장음표시 사용
31쪽
assidenti reuelatum sucrit ut loquatur,prior interim tacere dcbct, ne duo sumit Iosquantur. Ex pauli ita picriptura minime probatur, superiorem este obnoxium in seriori subhci aut cedere: uel uniuersale
concilium non posse contra unum concludere. Praemissa forma in legitumis seruat concilibaaempe quod proponitur uel nescessarii intestiudicari, duobus uel pluris hi peionis seleetis committitur,ut desus per conclusionem ardan toti concilio proponendam. Deinde audiuntur singuli, siquis de re propo:ita qiu dicere uelit. si tunc alicui singulariter quid fuerit reuelatum, intimare potest tandem ciuod omnisum calculis maxime comprouatur, siue
pontifex siue quiuis inferiorum dixerit id in modum Mocti redigitur. Proculdus his spiritust i lius efficacius operat apud totam congregationem iu apud singulas persenas.
Qilippe inconcilio potest uotum sub diuapprobari oc superioris reprobari,eti asi uotlim sit summi potis icis: qui priuatim consulit ut homo, non ut papa loco Chri stased conclusio uotom in concilio sit publice per papam,ceu Christi uicarium. Itisdem contigit in apostololuet concilio Iheroasolymis: ubi explosio Petri consilio, qaerii. mus singulariter dederaesententia lacobi, uotum ilium post Petrum proferetis, per
concilium uniuersaliter accepta fuit: n spe caerimonias ueteris legis post Euange, sitim esse abolitas. Petrus desuper ut pa pa oc rector ecclesiae,suo consilio prius dato non obstante ustam Iacobi sententiam conclusit 5c una ta suis coapostolis emanari secit. Consimiliter quilibet,uoccis in conacilio compos, libere potest suam mentem enunciare : nec cogitur sequi dictame o pontifex ut priuatus)consuluit.Qus tandem sententia assidentibus in concilia ut posiori colu parit coplacuerit, ea per papam, Christi locum tenentem, concludit ec obseruari praecipitur. Cui omnis Chri stimus obtemperare debet sub censura ecclesiastica.
Rursus post stolos nonnulli fidei articuli prioribus sum addiu: uid licet Chii,stum esse naturalem silium dei 5c uerum
deum. pariter spiritum anctu tertiam perosonam in diuinis. Item Christum dumta iri. Xat unam personam, non duas esse: quod ' inserius declarabitur. Perpetua quiny uir ginitas Mariae matris Ihesu creseda praecipitur: contra quam Eluidius emi miter scripserat. Sic & imagines sal torum concili, approbatae sunt. Praemisso modo habent papa concilium, ceu superiori. as ecclesis: quae per eosdem suos praemdes repraesentatui plenam facultatem adiuuante gratia spiritus sancti cinnoscenis dici declarandi, qtud uerum aut falsum siuacetiam prscipiendi obseruati decreta, in conciliis aedita, tan* articulos fidei aut iuris. Nec elusimodi articuli noui censine quasi perperam inuenti: sed umias desii.
per noulici inuenta in propterea iam credi praecipiuntur.Nam illius & spiritussanctus ab aeterno duae persons sent in diutuna trinitate: Maria semper per mansit tur. go inta sta. Sic circa sacramentum altaris ab exordio huius institutionis semper sa/cia est transubstantiatio panis in corpus, Mec uini in sui inem Christe licet haec ho 'minibus fuerant occultata: donec reuelata
sint di lia 'imus per ecclesiam declarata. Qui nunc unum uel plures articulos, in ecclesia determinatos, credere pertinaci, ter recusat, haereticus in oc expers merui ec sanctificationis Christi. singulis . n. dic bus in officio primatum proscit ecclesiae Quicu puult saluus esse, ante omnia opus est ut tentat catholica fidem,si tun non sinistitur.
Upra sit mentio de interno Dei uerbo quod est eterna perma sueritas in qua tu miter subsistit catholica fides: extra quam nulla fides uera est:sicut unus drus, lac oc una fides una uerit .Hinc duplex incidit qliaestio: uiis dis unus sit uel plures Item utrum deus seecundus sit an sterilis: Ad priorcm qus stionem respondetur, naturaliter unum dumtaxat
32쪽
dumtaxat delim esse ieie scriptum unus in prin. deus ec pater omnium, qui super omnesu A. oc per omnia dc in omnib. nobis. Quemadmodum primus numerus, a quo omnes nam eri descendunt, unum dumtaxat clita non plura nec pauciora: ita unum soluens diuinum esse potesti a quo omnia progrediuntur. Praeterea ex ordine naturaeconitat unum Ibium esse delim: Univer se enim corporalis natura diuidi thre in multifaria genera, re rursiis genena in species et species in indiuidua: ut in leones,equos, boues oc innumera alia animantia: quo infinita multitudo est in terra, aere oca qua: quae omnia ordinata sunt ad seruitiuunius hirmanae naturae: quae una est spe
cie sed pluralis numero. quae quidem species humana, cum omnibus suis numeris ec indiuiduis, ordinata censetur ad altis rem unitatem: quae in isto uno numero esse potest: quieti deus: merito in unitate extollendus supra humanam naturam: . ., specie. Ergo diuinam natu, in L ram naturali ordine oponet esse una nu. mero: ut non plures. unus sit deus nil. mero: sicut non plures Juna humanitas
est specie. In er si deitate numero diui. si plures,l essent: nullus foret omni atens iaci immensus: nam quod unus ita νbere alteri decederet: regimine eosv diuise, uteri haberet propriam uoluntatem: Potentiam caeterati uimite Ex qua diuitione sequeretur diuinarum uirtutum debilitas de inaequalitas: exinde discordia dis lutio de blatio tam rem: ncc ipsi dii nec eo ς creaturi diu subsistere postent. Cum
aut euidenter apparet creaturaRr duratio,
Fertim pioris firmamenti irrefragabilisis ordinatio Κ sui continui citi sus debita c5-
seruatio : nemo insciati pote uin unus
oue.ο--deussit numero, una essentia, una, naturaec indiuisa substantia 'oc doca ratio & undet scriptura. Σ. Altera quaestione diuinae Decundita, tis uel stirilitatis, denotatur satasta trini.
