장음표시 사용
91쪽
uerso ab alijs ordine hoc iure donatae fuerant, nullis quippe Triu muiris earum deducendarum causa institutis, nec nouis in eas colonis inductis, Comensi excepta , in quam noui coloni, atq; ijdem sortasse miliatis,4. lares, restituti sunt,' Strabone auctore. Quoniam vero adhuc nonnulli Veronam inter duodetriginta colo- . nias ab Augusto in Italiam deductas commemorant,ea prssertim freti inscriptione, quς i arcu Gallieni, vel potius in portis nostrae ciuitatis a Gallieno olim conditis ,
quas nunc Bursareas vocat, adhuc cernitur, hoc modo, COLONIA A vGusTA VERONA NOvA GALLIENIANA . VALERIANO II ET L vCILLO Coss. MuRI VERONEN- sivM FABRICATI EX Di E III. NON. APRILIVM DEDICATI PR. NON. DECEMBRIS IvBENTE SANCTISSIMO GALLIENO AUG. N. INSISTENTE AvR. MARCELLINO V. P. Du C. Due. CvRANTE IvLIO MARCELLINO.
Τales homines in summo errore versari, & totius antiquitatis rudes esse vel ex eo liquet, si caetera a me relata hoc satis non persuadent, qubd eo pacto Verona Augusta Gallieniana dicta est, quo colonia AElia Hadriana Augusta, & colonia Traiana Augusta frugi sebii,Th.tiu . ra Hadrumetina apud 'GOl trium legitur cum sua vereiam ' teri inscriptione, cuius etiam Habraham Ortelius geogr. eibo mentionem facit; apud ' Panuinium porro, ubi singulae quae extra Italiam coloniae recensentur, Colonia
.px Augusta Vlpia Traiana nominatur in Gallia Belgica, nec no S Colonia Augusta Tiberii in Rhoetia,& C lonia Vlpia Traiana Augusta Dacica Larinis in Da- eiure,'. uu cia, ita enim S in aereo Gallieni num o legitur, quem resert Sebastianus Ericius, COL. IvI. AvG. FLL. idcst Colo-
92쪽
Colonia Iulia Augusta Felix: Neque enim ad Augustum Diui F. verbum illud c Augusta) resertur,sed ad illos poti ssimum Impp., a quibus vel ipsae coloniae deductae sunt, vel restauratae,sue ingenti aliquo beneficio affectae ; quamquam vero colonia a Gallieno Ueronam deducta ex hac inscriptione credidit ' Pancimius, asin eo illi tamen non ita facile assentior, ut alias a me latius explicabitur. s..
tentione fatigatum Romanae historiae recordatione paulisper recreare, dum utriusque Ualeriae gentis Ueronensis, Comensisq; originem scrutamar: maiore vero voluptate inde etiam assicimur, quod nec sine fructu,nec improspere id egimus,namq; ει tenebris Comensium, Paraviciniq; in primis multa lux a n bis allata est, & rebus Veronensium certus nitor rnunc ad ipsium Pliniu reuertor, quem vel ex ipso vocabulo,de quo agimus,eo magis Veronensem fuisse credendum est , quo magis a Patriae mentione semper i to opere abstinuit; satis illam, & super testatus, noua,& si ngu lari, nec ab alijs unquam usurpata dictione,in operis sui prietatione: ubi enim de Verona deinceps loquitur, siue de his, quae ad agrum, & res Veronensium spectant, quod sepe facit, ut ostendam,nunquam amplius Patriam illam vocat, ne vir Romanus super- fue patriae mentione repetita, Romanam sibi ciuitatem obseuraret. Itaq; longe fallitur Cigalinus, qui ex isto posteriore Plinij silentio argumentum pro suis L CO-
93쪽
Comensibus ducit, memorans illum opportuniore lo- eoA bi de Verona loquitur, illam patriam suam testari potuisse, si Veronensis fuisset: nec videt, vir alioquin
prudens,in se ipsum haec eadem tela certius retorqueri posse, aeque enim Plinius Comensium rerum, ac Veronensium mentionem facit, numquam tam e Comurn Patriam nominat; quin etiam eoru, qvie apud Comenses rarissima quandoq; exstiterunt, ignaru se fuisse manifeste ostendit, ut infra videbitur, unde ea de ratione illum nos Comensem fuisse negamus,interea liscetiam ab ipso Plinio, qualiacumq; sinat, agnoscamus. Vbi enim de lino scribit, MPUD NOS , inquit, maturiatas eius duobus argumentis intestigitur, intumescente s mine, aut colore flavescente, tum euulsum ges in sesciculos manuales costigatum siccatur in sole pendens, conuersis superne radicibus, Mino die. Sc. illa enim verba apud nos non video quomodo ad agrum Romanum referri possint, quem lini feracem nunquam nouimus, nutilaque ob id de lino serendo prscepta nobis a Catone, Varrone, aut Columella relicta sunt; quid ferat ager Comensis, quanto lini prouentu exuberet, doceant ipsi ;apud nos sene magna lini copia est, atq; in eo parando eadem adhuc ratio, quam Plinius tradit, Seruatur, ac demum Lini vicus exstat quem hodie Liniacum v cant, oppidum munitissimum ad Athesim, tricesimo ab Urbe lapide, seu menti, linique mercatu in primis nobile; S ideo sapud nos) meliore iure apud Ver nenses interpretor, quam apud Romanos, Come sesue. b Alibi etiam ubi de Thymbra loquitur, Hae,APUD NOS , inquit, babet iocabulum S aliud, Satureia dicta in condimentario genere ι an Romanum
