장음표시 사용
71쪽
POLI CARPI FALERMI I. C. VERONEN,
CAP. I. r multa sunt quibus castrense PILnij vocabulum Comenses,Herminlao Barbaro suasore,& auctor circ ueniebant, & ad transs gium, iniquamq; transitionem Bulicitabant, ita mihi paucis non rat agendum, ut iuratam pro n his dictionem a tam violentis conatibus assererem,&intra sua castia, hoc est intra nostium Vallum,contine-xem ; quo circa excusatus satis ero, si, praeter instit ii mei rationem, totus mihi liber, & iusto pene to gior fortasse excidit, dum tantis Comensium parati-hus obsisto; neq; enim sane grauiorem pugnam memini me unquam subijsse, nec quae magis ab aduersarijs fuerit ab omni parte restaurata , at nec immerito quidem; maximam enim victoriar spem constituta via debat in huius vocabuli propria significatione erueda; itaq: omnia qit cunq; ad illius originem, sormati nem, derivationem, ac demum definitionem spectabant, milii necesse suit longa explanatione aperire, ac demum
72쪽
Omam quam plurimis doctorum virorum testimonijssinoulaco firmare; ne vel sine ratione loqui videremur, quod est fatuorum, vel sine idoneis,& legitimis testibus quod esset arrogantis ingenij, nimiumq; libi tria
huentis) causam nostram ageremuS. Nunc venio augentem Valeriam Comensem, ad quam Catulli originem acutissimi Comenses reserunt, ut illum Plinii non sui conterraneum efficiant, & utrumq; Comen- - sem. Comi Valeriam gentem olim suisse, Iouius,&Paravicinus praedicant, lapidibus postremo apud eos e solo erutis id indicantibus ; quibus ego quoq; assentior, licet illorum inscriptiones nondum legerim; ne tantorum virorum fides apud me dubia in hoc esse via deatur : sed ab ista gente Catullum originem duxisse, ει Plinium ad eam intendisse, cum illum Conterranea suum vocavit, neq; verum est, neq; vlla veritatis specie niti potest ;quamuis autem illis non defuerit Comensis testis, quem miror etiam iuratum illis non accessisse, ut olim, Iulius Proculus Romuli, & b Numerius Atticus Augusti diuinitatis falsi, & periuri asseuein trisutaratores exstitere nihil tamen efficiunt, nec Ideo minus sbi falso blandiuntur: subij clam istius carmina,
ac mox illorum errorem coarguam . Tu ciariis secunda miris, te matre Catustus '
Gaudet, te matrem Plinius omnis halri is
mitto Caecilios , ω Rufa insignia gentis , Atq; alios, quos es longa referre mora. Horum carminum auctorem Caecilium Para uicinus lacit, illum nimirum Comensem Catulli familiarem,
73쪽
qui saeculum integrum ante maiorem PIinium,& Ionisgius aeui spatium ante posteriorem floruit, unde non nisi diuina quadam mente, & fatidica, futurorumque praescia, utrumq; Plinium praeuidere, & celebrare potuit , ' tantum mortalia pectora caeca Noctu habent.
At vero eundem nos versificatorem aliquem e post rioribus suisse credimus, ita illius carminum nota india cante, ex quibus nulla Veneris, nulla Romanae et gantiae ,qeporisve aura naribus legentium spirat, sed stilo enervi, & fluenti feruntur, quali pleiaque omnia posteriorum; ubi verb inter Comenses familias Rufam
commemorat, & illius insignia, tunc vere se nec valde eruditum, nec antiquum aperte testatur: etenim
nunquam Rufus nomen alicuius familiae proprium
fuit, sed multarum cognomen tantum, a capillorum
colore tractum, Cordiae scilicet, Farfuleiae, Sulpiciae, Virginiae, & aliarum multarum inter Romanas, Comneliae vero,&Laetiliae inter Veronenses; pon inficior tamen, quin de Rufa gens dici possit latinE,N sine historiae offensione, quando unius tantum familiae, nomultarum cognomini inseruiret, ita enim &- Plinius gentem Lepidam vocavit, idest A miliam, quae sola Lepidorum cognomento utebatur, de gente Galbam Volaterranus,pro Sulpicia,quia Galbarum cognomeproprium Sulpiciae gentis suit, male tamen illi praen mine Sergiorum apposito, pro Seruiorum, hoc enim proprium praenomen Sulpiciorum fuit,ut Sergius proprium est familiae nomen, ex qua L. Sergius Catilina, Salij, a Sergesto Troiano AEneae comite deductae,ut tradita Vergilius; at quae nam sunt ista insignia gem
tis Rusar si tantum Federici primi Imp. aeuo famhliarum
74쪽
liarum insignia, quibus nunc utimur, perpetua successione in Italia gentilitia esse coeperunt, ut tradit
Petrus a Gritius Aelinas iuerum utcumqἰ se habeant a lib. ut tituita carmina cum suo auctore, hoc prosect o in comperto est, ex eis non apparere, quo spectent, neque enim magis ad Comum diriguntur, ut credit Paravicinus, quam ad Veronam, cui rectius sortasse conueniunt,
