장음표시 사용
81쪽
Pater patrate Populi Albam, audi tu Populus Albanis , et tilia palam prima postrema ex litis tabulis , ceraue reciatata sunt, sine dolo malo ivti s ea hic hodie rectissime inte isera sunt, istis legibus Pop. Romanus prior non deficiet prior ae exit,pubtico consilio , dolo malo, tu ilia die Iupiter Populum Romanu uerito,ut ego hunc porcum hodie feriam, tanto , madis ferito, quanto magis potes, pol σqs . id et bi dixit ori um saxo silice percussit. H ac cita coniectura ductus hoc magis mihi persuadeo, nam Venetiante Hannibalis in Italiam aduentum in societatem, Scamicitiam Romanorum concesserant, ut docet ' Polybius, nec unquam ab eis postea bello petiti, victi, aut subacti sunt, sed fidem semel datam castissime semper
hiis. ι.ε coluerunt, teste Sigonio. h Uerum S ampliorem Veronae Valeriam gentem fuisse, quam ex praecitatis lapidibus colligitur noS monent alia vetusta, quae apud nos seruantur,documenta, in quibus tam inarum nomina ex eadcm gente notata sunt, nec dubium hoc argumentum ;cit enim certistimum, antiquOS, ac praesertim Romanae Rei p. tempore, & adhuc florente imperio, *minarum suarum nomina ex ipso familiae cuiusq; nomine petere solitos, ac derivare; auctores sunt Dionysus Halicarnaseus, Liuius, Plutarcus, Franciscus Roborrellus, Antonius Augustinus, Panuinius, bigonius, S alij; ι sus deniq; hoc
probat nulli literatorum ignotus. hinc omnes ex Comnelia Corneliae, ex Sulpicia Sulpiciar dicebantur, ex Domitia, Seruilia, Octauia, Iulia, Domitia, Seruiliae, Octauiae, Iuliae. Praenomine dillinguebantur, raro tamen, at in primis aeuo superiore, ut Caia, Lucia, Mania , Numelia, cognomine utroq; tempore, quod arbitrio
82쪽
bitrio parentum, & ex eventibus ut plurimum filiabus accedebat, ut Seuera, Festa, Hilara, ex ordine etiam natalis earum, ut Prima, Secunda, Tertia, Quartae quod etiam in maribus fuit obseruatum: quandoque vero ex ipsa etia familia cognomen foemini sumebant, ut in C cilia Metella vidimus, Caecilij Metelli Cretici filia, &vxore M. Crassi, cuius adhuc sepulcrum pene integrum, extra Romae muros in via Appia cernitur cum hac inscriptione.
Sepulcrales porro lapides,in quibus FgminatumVal riae gentis mentio est,quiq; apud nos seruantur,lii sunt.
Verone ad D. Clemetis cuius' Veronae prope portam nouam .etia meminit Manucius. A- ante ostium fusionis. DIs M A N I B V SET MEMOR i AE VALERlAE VALERlANAE C. MAEClVS ATiLIANvs V XORI ET Marci FRONTO ETATI Ll ANAM ATRl. Veronae in area ante Basilica D. Zenonis.
C. F. MAXIMAE HERENNI A P. F. AUGURINA FILIAE PIISSlMAE ET SIBI
Pontoni in hortis Nicbestiis. CALPURNIA
83쪽
Hucusq; vidimus Valeriam gentem, Comensibuς ita testantibus, Comi olim fuisse, eandem uero etiam Verone antiquitus floruisse laim me lapidii nostrora numero docti sumus,sed adhuc in incerto est, an nostra Veronesis ab illa Comensi pedeat, an uero illa potius a nostra effluxerit; verum leuis dubitationis facilis est resolutio: aut enim cognomina utriusque, quibus olim familiae distinguebantur , inter se conueniunt, & tun
utramq; unam eandemque fuissefacile credemus , sin minus, negabimus; quis est enim uel mediocriter tantum literatus, qui ignoret multas Romani nominis familias passim per totam Europam . quociamq; I 'mana Potentia penetrauit, reperiri, omnes tamen inter se diuersas P quaq; ratione apud nos otii eas iterunt lysiain scriptae,que in nostris inscriptionibus adhuc itu Persunt, praeter alias uetustate, & obliuione deletas, Annia
Coelial ulla Postumiari Aquillia
Seruilia Attia Domitia Marcia Statia Aurelia Flauia Nonia Terentia Caecilia Fuluia Oima uia Tituria Calpurnia Furia
Pomponia Valeria Claudia,&Clodia Hostili:
Porcia vibia. Eadem ratione apud alios etiam inueniri possunt, nec tamen Romanae, nec eaedem, nisi quatenus cognomine inter se non differant,sed penitus diuerseὸ unde aute id acciderit, nunc, quadQita res exigit, breuiter aperiam. CAP.
