장음표시 사용
51쪽
Valentem, ceu invidos et detrahentes eius Principis memoriae, non raro deterit arguitque: paene, ut mihi persuadeam, Ammianum tinius Iuliani ea uissa tacitum opus suscepisse, ne quam amplificandas virtutis herois sui quem summopere mirabatur omanibusque praeserebat, occasionem praeteriret. Historiam autem suam nou Continuo laboris composuit: sed ut erat plures in libros divisa, per partes
eam vulgaVit, et nunc unum Volumen, nunc alterum frequenti auditorio, ae amicorum suorum et doctorum hominum iudicio commisit, magnamque inde Iaudem est consecutus : ut docet epistola Libanii a fratre laudata. Recitationes porro sicuti et declamationes) duorum generum fuere: publicae aliae; aliae privatae. Publicae recitationes erant . - nuncupabantur, quae aut in certaminibus publice propositis Praemiis, aut in aliquo loco publieo citra ullum certamen fiebant. Eiusmodi exffiitera Oratorum ac Poetarum Certamina, 'quotannis in Albano a T. Flavio Domitiano' edita: ubi Statius se praemio ter donatum scripsit. Tale Lugduni adaeam Augusti certamen Graecae Latinaeque facundiae, editum a Caio Caligula, tu quo victi victoribus praemia conserebant. Sic Nero Orationis ear minisque Latini coronam omnium eonsensu sibi eoncessam recepisse dicitur a Tranquillo. Publico quoque Statius Romae Thebaidem suam plaudente . populo recitavit: uti Iuvenalis tu Sat. vir. prodit his versibus:
Crurritur ad Vocem incundam et carmen amicae. Triobaidos, laetam fecit cum Statius Urbem, Promisetquo diem: tanta dulcedine captos Apieit i es animos, tantaque tibicine fulgi
Durabant adhuc Romae circa annum Christi D. Lxxx. publicae orationum et Carminum recitationes:
et ibi iti foro Traiani magnifica poem ta ab AuctO
52쪽
ribus recitata Senatus Populusque Ron auus auis diebat: ut testatur Fortunatus Italus in libri Mi. Carmine xxm. de opusculis et epigrammatis coisthurnatis ac tumidis Boi techramni Burdigalensis
Episcopi hisce verbis, iudicani et Poetis qui placui Teut, a Senatu calceos silis aureis ornatos dari eousueviste.
Vix modo tam nitido pompose poematia culmAudis Traiano Roma Ooren foro. Ouoa i tales cocus recitasses aure Mnatua: Simoiset plantia aurea sim tuis. Studiosi et docti quidquid composuerant, Proceres quidem ac locupletes domi nunc Pcr se, nunc per
lectorem coram amicis invitatis recitabant: medio cres vero ac tenues in aedibus optimatum, cou- duetis sub solitis et anabathris pulpitisve. Privatarum recitationum mentionem facit Suetonius Tranquillus in Claudio capite xL1. Caius Plinius Secundus pullim in libris Epistolaruin, et luve ualis in Sat. I. et VII. qui FrOutouem recitantibus Poetis porticus suas marmoreas commodavisse scribit, et in his coni Ilibus quosdam solitos esse disponi, qui Plauderent et magnis vocibus acclamarent. Et ita Sat. m. ipse Aquini ubi natus erat, satiras suas Praesentibus amicis quos convocaVorat, recitavit se ait: et magna frequentia magnoque successu ter auditus est: quod et in eius Vita a vetori Scholiaste scriptum in vetito. Aminiatius igitur sauiae gloriae- quo dulceditio similiter succensus, et experiendi amicorum doctorumque viroxum iudicii cupidus,BOmue ex more suam per partes recitavit Ilisio viain, prout librum quemque composuerat. Illuc oratione numerola et bene sonante, Plena Pompae et maiestatis eli usus, qualem recitationes illae postulabant, ut aures et aui mos auditorum imploret. Ad Itompam recitationum pertinent, dictorum factorumque aetatis suae memorabilium cum Priscis, ho-
53쪽
minum cuili hominibus comparationes, ad comm vendos a uim Os amplificat ac rerum imagines, tragicae Fortunae compellationes, Crebritas figuraritiuac translatio Dum, deIcriptiones proeliorum et Obliis
dic uum ui nuunquam hi litius lati ivientis iugenii Ioacisve communibus quam II istoriae legibus e nuc-nietitiores. Eamdein ob caulam A. Marcellinus ubique omnis generis doctrinae famam affectavit Cui rei iudicio Iuut laudatioues tot veterum Aucto-min, laudatae saepius Ciceronis se utentiae, Virgilii, Meuandri, et aliorum verius ivserti: tot et tanti excellus Dat rationem rerum interriti pentes, de
Adrastia vel Nemcli tu libro xiv. de Origine doctoriabus sue Gallorum, et de Alpibus Gallicanis in libro xv de Obeli Icis, et de uotis hieroglyphicis, et de
variis terrae motibus tu libro xv i. de Causis aQ generibus pestilentiae in libro xix. de defectibus Solis et Luuae , deque variis Lunae imitatio uibus et figmris, nec nou de arcu caelcsti in libro xx. de variis artibus sutura praenoscendi, et de Geniis libro xxi.