tas: cuius indagatio seu perscrutatio est citra humanum intellectum: potissimum incredibile unum deum esse trinum in
personis: Idipsim tamen oedi oportet
cessitate fidei calliolicar: quae si datur
super interno dei uerbo: a quo deitatis tri nitas causatur, teste euangelio: In prin Pio.i.in patre crat uerbum. i. filius dei: uerbum erat apud deum. in amore spiritustancti. Hanc trinitatem spiritustallistus manifestati:t apostolis: qui suo symholo inseruerunt eandem trinitatem: de qua Au gustinus quindecim composuit libros: equibus acetiam ab alim doctrinisseque ita deduxi. Imprimis apparet deum extra suam naturam totum plasma produxisse: quottidie nouos spiritus humanos ex nuhilo crearehannuos terrae frit 'us,media
ante natura imili, nobis praestare. Deus deniet ordinat suas creaniras in se sce cunadas & extra se fructiferas cisse, iuxta qualitatem uniuscuius p naturae. Contra ratio nem igitur diuinam di humanam esset Q deus extra se uniuersia producat S intra se sterilis maneat. Ideo firmiter credenduestu, multomaiores fructus deus intrinsece producat hextrinsece ostendit: sicut dominus per Esaiam latetur: Nunquid ego, qui alios parere lacio, ipse non parti an dicit dominus: Si ego qui generatio
nem caeteris tribuo, sterilis eror ait domi, nus deus tuus. Elatas tamen aestimat dei με, generationem enarrare posse neminem.
Divinus autem interior fructus est bisa. rius scilicet naturae N amori e fructus misturae est do filius: fructus amoris est spiritu itinctus. Primo naturalem dei productionem eo 3.
uenit coniicere ex natura hominis: qui duas habet productiones: unam natura lem, alteram artificialem. Naturalita gesnerat homo ex natura sua iri minem eiusdem naturae Artificiali ter producit aliql opus non ex natura sed ex Idca sua&materia aliena. perinde intelligit duplex dei productio: Primo naturaliter deus in se
generat imaginem aeternam. silium deisum de deo, lumen de lumine, hieritate deueritate.Secundo dis extra sic,siciit artiis sex summus ex nihilo, non ex aliqua masteria per diuinam ideam in tempore toni produxit mi indum. Prior aut productio
intrinseca ecim se longe Pluris aestima
33쪽
da est si semiada extrinsecae quemadmos dum faber pluris facit suam gelaita glem, ct opus qdmcatum. Item ques libet creatu. ra sine intermissione producit imaginem secut patet in speculo uel simili subiecto imaginis receptiuo Ruod continue recipitim in di formam rei obiceis ibdiu ibia sibi opponitur.Siquide huiusmodi proprietatem obtinet criniura,cX eo coniicit
candem proprictate imaginis generandae multonobilius esse in creatore: qtu in se c. ternaliter oc continuo generat suam immesam naturalem im ine, nempe diuiniim silii I qm huiusmodi generatione in aniter suscipit.Comparatio aut est diuosimodae Creatura re sua imago sunt res diuerata: Etiam deus oc sua exterior imago,nes
φε pe homo duo sunt sed deus pater ec sua in terior naturalis imago nempe filius, unus est deus, una subitantia & ens prorsus
unum: dcitas.n.naturaliter una est nume. ro sicut humanitas specie. .
. ideo nulla disserentia est patris Nulli si et pater generat, filius genciatur: unus da alter accipit: unus operat dei sicas uir tutes, alto patii sibi commulcari easdem. Hoc modo intelligas: Deus pater in se
. naturaliter oc insinite cst summum bonu, ctemus,sapiens,omnipotens,sortis, limi lingus pius oc plenus omm ueritate.Eede victiones, iuxta diuinam natura, gene rant ex se iteis: summu bonum, ei nitate,sipientia Spotentia, sortitudine,iustitiam, largitatem, piciate caetera o perfectiones ac uirtutes diuinas. Primaria diuina δprietas generatiua uocatar se secundaria pro pricias generata ec initura receptiua uoiscatur filius. Et extimat generatio eo et pii. ma in deo .rductio naturalis est. Genera, nominatur principiu&gnatus uerbii: ua hec generatio ex diuina sit mente.Praeterea genitus per omnia coeqtialis est genitori: ideo ambo uocant pater ec silius.
Vterminsuper in se est perfecta substan, tia ac liba ijs natura propterea sunt duae
personae in onani b.infinite cos orni . Sic conditio dandi ec recipiendi causat duas 'sonas in una diuina natura ec substantia.
I Restat nuc scribere detructu diuini
moris: qui natural r in deo est immensus . una cum gaudio inlinito. Atqui nec gat diu nec amor solitaria esse possunt, scd s, kicietate exigunt. Oporta sit in deitate es.se societate inter duas personas,quq se mutuo in abiliter amet ait infinite gratule, tur. Naturale itaq; cstoc credibile mpi ecfilius in immesium se inuice amplectantur.
