장음표시 사용
101쪽
tum remus , quod uel caeci uident, e Martiale praesertim unum sibi Catullum praeponente.
C A P. V. E D iam tempus est ut eti)m nostiis lapidibus, hoc est Ueronensibus inscriptionibus, res peragatur. Exstat apud me lapis ille peruetustus,& semifractus, iam annos CXXX Veronae effossus in AEdicula Diui BIasij,teste Pantheo, ea sita est inter aedes amplissimas Tmiliorum Comitu, Se Salernorum ciuium clarisi. ille inquam lapis in hac nostra Pliniana scaena saepius, quam olim Orestes in tragicis antiquoruagitatus,in quo C. Plinij Secundi mentio est atq; is nosolum valde celebris ipsius Panthei testimonio habitus est,cuius tempore in lucem ex ima terra prodijt, verum etiam Ludovici Noga rotae Comitis longe clarissimi,& omnium sui temporis doctissimi iudicio, qui illum, quoad vixit, in delichs uti praestantissimu habuit,usq; adeo ut suaru aedium exteriorem parte illius adstructione cohonestaverit,ide superioribus annis Caroli Tonsi V. nobilis,& amici optimi, Philarmonicaeque Academiae mecum consortis liberalitate, ad quem ipsae ardes nunc spectant,ad me delatus est. literae, quae in eo sculptae nunc supersunt, iitae sunt, namque ignis vapoie rimis diductis reliquum lapidis dissiluisse palam est: eo tamen ordine, ut paulatim a supremox'; ad imum versum decrescant, teliquis ain ius.
102쪽
Hanc etiam inscriptionem nobis Comenses inuident, eam j; mordaci calamo, ut caetera nostra argumenta, libete discerpunt, & convellunt, Vtq; omnium in eam criminationu auctor est Iouius, ita illam etiam aperto odio Cigalinus insectatur, assentatore lapidem hunc nostrum appellansin fictam inscriptionem , tam nullam illi fidem adhibendam esse contendit. Sed nihil adeo mihi molestu est, quam quod scriptores nostri huiusmodi sugillationis ansam aduersarijs praebuerint. Nam de lapidis inuentione, ubi scilicet primo repertus suerit, non sine causa Comenses dubitant, quippe inuentum 'Pantheus in AEdicula Diui Blasj scriptum a inlid. ,sreliquit, ath Panu inius in agro Veronensi inter rudera effossum prodidit; sed maior sit apud nos Panthei fides, i , . ut pote antiquioris,& eo tempore florentis, quo lapis pnu ipse inuentus est, siquidem annos octuaginta post illum inuentum mentionem de eo Panu inius secit ; Verum nec ipsa illius restitutio, i qua mulin maiores nostri, sed frustra omnes insudarunt,cum simplicem inscriptione, S ita truncatam, ut erat, referre prius debuissent, ac deinde suum de illa iudicium, minorem dubitationis
103쪽
illorum inconstantia in ea restituenda, videsdeipsus lapidis ingentem suspicionem excitauerint, sed male, ut ostendam, sic enim illam restituit Pantheus extenso tractu, nec ipsarum literarum lapidis ordine seruato,
tribus medijs versibus, & aliis literis omissis: eandem eode ordine,& eis te verbist usus itide retulit; quatuor tantum literis additis ante illam dictionem p ATRI Prout in veteri inscriptione legebantur, illarum prima nunc Pene exesa LEG opportune protestatus sibi de illarum sensu no liquere. Torellus vero Saraina Uer nensium antiquitatum supinus magis,& stupidus deprauator, quam solers inuestigator, cuius ingenij prPstantiam salse aliquando, & per iocum risit Lipsius inscriptionem nostram ita integram effecit, ut contaminatissimam, barbaram, & prorsus ineptam reddid rit , hoc modo
P LlNivs SECvNDVS AUGUR MARCIVIAE MARCELLAE MATRI POSTERI PAIRI E MATRI MARCELLAE T. F. I.