de Nilo, de crocodilo, de ibi, ac de pyramidibus
in libro x ii. de Icriptiones v. muralium machina- Tum, DCC Dora x Vm. maiorum Provinciarum Regni
Pelliei, item dc ortu margaritarum tu libro xxvii. de cometis, et de sucibus caelo decidere vi Iis in libro xxv. de ratione Bissexti in libro xxvi. de caus- fidicitia, cleque Iurisconsultis, et variis Advdcatoruiti getieribus in libro xxx. Descriptiones quidem variarum Provinciarum Imperii Roma ui apud A. Marcellinum longe lateque diffulae lunt: quae apud Sallustium de bello Iugurthino, apud Caesarem et Livium aliosque Historicos multo breviores re perluutua . Sed non omitte udi sunt duo maximi excessus do vitiis Senatus Populique Rom. in Iibris
rit, facile sibi persuadebit, tum lenes admodum atque patientes suille Romanos, si1 aut Pru i, quO-
54쪽
XL v III HADRIANI VALESII PRAEFATIO
run1 vana studia et vitia in Ammiani libris deseribeabantur, aequo animo tuleriant a peregrino Graeculo in Historia palam traduci se ac derilleri: aut boni
existimarunt liberas eorum reprehensiones ac uotas
nihil ad totius auiplissimi orditiis ac universae civitatis dedecres ulla ratione pertinere. Petrus Pithoeus in margine Ammiani. sui, cum codice Valentino collati, manus ua scripsit, praeteram . priores libros qui desiderantur, tu libris xxiv. qui supersunt, multa etiam Muse videri: quarum tuom Ammianus Depes P ros annos inicios transmittit: quota ex Ussuli ε quos notac remo, in Fusis intest clum iri. Ita Petrus Pit11oeus loquitur et scutit. Sed ei rei pondere pOIIuinus, Ammianum quidem Con Iules aliquot in xv m. voluntinibus
quae supersunt, omisisse : non taui en eorum auuorum res gestas omitille. Οini sit quidem Ammianus in rebus auuorum xx V. paria Contulum in. videlicet
Lupici uiam et Ioviuuita, Valetillia ianuin II. et Ua-Ieutem II. et Valepti uia uum NobiliIlimum Puerum et Victorem, Gratianuiu Augustum II. et Probum, Modestum et Arinthaeum, Valentinianum IV. et Valentem IV. post Consulatum Gratiani ΙΙΙ. et Aequitii; Valentem A. V. et Valuntinianum iunio retri A. Valentem A. VI. et Valentinianum A. 11. Coss. Sed quae his Consulibus hisve annis acta Rint, Di hilominus expotuit: cum aliquando bella duobus
aut etiam pluribus annis gesta continua oratio uoeuari et, ne seriem rerum interrumpat. Exempli CausIa translatos in Thraciam Gothos, et Valentis Α. Cum eis pugnam ac mortem si e tu libro ultimo commemorat: quibus utrumque Cosr. factum lit, non commemorat. Vir doctus, qui codicem Regium manu sua descripsit, in libro xxiv. post liaco verba de Arinthaeo Persas persequente, LIebracttexere notissimae, ad marginem adnotat suspicari
55쪽
se, plurima heic deesse: cui doniecturae mens frater merito accedit. Deest enim ut ipse observavit legatio Saporis Persarum Rcgis ad Iulianum A. Libanio et Socrati non indicia: dccst relatio rerum ab Λrsaco Rege Armeniae et a Procopio ac Sebastiano in Melopotamia' geliarum; et quae .fuerit eausa, quare Iuliano in Assyria Arsaces, Procopius ac Sohalitatius, sicut iussi erant, cum suis copiis