Recipe siritudine: ini quis liberaliter dono dat,quod alter gratanter accipit: inter ambos r ultat mutuuS amor, quasi tertissse libere diligunt. Hac sinita 8c impei fea dilectioe deuenimus ad cognitione in siniti Ec perstetissimi amoris diuini. Dcus pt sternaliter dat Sc gignit siliu deus silius sternaliter accipit ec gignit arte: Ex utroq; .pcedit tertium quod iacc pater nec sillyest itpote uoluntarius,unanimis ocimi stis amori qui pariter diuinus, magnus, ae ternus, nu iustus, misericors cst ac reliquis uirtutibus plenus, sine principio S. sui , sicut alterutra diuina psona. Oportet ergo illud tertiu esse persectit,unim oc in sinitum deum,ac etiam exinde deum, qui est in ductis ambabus personis. Est praetorea diuinus amor in olous suis perscistionibus ec coditionibus perpetuus di immensus ac par dco percia: obtinet lia vinde itate singulare statu ec hypostas ni sco personam que est spui sanctus, per se est 1itialii tersubsistens siciit prista si persona per se subsistit. Hac disteretia tres diutinae perasone sunt unus deus. Ex pie natam ccu sc nte destatis immenis, derivat deitas in his ceu in immesum receptacti tu deitatis. Ex eisdem ambabus personis spirat S pccdit immesum doma amoris apientis porctheacabant diuinant persectionii. Istud donuin spuisanctus qui prem ec silium ab ster' no nectit. Unde credibilius est ac diuinae nature accomodatius, si usiai dii personacile in diuinis et non esse propterea magis astringimur fani fiam trinitate firmiter credere, F de ea sciscitanter uacillare. Tempore ueteris legis N in eccles a pri mitiua manifeste non claruit nec stricte pcepta fuit sides diuinae trinitatis sita diu dii bitatum est, an ti es personae in deitate coqqualas sint per omnia. Arrius A sui sequaces praea
34쪽
ices prcesumpsi unt asserere siles in substa. tia pri cile in Ulem ac minore: sundat esse sita talia expolitione uerbi diat, de sua liti. b,..i . m. mitate loquetis: Pe maior me est. Nam ole a. in diuinitate Chrs est pii coq*is,se ipse tostantetego ec pater unu sumus. In primo με. desuper cocilio Niceno ueritas determinata est ali coclusum Sc praeceptu, credi Chim silium des uiui cile patri coaequaleta c5subminitate. Consirr con Macedonium &s Liaces,in Coliantinopolitano cocilio nouus articulus fidei constitutus est nempe spinianctum non esse seruu patrista sibi sed c quale Sc tertiam in deitate personam, substantialiter procedente a parinis. ii. uere silio. Que dias aperte denuciat Cummia uenerit paraclitus, quem ino muta uobis
a pre spiritu ueritatis qui a intre a cedit. Ecce a se a pie a cedente spira anctum
promittit miti cndum. Ambo iamducti aristiculi sunt tan* catholici credendi: utpotesilium Sc spmsancti una cum intre tres personas et se satendum 5c colendum ac ut deum adorandii. Hanc quippe trinitatis . adoratione Saluator ni mulieri Samarita, nae apud fonte prsdixeramimi et hora ecnunc est nempe in nouo testimeto qua, do ueti adoratorcs adorabunt erem in spiritu oc ueritate. per ueritate designatur si,
lius: per spum deus spulsandius. Ulterius ibi dicit dus spiritus est deus, Sc eos qui adorant elim, in spiritu & ueritate oportet adorare. Ecce δ clare dus asserit deu tri, AEub. s. ntIn inc adorandu. Ac denis iussit baptiis M sari in nomine piis Zc fit a re spiritus sancti. Diabolus quot salsus in penonant trini, talem, persuadis Euc: Eritis sicut d per quos intellige is sunt tres diuius personae. λ e Attame hae tres perisne unus deus est:
una ueritas: unus amor: una sapientia ocsubstatia uio I essentia indivisa. Nec una persona aliam excedit in quavis persectione: sed omnes tres coaequales sunt θc per in singulis uirtutibus operationi bus diuinis absq; principis 5 si .d Ria.
est sui ipsius principium 5c sinis. Etsi una
per bim ab altera procedit: sitim tamen limul sine disserenua ab aeterno ocim per
rituum. Pater filio semper dat: filius a
patre semper accipit: spiritussanctus ab
utrolsempcr spiratur: qui eos aeterno a. more connectit. In diuinis perlbnis ordo est originis, non temporis: quc madiatio. dum a s dbstantia ignis orti calor ec ii lcivdor: cuibus tamen sisbstantia non est prior: sea omnia tria simul existunt: uno oc quo tempore operantur: tametsi ab inuicem oriantur di diuosa sit eo uer o rati in tales in conditiones ab igne non separant. Ita ad ina: e inici lectu, iuxta qualitatem
tempo Noc necessitate Chiianae reipublicae, diuina opera singulis attributuit per/senis sicut patrii olim multifarie multis modis locinus sit plibus in prophetis: nos iri uissime dichus istis locutus est nobis in sulio. Cui silio attribuit misisse sitos aposito, los ad docendii ec praedicandu euangeliu' in uniuerse mundo.Spiritui an sto appropriatur dinstrina doc loqr: in quibus opearatur,iuxta id Non uos estis qui loquimini sed spiritus patris uestri qui loquitur in ante uobis. item l ipse spiritus ecclesiam Uiuit iscet ac Bucat scmpes in ea habiter. Et licet praemii Ia oc nonnulla alia opera si paratim attribuantur diuinis personis, ta/men sunt communia inseparabiliter sui.
