장음표시 사용
141쪽
a. Dipitaurietur in tolemner est repent nar, διinas oebumanas. Sanctitat diei dominici, quid eo di
liceat, nec i an contractus, an rem emia die
dominico lata, nulla riι ρ5. Graiis dis dominico fae a, est Uto Πι, nulla.
4. oatur die P maesto, υτ ιν titto die dominic O, sditiere re debeι proxime sequente dis judiciati .
monte poteri, ter si confra inuitiam sememta lata sit, eam ratibabitione μου it e cacem rem
tia, morie impatientia . 8. Ferias solus Princeps indicit, mutar, tollis quam ἀμ- ου mputat consti tuaine. 9. Obse Dandae tantum feriae receptae in loco Iudisti, non aliae, nisi mim egium in id concessum sit. 1 o. Ouid i Bis dilationei , quo modo a feriit distent flat. Dipidunttir in legitimat, arbitrari iaι, Θ condientia fer quod exemplis docetur ἀia. An judex regitimarum dilationum tempus ex Iu-
Ia causa prorogare musis flIS. An ex a Derto coare are q
. t Eria Iurisconsultis sunt dies ab actἱbus iudi- eialibus vaeui; dicti ideo dies nefasti, quod
iis praetor tria verba solemnia non solebat proser
re, aut ius dicere, sic ut in foro diebus illis silentium esset Ec iustitium, seu iuris stitium. Eoque plura pertinent ex antiquitatibus congrata circa seriarum naturam, tempora. distinctiones, per sui. Polle-tuna bivoria fori Romani si . r. cisp. 8. Raevardum S. varioris cap. 39. ROSinum antiq. Romana . lib. c. cap. 5. a. Iure nostro recte dividuntur in solamnes, quae statis redeunt temporibus, & repentinas, quia ex va
riis causis arbitrio Prineipis extra ordinem indicuntur, nec praevideri possunt, L riuo μνι 5. c. Δ ἀ- larion. L ieta erri Mi. si Ier a T. st. exquib. μον .m ores. praecipue vero in divinas de humanas. Divinae dicuntur, quae ob cultum divinum sunt constitutae, di altissim Maiestati dicata: ἔ inter quas Praecipuus dies dominicus ; cuius exactam observantiam, di a labore quietem, otiumque non obscvmis voluptatibus, necue scenae theatrali, aut Greensibus certaminibus, lachrymosisve ferarum spectaculist, sed pietati, poenitudini ae resipiscentiae impendendum,
commendat L sis. c. s. t. usque adeo, ut si in diem illium inciderit natalium Principis celebranda solemnitas, iubeatur differri. Quibus consentaneum erat, ut a cositationibus ille dies haberetur alienus, sive per iudices sive per arbitros compromissarios cognoscendum fuerit; silente tunc horrida voce pnaeconis, di respirantibus a controversia litigantibus , qua- inaginta s. l. omnes 7. δ. I. ua. c. l. r. Ruri tamen pontis Me datum fuit, ut agrorum cultu Iibere licenterque inservirent, ne pereat commoditas testi provisione concessa, dum non aptius alio die
frumenta sulati, ae serobibus vIneae, v Idebantur m
se mandari, I. omne, iudico S. C. b. t. nec trans
Elionibus concordiam reducentibus iriterdictum fuit,ae. I. ult. c. s. t. nec emancipationibusia aut manumissionibus, i. a iuι 8. C. s. t. nec contractus ex eo nullus erit, quod die dominico probatur relebratus: quamvis enim peccent contrahentes, tamen civerum est, multa esse, quae fieri prohibentur, & tamen iacta tenent. Responsa Iurisc. Holl. pari. 4.ean;A. 75. Augustin. Jsarbosa axiomat. D tsese M. verbo, facῖum num. M. er seqq. nec expediri vetita, quae omnis morae impatientia Sunt, veluti reorum criminalium persecutiones, L pen. C. t. debitorum de fuga suspectorum, aut rerum ablationis perlaulo obnoxiarum publieae detentiones seu arrestationes ἡut dictum rit. de in jur Docanao, appellationis quoque interpositiones, arg. I. . C. b. I. Erunnema nus ad ae. I. I. Andr. Gayl. lib. l . obsere. 55. --. I. di pignorum capiones, teste Ant. Matthaeo ae actionssus si . l. cap. 6. num. M. ubi & publie tiones solemnes bonorum sub hasta distrahendorum, ex vulgatissima praxi. Si tamen sententia die seriato dominieo lata sit, sire a judice, sive ab arbitro, neque nulla ob id hodie erit, ndique rescindenda, si credimus Grome o ad n uir. Q b. t. oe t. s. θ.
b. t. ubi allegat pessimam locorum quenandam corruptelam, in quibus solis diebus dominicis ludieta eremi moris est. Sed cum irrationabilis ista consuetudo paucis placeat, plerisque damnata sit, nequa aliis in laeis, ubi profestis tantum diebus cnecessit iis easu excepto ludicia exercentur, ius Romanum
inveniatur abrogatum, nee minus nunc, quam FamRomano stabilita sit frequentibus Urdisium decretisae munieipiorum legibus diei huius sanctitas; magis
est, ut sententiae, tanquam iudicii strepitu non carentes, etiamnum dicantur nullae.
5. uuod si ei tatio die dominie a secta sit ad Id.
ut quis sese die prosesto sistat, nullius etiam momenti videtur esse, tanquam horrida ita terposita prae nis voce, ass. I. ωθ. C. l. r. licet enim ea lacti sit, di non per iudieem, sed nuncium fiat i quo sun mento eandem tueri nititur Andr. GayI. Libr. l. o servat. 55. num. 6. 7. tamen, quia executionem continet detreti de citando nominathri interpositi, vel ex generali mandato apparitoribus dato profluentis; nihilque magis quieti repugnat . carn- Interturbat, quam executio; nec indicias iri Potest, quin apparitor iudicis vice ac partibus sungatur, eundemque repraesentet, remus sentire videntur, qui est tionem talem nullam essu statuunt, quoties nullum probatur subesse in mora periculturi, nec notum e habendum, qui die hac ratione & Me termpore diειν, sese non sistit. Nisi enim ita statu tur,
quid, quaeso, aliud eXpcelandum iseret, quam ut plerique diebus aliis distracti apparitores daei hujus venerandam quietem, divinis collocandam, in perpetuam eitationum ac deminciationum ludicialium consuetudinem event conversuri λ l addas in I. Eiet infirtos C. b. t. ct alii allegati apud Bessianum aA co
4. Sed si prosisto die quis ita citatus sit, ut die
dominim iubeatur adesse; sistere quidem sese madie haud o tringitur, cum nee iudex ipse sat copiam facturus raset ι sed cum per huiusmodi citati.
