquae eo usque aucta ut intra idei tempus unius minuti secundi decem pedum spatium decurrat, in id c m planun tiω-im ressionem a d so unciarum faciat: cum impressiones aut potentiae sint
Sic aer ἡ sollibus ea vi pei flatus ut Io pedes intra minutum secundum percurrat, in planum itidem unius pedis quadrati impactus 9 unciatum impctum facit. Unde si in ira idem tempus χο pedes peragret, ut Ventus me diocris solet , vis impetus erit 36 unciarum quadrupla nempe prioris. Jam quamlibet alam moletrinae 3 i pedes in longum & octo in latum , seu pedes quadratos habere ponamus , venti imprcssio in totam alam dii cte oppositam erit 176 librarum : nam 3s unciae ducenties quinquagies sexies in eo numero ue s libris conti entur. Sed quia ventus alam ex obliquo ferit, si ponamus angulum semi- rectum , erit ut diagonalis ad quadrati latus, ita 1 6 librae ad 4 ii : adeo ut ventus qualis a nosis positus est , ea vi singulas alas ex obliquo feriat e complura alia in aquarum ductibus, & salientibus non inutilia hinc erui possunt.
De rebus Oseebrauis, Geometricis O Mechanicis
is terim tamen pura Mathesis neglecta non fuit , sed multa eaque prae meis clara in ea scientia quae hae aetare tantos progrestus fecit, quaeque circa quantitatem universim spectatam versariar , hanc Algebram speciosam vocant , multa quoque in Geometria, Arithmetica & motuum scientia sunt inventa, aut longius prouccta , quae satis fuerit leviter attingere, cum pleraque ex iis inter Miscellanea aut opera posthuma fuerint publicata. Ae primum quidem D. Mariolte rogatus fuerat ut duos tractatus, unum de Alpebra a D. Brancher nobili Anglo non ita pridem conscriptum , alterum de Trigonometriae a D. Norvood nuper editum perlegeret , ac de utroque quid sibi videretur ad Academiam referret, quod praestitit die ac Iulii & 1 Augusti ; utrumque opus methodo expedita elaboratum cen 1uit, quae in iis libris essent pertractata , quaeque usui futura viderentur
II. Quadraturam hyperboles a D. Mercatore primit m propositam, tum a D. Uvallis explicatam & eorrectam , ae tandem a D. Hugons multis auctam demonstrationibus, tum quae ad huius rei intelligentiam sunt nece
saria , ipsemet exposuit: simul quam utilis sit haec hyperboles dimensio inveniendis Logarithmis ostendit. III. Paucis post diebus qua ratione regularis aeqvaim, cujuscunque sit gradus, deprimi possit D. de Robervat edocuit , idque inter Miscellanea institum fuit uti & eFsdem Auctoris Tractatur de ratione inveniendi,
77쪽
ANN. tangentes curvarum quarumcunque linearum per motus compositos.
I668. IU. In eo Tractatu primam quasdam vocum definitiones more Geometrico praemittit; quid lineae simplicis , quid compositae nomine intelligat. Illam esse ait ejusmodi ut in plano positae pars unaquaeque aequali eiusdem lineae parti congruere aut aptari possit. Hujus generis est linea recta , aut circumferentia circuli. Quibus haec deest proprietas, eae dici possunt compositae.1. Motus uni rinis is est, quo mobile velocitate semper sibi aequali fertur. secus motus est distormis aut irregularis. 3. Potentiam vocat vim quamlibet motricem. Hoc enim loco ita accipitur, quatenus diversitati motuum cognoscendς utilis est : tametsi eo quoque nomine saepius ea vis designatur quae ponderi sustinendo, aut alteri effictui par est. . . Impressio aut impetus est hujus vis motricis actio. s. Linea directionis ea est per quam potentia movet corpus mobile. G. Impressiones similes dicuntur, aut diversae , ut lineae directionis sunt inter se parallellet , aut secus. Duo autem in motibus maxime spectantur , directio & celeritas. Circa directionem hoc axioma praemittit. Vis motrix qua mobile circumferentiam circuli motu suo describit, est linea perpendicularis ad punctum extremum radii, in quo mobile repetatur ; aut brevius , est recta quae in hoc puncto tangit circulum. Res ipsa fiet illustrior, si Figura adhibeatur. Sit mobile, quod motu suo describit circunferentiam circuli G B F in puncto B extremo semi- diametri AB, cui insistat ad perpendiculum B C dico hane rectam esse directionis lineam per quam mobile B movetur , cum huic puncto inest. Cujus ratio Physica haec afferri potest, quod nulla d lignari queat alia directionis linea , qualem si quis forte dixerit osse rectam B D , absurdum ex eo consequatur necelle est. Cum enim na-