occurrere non potuerint : Cuius rei crausas a se praedict- , paullo iussea ipsemet Ammianus in fine eius- eo libri prodidit. Dclideratur in eadem lacuna et dolus transfugarum Persarum, quorum fraude deceptus Iuli auras suam classem incendit: quos ibidem Historicus infati os ductores appellat, et in tormentis fraudem consessos esse tradit. Sed post oblium. Valentiniani A. qui libro xxx. enarratur, plurima Eaque mariima ac memoria dignissima in Historia Ammiani desidero, quae scriptor diligens plane via detur nec omittere debuisse, nec vero uIla ratione omissurus suisse. Scripsit.quidem Ammianus ita sitie libri xxx. alentinianum iuniorem tum quadrimum in Pannonia, post Valentiniani patris ini repentivam mortem, ab exercitu ex optimatum sententia Λugustum consalutatum esse. Sed quae secuta sunt, apud Ammianum, qualem nunc habemus, nusquam reperiuntur: videlicet quomodo Gratianus A. Imperium Valentiniano fratri se in liuento deIatum, cum Valente Patruo sua auctoritate cOus mavo At: qui et quando Imperium Romanum in Occidentis partibus, et Comites ac numeros milita
res cum fratre partitus sit; et Gallias, Hilyauias, ae Britannias sibi retinuerit, Italiam et Asricam cum parte Illyrici Occidentalis, et Frigeridum Ducem ac Seballianum Comilcm prae ceteris ei attribuerit : qiaemadmodum Communem amborum Pa
trem Valecitinianum cum Valente fratro collega suo totius orbis Romani ProVincias Iegiones quoque,
56쪽
L HADRIANI V A L E s II PRAEFATI
ac Comites seu Μagistros militum divilisse resert Ammianus in libro xxvi. Iam damnatio ac supplicium Maximini Praefecti Praetorio, et Si inplicii ac Doryphoriani sub Gratiano, apud Ammianum deis
fideratur: de quorum tamen mortibus et merita
poena posea tempesto es dicturum in libro xxv m.
pollicetur. Desideratur apud eundem mors Tlieodosii Magistri militum, Tl1eodosii postea Imperato,
ris patris, viri Britannicis Africanisque victoriis illustris, et de Repub. optime meriti, aC plurimorum Nobilium, hoc est Seuatorum, quoS Myla Occisos anno Domini ccc. LXxviI. tradit Hieronymus
in Chronico. Desiderantur et multa alia in oriento et occidente domi forisque gesta loto triennio, quod inter Valentiniani et Valentis mortem iDie eessit. Theodosium quidein stoli Britanniam et Africam Imperio Rom. restitutas, sua gloria invisum aulicis reddiderat: is quibus insimulatus rerum novarum apud Gratianum , ac iussim intersei, post Baptismum acceptum, Carthagine percussori ultro iugulum praebuit: 1icuti in libri via. capite xxxur. tradis Orosius. Quare cerant Socrates in Iibri I v. capite xix. et Paullus Diaconus Aquileiensis, et qui ambos secuti is est Chillotius in Vita Aminiani: quum Theodotium, quem Theodosolum pirum fomtem ex L pania Socrates appellat, propter nomen suum in coniuratione Theodori iussu Valentis A morte affectum tradunt. Nam Carthagst Africaecas ut, ubi Theodositis iugulatus est, non orienti sed Occidenti adscribebatur; non parebat Valenti,
sed Valentiniano iuniori, cuius curam ac tutelam Cum matre gerebat Gratianus : qui fratrem maxima pietates diloxis set o lucrapit, tit in libro xxx. loquitur
Ammianus. Nihil igitur Valenti Imperatori orientis in Theodosium Magistrum militum licere potuit: qui semper in Occidentis provinciis bella ges- Iit, semper occidelitis Principibus subiectus fuit,
57쪽
nee in quam ortivi Imperii fines ingressus est. Praeterea Theodorus Notarius cum couiurationis coniciis iussu Valentis damnatus , Antiochiae periit Gratiano A. II. et Probo COII . anno Cinisii ccc. Lxxi. hoc est toto sere a late eaedem Theodosii sexennio. Non itaque Τheodosio qua tuor priores nominis sui litterae, nec Theodori coniuratio, ted
aulicorram ct inimicorum calumulae cania Cruetitae