142쪽
De feriis is dilationibus, De. I 35
nem, lieἰto lassim tempore, nulla contigerit diei adiuIvos firmari ea, quae initIo inspecto contra Ieses
otia sacra destinati profanatio, merito probatum pI tresta & invalida erant, quoties jus suum remittuntrisque suit, proxime saltem insequente profesto die illi, in quorum utilitatem prius negotium Censeba- iudiciis dicato, venire debere ita vocatum, nee --itur vitiosum. Id ouod nulIa probatione eget, nisirae ac contumaci e Poenam, si desuerit, evitaturum,iquis omnem e medio tollendam existimet ratiliabi-arg. l. temo a R. Iera in sine, vers. AIud etiam Citionis emeaeiam & usum. in temporibuς ου repa H. appetiation. cap. eum G 7. Citationes tamen die seriato humano fieri in lorit 6 cIνea M. en a, de dolo congumaeia, Minidiem non seriatum, liberum est: eo quod messium
stanus ad contra Iudis r An niae, cap. I. aμι. a. nu.lec vindemiarum similesque seriae in id tantum e-5. 4. Christinaeus vol. 2. iacis. l M. n. I 5. Rebussus paratae fuerunt, ne quis m tempore adversarium ad cMIιB. regias rom. S. trari. do contumacia ara. circa res rustieas occupatum compellat invitum in I. Hoss. unie. uti. 25. Gmene- en ad L ώθ. c. h.Isorum venire, I. I. p . f. s. r. Recte quoque expe-
. do feriis. Simon van Leeu-en remur. fori pan.ldiuntur ea, qua vel ingentem merentur favorem. a. IPH. I. cap. 26. num. 9. Anton. Matthnus Aivel ad publieam insignem respiciunt utilitatem, velitidistis disput. 5. t r. ia. adde Graium ad panaeine modicae quidem morae patientia sunt . qualia re- β. r. n. 5. . CenSentur, I. I. g. a. I. rata m a. I. 3. l. D diut5. Humanae seriae dicuntur, quae propter hominumIT Vanur 9. ff. h. r. l. publicas 5. I. Pen. C. b. r. I. utilitatem constitutae. Quales praecipuae sunt messiumimiles a r. C rex ineta 6. U. - leg. Iul. de aduster. 8c vindemiarum; de quarum duratione quamvis cer- η. Indicit uero serias solus Princeps, non magita tempora inveniantur iure posteriori praefinita inistratus reteri, sie ut di nomine & se tu carere d I. ut in dis a. l. omnos aeter T. C. h. t. rectius t ibeant illae, quas administrator aut iudex edixerit, Lmen antea id praesidibus provinciarum permissumia πωυ 4. C. b. t. liret magistratus potuerint seriacit, ut ex loci cuiusque eonsuetudine me sis vinde-irum a Prineipe indultarum tempora eo regionis cu
mlarumque causa tempus co tituerent, L prati estiusque tonsuetudine diripere, L praeridet 4. A b. t. 4. AE. l. t. cum non ubique eodem tempore aut se IL ' in aliam 7α. d. officio moeoni. υ legati, arque ges maturescant, aut apricis in collibus uvae ducant etiam olim Rex sacrorum, seu Rex sacrificulus, occolorem, sed ut regio quaeque vel soli vicini estipraetor, indicere serias ae proclamare solemniter I vel ab eodem remotior, ita sibi mandatorum eredi-llitis ita quidem saerorum rite peragendorum causa, torumque vel citius vel tardius usuras eum sorte sinthic gratia varationis a forensi s negotiis; uti id let repraesentare. ex Macrobio, Gellio, varrone, Arnobio, docet 1 6. Feriis autem humanis licet nemo Invitus litI- Vardus 5. Oaνiori eap. I Q. Hae adverso nec alius P gare cogaturi tamen, cum hae in eius savorem in- ter neipem earum tollendarum potestatem habet ψtroductae sint, di suo quisque juri licite rem iee,ltum unumquodque naturaliter ita solvatur, ut intr ex voluntate partium lites procedere, & .rata esselductum est, L nuti tam natu ale, M. f. de rex. tune temporis grata, obtinuit; live expressa appa-iris, ut tamen eas longo populi usu tolli aut mutarixeat voluntatis declaratio, sive tacita, dum vocatilposse non sit negandum, quoties sonniventia I rin- sponte veniunt, nulla sese seriarum exceptione tuen-ieipis apparet, aut voluntas ejus non manifesto rotes. Ceterum apparente manifesto alterutrius dissen-lfragatur, convenienter illis, quae de consuetudine i
su aut ignorantia, irrita procul dubio forent, quae-ltem abrogante divi tis. M ogibuncunque seriam die iudex decreverit, i. I. V. I. l. ri 9. Quoties autem pro calendarii Iuliant aut Gr ferialis G. f. b. r. I. ri ut prononis 4. c. quam . olgoriamὶ diversitate, vel sacrorum cultu, oc institutis quanae furiae tent. Die re deo. neque hisce adver-ialio atque alio in loco diversis, variantia deprehensatur Ulpianus in L ti fretatis 56. 1. d. μeceptit quilduntur seriarum tempora ι eae solae seriae attenden- arbit. re p. ubi, si arbiter a praetore eminu die k-idae ae observandae, quae in Ioeo iudicii, in quo liti-riato sententiam dixerit, ea firma dicitur I aut enim gatur, receptae sunt, arg. I. tempe in xxi uiationibuyaeeipi potest id ipsum de casu, quo a praetore talemi . g. is stet. serit, nisi in ipso judicii loco speeia- coactionem postulaverant compromittentes; vel UI-itim subjectis, propter religionem venire praepeditis, planum ex ipso Ulpiano interpretari poterimus, delia privilegii datum appareat, ut non nisi temporibus verba d. l. λ. restringere ad casum, quo dies eom- neque aetori neque reo sertatis litigent; quod Judaeis Promissi exitura erat, nee poterat ultra proferri; indultum, iuxta L in fortioitatibur a. C. de Maarit.
27. Besoldus delibatis juνis ad Ranae si . a. quaeri. ro. in finae. Anti Matthaeus G juaeiciis dispur. 5.
o. post. me . Nulla vero sunt, quae die seriato coninither. 35. Paulus et is staturit seri. I . num. 7.tra leges, invito adversario, gesta, decreta, iudieataiSed Extra tale priuilegium, standum definitioni, sinsunt, nisi rati habitio postmodum suisset subseeuta Ilas loci iudieii serias respirationem a litibus praeb quippe quae, uti iussu i ae mandato eomparatur, itaire. Hi ne in ditionibus, quae subsunt Ordinibus ge quoque retro gestis assensum desiderantibus firmita- neralibus, nullas serias esse servandas Pontificiae r tem addit, L ult. c. ad Senarureonruis. Macedon. Llligioni probata' sed eas solas, quas Reseminae re rem σν ρω ω. F. de regus. itiWit, I. I. s. si Humiceperunt Delesiae, cautum a. Iunii Gnn. 635. DoL6. F. Peae jurru, frustra dissentiente Ferdinando r. placit . pag. 26 i. Iadde Ampliationem imiria .
nam quamvis ab initio non subsistant, imo ipso im purit. pisae. 7 73. nominatim quoque vetitum, ne subre nulla sint seriato die in absentem & ignarumlobtentu seni Pontificii in Brabantia aut alia regio- decreta, notum tamen minime est, in actibus interine iisdem ordinibus generalibus parente mutentur,
143쪽
vel disterantur dies iudiciales, ναυmont op Eo poliri-
IO. Dilatio, quae alteram tituli partem constituit, est rei in lydicio agendae ad alium diem seu terminum reiectio ι sic ut eo usque iudicis officium conquiescat, donec petiti temporis defluxerint eurricula, t. rho pars S. C. de dilationibus. Quae cum seriis haud confindenda: licet enim verum sit, ipsis quinque seriis frequenter dilationes inesse tamen serias vel divinas vel humanas esse jam traditum cum
ex adverso dilationes tantum humanae sint. Illae -mnibus ex aequo conceduntur hae non item. Illae omnem iaciunt conquiescere forensem strepitum ἔ hae
1ntum certarum pervinarum causarumque intuitu.
li4 litigantibus solis utiles sunt, ae a litibus respirandi licentiam praebent; hae etiam non litigantibus, sed simpliciter ad solvendum obstrictis concedi s lent, licet hae posteriores hoc in titulo non considerentur, L qmod aerimur ioci. e. ri tolutionibures merari. nisit, L p omi0M SI tibi a I. V. r. m. decensth. pecvn. I. arbitraria a. y qui ita 6. e. d.
ii. I riplicis autem generis dilationes sunt: aliae enim legitimae dicuntur, quae liti antibus ex ipsa loris dispoiatione competunt, partim ante litem eon testatam . veluti dierum viginti reo vocato ad deli- herandum, duorum mensium actori ad litem contestandam , partim post litem contestatam. puta, adprobationes faciendas, I. I. C. h. t. de dilartim. pa tim post sententiam; qualis illa deeem dierum ad appellandum, quatuor mensium ad subeundam iudicati executionem . De quibus aliisque alibi ex pr sesso tractatur. Aliae arbitrariae sunt, quas iudex ex variis causis pro arbitris concedit; vesuti, condemnatis ad restituendam aut exhibendam rem alio in
loco existentem, V. O si in pom. a. oe 3. Instit. de ine. iudicit, fideiussori, ut reum principalem absontem prius excutiendum sistat, noveli. 4. cap. .aurb. praesente C. de fideis M. 2 manat. nudo rerum vindieandarum detentori convento, ut dominum certiorem reddat, L. a. C. ubi in rem ad io, at-ue ita usu frequentatum, peti a judicibus litis penentis temporariam suspen, ionem, vulgo stmerirae,
quoties alteruter litigantium vel expeditione militari Ec armis occupatus, vel alio impedimento legitimo praepeditur privatis litibus, quas qua actor aut reusEXercet, Superesse . Vide massenaar praes. judie. cap. 5. ntim ν. ult. Alide denique conventionales, quae parti partis adversae arbitrio ac liberalitate concinduntur .
ia. uuamvis vero inter Iegἰtimas & arbitrarias dilationes id interesse tradant interpretes, quod diu lationum qitidem legalium terminus peremtorius censeatur , sic ut alia dilatio post temporis a lege indulti lapsurn non sequatur; arbitrariarum vero terminus non ita peremtorius sit, quin adhue iudicis arbitrio audiri possit, qui dilationis per iudicem
concessae tempora elabi passus est: Ant. Matthaeusis auritonibur libr. I. cap. I . num. a. di vulgo
1 D. ad iit. f. oe Coae de dilationib. tamen dc legitimas a iudice prorogari, quoties vel necessitas vel summa aequitas ex variis causis id suaserit, rationis est 1 sie ut legitimae dilationi tune arbitraria videatur accedere, L si se non Azu ι έ. g. si quis con-
Gmna. ias 5. f. de ro judicat. l. r. in f, C. h. t.