gulis persenis pro indivise sicut didrus in
se indivisibilis est. Ad imaginem sanct trinitatis 5c trisa.
riarum diuinaue perfectionum deiis homini triplicem concessit potentiam insi,
gnem: utpote mentem seu memoria: it cinrationem seu intellectum, ac arbitria seu uoluntatem. Hes potentis operantur tres assedissic sinclinatione oc ordinatione ac amorem seu odiu. Ex mcntis memoria Pfluit inclinatio ad rerum causas per ratio.
nem intelleclias 5c bene ordinandas ad lis
beram uoluntatem: quae casdem causis aut amat aut odit. Haec omnia operatur idem homo diuersis tame potent is. Hinc dii una consideratur trinitas: Ex patro cotmmte diuina, producitur dei proles 're sapientia: per quam deus omites res condit ec ordinat. Ex ambabus personis proce, diu spirituitan stus: qui dignatur omnia in deum dii ere dc diuino amori conis iungere, Hoc totum unus O tur deus.
35쪽
Iterum. Naturae inditum est ut ereatura langi flue communicet creaturq; Hinc proximi dilectio prςcipitur ni opulentia: es
teri miseria obtingic ut unus dare,alter recipere ualeat reli quis ditior est, eo abun dantius daredebet. Huiusmodi creata largitas ordinata est ad imaginem diuis largitatis: ubi una persoria alteram immense amat sicut seipsanuae ei omnia quae habet abundantissime communicat. Ucritatem huius diuinae largitatis experimur ex proprietate dei: qui extra se suis creaturis larogitur omnia oportuna necessalia: unicuis Q iuxta suam capacitat .Ergo indubitatum est,quin deus pater intra se,ex largυ
fluo amore, omnia qus habet. i. seipsum det diuino filio: nihilominus in se retinens idem donum : sicut sel suum splendorem
communicatum aut candela suum ignem: ' retinet Quis ab ea alia candela accentast.
Ulceueria filius dei omne donum sibi co municatum quod in se recipit ec rcfer/uat refundit in patrem, nempe seipsum. Sic originalis dator est deus pc Donatari. iis estillius donu utriun est spulsandius. Non mirasi trinitatis mysterium nobis incompilliensibile est,cum nec nostra Ppria sitis penetrarc ualeamus: nisi quantunecessitate cogimur sentire. in in te corapim N anima diuersis naturs oc remori coditionis componuntur & simul consistat
ac te homine consti tuunt,experimeto sentis sed intelligere nequis qualiter id fiat. Multo credidi lius apparet in diuina essentia esse tres personas unius naturae,* in una huana persona subsistere duas diuerasas natur scorpus oc animam. Quo se cilius credas tres personas in eadem deitate consistere, accipe hoc puerile exempluin grammatica ulitatum. Hoc uerbum lego in se continet tres personas , uidelicet ego ligo ni legis, ille legae est tame unum dumtaxat tremum ligoe. Quod etiam in se tontine tuum, passivum. perlomela ue Petrus legit: ex eo generatur passi vim ut liber legitur: tertium. simperionali ex utroq; procedit ut cima dicimus, legitur. Omnia tria sunt unum uerbistri,
dem significationi statutae Poten tis. Hoc exemplo saetae manuducimur ad
crodendum tres personas cum tribus sin
gularibus proprietatibus esse in una deitate ec natura n eadem eissentia ec indiuisa substantia.
Ex praemissis sinaliter concludit, deum
iuxta luas diuinas relatiorius esse triti per sonarum, oc tam intra J extra se soccumdum. Intrinsece quidcm pater diuinus generat silium cum omnibus diuinis pericuctionibus quas filius recipit ec fructificat: ex utrol procedit spiritussanctus qui zm hos in amore & omnibus alijs persectisonibus aeternaliter coniungit. Extrinseca foecunditas est Q pater omnia creat: stfilium omnia creant re specialiter homines reacantur. Spussanctius suo isne accedit creaturaetex quihus elinos. Langelosta homines iustos ad deum dirigit ec per Petuo cum deo unit sicut Sc pater & filius per ipsum uniune. Instigat denil laomunes ad mutuam inter se unionem,quo sa/lubrius tande cum deo uniti aeternaliter zmaneant: prout saluator nosto coelcsie
patrem pro nobis rogaui inquiens:Pater I)b η. λsancte scrua eos quos dedisti mihi ui sint 'unum sicut ec nos unum sumus.