mortis sucrunt: neque a Valente, sed a Gratiano fraude invidorum Palaticiorum deceptici caedes ista tam iniqna mandata cli. Haec igitur oriania quae nunc apud A. MarcelIinum nou leguntur, iis vluasere Chi fletio, ut in Vita Ammiani scriberet, eum in libro xxxi. qui uobis delit, cuinia illa lupra dicta
suilse, atque ita appellandum esse: quam optui ouem veri liminimam iudico. Ceterum tutor Epigraminata Graeca reperiuntur non uulla cum iri Pagina iv. tum alitii, quibus nomen Ammiata praefigitur; Ιiistorici, an alius cuiusquam, incertum est: licui nec constat, an uilioricus noster suerit, qui lubGratiano, Valeutiniano et Theodosio Ουm rsertim iμιυaliarum Ammicium Vocatur in libro xii. C dicis Theodosiani: quibus imperantibus A. Ilai collii, uRomao vixisse, et Historiam Romanam lcri psillo indubitatum eli. Sunt, qui A. Marcellinum plurimum damnent et asperuentur, tamquam Palli in Grammaticos ca
xv. G. ει T.I-Uium Fraunorum: in libro xxix. de Theodosio , D liciorum jcterium repertor me in libro xvir. de terrao motuum generibus, chnια ME qui fimos ruont, et is liqui: tu libro xx. lim με ques ulis eos a. m. CONIME m. Ibidem, c. I. imitarim maesore Hiram um insemium. unam quam Caper Graviniaticus diei asserit Osrmus et injirmis, sicuti
58쪽
imbserbus et imberbis, inermus et inormis. Ita in libro xx. Immu pro Dni, Duu item pro fons in veteribus membranis et in editionibus reperitur. Res rata nacignitudines sonus Augusum ci Uti,Meres. Item, Exestimabatur undique Vociam torribi iam sonti. Initio libui xxvii. Dum codensos obsectu moris et Mocis iurgatorio j Onu a Curius Psertinot. Ubi et perlinoe sumitur active pro retinet: quEmadmodum scriptum praefert eo dex Coibertinus. In libro xxi. Hi gonii animis connexi m&rtialium, eas moratur. In libro xix. Animis in pentum D lulis moiiciebantur ex inest. Animis pro animabus. In libro xvi. Circumdata retiis busta, pro retibus. In libro xxv. Duciores seorum alias tur mae apposto. Iu libro xVII. Ablatum uno fomplo mira usum. In nominibun I v. declinationis morem veterum praesertim Poetarum sequitur, et m. ea sum non aliter quam litoa u terminat. In libro XXvI. i elu, nec non ictu: in I xi X. accessu. Interdum et significationes nomi Dibus novas Ammianus attribuit. Ergo pruinam, quam vulgo gelucanum vocitamus, sumit pro glacie in libris xvii. Xxiv. aliisque, eique crusas, acumina, Re com riem tribuit. In libro xiv. ex turba lurbelam tacit, et Hermogenis meminit, aptiu CP. populari ruri aciscorpii. Ex turbola Orta est vox Francica troiabis. Iam apud Ammianum M. iu verbis praeteritorum mutationes aut potius depravationes aliquando reperio. In libro XVI. verbo pes O dat praeteritum
Pepiat, uti facere debuit; in libro xxx. etiam pia et
perciam simi liter nunc perculi, in libro XVII. nunc et percias in xvia. et xxv. Verbum fodio ex tertia coniugatione tu quartam trans et Marcellinus in libro xxiv. Ita a. Traianus oriso folo fodiri in m.
c. a. m Nerat. Gaudet etiam mutationibus tem-
Porum. In libro xxii. I terantques mi orandi
minea Christianorum adiumento senili, ni Georgii
59쪽
vilio omnes indiscreto fragrabant: ubi Critici adve Lutibus codicibus edi curaru ut sagrasent. Ouinei li priscis membranis maior quam editis libris fides habetur, Ginimare Pallina ponit Ammianus Marcellinus pro exi imare: ut Sulpicius Severus de Vita S. Martitit, Aurelius Victor ia Caesaribus, aliique sacere conlueverunt. Ne de Nostris loquar, qui
utrumque Verbum uno eodemque redduut, esimer.