is dilat. I. oratione T. h. t. atque adeo, licet rem lariter verum siti unam tantum in causis civilibus dilationem concedendam esse, L iat. f. b. t. & am putandam, quantum fieri potest, dilationum dandarum materiam, L tempora a. in D. C. ia remor. Θνeparat. appellation. tamen, an non alteram iterato
indulgendii de arbitrariam legali superaddendi ea
sa subsit, iudex ex bono Ee aequo a stimare debet, P. I. T. F. b. t. instruEh. Curia Hosianae ara. Iasi 5 l. uuemadmodum ex adverso in criminalibus, maius plerumque praeiudicium tum reo tum actori ob inscriptionem in crimen inserentibus licet actoridua, reo tres dilationes causa cognita concedi possint, monente Paulo in I. ωθ. st h. t. tamen dc unam tantum tribuendam esse quoties litis trahendaeae protelanda causa alteram peti judex persuasus est, verius arbitror. Imo nullam esse dandam, nisi
eum judex negotii qualitate motus fuerit, ab eodem Paulo traditum l. in crimino ci. 1 ad leg. LI. Eo
adulteriis. II. Magis dubium, an iudex in civilibus conee se per legam dilationis te inpus coarctare possit.
Regulariter quidem ea iudiei potestas deneganda ;ne alioquin legitimarum dilationum naturam arbitrariis videamur adaequare; neve iudex, in cujus P testate iacti quidem quaestio est, non vero iuris auctoritas, ipsa Iege severiorem se praestet, L si e non
obtulis 4. V. si quis eondemniatur 5. A. Ae re judic.
arg. l. ordine I 5. f. ad muuhipalem, iunct. not E. m. cap. vorteι lo. Si tamen ει hic gravis causa. liud suadeat, velut manis ta alterutrius calumnia ,
aut insignis causa favor, coarctanda dilationis i galis potestatem non jura quis luam judici Mnegaverit, L qui pνo tribunati a. f. de ro judicata, ain. I. Abitoribus ei. 1. eoae tit. Neonadius Curia ID. landiae ἀ-ι. 3 i. Ant. Matthzus is iudiciis Him:.6. tbor. 4s. Q. & Hsp. IS. tbes. a. 5. quo modo ocima supplicationum adversus sententias faciendarum tempora non infrequenter angustiore, quam lex de derat, spatio circumscribi dicetur latius tis. de a pestation. I 4. Ceterum eontinua sunt dilationum temγ ra. connumeratis etiam diebus seriatis, L rive Pars o. C. h. t. de dilation. l. rempora a. circa M. vera. i md etiam C. do tempoν. oe reparat. appellat. nec ta men ideo usque adeo in arctum eogenda videntur dilationum spatia , ut si certus dierum numePus dilatione exprimeretur, numerum quoque saceret is sepse dies, quo dilationis decretum interpositum. Pr
inde si intra triduum verbi gratia i ex quo quid
factum gestumve fuerit, iubeatur quis vel intercede re, vel Sese sistere, aut aliud quid agere; verius ostipsum illum diem, quo quid gestum, aut quo decre tum dilationis interpositum suit finge mensis Martii primum non esse connumerandum, sed Pra ter illum diem tres alios arbitrio eius, qui dilationem
impetravit, relictos esse; sic ut quarto eiusdem mensis die recte impleat ea, ob quae dilatio data suerat. Si e S eui ipsis Calendis Januariis dilatio data, non
excluditur ex eo, quod ultimus Decembris dies elamus est, nisi di apsas anni sequentis calendas patiatur elabi ; de cui duorum mensium spatium a lege datum est, sexagesimo de primo die veniens audiendus est , cum tamen mensis duplicati spatιum die-
144쪽
bus sexaginta constet; sic ut frustra dies sexagesi mus primus includeretur, si assignato bimestri spatio ipse quoque dies assignationis lacte imputaretur, I. ubi lex Iol. . de regNι juris, arg. l. eum, qui
caution. in iudicis siti. cuus. Iari. accurate Ant. Matthtius de auctionibus lib. I. cap. 8. num. II. I 2.
Tyraquellus is tractu gentil. a t. I. Iotr. II. num. I . oe seqq. Mollerus semen tum K . I. cap. 7. &plures longa serie ab iis enarrati. Et haec vera, nisi vel usu inveterato iam invaluerit, vel lem sancitum nominatim fuerit, in certis casibus sinsularibus diem assignati termini esse diebus concessis ann merandum, aut tempus ipsum esse de momento in momentum computandum uti de reauditione servari dicam tit. do appellationibus. Interim vide Iacobum Coren obsore. 56. His consequens est, ut nec . exclusus censeri debeat dies ille, intra quem aliquid vi Iegalis aut arbitrariae dilationis est expediendum: sic ut intra octiduum vel solvere Vel excipere vel aliud agere iussus, ipso octaVo die recte censeatur implenda implere quacunque istius diei parte, sic ut totus is dies sit arbitrio ejus, cui dilatio data. I. r. V. quod dicimur 9. f. de succesti eiurio. d. l. Ior. f. is reg. Dr. d. l. 41. F. G verbori obligat. d. I. I. f. si quis cautiom in suae sist. eatis. Aulus MDlius nori. Attic. fib. II. cap. II. Tyraquessus do νε-r actu gentia. F. I. gloss. II. num. 27. Ant. Matthaeus de auctionis. Db. r. cap. 8. n. I . nisi & hic de momento in momentum computari tempora constitutum sit, aut usu invaluerit, Coren d. obr. 56.r5. De temporibus, intra quae tum civile tum criminale iudicium terminandum sit, in titulo do jud=ciis, ut magis propria sede, tractabitur.
ris r formanda opus erre σέιmma prudentia .
contra reum recipis interpretation m s j ex is rem cogere poIert, ut mellum obscurum expia set I si tam obseurtis, ut nullo modo eolii i possit interitio actoris, nulIus est, oe inmitis se
4. Exprimendum libriis nomen actinis is νῶ, 'er
qualitas, an suo an alieno, tutorio, uxorio nomi
no e . agat, quae qualitas in ingressti sitis ν Mnaea, σι in principio negatur. An is cerris ν Mnaea statim, si quis rassa actio, 'at ' 5. Exprimenda is res, quae petitur: munis tamenearibus inconi petitio probata est 6. Nomen judicis aut judicii. . Caura Menaei libello inserenda, meriaues in a K . - nibus m perionam, generalis in actionibus in
8. An es nomen arii Pres. An, is quo modo ita lius ante ac post sitem eo testatam mutari possit, iudicio eodem manente friet ad EundeLI. Tom. I.
De seriis is dilationibus, bc.
io. Quid hodis otiiseat ' et se sapias mutarionem admitti, causa cognita e II. Otii non mutat, sed tantum obretirhatem libelli explicat, nulla ob id adverra is imponia raridit. Quis censearin tantum explicare, non mia raro 'Ia. An mutationem IVolu magis lisitam faciat elati-sula adaita, salvo iure addendi, mutandi dec.
nobilis ossicit judicum, quis librito paethionis addi uiat' quo tirquo judex supplere possit,
quin desum advocatis partium 'I . - υγos actionar uno libello cumulari possist 'qualor moribus actiones cumulari possim, qua las non e
I6. Menda etiam instrumenta, quin actor reo ante Iitem eomeriatam edera debet, si in conventi ne , si- in reconventis, sit, vel actionst
17. Non ea ι acto reo ab initis nomina tertium , quo iam depositio, tisurus est, no instrumenta, quibus ipso Griarur non est 2 nisi ea sint rei propria, ori actori ει reo communia s quales etiam rationes accepti ου expensi, debiti . crediti ex
libra mercatorio. I8. An, ει quando, qualia instrumenta reur ri eae is teneatur an etiam ad se mandam sectoris Maeplication/me qui plenius scripseνint doinstrumentis pre reor edaendis . I9. Retula iter non totum instrumemum edendum. sed tam um ea para, quae ad litem lsram spe iat,
iam cum a gemariam exercera desierunt, haeredes eorum ἰ non successores singulares, nisi rationes possideam.
a I. Edum argentarii, tabelliones, ου rimiser, instrumenta tiar tamum, qtiorum incerest, is in dubio consultum opinari aere rium judicis ad e bibendum , naec judex promhcue editionem jub
re potest . . 22. Edunt amentarii etiam conet a xst.
