장음표시 사용
151쪽
ueritateii, non bene explorata, ad Comenses trasterutῶ irais' quorum primus 'Hermolaus Barbarus, vir alioquini clarissimus, & doctissimus, illis auctor fuit, ut ipsum . . Pliniti inter suos ciues referrent, de cuius patria nihil antea sorte cogitauerat, nulla ratione ductus, quod ego videam, nisi tantum Suetonsi Tranquilli,& Diui Hieronymi, O quo Eusebius Latinus factus est uctoritate, cuius apponam verba, quo magis illius error in aperto sit. Sed, ut praefatus sim , inquit , nec rei=rio, nec utique recipio congerronem scilicet, loco con- terranei ) non quod Veronensem fuisse Plinium ossiser, qui a que dubio Novocomensis fuit , Suetonio Tram quilis, Hieronymoque testibus f hinc Iouius in eucharistico illo elogio, quod Hermolao adscripsit, illum his verbis in coelum.vsque extollit. Nulta hercle cui quam
defunciri insignis effigies maiore merito, quam tua,In Mu- feo jectatur, Hermolae, eruditorum omniam omnIluae --
meris longe domssime: Novocomensibus enim C. Plinium Secundum eluem suum, ab imperitis inuidiose surreptum, eruditI, praeclaraq;sententiά reddidisti. Post ipsam ve- ωIi,., hi ro Hermolaum ta bus MaEZonius tam Eusebij te-
z:ἰῖ stimonio, oculus singula de Plinio refert verba 9quam
ipsorum antiquorum lapidum inscriptionibus, eundem Comensem suisse tradit,Francisci Petrarchae sententia commentitijs figmentis circumuenta , S explosa; sed quam male uterq;, nunc expedia . A Suetonio franquillo libellum de viris illustribus fuisse conscriptum Comenses praedicant in quo ipsius Plinii vita describi rure Nou omen siSq; appellatur ; cuius sane auctoris sola nominatione maxime comQueor ; quia illum ad Iescentulum fuisse noui Domitiani Principis tempore, prout
152쪽
prout ' ipse de se testatur, & Plinij nostri excidio pro- ximum, minori vero Plinio etiam familiarem,cuius ad
cum V multae exstant epistola s, verum omnibus melius perspectis, ingens me lulpicio inuasit, Zan Plinij vita α 34 litus.
que circu fertur ab ipso Suetonio scripta fuerit, necne, numquam enim illius de viris illustribus librum vidi, quem citat Comenses; illum certe ab eo no fuisse scriptum, Suidas me monet, qui singulos illius libros re- et in ke brecenset, huius vero nunquam meminit ; nec Diui Hie- Z i iraronymi auctoritas hic mihi recte ab aduersariis obijctia tui. 'tur, qui ad Dextrum Praefectu Praetorio scribens contrarium videtur sentire his verbis. Hortaris , Dexter, i, Tranquilgum sequens , Ecclesiasticos scriptores in omdinem digeram , ω , quod Age tu enumerandis Gentilium
literarum miris fecit idustribus , id ego ιἡ nostris faciam snam loquitur de libro Suetonij de claris Gramaticis,
qui adhuc exstat, non de alio, prout etia ante me 4 An- d:m sua prae-dreas Scholius vir doctissimus obseruauit, qui vero e vi tata circumfertur de viris illustribus inscriptus, nunquam ζ '' a Suetonio, siue a minore Plinio, licet illi aliquando adscriptus, sed a Sex. Aurelio Uictore editus fuit, cui Scholius illum, ceu postliminio reuersum, tamquam vero,& legitimo parenti post multa saecula tande restituit; in quo tamen Sex. Aurelij libro elogiu illud Plinij, quod Comenses Sueton tu auctorem habere dictitant, non exstat descriptu, sed solum, & sine certo auctore huc illuc vagatur, & veluti naufragum fluitat, quod est huiusmodi.
153쪽
liberalibus Eudijs tantam operam dedit, etit Mn temeis plura quis in otio Fri erit s itaq; besta omnia, quae Nnquacum Germanis gesta sunt, miginti moluminibus comprehendit , item naturalis bisoria triginta septem libros absiauit a persit clade Campaniae, nam cum Misenensi ilas praeesset , flagrante Vesebio ad explorandaι propius causa
Liburnicas praetendisset,neqs aduersantibuae 'ventis remeare posset , vi pulueris, sysuilia oppressus est, mel ut qui
dam existimant, eruosuo occisus,quem desciens aesu, rnecem sibi maturaret, orauit.