84쪽
CAP. III. OUI, & alieni nominis assumptio multis
de causis apud antiquos olim contingebat, vel enim manumissionis, vel adoptionis iure, sue etiam priuatae clientelae, serui libertate donati adoptiui,cliete , , Orum patronoru m paretumq; adoptantium familijs inserebantur,& illoru nomina sumebant, diuersa tamequi'; ratione, quonia liberti patronoru quid e pnome,& iplum illius familis nomen gestabant, cognome vero nunqua, sed illius loco propriti nome retinebat:at qui ciuitate Romana alicuius Romani ciuis beneficio adepti fuissent,illius clietes efficiebatur,& ad instar manumis ru, libertate illi,ciuitate isti accepta eiusde pri omine,& nomine familis utebatur, adoptiui vero etiam cognomine, suo tantu nomine no nihil immutato; singula suis
ex eplis ibada, licet apud doctos nulla egeat ibatione. Omnes Marci Tullii Ciceronis liberti Marci I viiij &ipsi dicti sunt, at nullus Cicero, sed quod illis prius erat nonae, in cognomen trans jt; Hi Rc Marci Tullii Tir nisin M. t ulli j Laures nomen fuit enim uterq; longe
eruditus, & a libris apud scriptores lea itur. Lauree .. carmina a ' Plinio potissimum probantur, tamquam digna tanti viri liberto ; cuius etiam extat perti nustum epigramma graecum in V Sappho. hoc idem passim la- b:lt. 3.Flora. tinaranscriptiones hac nota L, qu libertum, iberta ratae significat, indicant, quarum tantus apud nos ess numerus, qua uS vix in tota Roma, ut vel hinc intelligas maiores nostros humanissimos semper,& in suoru seruorulibertatem pronos fuiste: tria tantum subi clam eXem- .pla, caeteris quamplurimis praeterni illis. Κ Veronae
85쪽
Uerona in Arcu gentis Gauia prope castrum
Gardae ad litus Benaci. D. M. SEx. NAvINIVS SEX. L. APOLLONIvS. Sc.
Ex quibus Cerdonem L. Vitruvij, Ianuarium L. Ca , & Apollonium Sex. Nauinij prius seruos agnoscimus, libertate vel b postea ab eis donatos, patronorunominibus notatos videmuS , quae omnia in his etiam, qui a patrona stmina manumissi essent, seruabantur, ut docent hae duae nostrae inlcriptiones.
veronae in arce D. Petri. CORNELIO D. L. MONTANO. Veronae in viso D. Andree. OCTA v I A D. L. HILARA &c.
Neq; enim dubium est literam illam C. hoc modo im
py uersam o Caiae praenomen praeseserre 'Quinctiliano,b: lib. - . Antonio Augustino, & Huberto Goli1io testibus. diit .. Filim porro adoptauOS in parentum familiam tram' ., si uisse eorum nominibus unacu cognomine susceptis, suae tantum familis nomine retento,sed no nihil imm
lato, nulli dubiu est; praesertimq; Reip. tepore,in cuius rei testimonium Augusti ratum exemplum nobis sufficiat:is enim C. Octauio genitus C.Octauius dicebatur,
86쪽
verum a C. Iulio Caesare postea adoptatus C. Iulius Caesar Octavianus dictus est, cui deinde Augusti cognomen accessit, auctore Senatu, quod maiestatem quandam, & venerationem hominis natura ampliore continet, ut docet, Dio, vel illud a se ipso induit, ut ait - Florus, non propter auctu imperium, ut olim credidit Accursus, ' Ouidio fortasse suadenter Augustu enim VocamuS, quod honore digni si mu m, S sanctisitimu em, quodq; Σεβα ιν Crirci Locant, quasi venerandu,
ita passim Caecilianos, A milianos, Plutorianosq; , &alia huiusmodi nomina apud historicos,& in numis antiquis legimus, e Caecilia quippe gente, Amilia, &Plaetoria in alienas familias per adoptionem insertos. Ita C. Plinium nepotem C. CSciiij filium fuisse nouimuS , qui tamen ab avunculo C. Plinio Secundo adoptatus C. Plinius Secundus Cecilius & ipse dictus est, veteri illa consuetudine iam antiquata,cum magiS C cilianus dici debuisset, prout illum nominat Scaliger filius,& alij doctissimi auctores.