94쪽
satureiae nomen fuerit, non liquet, at illud ex aduerso Veronense antiquitus suisse vetustissimus illius usus
apud nos, & maiores nostros demonstrat, Saoreriam enim hac herbam corrupto vocabulo adhuc vocamus,
diuerso porro ab alijs nominibus quibus passim per
totam Italiam nuncupatur, ut ostendit 'Matthiolus; neq; verd ideo minus Latinum dici debet, quia Ueronense, quoniam Italica omnia vocabula aeque ac re mana, latina Quinctilianus agnoscit, & inter Romanos Oratores nonnullos e Gallia Cisalpina Marcus Tullius recenset, hinc illa T. Liuio ' Patauinitas ab Asinio Pollione obiecta, nimia scilicet Patavinorum vocabulorum frequentia. Alicae prsterea quae in agro Veronensi, Pisanoq; , S Campano Olim Optima conficiebatur , ' Plinius meminit, usu quippe ita edoctus, dum apud Veronenses suos in patria aliquando versaretur, ut Campanam assecutus est , cu Misenensi clas-s in Campaniθ praeesset,' & Pisanam, dum loca illa ala- quando classe praetervectus lustraret . at quod sequitur longe clarius testimonium cst. Lacns s inquit, Italiae Benacuae in Veronensi agro, Mincium amnem tram fmittens, ad cuius emersus annuo tempore, Octobri feri mense, autumnali sidere, ut palam est, hiemato Lacu fluctibus glomeratae moluuntur de anguillis loquitur in
taurum mirabili multitudine, MDt in excipulis eius sum
nis ob hoc ipsum fibricatiis singulae rum mistium globi reperiantur. circ. Quo in loco Plinius de re sibi valde nota usu magis, S ea perientia, qua fama, loquitur,ita enim vis ipsa anguillarum quae capiuntur, inauit, ita locuSearu excipulis aptandis accomodatus, ita annus tempus, October mensis, sidus autumnale, S haematus L a lacus '
95쪽
Iacus ostendunt, unde illum Roma, ubi a puero educ tus est, ad suos Veronenses aliquando diuertisse,&am amitates Benacenses frequentasse credendum est: Larii vero nullas commemorat delitias: utpote sibi ignotas,& ideo sui calami perpetuo silentio damnatas, aperteq; idcirco se Comensem no fuisse testatur.Neq; vero mihi obijciatur inter naturae miracula sontem aba; δε- ωο3 eo describi in agro Comensi iuxta Larium singulis horis intumescentem, res dentemque, unde arguunt aduersarij Comensem illum fu i sse; ego enim ex illo Plinij loco,cum altero tamen minoris Plinij collato,illum Comensem non fuisse apertissimo argumento comprobabo; contumacis animi illos etiam reos acturus,si qui forte mecum idem non senserint. Etenim ter in die pia. vlti '' Plinius nepos ipsum sontem intumescere, & residerestribit, non singulis horis, ut inquit auunculus I neq;
id ab alijs edoctus scribit, sed experietia, & re ipsa optime explorata , annulo quippe in sicco possito, qui illius
auctu alluebatur, & recessit in sicco remanens detegebatur, memorata insuper etiam caenatiuncula manufacta, in quam sons excipitur: male ergo de hoc sonte Pli nius noster sensit; non ergo plane gnarus tanti apud
Comenses miraculi, non ergo Comensis, nec inter C menses vcrsatus. Omitto, quod vinis Rhoeticis x Plium it nius agret Veronensem nobilitauit,quae falernis tantu-
modo a Vergilio fuerstnt posthabita; quod adhuc esset
incertu,ni tanti viri testimoniti hoc nobis demostraret; cu piaesertim xuas Veroi cscs Ri reticiS aflines, S pr e libra i. ximas alibi a appellet. Omitto mala pene peregrina in uno Italiae agro Veronensi nascentia, quae Lanata
appellantur, ab eodem celebrata , ut pote sta longe nota,no ab aliis indicata. V erum , bi de pictura i loquia
96쪽
tur,& si Veronensem aperte se non fatetur, at saltem se rerum Ueronensium nec ignarum olundit, nec Veronensem ciuem omnino dissimulat. Postea, inquit, non es j eonta honesis manibus , nisi foria quis Turpilii; iEquitem Romanum e Venetia nos aetatis melit referre,