M. sis argentariis oe oortim haeredibus, aut Elis , qaibur semes facta Mytio, non est edendum, nisi
' causa cognita rationibur deperditir ωc. vendit rem tori, emt, venaetori ede o debet instrumeni tum venaetionis ab asterutro forte amissum. 24. Ouo in loco argenta ii debeant rationes edere flAn cum, an sim dis rationer ω inrt umenta
νῶ isbeam, lino eisili is hodiemos Cujus Dei consuetudo in editio, spectanda sit stas. Qua actiono exam ad editionem J ad quiriri non edam ἰ quid si jurent , se nec possi dere, nee dolo malo desiisse possidere' 26. An actio ista ad id, quod intrant in Heredes ἀμtur, aut post annum e
I. MDere, Ulplanus in Q. I. F. f. J. t. est Com a piam deseribendi 'sacere, vel in Iibello complecti , di dare vel dictare ; eum quodue edere Labeo ait, qui producit adversarium suum ad album, di demonstrat, quod dictaturus est: vel id dicendo quo uti velit, etiam at tunc re ipsa ad album prae
145쪽
toris non dedueat. Ditur autem vel actio vel instrumentum . sciitio actionis est suturae litis demon
stratio. ut adversarius deliberet, utrum cedere an contendere velit, di, si contendendum putet, veniat instructus. cognita actione, qua convenitur, L I.'.
d. h. t. Actor scilieri instructus ad judicium debet accedere ἔ cum in ejus potestate sit, an di quando
agere velit, tot. tic. C. ut nemo invuus agere Del ac cus. teneasur, Sed Cum reus, ubi vocatur, etiam non
paratus accedere debeat, non mirum suit, ei temporis aliculus induetas ad consultandum indulseri; adeo ut iure quidem Romano recentiore post in ius vorationem & ei conjunctam actionis editionem reus, praebitis apparitoris sportulis di cautione praestita, viginti dierum spatio deliberare possit, utrum cedere an contradicere, aut etiam iudicem recusare velit, aut petere, alium ei tanquam suspecto soci ri, auth. e remur C. do litis contestario, . di une vero apud Hollandos & vicinas gentos viginti di rum loco obtinet dierum quatuorclecta interstitium; imo & brevius tempus, praesertim in litibus, de plano aut coram judice interiore ventilandis ι qua in te Judicii cuiusque Observandus mos, Groeneo en ad amb. osse Iur C. de litis emistumio,. Vide irru i. curia Holl. an. 59. Ordonnamio op δε ει- ritiae bis,n de Sedon en ten matren Lando Holianda. A'. IMO. an. I. D. Ia. Quod si reus non contendendum existimet, sed consentiat in condemnationem, ea in continenti interponitur ι si soluti nem offerat e us, quod petitur, modicam ad solvendum dilationem haud dissiculter impetrat, ea lege,
ut intra definitum tempus non solvens, possit non prasens tantum, & absens condemnari, ad condemnationem tamen excipiendam de novo citandus.
Fit autem haec editio illionis in summariis iudieiis, ct eausis levioribus ac vilioribus, in quibus omnes
ambages, ac non necessariae superfluaeque dilationes amputantur, viva voce, in ordinariis ac majoris m menti litibus libello: quod non re tantum e nonico sic invaluit, clememina saere a. de verbori σμ
sure eivili posteriore receptum fuit, auth. niri ιν
mos C. de sentenIiis eae periculo recisanae novelL IT.
cap. sit tibi 5. Anton. Matthaeus de judiciis di p.
s. th. estque di his spestanda ac observanda rec pia in unoquoque consuetudo. Vid. Simonem vant emoen cens. Dr. pari. a. lib. I. cap. 24. num. 4. 5. massemar pro I. , . cap. I. num. λ. 4o. Et seqq. Inur λ. Curia Hollan . an. 58. . nais .is hario van is inrt i iis Dan den Noem en D cincialon Rade as. Manli I 6 4. an. 27. 28. a. Libellus est scriptura suturae litis staciem d monstrans , ac constans narratione S conclusione:
sic ut contineat enthymema, ut logici loquuntur seu syllogismum altera propositione, & quidem majore truncatum. Supposita quippe iuris depositione, quae majorem in syllogismo propositionem iacit, quaeque iudiet iurisperito nota prviumitur, pro assumto seu minore pro Sitione est narratio fam, comprehendens di ipsam agendi causam; ex quibus
duabus. altera subaudita, expressa altera, tandem conclusio syllogismi sermatur. Ac licet non errent,
quibus placuit tres serere substantiales libelli partes , narrationem facti, causam sive medium con
cludendi, di conclusionem, uti cum aliis Ant. Mat.
van Lemoen , dum iis censur. Lon pari. a. lib. 1is cap. 24. n. a. propositionibus tribus, majore, min re, ac conclusione libellum constare Opinatur, naserationem fata pro maiore accipiens, causam Vercipetendi pro minore: cum potius vere philosophanti tota narratio comprehendens di causae exproessionem,
nihil aliud quam argumenti plenioris assumtio sit. Cum vero libellus praecipuum litis totius sundame tum existimetur, di praecipua libelli pars sit conci sis, in quantum regulariter nunc in minus quidem, sed non ad alia, quam quae libulli conclusione eomprehensa sunt, iudex damnare reum potest, non mirum. si circumspectione exactissima providaque cura circa conclusionem libelli concipiendam iuris prindentes moneantur occupati esse; ne alias temerita=. te sua clienti damnum concilient, sibi ipsi imprudentiae ignominiam ι quanquam de iure Romano in
causis tantum civilibus, non vero in criminalibus, conclusionem in libello necessariam ore verius est, quoties de crimine agitur, cui certa per leges est pinna proposita, quippe quam neque accuSat 1 petitione, neque judex sententia sua mutata polint, arg. I. libellarum s. f. de accurat. iunci. l. La quo par en 244. y. do verbori sinit. A r. Gayl. ιib. 1. --
5. Allaborandum praecipue, ut certus , quantiam per jura licet, ae elarus perspicuusque sis i ne ali quin inepti aut obseuri libelli exceptione repulsam actor patiatur: qua tamen per reum non opp ita, iudicium in civilibus manebit ratum arg. I. uis. C. de annali excepi. cap. de significant mus a. fatars, δε libesi. oblatione, sorte non aeque in criminalibus,
ad Panae. b. t. num. 4. IIecipietque libellus ille in
iis, in quibus ambiguus aut obseurus est, interrietationem illam, quae actori utilior, L Hquii in imae
risis in. f. M DEDiit, di qua res ipsi salva est,
i. in contrahenΔ r a. . I . . de ret. fur. quaeque marime quadrat reliquis claris & perspicuis eo minprehensis , praecipue conclusioni evidenti, Zangerus
quoties in amonibus aut exceptionibus ambigua Ora tio est, commodissimum est, id accipi, quo res , de qua agitur, magis valeat, quam pereat, L quorisur Mactionibus Ia. U. do rebus dubiis ,r imo, cum qua tur, quid videatur in iudicium desuetam, peraculo sum esse Celsus aiebat, ex mersona rei hoc metir1ἐqui Semper, condemnetur, dicet, hoc non venisse et meliusque id videri in judicium venire, non de quo actum est, ut veniret; sed id non venire, de quo nominatim actum est, ne veniret, L solemus G . . de Daeriir. Et liret verba stipulationum Obscura contra stipuIantem interpretanda esse Ulpianus re Celsus responderint, eo quod in stipulantis arbitrio
ac pol tale suit, verba latius di apertius concipe i
146쪽
quid adstringeniae M. V. de verb. oblig. l. cum quin
risur 26. f. de reb. dubiis, non tamen sicile ita, ut totum id, quod gestum est, ipso Iure seret invalidum, & nihil videretur actum, teste Paulo l. tibi aest a I. A. de rebus dubPir , di, si sorte id aliquando
in stipulationibus contingeret, non tamen ad iudicia trahendum esse, satis demonstrant Pauli verba in L into stipulantem M. V. si Sichum I. y. de Derebor. oblig. nam si Stichum , inquit, .sripuiatum GHio seni iam, tu do atio ι uibis a)ium erit: quod et
in iudieiis Aristo existimavit. Sed hic id est, in judiciis) magis est, ut is petitur videatur, is quo
ad I sensit. Nam stipulatio ex utriusque conrensu
valet ; juaecium autem ritum in invitum reddisur, et ideo uriori potius credendum eri , alioquin rem per negabis reus, re consensisse . uuibus accedit, quod actiones ex negotiis ante gestis factisque praeteritis moveri solent: quo fit, quae extraneis gestorum ignaris Obscura sunt, iis tamen ipsis, quorum lis est, ac reo praesertim, ambigua non sint, sed velut Sapienti di intelligenti sufficiant abunde: qui & eo ipso, q uo responiuit ad dubiam actoris intentionem, satis percepisse videtur, quodnam fuerit actoris desiderium: di, Si maxime non perceperit, propriae negligentiae imputare debet, quod ab adversario non postulaverit , ut disertius suam declaret mentem, Zangerus
strarii 4., D. eap. I. num. si . Unde &, si reus libello inepto conventus, in iudicio se debere aut deliquiSSe confessus fuerit, non obstante libelli ambiguitate, condemnandus est, Myns gerus cenet. 5. obg. 77. Zangerus d. cap. I 4. num. 5o. Quia vero id, quod reo notum est ac perspicuum, ludici iudicat ro, & negotii ante gesti haud gnaro, obscurum ememtest, licitum ei est, etiam post litem contestatam, actorem. adigera, ut dubiam explanet intentionem, quo intelligatur, qua de re lis ventilanda ac sententia serenda sit, cum condemnationem non dubiam oporteat, sed certam esse, L is sententiis D. V. qui sortis a. U. δε re judic. V. curare Da. rastis. - Iionibus, Zangerus ae es. I 4. n. 4. Plane, Si neque eX interpretatione colIigi possit, qua suerit Mesoris intentio, neque ex narratis confusis ac variantibus , aut sibi contrariis apparere quod actori competat ius de re agendi eo, quo agit modo, magis est , ut sententia ad talem libellum pro actore terenda non sit, &, si lata, ipso iure inutilis habeatur, arg. l. idem Iomponiur 5. β. ult. f. da rei οἰο-
incoxione, cap. examinata I 5. Ira, Ae judic. Andr. Gayl. d. lib. I. obseμv. 66. num. I. et seqq. et n.