De uerbo incarnam. E interna dei ueritate .pgredit m
io intrinsecus: manere ec diitaxat intra se uirtutes diuinas opari uoluit: sesetiam huiusmodi mansione 5c orationem extra se instituicnempe ut in creaturis ronabilib.ad hoc ordinares ipse deus t .st in sua clecta eccina maneat, ipsS ocasurae in deo tanu in suo principio et linc habiret. Cum aute deus in ci catura dc ocatura in deo, naturs diuersiare, primo cohabistare neot ideo natali scius assilia psit nais
turale creatura oc ex utraq; natura coro
fuit mediii: Quo trito deum ec suu plasma perpetua subsisteret unio. Istud medium
cst incarnata ueritare quae partim intrinscicum,partim extrinsecum dei uerbum est,
nepe siluator ni laesus Christus: in quo potissime
36쪽
tiis irae catholica fides uersatur, ductam te scriptura: Q iis uincit iamdum nisi qui Mob. n. credit quoniam Ihesus est filius dei.Win, fra: Qui autem non credit silio,medacemiscit eam:quia G credit in tcstimonui qd testatus est deus de filio suo, dices:hic citGaib. h filius meus dilectus in q mihi c5placui. Rursus ipse Christus iactitauit sh est ea. deo equalem dc dei filium:in quem smis
di crediderit,eum non moritvlv ἔmist. Pro Iobis. i. secto credens Clito in fide securus est aes certus,sacile redditurus se excusatum coaram deo oc hominibus autem non in Christum sed aliter credit: huius fides no xiaestati periculosa,dubia oc incerta ae. minime excusabilis pluribus rationidi Fisdci.n.s indamentu & exordium a deo est: iuxta tenorem sacrs scripturae. Oes aute. insidelestit olim Idolaus ec modo pagani, turci,sarracen marrani,huissiti atque hara retici Zc scismatici, habent sile luperstitio, nis iniim ab hominibus nempe ab Arrio,
Se is Mahumeto, inclesia, Husib& a reliquis pisido magistris: Sicut quidatheutones suam sectassi initiu sumul a Livthem, Karet stadio, Zuinglis, Ecola tudio oc a nonnullis alijs statvstoribus. Soli iudati sinim principium in deo uero statu
tib - erunt θ unum deum coelicoluerunt. Ipsis
''' tamen olim diuina gnatio fuit abscondita. Que modo satis expressa est per Esaiam:
finie so. quem Propheta Iudsi acceptant: ideo ini. Ma p que negant diuinam prolem, ac Christia nam fidem immerito rahorrent in suaque
perfidia damnabiliter perstant. I Qui credit deum hisere silium natura. Iem oc eundem filium esse dominum Iliesum, quo ad deitatemus iure hiculpabilis censetur: de sua fide coram dωα om. ni iudicio facile resiponsurus: Perinde aestignotus aduena se gereret pro silio trostri principvi qui antea nobis .miserat semis limim ad nos suum silium: quem ille ad uena se ei Ie probabilibus argumentis indic is singit, principe sciente oc tacente. Etenim qui tacet coni tire uidetur. Ideo credit,considit Sc adhqret asserto principis silio siue falso siue uero, excusabilis
est apud principem.Cui creduli obediet
tia 5c reuerentiaritiativo sito silio edubibi potius grata cile debet st dili licita. Cosimillier homo in fide Christi uacillans, meminisse debet: quia Christus, saepius
ante a patre promissus, in huc miandum
ueniens ac pro dei filio misso se gerens: hoc idem probauit oraculis patriarcliantoc prophetarum: praecipue testimonio ficrs scripturae: in qua multis locisdrus illi us promisit aduentum. Cuius filii dei praesentiam indicauit Iohannes baptista: testa Pham,ti sunt apostoli in suis scriptis S contioni,hus: angelistae euangeliis: martyres pro fide Christi ceu ueri si In dei mortem subaierunt Idipsum omnes consessores praedicauerunt in finem ratificauerunt.
Sanctae uirgines perpetuam castimonia Cheo ueluti purissimo des et uirginis filio dedicaueruLQtie hactentis pigril doeoti colunt tan* dcum oc saluatorem suum. I sc omnia pater omnipotens patitur non inscius: cuius sapientiam nil latere ro . . test: diuina Diustitia ultra M. D. xxvij. Dcd: Mi
annos tacite tolerauit oc hactenus tolerat, in omnibus finibus terrae tam aperte m
tanc, silium naturalem recipi, caerimonii coli exprimi ec inuocari :e oedi, obso
ui ec tua mandata custodiri. Nemo itasubitet,quin fides Christi sit cenistis a. Vbi in ea Christiani deciperentur decepti essent bono zel nomine filii dei re erros
re tacti alieni, eis a deo minime imputanodi. Unusquise Christianus pi aeredere posset coram deo, in nomine eius credidisseae Christo adhaesiste: litem ipse pater pro suo silio haberi tanto is tulisset: ideo creis dens Christo, iure impunis est: nisi res actu dubi quod immerito ponit in Chrustum deum oc saluatorem nostrum. Redditiir re alia Christianae fidei certia , . tudo& causa, ob liram finire credi potest Chro re sus legi iis est intin si dedi
na,sancta, bona, at si 'di posita, ordinatare cogrua deo tot i creature cois omnm.