hodieqs pulchris eius operibus Veronae exstantibus f Leuatis manu pingebat, quod de nulla ante memoratur. Quid igitur est aliud Catullum conterraneum suum vocare, Veronae frequentem, ac honestam mentionem habere, alicam Veronensem inter optimaS connumerare, anguillarum Ueronensium copiam, & captum docere, a mamitatesq; Benacenses frequentare, vina Rhoetica, S poma lanata Veronensia celebrare, picturasq; nobiles suo tempore Veronae exstanteS memorare, nosse
pictorem,& illius pingendi rationem, quam se Uer nensem ciuem apertissimis indicijs declarare, & Patris dulcissima recordatione saepius resci,& recreari At nec minoris Plinii minora sunt de auunculi Patria testimonia, vel potius de sua, quam ab avunculo
adoptatus fuerat adeptus; sic enim ad δ Maximustri ribit. Recte scisi, quod Veronensibus. NOSTRIS gladiatorium munus promisisti. gro. NOSTRIS, inquam,
id est viriq; communibus, no affectu, non beneuolentia tantiim,sed etiam ciuitate: multa id suadent. Quid enim intererat Plinij, ederetur, nec ne Veronensibus a Maximo gladiatorium munus in uxoris iam elatς memoriam, ut tantopere illorum causa laboraret, si Ver nenses aliquo iure non contigissetὸ cur Maximi facilitatem in annucndo Ueronensium precibus,& liberalitatem in edendo laudauit Θ cur tanta Africanarum se- rarum cura sollicitatus, quia tempestate detentae ad
97쪽
praefinitum diem non occurrissent, indoluit, nis quia S ipse Veronensis ὸ NOSTRIS denique,quia facile cum vno ex civibus Veronens bus, & cum multis
amicitia contrahi potest, ut singuli NOSTRI.v
centur, at cum omnibus, ita ut omnes NOSTRO sdicere possimus, non ita facile, nisi tum demum cum in communem ciuitatem sumus recepti, uel aliter de illa benemeriti. Hic etiam nobis armati occurrunt Comenses, ut hanc arcem validillimam expugnent, solitaq; inuidia sstuantes, caligincm clari si mo restimonio, sepiarum more,offundunt,dictitantes vel bum illud, NOSTRIS, familiaritatis esse notam, S bene- ω- , i , , u0lςR ,ΠΟΠ patria indicare, quo enim pacto ad Sa- π' 'u' binum scribens Firmanos noli ros klinius appcllauit,& Catullus Transpadanos suos Iocauit, ita I iam L stros Veronenses ab eo dictos colendunt ; sed quo magis rem adeo claram Comenses Obscurare conantur, eo magis de causa desperare dignoscuntur; neq; enim prius Firmanos nostros in epistola ad Sabinum Plinius
dixit, quam publicam illorum causam patrocinio suo delatam suscepisset; Uerum ubi illum patronum Veronensibus adfuisse unquam legimus ubi hoc de se te-
mepisto in v Α statur λ credibile ne est Tifernatum T iberinorum pa- ep. 8.lib. s trocinium, ' Firmanorum, . Bsticorumq; ex Hispania, ep. tali, L. Afrorum, & s Asiaticorum prouincialium suisse ab eo ub δ. commemoratum, ne posteroru m memoriam, suamq; gloriam nulla tantorum officiorum recordatione fraudaret, Ueronensium tantum fuisse praetermissum At
non me fugit, ex illa NO, TRA Italia Minucium Acilianum Brixi ensem ab ipso Plinio fuisse vocatumh p ε; hy in epistola ad n Iumum Mauticum, ex illa scilicet Italiae
98쪽
parte, quae suis Comensibus proxima esset, ves assectum quendam in Brixienses eximium exprimen S, non Patriam, ut credit Cigalinus,cuius sententiae ipse quoque assentior: verum aliter quod ad Iunium Mauricu, fortasse Comense) scribit,eit intelligendii, aliter quod ad Maximum Ueronensem; amoris ibi nota: Patriae hic profecto est; quamquam vero Maximi cognomen multarum Ueronensium familiarum proprium fuerit, ut infra ostendam, hic tamen proculdubid C. Gavius Veronensis fuit, Strabonis cognomento, cuius meminit marmorea inscriptio Veronae ad castrum vetus in reli- qmjs arcus dictae gentis his literis,
& Maximus agnomine, qui cosul fuit sub Antonino Pio anno Vrb. C. DCCCxCvii,cuiuS seriorem, & pleniorem inscriptionem refert a Panu inius huiusmodi, a inpast. nni C. GAvIvS C. p. STRABO MAXIMvS COS. Hic est ille C. Gavius Maximus Prgiorij Pr sectus Antonini,cuius metio est apud Capitolinu 1 ipso Antonino Pio, ita etiam opinante V Io. Maria Cataneo,& I seaco bi in eriment.