io. i4. Nisi reus libello tali obscuro & inepto eon- Ventus, debitum aut crimen sponte fateatur eo quod consessio ineptiam & nullitatem libelli videatur purgare, Mynfingerus d. cent. 5. observ. 7 7.4. κvitatur autem quam maxime obscuritas, quo
ties libello inseritur, quis petat, ct a quo, quid e
latur & coram quo, ac denique quonam petendi pare. Actoris quidem di rei non modo nomen exprimmendum, Sed & qualitas, . si sorte tutorio, curatorio, procuratorio nomine, aut mariti iure pro uxore a gat aut conveniatur: di licet is, qui suo nomine experitur, ante litem contestatam docere non teneatur
de iure seu titulo suo; tamen qui alieno nomine experitur, suam qualitatem, ut loquuntur, protinus in litis ingressu probare tenetur, quoties per adver
sarium negatur tutoria, curatoria, procuratoria, aut maritali praeditus esse auctoritate: cum .exceptiones procuratoriae, ac Similes dilatoriae, protinus ab initio litis non allegandae tantum, sed di discutiendae sint, ut a limine iudicii repellatur, qui non eo, quis
oportet modo, ad actioinem pro alio intentandam in structus est, arg. I. licet 2g. l. ita domum U3. C. α procurator. , I. Pomponiur M. patibabisionis 5. f. do
procuraIo . arg. cap. alia I. extra, de procuratoribus,
Rebessus ad conuit. regias rom. a. de litoris dilatoriiraeci art. 5. gloss. unic. n. 7. I 6. Guido Pap.
Ge. 5M. Gratianus discept. fori DI. n. M. ω seqq. Brunnemannus ad I. uis. in fine Cod. b. t. Α r. Gayl. Iib. I. issem. 5. num. 5. 6. Ant. Faber C. IV. 5. tit. 5. def. I. Unde &, si adversarius in ingressu litis agnoverit adversarii qualitatam, qua ille experitur, non potest postea lite pendente exigera ab eo qualitatis probationem, nisi causa dubitandi emergat, vel innotescat, ante probabili errore igno
ponius M. V. pen. F. do praeti at. ult. instis. δε divis. stipulat. Ant. Faber Coae libr. a. rit. R df. s. Quod si actione cessa actor contendere velit, id ipsum quoque libello declarari necesse est ; eo quod hoc praetermisso reus deliberare non potest, utrum cedendum an contendendum sit; certus quippe, ad versarium ex proprio capite nullum habere agendi ius, Hem. Κ μnot responso m. . num. 7. 8. Fidem tamen cessionis in ipso litis Ingressu ita demum sa-ciendam esse, si nomine cedentis experiatur, non item, si suo, & utili actione agat, post alios allegatos tradit Rebutas ae rom. a. rpari. de herais dila
5. Nec minus rei petendae intuitu certus esse Iibellus debet, ut declaretur quid, quale, quantuinque sit, quod in iudicium deducitur. Ut tamen quando que libellus generalioribus conceptus verbis non sit reprobandus, veluti in iudieiis universalibus, petiti no haereditatis, inofficiosi querela, actione ad suoplementum legitimae, familiae erciscundae iudicio, actione ex emto ad haereditatis venditae traditionem: uti &iρ actionibus In personam generalibus, tutelae, nego tiorum gestorum . mandati generalis pro socio, di similibus: in quibus omnibus, haereditatem, aut rerum divisionem, aut rationum redditionem restit tionemque residiinum peti sufficit. Idemque est, si de praestatione ejus, quod interest, si de Ductuum rei possessae restitutione, & si de iniuriae illatae satisfactione, quaestio sit. Nec dubitatum, quin, re in genere, vel rebus duabus alternative sic debitis, ut electio debitoris sit, libellus generis, aut rei utrius- alternative debitae, non speciei, mentionem de t complectit quae tanquam vulgo nota adstruere supervacuum. Denique & in implorando adversus Onormem laesionem remedio aIternatim libello eoncludendum esse, constat ex L ram majoris 2. C. de rescinae venae. iaque ac alternative rem aut aestimationem, petere licet, quoties incertus est actor utrum res quae praestanda ves restituenda est, in rerum nam tura sit, nee ne. Mynfingerus cent. 4. obsere. II.
Anci. Gaul. lib. I. obsere. ει. cingerus de excepti
6. Iudicis nomen, aut saltem iudieii resignatio, in libello cessaria asti ut reus deliberare pos it, utrum
147쪽
declinatoriam sori, aut iussiela suspecti exreptionem
Velit proponere, auth. o reatu de litis comestin
. In primis vero exprimenda petendi causa i quae vel δε-rali, est, quam alii proximam appet Iant, vel spectatis, quam dc remotam dicunt. Generalis in actionibus in personam est obligatio: in actionibus in rem dominium aliudve simile ius in re. Specia-1is in actionibus in personam est contractus, aut
simile quid, unde obligationes nasci solent ν in acti nibus in rem factum illud, Ex quo dominium nobis adjectum, vel ius in re acquisitum est. In actionibus
in personam causae generalis expressio non sufficitidum quis allegaret, se petere , quia adversarius ipsi obligatus est, sed di specialem addi oportet, veluti, ux mutuo, commodato, emto, ae similibus , imo specialem exprimi sufficit, dum subauditur generalis, Ler an eadem I 4. g. Milonaer a. θ. de excepi. rei iu- aDat. cap. vh. extra, is libriti OMarione. An in iis, quae in rem sunt, actor satisfacit, si generalem libello causam petem proponat, puta, dominium servitutis, pignoris us , nec opus ut aequisiti dominii jurisve causa, velut venditio, cum subsecuta tradi-rione vel quasi, vel permutatio, vel legatum, vel d natio, cum similibus ad Piatur; licet actora noceat hae addidisse; cum utique, lite procedente, dominium ex acquisitionis causa allegata di probata d Cendum sit, ut dicetur tit. de rei uinaeeat. Differentia ratio inter in rein de in personam actiones ea est, quod res unaquaeque non amplius quam semel mea esse potest, deberi vero saepius mihi potest Ex diversis causis, I. oe an eadem l . V. actiones a.d G excepi. rei iudicatae, L possideri S. v. ex plurimis 4. f. de acquiri Dei amur. posset. l. non ut ex
pluribus lis. f. de να. Itiris, seu, quod semel meum
est. amplius meum ex alia causa neri non potest g. sed si rem io. Ditis. δε legatis, at ex adverso, quod inihi ex una causa debitum est, adhuc ex alia cau-- potest deberi, V. xi res aliena 6. AsIit. de lega: i.,
ac proinde, si quis in actione in rem dominium Ii-
hello expresserit velut actionis iundamentum, omnes quoque dominii acquisiti causas censetur complexus se, quae semper una tantum est, ex qua dominium
ei fuit aequisitum. Sed si obligationem in genere expresserit, obscurus libellas esset, quia & res eadem, ct eadem quantitas, vel ex utipulatu, Vel ex mutuo, vel ex legato, vel ex venditione deberi potest, atque inde ineertus Bret reus, qua pulsetur actionei nec
deliberare potest, an contendendum Sit, nec exceptiones agenti Opponere, d. l. 4. V. a. is ex m. rei ja D. Gudelinus is iuro novirs. lib. 4. east. 5. Verrure rium seu num. Ia. IS. Andr. GaIl. lib. I. obsore. GI. n. a. Θ seqq. Mesius ad Ranae. b. t. niam. 6.
t. Matthaeus is Ddiciis aerip. 6. rbet. 2I. 8. Nomen actionis quod attinet, illud iure Romano, etiam novissimo, exprimendum fuisse, probabilius est. Uuod enim sublatae fuerint actionum sormulae, tit. ciae de formulis rubiaris, inde non recte insertur, ipsa quoque actionum nomina sublata esse. Cum ergo iure veteri illud necessarium fuisse in lihella haud sit ambiguum, a Q. I. r. in An. l. a. 5.