y snstulis hesbus,coso is ueteri testameto 5c Mnis hesin moi . ac legib. ut equisor esse raeon quin ni Qua a deo codita sit,
necesse est, clare FParet diam laesunt
37쪽
sellum dei uent di suam legem ueram fide
ess . Contra quam nullo fundam to nee consona ratione hactenus quicta opponi potuit. uis Arriux post eum Mahomeles,Sergius caeter seductores attentaverint Christo mo deitatem auferre acsi suo rit nudus propheta dc purus homo. Eosvm obiectiones sunt debiles, nulla sulcitae scriptura. Porro manifeste cdstat Christaceu filium dimissum dei ex diuina dispositione super multos Imperatores, rege principes re dominos,acetiam super innus meros pulos,loco patris coelestis,diuti' regnasterqui adhuc regnat pr cipue in suis locum tenentib. per uniuersum ol be,spia ritualem obtinet iurisdietionem: exceptishqreticis oc scismaticis aliisve a uera fide deuiantibus 5c ab ecclesia discedentibus: de quibus infra c. xvi. Qui uero repta
uia incedunt,errare nequeunt nec tittibaare quin Christiis sit filius dei uerus 5c bi,hlia scriptum dei uel bu ubis Christi deis
6. Plura deinceps sunt credibilia indicia, oban.14. quib. solidius ostendit Christum thesum ' i'U um dei filium esse aeteriiam Sc incarnata uerstatem: quam se csse ipse testat. Quare
unumqueni oportet irrefragabiliter credere totum uetuer esse quicqtad Christus prsdicauit, madauit Oc tradidit. Est enim impossibile dei ueritate posse mentiri, sal. tere,errare aut deuiare, iuxta Iohannis te. - ε. stimonium,deus uerax est: quem. inmisit deas,uerba dei loquitur.Christo ergo cre, biic ita dere debemus maximum fidei articulum M utpote in deitate esse tres persenas: quas ipse fatetur hiis uobis: Mittam uobis a pastre spiritum ueritatis,qui a patre procedit,
ille testimoniu perhibebit de me,et uos testimonium perhibebitis quia ab initio mescum inis. Prsterea oedendum est Chri. sto ipsum esse item deum 5c homii naturalem silium dei 5c uirginis Mariae qui ad
saluandum nos, mortem crucis uolutarie
Hir. . subiit: prout ipse ratus est, se silium homi nis multa pati oporteret alioquin incredibile est omipotentis silium fruitia passum esse 5c ignominiosam inicis morte Cistinuiss4sialia uia Guenienter,seruata iustitia,re
dimi potuissemus. Multosacilius est Chis
sto credendum carieris suis uerbis ec des strinis,exemplis & opibus,ta ucris, certissimis et indubitatis testimon is a Christo ceu ab sterna ueritate proditis. Huiusceis modi fides est Christo adhibenda non se. Ium interiori mente seu uoluinate&cogi . tanu sedatam exteriori ore ec opere, po tissime omnia sua praecepta acceptando, custodiendo θc exequendo. Item credenda sunt omnia Christi donatam retia Φ sutura nobis pioinis Per c5
sequens inconcusse credi oportet arumassi curatores collatam habere auctoritate peccata dimittedi, uirtute ς ες Chii ad eos
exprimentis quo remiseritis peccata eo vim ut
mittunt eis. etiam habeant preceptis et indulgeti, ligare oc soluere sitos subditos: Ipsis. n. narrauit dns quodci illigaueritis super terram erit ligatu Bc in coelo Sc qi. ns solueritis super terram eiit solutum 5 in coelo. Q, Christus Petro, tan*sito 3
in ecclesia militante uicario, claues regni coelom tradiderit ac cum ci iis ecclesiasticis superiorem desciit ad illos resce ec confirmandos, tamen ta ministrii mnon ut dominu iuxta illud: Rcges gemitum dominantur eoue de qui potcstalcm ante uis. habetu sit pre eos, benefici uocantur: u autem non sic: scd quicunt ii oluerit inter uos maior esse,etit ucstre ministersc qui praecetar,erit omnium seruus. Item dominus ad Petrum: oc tu aliquando couersu
confirma fratres tuos. Quicquid igii Romana ecclesia qus Petri auctoritate sulci tur confirmat, statuit, iubet aut inhibc hoc sundatum et ratum est ex uobis Chri I, s mstiad Petrii in ut praemittitur piciatis. Ut Si credi solet ueraci homini, quare non sueraci dei filio, patiis sui uolutatem nobis denunciami ac uel bista exemplis intimali: Imprimis prs omnibus credendum est euangelio & nouo testamento ceu scripto obo quod deus& homo parum po scip/sum 'altim st suos discipulos erga nos ex pestit. Nihil etiam minus credendum est I si 5c ueterat testameto, Clito testimos niu phibenti quod dias c5 cuit, confii mauit, ratisicauit ec custodivi prepti ut ea, l
38쪽
αι'. i. exueteris testamenti pVina scribita phampnim ris aes nos docent,seruenilisec faciamus. Quocirca tenori totius bibliae, quantum ecclesa acceptat est adhibeda fides: a qua nemo excalatur: quoniam eandem fidem illius dei ec redemptor noster per totum mundum denunciari re Euangelium utaritatis ubi Idiuulgari sem: tametsi id alii
quarum terrarum incolae non acceptatiesrint uel a te acceptum euagelnim iterum
rciecerint uel alias in sci mala deciderint: quemadmodum nuc in Memania erronea inualescunt dogmata: quibus leues homines qui se euangelicos putari uolunt a suorum patrum uera fide retrocedunt Nut aposti tae suam matrem ecclesiam tuta piter deserunt. Γ Concluditur ergo ex pr issis, homi/nem non solum iure obligatumsedet iam dictamine naturs coactum esse ad crede dum Christo, ceu incarnato dei uerbo oc. uerita abs omni expecta. tione oc testimonio alioquin incredulus iniuriatur Christo re dehonestat deum : cui aufert pr conium ueritatis: ata Christiis sua noua lege decreuerit homines in errorem seducere: qui tamen contestae se esse uiam,veritatem 5c uitam .Qui ira simpliciter credere, sed curiose uult sciscitari ' 'x'μ caulas institutorum sacramentorum sesceptorum: quare Christus in suo recessu
tradiderit ecclesis ius ligandi 5c soluendi: uel qui iudicat s tura Christi Sc eius e clesiae suasi non sint bene ordinata: is dotrahit Christo, iacis scripturi ecclesiae,
aesti mans suum ctroclitum caput cunctis praetrater Subditiim condecet sui sumrioris praecepto parere, non inuestigare causim prs t Pariter homo uerbo dei credere debet sine cunctatione 5c quavis inquisitione: quia procedit a deo: qui solus omnium dominus est: cuius sapientia nishil incompositu mandat. Probati uiri uerisba si dedigna haberi solent: multo potius confitendum est,uera5c sancta esse uerba Christia ternioc incarnati diuini uerbi. Ad lice David inter alia inquit monii est confiteri irate dei per noctem Sc inmetestimo se tua credibilia facta sunt nimis.