78쪽
ACADEMIAE HISTORIA. L 3 3. I. 13
tura nihil indetermin. tum aut indcfinitum patiatur , si recta B D ut linea directionis sumatur, quae cum semi-diametro angulum DB A essicit, eodem iure linea B E quae angulum E B A cum semidiametro A B aequalem DB A essicit, linea quoque directionis futura est : adeo ut sint duae ejusmodi lineae , neque ulla si ratio cur una potius quam altera seligktur. Quod utique absurdum est , ut sint duae directionis lilacet. Ex quo sequitur non aliam assignari posse directionis lineam praeter B C quae anguium rectum comprehendit cum semidiametro circuli. Ex quo illulquoque consequens est lianc directionem in quolibet circunserent ae puncto
v. Quod si mobile a G in B latum in puncto B circunferentiam circuli desereret, per lineam B C vi hujus impressionis deferretur. Quae cum tangat circulum , hoc tanquam principium inventionis poni potest , in omnibus lineis curvis tangentem esse lineam directionis motus, quem mobile lineam curvam describens in eo puncto obtinet : adeo ut in motu varie composito directionis linea cognita, tangens quoque ea ratione per specta habeatur : compositus vero dicitur motus, cum variς sunt mobilis impressiones. Tum multa troponit theoremata & problemata de motibus compositis quae longum esset pertexere. Motum omnem aequabilem seu uniformem &rectum concipi polle ait, vel ut simplicem , vel ut ex aliis compositum. Atque hinc reflexionum & refraction: m rationes deducit. Vertim haec &alia plura satis recondita , cum iam Typis excusa fuerint , inanis csset labor noster in iis exscribendis, ac satis illud fuerit ad institutum nostrum illa indicasse.
. De I 669. AB Astronomicis ducemus exordium , tametsi designato quidem , sed
nondum exstructo Observatorio non adeo multa fuerunt.
I. V Nterea temporis variae observationes Astronomicae factae sunt in Hor- 1 to Regiae Bibliothecae . nondum exstructo Observatorio. D. Picard quae a primo die mensis Octobris anni i667. usque ad eundi m mensim anni insequentis meridianae Solis altitudines observatae fuerint , recensuit, eaeque in commentarios collatae suerunt.
79쪽
AN M. Anno is 69. Aprili mense altitudincs Solis meridianas ab Octo 3668. bri anni P 63 , ad hoc usque tempus eodem in loco a se factas cum iis quam ει ε9. ex tabulis Rodolphinis eruuntur . contulit, & in tabulas redegit, quarum prima altitudines Solis , ut observatae sucrunt , secunda easdem e tabulis iuxta locum Solis, obliquitatem Eclipticae, & altitudinem .siquatoris computatas , tertia dii rentias inter observationes & calculum inventas com plectitur. II. Illud non tacendum videtur, stellae quς cor Leonis appellatur altitudinem meridianam die 3. Maii inventam sui ite 14 gr. 2 m. so sec. inae' altitudo hora de s m. hoc est I3 minutis horae ante Solis occasum fuit observata. Quod hactenus fictum non fuerat ut die illucescente altitudines stellarum meridianae exploratae haberentur. Die 23. Julii Arcturus vitus est in meridiano , altitudo ejus 62 gr. s. m. tumque Sol erat supra horizontem I 6 gr. sy m. sec. altus. Quare jam di ficile non est ascensiones stellarum rectas invenire, non solum horologiorum ope , sed etiam ex azimutho Solis eodem prorsus tempore observato , quo fixae altitudo meridiana deprehendituri
III. Sub i lem tempus D. Cassini ex Italia ab Invictissimo Rege, siummo
artium honestarum patrono ascitus in Galliam venit. Salutato Rcge ad quem a D. Coiberi admissiis fuit, in Academiam magna omnium laetitia est cooptatus. In Arademia Bononiensi , quae tum temporis claris florebat Astronomis jam ab anno isto. primariam Astronomiae Cathedram ex S natus consulto ejus civitatis obtinebat. Multa ingenii sui & doctrinae ea in
urbe ediderat specimina , illud imprimis quod anno 36μ. publici juris fecit,
quodque specimen observationum inscripsit. In aede S. Petronii Gnomonem 83 . pedum authoritate Senatus erexerat
mi semita marmorea 2Io. pedum in partes divisa , quo Astronomicis calcius esset accommodata , substernebatur. Hujus Gnomonis ope Zodiaci obliquitatem , Solis Apogaeum & excentricitatem quam accuratissime fieri potuit , definita tradidit ; motus Solaris opticam inaequalitatem a Physica distinctam ostendit, idque adeo manifeste ut Astronomi magni nominis, qui paulo ante eam rejecetrant, in editis postea scriptis hanc ultro receperint. .