Caseu bono, cuius pariter meminit i Martialis eiusdem . - Plinij amicus,& familiaris, virtutumq; summus obser- . :- Liuator, & laudator egregius, a quo etiam Ueronensiis a- pertissime declaratur, in epigramate ad eundem Maximum de Columba Stellae superius relato, quod rursus non pigebit adscribere. Stestae delicium mei Columba , UERO NA licet audiente dicam , Uicit, MAXIME, passerem Catulti. Tanto Stesia meus TVO catulio, αμ ivto passere maior est Columba. Ita
99쪽
Ita enim profecto TUUM Catullum ad Maximu scrubens dixit: idest Veronensem virumque, ut veroneses NOS IROS ad eundem scribens Plinius vocavit; quo genere argumenti etiam 'Scardsonius Asconium Psdianum Patauinum fuisse ostendit, ita etiam h Mam&in epih . tialis ad Licianum scribes Bilbilim nostram dixit, idest φειν, ψ utriusq; Patriam, his versibus Te Liciane gloriabitur NOSTRA,
Nec me tacebit Bilbilis. Et Claudianus in epigrammate ad Cennadium Pro consulem se palam Hlexandrinum ic status est , ut etiam Crinitus notauit, cum Nilum nostrum vocavit eo versu Graiorum populis NOSTRO cognite Nilo. .' .... ς' Hinc illa sormula recipiendi transfugas ' apud Vergi- et ibid . lium , Noster eris , ut obseruat 4 Seruius, Spost cum ε 3xii. i 4 e Pontanus,&t Brisionius ; Nec vero nobis o-bijciant Comenses, temere a me Maximum & Veronensem vocatum,& C. Gavium Maximum Consulem,S Praesectum Praetorio fuisse existimatum,siquidem in , .., c. comperto est MaXimum illum,ad quem scribit Plinius,h,ά: q. - non Strabone, sed Africanum , a Panuinio,&h a Lipsi oo R. cap.1 appellari, diuersumq; prorsus fuisse ab ipso Gavio Maximo,qui nunqua Africani agnomine usus est; non dubio enim errore uterq; deceptus est, ignoscant uiri doctissimi uerbum enim illud Africanar9 in epistola
Plinij ad Maximum , a quo utriq; fuit impositum, non stat in quinto casu singularis numeri, ut illi crediderunt, sed in recto pluralis, S cum ae diphthongo scribendum est, seras Africanas innu ens, spectaculis edendis
100쪽
dis destinatas. Hic etiam rursus obijcient, quod si Veronens s ex isto Martialis epigrammate censendus esset Maximus, ipse quoque Martialis ex Bilbili Hispanus Patauinus fieret, illis verbis Stella meus)qui Patauinus fuit: ac demum illud etiam ad ijcient, quod si Sentio Augurino Catulli tantum imitatori catullum suum dixisse licuit, ut supra vidimus, a quum non est, ut Martiali denegetur, quin & ipse ad Maximum scribens, Catulli forsan imitatorem, T V VM Catullum vocare potuerit; sed omnia facillimὸ dissoluuntur. Etenim uxor Veronensis pro Maximo Veronensi argumento est ue editio itidem spectaculorum Maximi Veronae; item alia multa, quae ex epistola Plinij resultant; sin autem haec omnia minus rem probant, at Maximorum saltem cognomen naultis
Veronensibus familijs comune, & poti is naum A uidis genti, Cassiae, Domitiae, Flauiae, Laeliae, & Valeriae, ut ex inscriptionibus sedissime editis a Saraina colligimus, non difficulter Maximum inter Veronenses recipiet; quod si & hoc ipsum parum est, illud sane verbum TUO Catullo) in epigrammate Martialis
Maximum Veronensem arguit , quamquam enim
M E VM Stellam ) Poetam lepidissimum, S uiuentem blande,&per adulationem Martialis dixit, ad quem exstat &'Papinij Statij epithalamium, S aliah Martialis epigrammata, quod tamen sequitur non est huiusmodi, Catullo praesertim iam ultra ann ΟS centum desunctor At nec illum Martialis totum Maximo tribuisset, quatenus ratione Patriae totus ad eum Catullus non spectasset, quoniam si propter commune studium id fecisset, non tuum, sed nostrum Catul-