Non defuit demum, qui aliter etiam illam sarciret quatuor illas literas Ruso obscuras OPITE Ri PATRI 'interpretatus, quam magnus Oedipus. truncata verbab Alexandro Benedicto resertur, sed lapidis fide pro sus in omnibus non seruata. adeo ne dissicile crat inscriptionem mutilam cum suis literis exscribere, & legendam posteris cohibere . iniuste autem lapidem nostrum Comenses criminantur, quia si quid in tanta huius nostrae inscriptionis inconstantia fuit commissum, nulla culpa est innoxij lapidis easdem notas semper referentis, sed ingeniorum Uemaensium, a quibus prout
104쪽
prout singulorum ferebat arbitriu, varie suit resertus, S ideo Comensium criminationes longe aequiore ratione in varios ,& inconstantes illius restitutores erat
dirigendae, non lapis insons conuicijs, & maledictis incessendus , ac nouis quodammodo iniuriis conficie-dus, & s dandus. Illud verb me summa admiratione in primis asscit, quod animaduerto Comenses multa huic nostrae inscriptioni ob ij cere, licet illam nunquam viderint, namq; illam a sς unquam visam nemo fatetur, quod sciam,) oculis scilicet clausis, ut arbitror,
An dabatarum more, decertantes: quo fit, ut & suas obiectiones acutas quidem, sed inanes esse ostendant, quippe ab ingenio, non ab ipso sensu, ut par erat, petitas, S mihi facillimum futurum sit argumenta in nostru lapidem ab eis contorta no solum retundere, sed etia certissima responsione prorsus hebetare. Primi igitur versus in lapide ntitati literas non minus ad Asiniam gentem, Caniniam, Cominiam,& Liciniam, quam ad Pliniam referri posse dictitant, addant, si lubet, etiam Gabiniam, Sanquiniam, Siciniam, Tam
quiniam. Titiniam,& alias huiusmodi, & ideo
male actum a nostris exclamant, qui literas illas ad gentem Pliniam retulere . Secundi vero versiculi literas aeque Iocundum, & Verecundum, ac Secundum denotare posse contendit Cigalinus, cognomen Veronensibus lapidibus , Verecundumque inprimis9 non ignotum, cuius rei unicum citat exemplum ex Saraina; ego uerb etiam alterum a me obse
uatum subijcio, quod est huiusmodi.
105쪽
Auguratus porro notam, quae in tertio lapidis ver-sculo exstare videtur, tanti non esse inquiunt, ut summi viri, qui amplissimis honoribus lanctus, S Principibus Vespasianis carissimus misisset, merita impleret, illiusq; dignitate,& gloriam solus aequaret,obij cientes luculentissimam illam Mediolanensem posterioris Eli-nij inscriptionem, qua singuli magistratus, S illius res gestae apposte, R disertὸ recensentur. Hic nos in primis non negamus literas illas superstites in primo versiculo nostri lapidis ad aliquam ex familijs, quarum a Benedicto Iovio, & a Cigalino, ac denique a nobis supra mentio facta est, spectare posse,
omnes enim in I Nivs aeque desinunt; nec minus negamus alterius versiculi truncatum cognomen ad Verecundum etiam eadem ratione aptari posse, ut arguit Cigalinus, quis enim sanat mentis haec audeat negare
Verum nulla squitatis ratio suadet, ut hoc tempore denositii ista inscriptione iudiciu habeamus, deficietibus nunc multis literis, quae prius in ea legebantur, quae siue temporis tu iuria, seu potius lapide ignis 'ehementid soluto,& in rimas diducto abscissae desiderantur;& ideo recurrendum est ad exemplum vetustum ipsius truncatae inscriptionis, & ad iudicium antiquorum de illa. Ipsum igitur exemplum tale fuit, quale a Panuia
106쪽
nio resertur, viro docti stimo, & ret antiquariae studio sissimo,at in primis antiquarum inscriptionum religio sissimo exscriptore. C. P. INIUS &c. prout etiam a Benedicto Iovio,&a Cigalino resertur; altera enim, quam Alexander Benedictus vulgauit, reijcienda est, utpote&accessione,& desectu multarum literarum mendosa, prout unusquisq; facillime cognoscet, qui illam cum nostra, & altera illa Panuiniana conserre voluerit. Si igitur duae illae priores literae C. P. ante illas quae nunc supersunt, IN IU, exstabant in antiqua.