De Christi deitate. i Vod dominus Ihesiis iterus dei si
liussit,fatis coniicit euidentib. rastionibusta ρbabilibus caulis quarum aliquς sub:cquunt. Omnis honor ec gloria, me laudabile*prscomu sternusoli deo attinet: Ob id uniuersum pia macreatum est ali ordinatu: eos qui deum laudant seu 3 nomen sanctificant, remunerandos: torpentes uero plectedos: sicut scriptum est confestim percussit cum an eius Gi eo Q non dedisset honore deo. in Mittan Christus non esset uerus dei filius proq se gestic tunc ipse una cum sua dos ctrinatant salis, dudu evanuisset ceu dea inimicus: qui deo suum honorem abstuulisset Sc sibi ipsi iniuste uendicasset. Qus in Christus patrem suum esse deum scisqualem dco manifeste iactitatui dicens: uos misistis ad Iohannen testimoniu perhibuit ueritati. oc infra: ego aut habeo ita stimonisi maius Iohanne: qui misit me F, testimonili sthibuit de me. Item: Et si ego ut in. itestimonia perhibeo de meipso, uesu est te post in stimonium meu : quia solus non sum, sed
go eca misit me ps .ic in lege scriptu est
duom hominu tcstimonium uox est ego sum qui testimonia perhibeo de meipi ectestimonia phibet de me qui misit me pater.& infra. Ego de supernis sum Sc n5 Iobis. . de hoc mundo qui me missiuerax est pa, trem eius dicebat deu: qui misit me mecuest. 8c infueritate uobis locutus sum, qua DF,η.ε. audiui a deo ego M. ex deo . Mi oc lieni. post me, Intem tus diis a sudps an Christus esi sequi diceret eis palam, res in Loquor uobis di non creditis: ego α pater unii suis mus. Ad quod Iutactu cum homo G, s cis teipstim deum.Postea dominus dixi sibiis dei sum que pater sanctificauit & mi. st in mundum. Nins quia ego in patre oc pater in me est. Ecce dominus Ilicius sci psum exhibuit filium dei, patri equale unum cum eo indiuisum insebstantia. I uisus dominus appropriauit sibi Cm i. qusdam selideo conuenientia. utpote me adimittere:ut sciatis, uaqui quia sili
39쪽
hominis in terra potestatem habet remit. eri et .. x di peccata. Dedit apostolis suis pote,
tu miti statem einendi spiritus immundos: dilata me situm in mundo uitiueris:diuul. gandi legem nouam insolitam: promittendi credentibus beatitudinem: comminandi infidelibus sternam damnationem. Prs missa soli deo attinent. Christus praeterea obm.io. ad suae deitatis probationem adduxit opaiecit in nomine pris sui qui in eo ma is prim nens huiusmodi opera egerit. Uoluit denisi in deum credimus ut in ipsum quo credamus: quoniam nemo uenit ad patre nisi per eu ipse. n.est in patre dc pyter inmansuper dominus repromisit aeternam uitam credentibus in eum uti dei filium: qui autem incredulus est silio, sit per eum maneat ira de Tales promissiones uel c5minationes nemini, quam selideo, consueniunt. Praeterea Christus retulit: Sicuttae suscitat mortuos 5c uiuificat sc 8c si lius quos uult uiuiscanCui ctia pater om. ne iudicium dedit ut omnes honorificent silium sicut honorificant intrem. Remisit ' dominus Iudaeos ad sacram scripturam: quae testimonium perhibet de eo, Psit Christus ec dei filius:per quem aeterna uita approenditur.Et subiungit: Hsc est
latratio. uol inras patris mei ut omnis qui uidet D lium oc credit in eum, habeat uitam aeteranam, oc ego resuscitabo eum in nouissis ubi ovi mo die.& infra.ego uitam aeternam do o post mς- uibus meis non peribunt inaeternum. rius Summarie conesiuit Christus sibi datamina. esse omnem potestatem in coelota in terar item etiam potestatem omnis ramis qhomo significat Ipse quos Christus detis uitam aeternam illis qui cognoscunt patre
solum deum ti 5c quem misi Ihesum. Christium. - . Si nunc dominus Ilicsus non esset que seipsum dedit,nempe filius dei nec eidem
coaequalis nec uerus Christius a dco misesus: nil eo peior aduersarius5c capita, Iior inimicus des toto orbe inualuisset. Nemo ii sibi arrogauit naturam diuinis. si omnem potestatem habentis in coeloci in terra : tametsi antea Theodas ec Iudas
ι.ε. Galil fortassis plures alij se promes,
siastii silio dei sal citer ii gesserint usque
adeo Q Iudari line cauereian ne quis se ulterius sub capitali poena,mo silio dei gererm hinc legem allegauerunt Pilato,dicentcs: secundum legem de t mori quia fili una dci se fecit. Nemo potest se excellcnis πλη reus extollere* Ihesus,asserens se unum esse cum deo.Quod si fallit Non inllirrexit ma uis. aduersiis deum hostilior Ihesu: que idcoiudsi Iuste persecuti sunt di cruci affixearunt. propterea merito in iandi di prae omnibus exaltandi tam ministri deccuius nomen talam rem dctenderint ec blas. Phemiam uindicauerint. Ecouerso Chri. Et adoratores essent deo odibilesta puniisendi ac dudum suppress. Attamen oppo situm est in facto: Ante Christi aduentum iudaicus populus cohabitauit in proprio regno honoratus per totum orbem: post. Q in Christiim scandalizati sunt Iudaes, a.
miserimi regnum una ciam suo regente:
per orbem scit Mose disposita hactenus captiui iuxta Iacobi prophetiam: Non auseretur sceptrum de Iudaec dux de femore eius, donec ueniat qui mittendus est. in min.