Mikns. cur, quaeso, quod non invenitur correctum,
prohibetur stare Θ dion tamen praetereundum, ea j ris Canonies Espositione ne ligi Impune in IIbella
posse actionis nomen, si modo plena rei gestae enarratio iacta suerit; eo modo, quo id iure civili in actione praescriptis verbis Qit usitatum, cap. HI H6. extra, ae judiciis. Quod & hodiernis moribus o
servatur, Wesem citas parathl. f. h. t. num. 7. G delinus de jura notast. lib. 4. east. 5. vers. iure cμῶ5 Romano, seu num. I 4. 15. Ant. Pictardus a Ris . Ditis. do action. num. M. Imbertus In risi forens lib. I. cap. 17. verbo quaerendum in me o d. lib. I. cap. I 5. In M. Andr. Gari. 6M. I. obtem. 62. m. F. Grome. en ad mbris. innis. δε ari;
nibus, Parens p. mem. Paulus Voet ad Isaeo actionis. num. a.
9. uuia vem in nullo penitus aberrare, divinitatis Potius. quam moi talitatis est; l. a. q. ii quid autem I . c. de voteri juμo enucleanae. & tamen actore errante vel in re, vel in actione, vel in petendi causa, reus absolvendus esset, veluti si landum pstiisset, & probaret deberi centum, vel ex emto actionem libello concepisset, oc doceret sibi ex stipulatu aut legato deberi; eo quod verum est, intentionem non esse prutatam; nee iudex in aliud condemnare potest, quam quod petitum: quippe cuius ultra libellum petitionis non extendit, L. Baebius M. F. do pariis ritat. l. babebat IS. m. Mis instit. a)tione, Menochius de arbitrari judis. Ita.
6. Brunnemannus ad Z. I. M V. de pactis rit. hine humanum visum Iaboranti hac in parte errantique aeRri succurri, data ei licentia libelli perperam' ab initio concepti emendandi murandique. Id vero fieri
posse non tantum ante, Sed dc post litem contesta tam, usque ad sententiam, probabilius est, manente
eodem iudicio, β. si minus 54. Θ 55. Inuit. Eo a-Liron. I. in desierit 4. q. ult. st . ia noxal. My. Ut
tamen non aliter haec fiat mutatio, quam, prem e die. μν tui monet auctorisar er ius se emit δε- cernis aequitat, ex rescripto Imperatorum Severi de Antonini L edulia iaElio a. c. s. t. AEquitate scilicet ius recidentis derernente, ut amr reo litis perperam inchoatae impensas refundat; cum in eas i
merarius litigator condemnandus sit, nec quisquam magis temerarius dici possit, quam qui sua propria consessione, per mutationem libelli declarata, talis est, L quom 79. A. de judiciis L , non ignoret . C. ae fruII. litium exp. r. h dicti vero per in tui auctoritate monente, libellum mutatum edendum esse, ac tribuendum reo deliberandi spatium quantum ad mutata; cum potuerit 1e ex nova causa proposita, aut alia re petita, debitorem fateri, qui primitus optimo extiterat iure contradictor. Cui consequens est, ut di nova litis contestatione in mutatis opus sit, ubi reus di post mutationem contendere consultum duxit, L l. . s. t. Et quamvis pmbabile omnino videatur, aereia η l. 5. Q b. t. de ea agere mutatione, quae ante Iitem contestatam facta est, si eam cum l. 1. C. de litis comestation , velut par tem eius posteriorem coniunEamus, uti id observatum a D. Noodi do jinisdietis, lib. . I. cap. II. p . 5a. nulla tamen ratio sufficiens est, cur non ad eatra quoque mutationem, quae post litem contestatam con-tM, porrigenda foret ἰ cum comtet, tempore Severi de Antonini, auctorum d. i. tertia mutationem
148쪽
etiam post litis eontestationem admissam suisse. ex antequam vel actionum formula, & Impetrationes responso Pauli ante allegato in l. 4. 6. ult. f is a Constantino fuerunt sublatae in tit. C. δε formu-- lutis, quem sub eodem Antonino floruisse, fides sit stibiaris; vel iudicum pedaneorum dandorum historiae manifestum saetis. Neque ad id, ut post li-imos ac facultas a Diocletiano de Maximiano muta tem contestatam mutatio fiat, ulla existimem opusita fuit per L placet I. C. de pedaneiι judicibur adfiasse praetoria in interrum restitutione, quasi ex cau- eoque illis temporibus, quibus adhue verus iudiei sa iusti erroris, eum id neque leges de libelli muta-irum Ordo in usu erat. Frustra vero mira praetentione loquentes, di superius adductae , dictent, neque ditur iudiciorum confusio, si iudex datus altionem satis probetur ex V. si quit agens 55. in m. rart. deinunquam editam , vel pr etori auditam, admittete actionibus, quippe in quo neque de libelli mutation lposset, si loco actionis stricti iuris per libelli mu- neque de restitutione ad impetrandam mutationis li-itationem bonae fidei actio substitueretur, & ita j centiam sermo est, Me mutatione enim in β. 5 . dc 55.sdex eum formula stricta datus, in qua nulla bono demum tractaturὶ sed de restitutione adversus senten-ffidei mentio erat, Omnes praestationes actionum bini iam iudieis, qui propter plus petitionem libello com-inae fidei sententia sua potu Met complecti. Urgerent Prehensam,neque ab actore emendatamireum ex veteris etenim ista nonnihil, si a praetoris penderet definia Iuris dispositione absolverat, di ita etaeerat, ut actoritione, & arbitrio, an ex bona sis iudex judicare d causa caderere in plus petitionis poenam. Distat aut iberet, nee ne . Sed eum non fuerit per praetorem longe restitutio adversus sententiam absolutoriam, definiendum, sed ab ipso iure determinatum, qum cui serendae causam praebuerat iustus actoris error,lessent bonae fidei, qua stricti iuris negotia, Dee a distat, inquam, longe ab ea, qua ad licentiam ei n-lliam ob causam praetor formula addiderit, vel in ea dandi ante sententiam libellum erroneum gratis de- praetermiserit, illud ex bona fido quam quia negotii sideratur, non probatur. Nec his adversatur, quodlventilandi de actionis ab initio editae natura id exi- olim & actio a praetore de iudex dabatur eum sor-le Ebat, dum ius componebat in verba litis, id est, mulae praescriptione, cui iudo adstrictus erat, su isormulam dabat pro variae litis conditione, unde &lato demum per Constantinum usu formularum, tam sublatis hisce formulis nihilominus inter negoti a b quam au patione syllabarum cunctorum actis iis iminae fidei de stricti juris eaedem, quae olim, differensidiantium, I. a. o tot. tit. C. de formulis er is in-it in secundum propriam negotii cujusque naturam trat. - . sublatis. Etenim, si id maxime in stricti supersunt, vide Raeva tauria irari. de praeis Diio iuris actionibus obtinuisse concesserimus; tamen inllibr. I., cap. S. Vinnium ad sy. 28. . D, tit. de action. bonae fidei negotiis liberior a formula recedendi exiαὶ hinc etiam nulla confusio fuit, si mutata acti hona fide potestas erat. Quanquam nec in strictilnis qualitate, ipsa quoque praetoris sormula ab inita. iuris actionibus adeo coarctatam ex formula existi-itio proposita, propter supervenientem mutationem imem dari iudicis potestatem, ut de iis, quae libelloiactioni surroratae haberetur accommodata, de ita vel mutata essent, lucticandi potestas videretur denega-imunita. vel destituta ea formulae parte, quae eratia. Adstrictus enim formulae potissimum dicebatur,leoncepta de bona fide, prout id actionis surrogatae in quantum non poterat ex bono & aequo excederetqualitas postulasset. Eo sere modo, quo id etiam
partium conventionem ac petitionemi non vero,s veniret, cum mutua litigantium voluntate post lia