ueram Catulli patriam, Plinij itidem Superioris natura, ut Plinij minoris ciuili iure adoptionis,in qua Cecilia gens,& Rusorum cognomina multarum familiaruantiquitus extitere. Verum esto, quod Valeria gens inter Comenses aliquando fuerit relata, non ideo tamen sequitur, ut Catullus ex illa ortus auctores suos Comenses habuerit: nullo prssertim testimonio, unde hoc probetur, exstante; cur enim magis ab illa Romana patritia a Sabinis oriunda, Acisculorum, Flac- cor una, Messalarum, Poplicolarum, & alijs cognominibus distincta, quam a sua Comensi Catullum non deducunt an sorte quia inter Romanas nulla unquam exstitit Catullorum Z at nec inter Comenses, quod sciam; cur igitur in re tam incerta hoc pro certo audet Paravicinus affirmare usq; eo scribendo prolapsus,ut
asserere etiam non uereatur, ex isto suo argumento me- aliore sorsan iure Comeses Catullum,quam Veronenses Plinium suum sibi ciuem uindicare. Verum ego illis iam iam Catullum Veronensem ouendam, simulque Valeriam gentem uirorum numero amplissimam, &uarijs cognominibus notatam, Clementium scilicet, Crispinorum, Festorum, Montanorum, Seuerorum,
Trophimorumq; , addo etia Coxs norit, apud nos olim fuisse,nostroru lapidu fide, & auctoritate demo strabo.
75쪽
Catullus igitur, ut ab illo exordiar, Sirmionem I rem suum vocat, seque illius herum dicit, est autem Sirmio, ut omnes conueniunt, peninsula cum oppido ad littus Benaci in agro Veronensi quintodecimo ab Vrbe lapide ex quo facile conij cere possiimus, V ronensem illum suisse ; quod etiam aperte innuit in Olegia ad Ianuam impudicar mulieris ibi,
Brixia Veronae mater amata mea.
Catullus porro Veronam alibi Caecilium Poetam ad se Como accersit; S in elegia ad Mallium, Ueronae se esse scribit librorum copia destitutum, & Coelium , Quinctiumq; Veronensium iuuenum florem alibi appellat; quod si adhuc Para uicini animus in dubio versatur, audiat vetere S, posterioresque sciipt ar Het xli, res hoc ipsum clarius testantes. Ouidium querante alios, ibi . antua Vergilio gaudet, Verona catusto, Pelignae dicar gloria gentis ego. 'i' b Martialis itidem ter expresse,bis tacite hoc idem tr dit; expresse ibi. Nec sua plus tenui debet Verona Catulgo, Me s velit dici non minus ista suum. Item ad ' Maximum de Columba Stellae, ibi. Stelia delicium mei columba , Verona licet audiente dicam , Vicit , Maxime , passerem Catulli.
Tantum magna suo debet Verona Catulgo ,αuantum parua suo Mantua Vergilio. Ita enim legendum est , non parua verona, magna
Matua, ut legitur in quibusda codicilibus, ' Strabone id
76쪽
id nobis suadente, qui Veronam longὶ ampliorem Mantua suo tempore fuisse scribit Augusto imperante,& sub Tiberio, ' tacite ibi.
Docium Uatem Catullum intelligens; quo cognomine ab antiquis poeta noster designatus est, quibus &posteriores assenserunt, ita enim illum ' Ouidius appellat in elegia, qua Tibulli mortem deflet his ver
Obvius huic mentes hedera iuuenilia cis DuTempora cum caluo , docte Catuste , tuo.
Et Sannaharius in epigrammate ad Iovianum Pontanum de Catullo ab eo restituto.-i . ioctus ab Elysia redeat si Pe cutustus , Et trabat ingratos Lesbia sola Aoros. Marullus e etiam in epigrammate de coma Berenices aduersus Politianum,&ὸ Scaliger: ater vir clarissi. &omnium sui saeculi doctissimus, idem testantur. Inter posteriores vero adeo trita, & vulgata.est ista sententia. inter quoS cminent' pranciscus Petrarca, &Petrus Crinitus, ut valde mirer Para uicinum tantae
cruditionis vim illam in dubi qm reuocasse. Omittexe etia conrulto voleba de Plinij nostii testimonium, qui in him o, ubi Mamurrae Formiani Catulli carminibui proscissi meminit, prout etiam Cigal inta, monet, Veronensem illu aperte nominat, ne illos honesto rubo
re persunderem, qui sine ipso Plinio de Pliiiij patria scribui, sed nefas esse duxi tanti viri testimoniis subiicere ;
77쪽
Verba Plinii sunt. Hic nam es Mamurra catulgi V ronensis carminibus proscissus. Alter Paravicini lapsus, & aliorum Comensium nihilo leuior, ille est, ubi Catullum a Plinio iuniore . seum vocatumsutile dicunt, i in epistola ad Falconem, lib. . ut illius originem in suos Comenses nulla prorsus omisia iniuria transferrent, non videntes Catullum in ea epistola non a Plinio suum vocari, sed a Sentio Augurino, Poeta illius temporis non ignobili,Catulli vero in primis rarissimo imitatore, quod etiam ante Lia ad me ν CrinituS obseruauit, licet illu Sentium Angurem, pro Augurino appellet ἀ
Y quanta suerit apud nos priscis temporibuς Valeria familia, docent infratcripta monumenta,quorum pars a To- rello Sarainst refertur, nonnulla vero a me etiam fuerunt obseruata Extra portam Diui Georgii in Vade dominica.