Mitto de refractionibus dicere quas esse sensibiles ultra s. gradus de serensque ad verticem demonstravit. Atque hinc poli, & Solis circa solstitium
aestivum altitudines corrigi oportere conclusum ab eo fuit. Iisdem fere temporibus elementa edidit in lucem , e quibus Marchio Malvasia anno I 66 I. Ephemerides Solis contexuit, quas Montanarius & alii ad multos annos produxere. Longum esset commemorare quae circa Solarium eclipseon variis.
in regionibus varias phases nova methodo delineatas exposuit , quae de Cometiscinnis 166 . & 6s. visis, de umbris satellitum Jovis , quas utique iis temporibus detexit , de revolutione citissima macularum Jovis, de ob servatis a se maculis Martis conserio sit. Ita enim hoc loco latis fuerit attigille , ut hinc appareat quanto judicio & delectu Ludovicus Magnus viarum in omnibus Mathematicis disciplinis clarum , atque in Astrorum scientia
nosti et aetatis facile principem in regum suum id agente per litteras D. Ubα Disitigod by Cooste
80쪽
ACADEMIAE HISTORIA. LIB. I. Is
areersi verit, qui una cum Hugenio , Robervallo, Picardo, Frenicio, Bithosii. Apro- ct aliis melioris notae Mathematicis nobilem hanc Sc praeclaram scientiam nomica
IV. Hoc ipso anno tabulas revolutionum quatuor Iovis sitellitum publici juris fecerat, eorum periodos ita p scripsit, ut intra O. aut so . annorum spatium errorem ad dimidiam unius c singulis periodis non polle irrepere pro indubitato haberet. Observationes suas cum vetustissimis a Galilato fictis anno isio. contulit. Sed idem his tabulis satellitum, quod praecipuoium planetarum tabulis accidi ite D. Cassini in responsione sua ad P. Rich.iuci Societatis Iesu dissicultates anno I 692. a P. Govie editas declarat. Ucteres enim Astronomi tabulas suas ad observationes antiquiores exegerant, quae minus erant accuratae, quam posteriores. Errores qui in motibus planetarum percipi nequeunt, quique vitari penitus non polliunt, paulatim excrevere, iique motus ante simplices & ae iustiles, jam compositi & inaequales postea inventi sunt, neque illae inaequalitates statim sunt animadversae, sed post longam an norum seriem. Et tamen hae tabulae non inutiles suerunt, quin etiam magno sunt usui definiendis temporibus , de periodis inter observationes antiquas de
Ita fere tabulas motuum quatuor satellitum ex collatione observationum suarum cum iis quae a Galilaeo factae sunt, pertexuit Cassinus. Cum autem calilaeus tubis opticis adhuc imperfictis usus esset , primus Iovis sitelles conjunctus cum Jove videri potuit , & re insa visus est , cum aliquot gradibus sui parvi circuli quem circa Jovem deser ibit, ab eo distaret. Ab anno i , 68. ad annum I 692. seu intra spatium L . annorum , priores
tabulae novas io gradibus antevertunt et adco ut intra annum motus celeiarior sit in prioribus tabulis q. secundis, quae detrahi oportuit revolutioni primi satellitis r qua de re idemtidem redibit sermo. Velum cum hoc anno hae tabulae priores publici juris factae fuerint , occasione data non potuimus tam praeclari inventi, & Geographae instaurationi perutilis prima velut incunabula silentio praetermittere. Jam e semita in viam re
V. Cum D. Cassinus recens in Galliam venisset a Ludovico Magno accitus novam , Geometricam, & directam Apogaea , &excentricitates , de anomalias planetarum inveniendi rationem , quod cst piaecipuum Astronomiae fundamentum, proposuit, quam D. Galloys diario Eruditorum I. Septembris anni i669. inseruit. Hactenus Astronomiae principes , ut Ptolemaeus , Copc rnicus, & alii Geometrica methodo ad eam rem distituti per longos de dissiciles calculorum anfractus & falcas hypotheses , quas tamen postea explorando , de quasi palpando correxere , Apogaea planetarum , de
excentricitates quaesierant, ac paucas observationes, tres scilicet aut quatuor ad summum adhibere coacti suerant, ut vitarent confusionem linearum. de figurarum : cum tamen hypothcses eo sint certiores, quo pluribus obser vationibus nituntur.
Utrique huic incommodo jam almo i ς 3. remedium proposuerat D. Caf-snus, cum Bononiae Astronomiam profiteretur, uti vidcre cst in epistolatum ab co scripta , quae sexto volumiui operum lyetti Gassundi insulta cst.