quod non posset condemnare ad ea, quae libello mu-item contestatam mutatio libelli aut actionis fit, sietato suerant non inatim comprehensa ae petita. In lut de alia actione iudex iudicet: in quantum tunenuit id satis non modo contractuum di actionuminon opus est alia actionis editione apud praetorem . bonae fidei ae stricti iuris deseriptio a Justiniano nee nova formula; sed magis prior illa Gimula proposita-tit. Inst. de obfigat. ex conron M, V. inb ipraetoris informatur, fingitur, censetur accommodatana fidei M. Intris. δε aetionibui, sed & inter iudi- negotio mutato, idque velut tacjta praetoris voluntares arbitrosque disserentia per Senecam 5 do ben ite. Et uti praetori non fit iniuria, dum jude et exfieiis cap. 7. exhibita. Maelio , inquit, videtur con-llitigantium voluntate recedit a formula; quia praeditio causa bonae, s; ad judicem, qtiam xi ad arb/-itori negotium est dirimere lites, finemque hune obtrum mittatur, quia illum Minuta includis, er re itinet, cum litigantes sponte recedunt opera ludicis ror, quor non exciam, terminor ponit hujus liberalitati, D. N di de finiς dictione lis . i. eap. ib. pag. O nullis adstricta vinculis religio, Θ d trabere es, M. ita quoque mutato fibello ex unius actoris v quid potest, eg aφicere, es rementiam suam non luntate, praetor obtinebat adhue suum finem, ut mout lex, aut furtisia ruarit, sed most humanitas nempe lites terminentur, prout lex oe iustitia itia e r Dordia impulis, regem, scilicet formula ita reνit, Inter eos, qui ad eum in jus venerunt, sat ad certos terminos, quos non excedat, includitur ,-liusta causa apparente, cur hane sententiam perinde dex, ut non possit judicare pratis humanitar o myiratam habeat, ac si ex Armula elus iudieatum esse uouis impule it, sed prout I x ex fuit ilia r at iset. Et licet libellus immutatus reo iterum ede rit: judicabit autem prout lex suaserit ac iustitiaildus sit, editio autem apud praetorem fuerit saetenetiam post sactam i libelli mutationem. Et sane salta, tamen libelli mutati editionem rursus apud pr ista. sermularum diversitas, qua iudices pedanei da-itorem debuisse fieri, nuspiam traditum, nee probabantur in bonae fidei ac stricti iuris judiciis, impe-lbile est; eum nee nova opus fuerit in ius vocati dimento fiuisset , quo minus post litem contestatamine, magisque submutatio libelIi fueriti di qualis eon- mutatio libelli heret eodem iudicio manente, non. tinuata litis tractatio, quam nova editio, omnibus ita generaliter de mutatione rescripsisset imperatoriin locum priorum emendatorum surrogatis . Si quae- Antoninus in ae. I. 5. C. do edonis, aut respondi iras, eur ergo in stricti iuris negotiis iudex datus set eirea idem sere tempus aut paula serius Paulusinec exceptiones, nec compensationes admittere po-
in E. l. έ. C ult. f. de noxa I. uterque cingituerit, nisi sermula ad petitionem rei comprehensas,
149쪽
si plane novam actionem Drmula non comprehensam admittere posset dc de ea judicare λ rationem ejus ego non a sormula praetoris petendam existimo, sed ab ipsa negotiorum stricti iuris natura ἔ quam talem esse cum jura voluerint, praetor tantum sormulam suam strictam iis accommodavit; ne alias confunderentur termini illi, quibus bonae fidei Leg. eia ab iis, quae stricti juris erant, per leges fuerant separata . Qualis confusio contra leges haud metuenda fuit, cum loco actioniis bonae fidei alia stri hi juris, aut vice versa, surrogabatur, unaquaque actione suam, quam a iure habebat, qualitatem retinente, di secundum eam iudicanda . Parum quoque facit in contrarium L non potest 25. f. d. iudiciis, aliam desiderans interpellationem. Ron enim alia jurisconsulti Pauli in ea mens est, quam, non videri in judicium deducta ea, quae litis contestatione recentiora sunt, scu quae post litem demum contestatam coeperunt deberi ι vel ut lavolenus in L non quem- αι Mum 55. ff. eoae litui. do uinciis ν ait serietum non posse in paendenti eri v I de his rebul, quae postea in os Agationem adtientu AE tunt, neque, antequam
aliquid a beatur, judicium accipi posse, imo ut ex ipso Paulo Pauli sententia manifesta fiat in eum qua
ruretur , ad quodnam opus aquae pluviae arcenda Mctio pertineret, supponens Paulus, illam ad opus ante Iitem eontestatam iactum pertinere, is eo opere, quod post lietem contextatam laetum est, novo ju ficio nondum esse, respondit L Anἰor aiι Iέ. V. tist. f. ae aqua ra aquae p. υν. aνcenae Vide varie hac in controversia sentientes Fachineum contro. ιών. tr. cap. 9Ι. et seqq. a finem lib/i, Argent raeum ad Nnsuri. Britann. an. 266. verbo , de interruptione peplibellum cap. 7. pag. mibi Iina. et seqq. DOnellum ad i. 5. Q de eisndo, num. i T. Iri. Bac vium t ad . de actionib. disp. I. rhor. 44. missembachium ad Ranae DoL 3. disput. b. rbet. 2o. D. Huberum adris. Ditis. de adtion. n. 55. D. Gerard. Noodi ι rarit. de Iurisdiat. libri I. cap. IS. pag. St. in me et pag. seM io. Mores hodiernos quod attinui, Pan plenam litis contestationem, seu post duplicationem interpositam, non aliter mutatio libelli vel emendatio licita est, quam si vel adversarius consenserit, vel ad id impetrata fuerit in integrum restitutio eum resusione impensarum, eonvenienter interpretum v
Bolichius pari. r. eo Hus. Pactis. 28. die stadius ανυ rupe. Geis. 60. Wassenaar Bactic. Iudis. ecl. a. n. 55. 56. Simon van Leeu-en centu . r. parr. a. lib. I. cap. 24. n. Dis. Paul et ad F. 55. Inrrit. δε actionib. num. I. ubi plure3 ciri nec semel tantum, sed de saepius arbitrio iudicis multate ita suadent, mutationem permitti, vide apud. Monoehium de arbitra . jud. L . a. casti 17S num.
M. 56. ii. Quod si actor non mutare libellum, sed tam tum obscuritatem explicare desideret, manente libelli tenore intacto, nulla ob id impendia adversario reddenda sint; eo quod nihil novi videtur sactum, nec perperam inpia lis, ac in omn- sv
tum obseuritas intentionis, Ipso iure eam neeἰpiat interpretationem, qua actori utilior est, L quir i tentione 66.st do, . am. I. β. haeredes palam. II. rI quid 1. 1 qu. tesIam. Dc. poss. Uerlichius d. pan. I.
conclus. m. num. aT. Carpis vitas ae pari. . . constis. II. desin. Ia. Interpretari autem non emendare ce
setur , qui sorte plura exprimit indicia, vel Ioeum S tempus commissae iniuriae, in actione injuriarum, aliudve simile, Modestinus Pistor porr. 4. quaest. IS9. ω quaest. III. Carpam ius a. Ioco. L ii de , qui agens ad implementum alicujus contractus, Postea ex vi latere offert contractus implementum, quod ab initio Praetermiserat inerre, a Q. I. si rem si. ωθ. 1 pignoνat. ae . Tyraquesitas do retrarii. gemitu. V. I.
Ia. Neque in hisce, quae de mutando emenda doque libello aut ejus interpretandi licentia dicta, quicquam immutabit, quod clausulae quibus nimium a multis tribuitur libello peritionis subiunctae sumrint, veluti salvo jure addendi, mutand7 li . eo quoa mutandi vel emendandi potestas non ab actoris v luntate, sed legis potestate dependent; adeo his additis non erit permissum, quod alias iure reprobatum est: di vice versa, his omissis, non debet videri denegatum, quod ei non invenitur legibus moribus veinterdictum, uti id observatum a Zoesici ad Pan . h. t. num. I. la. Gudelino de iure noviri. Ii . c
Carptovio desin. fori pari. I. conuit. II. de . o. nomer. 4. 5. Ant. Matthaeo de iud ciis dirp. s. t r. 24. 25. 29.