Viitur etiam saepissimo sine causa verbis frequent livis, sed novis et i utilitatis, ut Prisci codices testantur, et in Notis Don semel observare memini. In libro xxvi. vasitatis propinquioribus locis, pro vastatis. Circa finem libri xxxi. I ricitis io ipsis
et recitatis, utque accebat contesmptialis: ubi aliae editiones excusum habe ut contemplis, aliae contom-
ratis. In his aliisque eiusmodi, siquando pecca- vit A. Marcellinus, si nonnumquam a legibus Grammaticae recessit: facile aequalium aetatis suaeae supparium Auctorum exemplo defendi potest,
qui eadem ratione, aut certe nota multo melius locuti sunt ac scripserunt: cum iam Imperium Romanu in a pristino splendore ac potentia, ac Rutullingua Latina a veteri elegantia degeneraro coepiΙ-lei. Ut omittam Ammiano homini Graeco linguam Latinam minus notam esse debuiste, quam Italis ei reteris occidentalium Provinciarum lucolis, quibus Latinus sermo erat tu natuS. Ici emendando Ammiano maximo mihi adiumento fuit codex recentior quidem, sed ex veterrimo ac optimo exemplari defcriptus, quem Colliertinum appello, propterea quod in Bibliotheca Gol burtina servatur. In Ao igitur codice, qui a I. C. tantae Bibliothecae pracsecto mihi est commodatus,
Plurima re Pera, multo quam in Oinuitius Ammiani M. editionibus emendatiora: quas emendati ODOS, quoniam cortissimae erant, sequi non dubitavi. Eartam emendationum sive restitutionum ac lectio-
60쪽
mi in partim mentionem in Notis feci, partim etiam omisi. Omisia rautum attingam pauca de multis. Omnium enim eorum quae uolare oblitus sum, nunc monituisse non possunt. In libro xvi. c. b. 3. 4. de Alexandro Magno scriptu in invenio. Ut cum nerDOrum Uigores OP
laxo set infusus. Uti et Rittersitusius in Ligurimini
emendavit: cum neroorum rigorem libri editi ob
In libro xxii. e. 5. 3. 5. de Iuliano Christianos inter se maligne committente. Dissicientes Christianorum Aritis sos c. p. es. in Palestium intromis mOnobial ciothias, ut ciscorinis consipilis quisqvs nulla seliaufo rogigioni Iurao serDisset intrespidus. Sic codex C lbertilius; sic et Florentinus a Lindent, rogio lectus: cum in oditis legatur, Dis. Chr. Ant. s. P. c. i. p. i. monebat, ut ciDilibus visco iis consopitis, et . minus bene. Monobal cioilius, id est, admo-Dobat comiter, et humanc , principali fastu deposuto hortabatur. LIoc in Ammiauca mutare ac emendare , et in Notis meis observare non memini.
In libro xxv. c. 5. 3. do Iuliano A. A senter . Usu eret semet in pugnam. Qui solam audaciam viro sortissimo tribuit, minus aliquid quam par Iit
tribuere videtur. Ρ. Ρithoeus in codico Valentino Pro ciuissentor legille se raraonior notavit ad oram Ammiani sui: idem logi et in codice Coibertino. Arctorem Iuliano similiter tribuit non semel A. Victoris EpiIOme. Cumque inconsulto ardore nititur Oramos cia proelium componore, αb uno sex hosib et quinem fugiente , conto Percutitur. In libro xxv. c. 4. 3. 4. de Iuliani A. frugalitate.
Namque in paco Dictus pius mesura atquct tmuilas FVGl recto n centibuA iadmirantia. Ita codex CoIbertinus, optime: quasi Iulianus corti ponderis ac mensurae cibis vinoque uteretur. At in vulgatis libris pici eius mensarumqua tenuitas tautologiam