Ea dein & municipes ratione, vel externarum coloniarum ciues, quicumq; ciuitatem Romanam alicuius Romani ciuis beneficio accepissent, illius priuati clientes efficiebantur, S praenomen eiusdem cum no et pro 'mine sumebant. Horum meminit Cicero, Caesar,
F Plutarchus h A. Gellius, & Proculus I. C. & omniu ': Libnouis Sinata S, Budsus. Cicero ad Acilium scribens; '' cum Demetivo, inquit, Mega mihi vetustum hostilum ιst, 'b I des miliaritas autem tanta, quanta cum Siculo Ati Po s ei Do--:ucit
87쪽
VA . - uel Ilippis ,& caecis liquet . Idem' alibi Cn. Pompeiatum Theodorum, & Sex. Pompeium Chlorum nominat, ambos Siculos, quorum alter Cn. Pompeij Patris beneficio, alter Sex. Pompeij filii ciuitate fuerat donatus ; ab eodem quoqe C scilium Dionem Halesi num ideo uocatum intelligimus, quod is Q Acili j Metelli opera inter Romanos ciueS relatus fuerat, &QJutatium Diodoru, quod tatii Catuli studio
ro de Valerio Procilio ita inquit. Como i simu visum est, M. Vaderium Prociliam, C. Valeri, Caburri silium, summa
mirtute, atque humanitate adolescentem, cuius pater a C. Valerio Flacco ciuitate donatus erat, mittere. tantu S u
rbistorum priuatorum clientum aliquando fuit num ruS, ut eorum quinque millia Fabios ad bellum secuta fuerint' Pompeio Festo auctore. Fuerunt etiam apud Romanos aliae clientelae, quae publicae uocabantur, Vibium scilicet,& Prouinciaria, quae alicuius Romanae familiae patrocinio, & fidei se. iis . addixesant, quod institutum ab usq; Romulo Mana-
fili ι.mprin. uit, ut tradit Dionys. refert ' Vesserus. Dyrrhachium .hLI ' ' itaq; in fide sita sui te, Cicero testatur, Sicilia omnisii ri .ss. Marcellorum Patrocinio utebaturi, Crassi, rum Istria, ,h,.. Bononia Antoniorum, Puteoli Bruti, & Casiij, quos Aus ea. . Etiam patronos sibi adop arunt; Getuli uero C. Marii, uti t. d. clientes fuerunt: Agrum Picenum clientelis quam plu- - rimis Cn. Pompeij Strabonis resertum prodit ' Palem cuius ,& plurimas clientelas ab Appio Claudio caeco M:li. p 'o rectas m Valerius Maximus auctor est.
88쪽
& in alias ciuitates, & Prouincias Romana nomina confluxerint, & externis Dinilijs inserta cum eis coa- luerint: illis enim video praeter Italiam, totam Hispa- .niam refertam , ut antiqui lapides relati aba Ambro sio Morali ostendunt, in quibus est etiam frequens amigiled mentio Valeriae gentis, varijs tamen cognominibus,
. & a nostris penitus diuersis distinctae, Optatorum scilicet, Phoeborum, & Valerianoru, eisdem & Germaniam,& Galliam abundare docent inscriptiones ad has prouincias spectantes apud Petrum Appianum, Lipsium, Vel serum, & Gruterum. Credo igitur iure priuatae clientele in primis id euenisse: est: enim certissimum, quod quemadmodum colonis latini iuris Ro . mae ius suffragij non erat omnino prohibitum, illorum potissimum magistratuum permissu, qui Romae comitia haberent, quatenus ex V M. t ullio, Dionysio EHa- si's i. ρ 'licarnaseo, &- Liuio conij cere postlimus, & omnium : postremus docet ' Panuinius, ita illis qui maiores ma- q. I ti: i. gistratus in Latin3 colonia gesti sient, ex Decurionum risi Roma-
quippe ordine, nam Decurionum honoribus plebesi '' 'fungi prohibebantur, ut inquit Paul. I. C. Romana hi d. C laetiam ciuitas pleno iure adquirebatur, Romanis praesertim ciuibus adnitentibus, FLiuio, ' Appiano,' Pan-uinio, . Resino, & Iacobo' Cauacio auctoribus, post Strabonem 'R: ita enim legitur apud eum, licet subob 'E' .' ἡ 'ξ 'scure. Muricomorum mero metropolis Nemausus exstat , alienigena quidem plebe, mercatorum numero '' has longe Narbone inferior, caeterum regendae riuitatis fom iussina. ma Iuperiors quatuor enim er miginti ei aem natιoms pilae.