nostra inscriptione, ut testatur Panu inius, una tantum
litera post ipsum P. & ante illas quae sequuntur, deficiente, doceant Comenses, si possunt, quomodo ad
alteram magis, quam ad Pliniam gentem omnes simul iunctae pertinere possint; Vnus vero, atque idem mirus maiorum nostrorum consensus, qui nulla prorsus haesitatione suspensi hanc nostram inscriptionem ad C. Plinium Secundum seper retulerut,eandem ita se antiquitus habuisse, ut a Panuinio memoratur, aperte
ostendit; ut enim uaria, & diuersa inter se, dum illam sartam esse uolunt, in posterioribus illius uersiculis prodidere, ita in hoc omnes conueniunt,ut superior illius uersus C. clinium tantum, no aliti praeseserat, quod minime fecissent, nisi aperte ex superstitibus ipsius literis hoc sibi constitisset. Huc etiam accedat Uinter Ueronenses familias quatenus ex nostris antiquis inscriptionibus colligimus) nulla unquam illarum recesetur,
quas nobis Comenses obiecere, nec earum quarum superius memini, Tarquinia excepta,cuius tale Veronae
107쪽
Ad Diui Laurentis in angulo muri viridarii Virecti sq.
Leonardi Nogaroti comitis. TAR QI IN I A L. L.
Ad quam tamen lapis noster non est reserendus, Pan-uiniana inseriptione, antiquoru iudicio, ac ipsa demaratione,& lapidis forma resistente. In primo namq; illius versiculo, Quatum ex ipso lapide solerti cura a medimenso,& ex lacuna in eius medio superne cauata CGnij cere potui, 9 nullas plusquam octo literas capi posse animaduerto,ex quibus quatuor integrae adhuc exstat, postrema deficit, & quod ab ea parte superest lapidis, nullas post eam admittit, quare tribus prioribus literis tantum deficientibus lapis ipse suppleri debet, omnibusq; aequa ratione inter se compositis illius medium statuendum est in spatio quod est inter quartam litera,& sequentem, videlicet inter I, & N, unde nulli dubium est, quod Tarquinij nominis reliquum spatij, quod deest dextrorsum, non erit capax, nam sex lit rae loco trium deficientium in eo essent reponends,prima praenominis notam indicans, ut C. M. P. scilicet Caius, Marcus, Publius, vel smiles, reliquae quinq; ex ipso nomine Tarquinij, antequam cum alijs literisINIU in lapide notatis coniungi possent. Ex quibus patet, nec illam acutissimi Cigalini commentitiam restitutionem admittendam esse,qui & si non ausus Pan-uinii fidem impugnare, & illius auctoritati contrair primas tamen inscriptionis nostrae literas aeque ad C. Pleminium alique, atq; ad C. Plinium referri posse censebat, duabus literis superfluetibus,quae totu ordinem
108쪽
ipsus inscriptionis peruerterent. Hac eadem ratione dubium, quod ex secundo versu Cigalinus excitabat in parte facillime tollitur, non enim plures, quam octo
literae & ipsum secundum versum constituebant, quarum tres ex postremis adhuc supersunt, cum fragmeto ultimae, reliquae quatuor priores desiderantur; & ideo Secundi no Uerecundi nota per illas, & cognomen repraesentatur, quod etiam eb magis dicendum est , quia aequalibus fere literis secundus versus constat, ac primus , & aequaliter fere cum primo desinit, & terminatur , quo fit ut meo quidem iudicio expungedae sint ills duae literae C. F. quas Panta initi S superaddidit, ut infra mox ostendam, cum secundum versiam compleret, veterum epitaphiorum potius rationem secutus, quam
nostri lapidis latituoinem; fuisset enim supersuum ut C. Plinius C. F. in principio inscriptionis diceretur, ac deinde in eadem de C. Plinio Celere illius patre metio repeteretur; sicubi verb accommodari duae illae literae
C. F. potuissent, priorem potius lineam terminare,qua secundam inchoare debuissent, veteribus inscriptionibus ita suadentibus. Quanquam vero atque Iocundum, ac Secundum istae literae significare possunt, ut
arguit Cigalinus, nam totidem utrumque cognomen constitu ut,) illas tamen potius ad Secundum, quam ad Iocundum referendas esse censeo, quia nullum Iocundorum cognomen inter Ueronenses inscriptiones reperitur, Secundorum verb adeo frequens, ud nullibi frequentius, ita ut maiores nostros aliquando ad tantum errorem deduxerit, ut hoc cognomen, quod erat multis familiis commune, unius tantum Secunde familiae proprium nomen fuisse existimauerint.