1 5. Clausulam salutarem ad iudicem directam, deoReil eius implorationem ad supplenda quae desunt, continentem, ouod spectat; ei quidem plures ab interpretibus adspribentibus effiatus , veluti, quod
omne remedium competens, dc ex narratis resultans,
in judicium videatur deductum ad ea, quae non sunt cxpresse petita, condemnatio recte fiat. Uulteius i,
f. d. pactis AtaL num. 5. Simon van I.--encens. Dr. pari. a. lib. I. cap. v. num. c. ideoque instituto iudicio petitorio Ec possessorio, si in concrusione tantum fuerit facta mentio petitorii, iudex tamen possit vel simul sua finire sententia iudieium possessorium di petitorium, vel solum possessorium si necdum tussiciens ad petitorium finiendum probatio adducta
sit: vel vice versa finire petitoriam, si litigantes in petitorio versentur, di actor conclusionem de solo conceperit judicio Possessorio. Andr. Gayl. . . I. o re v. 6 I. num. I a. Nemradius Get iis milianae iacis. 14. Sande ae est. nisis. Iibr. 5. tit. 4. de . I. in 'in, Menochius in m uinis A recuper. rex eo. m. Ita CarpZOvius Aesin. ρον. pari. a. confrit. T. desin. 9. Harmann. t uxor. lib. I. quaest. 45. -- meri as is reqq. & libr. 4. quaest. II. num. I 5. seqq. Sed si certiores sequamur iuris rationes, verius est, hanc clausulam salutarem tantum ut abundantem cautelam considerandam esse, nec inde
rem iudiei accedere potestatem supplendi ea , quae desunt, ouam quae ex iuris dispositione ei data est ι cum & hie non ab actoris arbitrio, sed sola lagis potestata tota dependeat judicantis potestas. nec
150쪽
dubium, quin At praetermi I InIusmodi clausula su iri, quot actiones Scriptura una sunt comprehensae .plere suo ossicio iudex possit, quae partium advoca leo modo, quo pro rerum in stipulationem deducta
tis desunt, iura scilicet per eosdem tractanda, dcirum munero totidem separatae videntur interpositae alleganda, cum ea i ut non allegata, debuerit iu- stipulationes, O quoties Id. Imr. de inut. nrpuI. I. dex novisse, toti rit. Cod. ω quae derum advocarit scire debemus a A f. de Pro. obsesar. iunct. I. H-μνtitim , judo suppleat ; ibiqiae Peretius, & vulgosiamsi patra 29. β. ex causa I. m δε mmopib. 25. DD. uua ratione litigatorem temerarium in litis annis. Andri Gayl. Iib. I. cbι erv. m. n. 5. σι seqq. expensas iure condemnaverit, nee petitae fuerint. neelIta iudieium possessorium adipiscendae vel rerumclausula ulla salutari libello inserta; eo quod ius rancha non rem retinendae possessionis , Ob repu- ipsum iudici dictat ae inungit, poenam temere liti-lgnantem ipsἰus rei naturam in eum petitorio cumula-gantibus hanc imponendam eue, ut victi victoribus,ri posse, tradit Gayl. d. lib. . obtore. M. num. Io. calummosae litis impensas refundant, nee impunitamIΝmstadius tari sup . d.Vir. 127. taria Holianae. -- debere calumniam, licet nullam eius manam adver-icis. 34. issentach ad Sanu. I. a. iasput. sarias persequatur ἐ quippe cuius malitiam coerceri,illos. I, Henr. Κinschol re p. I. num. I . Addae privatim di publiea non parum videtur interesse, Liris. A imordictis num. 5. n e se & actionem in properandum 5. si . ri, autem alto ut a 6. I. 1an-liuriarum eum actione legis Aquiliae. Gayl. d. obsero. cimur i5. C. de judicite V. I. Inuit. - ρο- ω-s63. num. 9. Mynfingerus cent. I. obferti. 25. SP mere Δια ι eum, quem temere 79. U. do judiciis, ekham eon. i. quart. 66. num. 4. 5. Actionem qu inissentach ad ae. I. Vop andum Iss. F. o. in m. que personalem eum hypothecaria. quoties debitor C. de juriciis. At ex adverso, ut ea, quae secti sunt,ipignoratae rei possessor est, Guido Pap. deris. in libello pr.etermissa, suppleret judex, utcunque sa-iton. Faber cod. lib. 8. tu. 6. A D. M. Speckhantinari clausula ae id eius suisset imploratum Ossicium,ieent. r. quaest. 66. m. 8. Myn ingerus. E. cem. 1. non patitur justitia ratio; ne patrocinari potius ULiobrem. 5L Christinaeus ad Leg. Μαδιin. tit. 13. an. deatur, quam cognoscere, & ita advocati simul l lso. num. I. Imbertus Imrit. forens. lib. I. cap. Imriisque munere eadem in lite contra sungatur, Anton. verbo, pin alitia Milo, Chassanaeus ad consuetuae Faber. Coae. 6M. a. tit. 7. de . I. Peretius ae tirii etianae titia. - eitibus rub . 5. g. a. verbo, sono . tit quae derum ari . partium, suae. προω r. primi I oblige, num. 54. m ne, etiam quandeque
conser. tit. is suae iis; ubi plura de ossicio Iudicisiactionem eὲvilem eum criminali, de quo P achineus
tum nobili, tum mercenario. come . lib. 9. cap. 2. Cavendum tamcn, ne talesiis. Quamvis autem reus plures disceptionea simuli mutentur, quae sibi invicem contrariae sunt, qua possit eadem scriptura proponere, L is, qui Acis 5.irumque una subvertit alteram, aut in quarum una L nemo n. f. do exception. maere . pro. V. Fuilsententia absolutoria perimeret alteram. Andri Gayl.
nes uno libello cumulari nequeunt, i. rum Misy m. in. n. Io. νι - . Sim. van Leeu en cens. forisi. pon. f. dae Imaiis a. . qui rorpum Ss. 1 Gobist. pari. a. 6br. I. cap. 24. num. Io. adeoque neec -ο - . i. singulaι 6. aes exeo . rei juaeu. quialiungenda petitio haereditatis ex testamento cum ea favorabiliores rei, quam actoris partes sunt, L f-squae ab intestato est, ut dicetur tu. M petis. . haere norabitiores Iab. L. is regulis finis. Wissentach a lae . nee iniuriarum actio eum actione ex l. dissima- μώ. αἰρ. 6. ibos. iis nisi ineertum sit, qua actio irii cum altera petatur, ut reus emendet ac reparetne sit agendum; veluti, si verus haeres dubius sit,siniuriam, altera. ut actionem intra certum tempus an haereditariae rei possessor eam pro herede vel prolinstituat, aut alioquin sileat; quae quam non P in pomessore possideat, an ut legatarius, quippe quo sint simul subsistere, sponte patet. Vide Carpet casu cum Lereditatis petitione eoniungere potest in- vium do . fost. Μνr. L conriit. ιλ. de . 15. Non terdictum quod legatorum, ut alterutrius essectum etiam eumulandae plures actiones ex eadem causa &obtineati uities enim incertum est, quae Potiusiad idem tendentes, veluti actio ex testamento, di actio. teneat, duas dictamus, protestati, ex altera rei vindieatio ad consequendam eandem rem legatam; nos velle Consequi, quod nos contingit. l. r. si qui eo quod altera intentata alteram perimit l. rum s autem 4. f. quod legatorum. Andr. Gavi. si . I. Ilus 76. β. pon. f. dae I garit a. Nec plures actiones obsere. 62. nu. 4. 5. ω sqq. Uti nec actor, pen- contra diversos ex diversis causis debitores, eum non dente petitorio, prohibetur experiri iudicio possesso immit non eo modo oriri confusio; secus, Si ex e rio, a d eundem iudicem, alio oblato circa posses-Idem causa simul debitores sint, Carpiovius desin. sionem libello, L natu aliιον Ia. I. f. G acquis. forens. pan. l. cont1u. a. de . 6. Plura de cum Dei amisi. potierr. I. ωm 6-um I 8. F. tio. A. Gilatione impedita vide apud Langerum δε exception. vii, S Di armara m ratione, quaerat innis, qui asci pa t. a. east. 19. f. - et oindie. conser vinnium teterii. quaeri. M. t 5. In libello, In erisInalibus edendo, nomen a a. e . D. Sed una hodierno invaluit, plures uno cusatoris de aecusati delictum, eiusque eommissi a libello actiones cumulari posse, ex juris Canonici num mensem eo rehendi necesse est, L lueuorum. dispositione, quotlas ex diversis causis ad diversal 5. m. is aeculation. adde ringerum do exceptis ib.
ad i. si id m etim eorim l . f. do is IrHEI. Ae, sitneeessaria, nisi reus id postulat, ut die addito Suam sorte actionum. nomina libello expressa non fuerint,la eriminis eommissi loco absentiam, indeque inn tamen tot esse actiones, quot Sunt secta diversa micentiam, di accusationis salaitatem, ponet docere, Hnarrata, actiones diversas produeentiaῆ ac, licet na-II. 3. l. pen. Coae δε aretiear. arg. U. ne n verborum
ruralitor unus sit libellus, civiliter tamen tot vide- ia. Inui . d. ininu. stipulat. Andr. Gayl. libr. I.