Hanc sedenim Plinij vitam tamquam adulterinam, quaeq; nec T ranquilli eloquentiae saporem habeat, neCiis tuis is Veritatis, reij cit' Becichemus: eandem etia perperames..' φi Suetonio attribui, cum sit sequioris aeui,& plusquam quatuor saeculis post illius obitum scripta, & post Hieronymum, quo auctore scripta est,qui de duobus unul, in e5mini. Plinium effecit, monet doctiisimus h Scaliger; ea nimi- ημ-- rum coniectura, quia Novocomensem hunc Plinium dixerit, nam quis illius auctor fuerit, aut unde sibi de hoc compertum sit, non docet. Verum quia ex aduerso non defuerunt scriptores probati ssimi, qui iam annos quadringentos, & sequentibus exinde saeculis hoc Plinianum elogiu Suetonio tribuerunt,in primisq; Vincentius Bellovacensis antistes, Franciscus Petra cha,& Antoninus Florentinus Archiepiscopus, quid certi de illius auctore statua nestio; simulq; vereor ne forte Suetonius opere suo fraudatus tam insignis iniuriae a me etiam pgnas expetat, illud sane costanti animo semper affirmabo, verbum id CNovocomensis quod in ipso statim narrationis exordio se nobis offerri
154쪽
& omnibus antiquis exemplaribus ignotum, quam iudicij mei rationem, vel ipsos Comenses probaturos spero: siquidem Vincentius Bellovacensis, qui uniuersalem mundi historiam usque ad annum Christi MCCXL quo etiam floruit tempore Uconscripsit, ipsam integra Plinij vitam, quam superius retuli, scriptis suis inseruit, licet mendosam, nec tamen in ea vembum illud Novocomensis agnoscit ; eandem integra
Diuus Antoninus, ex Bellovacensis tamen historiali speculo desumptam) refert, nam aliunde a se acceptam non docet, nulla prorsus illius verbi Novocomensis mentione facta. quid, quod Franciscus Petrarcha eadem & ipse recenset,& Suetonio attribuit, totamq3 fere in seu de Plinio Superiore elogium transtulit, scd eundem semper, palamq; Veronensem, non Nouoc mensem appellat ξ cuius haec sunt verba, praeter ea quq in suis triumphis de Plinio nostro Veronensi aeternis, S gloriosis notis prodidit.
I lae te, Plini Secunde Veronexsis a Tito Liuio di- Mlib r.e.Lre
b . - . 3 - tum mem ungam, a quo nec aetate , nec patrιa longinquus es s lis tard.
quidem quamuis equestribus mititidis industrie functus, procurationes quoqL lendidissimas , atq; continum summa integritate administrasse perhiberu erumtamen ta tam liberal bus Hudijs dedisti operam, it non nisi temere plura quis in ocio, quam tu inter multra occupationes scripsisse memoretur. c., ubi paulo inserius haec subdit; Primum nempe Plini, opus, in quo, mi est apud Tranqui
lum, omnia be Pa tractauerat, quae cum Romanis et nqua
gesia sunt, ex oculis nostris euanuit, nec usquamsuperest. ste. Quis igitur sanae mentis credat, alienum eXemplum a Bellovacensi antistite,& a Florentino Archi
155쪽
piscopo suis scriptis suisse insertum non seruata in omnibus fide λ quis credat, quod verbum illud Nouocomensis in quo multum inest: momenti, aeque ab utroq; historiam scribente fuisset praetermissum, si inuntiquis exemplaribus manuscriptis illorum tempore extitisset 'quis credat Antoninum ipsum virum retiagiosissimum, & historiae conditorem accuratissimum
in dubio posuisse Plinij patria, ignorare enim se profitetur utrum Comensis, an Veronensis fuerit si Nouocomensem illum apud Suetonium legisset illa enim summi viri dubitatio re vera hinc oritur, quia verbo illo Novocomensis antiqua exeplaria, quae suo tempore legebantur, carebant, simulque, quia errorem Bellovacensis ex duobus unu tantum Plinium ess cientis nonnihil odorabatur. Quis verbiam stupidus est, tam ingenio tardus,qui sibi persuadeat, Franciscit Petrarcham tam amentem, sat quid inquam amentemὸ oris tam improbi, & animo tam inuerecundo, & impudenti suisse, ut ipsum Pliniu tam apertis verbis Veronensem nominasset, si illum Novocomensem a Suetonio in suis scriptis vocatum vidisset Huc acies C mensium argumentorum dirigenda est,in hac arena est decertandum, non inanibus ambagibus, ει fallacibus