micos habet subditos mirorum fortitudine excelsentis ηποιο isti tributa conferentes , Latij ius habentes , adeo
89쪽
adeo mi qui AEdilitatu, AEuaesturaeque dignitatem as scuti sunt, Romani in Neu se adpinis innuens , ut est Verissimum, ciues Romanos deinceps Nemaus ades.se, qui maioribus magistratibus inibi defuncti sunt. xli .cio. quod tamen aliter sensit ' Alexander ab Alexandro, ἶς - - ' suppresso auctoris nomine de more. Hinc est quod
Catulli tempore Comi Caecilia gens, Caciliae quippe
Romanae cliens exstabat, nec deerant aliae familiae Romanis nominibus honestatae, Colonia scilicet latini iuris ebiam pridcm a Cn. Pompeio Strabone deducta ut supra vidimus. Hinc est quoo Celiorii, S Quinctioru eronensiu, Furioritq;,S Aurelior i, preter alioS, quos itidem Ueronenses suisse facile credimus, mentioncm apud Catullum habemus,quae omnes familis a Romanis deriuats ius ipsum simul clientelae, N Coloniam nostram, cum iure'Latij ante Catullum constitutam sui siedemonstrant, ab eode quippe Pompeio Strabone, una cum alijs colonijs Transpadanis. Hinc etiam L. Valerius Catullus, Catulli nostri frater, ut non icuibus
biingenuVa coniecturis probath Ursinus, notatur in aereo numO, minamεhi. cuius etiam meminit Achilles Statius, Romae Trium-Ficiei=i. ' uir A. A A. F. F. qui ante fratrem Poetam in Bithynia, seu Troade vitam ob ijt, ut se pius Catullus conqueritur, neq; enim Valeria gens,quae ubicumq; gentium unquam fuit Catullorum cogComen habuit,prPterquam nostra Veroriensis: licet enim exstent duo Catulli, equorum in Circo agitatores, memorati in 'L. 4' ς quadaria Veteri inscriptione Romae effossa, quam ψre- fert Panu inius, incerta tamen sunt familia. Verum alia etiam quam plurima Romanorum familiarum nomina, quarum Veronenses inscriptiones meminere, cum sua tribu
90쪽
tribu POB. 1nquam suerunt relatae,antiquiorem coloniam nostram aperte os edunt ipsa Iulii Caesaris Dictatura , atq; ideo ipso etiam Catullo,cuius patris hospitio Iulius Caesar familiariter utebatur, ut ait Sue- in Caesaretonius, non e contra, ut perperam tradit CrinituS , bi tib i...1ν.
xum quia post Caesaris Dictaturam omnia ex arbitrio β ξ' in Principum fuere administrata, tribuum suffragiis ad magistratuum creationem minime, vel parum necessa- Iijs, tum etiam quia ciuitate ab illo Transpadanis omnibus pleno iure donata, ut postς Tacitu,&' Dione
tradit Alexander ab Alexandro,&' Laevinus Torren- e: lib. e. ro. tius, nec ipsa Ciuitate Romana Traipadani indigebat, sueton.ea nec erat, ut eam adquirerent,cur se amplius in alicuius e. '' fidem, & clientelam committerent . quam ob rem recte auctor Panegyrici ad Constantinum, illam a Cn. Pompeio Strabone deductam aperte testatur his verbis . Scilicet ut quam Coloniam, de Verona loquitur
Cn. Pompeius aliquando deduxerat, Pompeianus euerterio miserabilem Veronensium calamitatem, quos no tam tua,
ad Constantinum loquitur) quὰm intestina satePitum pressit obsidio , quippe Athesis iPe saxis asser, in gurgitiabus merticosus, impetu ferox oppugnationem prohil bat,omnemqs retro regionem evehendis copijs tutam, defensem s praeflabat. Neq; vero me de sententia delicits Velleij auctoritas,qui ab Eporoedia deducta, C. Ma- ι rio sexies,& L. Valerio Flacco Consulibus, anno V.C. DCLIIII usq; ad sua tempora nullam coloniam deductam fuisse testatur,quod ipse meminerit, praeter militares,anno scilicet XI ante colonias Transpadanas a Cn. Pompeio Strabone latino iure donatas; re, cte enim deductas non suistis inquit Velleius, quia diuerso