Urvvs Fg CiT SI EI ET SpvRIAE DOMITIAE MATRI ET PATRI HILARIONI ET SVIS. In Pago Portu is
78쪽
Fumanis. C. V ALERIUS CLEMENS.
P. VALERIUS in CAECILIUSSER v I L I v S
Trinitatis. D. M. ARRVNI EFEL CiTATIC VAL FR VS.
reliquis in os ν limine super- aedificato delitescιt. Veronae in templo Diui
MAXIMAE ET C. VALERIO L. F. FESTO C. VALERlVS.
montu radices sitae. l. G. M. porcus insulatus P. FALERI , S P. F. Cos. Prope Benacum.
In aede D. Georgii multa. Puticestae. L VA LER lvs Pontoni in hortis V clari
79쪽
. Nec miretur quilpiam has duas postremas ili scripti Nnes ad gentem Valeriani a me referri , cum Dagas ad Faleriam pertinere videantur, quoniam usii Cres frequenter usi sunt Iitera F pro V, siue propter quanda, quae inter utriusq; sonum es F, affinitatem, siue, quod est verius, quia nullam syllabam litera vocali geminata consi reuebant, Donato auctore, sed eius loco,quae consonas eis ci debui flet,digama IEolico, idest literae Futebatur, hinc illa antiqua ex epia emanarunt, Da Fus,
, serFus, Fulgus senilia pro Davus, seruus, vulgus, ' ζ ,. '' ', Quinctiliani,&h Huberti GoltEij testimonio annuen- i. 7's . te. hinc etiam illud in antiquis epitaphiis frequentissi- miun Fi Fens fecit, pro vivens, & Fixit pro vixit;
in indixe quod etiam inuersa litera H aliquando factitatum fuis- Ni ' se video, unicum sufficiet exemplum Camertis instruptionis pro multis,quas possem rescire,quod est perelegans, & vetustissimum, referturq; a Petro Appiano. D. TIBULLA
80쪽
Ipstin etiam Latianiensem in sc riptioncm, cuius mentio supra habita est,& vetustissima es e credo, hoc enim & lapis ipse confractus indicat, 'ad P. Valerium Flaccum Consulem pertinere, qui Chiasulatum gessit cum M. Atilio Regulo collega anno V.C. DXXVII, maioremq; fidem marmoreae inseriptioni habendam esse censeo, in qua P. F. describitur,quam fastis Verrij Flacci, & alijs hucusq; editis, in quibus per errorem
L. F. vocatur. Notam porro foederis inter Romanos,
L Venetos icti in eo sculptam esse coniicio, belli Gallici Cisalpini motibus iam tuna plusquam antea glisceribus ; inulta sunt quae mihi hoc persuadent; Porca, seu porcus insulatus sacrificio addictus, hunc enim qui*dus inter se percutiebant, mactare consueuerunt,' Uar- Prone, V Vergilio,& Tranquillo testibus, sic enim Var- biliba Abis. m. aeuod initiis Cereris porci immolentur quod initijs 'cii. Τ'
pacis fidus cum feritur, porcus occiditur. illud porro Vergilij vulgatissimum est.
Et caeia mactabant sedera porca.Τranquillus vero a Claudio sedus ictum in foro cum Regibus tradit, Porca caesά, π metere fecialium praestione adhibita, quibus accedit M Pompeius Festus his ψ, verbis. Porci, inquit, e gies inter militaria signa locum obtinebat, quia confecto besto inter quos pax fieret caesa porca fidus firmari flebat, illae itidem tres literat in superiore parte lapidis notatae hocide ostendunt I. O. M. videlicet Ioui Optimo Maximo, etenim illius numena Ffciali peracto stitere inuocabatur, ut docet ' Liuius e in piaeclara, S antiquis ima illa formula, cuius etiam meminit Brissonius, quasi tu . ictum a sullo Hostilioli cum Albanis desci ibit . . ludi, inquit, Iupiter, audi