commentis res peragenda. Prmauit longe ante me
nescio quil praediuinatione, hanc meam responsionem Benedictus Iouius, ingenium vehemens, & acutissimum, Ceandem tamen Ruso nostro etiam subindica te, & illi forsan praemonstrante : sed utrique Petrarchae auctoritate ex aequo ignota breuitatisque causa a Bellovacensi,&a Florentino Archiepiscopo
156쪽
de Plinio instriptione fuisse omissam dicit, susscereq;
Novocomensem illum ab utroq; antea vocatum, hanc illorum esse sententiam ; verum non videt Iouius aliud csse sua sententiam dicere, & aliud longe diuersum aliorum seripta recensere, ut enim summa cum liberi te internos animi motus interprete lingua efferim ita summa fides in alienis refciendis exigitur: proptereaq; cum in ipsa Plinii vita siue a Suetonio, siue ab alijs descripta, nullus antiquorum verbum hoc de quo
agimus, agnouerit, idem ab antiquis etiam exemplaribus semper ab suisse credendum est: at quae breuitas in unius vocabuli praetermissione consistit Θ doceat Iouius , doceant ComenseS. sicut aute magnopere summum Vincentij Bellovacensis ingenium admiror, qui
amplissimis voluminibus, quaecumq; ad Philosophica, Theologicamq; facultatem, quaeq; ad historiam, S ad
omnem eruditionem spectant, complexus est, seculo illo bonarum disciplinarum plane rudi, & prorsus ba baro , ut vix credibile videatur tot libros, imo tot ingentia volumina ab uno homine scribi, & edi potui si se, ita vehementer indignor, quod Plinius maior eo tempore a minore non dignosceretur, sed unum eundemque fuisse auunculum, & nepotem, tam ipse Bello- uacensis, quam alij ante illum crediderint, etenim cum aioris Plini; epistolas quasdam legisset, quarum ci citer centum ad manus suas peruenisse testatur, integro earum volumine luci nondum restituto, ipsumq; ex eis Comensem agnouisset, illico Plinio nostro illas attribuit, eundemq; etiam Comensem manifesto errore deceptus praedicauit, sed nulla omnino venia indignus est, quoniam cum posterioris Plinij, mentiOT nem
157쪽
nem ab Eusebio fieri obseruasset, eundem jue ab eo Novocomensem appellari, nunquam superioris Plinij , & longe praestantioris nomine memorato, non suit difficile, ut uir alioquin clarisimus, quique unum tantum Plinium ab ipso Eusebio agnoui Diet, in hunc errorem laberetur. Bcllovacensis porrueuerba, quae hic subijcio, hoc plane probant, idemq; ex uerbis i plius Eusebij , quae mox adscribam, si cum
illis Bellovacensis conserentur, magis, ac magiS comprobabitur. Igitur anno Traiani XIII, inquit Bellovacensis 'Plinii Secundus Novocomensis Orator, historici inflanis habitas est, secundum chronicas, cuius plurima ingeni, exstant opera. Eusebium innuit, cuius sententia
de Plinio ad uerbum hucusq; retulit deinde sequitur Bellovacensis. Hic scripsit de historiά naturali hirox triginta septem, quos 'spasiano cum Epistoiapremi
rixit , de quo ingenti eius molumine excerpta in Jeculo naturali locis congruis inferuid eiusdem epistolas ad diuerses
circiter centum reperis Tranquidus in catalogo mirorum
ilitisirium. Plinius Secundus equestribus militiis in ustrie functus. circ. usq: in finem, & paulo inserius inter Plinianas epistolas a se repertas multas citat, quae adhuc in libris epistolarum Plinij nepotis leguntur: ex quibus manifeste depreheditur tanti uiri hallucinatio; etenim quaecumq; de Plinio minore ab Eusebio scripta sunt, eadem ad maiorem spectare existimauit,& ideo triginta septem libros naturalis historiae opus maioris
Plini j ab ipso minore scriptos fuisse credidit,epistolas vero qus sui minoris Plinij, Superiori adscripsit,atq; ita
dum unu tantum Pliniu agnoscit, utrumq; confundit In
158쪽
In eundem etiam errorem Diuum Antoninum Bellovacensis impegit, qui illius ductu ex duobus Plinijs unum & ipse facit,illumq; Novocomensem, verum ita tamen, ut aliquantum dubius hoc aperte non audeat affirmare,cuius verba hic appono, quia dissicile est vietam illius ingentia volumina ad omnium manus peruenire possint; Flanius Secundi Novocomensis, quem alij Verouensem fuisse dicunt orator, in historiographus insignis habetur, cuius plurima ingeni, exstant opera , inquit vincentius in jeculo bb. A. cap. LXVII: hic scripsit de historia naturati ubros triginta fptem, quos Vestasiano cum epi Adpraemis a direxit , de quo ingenti evolumine excerpta . itfri