Quod oc ipsi iudes consessi sunt: Non has
bcmus regem nisi caesare.viceversa Chri. 's' stialii honoribus exaltati sunt tum in coealo tum in terris: ubi totum spirituale regε num hactenus obtinent. N partim lcmPO
rate:quod pariter totum ad principes Romanos olim Christi signatos speetabat: iuxta illud: laetum est regnum huius mun/ rpora. di domini nostii Preterea in Christianis, mo est templorum cc altarium ornasus: festorii in celcbrauo principaliter ad ueri dei gloriam. secundario ad curiae coel stis decorem ac ad honorem omnium & sin gulorum Sanctimim: qui Christum secuti honorem diuitis maiestati hic dcderst&illlic deum me maliter griscabunt quos 5c nos mortales imitari debemus. Atqui qm - , laus illa non ex hominibus sita ex deo cit. Oportet igitur dominum Ihesum eum esse quem se testatus est. aut deum non esse deum: quomodo alioquin creator coeli terrae tam diu sustinuisset tantum salsia riu Nomisisset tot martyres, doctores, consobres,uirgines csteros: deuotos homines
40쪽
CAPI.YHires seduci per salsamuiniqua Melan
tiam quac tus dei supprimerinu: eius nomen blasphemaretur ac totus diuinus stilus cosantiretur. Nullus prudens rex ferre posset,in regno, sub sua ditione com
ut contra suam uoluntatem,extraneaeri se tuum filium singeret in eo missum
c usurparet sibi regiam potestatem alia seli regi couenientiae proculdubio Potens rex expelleret huiusmodi fallaria
tan b suum inimicum di sui populi sedit.
ctorem ac extirparet dogmata illius falsa.
Perinde est omnino praesumendum: Si dominus laesus eum sua doctrina non esset uerus Christias Christiana fides cito
periisset: quemadmodum dicit Theodas
Iudas cum suis sectis o us periem iuxta Gamalielis prophetia Si est ex homi uti nibus consilium hoc aut opus Missoluetur: si uero ex deo est, non poterit ditatui illhid. uidem nunc Christus cum sita doctrina usellisset, eo iustiores essent Iudaei Christum spernentes ec Iegem ueterem
seruantes: de quibus scri pium est:unum deum coeli coluerunt. Nini. deus eorum in m. pugnauit pro eis:nisi quando recesserunt a cultu domini dei sui. s. In toto terrarum orbe non sint prior aut potior populus *iudaicus cum patribus tuis: qui soli unum deum cognouerunt&adoraueruntnam notus iniudsa deus: ec ο -- fidus ex iudsis est.Siquidem lex euaraselica super legem licterem a deo non met Nap . Plantata,dudum fuisset secundum salua totis praeconiam eradicata: quae tamen
hactenus ultra M. D. XX VII.annosmo domini inserta floret. Christus ipse suam doctrinam in Iudaea: per suos apistollas oc alios contionatores in toto munu
plantauit ec dilataint, idolis destructis. Aduersus Christi legemomni conatu pugnauit suprema potestas Romana: cui tu
suberat terrarum orbis pene unitiosus,
una cum re tyrannorum: qui tamen doctrina uicti, tandem se Christo, ueluti deo ec domino,ac ecclesae ueluti matri ecdominae suae subiecerunt ec adhuc subioctisvncexceptis scismaticis:qui ab ecclosia retrocesseta&nouis siperstitionariis
incumbunt: ut mani, tum artari, grici, hussitae caeteri haeretici: de quorum nu mero sunt moderiti nostri Lutheram. Ex quo autem lisc omnia omnipotens si scienter permittit: imo pantur Christum, ceu suum missum silium,in suo regno collec honorari ac nomen eius similitari: quod donauit illi deus ec est super omne nomen. eo firmius credendum est doctri, nam Christi esse a deo ec conducere diuionae laudi, necnon dominum thesum esse uerum messiam 5c Christum naturale dei silium consubstantialem: genitum de non enito, tan*lumen de luminc: ucritatem e stetitate: unam et am per nam de altera cosqualem in potentia, sapierina ac in simulis caeteris ominionibus. Ali nctus non permisiare docibiles suos tanto tempore errare di ista religioni incumbe re,in ignominiam diuinae a m talis.Rurasus ubi Christus una eum sua lege non adeo progrederetui orti totussuisset subiectus nec ante extremum diem resuscit tus: Consequenter suum rismen dudiunexi isti :Nec sua doctrina una cum in.
strumentis di locis suae passionis in tanto honore prestitisset: sed iamdudum periis se inter tot aduersa: cum Christi & suisam ecclesiam sidenis Christianam una
cum Christis clib. primitus Iudsipostea
romani omne terrestres principes, om ni uehementia oc crudelitate, tentaverint extimuere, abrogare re eniti extirpauressit quantopltis conati uin tanto mihissides Christi dilatata, dc signa locat sacraeo in maiori cura sunt habita. Notum est. Crucem olim in malefactoriam unominiam fuisse adinventam: quae nunc redacta est in illoriam. non solum crux una calocis sacris a fidelibus uenerabiliter colit:
sedetia ab insidebbiis in Ilieroselymisdili genter custoditur. Quamuis huiusmodicust Hi potissmumi piulchri Christi ab
infidesibus non sit ex charitate sed pretet xtu quaestus nihilominus haec staserinon abs causa, ordina iit:maxime ad c
firmandam Christianam religionem Nnobis in exemplum: quo diligentius obsomnim Christo impendamias.