109쪽
Quod attinet ad illas literas in tertio loco inscripti nis nostrae notatas hoc modo AUG. primo nobis viadendum est quid significent, antequam de ipso Auguratu videamus, & an Plinii nostri titulis coueniat, neCne, ut obij ciunt Comenses,erit enim facile ut huiusmodi disputationi vel nullus sit locus, uel ut leuiter hae Cattingere semciat: siquidem cum illas non uideam ita medio lapidis si tas, sed aliquantum in sinistram illius
partem vergentes, itaut dextrorsum ante illas nonullgi iterae deesse uideantur, facile adducor ut credam minimὰ Auguratus notam esse, prout Ueronenses nostri falsa coiectura ducti aliquando credidere, sed alterius dignitatis; itaq; Hanuinius noster maximus totius antiquitatis, & studiosissimus reparator, cu totam ipsam inscriptionem sarciret, sic illas restaurauit,ut etia Uu Ianum Gruterum legimuS
Verum hic aliera,. nec mediocris dissiculias oritur; ad quem scilicet spectet ista inscriptio, ad Plinium ne nostrum de quo scribimus, an ad alium; ad Plinium enim nostrum illam spectare Pantheus,& Rusus, Scalii eius classis homines prodidere, eo fortasse argi mentat, quia duos tantam Plini diecundicognometo
110쪽
in Italia floruisse animaduerterant, hunc scilicet nostrum, & C. Caecilium illius ex Plinia serore nepotem ab avunculo adoptatum, quamquam enim & alterius senioris Plinij exstet metio apud Appianum,qui cum Sex. Pompeio in Sicilia militauit, & cum octo legionibus , quibusl praeerat, ab eo Messinam ex Lilybeo vocatus est, illius tamen cognomen ignoratur, alterius vero cognomento Secundi, & Sophistae, cuius meminit V Suidas, nulla ratio habenda est, quia fuit Atheni-
ensis; cum igitur vidissent multa marmorea monum
ea iunioris Plinij memoris ab antiquis dicata,quq apud
Comenses,& Mediolanenses leguntur, hanc alteram Veronae repertam nesciebant ad quem magis referret, quam ad ipsum superiorem Plinium Veronensem; Ego autem, si libere expromere licet, quod sentio, C. Plinium nostrum hac inscriptione notari minime arbitror; non quia illa nimis nuda, & ieiuna sit, atq; omni pumice aridior, ut obijciunt Comenses, quo enim suco, quibusue inscriptionum pigmentis summus ille vir, &suis scriptis gloriosissimus indigebat, ut memoriam sitam posteritati commendaretὸ fuit praeterea iussu i statoris ab haerede cum tumulo erecta, cuius supremuiudicium eludere nefas erat, ut d et Papinianus, & ci L13. T. ex rescripto ' Alexandri Seueri colligitur, & latius Io- ἡ ἶπα annes ' Κirchmanus ostendit in suo libro nuper edito de Funeribus Romanorum, nec etiam quia credam et ii Auguratum quatenus quisquam in Opinione pertina- Romam citer persistat, ut illae literae Au G. Auguratus sint notae ) minus conuenire,& parum fuisse meritis,& dignutati tanti viri; qui sciam Augurum Collegium Rei p. Romanae tempore, ac post illam usq; ad Constantinii,