rei eri enim singula Bellovacensis verba usque in finem, sed erroris illum arguit,quia ex duobus Plinijs v. num conflauit, Petrus Maturus e Societate Iesu in suis ad Antonini chronicon notis. Est igitur dicendu vel auctorem vitae Plinis non suisse Suetonium Tranquiuium, ut multi credidere, sed multo tempore post illius mortem ab alio fui sie scriptam, qui eodem modo, quo Bellovacensis, S alij, deceptus est, ut credidit Scaliger, vel verbii illud Novocomensis) tamquam spurium,quodq; antiquitus in exemplaribus manu scriptis Bellovacensis aevo, & Francisci Petrarchar, ScAntonini non legebatur, esse reijciendum, & proinde Comenses Suetonio suo nullo iure hucusque citato ca- II. . rere in posterum squo antimo assuescant. . ram
159쪽
ARI ratione Eusebius, quo duce Betilouacensis,& Antoninus, Barbarus, &Maa Zonius decepti perperam de Plinio
nostro senserunt, tamquam erroriS m
infesti conuictus, vel potius deprauatus, reprobatur: is enim in eo libro, quem Chronicon vocat, quemq; DiuuS Hieronymus latinum fecit, dem ubiis super additis locupletavit, his verbis Pinij me tionem videtur secisse, de quibus varia diuersit radia
Plinius Secundus Novocomensis orator, s bifrm sis signis habetur,cuius pluriina ingeni, opera ex gant, perbo dum i si Vesuuium. Ad Plinium superiore ea verba Comenses referunt, ad eundem illa spectare credidit etiam Hermolaus Barbarus , Ioannes Nauclerus, & omnium nouissimus I cobus Magetonius, Comensibus adhuc ignoti: de posteriore vero Plinio Eusebium scripsisse multi prodidere; ita enim Cassiodorus videtur sensisse, ita Bedas,N Marianus Scotus; aperte vero id ipsum testantur Iacobus Antonius Pantheus, Matthaeus RufuS, Arnoldus Pontacus Gallus Episcopus Vasa tensisHoseph Scaliger, multiq; alij, quare videndum nobis est viri ex his rectius sentiant, ted illud in primis animadue tendum est, quod in ipso Eusebij Grsco codice, qui nuper in lucem emissus est studio,& opera doctissimi Scaligeri, non exstant ista verba; unde & a Hieronymo superaddita suisse non est ambigendu: S idco illos a
160쪽
auctorem Hieronymum semper & ipse vocat. Tria igitur sunt, ni fallor,quibus persuasu esse potuit Come-sibus,& alijs qui illorii partes sequuntur, ut ad maiore Plinium ista Hieronymi verba referrentur ; quia scilicet orator fuerit, nam causas illum in soro aliquando actitasse' Plinius nepos testatur quia etiam historicus, nam bellorum omnium V historiam, quae olim a Populo Romano cum Germanis gesta sunt, viginti libris absoluit; item a sine. Aufidij Bassi trigintauno; praeter libros triginta septem Naturae historiarum, qui adhuc supersunt s ac demum quia ad Vesuuium exanimatus concidit, ut supra vidimus. Caeterum si tempus utriusq; Plinij vitae inspicimus, si rationem studio-yum utriuSq; etiam consideremus, omniaque cum istis Hieronymi uerbis conserantur, ad nepotem: non autem ad Plinium auunculum, Eusebium, siue Hieronymu respexisse plane uidebimus; atq; ut ab avunculi state incipiam, iam certi sumus illum Tiberio imperante natu mella, hoc enim tantaru nebularum memorde industria in ipso operis limine praemonui, eundeq; multa sub Caligula, & sub Claudio uidisse, & obseruasse, multa sub Nerone scripsisse, reliquum temporis Vespasianorum Principum amicitiam nactum, studiis, calamo, publicis muneribus, priuatisq; officijs concessisse: defunctum demum anno aetatis suae sexto supra quinquagesimsi, Urbis uero codite DCCXXXII, uel illi proximo, Vespasiano patre IX, R Tito filio VII Coss.,& a Virginis partu LXXX; Quapropter
amentis, uel potius furentis animi fuerit, illius morte in annum XII imperij Traiani conferre: in hunc nim, siue etiam in polleriores, ut legitur, apud Bello- uace Q